Een methodiek vol praktische tips voor leerkrachten, leerlingen én ouders om samen te bouwen aan een veilige klas

Transcriptie

1 Onze handleiding KLASSENFOTO Larissa Werkschrift Mijn handleiding Dit werkschrift hoort bij het boek Lekker Belangrijk, samen in de klas Een methodiek vol praktische tips voor leerkrachten, leerlingen én ouders om samen te bouwen aan een veilige klas voor groep 6, 7 en 8 MET: Voor de klas Boek, samen in de klas Handleidingposter Voor de leerling Voor elke leerling een werkschriftje Per leerling een individuele handleidingkaart MIJN FOTO Larissa januari 2018, de Kleine Ambassade Schiedam Voor de leerkracht Docentenhandleiding Bewaarkoffer

2 Daarom Kerndoelen onderwijs Als iedereen uniek is en dus anders dan ieder ander is het eigenlijk heel normaal om anders te zijn. Dat maakt het dus:. Mark van der Kooij, 11 jaar Iedere klas zit vol verschillende kinderen, allemaal met een eigen handleiding. De methode is ontwikkeld om ervoor te zorgen dat alle kinderen in een klas of groep zich veilig en geaccepteerd voelen. De methode levert een positieve bijdrage aan het zelfvertrouwen van kinderen, bevordert onderling begrip en zorgt voor een positieve sfeer in de klas. Om dat te bereiken benut de zelfkennis van kinderen. Zij weten meestal goed wat voor hen wel of niet werkt en wat ze nodig hebben om zich thuis te voelen in de klas. Soms hebben ze wel hulp nodig om dat te kunnen verwoorden. laat kinderen hun eigen handleiding en die van anderen ontdekken en leert die onder woorden te brengen. Daarnaast biedt de methode praktische handvatten om kennis over elkaar op een positieve manier te gebruiken in de klas. Met de methode van ga je het gesprek aan met kinderen in de klas of groep. Daarna gaan de kinderen aan de slag met hun individuele handleidingen en een handleiding voor de groep. De herkenbare verhalen uit het boek vormen het startpunt voor het klassikale gesprek. Voor de verwerking gebruiken kinderen hun persoonlijke werkschrift. De methodiek, samen in de klas sluit aan bij de volgende kerndoelen onderwijs: 34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. 37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. Materialen Alle materialen van de methode vormen samen : een koffer vol inspirerende en praktische middelen om in de klas met de methode aan de slag te gaan. Voor de klas Boek, samen in de klas Handleidingposter voor de klas Voor de leerling Voor elke leerling een werkschriftje Per leerling een individuele handleidingkaart Voor de leerkracht Docentenhandleiding Bewaarkoffer Prachtinitiatief - met krachtige reviews en tips voor de praktijk. Opmerkelijke uitgave voor kinderen en jongeren en ieder die met ze werkt in processen van leren en opvoeden. Mart Seerden - Biblion Onze visie op sociale ontwikkeling Een must-have voor iedere leerkracht, maar ook voor iedere ouder die zijn kind wil opvoeden tot een volwassene met oog en hart voor de ander. Mechteld Graafmans, GZ-psycholoog De Kleine Ambassade vindt het belangrijk dat ieder kind zich veilig en geaccepteerd voelt. Daarnaast willen we kinderen meer betrekken bij hun omgeving en ze kennis geven over welke rol zij daarin zelf kunnen spelen. Die twee zaken komen samen in deze methodiek die kinderen in een groep of klas handvatten biedt om elkaar en zichzelf beter te leren kennen. De methodiek zit vol met praktische tips voor leerkrachten, leerlingen én ouders om samen te bouwen aan een veilige klas. Kinderen krijgen meer inzicht in waarom leeftijdsgenoten zich soms anders gedragen of uiten dan anderen. Daar wordt op een niet-stigmatiserende manier aandacht aan besteed. Meer kennis over elkaar bevordert het onderlinge begrip, het vermindert vooroordelen, pestgedrag en, heel belangrijk, geeft kinderen de kans om groepsgenoten te helpen om het beste in elkaar naar boven te halen. Kijk voor meer informatie over de visie en projecten van de Kleine Ambassade op

3 Beschrijving lessenserie Deze lessenserie is ontwikkeld om samen met de klas aan de slag te gaan met Lekker Belangrijk. Het Bijdehandpakket kan op verschillende manieren worden ingezet om het gesprek in de klas te starten. Aan het einde van de lessenserie heeft ieder kind een beter beeld van zijn/haar eigen handleiding en die van andere kinderen in de klas. Ieder kind weet het daar op een positieve manier mee om te gaan, waardoor er een veilige klassen- of groepsomgeving ontstaat. Doel lessenserie Het doel van de lessenserie is om samen met de leerlingen een groepsdynamiek te creëren en te behouden, waarbinnen ieder kind zich veilig voelt. Die bereik je doordat kinderen in de groep elkaar beter begrijpen en doordat er veel bespreekbaar wordt gemaakt. Dit zorgt ervoor dat pestgedrag wordt verminderd of wordt voorkomen en dat het zelfvertrouwen van kinderen die zich, om welke reden dan ook, soms anders voelen wordt verbeterd. Onze handleiding KLASSENFOTO Larissa Opzet lessenserie De methodiek gaat uit van een lessenserie van 20 lessen met een vaste opbouw. De verschillende lessen staan gedetailleerd beschreven in de docentenhandleiding. De lessenserie bestaat uit de volgende lessen: Introductieles (1 les) Per hoofdstuk een verhaalles en handleidingsles (totaal 18 lessen) Afsluitende les (1 les) Iedere les duurt gemiddeld 45 minuten. Het boek vertelt de verhalen van negen kinderen. Leerlingen maken eerst kennis met alle negen kinderen uit het boek. Ze ontdekken daardoor dat iedereen anders is en dat voor ieder kind andere dingen goed werken. In de lessen erna komen alle personages nog eens kort aan bod en wordt een verdiepingsslag gemaakt. Leerlingen denken na over hun eigen handleiding en over hoe zij er samen in de groep voor kunnen zorgen dat iedereen zich fijn voelt. In deze lessen wordt de handleidingposter voor de klas ingevuld. Nadat alle negen hoofdstukken in achttien lessen zijn behandeld, schrijven de leerlingen in de afsluitende les hun individuele handleiding. Deze opzet van 20 lessen is een leidraad en dus geen verplichting. Het Bijdehandpakket leent zich goed voor eigen invulling. Kies bijvoorbeeld voor een hoofdstuk dat goed bij jouw klas past of een thema waar je meer aandacht voor wil vragen. Opbouw les Iedere les start met het voorlezen van een stuk uit het boek Lekker belangrijk en een gezamenlijk kringgesprek. Tijdens het kringgesprek kunnen de leerlingen het voorgelezen verhaal samen bespreken en verwerken. Het kringgesprek speelt een belangrijke rol in het creëren van begrip voor verschillen. Wanneer kinderen met elkaar in gesprek gaan, leidt dit tot nieuwe inzichten en kennis. Mijn handleiding We vinden het belangrijk dat de kinderen het verhaal individueel kunnen verwerken en zichzelf en hun handleiding beter leren kennen. Daarvoor is het werkschriftje ontwikkeld. Het bevat verwerkingsvragen en reflectieopdrachten waarmee de leerlingen zelfstandig aan de slag kunnen, maar waarvan ze de antwoorden ook bespreken met hun klasgenoten. Op die manier leren de leerlingen elkaar ook beter kennen en ontstaat er meer begrip. Ieder hoofdstuk van het werkschriftje bevat ook een pagina gedachtenspinsels. Iedere leerling zal de les anders ervaren en op deze pagina zijn ze helemaal vrij om de les op hun eigen manier te verwerken. Lesbeschrijvingen Kijk op voor de docentenhandleiding met uitgewerkte lesbeschrijving. MIJN FOTO Larissa Een mooi leesbaar boekje over de verschillen tussen kinderen en hoe daarmee om te gaan. Peter Jonkers, directeurbestuurder Stichting Primo Schiedam De reacties uit de omgeving van een kind hebben veel invloed op hoe lekker het kind in zijn vel zit. Ik hoop dat kinderen, ouders en leerkrachten daar meer bewust van maakt. Claudia, moeder van Elisabeth, Sarah en Alexander

4 Voorbeeldpagina s boek Het liefste ben ik de hele dag buiten, ook als het regent of hard waait. Als mijn moeder me kwijt is, hoeft ze meestal alleen maar even naar het voetbalveldje bij ons om de hoek te lopen. Daar ben ik bijna altijd aan het voetballen. Ik ben een echte spits, kan hard rennen en natuurlijk scoren! Maar soms heb ik ook ruzie. Bijvoorbeeld als andere kinderen niet eerlijk spelen of me omverduwen. Toen ik nog op een voetbalclub zat, werd ik een keer zo boos dat ik een ander kind heel hard heb geslagen. Daar heb ik nu spijt van, maar toen kon ik me echt niet inhouden. Mijn moeder moest naar de club komen. De trainer praatte heel veel en ik snapte er maar weinig van, maar toen mijn moeder moest huilen wist ik: ik zit niet meer op voetbal. Handleiding Ik ben altijd blij als mijn moeder ons s middags bij de bso ophaalt. Ik ben gewoon het liefste thuis, waar ik mijn eigen gang kan gaan. Tuurlijk, thuis moet ik ook van alles van mijn ouders, maar van hen kan ik het beter hebben. Behalve als ik s ochtends mijn bed uit kom, dan moet niemand zeuren. Dat weten ze inmiddels wel! Mijn moeder heeft een briefje gemaakt met waar ik iedere ochtend aan moet denken: aankleden, tandenpoetsen, brood smeren, tas inpakken. Dan vergeet ik niets en hoeven mijn ouders niet heel de tijd achter mij aan te lopen. Wel zo rustig voor ons allemaal. Eèn ding moet iedere ochtend van mijn moeder: samen aan tafel ontbijten. Zij neemt dan even de dag met ons door, vertelt wat we gaan doen. Of mijn zusje en ik na school naar de bso gaan en wat we s avonds eten, dat soort dingen. Ja, ja, dat weet Op school zegt de juf dat ik echt wel slim ben, maar dat ik te snel ben afgeleid en te veel wiebel. Daarom doe ik nu extra mijn best, zodat ik straks misschien wel naar de havo kan. Eerst kreeg ik elke keer op mijn kop van de juf, maar sinds ik samen met mijn moeder met haar heb gepraat, gaat het een stuk beter. Ik krijg nu alleen op m n kop als ik echt iets verkeerd heb gedaan. Mijn moeder zegt altijd: weet precies wat hij wil en gaat er 100% voor. Daarna moet ze lachen. Al is ze niet altijd blij met me. Zo wilde ik laatst als verrassing voor haar verjaardag een lekker ontbijtje maken. Ik had boterhammen met haar lievelingskaas gemaakt en sinaasappelsap uitgeperst. Daar was ze superblij mee. Alleen niet ik toch, zegt mijn zusje dan met een diepe zucht. Maar ik denk dat mama het blijft doen, omdat ze weet dat ik het wèl fijn vind. Ik word nog steeds wel eens heel boos. Dat gevoel is er dan ineens. Vorige week bijvoorbeeld, toen mijn zusje met een vriendinnetje de hele tijd keihard muziek draaide terwijl ik zat te gamen. Ik kon niets meer van mijn spel verstaan, maar van mijn vader mocht ik er niets van zeggen. Ik vond dat zo oneerlijk. Ik ben haar kamer in gerend en ging hard schelden. Daarna heb ik haar ipod tegen de muur gegooid. Dat was niet slim van mij. Ik ben toen maar snel naar mijn kamer gegaan. Sinds een tijdje heb ik daar een grote zitzak. Mijn moeder legt er iedere week de nieuwe Donald Duck bij. We hebben afgesproken dat ik Praktische tips voor leerling en leerkracht toen ze daarna de keuken zag. Ik had de deur van de koelkast open laten staan en het aanrecht zat onder de sapspetters. Ik was even op het aanrecht geklommen om een glas te pakken, maar ik had niet gemerkt dat ik er per ongeluk ook een paar had omgegooid. Die bleken allemaal kapot in het kastje te liggen. Toen werd ze echt boos. Maar ik had zo mijn best gedaan! daar ga zitten als ik zo boos ben. Ik vind het fijn dat ik dan even niet hoef te praten over waarom ik boos ben en zelf rustig kan worden. Die middag moest ik, toen ik was afgekoeld, natuurlijk wel sorry zeggen tegen mijn zusje. De zitzak Droomt ervan om werkt zo goed profvoetballer te dat mijn vader worden aan de juf heeft Heeft heel veel gevraagd of ik energie en ideeën op school ook zo n plekje kan Kan niet zo goed krijgen. stilzitten Heeft geleerd om even apart te gaan zitten als hij boos is Omgeving wordt betrokken, waardoor het kind als geheel in beeld komt Herkenbare situaties en gevoelens Een goede basis voor het kringgesprek Danilo (10), klasgenoot Knettergek word ik soms van. Hij zit bij mij in het groepje. Hij zit altijd te wippen op zijn stoel en te spelen met zijn pen. En heeft de juf net uitgelegd wat je moet doen, is hij het alweer vergeten hoor... Snapt hij dan niet dat je gewoon moet opletten? Als iedereen netjes z n vinger opsteekt om een vraag te beantwoorden, heeft het al door de klas geschreeuwd. Pff... Maar buiten schooltijd is hij mijn beste vriend. Dan bouwen we hutten of gaan we voetballen. heeft de beste ideeën en altijd zin om te spelen! Altijd een positieve insteek, geen labels Hanneke, Juf Aan het begin van het jaar liep het tussen en mij niet lekker. Hij was altijd met andere dingen bezig en ik moest elke keer vertellen wat wel of niet mocht. Ik heb hem toen samen met zijn moeder uitgenodigd voor een gesprek. Ik kwam erachter dat hij veel behoefte heeft aan duidelijkheid en structuur. Met kleine aanpassingen maken we het voor hem al veel fijner in de klas. Zo bespreek ik elke morgen het programma van die dag en print ik dit voor hem uit. Op dat printje staat ook welk gedrag er bij de activiteit hoort. Soms is dat stil zijn en uit een boek werken, soms zachtjes overleggen en op andere momenten buiten rondrennen. Zo is het voor hem duidelijk wat er van hem wordt verwacht. Etienne, sportcoach Iedere woensdag sta ik op het pleintje in de wijk. is er altijd. Voordat we beginnen, bespreek ik met de kinderen wat we gaan doen en wat de regels zijn. Een van die afspraken is dat iedereen die een scheldwoord gebruikt èèn minuut aan de kant moet staan. Dat is Liesje (8), zusje Mijn broer is de allerliefste broer van de hele wereld. We kunnen heel goed samen spelen en hij neemt mij overal mee naartoe. Soms mogen we al samen naar school lopen. Sommige mensen vragen aan mij: Wat heeft jouw broer? Hij is altijd zo druk! En dan zeg ik dat hij met extra energie geboren is. Soms denk ik wel:, doe dat nou niet! Maar vaak is het dan al te laat en heeft hij al iets gedaan wat niet mag. nog wel eens lastig voor. In het heetst van de strijd floept hij er nog wel eens wat uit. Ik leer hem dus hoe hij iemand kan passeren en hoe je een panna maakt, maar ook om een beetje op zichzelf te letten. En ik kijk of ik een plekje voor hem kan regelen bij een voetbalclub. Dat gun ik hem echt, hij doet zo zijn best Tinka, moeder is al sinds zijn geboorte een actieve jongen. Altijd bewegelijk en afgeleid door alles wat er om hem heen gebeurt. Hij heeft veel duidelijkheid en structuur nodig en hij heeft niet altijd door wat hij doet. Maar in heel veel dingen is hij hetzelfde als andere kinderen. Hij kan prima meekomen in de klas en heeft vriendjes en vriendinnetjes. Toch merk ik dat andere mensen vinden dat hij anders is. Ze vinden hem druk, snel boos, onrustig of vervelend. Vaak wordt hij hierdoor al meteen anders behandeld dan andere kinderen. Met gaat het heel goed als hij weet waar hij aan toe is en weet wat wel en niet mag. Als dit niet zo is, kan hij de situatie niet overzien en laat hij negatief gedrag zien. Op deze momenten kun je hem het beste structuur bieden en vertellen wat er van hem wordt verwacht. Maar veel mensen gaan juist in op zijn gedrag. Ze vertellen hem vooral dat hij vervelend of druk is, of geven hem op zijn kop. Vaak werkt dit bij hem juist tegenovergesteld en gaat hij juist doen wat niet mag. Op dit moment gaat het met een stuk beter dan een aantal maanden geleden. Als ik iets heb geleerd in de afgelopen periode, is het dat het belangrijk is dat ik zelf aan anderen vertel hoe je het beste met om kunt gaan. Dit is voor hem veel fijner. Toch maak ik me zorgen hoe dat straks gaat als hij het niet goed kan vinden met een leerkracht op de middelbare school. Daar zijn zoveel leerkrachten dat ik niet weet of hij daar met iedereen uit gaat komen. Handleiding van het kind wordt beschreven vanuit het oogpunt van het kind en vanuit dat van zijn omgeving eens af te maken, want èèn blik is genoeg om in lachen uit te barsten. Plannen vinden ze lastig. Daar kan ik ze niet bij helpen, dus dat doet mijn vrouw Tanja. En ik weet dat ze duidelijke grenzen nodig hebben, daarom ben ik streng en consequent. Een heel verschil met mijn eigen ouders. Zij kenden mijn handleiding veel minder goed, daar was toentertijd ook minder aandacht voor. Bovendien hadden mijn vader en moeder zelf een ingewikkelde jeugd gehad. Ze wisten daardoor sowieso niet goed hoe ze kinderen moesten opvoeden. Mijn werk In het wereldje waarin ik werk, heeft iedereen wel wat. Ik voel mij daar eigenlijk een van de normaalste. Dat wat mij privè nog wel eens belemmert, heeft weer voordelen tijdens mijn werk. De gezonde spanning voor een premiére of show zorgt er juist voor dat ik iedere seconde wakker ben. Eventuele foutjes die collega s maken vanwege de zenuwen, kan ik vaak opvangen door mijn alertheid. Dan werkt het snelle schakelen in mijn hoofd in mijn voordeel. Mijn privèleven Juist alledaagse drukte is lastig. Ik was vierentwintigste toen mijn oudste zoon werd geboren. Dat was een heftige tijd. Dan ging ik boodschappen doen en kwam ik thuis met een T-shirt in plaats van met het avondeten. Of zette ik het melkpoeder op de wasmachine in plaats van in de keuken. Mijn vrouw vroeg dan: Houd je me voor de gek? Ben je nou alleen met jezelf bezig?! Maar ik ben op zo n moment niet met mezelf bezig, ik ben nergens mee bezig. In rustigere tijden heb ik veel minder last van die onrust in mijn hoofd. Mijn handleiding Ik weet nu dat ik vooruit moet plannen. Tot aan de kleinste dingen. Als ik mij moet scheren, zet ik dat in mijn agenda, anders vergeet ik het. Als er te veel is waaraan ik moet denken, word ik narrig. Door een lijstje te maken, houd ik meer grip. Ook heb ik mijzelf beter leren kennen, waardoor ik beter weet wat voor mij het beste werkt. Na het eten hoef ik bijvoorbeeld niet meer te gaan werken, ik onthoud dan niets meer. Ik moet ook heel veel sporten. Als ik voetbal of fitness, word Charly Luske s Ochtends aan de slag in de sportschool. Daarna thuis douchen, omkleden en meteen door naar ons interview. Terwijl wij hem van alles vragen voor, eet hij snel nog even een supergrote omelet. Dan de fotoshoot en hup, direct naar de studio om aan zijn nieuwe album te werken. Gaat het te snel? Niet als je acteur/zanger Charly Luske bent. Mijn kindertijd Ik ben veel af moet vragen: waarom doet een gepest als kind. Ik verhuisde kind zo? Daar hebben leerkrachten van Amsterdam naar een wel geduld en begrip voor nodig. rijkeluisschool in Het Gooi. De conciërge was wel een maatje. De ouders van mijn nieuwe Hij was nors, kort van stof, klasgenoten waren dokter of maar wel lief. Hij gaf mij op mijn tandarts. Kwam ik daar met mijn sodemieter als ik weer eens uit de Platamsterdamse accent. Als klas was gestuurd, maar van hem vreemde eend in de bijt, was ik al kon ik dat hebben. Bij leerkrachten snel de klos. dacht ik vaak: jullie doen gewoon maar wat. Ik was denk ik ook best lastig te plaatsen. Ik was lief, maar Het pesten hield trouwens op toen ingewikkeld. Ik wist altijd alles ik op de middelbare school kwam. beter. Als ik iets oneerlijk vond, Daar was ik meteen helemaal in kon ik behoorlijk opvliegend zijn. mijn element. En eigenlijk ook En omdat ik slim was, zette ik meteen populair. Misschien een met mijn brutale gedrag soms beetje te, want ik ben wel datzelfde ook de leerkrachten voor schut. jaar nog van school gestuurd Die dachten daardoor: wat een ettertje, die heeft een schop Mijn kinderen Ik herken veel van onder z n kont nodig. Terwijl je mijzelf in mijn twee zoontjes. Zij als volwassene op zo n moment zijn even druk, schakelen even eigenlijk even moet schakelen en je snel. Grapjes hoeven we niet ik kalmer. Heb ik die uitlaatklep niet, dan komt het er op andere manieren uit. Dan ga ik bijvoorbeeld zitten trillen met mijn been. Mijn kinderen zijn net zo. Soms zegt mijn vrouw ineens tijdens het eten: Zeg, houd eens op. Dan zijn we ongemerkt met z n drieën bezig en trilt heel de tafel. Charly Luske Charly Werkt aan een nieuw album Wordt rustig van sporten Dacht vroeger: wat zijn andere mensen raar Weet nu dat hij niet van anderen kan verwachten dat zij op dezelfde snelle manier denken als hij Een boek met een lekkere positieve insteek waarin het duidelijk wordt dat voor veel kinderen groot groeien niet altijd vanzelf gaat. Marielle van der Schoor, orthopedagoog en directeur obs Het Windas Voorbeeldpagina s werkschrift Vragen die prikkelen om na te denken over de eigen handleiding Inzicht krijgen in elkaar en de ander OPDRACHT 1 Dit weet ik nu over Lees het verhaal over op pagina 13. is een jongen die het liefst heel de dag buiten is. Hij is superbewegelijk en zit vol goede ideeën. Soms is zo druk dat hij het lastig vindt om bij de les te blijven. Het geeft hem een rustig gevoel als hij precies weet wat hij op een dag of tijdens de les kan verwachten. Als op een briefje staat wat hij niet moet vergeten, bijvoorbeeld. En het is ook fijn dat hij weet dat hij even apart mag gaan zitten als hij boos is. Superhandig! Ga aan de slag met de opdrachtjes op deze pagina en ontdek meer over, over jezelf en jouw klasgenoten! OPDRACHT 2 Denk Sinds nog kort eens voelt terug aan zich het fijner verhaal in de van klas.. Hoe komt Waarom het kon dat hij het niet nu beter meer gaat op voetbal met blijven? in de klas? Wanneer Wanneer was voel jij voor jij je het fijn laatst in de heel klas? boos? Wat er gebeurde er toen met je? OPDRACHT 3 Hieronder staan allemaal worden die bij passen. Zoek ze in de woordzoeker. ACTIEF LOLBROEK IMPULSIEF WIEBELIG STRUCTUUR VOETBAL L O L B R O E K R R N F B N G B U C J M J R T A U E S K M V O E T B A L P R W M C K D F E I M P U L S I E F S L R A C T I E F Wat kunnen kinderen zelf doen? HERKEN JIJ JEZELF IN JIP? OPDRACHT 4 Hieronder vind je vijf eigenschappen die het tegenovergestelde van elkaar zijn. Hoeveel van die eigenschappen herken jij bij jezelf? Kleur het vakje dat het beste bij jou past. heeft de eerste als voorbeeld ingevuld. "Ik ben een echte lolbroek, dit past helemaal bij mij!" IK BEN SERIEUS IK BEN EEN ECHTE LOLBROEK STILZITTEN IS MAKKELIJK IK MOET ALTIJD BEWEGEN MIJ MAAK JE NIET KWAAD IK WORD SNEL BOOS IK KAN MIJ GOED CONCENTREREN IK BEN SNEL AFGELEID IK WIL WETEN WAT IK KAN VERWACHTEN IK LAAT ME GRAAG VERRASSEN SAMENGEVAT VAN DEZE LES WORD IK: OPDRACHT 5 Dit zou ik zelf kunnen doen om te helpen. OPDRACHT 6 Dit zouden kinderen met elkaar kunnen doen om te helpen. 12 GEDACHTENSPINSELS Twee pagina s om te schrijven, tekenen, knutselen, of wat je maar wil! B A L F T J I P U S W I E B E L I G Welke woorden passen ook bij jou? Geef ze een kleurtje. Welke woorden passen ook bij jou? Geef ze een kleurtje. 8 9 Met verwerkingsopdrachten IK FLAP ER SOMS WEL IK DENK ALTIJD GOED NA EENS IETS ONHANDIGS UIT VOORDAT IK IETS ZEG Blader nog eens terug naar dit lijstje als je met je eigen handleiding aan de slag gaat. Het biedt je een handig geheugensteuntje. 10 Wat denk je, zitten er kinderen zoals in jouw klas? Of ben jij misschien wel een beetje een? Bovenstaande tips zijn dan zeker handig! 11 Schrijf-, teken- en knutselpagina s om tot rust te komen 13

5 Kosten Bijdehandpakket: 250,00 per klas Training docenten: op aanvraag Extra boek: 14,95* Extra werkschrift: 4,95* Extra handleidingkaart: gratis te downloaden via * Neem bij een grotere bestelling contact met ons op voor een staffelkorting. Ook voor thuis! is zeer geschikt om als tip aan ouders mee te geven. De beschreven lessuggesties en gesprekssuggesties zijn goed thuis en binnen het gezin toe te passen. Op die manier kunnen ook ouders met hun kinderen aan de slag met het ontdekken van hun eigen handleiding en de handleiding van het gezin. Meer weten of bestellen? Neem contact op met Soesja Boode of Renate van der Donk van de Kleine Ambassade. De Kleine Ambassade Vijgensteeg PT Schiedam post@dekleineambassade.nl & dekleineambassade