Talent bij je kind stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Talent bij je kind stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten?"

Transcriptie

1 Een nummer om bang van te worden? Rubrieksnaam HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten? een uitgave van CM MECHELEN-TURNHOUT editie 3 lente 2013 Ianka Fleerackers Talent bij je kind stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Doe mee aan onze conditie-enquête en win een nieuwe sportuitrusting 1

2 INHOUD Angsthazen aller landen, verenigt u! Heb je dat nooit? Dat je de krant leest, het nieuws op tv bekijkt en denkt: Nu pik ik het niet meer? Laten we ons niet te veel opjutten door wat economen en politici ons dagelijks voorhouden? Heb jij al ooit één van die mannen (want dat zijn het meestal) horen zeggen: Jongens, ik heb een mooi verhaal en daar gaan we samen aan werken. Schrik niet: het is positief want gaan we er allemaal gelukkiger van worden. Dat durft niemand te zeggen. En weet je waarom? Omdat angst beter verkoopt, meer stemmen oplevert. TOM HEEFT NU EVEN GEEN ZIN OM GEWICHTEN TE HEFFEN IN DE FITNESS Fulltime ouder zijn en fi t door het leven gaan is makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig is er de Kilootje minder-coach die je helpt met eenvoudige tips ENQUÊTE p.32 hoe fit ben jij? Doe mee en win een sportieve prijs! 48 NIEUWS , 17, 30 SPECIAL: SCHRIK VAN ONZE ANGSTEN?...06 GEPIMPTE FIETS...14 ZIN & ONZIN VAN CHECK-UPS...18 MOVE TO IMPROVE...22 REVALIDEREN IN PULDERBOS...26 BEROEP IN DE KIJKER: DE VROEDMAN...28 ZEG EENS AAA...31 OPROEP CONDITIE-ENQUÊTE...32 TALENTEN BIJ DE JEUGD COLUMN: IANKA FLEERACKERS...40 RESULTATEN ANGSTENQUÊTE:...42 LEVEN OP HET RANDJE...48 CM-DEALS AGENDA...56 Cover: Filip Naudts Met dank aan De Client Benieuwd naar de making of van onze covershoot met Ianka? Ga dan snel naar Ga maar na: welke krant opent met: Gisteren gaf Anne haar bloemen water. Ze staan er mooi bij vandaag. En dan een paginagrote foto van een pot bloemen! Niet dus: de gazet moet verkocht worden, dus leggen we liever een vergrootglas op inbraken, overvallen, buitenlanders Kortom zaken waarvan de schuld bij een ander ligt. Wat is het gevolg van al die stemmingmakerij? We worden steeds banger. We durven niet meer buiten te komen. En we nemen het ook steeds minder op voor mensen die het moeilijker hebben dan wij. Ouderen, eenzamen, armen, zelfs binnen de eigen familie laten we elkaar in de steek. Terwijl daar toch de basis van solidariteit ligt. En een solidaire samenleving kan alles aan, daarin gebeuren ook minder zaken die ons bang maken. In het begin zal het misschien wat saai lijken: iedereen die zo aardig is tegen elkaar. Mensen die je spontaan aanspreken op straat, met de hele straat een barbecue organiseren, boodschappen doen voor je zieke buurman Lijkt me niet zó moeilijk. Jim Jansen Bladmanager Leef gezonder met Verantwoordelijke uitgever Tonnie Steeman, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout Bladmanagement Jim Jansen Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Gert De Glas, Paul Van Roy, Sofie Segers, Dirk Ceulemans, Het Salon Concept, fotografie en vormgeving Het Salon Advertenties Annick Moons , Jordi Daems Contact CM regio Mechelen-Turnhout, Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, , regiomechelenturnhout@cm.be Çava? is een uitgave van CM regio Mechelen-Turnhout en verschijnt in een oplage van ex. huis aan huis in de arrondissementen Mechelen en Turnhout. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en de huishoudelijke reglementen. CM Mechelen-Turnhout is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de cava?-advertenties.

3 nieuwtjes Jouw ziekenhuisfactuur is geld waard! Als je lid bent van CM regio Mechelen- Turnhout heb je recht op een extra tegemoetkoming bij een ziekenhuisopname, en dit bovenop het gedeelte dat de wettelijke ziekteverzekering al betaalt. Dat geldt voor àlle leden, jong of oud. Je krijgt van CM nog 80 % terugbetaald van je wettelijk persoonlijk aandeel voor de kamerkost. En ook nog eens 80 % van je wettelijk persoonlijk aandeel in de erelonen (op een twee- of meerpersoonskamer). De boodschap is dus: bezorg altijd je ziekenhuisfactuur aan CM. Als je een hospitalisatieverzekering hebt, bezorg je eerst je factuur daaraan (en maak er een kopie van). Blijft er dan nog opleg te betalen, neem dan contact met CM. Meer info? Surf naar en typ in het zoekvenster dienst hospitalisatiekosten. Sneller zindelijk met de ipotty? Het zal menig ouder als muziek in de oren klinken. Kinderen zouden dankzij het digitale potje sneller zindelijk worden. Hoe het werkt? Je plugt je ipad in op deze mini-wc zodat je kind kan spelen terwijl het op het potje gaat. Al roept deze uitvinding vragen op bij heel wat kinderartsen. Zij zijn er niet van overtuigd dat kinderen sneller zindelijk worden dankzij de ipotty. Volgens hen moeten kinderen leren zich te concentreren op wat ze doen en de prikkelingen van hun lichaam herkennen in plaats van te multitasken en te spelen. Extra grip dankzij verrimpelde vingers Iedereen kent het wel, dat vervelende gevoel wanneer je net iets te lang in bad hebt gezeten en je vingers beginnen te verrimpelen. Uit een studie aan de Universiteit van Newcastle blijkt dat die verrimpelde vingers een reden hebben. Ze zorgen namelijk voor extra grip. Tot nu toe werd verondersteld dat onze vingers verrimpelen omdat ze te veel water opnemen, maar in feite past ons menselijk lichaam zich aan zodat we natte voorwerpen gemakkelijker kunnen vastnemen. Na-apen! Camouflage, schaduwen, goochelen, robots,... Het is allemaal nep. Of is het toch echt? De interactieve thematentoonstelling Na-apen! neemt allerlei soorten imitaties en namaak onder de loep, zowel in de natuur, in de wereld van de technologie als bij de mensen. Imitatie is een inspiratiebron voor onze eigen creativiteit. Je ontdekt het zelf en concurreert met robots in strategische of logicaspelletjes, aap een aap na, probeer je te camoufleren tussen de zebra s of dans met je imitatie de sterren van de hemel. Wil jij deze tentoonstelling niet missen? Mail dan naar cava.rmt@cm.be De eerste 10 personen die reageren maken kans op een ticket. De thematentoonstelling Na-apen! loopt van zaterdag 6 oktober tot en met zondag 1 september Technopolis, Technologielaan, 2800 Mechelen. Elke dag open van 9u30 tot 17u00. Meer informatie vind je op Gedaan met markeren Ons brein krijgt dagelijks een hele stroom informatie te verwerken. Om al die info op te slaan, gebruiken we vaak dezelfde technieken zoals het onderstrepen of herlezen van belangrijke passages. Onderzoek toont aan dat de technieken die we het vaakst gebruiken, de minst effectieve leermethodes zijn. Het onderstrepen of herlezen van een bepaalde passage maakt dat we ons te veel concentreren op die ene passage, waardoor we minder verbanden leggen en bijgevolg minder inzicht hebben in het geheel. Het maken van een samenvatting of noteren van enkele kernpunten helpt meer bij het onthouden van informatie. Mijn CM-app Met de Mijn CM -app vind je snel en eenvoudig CM-contactpunten en zorgverleners in je buurt. Een CM-kantoor, CM-brievenbus of een Thuiszorgwinkel? In geen tijd staan de gegevens van het dichtstbijzijnde contactpunt op je smartphone. Ook zorgverleners kun je opzoeken. Je komt bijvoorbeeld te weten welke huisarts de officiële tarieven aanrekent. Of bij welke osteopaten, chiropractors en psychotherapeuten je recht hebt op een CM-tegemoetkoming. Deze spiksplinternieuwe app is gratis beschikbaar voor ios (itunes app store) en Android (Google Play). 4 5

4 Special Moeten we schrik hebben van onze angsten? Tekst: Eva Hugaerts - Illustratie: Pieter van eenoge We worden dagelijks geconfronteerd met slecht nieuws. Je kan geen dagblad openslaan, geen tv aanzetten of de slechtnieuwsshow trekt voorbij. De vraag is of het wel gezond is om daar overal bij stil te staan, of het nut heeft om overal angstig op te reageren. Onze reporter Eva trok op pad en kwam tot verrassende conclusies. 6 7

5 Special Eva (36), redacteur van çava?, is net mama geworden van dochter Pixie. Sinds Pixies geboorte loopt Eva toch minder onbezorgd door het leven. Maar is haar angst voor al wat komen gaat wel terecht? Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven Mij maak je niet snel bang. De eeuwige optimist in mij ziet altijd wel het positieve van zelfs de meest schrikwekkende verhalen. Maar met de geboorte van mijn dochtertje is de Miss Positivo in mij langzaam aan het veranderen in een Mevrouwtje Angsthaas. Je zou ook voor minder bang worden als je ziet wat er allemaal op ons afkomt. Wat voor een toekomst staat mijn kleine meid te wachten in een opwarmende wereld waar we van de ene crisis in de andere belanden? En moeten we toegeven aan al onze angsten? Winterbanden kopen, bij elk sterretje in de voorruit meteen naar het bekende adres rennen, auto s met buitenlandse nummerplaten in de gaten houden, alle spaarcenten blijven oppotten? Sommige zaken verergeren zelfs als gevolg van angst. Kijk naar de omvang van de huidige financiële crisis. Zou die zo n impact hebben gehad als er minder paniekerige krantenkoppen, hysterisch reagerende beurzen en prekende economen waren geweest? Moeilijk te zeggen: de wereld is ook zo complex, onoverzichtelijk en oncontroleerbaar geworden. Zijn ondernemers sociopaten? Angst op zich is geen verkeerde emotie. We hebben ze nodig voor onze eigen veiligheid. De enige groep van mensen die geen angst kennen, zijn sociopaten of mensen die totaal geen verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen kennen, aldus professor Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven. Het is niet zo verwonderlijk dat we in beroepscategorieën als ondernemers meer mensen met sociopathische trekken tegenkomen. Zij moeten immers meer risico s nemen, en angst kan daarbij een obstakel vormen. Maar de overgrote meerderheid ook de stoerste macho s onder ons wordt af en toe geconfronteerd met angstgevoelens. Waar komt dat vandaan? Loes Gabriëls: Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd. Kort gezegd: zonder angst zouden we sneller sterven. Het zorgt ervoor dat we alert en gefocust blijven. Er bestaan verschillende mogelijke reacties op een dreiging. In de tijd van de holbewoners was de vechtreflex zeer nuttig, maar vandaag wordt die maatschappelijk minder geaccepteerd. Je moet vechten niet altijd letterlijk nemen. Heb je bijvoorbeeld last van examenstress, dan kan die je stimuleren om extra hard te studeren. Een tweede mogelijke reactie is vluchten. Dat kan je zowel letterlijk doen: door op de loop te gaan voor gevaar, als mentaal: je angst niet onder ogen willen zien. Een derde mogelijke reactie is bevriezen. Dat kan een goeie strategie zijn als je oog in oog komt te staan met een wilde beer, maar bevriezen als reactie in ons druk verkeer doe je beter niet. Een laatste manier om met angst om te gaan is vermijden. Heel goed om zo niet bewust het gevaar op te zoeken, maar het kan ook te ver gaan. Kennis stimuleert Dat brengt ons bij de vraag: wanneer moeten we ons zorgen maken over onze reactie? Dat is vrij gemakkelijk te herkennen, beweert Loes Gabriëls. Als de angst die we voelen zodanig sterk is dat ze ons verlamt of als we ons al schrik laten aanjagen door zaken die op zich niet angstaanjagend zijn. Zo is belang hechten aan een goede hygiëne ok, maar bang worden van het kleinste vuiltje, is dat niet. Een gevolg kan zijn dat we ons gedrag veranderen. Dat kan positief zijn, maar als we daardoor niet meer normaal kunnen functioneren, dan is er een probleem. Vroeger was het slechter Zijn we vandaag banger dan vroeger? Dat is best mogelijk. We leven in een kennismaatschappij. We weten meer en dat maakt ons angstiger. Tegelijk zorgt die grotere kennis ervoor dat we ons beter kunnen beschermen of dat we op de hoogte zijn van mogelijke oplossingen. Hebben we ook meer redenen om bang te zijn dan vroeger? Je zou denken van wel, maar professor Gabriëls relativeert. Angst is van alle tijden. Vroeger kregen we te maken met andere dreigingen, maar dat betekent niet dat het toen beter was. Integendeel! Vandaag leven we langer dan ooit tevoren. We hebben dus minder redenen om bang te zijn. Het is de schuld van de media Toch zou je denken dat net het omgekeerde het geval is, als we afgaan op wat de media ons voorschotelen. Enkel krantenkoppen, twitterberichten of korte stukjes online lezen, helpt een positief wereldbeeld niet meteen mee vooruit. Maar om de media meteen te bestempelen als handelaars in angst, daar is Liesbeth Van Impe, hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, het niet mee eens. Je moet de zaken ook niet verbloemen. Zeker niet nu we in een tijd leven waarin een aantal zaken ons toch bang maken, van een inbrakengolf over de opvoeding van onze kinderen tot de eurocrisis. Als krant kunnen we die angst niet wegnemen, maar we moeten wel beseffen dat we een van de radertjes in het mechanisme zijn. Bij Het Nieuwsblad trekken we soms aan de rem bij bepaalde berichten of krantenkoppen. Maar het is ook onze taak om uitleg en duiding te geven. Dat veronderstelt wel dat mensen het artikel lezen. Met een titel kun je nooit alles uitleggen om het verhaal te begrijpen. We hebben niet de meest extreme pers in België, gelukkig maar. Het cynisme dat je in sommige Britse tabloids ziet Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd en waarbij angst aanjagen een heel bewuste strategie is, dat bestaat bij ons niet of nauwelijks. Oergevoelens Angst als techniek om een bepaalde boodschap over te brengen, vind je vaker terug. Het is nog altijd populair bij politici ( stem op mij, anders ), gezondheidsorganisaties ( geef, anders vergaat de wereld ) en ouders ( als je dit niet doet, loop het later verkeerd af ). Ook in de reclame blijft angst een veelgebruikte strategie. Door die gevoelens te stimuleren, willen adverteerders bereiken dat het product meer wordt verkocht, aldus Loes Gabriëls. Denk maar aan bepaalde reclamefilmpjes voor zeepproducten voor kinderen. Wat moet je een slechte moeder zijn als je kinderen niet om de haverklap hun handjes wassen met een bepaalde zeep, in de strijd tegen al die gevaarlijke bacteriën! Een overdreven boodschap, maar ze Ω 9

6 Special Ω werkt wel. Dat komt omdat angst een oergevoel is, zoals plezier. Iedereen voelt iets bij dergelijke reclames. Of je nu wil of niet. Het zit in de familie We mogen dan al minder vrezen voor ons leven bij elk mogelijk gevaar, toch reageren we allemaal anders op dreigingen. De een ziet een mes als een bedreiging, de ander als een nuttig gebruiksvoorwerp. Angst is een biologische reactie, en die kan worden versterkt of afgezwakt door onder andere onze opvoeding of omgeving. Waarvoor we schrik hebben, kan zelfs genetisch bepaald zijn. Zo n twee procent van de bevolking heeft last van dwangmatig obsessief gedrag, zoals smetvrees. Kijk je naar de familie van iemand met smetvrees, dan kan het zijn dat deze vorm van angst tot 15 procent voorkomt in dezelfde familie! Bepaalde groepen mensen kunnen meer vatbaar zijn. Loes Gabriëls geeft enkele voorbeelden. Mensen die al van kleins af met angst werden geconfronteerd, bijvoorbeeld omdat ze zijn grootgebracht in een onveilige omgeving met ouders die een drugs- of alcoholprobleem hadden. Vaak zijn die kinderen voortdurend op hun hoede. Op zich geen slechte overlevingsstrategie. Maar dit kan een probleem worden als ze later wel in een veilige omgeving terechtkomen, bijvoorbeeld in een stabiele relatie met een liefdevolle partner. Dan is het voor hen lastig om die waakzaamheid af te schudden. Nog een andere groep van mensen wordt sneller geplaagd door Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren angstgevoelens. Hoe ouder je wordt, hoe angstiger. Daar is een logische verklaring voor. Bij het ouder worden, gaat onze gezondheid achteruit. We zijn niet meer zo goed te been, en dat maakt ons onzekerder. Die onzekerheid tast ons zelfvertrouwen en veiligheidsgevoel aan. Wat als? Zelf herken ik me niet in de voorbeelden die ze aanhaalt, maar dat betekent niet dat ik vrij ben van angst. Toch heb ik geen zin om me thuis op te sluiten en het leven aan mijn raam voorbij te zien gaan. Ik wil mijn dochter zien opgroeien in een vrolijke en (min of meer) zorgeloze omgeving. Volgens Loes Gabriëls moet ik me zeker niet laten leiden door angst. Er bestaan heel wat manieren om ermee om te gaan. Dikwijls ligt het antwoord in je verleden. Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren. Die voortdurende focus op gevaar mag dan ooit zijn biologische nut hebben bewezen, door erop toe te spitsen, hou je geen rekening meer met goede of positieve ervaringen. En zo blaas je het gevaar steeds meer op. Maar het is niet zo gemakkelijk om deze angstspiraal te doorbreken. Wordt het te erg, dan kan je altijd professionele hulp inschakelen. Deze zal je bijvoorbeeld doen nadenken over gelijkaardige situaties waar het wél goed afliep. Datgene waar we schrik voor hebben kan gebeuren, maar evengoed gebeurt er niks. Lezen we ergens dat je twee procent kans hebt om te worden overvallen in stad x, dan zal je dat middagje shoppen misschien afzeggen omdat je denkt dat ik zeker zal worden overvallen. Terwijl de kans natuurlijk veel groter is dat er niets gebeurt en je een leuk dagje uit hebt. Veiligheid vs onvoorspelbaarheid Mensen moeten in de eerste plaats zelf leren omgaan met hun angst. Dat doen we het beste in een veilige omgeving: in een warm gezin, in een groep die ons samenhorigheidsgevoel versterkt, ook geloof kan uitkomst bieden. Dat het angstgevoel in onze samenleving toeneemt, ligt in belangrijke mate aan de geïndividualiseerde maatschappij waarin we vandaag leven. Ook door te focussen op positieve gevoelens zoals plezier en zelfvertrouwen kunnen we angst indijken. Zoek afleiding voor angst in dingen die je leuk vindt: sporten, een potje kaarten met vrienden, een kookcursus, Je zult minder met je angstgevoelens bezig zijn, waardoor ze op de duur ook verminderen. Moeten we hier schrik voor hebben? Angst heeft zeker niet altijd negatieve gevolgen. Soms kan het leiden tot positief gedrag. Kijk maar naar de BOBcampagnes van het BIVV, die bij bijna alle Belgen gekend zijn en zorgden voor een positieve gedragsverandering. Anderzijds kan je je de vraag stellen of ook hier de slinger soms niet te snel doorslaat naar paniekvoetbal. Na de plotse dood van enkele jonge sporters hoorde je volop pleiten voor een preventief hartonderzoek bij alle jonge sportertjes. Hoe goed ook bedoeld, is dit ook een effectieve maatregel? Loes Gabriëls gaat hierin mee: Als gevolg van bepaalde berichtgeving bijvoorbeeld over de plotse dood van jonge sporters lopen de mensen sneller naar de dokter. Meestal onnodig, maar het kan ook nuttig zijn. Alleen moeten we ons de vraag stellen én moet er wetenschappelijk onderzoek gebeuren naar het nut, de kostprijs en de wenselijkheid van sommige preventieve gezondheidsonderzoeken. Bij vrouwen leeft bijvoorbeeld het verkeerde idee dat een preventief borstonderzoek het risico op borstkanker zou verminderen. Dat is waar, maar slechts voor een kleine groep van vrouwen. Te jonge vrouwen die jaarlijks een mammografie laten doen, worden nodeloos blootgesteld aan gevaarlijke straling, terwijl het risico op borstkanker bij deze groep te laag ligt voor een jaarlijkse check-up. Als er een nieuwe angsthype op vlak van gezondheid opduikt, kan je het er beter eens over hebben met je huisarts, mocht je je zorgen maken. Hoe maak je mensen bang? Help, ik kan er niets van! De meeste bedreigingen komen van buiten uit. Maar we zijn ook perfect in staat om onszelf angst aan te jagen. Ik heb soms nog nachtmerries over mondelinge examens of sollicitatiegesprekken van vroeger. We kunnen er zelf voor zorgen dat het slechtst mogelijke scenario werkelijkheid wordt: falen. Omdat we vandaag leven in een maatschappij gedreven door succes, is falen geen optie meer. Met nog meer faalangst tot gevolg. Hoe kan ik als bezorgde mama ervoor zorgen dat mijn kind niet moet worstelen met faalangst? Is het voldoende om haar de boodschap mee te geven dat falen ok is, en dat we allemaal fouten maken? Orthopedagoge en gedragstherapeute Ilse Dewitte weet raad. Om succesvol een angstpsychose te veroorzaken, moet je wel een strategie achter de hand hebben. Enkele vuistregels: 1. Kies je doelgroep goed uit. 2. Maak je doelgroep bewust van de al dan niet bestaande risico s en durf hierbij te overdrijven. 3. Benadruk enkel de negatieve punten en herhaal ze regelmatig. 4. Haal zaken uit hun context en breng ze ongenuanceerd over. 5. Pas je taalgebruik aan en verhef je stem. Dit komt bedreigender over. 6. Een vermoeid en hongerig publiek is vatbaarder voor angstboodschappen. 7. Kies een thema dat het veiligheidsgevoel van je doelgroep direct kan bedreigen. Ω

7 Special De experts Hoe pak je faalangst aan bij je kind? We legden vier experts een stelling voor over het gebruik van angst in hun vakgebied. Om te vermijden dat je kind bij de tien tot vijftien procent hoort van degenen die er voortdurend onder gebukt gaan, kan je als ouder heel wat doen. 1. Toon belangstelling voor andere interesses van je kind. 2. Bespreek ook de goede resultaten van je kind. Spreek niet te pas en te onpas over rapporten en punten. 3. Zoek mee naar een realistisch beeld van een taak en naar haalbare doelstellingen. 4. Maak duidelijk dat je de angst begrijpt en dat een kind ook bang mag zijn. 5. Zorg voor ontspanning. Ω Hoe meer iemand belang hecht aan goed presteren, hoe groter de kans om faalangstig te reageren. Hoe jouw kind met prestatiedruk omgaat, daar kan je als ouder veel impact op hebben. Wat ook een rol kan spelen in het relativeren of compenseren van presteren, zijn andere interesses of activiteiten zoals hobby s, of een vriendenkring. Succes = toeval Hoe kan je faalangst bij jezelf herkennen? Ilse Dewitte: Mensen met faalangst zullen hun eigen Ilse Dewitte, orthopedagoge en gedragstherapeute 6. Benadruk dat activiteiten ook gewoon leuk kunnen zijn, niet enkel het resultaat telt. 7. Als je met je kind oefent, begin dan met oefeningen die grote kans op succes geven. 8. Probeer zelf een evenwichtige balans te vinden tussen ontspannen en inspannen. 9. Zie jezelf niet als een falende ouder als je het zelf niet meer weet, maar klop aan voor advies of hulp. mogelijkheden meestal onderschatten en de moeilijkheidsgraad van de taak overschatten. Valt het uiteindelijk allemaal goed mee, dan schrijven ze dat eerder toe aan toeval dan aan de eigen mogelijkheden en inspanningen. Maar valt het tegen, dan zien ze hierin een bevestiging van hun geloof dat ze weinig kunnen. Verder kan faalangst ook het gevolg zijn van het echt niet aankunnen. Stel dat je jouw dochter dwingt om boven haar studieniveau te presteren, waardoor ze telkens opnieuw slechte cijfers haalt, dan kan ze faalangst krijgen. Faalangst is een lastig beestje om vanaf te raken. Mensen met faalangst denken negatief over zichzelf en kijken veel naar anderen, waarbij ze vooral zien wat die anderen zogezegd beter kunnen. Centraal staat de angst om negatief te worden beoordeeld door hun omgeving. Daarbij is het risico om in een negatieve spiraal terecht te ko- men, heel reëel. Hoe meer ze iets als een mislukking ervaren ook al is die ingebeeld hoe belangrijker het wordt om te slagen. Dat lokt twee reacties uit: ofwel harder gaan presteren ofwel weglopen van de prestatiedruk. Bouwen aan zelfvertrouwen Een kind met faalangst lijkt wel de last van de wereld op de frêle schouders te dragen, want ze zullen er niet snel zelf mee op de proppen komen. Je zult ook niet altijd zien dat achter hun onverschillige houding eigenlijk angst schuilgaat. Bouwen aan zelfvertrouwen begint van jongs af aan. Kinderen moeten ervaren dat ze ook iemand zijn zonder bepaalde prestaties. Soms moet goed genoeg ook goed genoeg zijn voor de ouders en de leerkrachten. Kinderen moeten zelf ervaren dat ze ok zijn. Ze moeten vertrouwen opbouwen in zichzelf met hun vaardigheden én met hun beperkingen, aldus Ilse Dewitte. Want een kind is meer dan een leercomputer of een puntenmachine. Daar zal ik aan proberen denken als dochterlief naar huis komt met een dikke onvoldoende. Want toch liever een gelukkig kind dat durft mislukken, dan een opgejaagd prestatiedier. Dirk Draulans, Bioloog, journalist en schrijver: Hebben we angst nodig om ons comfortabele leven spannend te maken? Angst is hyperfunctioneel in het bevorderen van de overlevingskansen van mensen, zeker in een context waarin je voortdurend reëel gevaar loopt, zoals die van de mens in de prehistorie met zijn sabeltandtijgers en wolhaarneushoorns. Maar het stimuleren van angst in een comfortabele maatschappij kan verlammend werken. We maken mensen bang voor het kleinste avontuur, zelfs voor een dagje uit. We willen niet dat hen iets overkomt. We lijken te streven naar een wereld waarin mensen geen risico s nemen, om hen zo lang mogelijk in leven te houden. Wat is daar in godsnaam het nut van? Waar is de levensvreugde in een maatschappij die meent mensen bang te moeten maken voor niets? Er is niets zo gemakkelijk als het bang maken van mensen als je weet hoe je het moet doen. Soms krijg ik het onhebbelijke gevoel dat de angstcultuur vooral gestimuleerd wordt door mensen die zich op die manier menen nuttig te moeten maken. Anderen bang maken om jezelf interessant te vinden. Een funeste ontwikkeling uiteraard. Patrick De Pelsmacker, Professor Marketing Departement aan de Universiteit Antwerpen: Overdrijven met het benadrukken van het gevaar is niet goed Het opwekken van angstgevoelens via reclame is een tactiek die al heel lang wordt gebruikt, en die we vooral kennen van social profitcampagnes zoals anti-tabakcampagnes, veilig rijden, veilige seks... In commerciële campagnes worden angstprikkels of fear appeals veel minder vaak gebruikt. Als de getoonde bedreiging sterk genoeg is, en het duidelijk is hoe je de bedreiging kunt afwenden, zijn mensen wel degelijk geneigd om de raad in de campagne op te volgen. Dat is vooral het geval bij nieuwe bedreigingen. Bij gevaren die men al lang kent, is het veel effectiever om de nadruk te leggen op de oplossing: hoe kan ik stoppen met roken? Overdrijven met het benadrukken van het gevaar is niet goed. Mensen schieten in een kramp, gaan de boodschap vermijden of er zich tegen afzetten. Zo heeft veel onderzoek uitgewezen dat het gebruik van fear appeals tegen gevaarlijk rijden niet werkt bij jonge mannen. Ze rijden snel om zich te manifesteren en laten zich de wet niet voorschrijven. In die gevallen is het veel beter in te spelen op positieve gevoelens, zoals bijvoorbeeld de BOB-campagnes. Dokter Michiel Callens, Directeur onderzoek en ontwikkeling bij CM: Is de CM voorstander van preventieve gezondheidsonderzoeken, ook al kunnen er risico s aan verbonden zijn? CM is voorstander van deelname aan de preventieve gezondheidsonderzoeken van de Vlaamse Overheid. Een bevolkingsonderzoek komt pas tot stand na een wetenschappelijke evaluatie. Bovendien moet er voldaan zijn aan een aantal voorwaarden. Vooreerst is het belangrijk dat je de aandoening waarvoor je gaat screenen op tijd kunt opsporen voor behandeling. Anderzijds moet je gezonde mensen niet nodeloos ongerust maken. Het is vaak zeer moeilijk om hier een goed evenwicht te vinden. Een goede voorafgaande communicatie is dus erg belangrijk. Soms zijn er goede redenen waarom mensen van buiten de doelgroep er toch voor kiezen zich te laten onderzoeken. Zo n individuele beslissing dient steeds te gebeuren in overleg met een arts. Om onnuttige bevolkingsonderzoeken of boodschappen te voorkomen, heeft de Vlaamse gemeenschap een officiële werkgroep bevolkingsonderzoek opgericht waarvan de ziekenfondsen deel uitmaken. Liesbeth Van Impe, Hoofdredacteur Het Nieuwsblad: Jaag jij je lezers angst aan? Je kunt niet stoppen met nieuws verslaan omdat het mensen zou kunnen bang maken. We zijn ons er wel van bewust dat technieken die we gebruiken om lezers in een stuk te lokken, ook degene kunnen zijn die de angst vergroten. Het is belangrijk dat je niet alleen een krant maakt met enkel het harde, slechte, pijnlijke en moeilijke nieuws. We letten op ons taalgebruik en manier van berichtgeven. Daar zijn geen richtlijnen voor op onze redactie, dat komt voort uit de sfeer op onze krant. Ik kan mij voorstellen dat er redacties zijn die zeggen doe er nog maar een schep bovenop, want dat verkoopt beter. Het feit dat media angst stimuleren komt onder meer door een focus op criminaliteit en fait divers. Dat zijn dingen die gebeuren en die we moeten brengen. Maar we hebben wel een belangrijke rol als laagdrempelig medium om mensen die het gevoel hebben dat ze geen greep meer hebben op de wereld rondom hen, terug een stuk controle te geven door dingen op een toegankelijke manier uit te leggen en in context te plaatsen

8 portretten Gespot: de gepimpte fiets! Wat meer kleur in het straatbeeld kan nooit kwaad. Deze drie trotse fietseigenaars deden alvast hun best. Zo ging Hilde zelf vrolijk aan de slag met kleurrijke bloemen en slingers, terwijl Reinout koos voor een felgroene racefiets in zijn puurste vorm. Mieke sloeg dan weer aan het breien. Maar alle drie zijn ze het erover eens: met een gepimpte fiets bereik je meer dan je bestemming. Wie: Reinout Bertels Wat: hippe groene fixie Samen met mijn zonen van 15 en 17 jaar kocht ik een oude Jan Janssen racefiets op de rommelmarkt. Die hebben we vervolgens volledig gestript en met groene verf bespoten. Van het stuur hebben we een stuk afgezaagd en nadien omgedraaid. Dat geeft de fiets al een heel andere look. Wij bouwen zelf fixies of fixed-gear bikes. Dat zijn racefietsen in hun puurste vorm: wielen, een ketting en een paar trappers. Omdat de wet het voorschrijft, staan er ook remmen op. We gebruiken die eigenlijk niet, maar ik zou niet graag een boete aan mijn been hebben. Tekst: Joke Gabriëls fotografie: filip naudts Wie: Hilde Peeters Wat: kleurrijke, vrolijke fiets Toen mijn fiets vorig jaar gestolen werd, was ik daar het hart van in. Van een vriend kreeg ik een aapje cadeau voor op mijn nieuwe fiets. Langzaamaan begon ik zelf ook spulletjes te verzamelen om de fiets te versieren. Ik vind het fantastisch om allerlei prulletjes te zoeken. Zo komen de bloemenkransen uit een Chinees winkeltje in Barcelona, de pomponnetjes aan de zijkant uit een klein stadje aan het Titicacameer en mijn plastieken toeter is een hondenspeeltje. Ik heb sinds kort twee nieuwe bewoners, mijn tuinkabouters Irma en Ernest. Ik ga achteraan op mijn fiets twee kabouterstoeltjes maken, zodat ik ze af en toe mee op avontuur kan nemen

9 portretten Nieuwtjes Wie: Mieke van den Eynde Wat: lekker warm op haar gebreide fiets Naar aanleiding van de wildbrei-acties in Nederland, kreeg ik het idee om zelf rond mijn fiets te breien en te haken. Ik had niet echt een idee waar ik aan begon, want ik was helemaal geen fervent breister. Mijn dochter maakt ook af en toe gebruik van mijn fiets, het is dan ook een bijzonder mooi exemplaar. Zij heeft van haar collega s al heel wat enthousiaste reacties gekregen en natuurlijk vaak de vraag of hij het te koud heeft. Maar wees gerust, het is een fiets die best tegen een stootje kan! Half uurtje sporten beter dan uurtje sporten? Volgens een Deens onderzoek is een half uurtje sport even goed om af te vallen als één uur. Bij het onderzoek trainde de helft van de zestig matige zwaarlijvige Deense mannen dagelijks een half uur en de andere helft één uur. De mannen die dagelijks dertig minuten sportten, verloren gemiddeld 3,6 kilo in drie maanden tijd, terwijl de mensen die een heel uur trainden slechts 2,7 kilo verloren. Een mogelijke verklaring is dat dertig minuten per dag trainen beter haalbaar is, waardoor de proefpersonen na die dertig minuten nog zin en energie hadden om ook buiten hun dagelijkse training meer te bewegen. De Volksmacht wordt De Lindeboom Wil je de volledige verhalen lezen? Ga dan naar magazinecava Veilig rijden op de baan met Norah Jones Wetenschappers van de London Metropolitan University ontdekten dat het afspelen van bepaalde nummers de verkeersveiligheid beïnvloeden. Voor Britse automobilisten blijkt Come away with me van Norah Jones het veiligste nummer. Voornamelijk nummers met een tempo van 60 tot 80 beats leiden tot het veiligste rijgedrag. Dat tempo komt overeen met de gemiddelde hartslag van de mens. De apotheken De Volksmacht zijn in de Kempen al heel lang een begrip. In de regio Mechelen wijzigde de naam reeds een aantal jaren geleden in Apotheken de Lindeboom, en dat gebeurt nu ook in de regio Turnhout. Achter de schermen gaat het echter om meer dan een naamsverandering: alle CMapotheken uit de regio s Antwerpen, Waasland, Turnhout en Mechelen komen terecht in één koepelorganisatie, Zorg & Farma, met hoofdzetel in Antwerpen. In die koepel komen ook de CM-hoorcentra en CM-Thuiszorgwinkels terecht, die nu overal de naam Assist Thuiszorgwinkel zullen dragen. De bedoeling is om, door de krachten te bundelen, de service aan de klant nog te kunnen verbeteren. Op de wijziging van de gevelnaamborden na (in de regio Kempen) verandert er voor u als klant vooralsnog niets: uw apotheek of thuiszorgwinkel blijft op het vertrouwde adres met dezelfde sterke service

10 zin en onzin van Check-ups De medische check-up gecheckt In het wilde weg zoeken naar iets heeft weinig zin Tekst: Jan Verstraete Sportdoden, jong en oud, amateur of prof. Hoe verscheiden ze ook zijn, telkens weer hebben ze een voorspelbaar resultaat. Ze wakkeren de discussie aan rond zin en onzin van de medische check-up. Maar ook rond de preventieve screening voor borstkanker of prostaatkanker bestaat er al lang verdeeldheid in de medische wereld. Çava? polste bij drie specialisten: moeten we nu jaarlijks naar de dokter of niet? Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven is meteen duidelijk: Er zijn maar twee interventies die echt effect hebben: stoppen met roken en bewegen. Om dat te weten heb je als patiënt geen check-ups nodig. Het geld dat de overheid besteedt aan preventieve onderzoeken kan ze dus beter uitgeven aan programma s om mensen van de sigaret af te helpen en in beweging te krijgen. Risicofactoren De professor van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde nuanceert: het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen check-ups en preventieve screenings. Het doel van een check-up is niet duidelijk. Je gaat als arts op een algemene manier zoeken naar iets, maar je weet eigenlijk niet precies wat je zoekt. Vertrouwen op het onbeperkte kunnen van de medische wetenschap is hierbij eigenlijk misplaatst. De beschikbare medische tests zijn namelijk niet geschikt voor een dergelijk breed onderzoek. De tests die we hebben zijn vooral ontworpen om ziektes op te sporen bij mensen die symptomen hebben, verduidelijkt Bert Aertgeerts. In het wilde weg zoeken naar iets heeft daardoor weinig zin. Uiteraard blijft het belangrijk om mensen met een hoge bloeddruk, suikerziekte, regelmatig op te volgen. We spreken over een screeningsonderzoek wanneer we een test gaan uitvoeren bij een groep mensen die geen klachten vertoont. Als je gericht gaat screenen, alarmeer je ook mensen die helemaal niet ziek zijn. Die mensen maak je alleen maar ongerust met je screening. Spectaculaire daling van het risico Volgens Bert Aertgeerts is het weinig voorkomen Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven van de aandoening het grote probleem en bron van de vele discussies over de zin en onzin van screening voor borst-, prostaat- of baarmoederhalskanker. Hierdoor zullen een groot aantal mensen een positieve testuitslag hebben terwijl ze eigenlijk niet ziek zijn. Om meer inzicht te krijgen in het werkelijke risco op een bepaalde aandoening is het belangrijk om goed naar de echte cijfers te gaan kijken. Al te vaak wordt er gegoocheld met procenten. Stel dat het gaat om een aandoening met een risico op overlijden van bijvoorbeeld 1 op Na behandeling daalt de kans op overlijden spectaculair met 20 procent tot de even verwaarloosbare 0,8 op Hebben screenings dan helemaal geen zin? Het eenmalig meten van de cholesterol, de suikerwaarde en het bekijken van de nierfunctie, en dat vooral bij oudere mensen is wel zinvol

11 zin en onzin van Check-ups Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden Schadelijke screening Zich voor alle zekerheid laten screenen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. De Vlaamse Liga tegen Kanker kaartte bijvoorbeeld de risico s aan van PSA-tests. PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen. De verhoogde aanwezigheid ervan in het bloed wijst al heel vroeg op mogelijke prostaatproblemen. De PSA-test is de meest gebruikte vorm van screening voor prostaatkanker, maar controversieel. Om die reden werd de terugbetaling ervan stopgezet. Bij een agressieve snelgroeiende tumor kan een vroege diagnose levens redden. De keerzijde? In een vroeg stadium kan men niet bepalen om welk soort tumor het gaat. Bij prostaatkanker gaat het meestal om een traag groeiende tumor, waar de man nooit last zou van hebben. Door vanaf een bepaalde leeftijd alle mannen te screenen zouden veel mannen bijgevolg de diagnose van kanker krijgen, die zeer belastend is en een ingrijpende behandeling vereist. Mogelijke gevolgen als incontinentie en impotentie zijn niet van de poes. Levensreddend Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden, vindt cardioloog Luc Missault. Doordat we beslist hebben om de cholesterol of de bloeddruk te behandelen, is het aantal mensen dat sterft aan cardiovasculaire aandoeningen aanwijsbaar gedaald. Daarbij stelt de arts duidelijk dat een screening niet vrijblijvend kan zijn. Een routineonderzoek bestaat niet. Alleen als de check-up doelgericht is en op maat van de patiënt dan is dat medisch onderzoek zinvol. cardioloog Luc Missault Concreet komt het erop neer dat de voorgeschiedenis van de patiënt bepaalt welk soort onderzoek de arts zal uitvoeren. Een eenvoudig voorbeeld: als je hoort dat hoge cholesterol in de familie zit, dan is het zeker zinvol om die risicofactor bij de patiënt te onderzoeken. Ik durf er in dat geval zelfs voor pleiten om ook de familieleden preventief te onderzoeken. Want dat is de essentie van een goede check-up: verborgen risicofactoren zoals hoge cholesterol aan de oppervlakte te brengen. Dat hij rookt of een pondje teveel weegt, dat weet de patiënt zelf wel. Dat zijn cholesterol te hoog is, kan hij niet weten. Opvolging Een check-up heeft geen zin als je er geen consequenties aan verbindt. Je kunt niet zeggen tegen je patiënt: je hebt last van een hoge bloeddruk, maar we laten dat blauwblauw. In die context is regelmatige opvolging zinvol. Dan kun je als arts controleren of de patiënt daadwerkelijk de therapie volgt. Je kunt dan ook de medicatie bijsturen om de effectiviteit te verhogen of in te spelen op een veranderde gezondheidstoestand. CM-advies Onder een check-up onderzoek verstaan we een algemeen gezondheidsonderzoek bij een gezonde burger zonder klachten, al dan niet vanaf een zekere leeftijd en periodisch (bv jaarlijks). Het nut hiervan op de volksgezondheid is niet bewezen en daarom wordt dit ook niet aangeraden. Wel is het nuttig dat mensen die familiaal specifieke problemen kennen met bijvoorbeeld verhoogde cholesterol, verhoogde bloeddruk, staar,... dit laten opvolgen. Meer algemeen gesproken kan men stellen dat mannen tussen de 35 en 65 jaar vrouwen tussen de 45 en 65 jaar en om de vijf jaar hun cholesterolgehalte en bloeddruk laten controleren. Maar vooral belangrijk ter preventie van hart- en vaatziekten en kanker is niet roken, elke dag minstens 30 minuten matige fysieke inspanningen doen, overgewicht voorkomen, gezonde voeding met veel groenten, fruit, volkoren producten en weinig vet, alcoholgebruik beperken en voldoende slapen. Onder screening verstaan we een gericht bevolkingsonderzoek bij een bepaalde doelgroep (leeftijd, geslacht) naar een bepaalde ziekte in de bevolking die men zo in een vroegtijdig stadium wil ontdekken en behandelen. Wij denken hierbij aan screeningsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhals- en dikdarmkanker. Van deze drie soorten kanker is het bewezen dat indien men ze vroegtijdig opspoort, er gezondheidswinst kan bekomen worden door minder ziekte en sterfte. Deze bevolkingsonderzoeken worden daarom ook door de overheid georganiseerd en opgevolgd en door CM aangeraden. Dr. Michiel Callens directeur Onderzoek en Ontwikkeling Zijn check-ups volgens jou noodzakelijk of hebben ze helemaal geen zin? Geef je mening op

12 Move to improve Pure wilskracht Revalidatie bij jongeren Tekst: Jan Verstraete fotografie: Peter De Schryver De dertienjarige Georges Vermast uit Oostduinkerke wou een jaar geleden beginnen fietsen. Niet evident voor het meisje dat geboren werd met een hersenverlamming. En toch: de voorbije zomer fietste ze op haar driewieler samen met haar vader en grootmoeder naar het strand. Georges speelde het klaar op pure wilskracht én met een duwtje in de rug van Tom Boonen. Door haar hersenverlamming kampt Georges met een spastische dubbelzijdige verlamming, die een teveel aan spanning in haar benen veroorzaakt. Georges stapt met een looprek, ook na een ingrijpende operatie waarbij haar benen werden rechtgezet en de beenspieren omgeleid. Na de ingreep verbleef de tiener drie maanden in het UZ Pellenberg voor revalidatie. Daar maakte ze kennis met Move to Improve. Die vzw zet zich in voor kinderen met neuromotorische problemen en stimuleert het onderzoek naar betere behandelingsmethodes. Tom Boonen is peter van Move to Improve en hij kwam regelmatig op bezoek, aldus Georges. De bewondering van hem is gemeend, weet vader Stefaan Vermast. Tom zei dat hij geluk heeft omdat hij geld verdient met wat hij graag doet: fietsen. Hij bewondert kinderen als Georges die elke dag moeten knokken om zo goed mogelijk te kunnen functioneren. We wilden geen traplift in huis. Als Georges op eigen kracht de trap op moet is dat een oefening voor haar

13 Move to improve Tom Boonen is peter van Move to Improve en hij kwam regelmatig op bezoek Het fonds Move To Improve ondersteunt kinderen met neuromotorische problemen. De kinderen gaan op consultatie in het UZ Pellenberg. De faculteit voor bewegings- en revalidatiewetenschappen van de KULeuven doet daar ook aan wetenschappelijk onderzoek, onder leiding van Prof. Dr. Molenaers. Zijn labo voor klinische bewegingsanalyse is een wereldspeler op het vlak van onderzoek bij kinderen met neuromotorische problemen. Move to Improve is steeds op zoek naar middelen. Nieuwe en betere behandelingen vinden immers enkel hun weg naar de praktijk dankzij voldoende financiën. Ook voor geschikte apparatuur zijn er centen nodig. Kuitenbijter Peter Tom Boonen steekt de kinderen in Pellenberg niet alleen een hart onder de riem. Hij heeft hen tevens aangestoken met de fietsmicrobe. Ik ben beginnen fietsen omdat Tom ons zoveel steunt en omdat het voor mij ook een betere manier is om mij sneller voort te bewegen, zegt Georges daarover. Ik heb vier maanden heel hard moeten oefenen om eerst mijn knieën te kunnen plooien. Toen ik mijn driewieler zelf mocht kiezen was ik wel heel trots. Ik koos een leuke fiets met stickers erop. Voor haar inspanningen werd Georges beloond: ze is het gezicht van het promofilmpje van Move to Improve. Daarin fietst ze een venijnige helling op. Waarom meteen een helling? Georges: Het moest hé. Als je op een berg geraakt kan je de rest ook. Geen holle slogan Vader Stefaan Vermast zet zich eveneens in voor Move to Improve. Move to Improve is geen holle slogan. Bewegen is heel belangrijk voor kinderen zoals Georges. Als Georges niet zo actief was, zat ze allang in een rolstoel, aldus Stefaan. Hij zette verschillende initiatieven op poten om Move to Improve financieel te steunen. Voor een goede revalidatie is immers gespecialiseerde apparatuur nodig. Die toestellen moeten de kinderen helpen bij de zware dagelijkse inspanningen om zich op eigen kracht voort te bewegen. Na de operatie van Georges moesten we een toestel huren voor de revalidatie. De kosten van het toestel, dat helpt om de knieën te plooien, liepen op tot ongeveer 550 euro per maand. Van terugbetaling was geen sprake. Elk kind met een neuromotorische beperking heeft de eerste weken na de operatie thuis zo n toestel nodig. Ik kon me voorstellen dat sommige mensen in de problemen kwamen door een dergelijke aderlating. Daar wou ik iets aan doen. Welzijn en wetenschap Samen met een vriend organiseerde Stefaan in 2011 een gesponsorde fietstocht van Genève naar Nice. Dat fietsavontuur bracht genoeg centen in het laatje voor zes revalidatietoestellen. Die kinetec-apparaten worden nu vanuit de afdeling kinderorthopedie en revalidatie van het UZ Pellenberg gratis ter beschikking gesteld voor thuisrevalidatie. Dit jaar leverde een eetfestijn dan weer euro op voor het onderzoek naar betere fietsen. Stefaan Vermast: Momenteel rijden de kinderen met driewielers, maar het is de bedoeling om in de toekomst meer met ligfietsen te gaan werken. Die zijn beter geschikt. Geen rekje De aandacht van Tom Boonen is voor Georges een opsteker. Ik ben meer dan een rekje, zegt de tiener. Naast de steun van vedetten maken ook weerbare ouders zoals Stefaan Vermast het verschil. Als ouder streef je er zoveel mogelijk naar om ervoor te zorgen dat je kind zelfstandig kan leven. Toch is die Het adviescentrum aangepast fietsen voor kinderen te UZ Pellenberg stimuleert kinderen met een motorische beperking om in het fietszadel te klimmen. De vzw Move To Improve heeft dit project financieel ondersteund, meer bepaald door de aankoop van 4 aangepaste fietsen en de financiering van een mandaat van sportadviseur voor een periode van één jaar. De adviseur helpt bij het uitzoeken en uittesten van verschillende handbikes of aangepaste fietsen. Dankzij de aankoop van het juiste materiaal kan het kind volledig zelfstandig sporten. Georges Vermast: Tijdens de kine zit je steeds binnen. Met mijn fiets kan ik naar buiten en ergens naartoe fietsen als ik daar zin in heb. Dat is veel plezanter. zelfstandigheid voor elk kind met neuromotorische beperkingen anders. Je kunt de kinderen dus niet vergelijken. De doelstellingen voor elk kind zijn anders. We hadden bijvoorbeeld recht op een traplift in huis, maar wilden dat niet. Als Georges op eigen kracht de trap op moet, is dat een oefening voor haar. Meer zelfstandigheid met het juiste hulpmiddel Met het juiste hulpmiddel kan je vaak meer dan je zou denken. De CM- Thuiszorgwinkels hebben ook voor kinderen een ruim assortiment aangepaste hulpmiddelen. Bovendien kunnen de medewerkers deskundig advies geven over wat er allemaal op de markt is, en over hoe bepaalde hulpmiddelen gebruikt moeten worden. CM-leden krijgen extra korting. Meer info: Benieuwd naar Georges haar schitterende prestatie tijdens het beklimmen van een venijnige helling? Bekijk dan op magazinecava het filmpje met Georges en Tom Boonen

14 Revalideren in pulderbos Kinderen en jongeren die nood hebben aan een intensieve revalidatie kunnen in het revalidatiecentrum Pulderbos terecht. Hier geven dokters en verzorgers het beste van zichzelf om het maximale eruit te halen. Lynn en Deborah zijn twee dappere meisjes die in het centrum verblijven en hun bijzonder verhaal met ons willen delen. Lynn 16 jaar Het zal je maar overkomen: in de bloei van je leven word je geconfronteerd met een zeldzame ziekte. Melas, één die je stofwisseling helemaal overhoop gooit. Het overkwam Lynn, twee jaar geleden. Dat was een zware klap voor haar en haar familie, in revalidatiecentrum Pulderbos vond ze de steun en begeleiding die ze nodig had. Hier voel ik me echt goed, want hier begrijpen ze me tenminste. Lynn verblijft er sinds september en weet nog niet wanneer ze naar huis mag. In de tussentijd heeft ze nieuwe vrienden gemaakt. Toch kijkt ze uit naar de dag waarop ze naar huis mag. Daar staat een heerlijk groot bed op mij te wachten! Deborah 17 jaar Deborah lijdt aan Mucoviscidose. Haar hele leven al. Toch straalt ze een ongelooflijk enthousiasme uit. Als ik zou mogen kiezen, zou ik natuurlijk het liefst van al een betere gezondheid hebben. Maar dat is moeilijk zeker? Ik heb drie keer per dag intensieve kinesessies hier in Pulderbos en merk dat mijn longfuncties niet achteruit gaan. Maar ik heb ook niet het gevoel dat het verbetert. Dat frustreert want ik wil uiteraard vooruitgang boeken. Deborah zit nu in haar laatste jaar wetenschappen-wiskunde en wil volgend jaar graag farmaceutische wetenschappen of biomedische wetenschappen studeren. Dus laten we gewoon hopen dat het volgend jaar allemaal goed gaat met mijn studies! Benieuwd naar het verhaal van Deborah en Lynn? Ga dan naar

15 Rubrieksnaam BEROEP IN DE KIJKER Wat doet die man hier in de kraamkliniek? Geen enkele pufklas, infosessie of prenatale yogales kan je écht voorbereiden op het magische moment in de verloskamer, als je kindje ter wereld komt. Gelukkig kan je terugvallen op de steun van de vroedvrouw. Tekst: Eva Hugaerts Of op de steun van Wim Moerman, de vroedman. Hij heeft ondertussen al enkele duizenden bevallingen begeleid in het Gentse AZ Sint-Lucas, maar de magie van de geboorte voelt hij nog elke keer opnieuw. Wim: Zolang je zelf niet bevallen bent, is het moeilijk om de impact van de vroedvrouw in te schatten. De intensiteit en intimiteit van een bevalling kan ik moeilijk duidelijk maken aan buitenstaanders. Behalve aan vrouwen die al bevallen zijn. Als ze horen dat ik vroedvrouw ben, vertellen ze me heel vaak spontaan hun verhaal. We maken deel uit van herinneringen die nooit worden vergeten. Regelmatig kom ik in de stad vrouwen tegen die me vriendelijk toeknikken of begroeten. Gelukkig heb ik geen jaloerse vrouw (lacht). Vanaf wanneer word jij bij de arbeid of bevalling betrokken? We vragen zwangere vrouwen om tussen de 16de en 20ste week van hun zwangerschap langs te komen voor een vroedvrouwconsultatie. Daarnaast organiseren mijn collega-vroedvrouwen en ik elke maandag een infosessie in het ziekenhuis waar we het hele proces toelichten. Bij een geboorte en erna komt heel wat kijken, daarom organiseren we ook 5 keer per jaar een zwangerschapsbeurs waarop alle interne afdelingen zich voorstellen, zoals de neonatologie, en externe organisaties als Kind & Gezin of De Kraamkaravaan. Gelukkig heb ik geen jaloerse vrouw Wat is jouw rol bij de arbeid? Die is heel gevarieerd, want je hebt de verantwoordelijkheid over twee levens. Zodra de zwangere vrouw op de verlosafdeling aankomt, wordt ze opgevangen door een vroedvrouw. Gaat de vrouw in arbeid, dan is het heel belangrijk dat ik haar goed informeer over haar toestand en haar vertrouwen win. Als dat er is, ben je vertrokken. Als enige man in een vrouwenbastion kijkt men af en toe wel eens raar op. Wat we doen tijdens de arbeid en bevalling staat in het teken van één doel: een gezond kind op de buik van de mama leggen. We geven voortdurend de stand van zaken mee aan de vrouw en haar partner, leggen elke stap goed uit, beantwoorden alle vragen en ondersteunen hen soms letterlijk de hele tijd. Hoe we de vrouw ondersteunen, hangt af van hoe ze hun arbeid beleven. Dat kan gaan van heel actief aanmoedigen en kalmeren tot af en toe enkel een nat washandje aanreiken of iets te drinken geven. Vaker dan de mama s in spe moeten we de partner kalmeren en geruststellen. Aan de toekomstige mama vragen we wat haar idee is om te bevallen. Sommigen komen dan met een hele waslijst, de meesten hebben iets van we zien wel. Door te voelen, te bevragen en te kijken hebben we meestal al een goed zicht op hoe de bevalling zal verlopen en bespreken we dit met de mensen. Als een onderwaterbevalling er niet in zit omdat de baby in stuit ligt, dan moet je dat meegeven, ook al heeft de zwangere dat expliciet gevraagd. Maar ons werk is geen exacte wetenschap, soms verrast de natuur ons wel. En als het kindje er eenmaal is, maakt het voor de mama vaak ook niet meer uit hoe de weg ernaartoe is verlopen. Dat gigantische relativeringsvermogen van net bevallen vrouwen gaat nog altijd mijn verstand te boven. Hoe ze een Trends bij bevallen Wie als zwangere vrouw het internet afschuimt, komt soms de vreemdste trends en hypes tegen. We legden ze aan Wim voor om ze aan de realiteit te toetsen. Je eigen vroedvrouw meebrengen naar het ziekenhuis Nog geen gangbare praktijk, maar goede afspraken tussen ons en de externe vroedvrouw zijn hier onontbeerlijk om te weten wie de eindverantwoordelijkheid draagt wij in deze situatie. Zo vermijden we discussies aan het kraambed, want die zijn niet bevorderlijk voor de vertrouwensrelatie met de ouders. Een professionele fotograaf tijdens de bevalling of live bevallen via een Facebook app Een professionele fotograaf heb ik nog nooit gezien. Vrouwen in arbeid die live hun status meegeven op Facebook ook niet. Ik denk dat vrouwen op dat moment wel andere zaken aan hun hoofd hebben! We zien wel meer en meer laptops opduiken met de favoriete muziek of films op: dat geeft de partner iets om mee bezig te zijn tijdens het wachten. En een laptop kan ook handig zijn om achter weg te duiken, als je het niet aankunt (lacht). Het opstellen van een geboorteplan Dat zit wel in de lift, zie ik. Vrouwen komen binnen met hun droomscenario voor de bevalling. We proberen daarin mee te gaan. Maar ook hier speelt communicatie een cruciale rol. Want als er tijdens de arbeid en bevalling complicaties optreden die het droomscenario omgooien, dan is het aan ons om de teleurstelling van de ouders op te vangen en te duiden waarom we hun geboorteplan niet kunnen volgen. paar uur na de bevalling al kunnen zeggen dat het nog meeviel terwijl ze ervoor lagen te schreeuwen van de pijn, dat blijft me verbazen. Wat is jouw taak tijdens de bevalling? Tijdens de bevalling help ik de gynaecoloog. Is de gynaecoloog niet op tijd, dan doe ik de bevalling. Vertrouwen is een sleutelwoord in onze relatie met de gynaecoloog. Als wij zeggen je moet nu komen, dan weten ze dat het echt nodig is. We kijken niet op de klok om de arts op te roepen, zelfs al moeten we die een paar keer s nachts uit bed bellen. Wachten is geen optie, daarvoor is onze verantwoordelijkheid voor die twee levens te groot. Verschilt jouw aanpak van je vrouwelijke collega s? Ik denk het niet. Ik weet wat vrouwen denken, en daar zijn heel wat mannelijke vrienden jaloers op (lacht). In mijn aanpak let ik wel op mijn taalgebruik. Bij het aanleggen aan de borst zal ik nooit opmerkingen geven als kijk eens wat voor een mooie maaltijd je voor je neus krijgt, omdat dit als dubbelzinnig of seksistisch zou kunnen worden ervaren. Ik zal ook elke vorm van gêne proberen te vermijden, want je deelt de meest intieme momenten en de vrouw moet zich veilig kunnen voelen. Dat gaat om kleine dingen, zoals het laken wat hoger leggen waardoor de vrouw is bedekt. Skoebidoe CM heeft heel wat te bieden aan (aanstaande) jonge ouders: een zwangerschapsagenda, informatieavonden, cadeaus, financiële hulp, babymassage, kortingen, informatie Je vindt er alles over op skoebidoe

16 nieuwtjes Zeg eens AAA Hulp nodig met uw ipad? Vraag het aan uw peuter! Twee derde van de ouders vindt dat hun peuters wel evenveel of meer over technologische snufjes weten. Dat blijkt uit een onderzoek van het Amerikaanse energiebedrijf E.ON. Zo zouden meer dan 3 miljoen ouders hun peuter wel eens hulp gevraagd hebben over het werken met gadgets. Jongere ouders (18-34 jaar) zijn in vergelijking met hun oudere genoten meer geneigd om hun kinderen de literaire wereld via tablets en e-readers te laten ontdekken. Al zouden diezelfde ouders zich dan weer zorgen maken over het effect van dat continue gadgetgebruik. Wc-bril properder dan je denkt Heel wat mensen schuwen de wc-bril en associëren hem met een broeihaard van bacteriën. Een onterechte reputatie blijkt nu. Uit onderzoek blijkt dat er andere plaatsen in onze woonst, waarvan we het minder verwachten, veel onhygiënischer zijn. Onderzoekers namen stalen van verschillende huishoudelijke toestellen en bekeken het aantal bacteriën. Daaruit bleek dat er op het vlak van bacteriën niet veel plaatsen properder zijn dan onze wc. Zo bevinden er zich meer bacteriën op een snijplank dan op een wc-bril. Misschien de groenten in het vervolg in de badkamer snijden? 21,4 % Van de eettafel naar de bank Uit een poll van New Zealand Herald blijkt dat 21,4 % van de ondervraagden toegeeft bijna nooit aan de eettafel te dineren. Zij verkiezen de bank boven de eettafel. Desondanks blijft een overgrote meerderheid trouw aan het gezamenlijke familiediner. Zo eet 47,5 % vijf dagen per week aan tafel en eet 15,6 % van de gezinnen zelfs twee avonden per week samen. Samen dineren is nu eenmaal gezelliger. Tips die helpen Wijs de kater de deur! Last van een bonkend hoofd en een misselijk gevoel? Met andere woorden een kater om u tegen te zeggen? Kan gebeuren. Freddy Moens, adviserend geneesheer bij CM, zet de voornaamste anti-katertips op een rijtje. Al zweert hij er natuurlijk bij dat helemaal niét drinken, de beste manier is om een kater tegen te gaan. 1 Voor het stappen: Alcohol stimuleert de afscheiding van urine, hierdoor ga je uitdrogen en wordt er water onttrokken aan de hersencellen. Niets is zo belangrijk als voldoende water drinken om dit tegen te gaan. Eet een vetrijke maaltijd om een fond te leggen. Dat gaat de opname van alcohol in je bloed aanzienlijk vertragen. Hierdoor word je minder snel dronken, toch krijg je dezelfde hoeveelheid binnen. 2 Op het feestje: Kies voor een kleiner, stijlvol (champagne)glas. Dan drink je automatisch minder. Drink om de beurt een glaasje water. Probeer voldoende tijd te laten tussen twee alcoholische dranken. Neem maximum 1 glas per uur als richtlijn. Vermijd sterke dranken. Het gevaar zit hem hier in de hoeveelheden: je hebt al snel te veel alcohol binnen. Sommige mensen zijn gevoelig voor wijn met sulfieten en krijgen daarvan barstende hoofdpijn. Kies idealiter een wijn zonder sulfieten. Of je de volgende morgen last hebt van een kater of niet, hangt vaak samen met hoe snel je metabolisme werkt 3 Voor het slapengaan: Ook hier: drink voldoende water. De volgende morgen ga je jezelf dankbaar zijn. Preventief een pijnstiller nemen, is nutteloos! 4 De volgende morgen: Toch een kater? Deze maatregelen helpen je er sneller bovenop. Drink voldoende, liefst water (en sportdrankjes) om te hydrateren. Vermijd koffie! Neem een pijnstiller (paracetamol of aspro bruis) indien nodig. Een stevig ontbijt met vers fruit kan wonderen doen, als je het verdraagt natuurlijk Probeer niet té lang in bed te blijven liggen. Maak een fikse wandeling in de buitenlucht als het ergste van je kater voorbij is. Heb jij zelf een vraag voor onze expert? Laat het ons weten op

17 Rubrieksnaam Hoe fit ben jij? Doe mee aan de enquête en maak kans op een sportieve prijs! Kan jij met gemak een sprintje trekken of ben je al uitgeteld na het uitlaten van je hond? Is sporten voor jou een noodzakelijk kwaad of iets dat je nodig hebt om de dag door te komen? Benieuwd hoe het met jouw conditie is gesteld? Kom het te weten via onze conditie-enquête en wie weet win jij wel een bon van United Brands t.w.v. 100 euro. Deelnemen kan tot 8 april 2013 op styling: Maison Mademoiselle - locatie: Stadium Coupure, Coupure links GENT Studio Edelweiss

18 Talenten bij de jeugd Je moet vooral vertrekken van de kinderen die je in huis hebt. Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal niet Haal het beste talent uit je kind Hoe stimuleer je talent bij kinderen? Als je het zelf bezit, geef je het dan door? Een actrice, een illustrator en een muzikant erover. En wanneer je jezelf totaal talentloos vindt, hoe kan je dan toch het beste uit kinderen naar bovenhalen? Tekst: Peter slabbynck Fotografie: Filip Naudts, Guy Swinnen Illustratie: Klaas Verplancke Ianka Fleerackers brak door met haar rol van Prinses Prieeltje in de reeks Kulderzipken en werd naderhand een bekend gezicht dankzij series als Flikken, LouisLouise en Het goddelijke monster. Niet alleen met acteren en presenteren bewees ze haar talent, maar ook als auteur. Ze ziet meteen al een groot verschil in hoe zij met haar jeugdig talent omging en hoe haar twee kinderen dat doen. Ik wist al op mijn zevende wat ik later wilde doen met mijn leven, acteren dus. Wolf is nu ook zeven, Lily tien. Zij zijn allebei nog aan het zoeken wat ze later willen doen. Eigenlijk is dat niet meer dan normaal en verschillen ze daarin niet van andere kinderen. Ik was heel vastberaden op die leeftijd. Voor mij vraagt dat dus een enorme aanpassing. Wat ik vooral leer en blijf leren, is dat je vooral moet vertrekken van de kinderen die je in huis hebt. Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal niet. Ik merk wel dat mijn kinderen bepaalde talenten hebben. Wolf kan heel goed technisch tekenen. Lily heeft zeker talent voor acteren, maar voelt meer voor het werk achter de schermen. Ze houdt van fotograferen en maakt zelfs fotoromans. Fijn om zien dat ze die talenten hebben, maar ik vind niet dat ze er daarom ook absoluut iets mee moeten doen. Hoe kijk je aan tegen academies en sportclubs? Als je iets wil kunnen, moet je ook bereid zijn om te leren. Dat is de aard van het beestje. Wolf volgde voetbal en tekenschool. Hij krijgt nu gitaarles, privé weliswaar. Ik wil hem behoeden voor die saaie notenleer die het plezier van het spelen wegneemt in plaats van opbouwt. Lily volgde teken- en balletschool. Maar mijn kinderen vinden het schoolse aspect niet leuk. Ze gaan al de hele dag naar school om te leren en dan moeten ze ook nog eens leren tijdens hun hobbyactiviteiten. Ik snap hun redenering wel. Bovendien word ik gek van die ouders die de agenda van hun kinderen volstouwen. Willen ze voetbal spelen? Hop, dan moeten ze drie keer per week gaan trainen. Is dat dan nog een hobby als er al op die leeftijd zoveel tijd in kruipt? Bovendien komt er in het geval van sportclubs al snel een mate van competitiviteit bij kijken, iets waar ik niet van hou. En dan moet dat nog eens gecombineerd worden met huiswerk maken. Begin er maar eens aan als kind en als ouder. Het talent ontwikkelen van je kinderen zorgt dus ook voor druk op de ouders? Al die ouders, en vooral mama s, die de hele tijd rondhotsen met hun kinderen. Het is me toch wel wat. Ik weet intussen hoe ik mij perfect kan bezighouden als ik een uur moet wachten in de auto. Het lijkt wel of je geen goede ouder bent als je je kind tegenwoordig niet van alles aanbiedt. En het kost ook geld, veel geld soms. Geen wonder dat er vaak geredeneerd wordt je bent er aan begonnen dus je moet het jaar uitdoen. Sleur je kind maar eens een half jaar naar een les waar het geen zin in heeft, ik weet wat voor een hel dat is. Al die activiteiten zetten ook nog extra druk op het gezin. Er is vaak nog nauwelijks tijd om eens iets met z n allen samen te doen Met dank aan De Client

19 Talenten bij de jeugd Guy Swinnen kent iedereen als opperhoofd van The Scabs, die onlangs uit hun as verrezen. Hoewel het vuur nog steeds hevig brandt bij Guy, heeft hij intussen met succes de fakkel ook doorgegeven aan zoon Lee. Die heeft de smaak van de vader en de optredens te pakken als zanger van de groep Tubelight. Guy vertelt graag hoe hij de creatieve microbe zelf erfde van zijn ouders. Achteraf beschouwd is het niet te verwonderen dat ik een artistiek beroep uitoefen. Het werd me van jongs af aan met de paplepel ingegeven. Mijn ma schilderde. Elke zondag trok ze er samen met mijn pa op uit om in de natuur schetsen te maken. Die schetsen verwerkte ze thuis in haar atelier tot een heus olieverfschilderij, terwijl ze luisterde naar klassieke platen. Ik mocht op een tafel naast haar op een stuk aquarelpapier wat prutsen met waterverf. Dat resulteerde dan meestal in lichte frustratie, want zo n resultaat als dat naar olieverf geurende doek van mijn moeder zou ik nooit bereiken. Maar zo bracht ze mij de liefde voor beeldende kunst bij. Wat heeft je vader je bijgebracht op creatief vlak? Mijn vader was creatief op zijn manier. Hij was meubelmaker en als we thuis een koffer of een kastje nodig hadden, dan stond hij al fluitend te timmeren en te zagen in zijn werkhuis. Onder begeleiding van het scheurende geluid van een zaagmachine, zong hij oude smartlappen en countryliedjes van Bobbejaan Schoepen of melodieën die ik jaren later herkende in de songs van Hank Williams. Dat ik later mijn gading vond in het industriële en rauwe geluid van de punkbeweging, heeft daar allicht mee te maken. Hoe gingen je ouders ermee om toen je je eerste stappen in de muziek zette? Ik sta er nu nog van te kijken dat mijn ouders dit doorstaan hebben. We speelden zo luid Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos dat de glazen in de keukenkast stonden te trillen en dat ze noodgedwongen het huis moesten uitvluchten naar een oom of een tante omdat de tv onhoorbaar was. En dat lukte allemaal zonder al te veel gemor. Ik zie het in het modale Vlaamse gezin niet meteen gebeuren. Over het stimuleren van mijn muzikale ambities door mijn ouders heb ik dus absoluut niet te klagen. Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos. Motivatie was zeker ook een belangrijke factor. Klaas Verplancke zag een drumstel wel zitten toen hij jong was. We zullen echter nooit weten of hij echt talent had om drummer te worden. Het ouderlijk huis was immers niet geschikt om de vellen te laten trillen. Of er al dan niet iets gebeurt met je talent als kind, hangt dus niet alleen van je ouders af maar ook van heel wat e zaken. Toch wordt algemeen aangenomen dat ouders de meest bepalende factor zijn. Klaas bleek al snel een ander talent in handen te hebben, één dat zijn ouders helemaal zagen zitten en waarvoor het huis wel geschikt bleek. Vandaar dat Klaas zich nu een gewaardeerd illustrator mag noemen met tal van boeken en onderscheidingen op de schouw. Hoe gaat Klaas nu zelf om met de talenten van zoon Pieterjan (13) en dochter Sarah (17)? Vicky Bogaert Mijn zoon speelt heel goed gitaar, vertelt Klaas in zijn stijlvolle loft waar hij sinds enkele jaren niet alleen boeken illustreert, maar ook zelf verhalen schrijft. Het belangrijkste is dat Pieterjan plezier beleeft aan dat spelen. Het zou goed zijn, mochten we met z n allen kunnen afstappen van die kapitalistische visie dat alles moet renderen. Iets graag doen is onbetaalbaar. Waarom mogen we geen pure fun beleven aan een instrument bespelen? We denken te vaak dat iets moet opbrengen. Alsof we alle energie die we in iets stoppen op een of andere manier willen terugkrijgen. Er bestaat ook nog iets als het kapitaal van het plezier. Pieterjan hoeft dus geen beroepsgitarist te worden. Toch zou ik hem niet tegenhouden, als hij die keuze zou maken. Vind je dat kinderen beter niet te veel gestimuleerd worden? Ik heb mijn kinderen in elk geval nooit gepusht om te tekenen. Als je je kind te veel in een bepaalde richting duwt, ben je het eigenlijk al aan het verknoeien. Wat ik vooral van belang vind, is dat kinderen hun creativiteit kunnen ontwikkelen en uiten. En dat ze zelf keuzes kunnen maken. Eenmaal die keuze gemaakt, kan je een kind wel stimuleren. Om verder te gaan en zich te verdiepen in een keuze. Vaak komt daar ook enig doorzettingsvermogen bij kijken. Zeker als het geconfronteerd wordt met een leerproces, bijvoorbeeld in een muziekacademie. Dan moet je wel even focussen op dat leerproces en niet op het talent. Hoe gingen je ouders om met jouw talent? Ik heb eigenlijk makkelijk praten want ik heb een gelukkige jeugd gehad en was thuis voortdurend omringd door kunst. Ik heb altijd graag getekend maar mijn ouders hebben mij daarin niet gepusht. Geen enkele ouder zou zijn kind mogen pushen om artiest te worden. Want dan stelt zich al snel de vraag hoe gaat mijn zoon of dochter daar ooit van leven. Ik volgde wel een artistieke opleiding, maar was eigenlijk niet van plan om illustrator te worden. Ik ben een mooi voorbeeld van iemand die van het plezier dat hij aan iets beleeft, in mijn geval tekenen, zijn beroep gemaakt heeft. Wellicht ben je geen fan van talentjachten? Niet echt. Maar ik had er wel al mee te maken. Mijn dochter Sarah is vooral bezig met toneel en woord. Ze leest enorm veel en schrijft teksten en gedichten. Toen ze zes was, wilde ze meedoen aan Junior Eurosong. Ze had een tekst gemaakt en ik heb toen iemand gezocht die muziek voor haar wou schrijven. Omdat ze er zelf mee afkwam, vond ik niet dat ik die ambitie moest beknotten. Als een kind iets echt wil, dan zorg je als ouder voor de faciliteiten. Uiteindelijk wijst alles zichzelf uit, ook in het geval van Sarah. Maar voel je als ouder dat een kind beter stopt met iets, laat het dan stoppen en dring niet aan om door te doen

20 Talenten bij de jeugd Zo kan je het aanpakken Junior toolbox voor talent Pedagoog Luk Dewulf bracht in 2009 het boek Ik kies voor mijn talent uit. Om aan te geven welke richting ouders uit kunnen met het talent van hun kinderen, trekt Luk momenteel Vlaanderen rond met een kleine theatervoorstelling rond het boek. Dit biedt hem de kans aan een ruimer publiek de junior toolbox voor talent voor te stellen. Die ontwikkelde hij samen met Peter Beschuyt en Els Pronk en is bedoeld voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Het is een opsomming van zo n 40 duidelijk omschreven talenten en hefboomvaardigheden. Die dragen ronkende namen als bezige bij, foutenspeurneus, kennisspons en woordkunstenaar. De toolbox kan gebruikt worden door ouders maar ook door scholen en in de bijzondere jeugdzorg. Hij vindt alvast dat er ook bij kinderen vaak te veel focus ligt op wat ze niet kunnen, in plaats van op hun talenten. Maar hoe omschrijft hij zelf het begrip talent? Talent is voor mij een activiteit die je moeiteloos kan en die je ook voldoening geeft. Dat laatste is niet onbelangrijk. Stel dat een kind een bepaalde sportdiscipline na enkele lessen al onder de knie heeft maar er eigenlijk geen 3 8 plezier aan beleeft. Dan vind ik niet dat je dat kind moet dwingen om ermee door te gaan. Vandaar dat we één van de 40 talenten Uitblinker als ik dat wil genoemd hebben. Kinderen onder druk zetten, is niet de juiste manier om hen aan te sporen iets met hun talent te doen. Het is veel belangrijker hen een omgeving aan te bieden waarin hun talent geprikkeld wordt. Voldoening beleven aan iets is voor mij dan ook onlosmakelijk verbonden met talent. Overigens vind ik niet dat kinderen voortdurend met van alles en nog wat moeten bezig zijn. Thuis eens zitten niksen, is ook een mooie activiteit en kan hen weer zin geven om iets aan te pakken. Moeten onze kinderen absoluut iets met hun talenten doen? Of pushen we hen net iets te veel? Laat het ons weten op magazinecava Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent! Voorstellingen met Luk Dewulf voor iedereen die betrokken is bij opvoeding. CM en Luk Dewulf nemen je mee op ontdekkingstocht tijdens een inspirerende talententournee door Vlaanderen. Hoe kun je als ouder, leerkracht, opvoeder, begeleider kinderen helpen om gelukkig en zelfverzekerd te zijn? Door kinderen aan te spreken op hun talent, zegt Luk Dewulf. Focus op hun passie en wat ze kunnen, in plaats van te kijken naar waar ze minder sterk in zijn. Want tenslotte is niemand perfect. Data: uur Mol schouwburg Rex, Smallestraat uur Heist-op-den-Berg CC Zwaneberg, Bergstraat uur Turnhout CC De Warande, Warandestraat 42 Deelnameprijs: CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2,5 euro, niet-leden 10 euro Inschrijven kan via CM-Voordeel: CM-leden kunnen de toolbox Ik kies voor mijn talent. Toolbox voor jong talent. (uitgegeven bij Lannoo) kopen tegen een voordeelprijs. Dit exclusief voordeel is alleen geldig tijdens de voorstellingen van de talententournee. Je betaalt slechts 35 euro in plaats van 49,99 euro. Meer info vind je ook achteraan in çava? in de agenda op p.56 Wij verhogen uw comfort! Huisliften NV Coopman Liften Heirweg 123 B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be Plateauliften VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : SERVICE 24u/24u - 7d/7d advertentie Trapliften

Talent bij je kind stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten?

Talent bij je kind stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten? Een nummer om bang van te worden? Rubrieksnaam HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten? een uitgave van CM midden-vlaanderen editie 20 lente 2013 Ianka Fleerackers

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. 3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Talent bij je kind: stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten?

Talent bij je kind: stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten? Een nummer om bang van te worden? Rubrieksnaam HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten? een uitgave van CM antwerpen editie 7 lente 2013 Ianka Fleerackers Talent

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Screening op prostaatkanker

Screening op prostaatkanker Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN In deze huiswerkopdracht wordt uitgelegd wat leefregels en ik-ben-opvattingen zijn en het belang ervan bij het doorbreken van gewoontepatronen. Een voorbeeld van Marjolijn illustreert hoe leefregels en

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING

DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING HOE JEZELF MENTAAL VOOR TE BEREIDEN OP WEDSTRIJDEN, MET OOG OP GENIETEN EN WINNEN AJDIN KOLONIC - WWW.SLIMTENNIS.NL Is jouw doel elke keer als je aan een wedstrijd

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie

Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie Hoe Zeker Ben Ik Van Mijn Relatie Weet jij in welke opzichten jij en je partner een prima relatie hebben en in welke opzichten je nog wat kunt verbeteren? Na het doen van de test en het lezen van de resultaten,

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd?

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven

Nadere informatie

DAMstenen voor het dagelijks LEVEN

DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Voorwoord Verschijnt september 2013 DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Allerdaagse overdenkingen voor het dagelijks leven Daar ligt het dan. Een boekje met dagelijkse overdenkingen. Noem het maar tegeltjeswijsheden.

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Rijangst en angststoornissen

Rijangst en angststoornissen 1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.

Nadere informatie

Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan

Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? boekje-105x105-def.indd 1 30-01-2009 12:05:22 1,2,3,..., 10 stappen boekje-105x105-def.indd 2 30-01-2009 12:05:23 Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven in je hoofd en hebben al heel

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

een dierbare verliezen

een dierbare verliezen een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of

Nadere informatie

http://toelatingsexamen.110mb.com

http://toelatingsexamen.110mb.com Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen

Nadere informatie

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt. Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,

Nadere informatie

EEN DIERBARE VERLIEZEN

EEN DIERBARE VERLIEZEN EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

INFOAVOND OVER FAALANGST MET ILSE DEWITTE

INFOAVOND OVER FAALANGST MET ILSE DEWITTE INFOAVOND OVER FAALANGST MET ILSE DEWITTE op 14 NOVEMBER 2006 IN OLV-college Ilse Dewitte overdonderde het publiek (meer dan 200 ouders en leerkrachten waren aanwezig!) al meteen met een onmogelijke opdracht.

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! 1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! Ge zijt nooit in orde! Ge zijt altijd te laat! Ge zijt nooit

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Partner ondersteuning 1

Partner ondersteuning 1 Partnerondersteuning 1 Je partner heeft borstkanker, wat nu? Informatie voor je partner Kanker heb je niet alleen. Ook jij als partner wordt mee betrokken in de strijd. Het bericht is voor jou net zo n

Nadere informatie

Prevention. It s everywhere!

Prevention. It s everywhere! Prevention. It s everywhere! Opdrachtgevers : European Commissie & Lynn s bowel Cancer campaign Blok coördinator : Yvonne Koert Datum : 25-03-2011 Inhoudsopgave Inleiding.blz. 3 De doelstellingen.blz.

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd

Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd Boekverslag Nederlands Echte mannen eten geen kaas door Maria Mosterd Boekverslag door M. 1904 woorden 7 april 2013 6,2 5 keer beoordeeld Auteur Genre Maria Mosterd Biografie Eerste uitgave 2008 Vak Methode

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013

Plenaire opening. Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Plenaire opening Themamiddag Wil ik het weten? En dan? 28 september 2013 Opening door Anke Leibbrandt Iedereen wordt van harte welkom geheten namens de BVN en de programmacommissie erfelijkheid (betrokken

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Lucy heeft een ballon

Lucy heeft een ballon Caro Kindercoach & begeleiding Maasdijk 16 4283 GA Giessen 0620380336 info@carokindercoach.nl www.carokindercoach.nl heeft een ballon Handleiding Doelgroep: Kinderen van 3 tot 6 jaar. Doel van het lezen

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

- Waarschuwing- dit is een pittige les!

- Waarschuwing- dit is een pittige les! - Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

SKW Special. Beter ziek zijn. Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje

SKW Special. Beter ziek zijn. Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje SKW Special Beter ziek zijn Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje SKW Van Polanenpark 243 2241 SL Wassenaar tel. 070-511 31 47 info@kinderdagverblijven-wassenaar.nl www.kinderdagverblijven-wassenaar.nl

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Waar of niet waar? Naarmate de mens ouder wordt, vergeet hij ook meer. Hoe praat je het beste met een persoon met dementie?

Waar of niet waar? Naarmate de mens ouder wordt, vergeet hij ook meer. Hoe praat je het beste met een persoon met dementie? Waar of niet waar? Naarmate de mens ouder wordt, vergeet hij ook meer. Hoe praat je het beste met een persoon met dementie? Welk teken past niet bij de ziekte dementie? Oriëntatie in de tijd: niet meer

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST?

HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? HOE WERKT FAALANGST? WAT IS FAALANGST? Faalangst kan omschreven worden als de angst om te mislukken in situaties waarin men beoordeeld wordt (of denkt beoordeeld te worden) en de behoefte om mislukkingen

Nadere informatie

Persoonlijk Rapport Junior Scan

Persoonlijk Rapport Junior Scan Persoonlijk Rapport Junior Scan Persoonlijke gegevens Naam test junior Datum test 02/09/2011 (17:19) Jouw ondernemersprofiel In vergelijking met het branche normprofiel geeft jouw profiel het volgende

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie