Subsidiebeleidskader

Transcriptie

1 Subsidiebeleidskader Doelstellingen, uitgangspunten & thema s Versie 10 februari 2015

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Algemene doelstelling subsidiebeleid gemeente Enkhuizen 3 Uitgangspunten 3 1. Alleen activiteiten zijn (deels) subsidiabel 3 2. We gaan uit van het principe van wederkerigheid 3 3. Er wordt (waar mogelijk) samengewerkt 4 4. Innovatie 4 5. Er worden keuzes gemaakt 4 6. We voeren inclusief beleid 4 7. Er is ruimte voor burgerinitiatieven 4 8. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 4 9. Verklaring Omtrent Gedrag 4 Wat is nu in de praktijk subsidiabel? 5 Randvoorwaarden 5 1. Algemene toets 5 2. Eerste toets, belang voor de lokale samenleving 5 3. Tweede toets, financiële afwegingen 5 4. Derde toets, overige meetpunten 5 Thema s 6 1. Opgroeien in Enkhuizen 6 2. Thuis in Enkhuizen 6 3. Drempels weg in Enkhuizen 7 4. Enkhuizen op de kaart 7 Juridische kaders en beleidskaders 8 2

3 Inleiding Subsidies zijn een instrument om beleidsdoelen te realiseren en hebben daarmee een sterke verbinding met wat er gebeurt in de samenleving. Het subsidiebeleid zou in deze snel veranderende maatschappij daarom een flexibel karakter moeten hebben, zodat rekening gehouden kan worden met trends en ontwikkelingen. Naast deze flexibiliteit is transparantie een belangrijk element, omdat uitlegbaar moet zijn wat we met het subsidiebeleid beogen en waarom we bepaalde keuzes maken. Transparantie betekent ook dat het subsidiebeleid en proces voor de gebruiker helder en begrijpelijk zijn. De gemeenteraad is bevoegd om de subsidieplafonds vast te stellen en het college is gemandateerd om een verdeelsysteem te ontwikkelen door middel van subsidieregelingen. Het is daarmee de rol van het college om per beleidsterrein (en per subsidieplafond) aan te geven wat subsidiabel is en hoe het budget verdeeld wordt. Voorliggend document voorziet in het algemene en overkoepelende beleid voor subsidieverstrekkingen. Dit document schetst de kaders en daarmee de doelstellingen, uitgangspunten en thema s van het subsidiebeleid. In de subsidieregelingen is verder uitgewerkt wat voor activiteiten subsidiabel zijn, voor wie en met welke bedragen. Algemene doelstelling subsidiebeleid gemeente Enkhuizen Middels subsidies wordt uitvoering gegeven aan het gemeentelijk beleid, door maatschappelijke organisaties, verenigingen en instellingen in staat te stellen om binnen het beleid passende activiteiten te realiseren. Subsidies zijn dus een middel en geen doel op zich. Uitgangspunten Om het subsidiebeleid uit te kunnen voeren worden de volgende negen uitgangspunten gehanteerd. Per subsidieregeling wordt verder uitgewerkt hoe zwaar deze uitgangspunten meewegen in het verlenen van subsidies. Van de grotere (en professionele) instellingen kan uiteraard meer verwacht worden dan van de vrijwilligersclubs. I. ALLEEN ACTIVITEITEN ZIJN (DEELS) SUBSIDIABEL Instellingen of organisaties op zich zijn niet subsidiabel. Het subsidiebeleid gaat ervan uit dat alleen activiteiten, die uitvoering geven aan gemeentelijk beleid, subsidiabel zijn. Ook al realiseren we ons dat er zonder organisaties geen activiteiten kunnen bestaan. In het nieuwe subsidiebeleid wordt alleen de focus verlegt naar de activiteiten om leunrelaties met gesubsidieerde organisaties te voorkomen. De activiteiten hebben bovendien als kenmerk dat ze zonder subsidie niet of niet geheel uitgevoerd zouden kunnen worden. Een activiteit zal nooit voor 100% gefinancierd worden. De subsidie is een bijdrage in de kosten die gepaard gaan met de uit te voeren activiteit. De organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor hun bedrijfsvoering. II. WE GAAN UIT VAN HET PRINCIPE VAN WEDERKERIGHEID Wanneer iemand iets voor jou doet dan is de algemene norm dat je daar iets voor terug doet. Dit geldt ook voor subsidies. Het ontvangen van subsidie is geen vanzelfsprekendheid. De voorzieningen en faciliteiten die je via de gemeente krijgt en mensen die ondersteuning krijgen van de overheid kunnen zich misschien op een andere manier weer inzetten, bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk. Mensen moeten beseffen dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor het opbouwen en onderhouden van hun eigen sociale netwerk: je kunt niet nooit iets doen voor een ander en vervolgens wel op hulp rekenen als je die zelf nodig hebt. Het sociale verkeer is gebaseerd op wederkerigheid. In het subsidiebeleid gaan we uit van het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen en andermans leven, eigen kracht staat daarmee centraal. 3

4 III. IV. ER WORDT (WAAR MOGELIJK) SAMENGEWERKT Door middel van samenwerking kan er niet alleen efficiënter gewerkt worden, maar kunnen er ook innovatieve en verrassende initiatieven ontstaan. Qua organisatie zorgt samenwerking voor verbinding tussen verschillende partijen, maar ook een inhoudelijke verbinding binnen activiteiten, zodat de ene discipline de andere versterkt. INNOVATIE Innovatie is een begrip dat ruim geïnterpreteerd kan worden. Binnen het subsidiebeleid van de gemeente Enkhuizen wordt met innovatie gedoeld op vernieuwende activiteiten, die bijvoorbeeld ontstaan door nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan. Innovatie kan ook betekenen dat er op creatieve wijze financiering wordt gevonden voor de betreffende activiteiten, bijvoorbeeld door middel van crowdfunding. Inhoudelijk gezien kunnen activiteiten dus innovatief zijn (het wat ), maar ook de manier waarop activiteiten worden uitgevoerd (het hoe ). V. ER WORDEN KEUZES GEMAAKT In de afgelopen jaren is de roep om meer transparantie in het subsidiebeleid steeds luider geworden. Het legitimeren van de spendering van publiek geld is daarin een noodzakelijkheid. Dit vraagt van de gemeentelijke overheid helder subsidiebeleid, waarin aangegeven wordt welke maatschappelijke effecten worden beoogd en op welke wijze deze bereikt worden. Dit betekent dat niet alle activiteiten in aanmerking komen voor subsidie. Het gemeentelijk beleid bepaalt welke activiteiten subsidiabel zijn en op wat voor manier. Dit is nader uitgewerkt in subsidieregelingen. VI. VII. VIII. IX. WE VOEREN INCLUSIEF BELEID Met inclusief beleid wordt bedoeld dat er rekening wordt gehouden met de mogelijkheden en beperkingen van mensen. Inclusief beleid (en daaruit voortvloeiende activiteiten) sluit geen mensen uit, maar maakt participatie en meedoen voor iedereen mogelijk. Inclusief beleid heeft als consequentie dat in de gemeente Enkhuizen beperkt doelgroepenbeleid gevoerd zal worden, ook al zal dit niet altijd te voorkomen zijn (in subsidieregelingen). ER IS RUIMTE VOOR BURGERINITIATIEVEN Inwoners van Enkhuizen zijn deskundig in hun eigen behoeften en die van de naaste omgeving. De gemeente Enkhuizen wil de eigen kracht en initiatieven van inwoners de ruimte geven en faciliteren. Binnen het subsidiebeleid wordt zo een bottom-up benadering mogelijk gemaakt, zodat goede ideeën van (groepen) inwoners uitgevoerd kunnen worden. MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Van organisaties wordt verwacht dat zij vanaf 1 juli 2013 voldoen aan de wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Dit betekent dat binnen de eigen organisatie een meldprotocol vastgesteld moet worden binnen de kaders van deze wet, één of meer aandachtsfunctionarissen benoemd worden en gezorgd wordt voor de implementatie van het werken met dit meldprotocol. Daarnaast verwacht onze gemeente dat alle medewerkers van organisaties weten wat zij moeten doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Ook dienen de functionarissen te beschikken over de juiste vaardigheden om deze zaken aan de orde te stellen in contacten met burgers, cliënten, collega s, vrijwilligers, etc. VERKLARING OMTRENT GEDRAG Alle vrijwilligersorganisaties die subsidie ontvangen en werken met kinderen of met mensen met een verstandelijke beperking, vragen voor hun vrijwilligers een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aan (dit is gratis). Met het vaststellen van de subsidie wordt gekeken of de VOG s reeds zijn aangevraagd. 4

5 Wat is nu in de praktijk subsidiabel? Bovenstaande uitgangspunten zijn verwerkt in vier randvoorwaarden, die voor iedere subsidieaanvraag gelden. Een subsidie wordt ten eerste pas in behandeling genomen als deze voldoet aan de gestelde eisen in de Algemene Subsidieverordening (ASV) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb), de eerste toets. Daarnaast dienen ze aan drie toetsen te voldoen om in aanmerking te komen voor subsidie. Als de subsidie aanvraag niet aan deze criteria (toetsen) voldoet wordt de aanvraag afgewezen. Uiteraard worden er aan de grotere (professionele) instellingen hogere eisen gesteld dan aan de kleine (vrijwilligers) clubs. Na bovengenoemde toetsen zal beoordeeld worden of de subsidieaanvraag overeenkomt met de doelstellingen uit achterliggend beleid. Om het achterliggende beleid overzichtelijk te maken zijn vier thema s ontwikkeld, waar de beleidsterreinen onder vallen. Om de subsidiemogelijkheden per beleidsterrein te duiden en een wettelijke grondslag te geven zijn er subsidieregelingen ontwikkeld. Per beleidsterrein wordt daarin uitgesplitst wat voor activiteiten subsidiabel zijn en waarom. De subsidieregelingen zijn daarmee een inhoudelijke en juridische uitwerking van het beleid en de uitgangspunten in deze kadernota. U kunt deze subsidieregelingen vinden op onder het kopje wonen&leven en vervolgens subsidie. Bovengenoemde randvoorwaarden en thema s worden in het volgende hoofdstuk uiteengezet. Randvoorwaarden 1 Algemene toets Een subsidieaanvraag wordt alleen in behandeling genomen als deze voldoet aan de gestelde eisen in de Algemene Subsidieverordening (u kunt de ASV vinden op onder het kopje wonen&leven en vervolgens subsidie ) en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dit betreft bijvoorbeeld de tijdigheid, de volledigheid van de aanvraag, de rechtspersoonlijkheid van de instelling, de aanwezigheid van een activiteitenplan en begroting, e.d. 2 Eerste toets, belang voor de lokale samenleving Er moet sprake zijn van lokale activiteiten met een openbaar karakter, een algemeen belang en maatschappelijk nut voor de gemeenschap. Regionaal georganiseerde activiteiten komen pas in aanmerking voor subsidie als soortgelijke activiteiten lokaal (nog) niet worden georganiseerd. Activiteiten van commerciële instellingen worden in beginsel niet gesubsidieerd. 3 Tweede toets, financiële afwegingen Subsidie wordt alleen toegekend als er sprake is van een begrotingstekort. Instellingen die zichzelf kunnen bedruipen maken geen aanspraak op subsidie. Bij alle gesubsidieerde activiteiten (waarbij het mogelijk is) wordt verwacht dat er eigen bijdragen of contributies worden gevraagd. Er moet een redelijke verhouding zijn tussen de eigen bijdragen van leden/gebruikers en de hoogte van de gemeentelijke subsidie. Enkhuizen streeft ernaar om de subsidies zoveel mogelijk op basis van prestaties te verlenen. Van de organisaties wordt verwacht dat zij in hun aanvraag prestatie-eenheden en de kostprijs per prestatie opnemen. De opbouw hiervan dient inzichtelijk te zijn. Met de vrijwilligersclubs worden voornamelijk afspraken gemaakt in het kader van het principe van wederkerigheid. Bijvoorbeeld een zangkoor geeft in ruil voor de subsidie tweemaal per jaar een (openbaar) optreden. Dit wordt verder verwerkt in de subsidieregelingen en de uiteindelijke beschikkingen. 4 Derde toets, overige meetpunten Onderlinge samenwerking en/of het werken met vrijwilligers vormt een pre, net als het opzetten van integrale activiteiten. De verdere toetsingscriteria worden per subsidieregeling uiteengezet. 5

6 Thema s Om de subsidiabele activiteiten overzichtelijk, maar ook in samenhang voor het voetlicht te kunnen brengen wordt een viertal thema s gehanteerd voor de komende vier jaren. Deze thema s zijn verder uitgewerkt in subsidieregelingen, zodat per thema duidelijk is wat voor activiteiten daaronder vallen en subsidiabel zijn. Drie van de vier thema s komen overeen met de beleidsthema s uit de Beleidsnota WMO , omdat hierin alle beleidsterreinen gericht op de samenleving vertegenwoordigd zijn. Er is een apart thema voor de beleidsterreinen economie, recreatie en (cultuur)toerisme. Op de volgende pagina worden de thema s kort toegelicht met daarbij een opsomming van de beleidsterreinen, die onder de betreffende thema s vallen. Thema 1: Opgroeien in Enkhuizen Wat verstaan we onder dit thema? Maatschappelijk effect Bij dit thema gaat het erom dat kinderen, vanaf het moment dat ze geboren zijn, op een gezonde en veilige manier kunnen opgroeien tot volwassenheid. In verreweg de meeste gevallen 80 tot 85% verloopt dit zonder noemenswaardige problemen. Extra inzet is noodzakelijk in die gevallen waar jongeren en hun opvoeders het niet alleen redden en ondersteuning nodig hebben om verdere problemen te voorkomen. In Enkhuizen groeit iedereen op een gezonde manier op tot volwassenheid, met voldoende mogelijkheden om talenten te ontdekken en ontwikkelen. Kenmerken Jeugd Gezondheid en veiligheid Een kleine groep die extra aandacht nodig heeft Preventie Welke subsidieregelingen vallen hieronder? Zie hiervoor het document Subsidieregelingen Enkhuizen. Thema 2: Thuis in Enkhuizen Wat verstaan we onder dit thema? Maatschappelijk effect Leefbaarheid en sociale samenhang zijn twee belangrijke sleutelwoorden voor de gemeente Enkhuizen. We streven er naar een aantrekkelijke gemeente te zijn met veilige en schone buurten en wijken, waar het voor alle inwoners prettig wonen en verblijven is. In Enkhuizen is iedereen verantwoordelijk voor het eigen welbevinden, houdt rekening met elkaar en levert een actieve bijdrage aan de samenleving. Mensen voelen zich verantwoordelijk voor de eigen woon- en leefomgeving. Enkhuizen is een aantrekkelijke stad voor mensen om zich te vestigen, mede door een sterke lokale en regionale arbeidsmarkt. 6

7 Kenmerken Leefbaarheid en sociale samenhang Aantrekkelijke gemeente Veilige en schone wijken Alle inwoners Welke subsidieregelingen vallen hieronder? Zie hiervoor het document Subsidieregelingen Enkhuizen. Thema 3: Drempels weg in Enkhuizen Wat verstaan we onder dit thema? Maatschappelijk effect In dit thema richten we ons vooral op de inwoners die (nog) niet in staat zijn om op eigen kracht deel te nemen aan de samenleving in Enkhuizen. In Enkhuizen is iedereen in staat om op eigen kracht of met (tijdelijke) zorg en ondersteuning deel te nemen aan de samenleving. Kenmerken Inwoners die een zetje nodig hebben Bevorderen eigen kracht Participatie/deelnemen Welke subsidieregelingen vallen hieronder? Zie hiervoor het document Subsidieregelingen Enkhuizen. Thema 4: Enkhuizen op de kaart Wat verstaan we onder dit thema? Maatschappelijk effect Om Enkhuizen ook voor bezoekers en toeristen aantrekkelijk te maken en te houden is het van belang om de pijlers van Enkhuizen voor het voetlicht te (blijven) brengen, zodat Enkhuizen op de kaart blijft. In aansluiting op de Stadsvisie zijn deze pijlers het unieke historische hart van Enkhuizen, het toerisme en Seed Valley. Enkhuizen is een aantrekkelijke historische stad, waar het goed ondernemen, wonen, werken en recreëren is. Kenmerken Bezoekers en toeristen Historische hart Seed Valley Enkhuizen op de kaart zetten Welke subsidieregelingen vallen hieronder? Zie hiervoor het document Subsidieregelingen Enkhuizen. 7

8 Juridische kaders en beleidskaders De juridische kaders en beleidskaders worden gevormd door de volgende onderdelen: Titel Afkorting Beschrijving Algemene wet bestuursrecht Algemene Subsidieverordening gemeente Enkhuizen Awb ASV In de Awb is één hoofdstuk opgenomen over subsidies. Hierin ligt voor het gemeentebestuur de (wettelijke) basis om subsidies te kunnen verstrekken. Volgens artikel 4:21 lid 1 van de Awb is subsidie de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. De ASV regelt in aanvulling op de Awb waaraan een subsidieaanvraag moet voldoen. De Awb stelt ook in artikel 4:23 dat een bestuursorgaan alleen subsidie mag verstrekken op grond van een wettelijk voorschrift dat regelt voor welke activiteiten subsidie kan worden verstrekt. In de ASV zijn o.a. de subsidiesoorten benoemd, de weigeringsgronden, de aanvraagtermijnen en de voorwaarden voor verantwoording. Subsidieregelingen vormen een aanvulling op de ASV. Subsidieregelingen - In de subsidieregelingen is beschreven voor welke activiteiten subsidie kan worden aangevraagd. De subsidieregelingen zijn opgesteld per thema en daarbinnen zijn activiteiten per beleidsterrein beschreven. Samen met de ASV en de Awb vormen de subsidieregelingen de wettelijke basis om subsidie te verlenen. In subsidieregelingen kunnen nadere voorwaarden en vereisten zijn opgenomen in aanvulling op de Awb en ASV. Beleidsnota s - De subsidieregelingen zijn gebaseerd op de bestaande beleidsnota s op het gebied van maatschappelijke zorg, sport, jeugd, onderwijs, kinderopvang, vrijwilligers, mantelzorgers, cultuur, e.d. Deze beleidsnota s worden grofweg iedere vier jaar (maar op verschillende momenten) geactualiseerd en zijn daarom niet opgesomd in dit document. U kunt de actuele beleidsnota s terugvinden op 8

9 9