ENECO Energie verhoogt subsidiebudget zonnepanelen naar 13 miljoen euro Van Eneco-energie

Transcriptie

1 Hoofdredactie: Hendrik Gommer PV-nieuwsbrief 2003 Nr. 27 december 2003 ENECO Energie verhoogt subsidiebudget zonnepanelen naar 13 miljoen euro Van Eneco-energie ENECO Energie heeft het budget voor haar subsidie van in 2003 aangeschafte zonnepanelen verhoogd van 7 naar 13 miljoen euro. Daarmee speelt het energiebedrijf in op de in de laatste maanden sterk toegenomen vraag naar zonnepanelen. De subsidie van het energiebedrijf kan aangevraagd worden na de plaatsing van de panelen. Om de klanten in de netgebieden van ENECO extra tijd te geven voor de aanvraag, heeft het bedrijf de uiterste datum voor het indienen van de subsidieaanvragen van eind 2003 verschoven naar 15 januari De grote vraag naar de zonnepanelen is ontstaan doordat de aanschafprijs in de loop van 2003 is afgenomen en er zowel door het ministerie van VROM als diverse energiebedrijven, waaronder ENECO Energie, subsidie gegeven wordt. Daarnaast vormde de melding van de overheid dat er in 2004 veel minder subsidiegeld zal zijn een extra aanzet tot de vergroting van de vraag. 'Het wordt tijd voor een duurzame Rabo' Het begrip duurzaamheid is de afgelopen vijf jaar dusdanig verwaterd dat tegenwoordig ieder bedrijf zijn producten duurzaam noemt. Werd in de beginjaren negentig met het begrip nog bedoeld, dan het ging om het gebruik van 'herwinbare, onuitputtelijke grondstoffen', tegenwoordig is ook PVC weer duurzaam, simpelweg omdat het lang meegaat. De Triodosbank en ASN-bank waren de eersten die het begrip duurzaamheid hoog in hun vaandel zetten. Geld moet je ook op een verantwoorde manier inzetten, wil je een duurzame samenleving kunnen bereiken. De Triodosbank en ASN-bank maakten verantwoord ondernemen tot hun uitgangspunt en dat merk je. Niet alleen in promotionele activiteiten, ook in de principiële keuzes die gemaakt worden en als het helemaal goed is: ook in de omgang met je klanten. Dat bleek begin dit jaar bij de ASN-bank. De ASN-bank eiste aanvankelijk van haar klanten dat ze een hele papierwinkel aan verklaringen invulden. Toen daar protest op kwam van de bewuste leden, volgde een zeer openhartige excuusbrief van de directie. Dát is verantwoord ondernemen: initiatieven nemen, verantwoorde initiatieven nemen, open zijn over de achtergrond van je keuzes en het ruiterlijk toegeven als je een foute inschatting hebt gemaakt. De Rabobank blijkt te behoren bij die partijen die het begrip duurzaamheid vooral zien als een reclame-boodschap. Half november verscheen een artikel over de Rabobank in het dagblad Trouw van Kees de Vré. Vleesverwerker Bestmeat was, op verzoek van minister Veerman, bereid om vlees te weigeren dat gefabriceerd was zonder te voldoen aan de eisen van dierenwelzijn en voedselveiligheid. Zij vroeg aan de Rabobank: 'Doen jullie mee?' Het antwoord van de Rabobank was: 'Wij steunen voorlopers, maar we blijven ook de varkenshouders steunen die voor de laagste kostprijs gaan en daar geld aan verdienen. Wij zijn ook gewoon een bank.'

2 Zoals eerder in de nieuwsbrief vermeldt heeft ook MegaPV dit aan den lijve ondervonden, toen het de afgelopen twee jaar samen met de Rabobank (de duurzame afdeling nog wel) een project voor zonnepanelen voorbereidde. De bank zou een lening voor dakvullende systemen voorbereiden, zodat PV aantrekkelijker zou worden voor de huiseigenaar. Op die manier kon een beslissende doorbraak voor dakvullende systemen worden geforceerd. Een project met een visie op de toekomst. Eind 2002 bleek echter dat het de Rabobank vooral ging om een leuke aanbieding voor haar leden. 'Het moet vooral een leuke, aantrekkelijke aanbieding zijn en veel respons opleveren.' En zo koos de Rabobank op het laatste moment voor een snelle actie met doehetzelfpakketten van BeldeZon. Waar het aanvankelijk de bedoeling was dat álle leveranciers in Nederland konden meedoen en er een zwengel gegeven zou worden aan de toepassing van professionele dakvullende systemen, verbasterde de Rabobank dit project tot een visieloze actie, van 14 in een dozijn. Daarnaast werd initiatiefnemer MegaPV doodleuk aan de kant gezet, zonder enige vergoeding. 'Leuk idee, goed uitgewerkt, maar nu gaan we verder met DHZ-pakketten en we hebben je niet meer nodig.' Een schadevergoeding, schikking of excuus zat er niet in. MegaPV moest haar gelijk maar gaan halen bij de rechter. Kees de Vré ontmaskerde in zijn artikel de Rabobank als een bank die weliswaar duurzame pretenties heeft, maar die pretenties stroken niet met de praktijk. 'De bank laat nog niet een begin van visie zien. Het wordt echt eens tijd voor een duurzame Rabo.' Nieuwe meetcode verlangt vervanging draaistroommeters Er is een nieuwe meetcode in de maak, die er op uit zal draaien dat netbeheerders verplicht worden om de huidige draaistroommeters te vervangen door digitale meters met teruglevertelwerk. De DTe (toezichtsorgaan netbeheerders) zal toezien op correcte uitvoering. De precieze tekst is hieronder afgedrukt. De meetcode komt erop neer dat het energiebedrijf meters die kunnen terugdraaien, bijv. door vier zonnepanelen op het dak, vervangen moeten worden. Een eerste schatting komt neer op de vervanging van maar liefst meters! Er is echter nog vrijwel niets geregeld voor de administratie van deze terugleverstanden en eventuele teruglevertarieven. Het is dus maar goed dat de DTe een overgangsregeling ingesteld, die energiebedrijven de vrijheid geeft om de meters voorlopig nog even te laten zitten in overleg met de klant. De overgangstermijn wordt op vijf jaar gesteld. Aan deze nieuwe meetcode zitten positieve en negatieve aspecten. De ontwikkeling van PV in Nederland wordt serieus genomen en een stap richting standaardisatie van bemetering wordt gezet, zodat op termijn rechtsongelijkheid tot het verleden behoort. Daarnaast worden energiebedrijven min of meer gedwongen de terugleverstanden in hun computersysteem op te nemen en dús daar een vergoeding aan te koppelen. De vervanging van de meters, zal dus op den duur ook duidelijkheid in terugleververgoedingen brengen. Negatieve aspect is dat netbeheerders deze nieuwe code kunnen aangrijpen om onwetende burgers voortijdig een nieuwe meter op te dringen met als uiterste gevolg een heksenjacht op PV-eigenaren. Al met al is de nieuwe meetcode een verbetering, waarbij serieus aandacht komt voor de terugleveringsproblematiek. Invoering van de nieuwe regels zal echter zeer zorgvuldig en in

3 goed overleg met de klant moeten gebeuren, bij voorkeur in combinatie met een gedegen aanbieding voor een heldere terugleververgoeding Ten behoeve van de netbeheerder door de meetinrichting te registreren data: a. de tellerstanden van de meters voor één of twee telwerken (normaaltarief en laagtarief) met bijbehorende vermenigvuldigingsfactoren voor netaansluitingen kleiner dan of gelijk aan 3 * 80 A op laagspanningsniveau; b. de tellerstanden van de meters voor twee telwerken (normaaltarief en laagtarief) met bijbehorende vermenigvuldigingsfactoren voor netaansluitingen groter dan 3 x 80 A op laagspanningsniveau; c. indien van toepassing de kwmax binnen de gespecificeerde periode (kw); d. indien van toepassing de hoeveelheid uitgewisselde energie per netaansluiting binnen de gespecificeerde periode (kwh); Bij de registratie van de in genoemde uitgewisselde energie wordt onderscheid gemaakt naar de energie die de aangeslotene ontvangt en naar de energie die de aangeslotene levert Indien de in bedoelde meetinrichting voorzien is van een terugloopblokkering, is niet van toepassing. 5.4 Overgangs- en slotbepalingen De netbeheerder beslist na overleg met de aangeslotene over de toelaatbaarheid van een bestaande meetinrichting die voor de inwerkingtreding van deze regeling is geïnstalleerd en die niet aan de in hoofdstuk 2 genoemde eisen voldoet. Indien de bestaande meetinrichting geheel of gedeeltelijk niet toelaatbaar wordt geoordeeld, geeft de netbeheerder aan binnen welke termijn de aangeslotene de meetinrichting alsnog aan de eisen genoemd in hoofdstuk 2 moet laten voldoen De in genoemde termijn bedraagt voor het secundaire gedeelte van de meetinrichting maximaal vijf jaar. Het drama dat MEP heet Voor zonnestroom heeft de MEP nog weinig opgeleverd. Iedere zonnestroomproducent zou de opbrengstvergoeding van de MEP moeten kunnen aanvragen, zeker als je een dakvullend systeem of meer hebt. Enkele maanden geleden bleek al dat dat eigenlijk alleen zin heeft als je meer dan 4000 Wp op je dak hebt liggen. Inmiddels blijkt de MEP ook een middel van de overheid om haar verantwoordelijkheden richting zonnestroom te ontlopen. De MEP zou bedoeld zijn voor grootschalige zonnestroomprojecten. Maar voor die grootschalige projecten is met de (praktische) afschaffing van de EPR geen aanvullende subsidie meer, zodat de toekomstige eigenaren van grootschalige projecten maximaal 10 cent/kwh krijgen. Dat is net aan voldoende voor grote windturbines, maar dekt voor zonnestroomprojecten nauwelijks de jaarlijkse rentelasten, laat staan de afschrijving. Ook in de praktijk worden zonnestroomproducenten gefrustreerd. Op 2 juli 2003 vroeg De Groene Leguaan groencertificaat en MEP aan. In november werd het groencertificaat ontvangen, maar de MEP is vastgelopen. Men stelde allerlei onmogelijke vragen. Zo moest een bewijs van inwerking stelling van het systeem worden overlegd, liefst met een afgegeven milieuvergunning (voor PV is geen milieuvergunning nodig). Men heeft nu uitstel van de beslissing tot eind december gevraagd. Zes maanden doen over één MEP-beslissing. Dat kost een hoop overheidsgeld. Voor de 40 kwp van de Groene Leguaan wordt bruto op deze manier

4 vast en zeker 0,5 euro/kwh betaald, waarvan 5 cent/kwh uiteindelijk bij de producent terecht komt. Nuon komt als eerste met betaalbare opbrengstmeter Nuon Monitoring heeft inmiddels een goede oplossing voor de MEP-opbrengstmeter voor dakvullende systemen gevonden. De klant met een PV-systeem heeft nu de volgende opties. A. Vervanging electriciteitsmeter voor één met terugleverregistratie voor 159,73 B. Idem én plaatsing van een productiemeter op de zonneaanvoerlijn voor 235,40 C. Alleen plaatsing productiemeter als er al een teruglevermeter aanwezig is, voor 159,73 Met deze meetinrichtingen zal in 2004 een extra huur van 24,= in rekening worden gebracht. De voorwaarde voor de productiemeter is, dat er een aparte AC-kabel moet lopen van de zonnestroominstallatie naar de meterkast. Dit is een logische eis, zeker als men bedenkt dat binnenkort ook kleine windmolens hun intrede gaan doen. Deze krijgen een andere vergoeding dan PV-systemen. Het is niet nodig om ook de stroom bij Nuon af te nemen. Deze aanbieding geldt in principe voor iedereen in het verzorgingsgebied. Omdat de markt in principe vrij is, kan Nuon ook dergelijke meetcombinaties aanleggen buiten haar verzorgingsgebied. Men is daar echter zeer terughoudend in. Tot nu toe is er bij andere energiebedrijven nog niet een dergelijke aanbieding geweest, zodat Nuon het snelst en meest adequaat ingespeeld heeft op de nieuwe MEP-regeling. Dankzij Nuon wordt het aanvragen van de MEP nu al uit vanaf zo'n 2000 Wp als men al een meter met teruglevertarief heeft. Ook een opbrengstmeter aanvragen? Essent Friesland Netbeheer heeft inmiddels laten weten ook te werken aan een aanbieding voor een opbrengstmeter. Leden van de ZPV worden van nieuwe ontwikkelingen op de hoogte gehouden. Diederik Samsom voorzitter klimaatcommissie Tweede Kamer Diederik Samsom zal binnenkort een klimaatcommissie van de Tweede Kamer gaan leiden, zo meldt het Nieuwsblad Stromen. 'We zullen de wetenschappelijke stand van zaken in kaart brengen om het politieke debat weer op basis van dezelfde keuzes te laten plaatsvinden. Dat kan wellicht gegoochel met cijfers in de Tweede Kamer voorkomen.' Dat er gegoocheld wordt met cijfers bleek ook wel tijdens het EPR-debat met van Geel. Hoewel de staatssecretaris de werkelijkheid bij voortduring geweld aandeed en daarop scherp werd gewezen door duurzame energiespecialist Samsom, trok de staatssecretaris aan het eind, zoals verwacht, toch aan het langste eind. Kennis week voor macht, en zo moddert duurzaam Nederland voort. Het voorzitterschap van Diederik Samsom in deze commissie is in deze situatie zeker een lichtpunt. Laatste PV-nieuwsbrief

5 De PV-nieuwsbrief gaat verdwijnen. Vier jaar geleden begon de PV-nieuwsbrief als onregelmatige nieuwsbrief van projectbureau MegaPV. De eerste dakvullende systemen die door MegaPV waren begeleid werden er in genoemd en wat nieuwe ontwikkelingen. De nieuwsbrief verscheen vrijwel alleen op Internet. Naar aanleiding van het PV-manifest in 2001 startte initiatiefnemer Hendrik Gommer de PV-nieuwsbrief als onafhankelijke informatievoorziening voor ondertekenaars van het PV-manifest (75 partijen). De informatie en teksten werden aanvankelijk volledig verzorgd door Hendrik. Nu, twee jaar later, is het aantal lezers uitgegroeid naar bijna 700 en worden veel informatie en teksten door lezers doorgestuurd ter plaatsing In de nieuwsbrief nam Hendrik geen blad voor de mond. Pijnlijke toestanden rondom Rabobank, Ecofys-BeldeZon werden ontrafeld en aan de kaak gesteld. De consequenties van het grillige overheidsbeleid werden weergegeven. Het dubbele belang van energiebedrijven en de eeuwige strijd om een terugleververgoeding ontsnapten niet aan de aandacht. Dat leidde weer tot scherpe oordelen over de schrijver. Mensen die hem niet kenden, spraken op basis van de nieuwsbrief harde oordelen uit. 'Als er misstanden zijn, dan hoor je dat niet uit te spreken, die verdwijnen vanzelf weer.' 'Kritiek op de sector geef je niet, want dan geef je de overheid een wapen om de subsidies in te trekken.' 'De moraal van de nieuwsbrief is niet onze moraal.' Econcern ging zelfs zover dat men Hendrik weerde uit de branchevereniging. Dat wil zeggen, MegaPV mocht alleen lid worden van de branchevereniging als hij voortaan zijn kritiek voor zich hield. Novem weigerde herhaalde malen subsidie voor de nieuwsbrief. De nieuwsbrief zou te weinig lezers trekken en niet bijdragen aan een verdere ontwikkeling van zonnestroom. Kritiek werd nooit ter publicatie aangeboden, zelden rechtstreeks aan de schrijver geuit, altijd in het roddelcircuit rondgezongen. Gelukkig was het oordeel over de PV-nieuwsbrief over het algemeen positief. Velen waardeerden de vrijwillige informatievoorziening en prezen de openheid. Tientallen mailtjes kwamen binnen, die de nieuwsbrief aanmoedigden vooral door te gaan. 'Eindelijk een medium dat de misstanden, onvolkomenheden en problemen durft te benoemen.' En dat liet men blijken. Met name in 2003 groeide het lezersaantal explosief! Juist voor die laatste groep is gezocht naar een vorm die minder afhankelijk is van het initiatief van één persoon. Eind september dit jaar werd de Zonnestroom Producenten Vereniging opgericht. Deze vereniging werd gesteund door de verenigingen Sunergy en Zon&licht. De PV-nieuwsbrief past goed bij de vereniging die ook strijdbaar wil opkomen voor de belangen van (toekomstige) PV-eigenaren. Vandaar dat de PV-nieuwsbrief, samen met de nieuwsbrief van Zon&Licht het nieuwe verenigingsblad zal worden. Het verenigingsblad zal aanvankelijk alleen verschijnen in PDF-format per . Het eerste nummer van het verenigingsblad zal begin januari verschijnen. Alle lezers van de PV-nieuwsbrief ontvangen de eerste twee nummers van de dit blad gratis. Op de ledenvergadering van de ZPV (8 maart 2004), zal vervolgens besloten worden of het verenigingsblad ook voor niet-leden beschikbaar zal blijven. De nieuwe hoofdredacteur zal Floris Wouterlood worden, secretaris van de ZPV. Voor de liefhebbers van duidelijke taal: vreest niet. In bestuur van de ZPV is er op aangedrongen dat de kritische toon van de PV-nieuwsbrief ook in het verenigingsblad behouden blijft. De 'column van Hendrik' zal dan ook vast onderdeel worden van het verenigingsblad. Ook de nieuwsbrief van Zon&Licht zal dus ophouden te bestaan. Lezers van de PVnieuwsbrief krijgen half december het laatste exemplaar daarvan toeg d.

6 Ontwikkeling kleine windmolens Uit: Nieuwsbrief 124 (dec. 2003) van Vereniging WEB-Friesland Tel/Fax: Auteur: Peter Timmer Verheugend is de opkomst van kleine windmolens, die 25 jaar geleden ook wel in beeld waren maar niet zo professioneel als de HAT's, de slagroomkloppers, de grasmaaiers en de wokkels van nu. In deze nieuwsbrief een overzicht van de modellen en voorstellen voor een praktijkexperiment in de drie noordelijke provincies. De opmars van de kleine windmolens Tijdens de workshop "kleinschalige windenergie" op 18 november in het mooie gebouw van de Gasunie te Groningen bleek een goede belangstelling voor kleine windmolens. De themamiddag was georganiseerd door EnergieKompas (een samenwerking van de 3 noordelijke milieufederaties met meerdere partijen) en werd bezocht door ruim 100 mensen, zowel fabrikanten, provinciale en gemeentelijke ambtenaren, DE-organisaties en potentiële windmoleneigenaren. De aanwezigen konden intekenen voor een praktijkexperiment, waarbij een subsidie bij Novem zal worden aangevraagd. Voor wat betreft de plaatsing van kleine molens bestaan er vele onduidelijkheden: valt het project nog binnen het bestemmingsplan of Streekplan, is er een milieuvergunning vereist of mag er zelfs zonder vergunning op of nabij gebouwen worden gebouwd. Zowel de provincie als de gemeente Groningen zullen soepel met de eerste aanvragen van zgn. slagroomkloppers (zoals de Turby), grasmaaiers (zoals de Windwall op platte daken), wokkels (windside) en Horizontale As Tur-bines (HAT's) worden omgegaan, met name om beleidservaring op te doen. (Het lijkt erop dat bij de introductie van de kleine molens geleerd wordt van de ervaringen met windturbines en PV. Van de kant van pioniers én beleidsmakers is er de wil om er samen uit te komen. Red.) In Groningen zal het in het buitengebied vooral gaan om masthoogten van maximaal 15m; op bedrijventerreinen zijn grotere masthoogten in beeld, net als in Friesland. Aangezien de rotordiameter over het algemeen kleiner zal blijven dan de masthoogte, ligt het vermogen van dit soort turbines in het algemeen tussen 0,5 en 15 kw. Sommige fabrikanten hebben zich tijdens deze workshop gepresenteerd zoals: " HE-systemen met de standaard en lowwind molens met een horizontale as en met een rotordiameter tussen 2 en 10m; een voorbeeld is de HE800 met een rotordiameter van 8m en een vermogen van ca. 10 tot 12 kw: de kostprijs ligt rond exkl. fundatie " Fortis-windmolens (voorheen LMW) van 200 à 500 Watt tot zelfs 10 kw; een voorbeeld is de Fortis ALIZE met een rotor diameter van 7m en een vermogen van 10 kw: de kostprijs is wat gedaald tot exkl. fundatie " De Provane-5 windmill van PROWIN, welke een rotordiameter kent van 5m en een vermogen van ca. 2 kw, met een opbrengst van 4000 à 5000 kwh/jaar, vol-doende voor 1 à 2 huishoudens. Een vergelijkbare windmolen van TSF/Hoekstra Suawâld is in aantocht " De windturbo-jet van HE-systemen uit Swifterbant, met ingebouwd 5 bladen en waarbij gebruik wordt gemaakt van het venturi-effekt. De ca. 2 à 3 kw-uitvoering kent een rotordiameter van 2m en een aan schafprijs van Ook zijn modellen van 8 tot 20 kw in ontwikkeling (zie ook 4). " Verder diverse types als Turby, Windwall en de Finse Windside.

7 De kostprijzen liggen rond 5000 à 7000/kW voor de allerkleinste molens van 1 à 3 kw en rond à voor molens van 10 à 15 kw. Deze laatste categorie is daarmee nog steeds een factor 2 à 3 keer te hoog in aanschafprijs om te kunnen concurreren met de grotere windmolens en om een terugverdientijd kleiner dan 10 jaar te verkrijgen. Het zou daarom een goede zaak zijn als de Novem de eerste praktijkexperimenten wil ondersteunen met een DEN-subsidie, waarbij investeringsprijzen rond 1000 (hooguit 1500) per kw geïnstalleerd vermogen kunnen worden verkregen. KNN-milieu uit Groningen zal in samenwerking met de noordelijke provincies en milieufederaties de subsidie-aanvraag verzorgen. Ook leden van onze vereniging hebben zich aangemeld. Uit een eerste peiling bij WEB-leden blijkt dat er meer dan 20 tot 30 geïnteresseerden zijn om een kleine windmolen nabij de woning of het bedrijf te plaatsen. Turbo-jet en het venturi-effekt De windturbo-jet is een windmolen met een horizontale as (HAT), ontwikkeld door het bedrijf H-Energiesystemen uit Swifterbant, welke gebruik maakt van het venturi-effekt, of te wel een versnelling van de luchtstroom ter plaatse van de propeller in ongeveer het midden van de gondel. Deze gondel lijkt wat op een straalmotor van een vliegtuig. Deze zuigt over een breed gebied de wind naar binnen; door de versnelling wordt 150 tot 250% van het vermogen van elk ander molentype met dezelfde rotordiameter opgewekt. Volgens de fabrikant, Frans van 't Hul, is het een zeer veilig systeem met draaiende wieken (5 stuks) binnen de behuizing en een rooster aan de voor- en achterzijde, waardoor geen mens en vogel door de wieken kunnen worden geraakt. Ook zal het geluidsnivo door de ingebouwde wieken laag zijn en is er geen sprake van stroboscobische effekten of schitteringen. Vanaf volgend jaar zal de turbo-jet in diverse uitvoeringen leverbaar zijn, te weten: Rotordiameter (m) Vermogen (kw) Website ZPV De nieuwe website van de ZPV is weer verder uitgebreid. In het nieuwe jaar zal de functie van de website steeds belangrijker worden. Het allerlaatste nieuws zal men op de website kunnen vinden, temeer omdat het verenigingsblad van de ZPV minder frequent zal verschijnen. Zet op uw startpagina en blijf zo op de hoogte van de verbeteringen. En ook uw lidmaatschap wordt nu meer dan ooit gewaardeerd. Terugleververgoedingen Naar aanleiding van de vorige nieuwsbrief kregen we twee meldingen.

8 1. Een lezer had van Nuon te horen gekregen dat de zgn. opbrengstvergoeding van 7 cent/kwh onzeker is. Bovendien is deze alleen geldig als men Natuurstroomklant is. Als Natuurstroomklant betaalt men extra voor de geleverde elektriciteit. 2. Greenchoice geeft zonnestroomproducenten een korting van maar liefst 1,5 cent/kwh. Wordt dit meegeteld dan, springt Greenchoice er bijna altijd als beste uit. Daarbij hebben Nuon, Echte Energie en Eneco verklaart niet geïnteresseerd te zijn in grote hoeveelheden zonnestroom. Op een offerteverzoek voor de zonnestroom uit de grootschalige projecten in Amsterdam en Leeuwarden reageerden alleen Greenchoice en Essent. Column Van Hendrik Journalist: 'Er wordt van u gezegd dat u soms te emotioneel betrokken bent bij uw werk?' Ondervraagde± 'Dat kan niet anders. Als pionier moeten je zoveel tegenslagen en frustraties overwinnen, dat emotie nodig is om deze te overwinnen.' Een citaat uit een interview met een vooraanstaand moleculair bioloog in de VS, die onderzoek doet naar de genetische bestrijding van kankercellen. In de zonnestroomwereld weten we dat het daar al niet anders ligt. Gepassioneerde voorstanders hebben ervoor gezorgd dat zonne-energie, ondanks mogelijke bezuinigingen, niet meer weg te denken is uit Nederland. Zodra er een paradigma-verandering in de geschiedenis ontstaat, spat het vuur eraf. Onder de oppervlakte of in de open lucht ontstaat een fel gevecht tussen pioniers en bureaucraten. De pioniers die liefst 20 jaar vooruit denken en al in de toekomst léven en de bureacraten die trachten chaos te voorkomen en zich daarmee verzetten tegen ontwikkelingen die de gevestigde orde op zijn kop zetten. Het wordt helemaal ingewikkeld als je ontdekt dat PV op zichzelf ook in een stadium gekomen is, dat er binnen het wereldje pioniers en een gevestigde orde ontstaan. Pioniers die verder willen, sneller willen. De gevestigde orde die de zaak bij elkaar wil houden en liever vertraagt om de ontwikkeling meer het karakter van een evolutie dan van een revolutie te geven. Voor een stabiele, vooruitstrevende samenleving zijn zowel pioniers als bureaucraten c.q. gevestigde orde nodig. Pioniers die voor de troepen uitlopen en teleurstellingen incasseren, loswoelen en hun kop stoten, maar blijven gaan. De gevestigde orde die de samenleving beschermd tegen chaos en ontsporingen probeert de voorkomen, met als gevaar in te zakken in een zelfgenoegzaam, rustig bestaan. Pioniers en bureaucraten pur sang, botsen vanwege hun tegengestelde karakters. De eerst stroomt over van emotie en zet die ontembare energie om in dadendrang, de tweede beschouwd emotie als een primitief, amateuristisch verschijnsel in een wereld waar wet en norm voorrang zou moeten krijgen. Pioniers reageren soms té fel, door de vele tegenwerking en frustraties die ze haast dagelijks ondergaan. Bureaucraten reageren soms té formeel, door de vele ontduikingen van de wet die burgers uitproberen. Ik moest moest denken aan de gevestigde orde toen ik een voorwoord las in het verenigingsblad van Ode. De 25 jaar oude Organisatie voor Duurzame Energie maakt zich zorgen voor 'zelfstandige groepjes' die buiten die organisatie om voor hun belangen opkomen. Daarmee doelde men, zo bleek later, op de ZonnestroomProducentenVereniging die in twee maanden tijd groeide tot een vereniging van 140 leden en een gemiddelde van 2400 Wp per lid. De ZPV als een club van PV-eigenaren die rustig als pioniers beschouwd mogen worden. Degenen die een koers uitzetten voor een toekomst waarbij heel Nederland vol zal liggen met panelen.

9 Pioniers en de gevestigde orde, ze zijn tot elkaar veroordeeld en hebben elkaar nodig. Ze zijn goed voor veel spetterend vuurwerk en zo moet het maar blijven. Als rechtgeaard pionier kan ik slechts wensen dat de gevestigde orde zuinig zal zijn op haar pioniers, want achter de emotie van de pionier zit niet zelden een bron van (duurzame) energie voor de maatschappij. Nr. 26 extra editie november 2003 EPR slechts ten dele gered Op vrijdagmorgen 14 november verscheen in de media, het bericht dat er voor 20 miljoen euro vrijgekomen is voor de EPR t.b.v. zonnepanelen. Bij de nieuwsbrief kwamen al berichten van leveranciers binnen, die er al taart op gegeten hadden. Uit betrouwbare bron bij het ministerie van VROM blijkt echter dat dit slechts 6 miljoen euro is!!! De 20 miljoen is een totaalbedrag van de al beschikbare 14 miljoen waarvan 5 miljoen nodig is voor administratieve kosten. De 15 miljoen investeringssubsidie zal voor een groot deel gaan naar de EPA s en wat overblijft is voor zonneboilers, warmtepompen en zonnepanelen. Dat betekent dus, dat als er bijv. 3 euro/wp uitgekeerd zou worden er totaal 2-3 MWp aan PV gerealiseerd zal kunnen worden in 2004, tegen mogelijk 15 MWp in 2003! Daar staat tegenover dat de budgetoverschrijding in 2003 mogelijk niet met deze pot hoeft te worden gecompenseerd. Absolute duidelijkheid hierover komt volgens het ministerie pas ná 15 januari 2004 en hangt af van de mate van overschrijding. Kamer en sector zijn dus in feite gefopt door de staatssecretaris en de strijd is nog niet gestreden. Om uur meldde staatssecretaris van Geel dat slechts een klein deel van de regeling behouden blijft. Volgens van Geel is de 6 miljoen euro een symbolische bijdrage van de Nederlandse overheid om de burger die zo graag iets voor duurzame energie wil doen tegemoet te komen. Dezelfde reden die ook vorig jaar gegeven werd voor het behoud van de subsidies van zonne-energie. Van Geel gelooft zelf duidelijk niet in het nut van stimulering van zonne-energie. 'Zonne-energie is niet kosteneffectief en draagt weinig bij aan de reductie van de CO2-uitstoot.' Na de opmerking van de presentator dat de minister het dus bij een symbolische bijdrage houdt, probeerde van Geel het enigszins te verzachten. 'De overheid ziet zonne-energie als een couveuse-kindje dat gekoesterd moet worden, maar de forse subsidiëring tot 100% moet afgelopen zijn. VROM wil echter wel degelijk haar inspanning op hetzelfde niveau houden.' Dat de EPR zichzelf terugverdiend omdat het geen subsidie maar een investering is, waarvan bovendien veel BTW terug in de staatskas vloeit, blijft hogere wiskunde voor de minister. In het persbericht van VROM wordt aangegeven dat de laatste jaren slechts 10% van het EPR-budget naar PV ging. Al met al wordt de Tweede Kamer grondig fout ingelicht over de werkelijke situatie. In 2003 wordt ongeveer MWp geplaatst dankzij de EPR. (Projectbureau MegaPV begeleidde in 2003 alleen al 3 MWp aan projecten i.e. goed voor 12 miljoen aan EPRsubsidies!!). Dat betekent zeker 70% van het EPR-budget en niet slechts 10% zoals de minister aan de kamer heeft laten weten! Wil de minister dus haar inspanning op hetzelfde

10 niveau houden, dan is zelfs met een fors verlaagde bijdrage van 3 euro/wp nog zeker 45 miljoen Euro nodig. Nuon blijft VISIE-subsidie uitkeren Nuon heeft een dekking gevonden voor het gat dat was ontstaan door de run op zonnepanelen. Nuon heeft verklaard tot 16 januari de VISIE-regeling in combinatie met de EPR te kunnen blijven uitkeren voor mensen die hun bestelling voor 16 oktober hebben gedaan en de aanvraag hebben ingediend voor 16 januari Website ZPV klaar De nieuwe website van de ZPV is klaar. De komende maanden zal zij echter nog een flinke face-lift krijgen, met actueel nieuws, achtergronden en allerlei andere nieuwe snufjes. We hebben daarvoor een professionele webmaster gevonden. De groei van de vereniging zet zich nog steeds onverminderd voort. Bijna elke dag komen nieuwe aanmeldingen binnen. De leden hebben een gemiddelde van ruim 2 kwp op hun dak liggen (leden bij woningcorporaties niet meegeteld). Zet op uw startpagina en blijf zo op de hoogte van de verbeteringen. En ook uw lidmaatschap wordt nu meer dan ooit gewaardeerd. Terugleververgoedingen Regelmatig krijgt de vereniging vragen over energiebedrijven met de beste terugleververgoeding. Daarom hier nog even een samenvatting. Voor een juiste bepaling kunt u onderstaand stappenschema volgen. 1. Hebt u een draaistroommeter en is uw jaarlijks verbruik hoger dan de opbrengst van de panelen. Laat de draaistroommeter zitten en laat het de vereniging weten als uw energiebedrijf u schriftelijk meedeelt dat deze meter vervangen moet worden. Blijf gewoon bij uw huidige energiebedrijf. 2. Hebt u minder dan 600 Wp? Blijf gewoon bij uw huidige leverancier. Overstap en keuze voor een andere meter wegen niet op tegen de baten. 3. Hebt u een digitale meter en hebt u meer dan 600 Wp? Laat de meter vervangen door een meter met teruglevermogelijkheid á 100 à135 euro. 4. Hebt u een meter met teruglevermogelijkheid en levert u minder dan 1000 kwh/jaar terug, dan is Essent op dit moment het meest voordelig. 5. Levert u meer dan 1000 kwh/jaar terug en is de opbrengst van uw systeem kleiner dan 2500 kwh, dan is Nuon Natuurstroom met haar opbrengstvergoeding van 7 eurocent het meest aantrekkelijk. 6. Met alle andere grotere systemen zult u met met Greenchoice de beste keuze maken. Nr. 25 november 2003 ZPV pleit voor eenduidige subsidie op zonnestroom

11 De Zonnestroom Producenten Vereniging laat van zich horen. Een maand na oprichting komt zij met zeer concrete voorstellen voor de stimulering van zonnestroom in Nederland. De ZPV wil de MEP voor zonnestroom fors verhogen in ruil voor afschaffing van investeringssubsidies voor zonnepanelen. De voordelen van deze switch zijn legio. Er ontstaat eindelijk een vrije markt, burgers worden aangezet tot ondernemerschap, er blijft één heldere regeling over, er ontstaat investeringszekerheid, de groei van de PV-sector kan de komende jaren voortgezet worden, etc. De ZPV heeft kamerleden voorgerekend dat deze maatregel de overheid de komende vier jaar weinig zal kosten. Omdat de zonnestroom vergoed wordt, maar tegelijkertijd veel zonnepanelen worden aangeschaft, vloeit via de BTW bijna evenveel geld terug in de staatskas. De kosten die na 2007 ontstaan kunnen gecompenseerd worden door een lichte verhoging van de energiebelasting, terwijl ook de werkgelegenheid dan inmiddels een flinke boost heeft gehad. De ZPV verwacht dat op deze manier 130 MWp in vier jaar wordt gerealiseerd. Diverse kamerleden, waaronder van het CDA, hebben al aangegeven wel iets te voelen voor een dergelijke opzet. Diederik Samsom (PvdA) nam vorige week het initiatief en heeft inmiddels een amendement ingediend om de verhoging wettelijk mogelijk te maken. TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL 2 Vergaderjaar Wijziging van enkele belastingwetten c.a. (Belastingplan 2004) Nr. 19 GEWIJZIGD AMENDEMENT VAN HET LID SAMSOM TER VERVANGING VAN DAT GEDRUKT ONDER NR. 7 Ontvangen 22 oktober 2003 De ondergetekende stelt het volgende amendement voor: I Artikel XXIX komt te luiden: ARTIKEL XXIX Artikel 72p, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 komt te luiden: 1. Het vaste bedrag ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie bedraagt per opgewekte en op een net of een installatie ingevoede kwh aan elektriciteit opgewekt met zonne-energie ten minste 0,00 en ten hoogste 0,50 en opgewekt met overige productiemethoden ten minste 0,00 en ten hoogste 0,10. II Aan artikel XXXI wordt een lid toegevoegd, luidende: 4. In afwijking in zoverre van het eerste lid treedt artikel XXIX in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Toelichting Dit amendement wijzigt het Belastingplan 2004 zodanig dat het maximum subsidiebedrag dat voor de MEP in de Elektriciteitswet 1998 wordt genoemd voor elektriciteit opgewekt door

12 middel van zon-pv verhoogd wordt naar 0,50 per kwh. Daarmee komt het subsidiebedrag in de MEP voor zon-pv hoger te liggen dan voor andere vormen van duurzame elektriciteit. Onder II wordt bepaald dat deze wijziging bij koninklijk besluit in werking treedt. Deze bepaling is nodig omdat de voorgestelde verhoging goedkeuring van de Europese Commissie behoeft. Samson Bezuiniging kost meer dan zij oplevert De Nederlandse overheid voert niet alleen een zwalkend en visieloos beleid waar het bedrijfsleven (naast installateurs ook producenten van componenten en eindproducten) nooit op kan investeren maar het is ook nogal verkokerd en niet integraal. Al helemaal niet als het op samenwerking tussen ministeries aankomt en als er naar beleidseffecten moet worden gekeken die ministerieoverschrijdend zijn. Het afschaffen van de EPR zonder alternatief (zoals bijv. de in het persbericht van de ZPV voorgestelde MEP-regeling) kost uiteindelijk de Nederlandse overheid meer geld dan zij bespaart. Denk hierbij aan werkloosheidsuitkeringen, derving van inkomsten- en loonbelasting (niet alleen van installateurs maar ook van producenten en andere dienstverleners) en wegvallen van investeringen c.q. verplaatsing van productiecapaciteit naar het buitenland. Dit nog afgezien van de enorme kansen die er in de toekomst liggen voor op zonneenergie gebaseerde technologie (een van de top 10 technologische ontwikkelingen die wereldwijd worden voorzien). Inspelen op deze kansen levert de overheid in de toekomst juist veel geld op. Nog even en het gaat dezelfde kant op als met de windenergie die nu vooral in Denemarken zit omdat de overheid daar wel visie heeft (de laatste Nederlandse producent is overigens recent door een Amerikaans bedrijf overgenomen). Het is triest te zien dat ook het ministerie van Economische Zaken die zegt te staan voor innovatie, kenniseconomie en het scheppen van voorwaarden om Nederlandse bedrijven internationaal slagvaardig te laten zijn, blijkbaar ook niet begrijpt dat de 'kost voor de baat uitgaat'. Een typisch voorbeeld van korte termijn bezuinigingsgedrag met als voornaamste kenmerk 'penny wise pound foolish'! Ruud IJtsma Noordelijke provincies staan achter stichting Energy Valley (van Energiemanagement verzorgt een gratis nieuwsbrief over nieuws uit de hele energiesector) De colleges van GS van de provincies Groningen, Friesland en Drenthe hebben gaan samen stichting Energy Valley ondersteunen. De provincies leveren daartoe een bijdrage van in totaal euro voor de werkzaamheden die de stichting de komende twee jaar zal verrichten. Energy Valley is een initiatief van overheden en bedrijfsleven dat erop is gericht om bestaande activiteiten op energiegebied in Noord-Nederland uit te laten groeien tot een cluster van nationale en internationale betekenis. De colleges staan achter dit initiatief omdat naar hun mening de energiesector een belangrijk trekpaard kan zijn voor de Noord-Nederlandse

13 economie. Hoofddoelstelling van Energy Valley is dan ook het behoud en de uitbouw van de werkgelegenheid in de energiesector in Noord-Nederland. Werkgelegenheid In totaal bedraagt de directe en indirecte werkgelegenheid in de energiesector in Noord- Nederland banen verspreid over de provincies Drenthe, Friesland en Groningen. Drenthe is vooral gericht op winningsactiviteiten door de aanwezigheid van de NAM en toeleveranciers. In Groningen ligt de nadruk op transport, handel en kennis door aanwezigheid van Gasunie en de Rijksuniversiteit. In Friesland is met name veel kennis en ervaring op het gebied van duurzame energie, zoals zonne-energie en windenergie. Pijlers Energy Valley is gebaseerd op drie pijlers: behoud en uitbouw van bestaande bedrijfsactiviteiten op energiegebied, bevorderen van de inzet van duurzame energie en ontwikkeling van de kennisinfrastructuur op energiegebied. Bij de eerste pijler gaat het om hoogwaardige werkgelegenheid en zeer specialistische kennis bij Gasunie, NAM en de Rijksuniversiteit Groningen. In combinatie met mogelijkheden voor onder meer opslag en transport van aardgas en CO2-opslag, kunnen de Noordelijke bedrijven een belangrijke rol vervullen in de energievoorziening van West-Europa. Duurzame energievoorziening Volgens de drie provincies kunnen de aanwezige energieactiviteiten in Noord Nederland een belangrijke rol vervullen in de overgang naar een duurzame energievoorziening. Voor de uitbouw van de bedrijfsactiviteiten en de overgang naar een duurzame energievoorziening is een gedegen kennisinfrastructuur onontbeerlijk. Dit is de reden waarom innovatie en kennisontwikkeling de derde pijler van Energy Valley vormen. Kamerleden bezoeken zonne-energieproject in Heerhugowaard Op vrijdag 7 november bezoeken leden van de Kamercommissie van VROM uit de Tweede Kamer de Stad van de Zon in de Noord-Hollandse gemeente Heerhugowaard. De Stad van de Zon wordt de woonwijk met de meeste zonnestroom ter wereld en wordt gesteund door de Europese Commissie. Voor de Stad van de Zon bestaat veel internationale belangstelling. Het oriëntatiebezoek van de kamerleden heeft een actuele achtergrond. Binnenkort vindt de begrotingsbehandeling van het ministerie van VROM plaats. En daarin is de Energiepremieregeling (EPR) een belangrijk onderwerp. Door de bezuinigingsplannen van Balkenende II hing de subsidie aan een zijden draad. Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt nu dat de subsidie voor zonne-energie moet blijven. Voor gemeenten is de EPR erg belangrijk. In samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten wil Heerhugowaard daarom de kamerleden laten zien wat de EPR voor gemeenten betekent. In de Stad van de Zon komen daardoor allerlei innovaties tot ontwikkeling. Heerhugowaard wil van de Stad van de Zon een CO2-neutrale stadswijk maken. Als de wijk in 2005 klaar is, zal in de in de HAL-regio - Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk - een zonne-energieproject van 5 MegaWatt gerealiseerd zijn. Daarmee wordt het project twee maal groter dan het grootste zonneproject ter wereld tot nu toe. Dat is het zonnedak van de Floriade in Hoofddorp. Op dit moment is in de HAL-regio al ruim 1.6 MW geïnstalleerd.

14 Het bezoek van de landelijke politici valt samen met de oplevering van de eerste 78 huizen in de Stad van de Zon met zonnepanelen. Deze panelen wekken ruim voldoende energie op voor eigen gebruik in deze huizen. Nog dit jaar wordt begonnen met de bouw van 120 huizen die ook zullen worden voorzien van zonnepanelen. Heerhugowaard timmert met deze zonne-energie duidelijk aan de weg. Zo bedruipt een sportcomplex zich wat stroom betreft geheel met zonne-energie. Al deze projecten zijn een onderdeel van het totale 5 MW PV-project in het HAL-gebied. Info: Cees Bakker: ctr.bakker@hccnet.nl De Dageraad laat zonnestroom-film maken Woningcorporatie de Dageraad heeft een film van ongeveer 7 minuten laten maken over het waarom van zonnestroom bij woningcorporaties. De film werd gepresenteerd bij de inwerkingstelling van de eerste 300 kwp van het 1 MWp-project in Amsterdam op 22 oktober Tweede Kamerlid mevr. Vietsch (CDA) startte bij de openingshandeling de film. Mevr. Vietsch liet in een gesprek vooraf weten dat zij openstaat voor een wijziging van EPR naar MEP als daarmee geen extra investeringen gemoeid zijn. Zij adviseerde vooral met een concreet voorstel te komen. Het voorstel is in de bijlage opgenomen. De film is op dvd uitgebracht al net zo inspirerend als het zonnestroomproject zelf en is te bestellen bij mevr. Nanny de Jager ndj@dedageraad.nl Waterstofrevolutie op Tegenlicht Op zondag 18 oktober zond Tegenlicht van de VPRO een documentaire uit over de toekomst van onze energievoorziening. Zeer inspirerend en verhelderend. Er werd geschetst hoe over een jaar of zeven de eerste auto s op waterstof van de band rollen en hoe zonne-energie en windenergie onze toekomstige energiebronnen zullen zijn. De documentaire is nog te zien op voor wie breedband heeft. De video is ook nog te bestellen. Zeer leerzaam voor beleidsmakers die graag wat verder kijken dan de volgende prinsjesdag. Nominatie 'De gele banaan' Het is al vaker gezegd. Als het om het beleid rond zonnestroom gaat, leven we in Nederland zonder meer in een bananenrepubliek. Ieder half jaar wijzigen de regels, ieder jaar het beleid, er is geen visie op waar we naartoe willen, er is onvoldoende uitwisseling van informatie tussen beleidsmakers en praktijkmensen, er is nauwelijks tot geen overleg tussen markt en overheid, er wordt op tal van plaatsen met twee maten gemeten en energiebedrijven hebben meer rechten dan andere leveranciers. Daar komt dan nog bij dat controles willekeurig worden uitgevoerd en de minister niets wenst te doen met opbouwende suggesties uit de samenleving (zoals een betere terugleververgoeding en het PV-manifest). In een bananenrepubliek is er in de maatschappij sprake van een chaos, waarin het recht van de sterkste geldt en kleinere partijen vermalen worden tussen de grote partijen en de partijen die het allemaal niet zo nauw nemen met de regels. Daarom op deze plek een oproep om het bedrijf, de organisatie, de overheidsinstantie, die het meest heeft bijgedragen aan het ontstaan van de zonnestroom-bananenrepubliek naar uw

15 mening. Mail uw nominatie naar o.v.v. 'gele banaan' met daarin in max. vier zinnen waarom de door u genomineerde partij de gele banaan verdient. Wij houden ons ook aanbevolen voor nominaties van partijen die hebben bijgedragen aan betrouwbaarheid en een degelijke ontwikkeling van de zonnestroommarkt. In de volgende nieuwsbrief zullen wij de genomineerden noemen. Diederik Samsom stelt kritische vragen aan minister Hieronder de bijdrage van Diederik Samson (2e Kamer, PvdA) in het overleg over de wijziging van de Elektriciteitswet, 13 oktober jl. Het antwoord van de minister is ons nog niet bekend. "En wat denkt u van het teruglevertarief voor zonne-energie in de MEP. Dat is slechts een symbolisch bedrag dat in geen relatie staat tot de onrendabele top. Deze regering schaft bovendien ook nog eens de investeringssubsidie op zonnepanelen (EPR) af. Dat betekent dus het einde van zonne-energie in Nederland. De PvdA presenteert een alternatieve visie op zonne-energie: door de investeringssubsidie te behouden, maar vooral door een adequate terugleververgoeding te geven, creëren we een lange termijn perspectief voor investeerders. Dat is geen weggegooid geld, dat is investeren in een duurzame economie. Mag ik de Minister vragen wat zijn visie op zonne-energie eigenlijk is? Negeert hij de economische waarde die een zonne-energie-industrie kan hebben? We zouden ons lesje toch geleerd moeten hebben na het debacle van de windenergie. De Denen en de Duitsers durfden wél te investeren en plukken nu de economische vruchten met een bloeiende windenergie-industrie. Wij durfden dat niet, zwalkten met beleid en hebben nu geen enkel Nederlandse windmolenfabrikant meer. Laten we de zonne-energie aan de Japanners en de Amerikanen. Terwijl wíj de potentie hebben met bedrijven als Shell, AKZO en Philips Deze minister loopt zich het vuur uit de sloffen om onze wapenindustrie miljarden(kostende)orders in de JSF-deal te bezorgen, maar laat echt duurzame industrie lopen. Hoe rijmt u dat met uw ambities op het gebied van duurzame economie?" Eneco en het MAP-geld Er komen bij de redactie haast wekelijks klachten over de MAP-subsidie in combinatie met Eneco binnen. Een groot deel betreft de vermeende vermenging van belangen. Eneco is panelenleverancier en tegelijkertijd ook subsidiegever. Tijd om de zaken eens op een rijtje te zetten in de hoop dat daarmee de klachtenstroom opdroogt. Eneco verzoekt mensen met klachten rechtstreeks contact op te nemen. In de jaren negentig betaalde iedereen die gas of elektriciteit verbruikte een energiebelasting in het kader van het Milieu Actie Plan. Dit MAP-geld werd door de energiebedrijven geïncasseerd en zij kregen de vrijheid om dit geld in te zetten voor energiebesparende maatregelen. Let op: in die tijd waren energiebedrijven nog overheidsbedrijven!! In 2000 had deze regeling beëindigd moeten zijn, omdat de energiebedrijven commercieel werden en dus níet gemeenschapsgeld zouden mogen gebruiken voor het verbeteren van hun concurrentiepositie. Dat gebeurde niet. Vooral Eneco en Nuon hadden nog een grote pot met geld. Dat de energiebedrijven dit geld vaak uit eigen naam inzetten en daarnaast ook nogal eens voor eigen projecten, nam de concurrentie het bedrijf niet in dank af.

16 In 2002 werden vele kopers van zonnepanelen in Den Haag gedupeerd doordat men geen EPA-bonus kreeg. Alléén mensen die hun panelen bij Eneco hadden gekocht kregen compensatie. Geruchten gingen dat deze compensatie uit de MAP-pot heeft plaatsgevonden. Ten onrechte zo blijkt. Eneco compenseerde haar klanten uit eigen middelen. Als klanten de subsidie-afdeling van Eneco belden over de zekerheid waarmee de subsidie uitgekeerd zou worden, was het antwoord meerdere malen: 'Als u bij ons panelen bestelt, bent u zeker van de subsidie. Als u bij anderen bestelt, kunnen wij het niet garanderen.' Volgens Eneco is dit geen bedrijfspolicy en zeker niet volgens de regels. De telefoniste heeft mogelijk bedoeld dat Eneco als leverancíer alleen kan instaan voor haar eigen producten en subsidieaanvragen. 'Iedereen heeft evenveel recht op MAP-geld, of men nu bij Eneco bestelt of bij een andere leverancier.' In eerdere nieuwsbrieven meldden we al dat Eneco haar MAP-geld inzette buiten haar verzorgingsgebied, bij mensen die Ecostroom-klant geworden waren. Tot tweemaal toe moest de onderneming teruggefloten worden, omdat andere energiebedrijven hierdoor klanten naar Eneco zagen overstappen. Eneco: 'ENECO Energie heeft een deel van de MAP-gelden gereserveerd om duurzame energietoepassingen in de woningbouw te bevorderen. Dit geld wordt gebruikt voor het subsidieren van zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen. Van de betreffende subsidieregeling kan gebruik worden gemaakt door particulieren, woningbouwcorporaties en Verenigingen van Eigenaren. De toekenning van MAP-subsidie is daarbij volledig onafhankelijk van de handelaar of de installateur, die de panelen levert. Naast de subsidieregeling voor duurzame energietoepassingen in woningen ondersteunt ENECO duurzame energieprojecten, die door het bedrijfsleven en de overheid worden geïnitieerd met een bijdrage uit het MAP-fonds. Systemen, die door ENECO verkocht worden, komen daarbij net zo goed in aanmerking voor MAP-subsidie als de panelen, die door andere bedrijven verkocht worden. Het bedrag aan subsidie, 1,50 per geïnstalleerde Wattpiek is voor alle systemen hetzelfde. ENECO maakt dan ook op geen enkele wijze gebruik van MAP-gelden voor concurrentiedoeleinden. ENECO is daarnaast wettelijk verplicht zowel vooraf als achteraf verantwoording af te leggen over de besteding van de haar in beheer gegeven MAP-gelden. Deze verantwoording wordt jaarlijks afgelegd aan de klantenraad van ENECO. In het jaarverslag van ENECO Energie (zie wordt weergegeven hoe de MAP-gelden zijn besteed. De compensatie voor gederfde EPA-bonus voor kopers van zonnepanelen in Den Haag is in 2002 door ENECO geheel uit eigen middelen gefinancierd. Voor deze compensatie is geen Euro MAP-geld gebruikt! Wat betreft het terugfluiten van ENECO tot slot het volgende. In goed overleg met het Ministerie van Economische Zaken heeft ENECO in september van dit jaar het uitkeren van MAP-subsidie aan Ecostroomklanten, die buiten het oorspronkelijke verzorgingsgebied van ENECO wonen beëindigd. ENECO betreurt het, dat zij deze klanten, die in het verleden ook MAP-geld hebben betaald niet langer, net als haar overige klanten, van een voordelige manier om zonnepanelen aan te schaffen, heeft kunnen laten profiteren.'

17 De MAP-pot is nog niet op. Het is maar te hopen dat het overgebleven geld per 1 januari 2004 terugvordert. Daarmee zal dan een eind komen aan een periode van jaren, waarin het energiebedrijf goede sier maakte met gemeenschapsgeld en er de zweem van dubbele belangen hing: energiebedrijf als subsidiegever én als leverancier. Nuon MAP-pot leeg Nuon heeft laten weten dat haar MAP-geld op is. Mensen die vóóraf de Visie-subsidie wilden reserveren hebben inmiddels een afwijzing gekregen. Alleen projectsubsidies die voor begin oktober een toezegging hebben ontvangen kunnen zeker zijn van uitkering. Nuon doet haar uiterste best om mensen die al een PV-systeem hebben besteld tóch te helpen en de VISIE-regeling dus tot 16 januari (einde EPR) te blijven uitkeren. Daarvoor wordt nu naarstig gezocht naar middelen. Nuon is overvallen door de run op panelen, die in feite begin augustus al begon. Dat is niet vreemd, omdat begin dit jaar nog verwacht werd dat er een dip in de verkopen zou komen dit jaar. Dankzij de MAP-gelden van Nuon en Eneco en de dalende prijzen bleek het echter halverwege dit jaar opeens zeer lucratief om zonnepanelen aan te schaffen. Er zijn al schatten gemaakt die aangeven dat er van 1 juli- 16 oktober rond de 15 MWp is verkocht. Meer dan de helft van het totale opgestelde vermogen tot nu toe. Ook Eneco heeft inmiddels laten weten dat de bodem van haar MAP-pot in zicht is. Eneco inventariseert daarom op dit moment onder leveranciers wat hun verkopen zijn, opdat men kan anticiperen op eventuele overschrijdingen. Nieuw Wonen Friesland gaat over op zonne-energie Nieuw Wonen Friesland plaatst van oktober tot en met december vierkante meter zonnepanelen op diverse woningen in Heechterp (portiekflats) en de Schepenbuurt (eengezinswoningen). De zonnepanelen vormen tezamen het grootste zonnedak in Noord- Nederland en leveren minimaal kwh stroom per jaar. Dat is evenveel als 110 huishoudens per jaar aan elektriciteit verbruiken. Met deze zonne-energieproductie draagt Nieuw Wonen Friesland een concrete bijdrage aan een beter woonklimaat. Voor dit zonne-energieproject heeft NWF zich aangesloten bij de nationale campagne 'Meer dak onder de zon'. Dat woningcorporaties meer zonne-energie gaan produceren, is het doel van deze campagne. Maar zover is het nog lang niet. NWF is één van de eerste woningcorporaties, die op deze grote schaal zonne-energie gaan produceren. De campagne wordt ondersteund door de Novem, een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken die werkt aan een duurzame samenleving. Adviesbureau W/E en Projectbureau Mega PV ondersteunen ons bij de voorbereiding en uitvoering van het zonneenergieproject. Techneco Energiesystemen uit Delft installeert de zonnepanelen. Tevens ondersteunen de provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden dit project. De gemeente heeft financiële middelen ingezet en veel betrokkenheid getoond om dit project tot een succes te maken. Info: Anita Beers a.beers@nieuwwonenfriesland.nl Nieuwe technologie

18 De Frans-Italiaanse chipfabrikant STMicroelectronics heeft een manier ontdekt om zonnecellen te produceren waarmee twintig maal goedkoper elektriciteit kan worden opgewekt dan met huidige zonnepanelen. Momenteel worden zonnecellen gemaakt uit silicium, de dure stof die ook gebruikt wordt voor de meeste halfgeleiders. STMicroelectronics verwacht door het gebruik van goedkopere materialen als plastics de prijs naar beneden te kunnen brengen. Op die manier zou één Watt zonne-energie hooguit twintig dollarcent gaan kosten, tegenover vier dollar nu. Met die prijs zouden zonnecellen zelfs een serieus alternatief worden voor elektriciteit die uit fossiele brandstoffen wordt opgewekt. De prijs daarvan ligt namelijk rond de veertig dollarcent per Watt. Het hoofd van de onderzoeksafdeling van ST, Salvo Coffa, legt uit dat dit mogelijk is door zonnecellen te maken die wat minder efficiënt energie omzetten: ST's trick is to use materials that convert solar energy less efficiently but that are extremely cheap. Coffa said the materials should be able to turn at least 10 percent of the sun's energy into power, compared with about 20 percent for today's silicon-based cells. Bron: Opnieuw tumult rond draaistroommeters Enkele leden van de ZPV kregen van Nuon Monitoring te horen dat hun draaistroommeter binnenkort vervangen zal worden door een draaistroommeter. Volgens het bedrijf zouden de meters niet aan de wettelijke eisen voldoen. Navraag door de ZPV bij Nuon leverde weinig op. Men wist wel dat het niet aan de wettelijke eisen voldeed, maar wat en wanneer Nuon er wat aan zou doen, kon niemand ons vertellen. Het standpunt van de ZPV is helder. De ZPV is tegen het willekeurig vervangen van draaistroommeters zolang energiebedrijven geen eenduidig en redelijk beleid hebben geformuleerd rond terugleververgoedingen. Het vervangen van de draaistroommeter door een digitale meter met teruglevertarief, waarbij het teruglevertarief 0,0 is, is volstrekt onacceptabel. Mocht u dus door een Nuon-medewerker benaderd worden die uw draaistroommeter wil vervangen, eis dan een schriftelijke bevestiging en mail ons deze bevestiging. De ZPV zal er dan werk van maken. Kopers zonnepanelen massaal financieel gedupeerd In het najaar van 2002 is door de Gemeente Den Haag een zeer kort lopende actie "Zonnestroom" gehouden in samenwerking met onder andere het energiebedrijf Eneco en Beldezon. Middels een brief van de gemeente en folders werd aandacht geschonken aan 'n zeer voordelige mogelijkheid voor particulieren om in het bezit te komen van zonnepanelen. Het betrof 'n actie waarin, middels bijdragen van het Rijk (Energiepremie verhoogd met 25% bonus hierop), de gemeente Den Haag en Eneco Energie, kortingen tot 95 % konden oplopen. Voorwaarde voor de genoemde bonus op de Energiepremie was het laten verrichtten van 'n zogenaamd Energie Prestatie Advies (EPA), welke naast mogelijke andere energiebesparende maatregelen in huis ook de plaatsing van de zonnepanelen daadwerkelijk diende te adviseren. De kosten van dit EPA werden ook vergoed. Naast een aanmoedigende brief van de wethouder bevatte het informatiepakket bevatte zowel documentatie van Eneco zelf als mogelijke leverancier maar ook uitgebreide documentatie van Beldezon uit Utrecht als leverancier. Uit de verstrekte documentatie van Beldezon en ook hun website bleek veel

19 ervaring, technische kennis, maar ook kennis van subsidies en aangeboden hulp bij het invullen van de subsidieaanvraag. De 25% bonus werd afgewezen omdat "het EPA niet opgemaakt, gedateerd en ondertekend was voordat opdracht tot aanschaf van de panelen is gegeven". Een beslissing van de inspecteur van de belastingdienst, Team Energiepremies, kon aangevraagd worden. Beldezon erkende meerdere afwijzingen te kennen en stuurde 'n standaardbrief toe om deze beslissing aan te vragen. Uiteindelijk werd ook dit afgewezen. Met wederom 'n voorgedrukte brief van Beldezon, kon 'n bezwaar hiertegen worden ingediend. In deze procedure bood de inspecteur mensen de mogelijkheid om telefonisch gehoord te worden. Waarop Beldezon, nu ineens op papier van Ecostream, de inspecteur verzocht 'n verslag van een hoorzitting in een andere procedure, opgemaakt door 'n advocaat, in de beslissing mee te nemen, daar dit 'n vergelijkbare zaak betrof. Uit telefonisch overleg met de inspecteur bleek 'n uiterst formele benadering, terwijl ook de aangevoerde rechtsongelijkheid, namelijk dat andere kopers wel de bonus hadden gekregen, door gebrek aan onderbouwende gegevens van Beldezon van tafel werd geveegd. Een afwijzing op het bezwaarschrift volgde. Ongewijzigd werd door de Belastingdienst vastgehouden aan de zienswijze dat de koop reeds gesloten was voordat het EPA was uitgevoerd. Verwezen werd naar jurisprudentie uit augustus 2002, een brief van de directeurgeneraal van de Belastingdienst namens de Staatssecretaris, en - voor wat betreft de aangevoerde rechtsongelijkheid - naar jurisprudentie van de Hoge Raad. In beroep gaan tegen deze beslissing bij het Gerechtshof in Den Haag staat nog open. Maar het lijkt er sterk op dat Beldezon, middels Ecostream, het af laat weten. Informatieve berichtgevingen aan gedupeerden kennen ze niet en te maken kosten en initiatieven worden inmiddels bij hun klanten neergelegd. Zo laat Beldezon, wederom via Ecostream, weten dat 'n belastingadviseur bereid is om tegen 'n ("zeer gereduceerde") vergoeding van 59 euro pro forma beroep in te willen stellen. Daar komen dan nog de griffierechten van 119 euro bij. Kopers dienen dus individueel, voor eigen risico en kosten, deze procedure in te gaan, terwijl de leverancier in vage bewoordingen aangeeft dat 'n door hun aan te spannen procedure tegen de belastingdienst wederom uitgesteld is. Op de internet site werden in vele nieuwsbrieven van o.a. eind 2002 en van maart, mei en juni 2003 deze problemen in (o.a.) Den Haag kritisch besproken. Beldezon blijkt 'n handelsnaam van Ecostream te zijn, terwijl Ecostream als adviesburo door de gemeente Den Haag in augustus 2002 reeds werd ingeschakeld om 'n voorspoedig verloop van de actie te bereiken. Het Haagse college van burgemeester en wethouders heeft op enig moment de deelnemende leveranciers uitdrukkelijk laten weten dat zij volledig verantwoordelijk zijn voor de informatie en afdoening van het subsidietraject aan de klanten. Uit jurisprudentie blijkt dat de gehanteerde procedure en gebruikte formulieren namelijk sinds 14 augustus 2002 al tot negatieve beslissingen te leiden. Dit hinderde Beldezon niet om in november 2002 nog dezelfde procedure te gebruiken en de kopers dezelfde formulieren te laten tekenen! Op hun website was sprake van 500 Hagenaars die zonnepanelen kochten. Uitgaande van 'n dreigende schade van 525 euro per koper, bedraagt de totale omvang ruim euro alleen al voor de inwoners van Den Haag die met Beldezon in zee gingen. Gegevens van vergelijkbare acties van Beldezon en andere leveranciers in andere steden ontbreken nog, maar die zouden dit bedrag nog eens aanzienlijk kunnen vergroten. Eneco, als

20 andere leverancier van panelen in Den Haag, heeft alles overziend, inmiddels zijn kopers uit eigen middelen schadeloos gesteld. Om de krachten van gedupeerde kopers te bundelen, worden alle kopers van zonnepanelen in het najaar van 2002 in zowel Den Haag als daarbuiten opgeroepen zich per te melden bij Doel is middels een inventarisatie meer inzicht te krijgen in aantallen gedupeerden, maar ook in aantallen kopers die mogelijk wel de bonus ontvangen hebben, en om draagvlak te zoeken om gezamenlijk acties te ondernemen richting alle partijen die betrokken zijn bij en verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van deze problemen. A. van Breukelen Ingezonden Niet nagekomen belofte van Nuon N.a.v. de commotie rond de invoering van digitale hoofdmeters die niet kunnen teruglopen, het volgende: In 1998 heb ik 6 panelen laten plaatsen door ENW (energie noord west nu NUON) via ODE. Het eerste PV privé project. (6 panelen voor 7200 gulden) De beloftes die er gedaan zijn door ENW bij monde van de heer Schippers waren: teruglevering gaat via de elektriciteitsmeter volgens het normale tarief. In hoeverre is NUON hier juridisch op aan te pakken? Mogelijk zijn er meerdere >mensen die hier ook aan mee hebben gedaan en misschien wel iets op papier hebben? Vriendelijke groeten Ruud Joling Reactie Nieuwsbrief: Helaas, Nuon heeft in het verleden veel meer beloofd. Zo kwam men vorig jaar mei nog met veel tamtam met een terugleververgoeding van 20 cent/kwh en die werd een half jaar later weer afgeschaft. Nu kent men de terugleverbonus, die vooral interessant voor klanten met hele kleine systemen is. Een slimme truc, want daardoor haal je veel groene stroomklanten binnen, die veel meer verbruiken dan ze produceren. Kom langs bij vereniging Sunergy Op vrijdag 14 november van uur en op zaterdag 15 november uur houdt de eerste Nederlandse PV vereniging een open dak op de Technische Hogeschool in Rijswijk. Op deze dagen is de PV installatie van de vereniging Sunergy te bezichtigen. De installatie bestaat uit veel verschillende panelen en inverters en een pc die automatisch metingen verricht. Een aantal leden van de vereniging zal u graag alle details vertellen en laten zien. En dat onder het genot van een kopje koffie of thee. Geïnteresseerden kunnen ook een kijkje nemen in de hogeschool, het is immers open dag op de TH Rijswijk. Michiel Damen en Paul Witte.