4,6. Gedichtbespreking door een scholier 1974 woorden 22 december keer beoordeeld. Literatuurkunde

Transcriptie

1 Gedichtbespreking door een scholier 1974 woorden 22 december ,6 23 keer beoordeeld Vak Literatuurkunde Inleiding Ik heb voor het thema herfst gekozen omdat het nu herfst is. De gedichten over de herfst riepen bij mij hetzelfde gevoel op als wat ik in de herfst krijg, namelijk het gevoel van nostalgie, rust en het begin van een nieuwe periode. Ik heb het gedicht Een kinderspiegel opgenomen omdat ik het een heel grappig gedicht vind. Je leest namelijk precies hoe een kind over de volwassenen denkt. Heel geloofwaardig en heel herkenbaar. Kindervrede vond ik een heel pakkend gedicht. Het legt eigenlijk precies de vinger op de zere plek. Waarom oorlog voeren? Dat is toch eigenlijk heel kinderachtig? Afscheid gaat over de angst om je dierbaren kwijt te raken. En ook dat je daar zelf banger voor bent dan die mensen zelf. Met die angst ben ik best vertrouwd. Mijn zusje is vaak ziek en met mijn oma gaat het bergafwaarts, dus dit gedicht is voor mij heel herkenbaar. De idioot in het bad vond ik heel leuk. Mijn ouders zijn gastouders van een gehandicapte vrouw, dus ik kom vaak op de Losserhof. De idioot in het bad omschrijft heel goed hoe veel gehandicapte mensen zich voelen. Winter in de Efteling vond ik gewoon heel mooi. Heel sprookjesachtig hoe de Efteling wordt omschreven, en een verrassende wending aan het eind. Advent omschrijft voor mij ongeveer mijn weken voor kerstmis. Ik hoop ook altijd dat het gaat sneeuwen, en ik wordt in die weken ook altijd nostalgisch. November Het regent en het is november; Weer keert het najaar en belaagt Het hart, dat droef, maar steeds gewender, Zijn heimelijke pijnen draagt En in de kamer, waar gelaten Het daaglijks leven wordt verricht, Schijnt uit de troosteloze straten Een ongekleurd namiddaglicht. De jaren gaan zoals zij gingen, Er is allengs geen onderscheid Meer tussen dove erinneringen En wat geleefd wordt en verbeid Verloren zijn de prille wegen Om te ontkomen aan de tijd; Altijd november, altijd regen Altijd dit lege hart, altijd Pagina 1 van 8

2 J.C. Bloem DE IDIOOT IN HET BAD Met opgetrokken schouders, toegeknepen ogen, haast dravend en vaak hakend in de mat, lelijk en onbeholpen aan zusters arm gebogen, gaat elke week de idioot naar t bad. De damp, die van het warme water slaat maakt hem geruster: witte stoom En bij elk kledingstuk, dat van hem afgaat, bevangt hem meer en meer een oud vertrouwde droom. De zuster laat hem in het water glijden, hij vouwt zijn dunne armen om zijn borst, hij zucht, als bij het lessen van zijn eerste dorst en om zijn mond gloort langzaam aan een groot verblijden. Zijn zorgelijk gezicht is leeg en mooi geworden, zijn dunne voeten staan rechtop als bleke bloemen, zijn lange, bleke benen, die reeds licht verdorden komen als berkenstammen door het groen opdoemen. Hij is in dit groen water nog als ongeboren, hij weet nog niet, dat sommige vruchten nimmer rijpen, hij heeft de wijsheid van het lichaam niet verloren en hoeft de dingen van de geest niet te begrijpen. En elke keer, dat hij uit t bad gehaald wordt, en stevig met een handdoek drooggewreven en in zijn stijve, harde kleren wordt gesjord stribbelt hij tegen en dan huilt hij even. En elke week wordt hij opnieuw geboren en wreed gescheiden van het veilig water-leven, en elke week is hem het lot beschoren opnieuw een bange idioot te zijn gebleven. M. Vasalis AFSCHEID Zul je voorzichtig zijn? Ik weet wel dat je maar een boodschap doet Hier om de hoek En dat je niet gekleed bent voor een lange reis Je kus is licht Je blik gerust En vredig zijn je hand en voet Maar achter deze hoek Pagina 2 van 8

3 Een werelddeel Achter dit ogenblik Een zee van tijd Zul je voorzichtig zijn? A. MORRIËN LANDELIJKE HERFST Alles vandaag op zijn plaats; moeders zoals het hoort met wagens in het groen, te vangen onder een woord als een hoedje. Het plantsoen verkleurt achter hun gepraat Tennissers binnen gaas, onmiskenbaar in wit, spelen een bal die er is, stuiterend op steenrood als je het nog niet geloofd De kerktoren aan het eind begrenst met wat eeuwigheid al deze aanwezigheid. Twee eenden als een gek klapwieken eruit weg alsof een draad ze trekt naar een andere prent, hierbuiten dus onbekend. WILLEM VAN TOORN EEN KINDERSPIEGEL Als ik oud word neem ik blonde krullen ik neem geen spataders, geen onderkin, en als ik rimpels krijg omdat ik vijftig ben dan neem ik vrolijke, niet van die lange om mijn mond alleen wat kraaiepootjes om mijn ogen. Ik ga nooit liegen of bedriegen, waarom zou ik en niemand gaat ooit liegen tegen mij. Ik neem niet van die vieze vette grijze pieken en ik ga zeker ook niet stinken uit mijn mond. Ik neem een hond drie poezen en een geit die binnen mag, dat is gezellig, de keutels kunnen mij niet schelen. Pagina 3 van 8

4 De poezen mogen in mijn bed de hond gaat op het kleedje. Ik neem ook hele leuke planten met veel bloemen niet van die saaie sprieten en geen luis, of zoiets raars. Ik neem een hele lieve man die tamelijk beroemd is de hele dag en ook de hele nacht blijven wij alsmaar bij elkaar. Judith Herzberg ONDER DE APPELBOOM Ik kwam thuis, het was een uur of acht en zeldzaam zacht voor de tijd van het jaar, de tuinbank stond klaar onder de appelboom ik ging zitten en ik zat te kijken hoe de buurman in zijn tuin nog aan het spitten was, de nacht kwam uit de aarde een blauwer wordend licht hing in de appelboom toen werd het langzaam weer te mooi om waar te zijn, de dingen van de dag verdwenen voor de geur van hooi, er lag weer speelgoed in het gras en verweg in het huis lachen de kinderen in het bad tot waar ik zat, tot onder de appelboom en later hoorde ik de vleugels van ganzen in de hemel hoorde ik hoe stil en leeg het aan het worden was gelukkig kwam er iemand naast mij zitten, om precies te zijn jij was het die naast mij kwam onder de appelboom, zeldzaam zacht en dichtbij voor onze leeftijd. RUTGER KOPLAND Pagina 4 van 8

5 KINDERVREDE Kinderen! Wie is klein en wie is groot? Kinderen kunnen net zo dood als grote mensen en die zijn niet eens zo groot als ze elkaar verwensen zonder een grote reden Want zo was het zestig jaar geleden. Om elkaar beter te bezeren en een goede les te leren kochten ze betere geweren. Maar wat kan een kapotte en dode nog leren? Niets dan te verrotten. Dus houd van elkaar! Want nijd of haat komt altijd veel te vroeg maar echte liefde nooit te laat. Er bestaat geen reden om je stuk te vechten Zelfs in vrede is er al pijn genoeg. LEO VROMAN HOERA! DE HERFST KOMT De roodkoperen kont van de kunst Wordt door velen gekust, Zo komen ook op de 60watts gloeilamp Vliegen en torren af bij miriaden Denkend: waar t licht is is t lekker De schrik van de torren ontlaadt zich In miniscule stippen, hun altaren Die zij bouwen op het glas van de gloeilamp Hoera! de herfst komt! veel duister Veel lampen veel vleugelslag Lezer onder je gloeilamp hef je hoofd op: De trekvogels gaan, de uiltjes komen. H.H. ter Balkt Pagina 5 van 8

6 WINTER IN DE EFTELING De sprookjespoort is afgesloten. Elke sleutel is gebroken op de ijslaag in het slot. Het fonteinen lichtspel flonkert in een vastgevroren regenboog. De waterlelies blijven dicht. Het tapijt is uitgevlogen naar een zandkasteel van koper. Tulpen slapen in de grond. De Python werpt zijn karretjes als Dinky Toys de heuvel af. Daartussen in het harde gras liggen wij aan stukken naast elkaar; geen toverspreuk of timmerman die jou en mij nog maken kan. INGMAR HEYTZE Advent In deze laatste week van de advent zou het moeten gaan sneeuwen: ieder jaar zijn het dezelfde dingen waar je naar verlangt. Dus sneeuwt het niet; maar alles went. Je steekt de kaarsen aan op het dressoir, en denkt aan alle doden die je kent. Terwijl je wacht op een gemist moment schuiven de dagen naadloos in elkaar. Je poogt je tegen beter weten in iets te herinneren wat er niet was, omdat wat weg is diepte heeft en zin. Je draait muziek, drinkt thee, je leest een boek dat je ook lang geleden al eens las. Maar alles is onachterhaalbaar zoek. Jean-Pierre Rawie De thema s Een kinderspiegel Thema: kinderfantasie als ik oud word ik neem ik ga nooit Kindervrede Thema: het belang van vrede en die zijn niet eens zo groot als ze elkaar verwensen zonder een grote reden Pagina 6 van 8

7 maar wat kan een kapotte en dode nog leren? Er bestaat geen reden om je stuk te vechten Afscheid Thema: de angst om dierbaren te verliezen Zul je voorzichtig zijn? Maar achter deze hoek achter dit ogenblik een zee van tijd De idioot in het bad Thema: zwakbegaafde mensen hij weet nog niet, dat sommige vruchten nimmer rijpen hoeft de dingen van de geest niet te begrijpen stribbelt hij tegen en dan huilt hij even opnieuw een bange idioot te zijn gebleven Winter in de Efteling Thema: gebroken liefde, winter liggen wij aan stukken naast elkaar (gebroken liefde) die jou en mij nog maken kan (gebroken liefde) vastgevroren regenboog Advent Thema: nostalgie/verdriet wacht op een gemist moment iets te herinneren wat er niet was alles is onachterhaalbaar zoek Onder de appelboom Thema: geluk te mooi om waar te zijn lachen de kinderen zeldzaam zacht en dichtbij voor onze leeftijd Hoera! De herfst komt Thema: herfst denkend: waar t licht is is t lekker hoera, de herfst komt De trekvogels gaan, de uiltjes komen. Landelijke herfst Thema: herfst het plantsoen verkleurt begrenst met wat eeuwigheid al deze aanwezigheid twee eenden als een gek klapwieken eruit weg November Thema: Nostalgie/verdriet het hart, dat droef, maar steeds gewender, zijn heimelijke pijnen draagt om te ontkomen aan de tijd altijd dit lege hart Mijn top 5 5. De idioot in het bad Dit gedicht staat voor mij op nummer 5, omdat ik het een erg leuk gedicht vind. Het omschrijft precies hoe Pagina 7 van 8

8 veel zwakbegaafde mensen zich voelen, heel even veilig in de warme waterwereld, en daarna weer terug de grote boze wereld in. Heel leuk omschreven. 4. Onder de appelboom Dit gedicht roept voor mij een heel gelukkig gevoel op. Ik zou ook wel op een warme nazomeravond nog even lekker onder de appelboom willen zitten genieten. 3.Winter in de Efteling De winter in de Efteling wordt in dit gedicht heel sprookjesachtig omschreven, precies zoals hoe de Efteling in de winter is. De laatste strofe van het gedicht is heel verrassend, want hoewel de eerste 4 strofen een vrolijk gevoel oproepen, is de laatste heel droevig. Een heel onverwacht droevig einde van een vrolijk gedicht. 2. Een Kinderspiegel Dit gedicht vind ik heel grappig en heel herkenbaar. Zo was ik ook als kind. Helemaal vastberaden in mijn eigen willetje, ik wist precies wat ik leuk vond en wat niet aan ouder worden. Ook op een hele kinderlijke en eigenwijze manier omschreven. 1. Kindervrede Hoewel dit gedicht er voor mij niet meteen uitsprong, vind ik het toch het mooiste gedicht. Het probleem van oorlog wordt heel precies omschreven, evenals het zinloze ervan. Pagina 8 van 8