BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Transcriptie

1 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1

2 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Micardis 40 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 40 mg telmisartan 3. FARMACEUTISCHE VORM Tablet 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Behandeling van essentiële hypertensie. 4.2 Dosering en wijze van toediening Volwassenen De aanbevolen dosering bedraagt 40 mg éénmaal daags. Sommige patiënten hebben al voldoende baat bij een dagelijkse dosering van 20 mg. In gevallen waar de gewenste bloeddruk niet wordt bereikt, kan de dosis telmisartan worden verhoogd tot een maximum van 80 mg. Als alternatief kan telmisartan worden gebruikt in combinatie met thiazide-type diuretica zoals hydrochloorthiazide, waarvan is aangetoond dat het een aanvullend bloeddrukverlagend effect heeft met telmisartan. Wanneer een verhoging van de dosering overwogen wordt, dient gerealiseerd te worden dat het maximale antihypertensieve effect over het algemeen vier acht weken na de aanvang van de behandeling wordt bereikt (zie 5.1 Farmacodynamische eigenschappen). Nierinsufficiëntie: Voor patiënten met lichte tot matige nierinsufficiëntie is aanpassing van de dosering niet noodzakelijk (zie 4.4 Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik). Leverinsufficiëntie: Bij patiënten met lichte tot matige leverinsufficiëntie mag de dosering niet hoger dan 40 mg zijn (zie 4.4 Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik). Ouderen Aanpassing van de dosering is niet nodig. Kinderen De veiligheid en effectiviteit van Micardis zijn niet vastgesteld bij kinderen en personen tot 18 jaar. 4.3 Contra-indicaties Overgevoeligheid voor het actieve bestanddeel of voor één van de andere bestanddelen. Zwangerschap en borstvoeding (zie 4.6 Gebruik bij zwangerschap en het geven van borstvoeding). Galwegobstructies. Ernstige leverinsufficiëntie Ernstige nierinsufficiëntie 2

3 4.4 Bijzondere waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik Renovasculaire hypertensie: Er bestaat een verhoogd risico op ernstige hypotensie en nierinsufficiëntie wanneer patiënten met bilaterale renale arterie stenose of stenose van de arterie van een enkel functionerende nier behandeld worden met geneesmiddelen die het renine-angiotensine-aldosteron systeem beïnvloeden. Nierinsufficiëntie en niertransplantatie: Bij het gebruik van Micardis bij patiënten met nierinsufficiëntie wordt een periodieke controle van kalium- en creatinineserumspiegels aanbevolen. Er is geen ervaring met het toedienen van Micardis bij patiënten met een recente niertransplantatie. Intravasculaire volumedepletie: Symptomatische hypotensie, vooral na de eerste dosering, kan voorkomen bij patiënten die een volume- en/of natriumdepletie hebben door therapie met een sterk werkzaam diureticum, een zoutarm dieet, diarree of braken. Dergelijke condities dienen voor toediening van Micardis gecorrigeerd te worden. Volume en/of natrium depleties dienen voor toediening van Micardis gecorrigeerd te worden. Overige condities met stimulatie van het renine-angiotensine-aldosteron systeem: Bij patiënten, wiens vasculaire tonus en nierfunctie voornamelijk van de activiteit van het renineangiotensine-aldosteron systeem afhankelijk zijn (b.v. patiënten met ernstige decompensatio cordis of onderliggende nierziekten, inclusief stenose van de nierarterie) is de behandeling met andere geneesmiddelen die dit systeem beïnvloeden geassocieerd met acute hypotensie, hyperazotemie, oligurie of, in zeldzame gevallen, acuut nierfalen. Primair aldosteronisme: Patiënten met primair aldosteronisme reageren in het algemeen niet op antihypertensiva die hun werking uitoefenen door inhibitie van het renine-angiotensine systeem. Het gebruik van telmisartan wordt daarom niet aanbevolen. Aorta en mitralisklep stenose, obstructieve hypertrofe cardiomyopathie: Zoals geldt voor andere vasodilatatoren is voorzichtigheid geboden bij patiënten die leiden aan aorta of mitralis stenose, of obstructieve hypertrofe cardiomyopathie. Hyperkaliëmie: Gedurende de behandeling met andere geneesmiddelen die het renine-angiotensine-aldosteron systeem beïnvloeden kan hyperkaliëmie optreden, vooral bij nierinsufficiëntie en/of hartfalen. Alhoewel dit niet is beschreven voor telmisartan, wordt regelmatige controle van serumkalium bij risico-patiënten aanbevolen. Gebaseerd op ervaringen met het gebruik van geneesmiddelen die het renine-angiotensine systeem beïnvloeden, kan het gelijktijdige gebruik van kalium-sparende diuretica, kaliumsupplementen, zoutvervangers die kalium bevatten of andere geneesmiddelen die de kaliumspiegels verhogen (b.v. heparine etc.) leiden tot een verhoogd serumkalium en dienen daarom met voorzichtigheid gelijktijdig met Micardis te worden gebruikt. Leverinsufficiëntie: Telmisartan wordt voornamelijk geëlimineerd via de gal. In patiënten met galwegobstructie of ernstige leverinsufficiëntie kan een reductie van de klaring worden verwacht. Daarom dient telmisartan niet aan deze patiënten te worden gegeven (zie 4.3 Contra-indicaties). Voorzichtigheid is geboden wanneer telmisartan gebruikt wordt bij patiënten met lichte tot matige leverinsufficiëntie. Actieve maag- of darmzweren of gastrointestinale aandoeningen: Gastrointestinale bijwerkingen kwamen beduidend vaker voor dan bij placebo. Gastrointestinale bloedingen zijn zelden gemeld tijdens klinisch onderzoek en deze kwamen met name voor bij patiënten met onderliggende gastrointestinale aandoeningen. Daarom is voorzichtigheid geboden bij het gebruik van telmisartan door deze groep patiënten. 3

4 Sorbitol: De aanbevolen dagelijkse dosis Micardis 40 mg tabletten bevat 169 mg sorbitol. Micardis is daarom niet geschikt voor patiënten met erfelijke fructose intolerantie. Overigen: Zoals ook bij angiotensin converting enzyme (ACE)-remmers is waargenomen, zijn telmisartan en de andere angiotensine antagonisten duidelijk minder effectief in het verlagen van de bloeddruk in zwarte mensen dan in niet-zwarten, mogelijk door hogere prevalentie van lagere renineconcentraties in de zwarte hypertensieve populatie. Zoals geldt voor alle antihypertensieve middelen kan een grote daling in de bloeddruk in patiënten met ischemische cardiopathie of ischemische cardiovasculaire aandoeningen resulteren in een myocard infarct of een beroerte. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Telmisartan kan het hypotensieve effect van andere antihypertensiva vergroten. Er zijn geen andere klinisch relevante geneesmiddel interacties aangetoond. Geneesmiddelen die onderzocht zijn in farmacokinetische onderzoeken zijn onder andere digoxine, warfarine, hydrochloorthiazide, glibenclamide, ibuprofen, paracetamol en amlodipine. Voor digoxine is een toename van de gemiddelde dal-plasmaconcentratie van 20% (in één geval 39%) waargenomen. De controle van plasmadigoxinespiegels moet overwogen worden. Reversibele verhogingen van serumlithiumconcentraties en toxiciteit zijn gemeld gedurende gelijktijdige toediening van lithium met ACE-remmers. Alhoewel dit niet voor telmisartan is beschreven, kan de mogelijkheid van een dergelijk effect niet uitgesloten worden en wordt nauwkeurige controle van de serumlithiumspiegels aanbevolen gedurende gelijktijdig gebruik. 4.6 Gebruik bij zwangerschap en het geven van borstvoeding Gebruik bij zwangerschap (zie 4.3 Contra-indicaties) Telmisartan dient niet te worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Voorafgaand aan een geplande zwangerschap dient op een geschikte alternatieve behandeling te worden overgestapt. Indien tijdens de behandeling zwangerschap wordt vastgesteld, dient de behandeling zo snel mogelijk te worden afgebroken. In het tweede en derde trimester van de zwangerschap kunnen stoffen die direct op het renine-angiotensine systeem werken schadelijk of zelfs dodelijk zijn voor de foetus. Gebruik bij borstvoeding (zie 4.3 Contra-indicaties) Telmisartan is gecontraïndiceerd tijdens lactatie daar het niet bekend is of het in de moedermelk wordt uitgescheiden. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Er zijn geen studies uitgevoerd die suggereren dat telmisartan invloed heeft op de rijvaardigheid of op het vermogen om machines te bedienen. Wanneer auto wordt gereden of een machine wordt bediend, dient te worden gerealiseerd dat bij een behandeling van hoge bloeddruk soms duizeligheid of sufheid kunnen optreden. 4

5 4.8 Bijwerkingen Bijwerkingen waren over het algemeen mild en van voorbijgaande aard en hebben slechts zelden geleid tot afbreken van de therapie. De incidentie van de bijwerkingen was niet gerelateerd aan de dosis en liet geen correlatie zien met geslacht, leeftijd of ras van de patiënten. In placebo gecontroleerde onderzoeken waarin 1041 patiënten zijn behandeld met verschillende doseringen telmisartan ( mg) gedurende een periode tot 12 weken, was de totale incidentie van bijwerkingen gemeld bij telmisartan vergelijkbaar met die van placebo. Gastrointestinale bijwerkingen kwamen echter beduidend vaker voor dan bij placebo. In het onderstaande schema worden dan ook alle bijwerkingen vermeld, onafhankelijk van hun causale verband. In de onderstaande tabel worden de bijwerkingen met een incidentie van 1% of meer bij met telmisartan behandelde patiënten in placebo gecontroleerde studies getoond: Telmisartan Monotherapie n=1041 % Placebo monotherapie n=380 Hoofdpijn 9,7 17,4 Infectie van de bovenste luchtwegen 6,9 6,1 Duizeligheid 4,2 6,3 Pijn 3,5 4,7 Rugpijn 3,2 1,1 Vermoeidheid 3,0 3,7 Diarree 2,8 1,6 Sinusitis 2,2 2,4 Griepachtige symptomen 2,1 1,8 Dyspepsie 1,9 1,6 Myalgie 1,4 1,1 Hoesten 1,4 1,6 Pijn op de borst 1,3 1,3 Urineweginfectie 1,2 1,1 Misselijkheid 1,1 1,6 Pharyngitis 1,1 0,0 Buikpijn 1,0 0,8 Verder kwamen de volgende bijwerkingen voor bij meer dan 1% van de 3445 patiënten in alle uitgevoerde onderzoeken met telmisartan: bronchitis, slapeloosheid, arthralgia, een angstig gevoel, depressie, palpitatie, kramp (in benen), rash. Een causaal verband van deze effecten met telmisartan kon niet worden aangetoond. Eén enkel geval van angioedeem is gemeld. 5

6 Laboratorium gegevens In klinisch onderzoek met telmisartan zijn geen significante verschillen in laboratoriumtest parameters aangetoond. In zeldzame gevallen is een afname in haemoglobine of een toename van urinezuur waargenomen, welke vaker voorkwamen tijdens de behandeling met telmisartan dan met placebo. Toename van creatinine of leverenzymen is waargenomen tijdens behandeling met telmisartan, maar deze veranderingen in laboratorium gegevens kwamen met dezelfde of lagere frequentie voor vergeleken met placebo. 4.9 Overdosering Er zijn geen gegevens bekend van overdoseringen bij mensen. Wanneer zich symptomatische hypotensie voordoet, dient ondersteunende therapie te worden ingesteld. Telmisartan wordt niet verwijderd door hemodialyse. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN 5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: angiotensine II antagonisten, ATC-code: C09CA07. Telmisartan is een oraal toe te dienen effectieve en specifieke angiotensine II receptor (type AT 1 ) antagonist. Telmisartan verdringt angiotensine II met een zeer hoge affiniteit van zijn bindingsplaats op het AT 1 receptor subtype, welke verantwoordelijk is voor de bekende effecten van angiontensine II. Telmisartan vertoont geen partieel agonisme op de AT 1 receptor. Telmisartan bindt selectief aan de AT 1 receptor. De binding is langdurig. Telmisartan laat geen affiniteit voor andere receptoren zien, inclusief AT 2 en andere minder gekarakteriseerde AT receptoren. De functionele rol van deze receptoren is niet bekend, noch het effect van eventuele overstimulatie door angiotensine II, waarvan de spiegels verhoogd worden door telmisartan. Plasma-aldosteronspiegels worden verlaagd door telmisartan. Telmisartan remt het humaan plasmarenine niet en blokkeert geen ion-kanalen. Telmisartan heeft geen remmend effect op het angiotensine converting enzym (kininase II), het enzym dat ook bradykinine afbreekt. Er is dan ook geen toename van door bradykinine gemedieerde bijwerkingen te verwachten. In de mens blokkeerde een dosis van 80 mg telmisartan bijna volledig door angiotensine II geïnduceerde bloeddrukverhogingen. Dit blokkerende effect wordt gedurende 24 uur behouden en is nog steeds meetbaar na 48 uur. Na de eerste toediening van telmisartan, wordt het antihypertensieve effect geleidelijk zichtbaar binnen 3 uur. De maximale reductie van de bloeddruk wordt in het algemeen 4 8 weken na aanvang van de behandeling bereikt en deze blijft gelijk bij langdurige therapie. Het antihypertensieve effect houdt gedurende 24 uur constant aan, inclusief de laatste 4 uur voor de volgende dosering. Dit is aangetoond met ambulante bloeddrukmetingen. Dit wordt bevestigd door de ratio s tussen dal- en piekconcentraties die in placebo gecontroleerd klinisch onderzoek na een dosis van 40 en 80 mg telmisartan consistent boven de 80% waren. Er bestaat een duidelijke trend van een relatie tussen de dosering en de hersteltijd tot de uitgangswaarde van de systolische bloeddruk. Data betreffende de diastolische bloeddruk zijn vanuit dit oogpunt inconsistent. Bij patiënten met hypertensie reduceert telmisartan zowel de systolische als de diastolische bloeddruk zonder de hartfrequentie te beïnvloeden. De mate waarin de diuretische en natriuretische effecten bijdragen aan de hypotensieve activiteit van het middel, moet nog worden vastgesteld. De antihypertensieve effectiviteit van telmisartan is vergelijkbaar met die van geneesmiddelen die 6

7 representatief zijn voor andere klassen van antihypertensiva (dit is aangetoond in klinische onderzoeken waarin telmisartan werd vergeleken met amlodipine, atenolol, enalapril, hydrochloorthiazide en lisinopril). Na abrupt afbreken van de behandeling met telmisartan keert de bloeddruk geleidelijk terug naar de waarden van voor de behandeling over een periode van een paar dagen zonder dat er aanwijzingen zijn voor rebound hypertensie. De incidentie van een droge hoest was significant lager in patiënten die met telmisartan werden behandeld dan in diegenen die ACE-remmers toegediend kregen tijdens klinische onderzoeken waarin de twee antihypertensieve behandelingen direct vergeleken werden. Gunstige effecten van telmisartan op mortaliteit en cardiovasculaire morbiditeit zijn op dit moment niet bekend. 5.2 Farmacokinetische gegevens Absorptie: Telmisartan wordt snel geabsorbeerd maar de hoeveelheid die geabsorbeerd wordt varieert. De gemiddelde absolute biologische beschikbaarheid van telmisartan is ongeveer 50%. Wanneer telmisartan samen met voedsel wordt ingenomen, varieert de reductie van de oppervlakte onder de plasmaconcentratie tijd curve (AUC 0-8 ) van telmisartan tussen de 6% (dosis van 40 mg) en de 19% (dosis van 160 mg). Vanaf drie uur na toediening zijn de plasmaconcentraties van telmisartan ingenomen op een lege maag of met eten vergelijkbaar. Aangenomen wordt dat de kleine reductie in de oppervlakte onder de curve geen klinisch relevante reductie van het therapeutische effect veroorzaakt. Er bestaat geen lineaire relatie tussen doseringen en plasmaspiegels. C max en in mindere mate AUC stijgen niet proportioneel bij doseringen boven 40 mg. Verschillen in plasmaconcentraties tussen geslachten werden waargenomen (b.v. De C max en AUC zijn, respectievelijk, ongeveer 3 en 2 keer hoger in vrouwen vergeleken met mannen). Distributie: Telmisartan is grotendeels gebonden aan plasma-eiwitten (> 99,5%), voornamelijk aan albumine en alfa-1-zuur-glycoproteïne. Het gemiddelde schijnbare verdelingsvolume tijdens de steady-state (V dss ) is ongeveer 500 liter. Metabolisme: Telmisartan wordt gemetaboliseerd door conjugatie tot een glucuronide. Er is geen farmacologische activiteit van het conjugaat aangetoond. Eliminatie: Telmisartan wordt gekarakteriseerd door een biexponentiële eliminatie kinetiek met een terminale halfwaardetijd van > 20 uur. De maximale plasmaconcentratie (C max ) en, in mindere mate, het oppervlakte onder de concentratie-tijd-curve (AUC) nemen niet proportioneel toe met de dosis. Er zijn geen aanwijzingen voor klinisch relevante accumulatie van telmisartan wanneer dit volgens de aangeraden dosering wordt ingenomen. De plasmaconcentraties zijn bij vrouwen hoger dan bij mannen. Dit heeft geen relevante invloed op de effectiviteit. Na orale (en intraveneuze) toediening wordt telmisartan bijna geheel uitgescheiden via de faeces, voornamelijk als onveranderd product. De cumulatieve hoeveelheid die via de urine wordt uitgescheiden is <1% van de dosis. De totale plasmaklaring, Cl tot, is hoog (ongeveer 1000 ml/min) in vergelijking met de hepatische bloed flow (ongeveer 1500 ml/min). 7

8 Speciale populaties Oudere patiënten: De farmacokinetiek van telmisartan is gelijk in jonge en in oudere patiënten. Patiënten met nierinsufficiëntie: Bij patiënten met nierinsufficiëntie die gedialyseerd worden, werden lagere plasmaconcentraties waargenomen. Bij patiënten met nierinsufficiëntie is telmisartan zeer sterk aan plasma-eiwitten gebonden en kan het niet door dialyse worden verwijderd. De halfwaardetijd verandert niet bij patiënten met nierinsufficiëntie. Patiënten met lever dysfunctie: In farmacokinetische studies bij patiënten met leverinsufficiëntie werd een toename in de absolute biologische beschikbaarheid tot bijna 100% waargenomen. De halfwaardetijd verandert niet bij patiënten met leverinsufficiëntie. 5.3 Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek In preklinisch veiligheidsonderzoek veroorzaakten doses, gelijkwaardig aan de blootstelling in de klinische therapeutische range, een afname in de parameters van de rode bloedcellen (erythrocyten, haemoglobine, haematocriet), veranderingen in de renale haemodynamie (toename in blood urea nitrogen (BUN) en creatinine) alsmede een toename van het serumkalium in normotensieve dieren. In honden werd renale tubulaire dilatatie en atrofie waargenomen. In ratten en honden werd ook beschadiging van de maagslijmwand (erosie, ulcera of ontsteking) waargenomen. Deze farmacologisch gemedieerde bijwerkingen, reeds bekend van preklinische studies met ACE-remmers en angiotensine II antagonisten konden worden voorkomen door oraal extra zout toe te dienen. In beide diersoorten werd een toename in de plasmarenine activiteit en hypertrofie/hyperplasie van de renale juxtaglomerulaire cellen waargenomen. Deze veranderingen, ook bekende klasse-effecten van ACE-remmers en andere angiotensine-ii antagonisten, lijken geen klinische betekenis te hebben. Dierstudies hebben in beperkte mate schadelijke effecten van telmisartan op de postnatale ontwikkeling van nakomelingen laten zien: verminderd lichaamsgewicht, verlate opening van de ogen, hogere mortaliteit. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor mutageniteit of voor relevante clastogene activiteit in in vitro studies. Er is geen aanwijzing gevonden voor of carcinogeniteit in ratten en muizen. 6. FARMACEUTISCHE GEGEVENS 6.1 Lijst van hulpstoffen Polyvidon, meglumine, natriumhydroxide, sorbitol, magnesiumstearaat. 6.2 Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. 6.3 Houdbaarheid 2 jaar. 6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij opslag Niet van toepassing. 8

9 6.5 Aard en inhoud van de verpakking 14 tabletten 28 tabletten 56 tabletten 98 tabletten Polyamide/aluminium/PVC blisters. 6.6 Instructies voor gebruik en verwerking Bewaren in de originele verpakking. 7. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 8. NUMMER(S) IN HET COMMUNAUTAIRE GENEESMIDDELENREGISTER 9. DATUM VAN EERSTE VERGUNNING/HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING 10. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 9

10 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Micardis 80 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 80 mg telmisartan 3. FARMACEUTISCHE VORM Tablet 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Behandeling van essentiële hypertensie. 4.2 Dosering en wijze van toediening Volwassenen De aanbevolen dosering bedraagt 40 mg éénmaal daags. Sommige patiënten hebben al voldoende baat bij een dagelijkse dosering van 20 mg. In gevallen waar de gewenste bloeddruk niet wordt bereikt, kan de dosis telmisartan worden verhoogd tot een maximum van 80 mg. Als alternatief kan telmisartan worden gebruikt in combinatie met thiazide-type diuretica zoals hydrochloorthiazide, waarvan is aangetoond dat het een aanvullend bloeddrukverlagend effect heeft met telmisartan. Wanneer een verhoging van de dosering overwogen wordt, dient gerealiseerd te worden dat het maximale antihypertensieve effect over het algemeen vier acht weken na de aanvang van de behandeling wordt bereikt (zie 5.1 Farmacodynamische eigenschappen). Nierinsufficiëntie: Voor patiënten met lichte tot matige nierinsufficiëntie is aanpassing van de dosering niet noodzakelijk (zie 4.4 Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik). Leverinsufficiëntie: Bij patiënten met lichte tot matige leverinsufficiëntie mag de dosering niet hoger dan 40 mg zijn (zie 4.4 Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik). Ouderen Aanpassing van de dosering is niet nodig. Kinderen De veiligheid en effectiviteit van Micardis zijn niet vastgesteld bij kinderen en personen tot 18 jaar. 4.3 Contra-indicaties Overgevoeligheid voor het actieve bestanddeel of voor één van de andere bestanddelen. Zwangerschap en borstvoeding (zie 4.6 Gebruik bij zwangerschap en het geven van borstvoeding). Galwegobstructies. Ernstige leverinsufficiëntie Ernstige nierinsufficiëntie 10

11 4.4 Bijzondere waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik Renovasculaire hypertensie: Er bestaat een verhoogd risico op ernstige hypotensie en nierinsufficiëntie wanneer patiënten met bilaterale renale arterie stenose of stenose van de arterie van een enkel functionerende nier behandeld worden met geneesmiddelen die het renine-angiotensine-aldosteron systeem beïnvloeden. Nierinsufficiëntie en niertransplantatie: Bij het gebruik van Micardis bij patiënten met nierinsufficiëntie wordt een periodieke controle van kalium- en creatinineserumspiegels aanbevolen. Er is geen ervaring met het toedienen van Micardis bij patiënten met een recente niertransplantatie. Intravasculaire volumedepletie: Symptomatische hypotensie, vooral na de eerste dosering, kan voorkomen bij patiënten die een volume- en/of natriumdepletie hebben door therapie met een sterk werkzaam diureticum, een zoutarm dieet, diarree of braken. Dergelijke condities dienen voor toediening van Micardis gecorrigeerd te worden. Volume en/of natrium depleties dienen voor toediening van Micardis gecorrigeerd te worden. Overige condities met stimulatie van het renine-angiotensine-aldosteron systeem: Bij patiënten, wiens vasculaire tonus en nierfunctie voornamelijk van de activiteit van het renineangiotensine-aldosteron systeem afhankelijk zijn (b.v. patiënten met ernstige decompensatio cordis of onderliggende nierziekten, inclusief stenose van de nierarterie) is de behandeling met andere geneesmiddelen die dit systeem beïnvloeden geassocieerd met acute hypotensie, hyperazotemie, oligurie of, in zeldzame gevallen, acuut nierfalen. Primair aldosteronisme: Patiënten met primair aldosteronisme reageren in het algemeen niet op antihypertensiva die hun werking uitoefenen door inhibitie van het renine-angiotensine systeem. Het gebruik van telmisartan wordt daarom niet aanbevolen. Aorta en mitralisklep stenose, obstructieve hypertrofe cardiomyopathie: Zoals geldt voor andere vasodilatatoren is voorzichtigheid geboden bij patiënten die leiden aan aorta of mitralis stenose, of obstructieve hypertrofe cardiomyopathie. Hyperkaliëmie: Gedurende de behandeling met andere geneesmiddelen die het renine-angiotensine-aldosteron systeem beïnvloeden kan hyperkaliëmie optreden, vooral bij nierinsufficiëntie en/of hartfalen. Alhoewel dit niet is beschreven voor telmisartan, wordt regelmatige controle van serumkalium bij risico-patiënten aanbevolen. Gebaseerd op ervaringen met het gebruik van geneesmiddelen die het renine-angiotensine systeem beïnvloeden, kan het gelijktijdige gebruik van kalium-sparende diuretica, kaliumsupplementen, zoutvervangers die kalium bevatten of andere geneesmiddelen die de kaliumspiegels verhogen (b.v. heparine etc.) leiden tot een verhoogd serumkalium en dienen daarom met voorzichtigheid gelijktijdig met Micardis te worden gebruikt. Leverinsufficiëntie: Telmisartan wordt voornamelijk geëlimineerd via de gal. In patiënten met galwegobstructie of ernstige leverinsufficiëntie kan een reductie van de klaring worden verwacht. Daarom dient telmisartan niet aan deze patiënten te worden gegeven (zie 4.3 Contra-indicaties). Voorzichtigheid is geboden wanneer telmisartan gebruikt wordt bij patiënten met lichte tot matige leverinsufficiëntie. Actieve maag- of darmzweren of gastrointestinale aandoeningen: Gastrointestinale bijwerkingen kwamen beduidend vaker voor dan bij placebo. Gastrointestinale bloedingen zijn zelden gemeld tijdens klinisch onderzoek en deze kwamen met name voor bij patiënten met onderliggende gastrointestinale aandoeningen. Daarom is voorzichtigheid geboden bij het gebruik van telmisartan door deze groep patiënten. 11

12 Sorbitol: De aanbevolen dagelijkse dosis Micardis 80 mg tabletten bevat 338 mg sorbitol. Micardis is daarom niet geschikt voor patiënten met erfelijke fructose intolerantie. Overigen: Zoals ook bij angiotensin converting enzyme (ACE)-remmers is waargenomen, zijn telmisartan en de andere angiotensine antagonisten duidelijk minder effectief in het verlagen van de bloeddruk in zwarte mensen dan in niet-zwarten, mogelijk door hogere prevalentie van lagere renineconcentraties in de zwarte hypertensieve populatie. Zoals geldt voor alle antihypertensieve middelen kan een grote daling in de bloeddruk in patiënten met ischemische cardiopathie of ischemische cardiovasculaire aandoeningen resulteren in een myocard infarct of een beroerte. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Telmisartan kan het hypotensieve effect van andere antihypertensiva vergroten. Er zijn geen andere klinisch relevante geneesmiddel interacties aangetoond. Geneesmiddelen die onderzocht zijn in farmacokinetische onderzoeken zijn onder andere digoxine, warfarine, hydrochloorthiazide, glibenclamide, ibuprofen, paracetamol en amlodipine. Voor digoxine is een toename van de gemiddelde dal-plasmaconcentratie van 20% (in één geval 39%) waargenomen. De controle van plasmadigoxinespiegels moet overwogen worden. Reversibele verhogingen van serumlithiumconcentraties en toxiciteit zijn gemeld gedurende gelijktijdige toediening van lithium met ACE-remmers. Alhoewel dit niet voor telmisartan is beschreven, kan de mogelijkheid van een dergelijk effect niet uitgesloten worden en wordt nauwkeurige controle van de serumlithiumspiegels aanbevolen gedurende gelijktijdig gebruik. 4.6 Gebruik bij zwangerschap en het geven van borstvoeding Gebruik bij zwangerschap (zie 4.3 Contra-indicaties) Telmisartan dient niet te worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Voorafgaand aan een geplande zwangerschap dient op een geschikte alternatieve behandeling te worden overgestapt. Indien tijdens de behandeling zwangerschap wordt vastgesteld, dient de behandeling zo snel mogelijk te worden afgebroken. In het tweede en derde trimester van de zwangerschap kunnen stoffen die direct op het renine-angiotensine systeem werken schadelijk of zelfs dodelijk zijn voor de foetus. Gebruik bij borstvoeding (zie 4.3 Contra-indicaties) Telmisartan is gecontraïndiceerd tijdens lactatie daar het niet bekend is of het in de moedermelk wordt uitgescheiden. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Er zijn geen studies uitgevoerd die suggereren dat telmisartan invloed heeft op de rijvaardigheid of op het vermogen om machines te bedienen. Wanneer auto wordt gereden of een machine wordt bediend, dient te worden gerealiseerd dat bij een behandeling van hoge bloeddruk soms duizeligheid of sufheid kunnen optreden. 12

13 4.8 Bijwerkingen Bijwerkingen waren over het algemeen mild en van voorbijgaande aard en hebben slechts zelden geleid tot afbreken van de therapie. De incidentie van de bijwerkingen was niet gerelateerd aan de dosis en liet geen correlatie zien met geslacht, leeftijd of ras van de patiënten. In placebo gecontroleerde onderzoeken waarin 1041 patiënten zijn behandeld met verschillende doseringen telmisartan ( mg) gedurende een periode tot 12 weken, was de totale incidentie van bijwerkingen gemeld bij telmisartan vergelijkbaar met die van placebo. Gastrointestinale bijwerkingen kwamen echter beduidend vaker voor dan bij placebo. In het onderstaande schema worden dan ook alle bijwerkingen vermeld, onafhankelijk van hun causale verband. In de onderstaande tabel worden de bijwerkingen met een incidentie van 1% of meer bij met telmisartan behandelde patiënten in placebo gecontroleerde studies getoond: Telmisartan Monotherapie n=1041 % Placebo monotherapie n=380 Hoofdpijn 9,7 17,4 Infectie van de bovenste luchtwegen 6,9 6,1 Duizeligheid 4,2 6,3 Pijn 3,5 4,7 Rugpijn 3,2 1,1 Vermoeidheid 3,0 3,7 Diarree 2,8 1,6 Sinusitis 2,2 2,4 Griepachtige symptomen 2,1 1,8 Dyspepsie 1,9 1,6 Myalgie 1,4 1,1 Hoesten 1,4 1,6 Pijn op de borst 1,3 1,3 Urineweginfectie 1,2 1,1 Misselijkheid 1,1 1,6 Pharyngitis 1,1 0,0 Buikpijn 1,0 0,8 Verder kwamen de volgende bijwerkingen voor bij meer dan 1% van de 3445 patiënten in alle uitgevoerde onderzoeken met telmisartan: bronchitis, slapeloosheid, arthralgia, een angstig gevoel, depressie, palpitatie, kramp (in benen), rash. Een causaal verband van deze effecten met telmisartan kon niet worden aangetoond. Eén enkel geval van angioedeem is gemeld. 13

14 Laboratorium gegevens In klinisch onderzoek met telmisartan zijn geen significante verschillen in laboratoriumtest parameters aangetoond. In zeldzame gevallen is een afname in haemoglobine of een toename van urinezuur waargenomen, welke vaker voorkwamen tijdens de behandeling met telmisartan dan met placebo. Toename van creatinine of leverenzymen is waargenomen tijdens behandeling met telmisartan, maar deze veranderingen in laboratorium gegevens kwamen met dezelfde of lagere frequentie voor vergeleken met placebo. 4.9 Overdosering Er zijn geen gegevens bekend van overdoseringen bij mensen. Wanneer zich symptomatische hypotensie voordoet, dient ondersteunende therapie te worden ingesteld. Telmisartan wordt niet verwijderd door hemodialyse. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN 5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: angiotensine II antagonisten, ATC-code: C09CA07. Telmisartan is een oraal toe te dienen effectieve en specifieke angiotensine II receptor (type AT 1 ) antagonist. Telmisartan verdringt angiotensine II met een zeer hoge affiniteit van zijn bindingsplaats op het AT 1 receptor subtype, welke verantwoordelijk is voor de bekende effecten van angiontensine II. Telmisartan vertoont geen partieel agonisme op de AT 1 receptor. Telmisartan bindt selectief aan de AT 1 receptor. De binding is langdurig. Telmisartan laat geen affiniteit voor andere receptoren zien, inclusief AT 2 en andere minder gekarakteriseerde AT receptoren. De functionele rol van deze receptoren is niet bekend, noch het effect van eventuele overstimulatie door angiotensine II, waarvan de spiegels verhoogd worden door telmisartan. Plasma-aldosteronspiegels worden verlaagd door telmisartan. Telmisartan remt het humaan plasmarenine niet en blokkeert geen ion-kanalen. Telmisartan heeft geen remmend effect op het angiotensine converting enzym (kininase II), het enzym dat ook bradykinine afbreekt. Er is dan ook geen toename van door bradykinine gemedieerde bijwerkingen te verwachten. In de mens blokkeerde een dosis van 80 mg telmisartan bijna volledig door angiotensine II geïnduceerde bloeddrukverhogingen. Dit blokkerende effect wordt gedurende 24 uur behouden en is nog steeds meetbaar na 48 uur. Na de eerste toediening van telmisartan, wordt het antihypertensieve effect geleidelijk zichtbaar binnen 3 uur. De maximale reductie van de bloeddruk wordt in het algemeen 4 8 weken na aanvang van de behandeling bereikt en deze blijft gelijk bij langdurige therapie. Het antihypertensieve effect houdt gedurende 24 uur constant aan, inclusief de laatste 4 uur voor de volgende dosering. Dit is aangetoond met ambulante bloeddrukmetingen. Dit wordt bevestigd door de ratio s tussen dal- en piekconcentraties die in placebo gecontroleerd klinisch onderzoek na een dosis van 40 en 80 mg telmisartan consistent boven de 80% waren. Er bestaat een duidelijke trend van een relatie tussen de dosering en de hersteltijd tot de uitgangswaarde van de systolische bloeddruk. Data betreffende de diastolische bloeddruk zijn vanuit dit oogpunt inconsistent. Bij patiënten met hypertensie reduceert telmisartan zowel de systolische als de diastolische bloeddruk zonder de hartfrequentie te beïnvloeden. De mate waarin de diuretische en natriuretische effecten bijdragen aan de hypotensieve activiteit van het middel, moet nog worden vastgesteld. De antihypertensieve effectiviteit van telmisartan is vergelijkbaar met die van geneesmiddelen die 14

15 representatief zijn voor andere klassen van antihypertensiva (dit is aangetoond in klinische onderzoeken waarin telmisartan werd vergeleken met amlodipine, atenolol, enalapril, hydrochloorthiazide en lisinopril). Na abrupt afbreken van de behandeling met telmisartan keert de bloeddruk geleidelijk terug naar de waarden van voor de behandeling over een periode van een paar dagen zonder dat er aanwijzingen zijn voor rebound hypertensie. De incidentie van een droge hoest was significant lager in patiënten die met telmisartan werden behandeld dan in diegenen die ACE-remmers toegediend kregen tijdens klinische onderzoeken waarin de twee antihypertensieve behandelingen direct vergeleken werden. Gunstige effecten van telmisartan op mortaliteit en cardiovasculaire morbiditeit zijn op dit moment niet bekend. 5.2 Farmacokinetische gegevens Absorptie: Telmisartan wordt snel geabsorbeerd maar de hoeveelheid die geabsorbeerd wordt varieert. De gemiddelde absolute biologische beschikbaarheid van telmisartan is ongeveer 50%. Wanneer telmisartan samen met voedsel wordt ingenomen, varieert de reductie van de oppervlakte onder de plasmaconcentratie tijd curve (AUC 0-8 ) van telmisartan tussen de 6% (dosis van 40 mg) en de 19% (dosis van 160 mg). Vanaf drie uur na toediening zijn de plasmaconcentraties van telmisartan ingenomen op een lege maag of met eten vergelijkbaar. Aangenomen wordt dat de kleine reductie in de oppervlakte onder de curve geen klinisch relevante reductie van het therapeutische effect veroorzaakt. Er bestaat geen lineaire relatie tussen doseringen en plasmaspiegels. C max en in mindere mate AUC stijgen niet proportioneel bij doseringen boven 40 mg. Verschillen in plasmaconcentraties tussen geslachten werden waargenomen (b.v. De C max en AUC zijn, respectievelijk, ongeveer 3 en 2 keer hoger in vrouwen vergeleken met mannen). Distributie: Telmisartan is grotendeels gebonden aan plasma-eiwitten (> 99,5%), voornamelijk aan albumine en alfa-1-zuur-glycoproteïne. Het gemiddelde schijnbare verdelingsvolume tijdens de steady-state (V dss ) is ongeveer 500 liter. Metabolisme: Telmisartan wordt gemetaboliseerd door conjugatie tot een glucuronide. Er is geen farmacologische activiteit van het conjugaat aangetoond. Eliminatie: Telmisartan wordt gekarakteriseerd door een biexponentiële eliminatie kinetiek met een terminale halfwaardetijd van > 20 uur. De maximale plasmaconcentratie (C max ) en, in mindere mate, het oppervlakte onder de concentratie-tijd-curve (AUC) nemen niet proportioneel toe met de dosis. Er zijn geen aanwijzingen voor klinisch relevante accumulatie van telmisartan wanneer dit volgens de aangeraden dosering wordt ingenomen. De plasmaconcentraties zijn bij vrouwen hoger dan bij mannen. Dit heeft geen relevante invloed op de effectiviteit. Na orale (en intraveneuze) toediening wordt telmisartan bijna geheel uitgescheiden via de faeces, voornamelijk als onveranderd product. De cumulatieve hoeveelheid die via de urine wordt uitgescheiden is <1% van de dosis. De totale plasmaklaring, Cl tot, is hoog (ongeveer 1000 ml/min) in vergelijking met de hepatische bloed flow (ongeveer 1500 ml/min). 15

16 Speciale populaties Oudere patiënten: De farmacokinetiek van telmisartan is gelijk in jonge en in oudere patiënten. Patiënten met nierinsufficiëntie: Bij patiënten met nierinsufficiëntie die gedialyseerd worden, werden lagere plasmaconcentraties waargenomen. Bij patiënten met nierinsufficiëntie is telmisartan zeer sterk aan plasma-eiwitten gebonden en kan het niet door dialyse worden verwijderd. De halfwaardetijd verandert niet bij patiënten met nierinsufficiëntie. Patiënten met lever dysfunctie: In farmacokinetische studies bij patiënten met leverinsufficiëntie werd een toename in de absolute biologische beschikbaarheid tot bijna 100% waargenomen. De halfwaardetijd verandert niet bij patiënten met leverinsufficiëntie. 5.3 Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek In preklinisch veiligheidsonderzoek veroorzaakten doses, gelijkwaardig aan de blootstelling in de klinische therapeutische range, een afname in de parameters van de rode bloedcellen (erythrocyten, haemoglobine, haematocriet), veranderingen in de renale haemodynamie (toename in blood urea nitrogen (BUN) en creatinine) alsmede een toename van het serumkalium in normotensieve dieren. In honden werd renale tubulaire dilatatie en atrofie waargenomen. In ratten en honden werd ook beschadiging van de maagslijmwand (erosie, ulcera of ontsteking) waargenomen. Deze farmacologisch gemedieerde bijwerkingen, reeds bekend van preklinische studies met ACE-remmers en angiotensine II antagonisten konden worden voorkomen door oraal extra zout toe te dienen. In beide diersoorten werd een toename in de plasmarenine activiteit en hypertrofie/hyperplasie van de renale juxtaglomerulaire cellen waargenomen. Deze veranderingen, ook bekende klasse-effecten van ACE-remmers en andere angiotensine-ii antagonisten, lijken geen klinische betekenis te hebben. Dierstudies hebben in beperkte mate schadelijke effecten van telmisartan op de postnatale ontwikkeling van nakomelingen laten zien: verminderd lichaamsgewicht, verlate opening van de ogen, hogere mortaliteit. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor mutageniteit of voor relevante clastogene activiteit in in vitro studies. Er is geen aanwijzing gevonden voor of carcinogeniteit in ratten en muizen. 6. FARMACEUTISCHE GEGEVENS 6.1 Lijst van hulpstoffen Polyvidon, meglumine, natriumhydroxide, sorbitol, magnesiumstearaat. 6.2 Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. 6.3 Houdbaarheid 2 jaar. 6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij opslag Niet van toepassing. 16

17 6.5 Aard en inhoud van de verpakking 14 tabletten 28 tabletten 56 tabletten 98 tabletten Polyamide/aluminium/PVC blisters. 6.6 Instructies voor gebruik en verwerking Bewaren in de originele verpakking. 7: HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 8. NUMMER(S) IN HET COMMUNAUTAIRE GENEESMIDDELENREGISTER 9. DATUM VAN EERSTE VERGUNNING/HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING 10. DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST 17

18 BIJLAGE II VERGUNNINGHOUDER VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE, VOORWAARDEN OF BEPERKINGEN TEN AANZIEN VAN DE LEVERING EN HET GEBRUIK 18

19 A. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR DE VERVAARDIGING Fabrikant verantwoordelijk voor vrijgifte Boehringer Ingelheim Pharma KG, D Ingelheim am Rhein, Duitsland Vergunning voor de vervaardiging verleend op 3 december 1996 door de Bezirksregierung, Rheinhessen-Pfalz, Friedrich-Ebert-Str. 14, Neustadt a.d. Weinstraβe, Duitsland B. VOORWAARDEN OF BEPERKINGEN TEN AANZIEN VAN DE LEVERING EN HET GEBRUIK Op medisch recept verkrijgbaar geneesmiddel. 19

20 BIJLAGE III ETIKETTERING EN BIJSLUITER 20

21 A. ETIKETTERING 21

22 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 40 MG, 14 stuks verpakking MICARDIS 40 mg Tabletten Telmisartan 14 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 40 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 22

23 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 40 MG, 28 stuks verpakking MICARDIS 40 mg Tabletten Telmisartan 28 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 40 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 23

24 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 40 MG, 56 stuks verpakking MICARDIS 40 mg Tabletten Telmisartan 56 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 40 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 24

25 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 40 MG, 98 stuks verpakking MICARDIS 40 mg Tabletten Telmisartan 98 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 40 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 25

26 MICARDIS 40 MG Primaire verpakking / folie van doordrukstrip MICARDIS 40 mg Tabletten Telmisartan Boehringer Ingelheim (Logo) MA DI WO DO VR ZA ZO EXP CHARGE 26

27 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 80 MG, 14 stuks verpakking MICARDIS 80 mg Tabletten Telmisartan 14 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 80 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 27

28 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 80 MG, 28 stuks verpakking MICARDIS 80 mg Tabletten Telmisartan 28 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 80 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 28

29 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 80 MG, 56 stuks verpakking MICARDIS 80 mg Tabletten Telmisartan 56 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 80 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 29

30 SECUNDAIRE VERPAKKING MICARDIS 80 MG, 98 stuks verpakking MICARDIS 80 mg Tabletten Telmisartan 98 tabletten Iedere tablet bevat: telmisartan 80 mg Oraal gebruik Voor meer informatie: zie bijsluiter Buiten het bereik van kinderen bewaren Geneesmiddel verkrijgbaar op medisch voorschrift EU/ Niet te gebruiken na: Charge-nr.: Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland 30

31 MICARDIS 80 MG Primaire verpakking / folie van doordrukstrip MICARDIS 80 mg Tabletten Telmisartan Boehringer Ingelheim (Logo) MA DI WO DO VR ZA ZO EXP CHARGE 31

32 B. BIJSLUITER 32

33 BIJSLUITER Micardis 40 mg Tabletten Telmisartan Wij raden u aan deze bijsluiter goed te lezen voor u begint met het innemen van uw geneesmiddel. Deze bijsluiter bevat belangrijke informatie over dit geneesmiddel. Als u na het lezen van deze bijsluiter nog vragen heeft of wanneer u onzeker over iets bent, raadpleeg dan uw arts of apotheker. Dit geneesmiddel is alleen voor u. Alleen een dokter kan het u voorschrijven. Geef het nooit aan iemand anders, ook al heeft diegene dezelfde symptomen als u. Bewaar deze bijsluiter. Misschien wilt u hem nog een keer lezen. De naam van uw geneesmiddel is Micardis 40 mg tabletten. Een volledige vermelding van de werkzame stoffen en de hulpstoffen Wat bevatten Micardis 40 mg tabletten? Elke tablet bevat als werkzaam bestanddeel telmisartan. De hulpstoffen zijn: polyvidon, meglumine, natriumhydroxide, magnesiumstearaat en sorbitol. Iedere tablet bevat 40 mg telmisartan. Micardis 40 mg tabletten worden geleverd in blisterverpakkingen van 14, 28, 56 of 98 tabletten. Farmacotherapeutische categorie Wat is Micardis? Micardis behoort tot de groep geneesmiddelen die bekend staan als angiotensine-ii antagonisten. Angiotensine II is een verbinding die in het lichaam voorkomt. Het vernauwt de bloedvaten zodat het bloed er moeilijker doorheen kan stromen, met als gevolg dat de bloeddruk omhoog gaat. Micardis blokkeert dit effect van angiotensine II, waardoor de bloedvaten verwijden en dus de bloeddruk wordt verlaagd. Registratiehouder Wie is verantwoordelijk voor het op de markt brengen van Micardis? Boehringer Ingelheim International GmbH Binger Str. 173 D Ingelheim am Rhein Duitsland Fabrikant Wie maakt Micardis? Boehringer Ingelheim Pharma KG D Ingelheim am Rhein Duitsland 33

34 De therapeutische indicatie Waarneer kan Micardis worden gebruikt? Micardis tabletten worden voorgeschreven voor de behandeling van hoge bloeddruk. Dit staat ook bekend als essentiële hypertensie. Uw arts heeft uw bloeddruk gemeten en vond dat deze boven de normale waarden voor uw leeftijd lag. Hoge bloeddruk kan, als deze niet behandeld wordt, schade aanbrengen aan bloedvaten in verschillende organen zoals het hart, de nieren, de hersenen en de ogen. In sommige gevallen kan dit leiden tot hartaanvallen, hart- of nierfalen, beroertes of blindheid. Gewoonlijk zijn er geen symptomen van hoge bloeddruk voordat dergelijke schade optreedt. Dus is het noodzakelijk de bloeddruk te meten of deze nog binnen normale waarden ligt. Hoge bloeddruk kan behandeld en onder controle gehouden worden met geneesmiddelen als Micardis. Uw arts kan u ook een aanpassing van uw levensgewoonten hebben aangeraden om uw hoge bloeddruk te verlagen (afvallen, niet-roken, verminderde alcohol consumptie, minder zout gebruiken bij uw voedsel). Hij kan uw ook aangemoedigd hebben om regelmatig aan beweging te doen, zoals wandelen en zwemmen. Contra-indicaties Wanneer dient u Micardis niet in te nemen? Gebruik Micardis niet wanneer: u allergisch bent voor telmisartan of voor één van de andere bestanddelen van Micardis tabletten u zwanger bent, u denkt dat u zwanger bent, u zwanger wilt worden u borstvoeding geeft u last heeft van een galwegobstructie (een probleem met de afvoer van gal uit de galblaas) u een ernstige leveraandoening heeft u een ernstige nieraandoening heeft De veiligheid en effectiviteit van Micardis tabletten zijn nog niet vastgesteld bij kinderen en personen tot 18 jaar. Speciale voorzorgen voor gebruik Wanneer dient Micardis te worden gebruikt na overleg met uw arts? Informeer uw arts wanneer u last heeft van: een nierziekte of u heeft een niertransplantatie gehad een leverziekte overmatig braken of diarree maagpijn hartproblemen verhoogde aldosteron spiegels U moet u arts informeren wanneer u een zoutarm dieet heeft u een overerfelijke fructose-intolerantie heeft u hoge kaliumspiegels in uw bloed heeft 34

35 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Kunt u Micardis met andere geneesmiddelenen innemen? U dient uw arts te informeren wanneer u andere geneesmiddelen gebruikt. Hieronder vallen ook geneesmiddelen die u zonder recept kunt verkrijgen. Micardis heeft gewoonlijk geen wisselwerking met voedsel of andere geneesmiddelen die u zou kunnen gebruiken. Speciale voorzorgsmaatregelen (bv. bloedtesten) kunnen noodzakelijk zijn wanneer u kalium supplementen, kalium-bevattende zoutvervangers, kalium-sparende geneesmiddelen (diuretica, zoals zekere plaspillen ), lithium bevattende geneesmiddelen of digoxine gebruikt. Zwangerschap en borstvoeding Wat als u zwanger bent of borstvoeding geeft? Micardis mag niet tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding worden gebruikt (Zie Wanneer dient u Micardis niet in te nemen? ). Voorafgaand aan een geplande zwangerschap dient u op een geschikte alternatieve behandeling over te stappen. Effecten op het vermogen auto te rijden of machines te bedienen Kunt u rijden of machines bedienen terwijl u Micardis gebruikt? Het is niet waarschijnlijk dat Micardis het vermogen auto te rijden of machines te bedienen beïnvloedt. Echter, gedurende de behandeling van hoge bloeddruk kunt u zich soms duizelig of suf voelen. Als dit gebeurt, raadpleeg dan uw arts alvorens u deze activiteiten onderneemt. Voorzorgsmaatregelen voor gebruik Hoeveel en hoe vaak moet u Micardis innemen? Micardis 40 mg tabletten zijn alleen voor volwassenen en mogen niet door kinderen worden gebruikt. Neem uw geneesmiddel zoals uw arts het u heeft voorgeschreven. U dient Micardis elke dag in te nemen zolang uw arts voorschrijft om uw bloeddruk onder controle te houden. Bij onduidelijkheid kunt u bij uw arts of apotheker om advies vragen. De tabletten moeten met water worden doorgeslikt. De normale dosis Micardis is voor de meeste patiënten éénmaal daags een 40 mg tablet om de bloeddruk 24 uur onder controle te houden. Echter, soms kan uw arts of een lagere dosis van een halve 40 mg tablet, of een hogere dosis van twee 40 mg tabletten, of één 80 mg tablet aanraden. Telmisartan kan ook in combinatie met diuretica zoals hydrochlorothiazide worden gebruikt, waarvan is aangetoond dat het een aanvullend bloeddrukverlagend effect heeft met telmisartan. Bij patiënten met leveraandoeningen mag de dagelijkse dosis niet hoger zijn dan 40 mg. Actie die moet worden ondernomen wanneer één of meerdere doses niet zijn ingenomen Wat te doen wanneer u een dosis bent vergeten? Als u vergeten hebt om uw geneesmiddel in te nemen, kunt dit alsnog doen, als u het zich dezelfde dag nog herinnert. Wanneer u uw tablet één dag niet heeft ingenomen, neem dan de normale volgende dosis Micardis de volgende dag. Neem geen extra tablet in. 35