The Pilgrim Fathers. Naast de Pieterskerk r.o. de Groene Poort
|
|
- Tessa Aalderink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 16 The Pilgrim Fathers Het verblijf in Leiden De Pilgrim Fathers waren Engelse calvinisten (puriteinse protestanten) uit Nottinghamshire, die zich vanwege hun geloof niet meer thuis voelden in hun vaderland. Een groep vertrok uit Engeland en kwam in 1608 aan in Amsterdam. Omdat zij zich ook in onze hoofdstad niet gelukkig voelden, verruilden de meeste Pilgrim Fathers Amsterdam in 1609 voor het tolerante Leiden. Het stempel op de envelop (afb. 1) geeft de Leidse periode van de Pilgrim Fathers aan. De voornaamste redenen om van Amsterdam naar Leiden te gaan waren: Naast de Pieterskerk r.o. de Groene Poort Leiden had een beroemde universiteit (afb. 2) en er bestond een bloeiende lakenindustrie (afb. 3). De voorganger van de Pilgrim Fathers, Ds. John Robinson diende voor hem en zijn ongeveer 100 volgelingen een schriftelijk verzoek tot vestiging in bij het Leidse stadsbestuur. Op 12 februari 1609 werd dit request beantwoord met een schrijven, waarin de volgende (veelzeggende) bewoordingen stonden: Geen eerlicke persoonen weygeren vrije ende lybre incompst omme binnen deze stede haer woonplaets te nemen. Robinson en de zijnen kochten een stuk grond bij de Pieterskerk, de Groene Poort genaamd. Zij bouwden daar 21 huisjes, waardoor ook wel gesproken werd van de Engelse Poort. Later, in 1683, is op die plek het Jean Pesijnhofje gesticht. Op het velletje Mooi Leiden, (afb. 4) uitgegeven in maart 2006, zien we de leider van de Pilgrim Fathers, John Robinson fietsen in westelijke richting naar Amerika. Ds. Robinson stierf in 1625 in Leiden en ligt begraven in de Leidse Pieterskerk. Volgens sommigen hebben de Pilgrim Fathers het 3 oktoberfeest van Leidens Ontzet (afb. 5) meegenomen. Later schoof de datum van het feest op naar 4 november. De nationale feestdag staat nu bekend als Thanksgiving day in Amerika (afb. 6).
2 17 afb. 1 afb. 2 afb. 3 afb. 4
3 18 Het vertrek uit Delfshaven Door slechte economische omstandigheden besloten de Pilgrim Fathers naar de Nieuwe Wereld te trekken. De helft van de gemeenschap vertrok op 22 juli 1620 naar Southampton, waar ze zich voegden bij een grotere groep, om de oversteek te wagen. Op de postzegels (afb. 7) zien we de Leidse groep in Delfshaven met roeibootjes naar het klaarliggende schip de Speedwell varen om in te schepen. De naam Delfshaven herinnert aan het feit dat deze plaats is ontstaan als voorhaven van Delft. Tot 1811 bleef het bij Delft horen, daarna werd het een zelfstandige gemeente. Het is ook de geboorteplaats van Piet Hein. In 1886 werd de zelfstandige gemeente opgeheven en bij Rotterdam gevoegd. De envelop (afb. 8) herinnert hieraan en laat het oude gemeentewapen van Delfshaven zien. De reis met de Mayflower Het was de bedoeling dat de Pilgrim Fathers met twee schepen, de eerder genoemde Speedwell en het grotere schip de Mayflower (afb. 9), naar Amerika zouden varen. Op 15 augustus 1620 verlieten beide schepen de haven van Southampton. De Speedwell ging echter lekken en beide schepen gingen terug naar Dartmouth. De Speedwell werd daar gerepareerd en op 2 september vertrokken beide schepen opnieuw. De Speedwell ging weer lekken, en dit keer voer men terug naar Plymouth. Hier besloot men om met alle opvarenden op één schip, de Mayflower, verder te gaan. Op 18 september verliet de Mayflower de haven van Plymouth, waarna men op 21 november 1620 aankwam in de baai Cape Cod. Op de herdenkingsenvelop 350 jaar (afb. 10) staan alle genoemde vertrekdata vermeld. De Pilgrimskerk in Delfshaven - vroeger en nu Rond 1620 waren er wel vier schepen met de naam Mayflower. Diverse landen hebben één of meer postzegels uitgegeven met de naamsvermelding: Mayflower. De meeste van de schepen (afb ) hebben drie masten, met twee zeilen per mast. Alleen op de afbeelding van de postzegel van Mali zien we drie zeilen.
4 19 afb. 5 afb. 6 afb. 7 afb. 9 afb. 8 afb. 10
5 20 afb afb. 18
6 21 afb afb. 22 afb. 24 afb. 23 afb. 25
7 22 afb. 27 afb. 26 afb. 28 afb. 29
8 23 Op de envelop (afb. 18) zien we de Mayflower afgebeeld op een tinnen plaatje. De landing in Plymouth Op 9 november 1620 klonk het op de Mayflower: Land in zicht. De Pilgrim Fathers vielen op hun knieën en dankten God. Na eerst voor anker te hebben gelegen bij Provincetown, in de baai van Cape Cod, zijn ze uiteindelijk aan land gegaan bij Plymouth (Massachusetts). Alle 102 opvarende Pilgrims overleefden de overtocht; hun namen zijn allemaal bekend. De postzegels (afb ) verwijzen alledrie naar de landing van de Pilgrims. Ook op de envelop (afb. 22) wordt de landing van de Pilgrims in herinnering gebracht. De Plymouth Colony De Pilgrims overwinterden in 1620 bij de Mayflower. Er brak griep uit, waaraan een groot aantal Pilgrims overleden. In het voorjaar 1621 gingen ze hutten bouwen, en dit was het begin van de Plymouth kolonie. Op 21 maart 1621 verlieten alle Pilgrims de Mayflower en vestigden zij zich op het vaste land. De Pilgrims begonnen graan te zaaien, voor hun levensonderhoud en bouwden stevige huizen (afb. 23). Ze ontmoetten een behulpzame Indiaan, genaamd Squanto (afb. 24). Deze leerde de Pilgrims hoe te vissen. Ook zorgde hij voor een ander soort graan om te telen. Dit gecultiveerde graan was beter dan hetgeen ze hadden meegenomen uit Europa. Verder leefden ze met vrij primitieve voorwerpen, zoals de op de postzegel afgebeelde Betty-lamp (afb. 25). Myles Standish Als er iemand van de Pilgrim Fathers apart genoemd hoort te worden, dan is dat Myles Standish (afb. 26). Hij was de militaire kapitein in Plymouth en verantwoordelijk voor de veiligheid en de verdediging van de Pilgrims. Hij was een beroeps militair, die ook in Nederland (Leiden) gediend heeft en daar benaderd werd door Ds. Robinson om mee te gaan naar Amerika. Hij is waarschijnlijk de eerste geweest die daar aan land stapte (afb. 27). Eerst moest er gevochten worden tegen de Indianen die hen als indringers zagen, later gaf Standish de Indianen lessen in Europese krijgskunde. Myles Standish werd in 1584 geboren in Ellenbane. Dit ligt op het eiland Man. Daar is men trots op deze held van Nieuw Engeland, wat ze ook postaal tot uitdrukking brengen. Op de maximumkaart van Standish en op de postzegel zijn woning in Ellenbane (afb. 28). De vraag wordt gesteld: hoe zal Myles Standish er precies uitgezien hebben? De man op de maximumkaart is een ingehuurde acteur.
9 24 afb. 30 afb afb. 33 afb. 34
10 25 Het portret op de postzegel van Standish is een creatie van de ontwerper. Op de envelop (afb. 29) staat de handtekening van Standish en het portret zoals hij er mogelijk uitgezien heeft. Dit portret is in 1877 ontdekt in een winkel in Boston. Het portret was gelabeld met: M. Standish, 38 jaar. Is dit dè M. Standish? Het Mayflower Compact De Pilgrim Fathers sloten over de vestiging van hun kolonie een overeenkomst; dit werd in het Mayflower Compact vastgelegd. Ze kwamen overeen om een gemeenschap met zelfbestuur op te richten. Ze beloofden o.a. submission (ondergeschiktheid) en obedience (gehoorzaamheid). Het werd op 21 november 1620 door 41 Pilgrim Fathers ondertekend. Het Mayflower Compact wordt wel het eerste regeringsdocument genoemd van Europeanen die zich op het grondgebied van het latere USA vestigde en zien dit als het begin van de democratie aldaar. Zowel de envelop (afb. 30) als de postzegels (afb ) verwijzen naar de ondertekening van het Mayflower Compact. Tot de afstammelingen van de Pilgrim Fathers behoort ook de familie Bush, leverancier van twee presidenten van de USA (afb. 33). De Mayflower II In mei 1924 werd de Mayflower gesloopt. De restanten zijn gebruikt als haardhout. Dit was echter niet het einde van de geschiedenis van de Mayflower. Er kwam een replica dat in 1955/1956 werd gebouwd in Brixham (UK). In 1957 voer dit schip, Mayflower II genaamd, onder gezag van kapitein Alan Villiers de Atlantische Oceaan over. Na 53 dagen kwam het schip in Plymouth (USA) aan. De Mayflower II is nu te zien in het maritiem museum in Plymouth. Op de envelop zien we het stempel: Mayflower II, Maiden Voyage. Maiden voyage betekent dat het de eerste reis is van een schip op eigen kracht. De datum geeft aan dat het in april 1957 vertrokken is. Op de achterzijde van de envelop staat het aankomststempel, namelijk 13 juni 1957 in Plymouth (USA). Willem Hogendoorn Mayflower II - haven van Plymouth (USA)
Inleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd
Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland 2016 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op
Nadere informatieBoston. Author : Rachel. Date : September 28, 2015
Boston Author : Rachel Date : September 28, 2015 Na een heerlijke week op Cape Cod was het tijd om door te reizen richting Boston. Onderweg maakten we eerst een stop aan een prachtig rotsstrand, waar Elian
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieSamenvatting Gouden Eeuw ABC
Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.
Nadere informatieCanonvensters Michiel de Ruyter
ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout
Nadere informatieSCHEVENINGEN ZEILRACE & RALLY: START 15 JULI 2017, BESTEMMING PLYMOUTH (UK)
Artikel: Website (Rotterdamsche Zeilvereeniging) Auteur: Wytse Bouma/Peter de Weerdt SCHEVENINGEN ZEILRACE & RALLY: START 15 JULI 2017, BESTEMMING PLYMOUTH (UK) Op 15 juli 2017 om 17.00 uur in de middag
Nadere informatieGROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden:
Relaties halen het beste in je naar boven Les 1 GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Lees met elkaar de volgende hoofdstukken en laat iemand opschrijven
Nadere informatieDocent uitwisseling. Nederland Verenigde Staten
0 Docent uitwisseling Nederland Verenigde Staten Docent uitwisseling Nederland Verenigde Staten Oktober 2017 Een verslag van het verblijf in de V.S en ervaringen bij het Bristol Community College, Fall
Nadere informatieLees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).
Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.
Nadere informatieChr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom
Nadere informatieD Artagnan gaat naar Parijs
D Artagnan gaat naar Parijs Artagnan reed op zijn oude paard, een uitgeputte knol met een trieste blik. Ook al was zijn paard op zijn minst vreemd te noemen en ook al waren de kleren die hij droeg verbleekt,
Nadere informatieToets informatieve en andere teksten Niveau AA Toets 2 (februari), deel 1
Voordat je de toets maakt Je gaat een toets maken. Deze toets bestaat uit twee delen. Dit is deel 1. Je krijgt drie teksten en 10 opdrachten. Geef altijd een antwoord! Succes! pagina 1 van 3 Tekst 1 Khagendra
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)
Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk
Nadere informatie...een waargebeurd verhaal...
...een waargebeurd verhaal... In het begin was er een leeg papier. Dit behoorde toe aan de Goede Tekenaar, die zeer bekend was van het maken van volmaakte tekeningen. Op een dag begon de Tekenaar op het
Nadere informatieArgentinië. Inleiding. Geografie
Argentinië Inleiding Argentinië is vooral bekend om de Tango, dat is een wereldberoemde dans, op speciale muziek. En natuurlijk is Argentinië óók bekend om Máxima. De tango is in de 19e eeuw ontstaan in
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. Deze luchtfoto is gemaakt rond 1930. Toen was Schokland nog echt een eiland. Waarom
Nadere informatieCafé Kerkemeijer te Rekken
-17- Café Kerkemeijer te Rekken Inleiding Café Kerkemeijer, aan de Rekkenseweg te Rekken, is in de gehele regio een bekende locatie en één om wat voor bijeenkomst dan ook te houden. Iedereen in Rekken
Nadere informatieDE BOERENOORLOG 1899-1902
DE BOERENOORLOG 1899-1902 Jan van Riebeeck Stichter van de Kaapkolonie In "Novioposta" nummer 9 van januari 1985 werd het eerste deel van dit artikel opgenomen. Na een overzicht van de geschiedenis van
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatie8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten.
Thema/ onderwerp: Werkblad 8.2 Fort Elmina Korte samenvatting van de leeractiviteit: De geschiedenis van Fort Elmina wordt verteld a.d.h.v. afbeeldingen en een videofragment. Hierna gaan de leerlingen
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieGijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden
Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden
Nadere informatieNederlandse literatuur op postzegels (6)
De uitgifie van twee zegels over de Nederlandse literatuur op 10 maart 1987 leek me een passende gelegenheid mijn artikelenserie over dit onderwerp te vervolgen. Een zo mooie gelegenheid zal zich ook niet
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatierijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5
1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieDunkerque, Musée portuaire (het Havenmuseum)
Dunkerque, Musée portuaire (het Havenmuseum) Dunkerque, Musée portuaire (het Havenmuseum) Het Havenmuseum ligt in een oude tabaksloods die rond 1850 langs het water gebouwd is, midden in de vroegere citadel.
Nadere informatieB E L E I D S P L A N S T I C H T I N G J A C O B S P I N 2 0 1 3 2 0 1 5. De schoenerbrik Jan Freseman in 1860
B E L E I D S P L A N S T I C H T I N G J A C O B S P I N 2 0 1 3 2 0 1 5 De schoenerbrik Jan Freseman in 1860 INHOUD Voorwoord.. 3 Inleiding.. 4 Doelstellingen.. 5 Missie... 6 Beleid en beheer... 7 Gegevens
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : de slavenhandel
Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op
Nadere informatieVraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving?
Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? In Griekenland bestond de eerste grote beschaving van Europa. Vul het juiste antwoord in. Plaats waar de Griekse beschaving begon: Tijdstip
Nadere informatieDoel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van de Vikingen
Thema: Van A tot Z Geschiedenis Tijd van monniken en ridders Vikingen Moeilijkheid: *** Tijdsduur: *** Juf Nelly De Vikingen komen Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van
Nadere informatieMichiel de Ruyter een zeeheld
Michiel de Ruyter een zeeheld Helden zijn van alle tijden. Vroeger hadden we in Nederland ook al helden. Vooral zeehelden. Mannen die grote overwinningen hadden behaald met de Nederlandse scheepsvloot.
Nadere informatiePASPOORTEN BOVENBOUWERS.NL
PASPOORTEN M.C. Escher 17 juni 1898 27 maart 1972 Leeuwarden Tekeningen die niet klopten. Maurits Cornelius Escher werd geboren in in 1898 in een Friese familie. Hij was de jongste thuis en zijn familie
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieGeschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika
Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s
Nadere informatieRembrandt van Rijn. Hoofdstuk 1 : Rembrandt zijn eerste jaren.
Rembrandt van Rijn Hoofdstuk 1 : Rembrandt zijn eerste jaren. Rembrandt is op 15 juli 1606 in Leiden geboren. Rembrandt zijn vader was eigenaar van een molen. Die molen was niet bewoonbaar. Hun huis stond
Nadere informatieOntdekkingen en uitvindingen
prehistorie 68 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen Vandaag zijn Jos en Mirthe in de Buitenhaven in Kampen. Mirthe, krijgen we zeebenen
Nadere informatieBevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.
DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt
Nadere informatieHAVENS EN DE REIS VAN BONTEKOE
EN 28 december EN Inleiding Schepen vertrekken of leggen aan. Op de kade wordt gezwaaid en afscheid genomen. En wie na een lange reis terugkeert, wordt begroet door de thuisblijvers. De zee oefent een
Nadere informatieDe Harderwijker Botterstichting zet HARDERWIJK. op de kaart. Harderwijk - New York Sponsert u ook?
De Harderwijker zet HARDERWIJK op de kaart Ter ere van Henry Hudson 400 jaar Harderwijk - New York Sponsert u ook? Met oud Hollandse schepen naar Amerika Voor deze happening wordt er één vloot samen gesteld
Nadere informatieGOD TEST ABRAHAM S LIEFDE
Bijbel voor Kinderen presenteert GOD TEST ABRAHAM S LIEFDE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Paspoort Ik houd mijn spreekbeurt over paspoorten. Sommige van jullie zijn vast wel eens naar het gemeentehuis geweest om met jullie vader of moeder een paspoort te halen. Ik moest ook een keer mee en
Nadere informatieBoven in het pand bevinden zich twee platte gevelstenen. In een van de gevelstenen (boven de voordeur) is de tekst 'HUIZE LOUISE' gebeiteld.
Huize Louise. Inleiding. Vanuit het zuiden, even voorbij de Markt en de Protestante kerk in de Grotestraat, staat op de nummers 92 tot 94 een pand dat de naam draagt 'Huize Louise'. In dit pand waren eerder
Nadere informatieVincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.
Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Verdriet om Nelson Mandela. gediscrimineerd door de blanke regering. Deze tijd wordt apartheid genoemd.
PrO -weekkrant Week 50 december 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 9-15 december 2013 Eenvoudig Communiceren Verdriet om Nelson Mandela Foto: ANP Foto: KRO/Liselore Chevalier In de hele wereld
Nadere informatieNaar de golf van Aden met Duncan Vlaar
Naar de golf van Aden met Duncan Vlaar Begin pagina English page Engelum Geschiedenis Dorpsfoto's Kerkklokken Bewoners Dorpsbelang Verenigingen Jeugdclub De oude doos Woningaanbod Sponsors K.v.Sla Raak
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieBarack? Het is voor jou. In 1982 studeert Barack Obama in New York. Hij is net 21 jaar geworden. Hij krijgt een telefoontje.
BARACK OBAMA 3 Barack Obama is de president van Amerika. Hij heeft op veel plekken in de wereld gewoond. Hij heeft ook veel mensen ontmoet. Toch is zijn leven niet gemakkelijk geweest. Barack? Het is voor
Nadere informatieOntdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. basisonderwijs 2015/2016
Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland basisonderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Ontdek Het leven aan boord van verschillende schepen, doe mee aan het havenspel
Nadere informatieGOD TEST ABRAHAMS LIEFDE
Bijbel voor Kinderen presenteert GOD TEST ABRAHAMS LIEFDE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieMiddeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013
Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het boeddhisme. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het boeddhisme Naam: Het boeddhisme Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieOntdekkingen en uitvindingen
Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen TIJD VAN VAN STEDEN EN STATEN 900 1000 1100 1200 1300 1300: Uitvinding van het buskruit 1400 1500 1450: Uitvinding van de boekdrukkunst 1492: Columbus in Amerika
Nadere informatieDe magische deur van KASTEEL013
De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de
Nadere informatieNoot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken
Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Bijeenkomst 1: Kennismaking 1 Bijeenkomst 2: Familie en vrienden Gesprek over subthema 1: Ouders en Grootouders : Wie was uw
Nadere informatieAfb. 2: voor- en achterzijde van de brief van dokter J.F.J. Freericks aan Mr. K.P. van der Mandele.
Afb. 2: voor- en achterzijde van de brief van dokter J.F.J. Freericks aan Mr. K.P. van der Mandele. 6 ROTTERDAM EN 'S-HERTOGENBOSCH door Huber van Werkhoven Voor een geboren en getogen Rotterdammer, maar
Nadere informatieMijn laatste nieuwsbrief
Mijn laatste nieuwsbrief Lieve familie, vrienden en sponsors! Mijn laatste nieuwsbrief schrijf ik vanuit het prachtige en kleurrijke Sri Lanka! Hier vierde ik Kerst en Oud en Nieuw met de bemanning van
Nadere informatieWerkblad: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. 1
Achtergrond informatie voor docenten. D- Day betekend de eerste dag van een grote militaire operatie. In de Tweede Wereldoorlog viel dat op 6 juni 1944. Maar de inval van de Amerikanen in Afghanistan was
Nadere informatieDOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen
Het thema verhalen staat voor groep 3 en 4 in het teken van de Middeleeuwen. De leerlingen ontdekken dat er vroeger een echt kasteel op de plek stond, waar nu hun woonwijk ligt. De eerste stappen tot historisch
Nadere informatieB&W-Aanbiedingsformulier
B&W.nr. 10.1058, d.d. 26-10- 2010 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Evaluatie Holland Mania en Pilgrimfathersjaar 2009 BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. De evaluatie Holland Mania en Pilgrimjaar
Nadere informatie3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.
6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een
Nadere informatieDE REIS VAN SINT BRANDAAN
DE REIS VAN SINT BRANDAAN 16 mei Inleiding Op 16 mei wordt de feestdag van Sint Brandaan gevierd, de beschermer van alle zeevaarders. Brandaan was een onverschrokken Ierse monnik die in de zesde eeuw volgens
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kleuren Inleiding Hallo allemaal. Ik hou mijn spreekbeurt over kleuren omdat ik het een leuk en interessant onderwerp vind en ook omdat kinderen er niet zo snel op komen denk ik. Ik heb mijn spreekbeurt
Nadere informatieGent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg
Nadere informatieSindbad. De Vier Windstreken
Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige
Nadere informatieJEZUS IS MIJN SUPERHELD
JEZUS IS MIJN SUPERHELD NAAM Studielessen voor 8-12 jarigen Lessen zijn geschreven door Beryl Voorhoeve, Ilja Witte en Judith Maarsen Mei 2007Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling HET BOEK
Nadere informatieKIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING
CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.
Nadere informatieHaven van Amsterdam. Open zee. Sluis Ijmuiden
Opis 2012. Haven van Amsterdam Open zee Sluis Ijmuiden 3 oktober 2012 De start van vandaag was er een met veel strubbelingen maar met een geweldig eind. Gisterenavond mochten de jongens even van hun privileges
Nadere informatiePeter de Grote. Dit werkboekje is van:
Peter de Grote Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei
Nadere informatieVoorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8)
Voorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8) Werkblad 1 Oorlog en vrede Nederland was in de 17de eeuw vaak
Nadere informatieThema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land.
Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de
Nadere informatieStichting Kinderpostzegels
Stichting Kinderpostzegels gemaakt door Eva Prince 10/10/15 voorwoord Ik doe mijn werkstuk over Kinderpostzegels. Want ik vind dat kinderpostzegels verkopen leuk is. Ik vind dat Stichting Kinderpostzegels
Nadere informatieUitleg van het thema. De Bijbel wereldwijd
Uitleg van het thema De Bijbel wereldwijd Gedicht: Een Boek De buurvrouw heeft een mooi boek met allemaal mooie verhalen Ik wil ook graag zo één mama, ik zal het zelf betalen Verhalen over lang geleden,
Nadere informatieCookies eten op Wall Street
Cookies eten op Wall Street Wat is er nog Nederlands in New York? Lesduur: 2 lesuren Lesvorm: presentatie Werkwijze: duo Wat heb je nodig? computer om presentatie te maken met Prezi of Popplet Deze les
Nadere informatieLieve gemeente, beste jongens en meisjes,
Lieve gemeente, beste jongens en meisjes, De preek gaat over: God was blij met Noach. Noach vond genade bij God. Noach was de Here God welgevallig. Dat merkte Noach (Gods knipoog), dat merkten de mensen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw
Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw Werkstuk door een scholier 1373 woorden 1 december 2004 5,2 619 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Deelvraag 1: Wat is de geschiedenis van de VOC? De VOC (Verenigd
Nadere informatieVoorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May
Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May Lesactiviteit: wereldkaart tekenen en een woordweb maken Groep: 7 en 8 Lesdoel: De leerlingen ontdekken dat Nederland slechts een klein onderdeel is van
Nadere informatieHet museum museum mu
Het museum museum inhoud. Het museum 3 2. Schilderijen 4 3. Schepen van vroeger 5 4. Natuur 6 5. Het kasteel 7 6. Treinen van vroeger 8 7. Water 9 8. Leven in vroeger tijd 0 9. Reis door je lichaam 0.
Nadere informatieLaatste voorbereidingen 1. Besnijdenis, niet op basis van eigen kracht 2. Pascha, verbond wordt hersteld 3. Begin van een nieuw tijdperk
Gideon Rechters 6 1 De Jordaan oversteken 1. Focus op Gods woord 2. Zorg dat je de Heer ieder moment kunt ontmoeten 3. Volg Jezus, wees een Jozua generatie 4. Kom in beweging Stenen oprichten 1. Gods grote
Nadere informatie13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.
Nadere informatieUITSPRAAK 1 VAN 2015 VAN HET TUCHTCOLLEGE VOOR DE SCHEEPVAART IN DE ZAAK NR. 2015.V3-LEAH
UITSPRAAK 1 VAN 2015 VAN HET TUCHTCOLLEGE VOOR DE SCHEEPVAART IN DE ZAAK NR. 2015.V3-LEAH Op het verzoek van: verzoeker de Minister van Infrastructuur en Milieu, te s Gravenhage, gemachtigde: ing. M. Schipper,
Nadere informatieNaam: IK WOON IN NEDERLAND
Naam: IK WOON IN NEDERLAND Nederland is een land in Europa. Het land ligt aan de Noordzee, naast Duitsland en België. Nederland is niet erg groot. Toch wonen er ruim 16 miljoen mensen, waardoor Nederland
Nadere informatieOp reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid
History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane
Nadere informatieEERSTE NEDERLANDSE BARBACANE ONTDEKT BIJ KASTEEL IN ALKMAAR
17 juli 2019, 14:54 (CEST) EERSTE NEDERLANDSE BARBACANE ONTDEKT BIJ KASTEEL IN ALKMAAR In Oudorp is de allereerste barbacane in Nederland ontdekt bij Kasteel De Middelburg. Een unieke vondst omdat dit
Nadere informatieHeen-en-Weer-Wolven. Petteflet
jaargang 1 nummer 2 Op vrijdag 27 november zijn alle bootontwerpen aan de Pieten overgedragen. De Pieten waren onder de indruk van het inzicht en de creativiteit van de kinderen en hebben plechtig beloofd
Nadere informatieNederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?
Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert
Nadere informatieHet Rijksmuseum We gingen naar het rijksmuseum over de gouden eeuw. We vonden de nachtwacht heel erg mooi want hij is heel bijzonder omdat het van
Het Rijksmuseum We gingen naar het rijksmuseum over de gouden eeuw. We vonden de nachtwacht heel erg mooi want hij is heel bijzonder omdat het van donker naar licht is geverfd en dat vind ik heel speciaal
Nadere informatieH e t v e r h a a l v a n V i c t o r V i s c h
Het verhaal van Victor Visch V i c t o r V i s c h e n h e t g e h e i m v a n M i l l i n g e n H et is al meer dan een kwart eeuw geleden dat de Haarlemse kunstschilder Victor Visch werd uitgenodigd
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie
Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der
Nadere informatieGemeente van Jezus Christus,
Gemeente van Jezus Christus, Ik heb geen bedelaar in mijn kennissenkring. Wat zegt dat van mij? Maar ik heb er natuurlijk wel eens een gezien. In Utrecht, in Amsterdam, in steden in het buitenland Als
Nadere informatieJaargang december 2017 nr.14
Advent Als het donker is en stil maken woorden het verschil. Als God zegt: Nu wordt het licht! komt het leven weer in zicht. In de Adventsweken leven we toe naar Kerst, de geboorte van Jezus. Advent is
Nadere informatieColumbus Ravensburger, 1991 KRAMER Wolfgang 2-6 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten
Columbus Ravensburger, 1991 KRAMER Wolfgang 2-6 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten De eerste kaart van de nieuwe wereld werd door Juan de la Cosa omstreeks 1500 getekend. Cosa begeleidde Columbus op zijn
Nadere informatieDe Molukse Emigranten
De Molukse Emigranten Daar het voor de Molukse militairen na de onafhankelijksoorlog van het toenmalige Nederlands-Indië erg moeilijk werd om zich daar te handhaven [zij hadden immers trouw meegestreden
Nadere informatieDe Lekbode 118 april 2009
H Haarlemse druk. De zegels de 2 e emissie werden tot eind 1866 in Utrecht en daarna in Haarlem gedrukt. Er zijn minimale verschillen te zien. Vandaar dat bij deze emissie wordt gesproken Utrechtse en
Nadere informatieSP 4 (Terschelling 03) Hoorn - West-Terschelling haven
Page 1 of 10 15.6 km SP 4 (Terschelling 03) Hoorn - West-Terschelling haven Waddenwandelen (SP 4) Kust en duinen Heide en zand (grond) Bosrijk Streekpad Veel eilandbewoners hebben hun leven gegeven om
Nadere informatie