Caresheet Trachemys Scripta Troostii (Geelwangschildpad)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Caresheet Trachemys Scripta Troostii (Geelwangschildpad)"

Transcriptie

1 Caresheet Trachemys Scripta Troostii (Geelwangschildpad) Versie 26 augustus 2006 Jolanda de Jager

2 Inhoudsopgave Algemeen 1 Schildpadden Waterschildpadden Het geslacht Trachemys De soort Scripta De ondersoort Troostii Geschiedenis van de Geelwangschildpad 2 Officiële notering en meting 2 Natuurlijke omgeving 2 Leefomgeving Vijanden Lichaam 3 Kop Schild Alg Vervellen Organen en zintuigen Herkennen ondersoorten Geslachtsonderscheid Huisvesting 5 Eisen aquarium Eisen vijver Filter Verlichting Verwarming Eiland Bodembedekking Planten Vissen Winterslaap Voeding 7 Algemeen Voeren Vlees Planten Extra Voortplanting 8 Cites Baltsen Kweken Ziektes en afwijkingen 8 Melanisme Albino Afwijking schildplaten Wond Longontsteking Schildrot Abces/middenoorontsteking Artsen 9 Waarom Overzicht

3 Algemeen: Schildpadden: Testudines (schildpadden) behoren tot de klasse reptielen. Schildpadden komen over bijna de hele wereld voor. Schildpadden zijn koudbloedige dieren, dat houdt in dat ze afhankelijk zijn van de omgevingstemperatuur. Desondanks zijn schildpadden te vinden in vrijwel alle leefomgevingen, bijvoorbeeld van schrale gebieden als savannes tot in wereldzeeën. De meeste soorten leven in echter moerassige gebieden, en komen af en toe op het land om te eten en te zonnen. Sommige soorten komen amper op het land, en anderen drinken alleen water en zwemmen er niet in. Er zijn ongeveer 300 verschillende soorten bekend, waarvan er 25 met uitsterven worden bedreigd. Veel liefhebbers en wetenschappers noemen de verschillende soorten bij de Latijnse naam, dit omdat de vertaalde namen vaak voor onduidelijkheid zorgen. Waterschildpadden: Waterschildpadden (Emydidae) zijn een familie van de onderorde Cryptodira (Halsbergers), andere benamingen zijn zoetwaterschildpadden of moerasschildpadden. Deze familie komt voor in Europa, Azië, noordelijk Afrika en in Noord- en Zuid-Amerika. Vele waterschildpadden hebben een vrij plat schild om sneller te kunnen zwemmen. De maximale schildlengte (Straight Carapace Length) van deze familie loopt uiteen van 8 tot 40 centimeter. In totaal zijn er ongeveer 40 soorten. Waterschildpadden zijn vaak in de buurt van water te vinden, maar zonnebaden op een boven het water uitstekende tak vinden ze heerlijk. Het geslacht Trachemys: Trachemys zijn typische waterschildpadden die veel op het land of een stronk nabij het water om te zonnen, maar bij gevaar snel het water induiken. Vrijwel alle soorten die tot dit geslacht behoren, werden vroeger tot Pseudemys (ander geslacht) gerekend, waardoor de oude namen soms door elkaar gebruikt worden. Deze soorten behoren nu tot Trachemys omdat het leefgebied verschilt van de Pseudemys. Er zijn acht soorten die voornamelijk in Midden- en Zuid-Amerika leven, enkele soorten komen wat noordelijker voor in Mexico of de Verenigde Staten. De soort Scripta: Trachemys Scripta is een zeer succesvolle soort die vrijwel overal in Noord- en Zuid-Amerika voorkomt, en is geïntroduceerd in Japan, Thailand, Singapore en Maleisië. Ook in Nederland en België komen populaties voor, maar dit betreft uitgezette dieren en ze kunnen zich wel handhaven, maar niet voortplanten. Dit zou absoluut geen aanleiding mogen vormen om dieren maar in de natuur los te laten, want het klimaat met de kwakkelende winters kan dodelijk zijn. Daarentegen is het wel zo dat als je een schildpad ziet en zelf niet bereidt bent het dier te huisvesten in een aquarium van minimaal 160 cm, dat je het dier beter kunt laten zwemmen. De ondersoort Troostii: De ondersoort Troostii komt voor in de Verenigde Staten in onder meer de staten Tennessee, Kentucky, Georgia, en Alabama. De biotoop bestaat uit moerassige gebieden, rivieren en meren met enkele boven het water uitstekende objecten om te kunnen zonnen. De Trachemys Scripta Troostii (TST) is ontdekt door Holbrook anno De Engelse benaming is de Cumberland Slider, en de Nederlandse naam is Geelwangschildpad. De Trachemys Sripta Troostii is vernoemd naar taxonoom Troost. Troost heeft vele soorten reptielen onderscheiden en daarom is de Trachemys Scripta Troostii naar hem vernoemd. Een taxonoom is iemand die dieren indeelt in een hiërarchie, zoals hieronder: Rijk Animalia Dieren Stam Chordata Gewervelde dieren Klasse Reptilia Reptielen Orde Testudines Schildpad Onderorde Cryptodira Halsbergers Familie Emydidae Doos- en waterschildpadden Geslacht Trachemys Schildpad met ruig en ruw schild Soort Scripta Beschreven met patronen Ondersoort Troostii Van Troost 1

4 Geschiedenis van de Geelwangschildpad: Schildpadden zijn een erg oude orde van de klasse der reptielen. De oudste vormen van schildpadden dateren uit het Triastijdperk, ongeveer 220 miljoen jaar geleden. Er zijn zelfs levensvormen bekend die aan de schildpad gerelateerd kunnen worden uit het Paleozoïcum, 600 tot 220 miljoen jaar geleden. De Trachemys-ondersoorten stammen af uit het Tertair en Krijtperiode, de periode waarin er op Aarde ook dinosauriërs rondliepen. Het huidige uiterlijk dateert ook van die periodes. Dat suggereert ook dat de levensomstandigheden van de Geelwangen toentertijd vergelijkbaar waren met de huidige situatie, anders had er namelijk een verandering plaatsgevonden in het uiterlijk. Schildpadden stammen misschien af van de Anapsida, reptielen met een grote schedel en een bepantserde rug. Sommige Anapsida leken sterk op zeer grote hagedissen. De reden waarom biologen denken dat ze afstammen van de is het feit dat schildpadden een soortgelijke schedel hebben, zonder openingen achter de ogen. 2 Officiële notering en meting: De officiële Latijnse naam die wordt gebruikt voor de schildpadden bestaat uit het geslacht, soort en eventueel ondersoort. In dit geval de Trachemys Scripta Troostii. Als de ondersoort niet bekend is wordt het genoteerd als Trachemys Scripta ssp. Dit staat voor subspecies, ofwel ondersoort. Inclusief aantallen en geslacht wordt het bijvoorbeeld Trachemys Scripta Troostii. Het eerste cijfer staat voor het aantal mannen (0), het tweede voor de vrouwen (1) en de laatste is voor het aantal schildpadden waarvan het geslacht onbekend is (1). De officiële metingsmethode bij schildpadden is SCL. Dit is de lengte van het carapax (rugschild) zonder de bolling. Deze lengte wordt altijd aangegeven in centimeters. Natuurlijke omgeving: Leefomgeving: De Trachemys Scripta Troostii komt voor in de Verenigde Staten in onder meer de staten Tennessee, Kentucky, Georgia, en Alabama. De biotoop bestaat uit moerassige gebieden, rivieren en meren met een subtropisch klimaat. De gemiddelde luchttemperatuur varieert daar van 24 graden in januari tot 32 graden in juli. De watertemperatuur gaat van 20 tot 35 graden. Daarom houdt een Trachemys Scripta Troostii in principe dan ook geen winterslaap, er is wel een soort winterrust. De schildpad dan iets minder actief zijn en zal ook minder eten dan in de zomermaanden. Het verspreidingsgebied is echter niet beperkt de Verenigde Staten, Trachemyssen kun je vinden vanaf Mexico tot bijna aan de grens met Canada. Ze vertoeven het liefst in beken en meren met stromend water. Een Trachemys leeft solitair en is niet eenzaam. Daarom is het aan te raden om geen twee schildpadden aan te schaffen. Mochten je in het bezit zijn van meerdere schildpadden houdt er dan rekening mee dat het ooit zo kan zijn dat ze apart gehuisvest moeten worden. Vijanden: Schildpadden kunnen als er een behoorlijk verschil in grootte is de kleinere schildpad aangevallen en bijten met mogelijk de dood tot gevolg. Verder zijn er ook krokodillen en alligators in Florida die een mogelijke vijand voor de schildpad kunnen zijn. Grote vissen, roofvogels, slangen en hagedissen willen ook nog wel eens een poging wagen om een Trachemys te eten. Verder heeft de mens veel schade aangericht. Zo werden in de jaren tachtig werden voornamelijk Roodwangen gevangen en getransporteerd naar West-Europa. Hier was het een rage om een schildpad te hebben. Dit heeft heel wat schildpaddenlevens gekost, tijdens het transport, verkoop en door onkundige verzorgers. De dieren werden in te kleine aquaria of zelfs in de beruchte palmboombakjes gehouden onder het motto dat de dieren zich aanpassen aan de ruimte. Dit is onzin, ze passen zich niet aan maar ze zullen misvormen. Dit is een kwalijke zaak want het dier lijdt daardoor, het zal minder lang leven en sneller gestresst zijn. Ook zijn veel schildpadden door mensen gedumpt in de natuur. Dit heeft tot gevolg dat er op veel plaatsen in de wereld Trachemyssen in de natuur worden gespot. Dit kan problemen geven met de inheemse flora en fauna.

5 3 Lichaam: Kop: De Trachemys Scripta Troostii is een sterk dier. Het lichaam bestaat hoofdzakelijk uit spieren. Ze hebben een behoorlijke bijtkracht en een bek met een vlijmscherpe snavel. De Trachemys Scripta Troostii eeft een redelijk groot hoofd met horizontale strepen over het hoofd die lichtgeel zijn. Achter de ogen zijn geel tot oranje vlekken te zien, daarom is Geelwang eigenlijk geen goede benaming. Schild: Men onderscheid duidelijk de carapax (rugschild) en het plastron (buikschild). Het carapax bestaat uit meerdere delen, ieders met hun eigen naam. Het marginaal zijn de plaatjes aan de buitenkant van het schild. Daar liggen de platen van het pleuraal tegenaan, en in het midden vormt het vertebraal een lijn over de lengte van het carapax. Het supracaudaal zijn de twee plaatjes boven de staart. En dan heb je nog een uitstekend plaatje bij de kop, genaamd nuchaal. Ook het plastron heeft meerdere delen, ook voorzien van een naam. Van kop tot teen ingedeeld, met twee platen per benaming (links en rechts); gular, humeraal, pectoraal, abdominaal, femoraal en anaal. Een Trachemys Scripta Troostii hoort op iedere plaat van het plastron een zwarte stip te hebben. Het carapax en plastron zijn stevig aan elkaar verbonden zodat het een geheel vormt. De ruggengraat en ribben zitten vast aan het schild. Tussen de huid en de beenplaten (het schild) zitten zenuwen en bloedvaten. Deze zorgen voor voeding aan het schild. Bij jonge Trachemyssen is het schild dakvormig en lichtgroen van kleur. Bij volwassenen is het schild glad en wordt het donkerder tot bruinachtig. Dat komt doordat de oorspronkelijke kleurpigmenten door donkere kleurstoffen in de nieuwe beenplaten bedekt word. Alg: Als er alg op het schild groeit kun je dit laten zitten. Het is niet schadelijk en zeer natuurlijk. Maar bij goede verlichting zal dit bij Trachemyssen zeer zelden voorkomen. Vervellen: Vervelling vindt plaats na groei van de schildpad, delen van het carapax en plastron laten één voor één los. Dit zijn een soort hoornplaatjes. Als deze los zitten is het schild niet zo mooi meer en kan er wat vuiligheid achter de losse delen blijven zitten. Deze losse hoornplaten zullen uit zichzelf helemaal loslaten, dus dit kun je rustig laten zitten. Platen los proberen te halen kan juist schade veroorzaken.

6 Organen en zintuigen: De ademhalingsorganen zijn voor waterschildpadden erg belangrijk. Emydidae leven veel in het water maar moeten boven water ademhalen. Schildpadden hebben andere longen dan andere dieren, zij hebben sterke longspieren die het ademen binnen het schild mogelijk maken. Hoewel de hersens van een schildpad relatief klein zijn, zijn sommige dingen heel goed ontwikkeld. Denk hierbij vooral aan de beheersing van het lichaam om goed in evenwicht te blijven en te zwemmen. Verder zijn de zintuigen geur en zicht bijzonder goed ontwikkeld. Trachemyssen kunnen perfect ruiken en zien. Deze zintuigen zijn beide beter ontwikkeld dan bij de mens. Ze hebben wel een zwak zintuig, namelijk het gehoor. De oren van een schildpad zijn matig ontwikkeld, ze zullen dan ook niet snel reageren op geluid. Maar ze voelen des te meer trillingen, er zit een membraam onder het schild waarmee ze deze trillingen opvangen. Het schild is dus niet gevoelloos. Als je er op tikt voelt de schildpad de trillingen en zal daar ook onrustig van worden. Een schildpad heeft bijzonder goed geheugen en een goed ontwikkeld oriënteringsvermogen. Diegene die ze eten geeft wordt herkend en ook de plaats waar ze meestal eten krijgen vinden ze moeiteloos. Herkennen ondersoorten: Oftewel wat is het verschil tussen een Roodwang (Elegans), Geelwang (Troostii) en een Geelbuik (Scripta). Het verschil tussen een Elegans en Troostii is vrij duidelijk. Een Elegans heeft een rode wang, en een Troostii een geeloranje wang. Het verschil tussen de Troostii en de Scripta is minder duidelijk. Het verschil zit vooral duidelijk in de tekening op het hoofd. Het is onzin dat een Scripta een geheel geel buikschild heeft, dat is vrij zeldzaam. Vaak hebben ook Scripta s zwarte stippen op het buikschild. De Scripta heeft achter het oog een iets gelere vlek in de vorm van een S. Bij een Troostii is er een vlek die oranje tot geel van kleur is, maar de strepen aan de zijkant van de kop lopen recht naar achteren en zijn niet verbonden door de S-vorm van de Scripta. Geslachtsonderscheid: Er zit verschil tussen het lichaam van de man en het lichaam van de vrouw. Dit is pas zichtbaar vanaf 10 cm schildlengte. Een mannelijke Trachemys heeft langere nagels op de voorpoten, met een dikke grote staart waarbij de cloaca relatief laag hangt. Meestal is het buikschild hol. Een vrouwtje is zwaarder gebouwd en heeft een korte staart in verhouding met het mannetje. Verder heeft zij een boller buikschild dan het mannetje. Een mannelijke Trachemys Scripta Troostii wordt meestal tussen de 15 cm en 18 cm met een maximaal gewicht van 1500 gram. Een vrouw van 25 cm carapaxlengte heeft een lichaam van ongeveer 40 cm lang. Daarom is een aquarium van 40 cm diep te klein voor volwassen dieren, zij kan dan vast komen te zitten in het aquarium of kan amper draaien. En boven de waterspiegel moet zich ook nog een eiland bevinden. 4

7 5 Huisvesting: Eisen aquarium: Trachemyssen hebben veel zwemruimte nodig, bij één volwassen dier moet je toch denken aan een aquarium van minstens 160 x 60 x 60 cm. Verder is het handig als er een kap over het aquarium zit, of het aquarium moet tochtvrij staan omdat Trachemyssen vrij snel longontsteking krijgen. Daarnaast kunnen ze niet zonder een verwarmingselement, een warmtelamp en een sterke buitenfilter. Eisen vijver: Een vijver kan ook dienen als huisvesting. Maar hierbij moet er rekening mee worden gehouden met het materiaal vanwege de scherpe nagels, de grootte, een mogelijkheid om te zonnen, en een goede afrastering zodat de Trachemys niet kan ontsnappen of worden aangevallen door honden, katten en reigers. Daarnaast is een vijver geen goede huisvesting gedurende de winter. Het kan wel, maar dan moet het geen winter zijn waarin periodes van vorst en dooi elkaar afwisselen. Veel Trachemyssen zullen dit niet overleven. Het is aan te raden ze in de winter binnen te huisvesten. Filter: Trachemyssen zijn grote vervuilers en daarom is een sterk buitenfilter zeer zeker aan te raden. Je bent tenminste een filter nog met een capaciteit die het dubbele is van het aantal liters water in het aquarium. De capaciteit kan nooit te hoog zijn, het water wordt nooit een golfslagbad en Trachemyssen zijn zeer goede zwemmers en kunnen prima tegen stroming inzwemmen. Verlichting: Omdat het noodzakelijk is dat de luchttemperatuur tenminste twee graden hoger is als de watertemperatuur moet er een warmtelamp worden aangeschaft die op het eiland is gericht. Daarnaast is een UVb-lamp geen overbodige luxe, dit zorgt voor de aanmaak van vitamine D3. Een richtlijn voor het branden van de lampen is de zon, dit is een natuurlijk ritme en kent verschillen tussen de seizoenen. Verwarming: Trachemyssen zijn subtropische dieren en daarom dient het water verwarmd te worden. De watertemperatuur voor jonge en zieke dieren tussen de 25 en 28 graden moeten zijn, en anders tussen de 22 en 25 graden. De capaciteit van een verwarmingselement moet het gelijk zijn aan het aantal liters water. Dus bij 200 liter water moet het element 200 Watt zijn. Daarnaast moet je er rekening mee houden dat Trachemyssen op het element zullen bijten, daarom moet er een beschermhoes omheen of je moet een extern element kopen. Eiland: Verder hebben ze een landgedeelte nodig. Dit kan een stuk kurk, schors, kienhout zijn, maar als er volwassen vrouwen in het aquarium zitten is ook een zandeiland nodig. Vrouwen kunnen eieren dragen zonder dat er een man bij is geweest, en als ze deze niet kwijt kunnen kan er legnood ontstaan. Het eiland moet zo groot zijn dat alle schildpadden er op kunnen zonnen, en de diepte zou minstens 10 centimeter moeten zijn. Daarnaast is het ook belangrijk dat ze niet via het eiland kunnen ontsnappen, of de lampen kunnen bereiken. Er bestaat dan een kans dat ze zich verbranden of verwonden. Bodembedekking: Je kunt ervoor kiezen om de bodem kaal te laten, of om deze te bedekken met zand. Zand is echter een veel gekozen optie en heeft ook de nodige voordelen ten opzichte van een kale bodem. Zand op de bodem is natuurgetrouw en de Trachemyssen zullen veel tijd al scharrelend op zoek naar voedsel op de bodem doorbrengen. Ten tweede zie je de rommel van eten en ontlasting niet, en dit rommel zal ook verdwijnen door de schurende werking van het zand. En het laatste voordeel is dat het er veel mooier uitziet. Planten: Planten in een aquarium lijkt vaak mooi, maar Trachemyssen laten hier niets van heel. Ze zullen alles opgraven en opeten. Je zou wel nepplanten kunnen plaatsen, maar deze zullen ze ook proberen los te halen en op te eten. Daarom zijn veel huisvestingen van Trachemyssen zonder beplanting. Je kunt wel een niet-giftige plant op stam op het eiland plaatsen, maar deze moet tegen een stootje kunnen en de warmte.

8 6 Vissen: Mits het water goed gefilterd wordt kunnen er vissen in het aquarium zwemmen. Maar de Trachemyssen zullen deze vissen ongetwijfeld achter na zitten, en als ze de kans krijgen opeten. Dus je kunt er wel vissen in laten zwemmen, maar deze zijn geen lang en gelukkig leven beschoren. Ook vissen die stukken groter zijn dan de Trachemys zijn niet veilig. Winterslaap: Het is altijd raadzaam om een verschil te hebben tussen winter en zomer, een zogenaamde winterrust. Dit omdat de biologische klok dan beter blijft behouden, en om te voorkomen dat de Trachemyssen te snel groeien. Een vrouwelijke Trachemys kan ook in de war raken met eierafzet. Als je de temperatuur s winters tussen de 18 en 22 graden houdt, met minder zonuren kunnen ze prima overwinteren. Ze hebben minder eten nodig, omdat hun stofwisseling afhangt van de temperatuur. Bij lagere temperaturen zullen zij minder verbranden, en dus is de helft van de normale portie voeren voldoende. Een winterslaap is niet nodig bij een Trachemys omdat ze uit een subtropisch gebied komen.

9 Voeding: Algemeen: Een Trachemys is een omnivoor, dat wil zeggen een alleseter. In het wild eten jonge dieren vooral insecten die in en om het water leven. Later gaan zij steeds meer plantaardig eten. In de maag van een jonge Trachemys wordt hoofdzakelijk insect gevonden, en in de maag van een volwassen Geelwang is het meeste waterplant en vis. Een volwassen Trachemys eet veel dode en zieke vis. Verder houden zij van rivierkreeften en insecten. Maar ze eten heel veel waterplanten in het wild. Emydidae moeten het voer in het water aangeboden krijgen, zij kunnen boven water niet slikken en kunnen daardoor stikken. Voeren: Een jonge Trachemys kan elke dag worden gevoerd, het beste is een goede maaltijd 1x per dag. Als de schildpad rond de 9-10 cm is kun je een vastendag toevoegen, de schildpad krijgt dan 1 dag helemaal niets. Naarmate ze groter worden kunnen zulke dagen steeds meer worden geïntroduceerd, zodat een grote volwassene nog maar 2-3 goede maaltijden per week nodig heeft. Dit is in de zomertijd, afhankelijk van de temperatuur in de winter, kan s winters minder gevoerd worden. Een Trachemys krijgt snel last van bultgroei, als deze te overvloedig gevoerd word. En er ontstaan vetkwabben, tevens komt er ook teveel druk op de darmen, maag en lever, bij een te dikke schildpad. Een te dikke schildpad kun je herkennen aan vet dat uitsteekt bij de achterpoten. Je kunt dit makkelijk zien als je de schildpad oppakt en deze even omdraait. Als je dan vet onder het buikschild ziet wegkomen is het dier te dik. Je kunt dan minder voeren en de watertemperatuur iets verlagen als dit aan de hoge kant is. Op die manier zal het dier minder groeien. Als het dier daarna niet overvloedig gevoerd wordt zal de bultgroei langzamerhand verminderen. Vlees: Trachemyssen eten graag levende insecten. Elk insect is goed, zolang deze niet steken. Verder zijn kattenbrokken goed bijvoer voor vitamines. Deze mogen niet teveel gegeven worden, omdat er veel zout in verwerkt zit, en dat is slecht voor de maag en lever. Natuurlijk voer zoals vissen, garnalen, kreeften, mosselen, slakken, wormen en krekels is het beste voer. Planten: Als plantaardige voeding, kan de Trachemys regelmatig waterplanten zoals Waterpest, Cacomba, Eendekroos en Vallisneria krijgen. Dit is goed voor de stofwisseling. Groente en fruit is geen geschikt voedsel, vaak zitten hier stoffen of pitten in die niet goed zijn voor de organen. 7 Extra: Als extra kalk kunt u uw Geelwangen eierschalen en sepia te eten geven. Ook zullen schildpadden op objecten in uw huisvesting happen als steen en hout. Daar proberen ze ook de kalk uit te halen. Soms eten waterschildpadden steentjes om de stofwisseling te bevorderen en beter te kunnen zwemmen en duiken.

10 8 Voortplanting: Cites: Trachemys Scripta Troostii kan worden gekocht zonder Cites-papieren. Alleen bij een Trachemys Scripta Elegans van na 1997 zijn Cites-papieren nodig. Baltsen: Mensen die meer dan één schildpad heeft weet dat schildpadden vaak baltsen naar elkaar. Dat wil zeggen het trillen met de voorpoten langs het hoofd van het andere dier. Dit hoeft zeker niet altijd tot paring te leiden want soms communiceren dieren van hetzelfde geslacht zo ook met elkaar. Ze leggen alleen in het voorjaar tot eind juli ongeveer. Volwassen vrouwen hoeven niet per se te paren om eieren te leggen. Als een vrouwelijke schildpad zich heel goed thuis voelt, op haar gemak is en gezond is, leggen ze ook vaak eieren die onbevrucht zijn. Alle Testudines zijn ovipaar, ofwel eierleggend. Trachemyssen behoren eieren op het land te leggen omdat de embyro s zuurstof nodig zijn. Soms worden eieren wel in het water gelegd, dit kan zijn omdat het eiland niet geschikt is. Kweken: Het is niet aan te raden om met Trachemyssen te gaan kweken, er zijn voldoende dieren via opvangcentra en sites zoals Marktplaats en Speurders te krijgen. Ziektes: Een schildpad kan aanleg hebben voor een bepaalde ziekte, en dus natuurlijk sterven. Meestal komen de ziektes in gevangenschap door slechte verzorging. De meest voorkomende ziektes zijn: - Melanisme; een verschijnsel waarbij het carapax bijna helemaal zwart wordt. Dit is niet ernstig, maar een kleurafwijking. - Albino; een andere kleurafwijking waarbij de schildpad en zijn carapax en plastron wit zijn en de ogen rood. Dit is ook niet ernstig, maar vaak zijn de dieren qua gezondheid wat zwakker. - Afwijking schildplaten; het vertebraal bestaat niet uit één rij met plaatjes, maar af en toe wat kleinere dubbele plaatjes. Dit is ook een aangeboren afwijking waar het dier zelf geen last van heeft. - Wond; bloed of is rood. Hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door stoten aan iets in het aquarium of door een beet van een andere schildpad. Hiermee moet je naar een reptielarts voor een behandeling. - Longontsteking; dit wordt veroorzaakt door een slechte huisvesting met slechte temperatuursamenstelling. De schildpad kan niet goed meer zwemmen en haalt adem met geluid. Je kunt ook belletjes zien aan de neusgaten. Hiermee moet je naar een reptielarts voor een behandeling. - Schildrot; te wijten aan vitaminegebrek, voornamelijk vitamine D. Tevens zal er ook kalk/ calciumgebrek zijn. Er ontstaan vieze plekken op het schild die zacht zijn. Bij schildrot in verder stadium kun je het zelfs ruiken, de schildpad zal stinken omdat het schild aan het wegrotten is. Hiermee moet je naar een reptielarts voor een behandeling. - Middenoorontsteking/abces; wordt veroorzaakt door tocht of een te koude bovenlucht in combinatie met weinig weerstand of slechte voeding (vitamine A gebrek). Je kunt het herkennen aan een bobbel achter het oog aan een enkele of beide zijden die wit/geelachtig van kleur is. Hiermee moet je naar een reptielarts voor een behandeling.

11 9 Artsen: Waarom? Ga met je schildpad naar een reptielarts, zij hebben daadwerkelijk verstand van schildpadden en kunnen ook je schildpad meteen behandelen als dat nodig mocht zijn. Een dierenarts kan wel naar je ziek dier kijken, maar hij heeft de kennis niet om een schildpad te kunnen genezen. Overzicht: Plaats (NL & BE) Naam Website Aalst Stéphane Gerard Almere Dierenartsenpraktijk Blommaart Almere-Haven Dierenartsenpraktijk S. Hoexter Amersfoort ABC voor Dieren Amsterdam Dierenkliniek Europaplein Amsterdam Dierenkliniek De Wetering Amsterdam J.W.P.F. Zwart Apeldoorn Dierenkliniek Mheenpark Berlicum M. van Barneveld Den Haag Dierenkliniek Leyweg Den Haag Dierenkliniek Het Zicht Doornenburg Praktijk voor Wildlife, Exoten en Dierentuinen Drachten Dierenkliniek De Toren Driebergen Dierenkliniek Hoofdstraat Duivendrecht Dierenkliniek Duivendrecht Gouda Dierenartsenpraktijk Korte Akkeren Groningen B. W. Pennekamp Gullegem Dr. Vergote Haarlem P. Leyfeldt Heerhugowaard Dierenkliniek Het Ossehoofd Hengelo Dierenkliniek Beekzicht Heiloo F. Schaap en J. De Jong Honselersdijk Veterinair centrum Honselersdijk Lanaken - Veldwezelt Dr. Ferdy Vandersanden Landsmeer Dierenartspraktijk Landsmeer Lemmer Dierenkliniek Vrieselaar Lommel Dr. P. Dooghe Maastricht Dierenarts H.J. Wetzels Monster Dierenkliniek Monster Nieuwegein Dr. Marja Kik Nijlen Dierenartsenpraktijk Trigenio Nijlen Dr. Voorspoels Nijmegen Dierenkliniek Broerdijk Roden Dierenartsenpraktijk D. Zweers Rotterdam W.A. Kramer C. Pays-Temtoa Rotterdam Dierenartscentrum Rotterdam-Zuid Rotterdam Dierenkliniek Hillegersberg Schagen Jacques Willig Schiedam Dierenkliniek Schiedam-Noord Schoten Dr. Dieltjens Marc Schoten Dr. Hubrechts Sneek De Waterpoort Tegelen Dierenartsenpraktijk Tegelen Utrecht Universiteit Utrecht Diergeneeskunde Utrecht J. Zwart Veldhoven Bijzondere dierenpraktijk Den Horst Velp Dierenkliniek Luten Vilvoorde Semey Luc Vlaardingen P.J. Kindermans en E.J. van Marle Vlissingen Bert Diender Waalwijk Dierenkliniek de Langstraat Wageningen Veterinair Specialisten Centrum De Wagerenk Wateringen Dierenkliniek Wateringen Wevelgem Dr. Wuyten Bea Wilrijk Dr. Lambrecht Zwevegem Dierenarts K. de Vos Zwolle Dierenkliniek Timmer en Goudeketting

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

Geelwangschildpad. Trachemys scripta troosti. www.licg.nl. Serie reptielen

Geelwangschildpad. Trachemys scripta troosti. www.licg.nl. Serie reptielen Serie reptielen Geelwangschildpad Trachemys scripta troosti Geelwangschildpadden zijn erg populair als huisdier. Deze koudbloedige dieren worden vaak gekocht wanneer ze nog klein zijn. Ze kunnen echter

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

Geelbuikschildpad. Trachemys scripta scripta. www.licg.nl. Serie reptielen

Geelbuikschildpad. Trachemys scripta scripta. www.licg.nl. Serie reptielen Serie reptielen Geelbuikschildpad Trachemys scripta scripta Geelbuikschildpadden worden veel als huisdier gehouden. Deze dieren worden vaak gekocht wanneer ze nog klein zijn. Ze kunnen echter 30 centimeter

Nadere informatie

Serie reptielen Mississippi modderschildpad

Serie reptielen Mississippi modderschildpad Serie reptielen Mississippi modderschildpad Kinosternon subrubrum De Mississippi modderschildpad brengt veel tijd door in het water. Hij kan het beste alleen gehuisvest worden. Een volwassen Mississippi

Nadere informatie

Trachemys scripta troostii. Geelwangschildpad Cumberlandschuckschidlkröte Cumberland slider / Cumberland turtle

Trachemys scripta troostii. Geelwangschildpad Cumberlandschuckschidlkröte Cumberland slider / Cumberland turtle Latijnse naam: Nederlandse naam: Duitse naam: Engelse naam: Trachemys scripta troostii Geelwangschildpad Cumberlandschuckschidlkröte Cumberland slider / Cumberland turtle Uiterlijk Ze hebben een groene

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Mississippi modderschildpad

Nadere informatie

Gewone doosschildpad

Gewone doosschildpad LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Gewone doosschildpad Terrapene

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Roodwangschildpad Trachemys

Nadere informatie

Mw. M.J.L. Kik Melissegaarde KP Nieuwegein Telefoon:

Mw. M.J.L. Kik Melissegaarde KP Nieuwegein Telefoon: Mw. M.J.L. Kik Melissegaarde 16 3432 KP Nieuwegein Telefoon: 030-6303663 http://www.kikdierenarts.nl mail@kikdierenarts.nl Dierenartsen praktijk S. Hoexter Kruisstraat 47-49 1357 NB Almere-Haven Tel: 036-5319009

Nadere informatie

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS

SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SLUIERSTAARTGOUDVIS

Nadere informatie

Roodwangschildpad. Trachemys scripta elegans. Serie reptielen

Roodwangschildpad. Trachemys scripta elegans.  Serie reptielen Serie reptielen Roodwangschildpad Trachemys scripta elegans De roodwangschildpad is een veel gehouden moerasschildpad. Sinds 1998 mag deze soort niet meer geïmporteerd worden in de EU. Deze maatregel is

Nadere informatie

Roodwang-, geelwangen geelbuikschildpad

Roodwang-, geelwangen geelbuikschildpad l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN Serie reptielen Roodwang-, geelwangen geelbuikschildpad

Nadere informatie

Gewone doosschildpad

Gewone doosschildpad Serie reptielen Gewone doosschildpad Terrapene carolina Gewone doosschildpadden zijn moerasschildpadden die vooral op het land leven en zowel binnen als buiten gehuisvest kunnen worden. Ze hebben een gemiddelde

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander

SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

SPREEKBEURT SUMATRAAN

SPREEKBEURT SUMATRAAN SPREEKBEURT SUMATRAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SUMATRAAN BIJ

Nadere informatie

SPREEKBEURT VUURSTAARTLABEO

SPREEKBEURT VUURSTAARTLABEO SPREEKBEURT VUURSTAARTLABEO l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VUURSTAARTLABEO

Nadere informatie

SPREEKBEURT GROENE LEGUAAN

SPREEKBEURT GROENE LEGUAAN SPREEKBEURT GROENE LEGUAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GROENE

Nadere informatie

SPREEKBEURT BRUINE ANOLIS

SPREEKBEURT BRUINE ANOLIS SPREEKBEURT BRUINE ANOLIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BRUINE

Nadere informatie

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN Serie reptielen Roodwang-, geelwangen geelbuikschildpad

Nadere informatie

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KOI VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KOI l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KOI BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Griekse landschildpad Testudo

Nadere informatie

Hierboven zie je de conclusie van het onderzoek: waar de schildpadden voorkomen die uit een onderzoek komt van 1996 tot 1 september 1997.

Hierboven zie je de conclusie van het onderzoek: waar de schildpadden voorkomen die uit een onderzoek komt van 1996 tot 1 september 1997. Werkstuk door een scholier 2002 woorden 20 mei 2002 7,2 72 keer beoordeeld Vak Biologie De roodwangsier schildpad Inleiding Naamgeving De wetenschappelijke naam van de roodwangsierschildpad is sinds 1989

Nadere informatie

SPREEKBEURT DISCUSVIS

SPREEKBEURT DISCUSVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT DISCUSVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE DISCUSVIS BIJ

Nadere informatie

Naam: REPTIELEN. Vraag 1. Noem vier kenmerken van een reptiel. Vraag 1b. Welke (soorten) reptielen ken je al? pagina 1 van 8

Naam: REPTIELEN. Vraag 1. Noem vier kenmerken van een reptiel. Vraag 1b. Welke (soorten) reptielen ken je al? pagina 1 van 8 Naam: REPTIELEN Reptielen zijn gewervelde dieren en ze leven voornamelijk op het land. Ze zijn koudbloedig en hebben de omgevingstemperatuur dus nodig om hun lichaamstemperatuur te regelen. De huid van

Nadere informatie

SPREEKBEURT MISSISSIPPI MODDERSCHILDPAD

SPREEKBEURT MISSISSIPPI MODDERSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT MISSISSIPPI MODDERSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

DE IJSBEER. Super speurneus

DE IJSBEER. Super speurneus DE IJSBEER Super speurneus Hij is groot, wit en ziet eruit als een echte knuffelbeer. Toch zou je deze reus niet graag tegenkomen in de sneeuw. Gelukkig gebeurt dit ook niet snel, want waar deze poolreiziger

Nadere informatie

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer KOMODOVARAAN Door: Jade Boezer 1 Voorwoord Mijn werkstuk gaat over Komodovaranen. Ik doe het erover omdat ik een onderwerp zocht voor mijn werkstuk en nog niets over Komodovaranen wist. Toen ik aan het

Nadere informatie

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6 Naam:_ KIKKERS _ De kikker is een amfibie. Er zijn veel soorten kikkers op de wereld. In Nederland zie je de bruine en de groene kikker het meest. De groene kikkers zijn graag veel in het water, de bruine

Nadere informatie

SPREEKBEURT PLATY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT PLATY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT PLATY l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE PLATY BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken. Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en

Nadere informatie

Baardagame. Pogona vitticeps. www.licg.nl. Serie reptielen

Baardagame. Pogona vitticeps. www.licg.nl. Serie reptielen Serie reptielen Baardagame Pogona vitticeps Baardagamen zijn, in vergelijking met veel andere reptielen, vrij gemakkelijk te verzorgen. Ze zijn van nature niet agressief en kunnen erg tam worden. Wel moet

Nadere informatie

SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER

SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ZWAARDDRAGER

Nadere informatie

SPREEKBEURT GOUDEN GEKKO

SPREEKBEURT GOUDEN GEKKO SPREEKBEURT GOUDEN GEKKO l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GOUDEN

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

BRUINE BEER. Grote alleseter

BRUINE BEER. Grote alleseter BRUINE BEER Grote alleseter Een bruine beer ziet er schattig uit, maar vergis je niet. Deze beer is zonder twijfel het sterkste dier van Europa! Wist jij dat er veel kinderen zijn die wel eens met een

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Slangen

Werkstuk Biologie Slangen Werkstuk Biologie Slangen Werkstuk door een scholier 1207 woorden 13 juni 2005 6,7 137 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud Hoofdstuk 1: Wat zijn Slangen Hoofdstuk 2: Hoe actief zijn Slangen Hoofdstuk 3:

Nadere informatie

NEDERLAND. Noord Brabant Dierenkliniek Landhorst Grotebaan PA Landhorst uur per dag te bereiken!!

NEDERLAND. Noord Brabant Dierenkliniek Landhorst Grotebaan PA Landhorst uur per dag te bereiken!! NEDERLAND Noord Brabant Dierenkliniek Landhorst Grotebaan 9 5445 PA Landhorst 0492-351140 24 uur per dag te bereiken!! Dierenkliniek Brouwhuis Rivierensingel 730 5704 NZ Helmond tel: 0492-515977 fax: 0492-592202

Nadere informatie

NEDERLAND. Noord Brabant. Dierenkliniek Landhorst Grotebaan PA Landhorst uur per dag te bereiken!!

NEDERLAND. Noord Brabant. Dierenkliniek Landhorst Grotebaan PA Landhorst uur per dag te bereiken!! NEDERLAND Noord Brabant Dierenkliniek Landhorst Grotebaan 9 5445 PA Landhorst 0492-351140 24 uur per dag te bereiken!! Dierenkliniek Brouwhuis Rivierensingel 730 5704 NZ Helmond tel: 0492-515977 fax: 0492-592202

Nadere informatie

GEWONE ZEEHOND. Huiler

GEWONE ZEEHOND. Huiler GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op

Nadere informatie

SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD

SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE

Nadere informatie

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden

SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden SPREEKBEURT Vissengroep Cichliden l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VISSENGROEP

Nadere informatie

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GUPPY BIJ ELKAAR

Nadere informatie

SPREEKBEURT VUURNEON VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VUURNEON VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VUURNEON l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VUURNEON BIJ ELKAAR

Nadere informatie

WOLF. Huilend roofdier

WOLF. Huilend roofdier WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes

Nadere informatie

Axolotl. Ambystoma mexicanum. www.licg.nl. Serie amfibieën

Axolotl. Ambystoma mexicanum. www.licg.nl. Serie amfibieën Serie amfibieën Axolotl Ambystoma mexicanum De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een salamander die zijn hele leven in het larvenstadium blijft hangen. Hij leeft in het water en wordt dus in een aquarium

Nadere informatie

SPREEKBEURT ROODKEELANOLIS

SPREEKBEURT ROODKEELANOLIS SPREEKBEURT ROODKEELANOLIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ROODKEELANOLIS

Nadere informatie

Kaartenset gewervelde dieren

Kaartenset gewervelde dieren Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met

Nadere informatie

Rat Ratten kennis. Kids for Animals Ratten spreekbeurt. Soorten ratten. Een rat als huisdier

Rat Ratten kennis. Kids for Animals Ratten spreekbeurt. Soorten ratten. Een rat als huisdier Rat Ratten kennis De ratten die wij als huisdier houden stammen af van de wilde bruine rat. Deze soort komt oorspronkelijk uit Azië. Rond 1700 kwam de bruine rat in handelsschepen naar Europa. In de 19

Nadere informatie

DE MELKSLANG. Na-aap slang

DE MELKSLANG. Na-aap slang DE MELKSLANG Na-aap slang De melkslang heeft mooie, opvallende kleuren. Met zijn rode, zwarte en witte ringen zie je hem zeker niet over het hoofd. En dat is nou precies de bedoeling! DIERENPASPOORT MELKSLANG

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m Serie reptielen Halsbandleguaan Crotaphytus

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Literatuurlijst 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3 Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4 Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Hoofdstuk 4: Verzorging

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Rode rattenslang Elaphe guttata

Nadere informatie

Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Voeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs DMVVOO-B&E-2012 Voeding is belangrijk voor de mens, dier en plant. In het dierenpark zie je heel veel verschillende dieren. De planteneter eet planten,

Nadere informatie

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst

Nadere informatie

Vos. De kop-romplengte van 58 tot 90 cm met een staart van 32 tot 48 cm.

Vos. De kop-romplengte van 58 tot 90 cm met een staart van 32 tot 48 cm. Inheemse Roofdieren Vos De kop-romplengte van 58 tot 90 cm met een staart van 32 tot 48 cm. vos kan zich makkelijk aanpassen aan een leefgebied maar zijn favoriet is toch wel een bos met open gebieden.

Nadere informatie

CALIFORNISCHE ZEELEEUW

CALIFORNISCHE ZEELEEUW CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is een van de meest elegante waterdieren die er bestaan. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schieten ze als een pijl door het

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Bruine anolis Norops sagrei

Nadere informatie

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM

HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM HANDIG HET TROPISCH ZOETWATER- AQUARIUM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HET INRICHTEN

Nadere informatie

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 Schildpadden Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 1 Inleiding Ik heb de schildpad als onderwerp gekozen omdat het mijn lievelingsdier is. Ik ben al bijna mijn hele leven geïnspireerd

Nadere informatie

SPREEKBEURT VALKPARKIET

SPREEKBEURT VALKPARKIET SPREEKBEURT VALKPARKIET l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VALKPARKIET

Nadere informatie

SPREEKBEURT HALSBANDLEGUAAN

SPREEKBEURT HALSBANDLEGUAAN SPREEKBEURT HALSBANDLEGUAAN l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE HALSBANDLEGUAAN

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen

SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

SPREEKBEURT WITLIPBOOMKIKKER

SPREEKBEURT WITLIPBOOMKIKKER SPREEKBEURT WITLIPBOOMKIKKER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE WITLIPBOOMKIKKER

Nadere informatie

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het

Nadere informatie

Stamboek Ocadia sinensis Jaar overzicht 2004

Stamboek Ocadia sinensis Jaar overzicht 2004 Stamboek Ocadia sinensis Jaar overzicht 2004 Ruben Lybaert februari 2005 Pagina - 1 - Inhoud 1. Voorstelling 1.1 voorstellen stamboek: ontstaan en doelstellingen 1.2 korte soortbeschrijving Ocadia sinensis

Nadere informatie

Eindexamen biologie vmbo gl/tl II

Eindexamen biologie vmbo gl/tl II REPTIELEN INFORMATIE 1 VERSCHILLENDE GROEPEN In de afbeelding hieronder staan vier soorten reptielen afgebeeld. Elke soort behoort tot een bepaalde groep van de reptielen: dier 1 behoort tot de krokodillen,

Nadere informatie

SPREEKBEURT Aziatische huisgekko

SPREEKBEURT Aziatische huisgekko SPREEKBEURT Aziatische huisgekk l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AZIATISCHE

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-12-2-b Lepelaars - informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 38 tot en

Nadere informatie

SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER

SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER SPREEKBEURT GROENE BOOMKIKKER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GROENE

Nadere informatie

Bruine anolis. Norops sagrei. www.licg.nl. Serie reptielen

Bruine anolis. Norops sagrei. www.licg.nl. Serie reptielen Serie reptielen Bruine anolis Norops sagrei Anolissen zijn slanke, klimmende hagedissen. De bruine anolis is, zoals de naam al suggereert, bruin van kleur. Daarnaast heeft deze anolis donkere en lichte

Nadere informatie

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5 Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Neushoorn Inleiding De neushoorn is een groot en zwaar landdier en kan wel 60 jaar oud worden. De witte neushoorn is de grootste en weegt wel 3000 kilo. Alleen de olifant is groter. De neushoorn is één

Nadere informatie

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VINK l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VINK BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s

SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s SPREEKBEURT Vissengroep barbelen, danio s en rasbora s l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n Serie reptielen Griekse landschildpad Testudo

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De Sneeuwuil

Werkstuk Biologie De Sneeuwuil Werkstuk Biologie De Sneeuwuil Werkstuk door Rikaatje 1148 woorden 25 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou De Sneeuwuil Gemaakt door: Rika van Breemen 1HVC 2017 Inleiding

Nadere informatie

Ordening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2

Ordening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 Ordening Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 1 In de dierentuin leven heel veel dieren. Sommige lijken op elkaar, andere juist helemaal niet. Door te kijken

Nadere informatie

Flora en fauna. Flora

Flora en fauna. Flora Flora en fauna Flora De bomen in Australië zijn het hele jaar groen. Niet altijd het mooie groen zoals bij ons, maar meer het grijze groen. Zoals de eucalyptus, waarvan de meeste soorten nooit hun bladeren

Nadere informatie

SPREEKBEURT PLECO ALGENETER

SPREEKBEURT PLECO ALGENETER l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT PLECO ALGENETER VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE PLECO ALGENETER

Nadere informatie

HET STOKSTAARTJE. Aardmannetje

HET STOKSTAARTJE. Aardmannetje HET STOKSTAARTJE Aardmannetje Hij roept altijd een vertederend gevoel op, een stokstaartje. Maar vergis je niet! Een stokstaartje is geen knuffeldier, hij is een klein roofdier. Deze schildwacht van de

Nadere informatie

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf

Nadere informatie

SPREEKBEURT NEONTETRA

SPREEKBEURT NEONTETRA SPREEKBEURT NEONTETRA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE NEONTETRA BIJ

Nadere informatie

SPREEKBEURT BETTA VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT BETTA VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT BETTA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BETTA BIJ ELKAAR

Nadere informatie

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN

DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n LICG HUISDIERENBIJSLUITER DE HANDLEIDING VOOR HET HOUDEN VAN HUISDIEREN Serie ongewervelden Schorpioen Orde Scorpiones

Nadere informatie

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is één van de meest elegante waterdieren die er bestaat. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schiet hij als een pijl door het

Nadere informatie

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden

Nadere informatie

De leeftijd varieert van 3 tot 5 jaar en hangt af van de leefomstandigheden.

De leeftijd varieert van 3 tot 5 jaar en hangt af van de leefomstandigheden. Grootte: Mannetjes worden ongeveer 10 cm (zonder scharen). Vrouwtjes worden iets groter dan de mannetjes, zo'n 12 cm (zonder scharen). Overigens kunnen ze in sommige gevallen tot max 15 cm uitgroeien.

Nadere informatie

SPREEKBEURT Chinchilla

SPREEKBEURT Chinchilla l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT Chinchilla ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE CHINCHILLA

Nadere informatie

Vuursalamander. Vuursalamander

Vuursalamander. Vuursalamander Vuursalamander Trouw aan huis Met een lengte tot wel 25 cm is de vuursalamander vrij opvallend. Als vuursalamanders kleiner waren geweest, vielen ze nog steeds op door hun zwart met felgele of knaloranje

Nadere informatie

SPREEKBEURT LAMA EN ALPACA

SPREEKBEURT LAMA EN ALPACA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LAMA EN ALPACA ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE LAMA

Nadere informatie

De krokodil. voorbeeldles uit het thema egyptenaren

De krokodil. voorbeeldles uit het thema egyptenaren De krokodil voorbeeldles uit het thema egyptenaren DaVinci, Hengelo, 2013 www.demethodedavinci.nl www.uitgeverijdavinci.nl Met medewerking van: Michael de Wit Illustraties Werkblokken: Gertie van Nuenen

Nadere informatie

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE LESPAKKET ORDENING VMBO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie

Nadere informatie

Struisvogel. Struthio camelus. www.licg.nl. Serie vogels

Struisvogel. Struthio camelus. www.licg.nl. Serie vogels Serie vogels Struisvogel Struthio camelus Struisvogels zijn loopvogels uit Afrika. Het zijn de grootste vogels ter wereld. Een mannelijke struisvogel kan meer dan twee meter hoog worden, de vrouwtjes blijven

Nadere informatie

Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool

Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool 2012 is het jaar van de bever. Vroeger kwam de bever in een groot deel van Nederland voor, maar er kwamen er steeds minder. De bevers werden

Nadere informatie

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9.

inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9. Leven onder water inhoud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 4 3. Vissen 5 4. Kwallen 7 5. Zoogdieren 8 6. Schaaldieren 9 7. Stekelhuidigen 10 8. Zeewier 11 9. Weekdieren 12 10. Filmpje 13 Pluskaarten

Nadere informatie

SPEURTOCHT. Groep 7 en 8

SPEURTOCHT. Groep 7 en 8 SPEURTOCHT Groep 7 en 8 Met deze speurtocht loop je door het hele park. Door de vragen goed te beantwoorden kun je letters verdienen. Verzamel alle letters uit de dikgedrukte vakjes. Met deze letters kun

Nadere informatie