Klimaatplan Diepenbeek. Actieplan

Transcriptie

1 Actieplan

2 COOFON Samenstelling Bond Beter eefmilieu, provincie imburg en de gemeente Diepenbeek Dit gemeentelijk klimaatactieplan is opgesteld in het kader van imburg gaat klimaat neutraal. De ondersteuning hiervoor wordt verleend door: et steun van Colofon 2

3 Inhoudsopgave 1 Doelstellingen van dit klimaatplan... 5 Achtergrond...5 Ambitie van de gemeente Diepenbeek...5 Algemene strategie Organisatie en financiële aspecten... 6 Organisatie...6 Financieel Nulmeting Geplande acties en maatregelen... 9 onitoren van het klimaatbeleid Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen Resultaten DUBO-scan...10 Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...11 Doelstellingen van de gemeente...11 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? obiliteit Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...19 Doelstellingen van de gemeente...20 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? Hernieuwbare energie Windplan imburg...26 Resultaten HE-scan...27 Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...27 Doelstellingen van de gemeente...27 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? andbouw en Natuur Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...29 Doelstellingen van de gemeente...29 Inhoudsopgave 3

4 9 Ruimtelijke ordening Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...30 Doelstellingen van de gemeente...30 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? Duurzame consumptie /overheidsaankopen Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...34 Doelstellingen van de gemeente...34 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? Betrokkenheid burgers en belanghebbenden Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...38 Doelstellingen van de gemeente...38 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? Industrie Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet?...40 Doelstellingen van de gemeente...40 ijst figuren Figuur 1: Nulmeting CO2-uitstoot Diepenbeek versus gemiddelde imburgse gemeente...7 Figuur 2: Nulmeting CO2-uitstoot Opsplitsing volgens wegbeheerder...8 Figuur 3: Tabel mogelijke maatregelen reductie CO2-uitstoot Dubo-scan Figuur 4: Extractie Windplan imburg Figuur 5: Potentieel Hernieuwbare Energie volgens HE-scan Inhoudsopgave 4

5 1 Doelstellingen van dit klimaatplan Achtergrond De provincie imburg wil CO2- neutraal worden tegen In de TACO2- studie, de wetenschappelijke basis voor het imburgse limaatplan, werden scenario s gepresenteerd waarmee imburg dit zal verwezenlijken. De provincie is een formele Covenant Coordinator en dat betekent dat zij alle gemeenten stimuleert om de Covenant of ayors te ondertekenen. Dit is dan ook gebeurd: op 30 november 2011 maakten alle imburgse gemeenten duidelijk dat zij meer dan 20% CO2 wilden reduceren tegen Iedere gemeente wordt hierin ondersteund door de provincie imburg, de Bond Beter eefmilieu, Dubolimburg en Infrax. De provincie koos duidelijk voor een grootschalige aanpak waarbij zoveel mogelijk gemeenten geholpen konden worden. Op basis van de TACO2-studie werden 44 gemeentelijke nulmetingen gemaakt. Vervolgens werden de DUBO-scan en HE-scan opgesteld. De DUBO-scan geeft inzicht in de mogelijke maatregelenpakketten voor de residentiële gebouwen, nodig om de vooropgestelde besparingsdoelstellingen te verwezenlijken. De HE-scan geeft een inzicht in de mogelijkheden en knelpunten wat betreft hernieuwbare energie op het grondgebied van de gemeente. Deze twee scans geven input voor een gemeentelijk klimaatplan. De DUBO- en HE-scan zijn als bijlage opgenomen. Ambitie van de gemeente Diepenbeek De gemeente Diepenbeek wil meer dan 20% CO2 reduceren tegen Eerst en vooral heeft de gemeente Diepenbeek bestaande en al besliste maatregelen gebundeld in dit klimaatplan. Daarnaast heeft de gemeente ook enkele nieuwe maatregelen beslist die in de komende jaren worden uitgewerkt. Algemene strategie Bij het realiseren van deze ambitie zet de gemeente zowel in op quick wins op korte termijn als op lange termijnacties om bepaalde maatregelen in de toekomst mogelijk te maken. De Trias Energetica wordt gehanteerd. D.w.z. dat de gemeente stappen onderneemt om de energievraag te verminderen (stap 1), om duurzame energie op te wekken en te gebruiken (stap 2) en om aan de resterende energievraag te voldoen met efficiënte en schone technieken (stap 3). Het klimaatbeleid is gekaderd binnen duurzame ontwikkeling. Het klimaatbeleid wordt geïntegreerd in alle beleidsdomeinen (bouwen en wonen, integraal waterbeheer, ruimtelijke ontwikkeling, biodiversiteit, kansengroepen, enz.). De gemeente gaat uit van drie belangrijke principes: 1) Gemeente als goede voorbeeld De gemeente kan op het gebied van klimaat en energie op verschillende vlakken een voorbeeldrol spelen (als consument, dienstverlener, planner, adviseur, ). 2) Samen aan de slag Ook bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers en bezoekers spelen een rol in het klimaatbeleid en in de uitvoering van acties. Verschillende initiatieven zullen worden opgezet om iedereen te betrekken bij de uitvoering van een klimaatbeleid en de gemeente zal deelnemen aan initiatieven die worden opgezet in het kader van imburg gaat klimaatneutraal. 3) limaatbeleid is dynamisch beleid ennis over klimaat is in volle evolutie. onitoren en op de hoogte blijven van nieuwe technieken moeten toelaten om het gemeentelijk klimaatbeleid waar nodig bij te sturen. Doelstellingen 5

6 2 Organisatie en financiële aspecten Organisatie Voor een succesvol gemeentelijk klimaatbeleid is het belangrijk om een groot draagvlak te creëren voor het opstellen en uitvoeren van het klimaatplan. De gemeente organiseert zich daarop zowel intern als in haar werking naar externen. Intern werd er een stuurgroep opgericht met daarin de volgende diensten: Grondgebiedzaken, waaronder Duurzaam beleid, obiliteit, ilieu en Noord-Zuid Communicatie Technische dienst Bovendien maken verschillende schepenen deel uit van de stuurgroep. Deze interne stuurgroep volgt alle maatregelen op, bespreekt verbeterpunten en overlegt regelmatig met elkaar met als doel een efficiënte werking van het nieuwe klimaatbeleid. Het klimaatbeleid wordt verankerd binnen het bestuur en wordt daarom mee opgenomen in de meerjarenbeleidplanning die het bestuur opmaakt bij de start van zijn legislatuur. Om nieuwe en complexe problemen zoals de klimaatproblematiek aan te pakken zijn traditionele beleidsconcepten en instrumenten noodzakelijk maar onvoldoende. Er is aanvullend beleid nodig dat als strategische oriëntatie gericht is op structurele veranderingen op lange termijn. Vorige generaties van beleidsconcepten en instrumenten blijven nodig, maar ze worden aangevuld en in een ruimer transitie kader geplaatst (IRA, 2009). Noodzakelijke ingrediënten van een transitieaanpak zijn: 1. denken in een systeemperspectief dat de brede waaier aan technologische, institutionele en socioculturele innovaties omvat; 2. richting geven aan beslissingen, handelingen en investeringen van individuele actoren aan de hand van een brede, gedragen langetermijnvisie; 3. experimenteren met innovaties die aansluiten bij de lange termijnvisie, het ontwikkelen van niches rond deze innovaties en het verdiepen, verbreden en opschalen van deze niches. De gemeente werkt rond dit aanvullende beleid om deze transitie mogelijk te maken. Financieel Rekening houdend met de globale CO2-uitstoot van de gemeente op dit moment en het verwachtte resultaat van al geplande inspanningen, moeten we vaststellen dat de komende jaren extra inspanningen nodig zijn om de gestelde ambities/doelstellingen ook daadwerkelijk te verwezenlijken. Het budget om dit klimaatplan te realiseren bestaat uit: bestaand budget dat al wordt ingezet voor klimaatbeleid; bestaand budget dat geheroriënteerd wordt naar klimaatbeleid door de klimaatdoelstellingen mee te nemen in alle projecten en beleidsbeslissingen van de gemeente; bijkomend budget voor concrete projecten; tot slot zal de gemeente op zoek gaan naar bijkomende middelen (bijv. Europese middelen). Organisatie en financiële aspecten 6

7 3 Nulmeting De onderstaande grafiek geeft een overzicht van de CO2-emissie van de gemeente Diepenbeek. De resultaten van Diepenbeek zijn vergeleken met een gemiddelde imburgse gemeente. Dit gemiddelde is berekend door de resultaten voor imburg uit de TACO2 studie om te schalen naar het aantal inwoners in de gemeente Diepenbeek. Het resultaat aan CO2-emissies van heel imburg is dus gedeeld door het aantal inwoners van imburg en vervolgens vermenigvuldigd met het aantal inwoners in de gemeente Diepenbeek. Dit getal zegt op zich niet veel, maar vormt toch enige bron van vergelijking. Figuur 1: Nulmeting CO2-uitstoot Diepenbeek versus gemiddelde imburgse gemeente De totale CO2-uitstoot door de gemeente Diepenbeek is beduidend lager dan die van een gemiddelde imburgse gemeente met een zelfde aantal inwoners. Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door de geringe mate van CO2-emissies door industrie. Ook de uitstoot door de bebouwde omgeving en landbouw & natuur zijn iets lager in Diepenbeek dan in een gemiddelde imburgse gemeente. De uitstoot door mobiliteit is dan weer aanmerkelijk groter in Diepenbeek dan het imburgse gemiddelde. Dit is vooral te wijten aan twee grote verkeersassen, in het bijzonder de E313 en de N76. Deze zullen niet mee opgenomen worden voor de berekening van de CO2-besparing aangezien we als gemeente te weinig invloed hebben op de intensiteit van de verkeersstromen op deze assen. In de grafiek op de volgende bladzijde werden de mobiliteitsstromen opgesplitst voor Diepenbeek. Nulmeting 7

8 Bebouwde omgeving Industrie obiliteit - gewestwegen en autosnelweg obiliteit - gemeentewegen, openbaar vervoer en eigen wagens andbouw en natuur Diepenbeek Figuur 2: Nulmeting CO2-uitstoot Opsplitsing volgens wegbeheerder De gemeentewegen, samen met de gemeentelijke voertuigen en het openbaar vervoer maken iets meer dan 19 % uit van de totale impact van mobiliteit. In de bovenstaande figuur is de splitsing mee opgenomen. Voor een volledige bespreking van de nulmeting, zie bijlage. Nulmeting 8

9 4 Geplande acties en maatregelen Dit hoofdstuk biedt een overzicht van de geplande maatregelen tot 2020 (= voor de volledige duur van het plan) op korte (), middenlange () en lange () termijn. De nulmeting, de Duurzaam Bouwen scan en de Hernieuwbare Energie scan verhelderen de kijk op de huidige situatie, geven een inzicht in het CO2-reductiepotentieel en de prioriteiten. In de nulmeting werden alle sectoren volledig in beeld gebracht. De gemeente koos ervoor om te werken rond volgende thema s: Gemeentelijke gebouwen Particuliere gebouwen Tertiaire gebouwen Openbare verlichting Bedrijven obiliteit Aankopen Ruimtelijke ordening onitoren van het klimaatbeleid Om de uitvoering van de maatregelen en de CO2-reductie op te volgen, wordt er voorzien in monitoren en rapportage. In het kader van de Covenant Of ayors en naar aanleiding van de eigen beleidsrapportering wordt er op regelmatige basis gerapporteerd over de voortgang van het stedelijk klimaatbeleid: Jaarlijks wordt er een nieuwe cijferkorf klimaat opgemaakt door de provincie. Tweejaarlijks wordt een voortgangsrapport opgemaakt met de opvolging van acties. Waar nodig wordt het actieprogramma voor de twee komende jaren aangepast en aangevuld; de provincie en de projectpartners bekijken nog hoe dat gezamenlijk kan worden aangepakt. Vierjaarlijks wordt een update van de emissie-inventaris opgemaakt door de provincie en de projectpartners. Geplande acties en maatregelen 9

10 5 Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen De gemeente kiest voluit voor duurzaam bouwen. Dat is een manier van bouwen waarbij de milieu- en gezondheidseffecten tijdens het bouwproces en over de volledige levensduur van het bouwproject tot een minimum worden beperkt. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende principes: Bouwen over generaties heen. Niet alleen door duurzame materialen te gebruiken, maar ook door comfortabele leefomgevingen te creëren waar mensen graag vertoeven. Efficiënt ruimtegebruik. Hoe dichter mensen bij elkaar wonen, hoe minder oppervlakte er bebouwd wordt en hoe meer natuur behouden blijft. Bovendien beperkt dichte bebouwing de verplaatsingsafstand en vergemakkelijkt het een efficiënte infrastructuur en openbaar vervoer. Rationeel energiegebruik. Zowel tijdens het bouwproces als tijdens de levensduur van de woning. Essentiële voorwaarden hiervoor zijn: compact en zuid-georiënteerd bouwen, een luchtdichte afwerking, grondig isoleren, efficiënte verwarmingsinstallatie op hernieuwbare energie, Het gebruik van duurzame materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact, waarbij de volledige levenscyclus in acht wordt genomen. Een goede waterhuishouding. evenslang bouwen. Al van bij het ontwerp vandaag rekening houden met beperkingen in de toekomst (mogelijkheid tot slaapkamer en wasmogelijkheid op de benedenverdieping, brede deuren, stopcontacten op hoogte, ) Deze principes zullen, waar relevant, worden toegepast voor gemeentelijke faciliteiten (gebouwen, openbare verlichting, ), maar ook aangemoedigd worden voor de woningbouw, industrie, kantoorgebouwen, zorgsector, schoolgebouwen, Resultaten DUBO-scan In de DUBO-scan wordt bekeken hoe het gebouwenbestand van Diepenbeek verdeeld is. Op basis hiervan kan beoordeeld worden welke mogelijkheden er zijn voor verbetering. Bijna 60 % van de woningen is open bebouwing, iets meer dan 35 % is halfopen bebouwing en nog geen 5 % is gesloten bebouwing. Naar energetisch oogpunt is dit geen gunstige verdeling. Het grootste gedeelte van de woningen werd gebouwd van 1946 tot 1982 (55 %). Bijna 10 % werd voor 1946 gebouwd. De overige woningen (36 %) werden vanaf 1982 gebouwd. eer dan 85 % van de woningen hebben een oppervlakte van 105 m² of meer. De tabel op de volgende bladzijde geeft een aantal maatregelenpakketten weer voor een uitstootreductie van woningen met 20 %, 30 % en 40 %. In verhouding tot de totale uitstoot die verrekend wordt in de Co zou dit respectievelijk een vermindering van 8,49 %, 12,73 % en 16,97 % zijn. Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 10

11 Figuur 3: Tabel mogelijke maatregelen reductie CO2-uitstoot DUBO-scan Het TACO2-plan zet vooral in op passiefrenovatie van woningen om de gestelde besparing te realiseren. Bijkomende maatregelen zijn isolatie, een switch van de verwarmingsbron, zonneboilers en verlaging energiegebruik. Voor een uitgebreide bespreking van de DUBO-scan, zie bijlage. Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet? De gemeente stimuleert energiezuinig bouwen. Bij de verkoop van gemeentelijke bouwgronden wordt aandacht geschonken aan duurzaam en energiezuinig bouwen. In het verleden speelde de gemeente een voortrekkersrol bij de verkoop van haar bouwgronden. In de Vlierstraat werden bouwgronden verkocht met een verplichte e-peilwaarde die lager lag dan de op dat ogenblik geldende norm. Financiële overwegingen maken dergelijke projecten echter niet altijd mogelijk. Voor eigen gebouwen doet de gemeente beroep op het Steunpunt Duurzaam Bouwen voor advies. Doelstellingen van de gemeente Bij bestaande woningen een energiebesparing realiseren van 20 %. 20 % nieuwbouwwoningen wordt passief. 10 % energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen. 20 % energiebesparing bij openbare verlichting. Bij bestaande tertiaire gebouwen een energiebesparing realiseren van 10 %. 10 % nieuwbouw tertiaire gebouwen wordt passief. Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 11

12 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? aatregel Toelichting Gemeentelijke gebouwen Indien relevant: passiefbouw voor nieuwe gemeentelijke gebouwen De gemeente beslist om bij nieuwbouw, indien relevant, passief te bouwen. Verlaging elektriciteitsgebruik in de gemeentelijke gebouwen De gemeente werkt aan elektriciteitsbesparing, zowel structureel (IT, verlichting, ) als gedragsverandering. Verlaging gasgebruik gemeentelijke gebouwen De gemeente laat het gasverbruik dalen door structurele aanpassingen. Particuliere woningen Passiefhuisrenovatie Acties Passiefnormen opleggen voor nieuwe gemeentelijke gebouwen, indien relevant Investeren in energiezuinige IT Systematisch zuinigste toestellen aankopen Opname criteria in bestekken Jaarlijks één sensibilisatieactie rond zuinig energieverbruik op het werk Gebouwen aansluiten op telemetrie en zo afwijkingen onmiddellijk opsporen De gemeente gaat in op de ESCO werking van Infrax De gemeente gebruikt de energieboekhouding en audits van Infrax Jaarlijks wordt een gemeentelijk gebouw doorgelicht op energieprestatie en aangepast waar nodig. Geven van e-punten voor zonneboilers Organiseren van een infoavond over passiefhuisrenovatie Deelname aan imburg isoleert Deelname aan Warm imburg Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Opendeur Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Overleg met huisvestingsmaatschappijen voor grootschalige renovatie van sociale woningen Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 12

13 aatregel Toelichting Vloerisolatie uurisolatie Dakisolatie Acties Geven van e-punten voor vloerisolatie Organiseren van een infoavond over vloerisolatie Deelname aan imburg isoleert Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Basis Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Promoten van gratis energiescans Infrax Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Geven van e-punten voor muurisolatie Organiseren van een infoavond over muurisolatie Deelname aan imburg isoleert Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Basis Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Promoten van gratis energiescans Infrax Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Geven van e-punten voor dakisolatie Organiseren van een infoavond over dakisolatie Deelname aan imburg isoleert Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Basis Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 13

14 aatregel Toelichting Vervanging van enkel of dubbel glas door driedubbel glas Vervanging van oude ketel door hoogrendementsketel Acties Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Promoten van gratis energiescans Infrax Installeren en bekend maken van een wooninfopunt aken van een thermografische foto van de daken Dakisolatie bij kansarme huurders op de private huurmarkt (Infrax) Promoten van isolatieteams ( Geven van e-punten voor het plaatsen van driedubbel glas Organiseren van een infoavond over driedubbel glas Deelname aan imburg isoleert Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Basis Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Promoten van gratis energiescans Infrax Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Geven van e-punten voor het plaatsen van een hoogrendementsketel Organiseren van een infoavond over verwarming Deelnemen aan Warm imburg Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Basis Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Promoten van gratis energiescans Infrax Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 14

15 aatregel Toelichting Van stookolie naar warmtepomp Van stookolie naar pellets Verlaging elektriciteitsgebruik (max kwh) Verlaging verbruik gas en stookolie Acties Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Geven van e-punten voor zonneboilers Geven van e-punten voor warmtepompen Organiseren van een infoavond over warmtepompen Deelname aan Warm imburg Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Geven van e-punten voor pelletkachels Organiseren van een infoavond over pelletketels Promoten van groene leningen van DuWoim Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelname aan Warm imburg Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Actieve sensibilisatie rond energieverbruik Organiseren van een infoavond over elektriciteitsbesparing Organiseren van workshops energiebesparing voor kansengroepen Organiseren van een samenaankoop van top10 producten Doorverwijzen naar top10 website Promoten van gratis energiescans Infrax Gratis uitlenen van energiemeter (waarborg) + e-punten toekennen voor uitlening Toekennen e-punten voor laag energieverbruik Actieve sensibilisatie rond energieverbruik Organiseren van een infoavond over verwarming Organiseren van workshops energiebesparing voor kansengroepen Deelname aan Warm imburg Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 15

16 aatregel Toelichting Passiefbouw voor nieuwbouwwoningen Openbare verlichting Investeren in energiezuinige openbare verlichting et behulp van Infrax maakt de gemeente een lichtplan op (aanpassing lampen, regime en aanwezigheidsdetectie) met als bedoeling minder lichtpunten en energiezuinige armaturen. Bedrijven Realisatie van energiezuinige industriegebouwen stimuleren (50% van bestaande stookinstallaties laten overschakelen op biomassa voor relevante sectoren) Toepassing W en isolatie promoten Bedrijven stimuleren te kiezen voor en te investeren in energiezuinige bedrijfsvoering (productieprocessen) Acties Promoten van gratis energiescans Infrax E-punten toekennen op basis van uitgereikte subsidies Infrax Deelnemen aan Ecobouwers Opendeur Installeren en bekend maken van een wooninfopunt Overleg met sociale huisvestingsmaatschappijen om nieuwe woningen zo energiezuinig mogelijk te ontwerpen (Bijna Energie Neutraal) Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Promoten van bouwteams + geven van e-punten voor deelname aan bouwteam Opmaken lichtplan met ondersteuning door Infrax Investeren in energiezuinige openbare verlichting Omschakelen naar een avondregime Deelnemen aan Nacht van de Duisternis Deelnemen aan Earth Hour Organisatie van een infomoment Sensibilisatie en communicatie van mogelijkheden en subsidies Bezoek voorbeeldgebouwen Strengere normen via stedenbouwkundige verordening Communicatie, infomoment, workshops over besparingen en subsidies Campagne Energiebewuste handelaar Deelname milieucharter VOA promoten Zelfscan energie voor O's (Agentschap Ondernemen) promoten Energiescan door deskundige voor O's (Agentschap Ondernemen) promoten Energiecoach voor O's van Unizo promoten Infosessie gekoppeld aan wandeling rond lichthinder met deskundige Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 16

17 aatregel Toelichting Samenwerking tussen bedrijven op bedrijventerreinen stimuleren Op bedrijventerreinen is vaak samenwerking mogelijk tussen bedrijven, vb. het gebruiken van restwarmte. De gemeente brengt bedrijven samen en ondersteunt deze samenwerking vb. door restwarmte in beeld te brengen. Tertiaire sector Passiefrenovatie van kantoren en andere gebouwen De gemeente stimuleert een grondige passiefrenovatie van enkele kantoorgebouwen. Stimuleren na-isolatie, hoogrendementsketels en driedubbel glas in kantoren en andere gebouwen Bij kantoorgebouwen die niet in aanmerking komen voor een grondige passiefrenovatie, stimuleert de gemeente enkele op zich staande ingrepen. Acties Wedstrijd organiseren voor auditconvenantbedrijven die ook minder rendabele maatregelen uitvoeren Verspreiden goede voorbeelden Promoten ecodesign REG campagne (PO-CeDuBo-Agentschap ondernemen) naar bedrijven mee promoten Aanbieden lichtaudit voor kleinhandel Randvoorwaarden in (uitbatings-) vergunningen: warmtegordijnen of open diepvrieskasten verbieden, aircogebruik beperken Verplichte opmaak van een lichtplan i.k.v. vergunning of ER Reglement ter voorkoming en ter bestrijding van lichthinder Acties naar bedrijventerreinen en O s i.h.k.v. REG en verlichting (bijv. infomomenten, brochure, bezoeken, ) om technische, economische en praktische haalbaarheid te benadrukken limaatvriendelijk ondernemen als selectiecriterium hanteren voor bedrijven op bedrijventerreinen Ontwikkelen van duurzame bedrijventerreinen Subsidies voor CO2 neutrale bedrijventerreinen (agentschap ondernemen) Duurzaam parkmanagement Opmaak warmtekaart voor bepaald gebied Stimuleren passiefrenovatie van de minst energiezuinige kantoren Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Deelnemen aan Ecobouwers Office Organiseren van een infoavond over passiefrenovatie van kantoren Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Deelname aan imburg isoleert Deelname aan Warm imburg Geven van een korting voor duurzaam bouwadvies van Dubolimburg Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 17

18 aatregel Toelichting Verlaging van het elektriciteitsverbruik De gemeente stimuleert bedrijven om elektriciteit te besparen. Acties Deelnemen aan Ecobouwers Office Organiseren van een infoavond Strengere U-waarden hanteren dan Vlaamse wetgeving Organiseren van een infoavond over energiebesparing op kantoor Promoten van energiezuinige IT Passiefbouw voor nieuwbouwkantoren (en andere gebouwen) Deelnemen aan Ecobouwers Office Overige limaatvriendelijke evenementen De gemeente stimuleert duurzaam toerisme. Organisatoren stimuleren om klimaatvriendelijke evenementen te organiseren Promoten van fietstoerisme, energiezuinige b&b s en streekeigen producten Promoten van de Groene Sleutel voor toeristische infrastructuur Termijn (,, ) Gebouwen, uitrustingen en voorzieningen 18

19 6 obiliteit Duurzame mobiliteit zoekt het evenwicht tussen bereikbaarheid, economie, leefmilieu en klimaat. Duurzame mobiliteit draagt naast de verminderde CO2-uitstoot ook bij aan betere luchtkwaliteit (fijn stof, NO2, ), verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, meer beschikbare open ruimte en economische winst. Binnen deze strategie wordt voorrang gegeven aan voetgangers, fietsers en collectief vervoer en wordt het autoverkeer verminderd. Zowel woon-werkverkeer, vrijetijdsverkeer als logistiek verkeer zijn aandachtspunten. Ruimtelijke planning richt zich in belangrijke mate op langetermijnplanning, maar is van cruciaal belang om een kentering in het mobiliteitsbeleid te kunnen realiseren. Verkeersgenererende functies moeten gekoppeld worden aan het openbaar vervoersnetwerk en fietsnetwerk. Verplaatsingen te voet, per fiets of via collectief vervoer krijgen voorrang op de wagen. Naast de ruimtelijke planning, gedragsveranderingen en uitbreiding van het aanbod van het openbaar vervoer en de fietsinfrastructuur liggen de kansen in de transitie naar nieuwe voertuigen die minder of niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Het is nog onduidelijk welke (combinatie van) aandrijftechnologieën in de toekomst de interne verbrandingsmotor op basis van benzine of diesel gaan opvolgen. De doorbraak van waterstof is hierbij vrij onzeker waardoor momenteel de focus ligt op elektrische auto s en auto s op biobrandstoffen. Bij biobrandstoffen (biodiesel, pure plantaardige olie en bio-ethanol) moet er rekening worden gehouden met de duurzaamheidsimpact (o.a. de problematiek van voedselverdringing en boskap voor de teelt van biobrandstoffen, de indirecte uitstoot van broeikasgassen bij de productie van biobrandstoffen, enz.). De elektrische auto als volwaardig alternatief voor de auto op fossiele brandstoffen komt waarschijnlijk pas over een aantal jaar op de markt, en een substantieel aandeel elektrische wagens in het totale wagenpark is niet te verwachten voor De provincie imburg en de gemeenten kunnen deze transitie versnellen door hier acties rond te nemen. Voor de transitie naar elektrische auto s is het uitbouwen van een slim net ook een belangrijke parameter. De gemeente kiest, waar mogelijk, zelf al voor elektrische auto s voor haar dienstvoertuigen. Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet? De gemeente beschikt over een gemeentelijk mobiliteitsplan volgens het decreet van 20 maart 2009 betreffende het mobiliteitsbeleid. Dit mobiliteitsplan bevat een omschrijving, analyse en evaluatie van de bestaande, lokale mobiliteitstoestand en onderzoekt de toekomstige mobiliteitsbehoeften van de onderscheiden maatschappelijke activiteiten. Er wordt rekening gehouden met ruimtelijke structuurplannen (provinciaal en gemeentelijk) en milieubeleidsplannen (provinciaal en gemeentelijk). In het plan wordt beschreven wat de gewenste lokale mobiliteitsontwikkeling is. Hiervoor worden operationele doelstellingen opgemaakt met daaraan gekoppelde acties met vermelding van middelen, termijnen en de prioriteiten die daarbij gelden. Het gemeentelijk mobiliteitsplan wordt (ten minste) om de vijf jaar geëvalueerd en zo nodig geheel of gedeeltelijk herzien. In 2007 werd een sneltoets uitgevoerd van het mobiliteitsplan. Hieruit volgde het spoor verbreden en verdiepen. Het aangepaste mobiliteitsplan dat hieruit volgde, werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 10 oktober De uitvoering van het mobiliteitsplan wordt opgevolgd door de gemeentelijke begeleidingscommissie. In deze commissie zijn verschillende gemeentelijke diensten vertegenwoordigd (mobiliteit, ruimtelijke ordening, milieu, duurzaam beleid, technische dienst, politie) en vertegenwoordigers van verschillende instanties (zoals de NBS, middenstandsorganisaties, OW en AWV, De ijn, RWO, provincie ). obiliteit 19

20 In een mobiliteitsplan zitten drie soorten acties: A. Ruimtelijke ontwikkelingen en hun mobiliteitseffecten B. Netwerken en/of voorzieningen C. Ondersteunende maatregelen In dit klimaatplan zijn de belangrijkste acties uit het mobiliteitsplan overgenomen. Bij de acties wordt verwezen waar deze zijn terug te vinden in het mobiliteitsplan (bijv. B6 voor parkeerbeleid, C3 voor algemene sensibilisering). Naast de acties die opgenomen zijn in gemeentelijk mobiliteitsplan worden hier ook bijkomende acties opgenomen. Voor meer informatie over het mobiliteitsbeleid van de gemeente verwijzen we naar het gemeentelijk mobiliteitsplan. Doelstellingen van de gemeente Realiseren van minder autokilometers. Via goede planning de nood aan de auto verminderen. Ecodriving promoten als men toch de wagen neemt. Versnelde introductie van plug-in hybride en batterij-elektrische voertuigen. Duurzame logistiek ingang doen vinden in de gemeente. inder uitstoot door het gemeentebestuur. Vergroening van het gemeentelijke wagenpark: verhoging van de gemiddelde gemeentelijke ecoscore tot minstens 48. obiliteit 20

21 Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? aatregel Toelichting Stedelijke diensten Duurzaam verplaatsingsgedrag in het kader van woon-werkverkeer en dienstverplaatsingen stimuleren Het verplaatsingsgedrag van het personeel in functie van het werk moet duurzamer worden: carpoolen, verplaatsingen per fiets, te voet of met openbaar vervoer worden aangemoedigd. Realisatie van een klimaatvriendelijker gemeentelijk wagenpark Het bijhouden van een actueel overzicht van de milieuvriendelijkheid van het gemeentelijke wagenpark (incl. schoolbussen, vrachtwagen, ) en het opmaken van criteria voor de aankoop van nieuwe voertuigen. limaatvriendelijk rijden stimuleren bij het personeel Acties orte dienstverplaatsingen met de fiets stimuleren Carpooling naar vergaderingen, studiedagen, stimuleren Openbaar vervoer stimuleren voor verre verplaatsingen (vergaderingen, congres, studiedag, ) Nieuwe dienstfietsen ter beschikking stellen Fietsvergoedingen voor woon-werkverkeer Gratis pendelfietsen ter beschikking stellen Terugbetalen abonnement openbaar vervoer obiliteitsacties (o.a. Afkicken!, ) Bedrijfsvervoerplan opstellen Jaarlijkse milieutoetsing voertuigenpark Elke drie jaar systematisch het minst energiezuinige voertuig vervangen door een milieuvriendelijker exemplaar euze voor milieuvriendelijkere brandstoffen bij aankoop nieuwe voertuigen ilieuvriendelijkere voertuigen herkenbaar te maken Nieuwe personenwagens: ecoscore > 70 (VITO) Nieuw aangekochte vrachtwagens: volgens laatste euro-norm Ad Blue. Verminderen wagens personenvervoer Groene stroom voor elektrische wagens Aankoop plugin hybride en batterij elektrische wagens Eco-driving voor personeelsleden die regelmatig gebruik maken van gemeentelijke voertuigen eten bandenspanning Communicatieacties naar personeel als bewustmaking Autoluwe werkdag, Afkicken!, Termijn (,, ) obiliteit 21

22 aatregel Toelichting Particulier vervoer Infrastructuur voor fietsers en voetgangers uitbreiden en gebruiksvriendelijker maken Door het fietsvriendelijker maken van de infrastructuur zorgt de gemeente ervoor dat meer bewoners en bezoekers voor hun verplaatsingen de fiets boven de auto verkiezen. Dit heeft een belangrijke impact gezien het grote aandeel van korte verplaatsingen. Aanmoedigen autodelen Door communicatie en inrichting van de infrastructuur het autodelen aanmoedigen en het eigen wagenbezit doen dalen waardoor het aantal autokilometers zal dalen. Wegwerken van hinderpalen voor introductie van plug-in hybride en batterij elektrische voertuigen Uitbouwen van een netwerk van elektrische oplaadpunten, communicatie over oplaadpunten, aparte parkeerplaatsen, meewerken aan proefprojecten,. Vergemakkelijken overschakeling op elektrische voertuigen. Stimuleren van duurzamer verplaatsingsgedrag Zowel door het stimuleren van de aankoop van milieuvriendelijkere voertuigen als door het stimuleren van een modal shift en een aangepast rijgedrag. Acties Geknipt mobiel Uitbouw functioneel fietsroutenetwerk B2 Uitbouw recreatief fietsroutenetwerk B2 Herwaarderen trage wegen B1-B2 Aanleg voetgangersdoorsteek B1 Screening voetgangersdoorsteek bij nieuwbouwprojecten B1 walitatieve bewijzering fietsroutes C5 Zorgen voor netheid van fietspaden Stimuleren of verplichten privé-instellingen om voldoende degelijke fietsenstallingen te voorzien inimum aantal fietsparkeerplaatsen opleggen via stedenbouwkundige of verkavelingverordening Voldoende fietsenstallingen voorzien aan gemeentelijke gebouwen Werken aan fietsdiefstalpreventie Opmaak fietsschoolkaart met veilige routes C4 Fietsstraten invoeren Toekenning punten e-portemonnee voor abonnement autodelen Proefabonnementen en infoavond autodelen C4 Standplaatsen voor autodelen voorzien B6 Zorgen voor (openbaar) aanbod aan laadinfrastructuur Aparte parkeerplaatsen Stimuleren gebruik begeleiding van obidesk voor bedrijven Promoten Afkicken! C1 Scholen stimuleren om deel te nemen autoluwe schooldag C3 Ondersteunen opmaak schoolvervoersplannen C1 Termijn (,, ) obiliteit 22

23 aatregel Toelichting Stadslogistiek klimaatvriendelijk maken Door het bundelen van goederenstromen geen onnodige kilometers afleggen, gebruik emissiearme voertuigen, limaatvriendelijk rijden stimuleren Acties Acties naar jeugd, sport, verenigingen Scholen educatief ondersteunen: strapdag, Sam de Verkeersslang, Parkeermanagement, onderzoek en reorganisatie parkeren B6 Inrichten van zone 30, Varkensmarkt en Stationsomgeving A16, A17 Herinrichting utselusplein als zone 30 in kader van streefbeeldstudie N76 A24 Omvormen Patersplein als verlengde van de bestaande parkomgeving, zone 30 A25 Fietsbrug realiseren over E313 A26 Restrictief parkeerbeleid voeren B6 Schoolomgeving zo inrichten zodat autogebruik tot aan de schoolpoort ontmoedigd wordt Organiseren van een autoluwe zondag Doordachte inplanting nieuwe bedrijventerreinen, winkelcentra A2 Verplichting opmaak OBER voor nieuwe bedrijven en activiteiten met zekere mobiliteitsimpact A2 Afbakening woonwijken als zone 30 B2, B3, B4 Stimuleren geven fietsvergoeding C3 Punten voor aankoop bakfiets via e-portemonnee Fietspoolen promoten en stimuleren C1 Sensibilisatieacties duurzame mobiliteit (bijv. Belgerinkel) C3 Doordachte inplanting nieuwe bedrijventerreinen, winkelcentra A2 Verplichting opmaak OBER voor nieuwe bedrijven en activiteiten met zekere mobiliteitsimpact A2 Infoavond ecodriving, eten bandenspanning Bedrijven stimuleren om opleiding aan te bieden Campagne ROB (Rustig op de Baan) Termijn (,, ) obiliteit 23

24 aatregel Toelichting Openbaar vervoer walitatief aanbod, efficiëntie en aantrekkelijkheid openbaar vervoer versterken i.f.v. de toename van het aantal reizigers met het openbaar vervoer en de vermindering van het aantal autokilometers De inwoners van gemeente en de bezoekers van de gemeente aanzetten meer het openbaar vervoer te gebruiken door de aanbodzijde te verbeteren. ilieuprestatie/ technologie van de voertuigen van het openbaar vervoer verbeteren De milieuprestatie van voertuigen wordt onder meer afgewogen a.d.h.v. emissienormen (euronormen) en is gebaseerd op een geïntegreerde aanpak, waarbij de verbetering van de luchtkwaliteit het centrale uitgangspunt is. "Andere" maatregelen Uitbouw parkeerinfrastructuur met het oog op het bevorderen van multimodaliteit en het verminderen van het verkeer in de stad Door meer en betere parkeerruimten te voorzien aan de rand binnen wandelafstand van het centrum het autoverkeer in het centrum verminderen. Acties Voorzien stroken enkel openbaar vervoer B3 Verhogen kwaliteit en aanbod openbare vervoer Aanleg en opwaardering halte-infrastructuur B11, B12, B13, B14 Uitbouw snelle en hoogfrequente regionale openbaar vervoerlijnen (De ijn) Spartacus B3 Onderzoek invoering bedrijvenpendel tijdens spits B3 Onderhandelen met De ijn over een bushalte aan de school en een goede dienstregeling Integreren halte-infrastructuur in ruimtelijke projecten A18 Realisatie masterplan campus ontwikkelen sneltramknooppunt A27 Verknopen busnetwerk met station van Diepenbeek B10, B15 Beleid rond overstapmogelijkheden uitwerken i.s.m. De ijn en NBS B3 Onderzoek naar de potentie voor personenvervoer te water naar watergebonden tewerkstellingszones B7 Derdebetalersysteem voor openbaar vervoer: verplaatsingen binnen Diepenbeek aan gereduceerd tarief Het vastleggen van een bepaald ambitieniveau (de vermindering van de CO2-uitstoot) maakt het voorwerp uit van een afspraak met de openbare vervoersmaatschappijen Parkeermanagement (prijs, aantal parkeerplaatsen, ): onderzoek en reorganisatie parkeren B6 Restrictief parkeerbeleid voeren B6 Termijn (,, ) obiliteit 24

25 7 Hernieuwbare energie Hernieuwbare energie is energie die gewonnen wordt uit onuitputtelijke bronnen. Vormen van hernieuwbare energie zijn: bio-energie; geothermische energie; zonne-energie; energie uit water; windenergie. Per bron bestaan verschillende technieken om de beschikbare hernieuwbare energie te winnen (bijv. een thermische zonnecollector, fotovoltaïsche zonnecellen, vergisting van biomassa tot biogas, persing van pure plantaardige olie). Deze technieken leveren ook verschillende energiedragers op: warmte of elektriciteit. Elke hernieuwbare energiebron en omzettingstechniek heeft haar eigen technische en economische kenmerken, zodat een effectief beleid per bron en zelfs per techniek moet worden bepaald. Biomassa Voor een duurzame ontwikkeling van een samenleving gebaseerd op biomassa moet aan ten minste twee voorwaarden zijn voldaan. Ten eerste moet de biomassa op duurzame wijze gewonnen worden, dat wil zeggen: zonder schadelijke effecten voor mens, dier en aarde. Er mag geen afwenteling in tijd of ruimte zijn. Biomassaproductie mag geen beschermde of kwetsbare biodiversiteit aantasten en zal waar mogelijk de biodiversiteit versterken. De productie van biomassa voor energie mag de voedselvoorziening en andere lokale toepassingen (zoals voor medicijnen of bouwmaterialen) niet in gevaar brengen. Ten tweede moet het maximale rendement uit deze kostbare grondstof worden gehaald. Biomassa afval- en reststromen kunnen significante emissiereducties bewerkstelligen wanneer ze worden ingezet in gesloten kringlopen (cradle to cradle). Het gebruik van afval en residuen primeert boven het gebruik van energiegewassen. In de toekomst is aquatische biomassaproductie (algen) potentieel interessant. Nieuwe technologieën Hernieuwbare energie technologie is in volle ontwikkeling. Op dit moment is het onmogelijk om te voorspellen welke doorbraken er tegen 2050 verwacht kunnen worden. Afhankelijk van welke doorbraken er zijn, kunnen deze nieuwe technologieën op imburgs grondgebied ingezet worden. Proefprojecten of ondersteuning van onderzoek naar deze technologieën behoort ook tot mogelijke acties. Enkele innovatieve technologieën die op moment in volle ontwikkeling zijn: zonnepanelen die ook s nachts werken dankzij het capteren van infrarood straling 1 (zie Idaho National aboratory, VS); turbinevrije windsysteem, bijv. Vibro-wind, een klein systeem van kleine panelen die oscilleren in de wind en elektriciteit produceren van elke vibratie naar analogie van het ruisen van de bladeren van een boom. Dit systeem kost volgens de bedenkers slechts een fractie van een conventionele windturbine, geeft geen visuele of geluidsoverlast en kan gemakkelijk geïntegreerd worden op daken, bruggen enz. (Cornell University 2 ); wind farms waar elke windturbine gebruik maakt van de vortex die door de naburige turbines wordt gecreëerd wekken tot 10 keer meer energie op per oppervlakte (Whittlesey et al., 2010). 1 en en Hernieuwbare energie 25

26 Slimme netwerken (smart grids) en slimme meters De uitputting van fossiele grondstoffen en de opkomst van hernieuwbare energiebronnen impliceert dat het elektriciteitsnet van de toekomst er helemaal anders zal uitzien. Centraal hierin is een betere (smart) meting van het energiegebruik, en een verhoogde communicatie tussen de verschillende netelementen die een dynamisch netwerk toelaten - de zogenaamde slimme netwerken of smart grids. Het slaat op een flexibel systeem, analoog aan het internet waarin vermogen- en informatiestromen bidirectioneel zijn. De gebruiker kan bijv. ook producent worden als zijn zonnepanelen meer energie leveren dan hij verbruikt. Centrale productie, gedistribueerde opwekking en grootschalige hernieuwbare bronnen kunnen dankzij een intelligent netwerk verbonden worden zodanig dat het energienetwerk een meer efficiënte (zowel in energetische als economische zin), betrouwbare en milieuvriendelijke opwekking en distributie toelaat. Een dergelijk intelligent net kan zowel op gas als op elektriciteit, alsook op de combinatie van de twee, betrekking hebben. Een intelligent net bevat naast een energienet ook intelligente meters en controllers die op afstand uitgelezen en aangestuurd kunnen worden en een communicatie- en verwerkingseenheid. Typisch voor een intelligent net is dat zowel de energie- als informatiestroom bidirectioneel is. Het doel van een dergelijk net is gas of elektriciteit zo efficiënt mogelijk te gebruiken en te produceren, waarbij de gebruikers energiediensten aangeboden krijgen tegen een zo laag mogelijke kost, met een hoge betrouwbaarheid en op milieuvriendelijke wijze. Slimme netwerken en slimme meters verhogen de energie-efficiëntie, ze integreren verschillende (fluctuerende) hernieuwbare energiebronnen volgens het principe van bevoorradingszekerheid (security of supply) en interactie met slimme meters informeert gebruikers over hun persoonlijk energiegebruik. Windplan imburg Door de provincie imburg werd een windplan opgemaakt. Dit plan bevat een aantal zones die potentieel geschikt zijn voor het plaatsen van één of meerdere windmolens. Dit windplan is geen verplichting, noch een garantie voor het plaatsen van windmolens. Het is voornamelijk een kaartstudie die men, indien van toepassing, in de praktijk nog zal moeten aftoetsen. In het Windplan imburg werden in Diepenbeek een aantal potentiële zones aangeduid voor windenergie. Drie zones vallen volledig in Diepenbeek. Ook is er een zone in Bilzen, waarvan een klein gedeelte in Diepenbeek valt. Deze zones zijn: Zone 18: Diepenbeek Universitaire campus: 4 windmolens Zone 19: Diepenbeek Universitaire campus: 2 windmolens Zone 20: Genk Zuid: 4 windmolens Zone 29: Beverst: 3 windmolens Figuur 4:Extractie Windplan imburg Hernieuwbare energie 26

27 Resultaten HE-scan De HE-scan bekijkt welke mogelijkheden er in de gemeente zijn op het vlak van hernieuwbare energie. Uit de HE-scan blijkt dat er in de gemeente nog heel wat potenties zijn. Het grootste potentieel ligt bij de windenergie. Dit is meer dan 80%. PV-panelen nemen de tweede plaats in met ongeveer 10%. De andere bronnen nemen samen de overige 10% in. De volledige resultaten van de HE-scan zijn opgenomen als bijlage. Figuur 5: Potentieel Hernieuwbare Energie volgens HE-scan Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet? De gemeente kiest zelf voor groene stroom. In haar huidige contract is de toegeleverde stroom 100% groen. Bij toekomstige aanbestedingen (via de provincie imburg) zal hier voor gekozen worden. De gemeente heeft de afgelopen jaren al sterk geïnvesteerd in zonnepanelen. Zowel voor de eigen werking zowat elk geschikt dak van de gemeentelijke gebouwen heeft zonnepanelen als naar de bevolking toe, door een jarenlange subsidiëring van PV-panelen en zonneboilers. Omwille van de hoge financiële last werden de subsidies stopgezet. Als alternatief kan men nu punten krijgen via de e-portemonnee. Deze punten kunnen gebruikt worden om energievriendelijke producten aan te kopen. Ook de overstap naar groene stroomleveranciers en het gebruiken van groene stroom wordt aangemoedigd. Doelstellingen van de gemeente 60% van het elektriciteitsverbruik op grondgebied van de gemeente is afkomstig van HE, al dan niet via een groenestroomleverancier. Hernieuwbare energie 27

28 aatregel Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middenlange en lange termijn? Toelichting Acties Elektriciteit uit waterkracht De gemeente stimuleert de aanleg van een waterkrachtcentrale aan de sluis Elektriciteit uit windenergie Binnen de wettelijke voorschriften een flexibel vergunningenbeleid hanteren voor de toepassing van windenergie Elektriciteit uit zonnepanelen Zowel voor particulieren als bedrijven Warmtekrachtkoppeling Groene stroom Aankoop groene stroom aanmoedigen Overige Indien opportuun, investeert de gemeente zelf in zonnepanelen Indien opportuun, investeert de gemeente zelf zonneboilers De gemeente organiseert een infoavond over zonnepanelen De gemeente organiseert een samenaankoop voor zonnepanelen De gemeente geeft e-punten voor de aankoop van zonnepanelen Deelname Elke dag ZONdag De gemeente geeft punten voor de e-portemonnee voor de aankoop van W De gemeente organiseert een infoavond over warmtekrachtkoppeling De gemeente geeft punten voor de e-portemonnee voor de omschakeling naar een groene stroomcontract De gemeente geeft punten voor de e-portemonnee voor het gebruiken van groene stroom De gemeente promoot het gebruik van vergelijkingssites zoals de VREG en hiermee gekoppeld het omschakelen naar groene stroom Promoten samenaankoop groene stroom De gemeente doet mee aan een onderzoeksproject over slimme netten en slimme meters De gemeente onderzoekt de mogelijkheden op haar grondgebied voor het gebruik van restwarmte De gemeente geeft punten voor de e-portemonnee voor de aankoop van zonneboilers Termijn (,, ) Hernieuwbare energie 28

29 8 andbouw en Natuur Duurzame landbouw is economisch verantwoord, sociaal rechtvaardig en ecologisch leefbaar. Er worden productiemethoden gebruikt die rekening houden met het bewaren van de biodiversiteit en die erop gericht zijn om de uitstoot van schadelijke gassen te beperken. Via onder meer voldoende diversificatie van teelten wordt de bodemkwaliteit behouden. Het behoud, beheer en de ontwikkeling van de natuur voor de gemeenschap en voor toekomstige generaties is een ecologische noodzaak en een ethische plicht. Een enkele maatregel die deze emissies aanzienlijk zouden verminderen, is er echter niet voorhanden binnen de landbouwsector. De provincie en de gemeenten kunnen zich richten op het stimuleren van een cluster van maatregelen, die samen tot een belangrijke vermindering kunnen leiden. Voor landbouwbedrijven is de energiekost vaak een grote kost. De opportuniteiten voor emissiereductie moeten daarom gezocht worden in duurzame energieproductie (wind, zon, W en warmtepompen). In de TACO2-studie worden de volgende klimaatvriendelijke landbouwtechnieken voorgesteld: het gebruik van dierlijke meststoffen in plaats van synthetische meststoffen; herintroduceren van gemengde/roterende landbouwsystemen; gebruik van nieuwe (organische) meststoffen; telen van een vanggewas (groenbemesters); overschakelen van gewone landbouw op organische landbouw; verminderen van de hoeveelheid toegevoegde stikstof (beperken gebruik meststoffen), indien bemesting nodig is, kiezen voor geleide bemesting; toepassen van niet-kerende grondbewerking; semi-gesloten kassen. aatregelen zoals het gebruik van dierlijke meststoffen in plaats van synthetische meststoffen, het herintroduceren van roterende landbouwsystemen, variatie van het veevoeder en het gebruik van nieuwe organische meststoffen geven slechts beperkte emissiereducties, maar de kosten zijn laag en deze maatregelen leveren ook voordelen op in andere gebieden (bijv. ecosysteemdiensten). Netto zorgt de natuur in imburg voor een opname van CO 2. De opportuniteit ligt hier om deze nettoopname capaciteit te verhogen door enerzijds het aanplanten van bossen in imburg en anderzijds het beperken van het terug vrijkomen van CO 2 -emissies door het beperken van de areaalafname van bos en het goede beheer van veengebieden. Ook groen draagt bij tot CO2 opname. Naast CO2 opname draagt het ook bij tot leefbaarheid (recreatie, ontmoetingsplaats, ) en onze gezondheid (tempert bijv. milieuhinder zoals luchtvervuiling en geluidshinder). Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden verder gezet? De gemeente neemt verschillende maatregelen om het natuurareaal te verbeteren. Alle gezinnen in Diepenbeek konden dit jaar gratis een boom krijgen. Ook is er budget voorzien voor bosuitbreiding. Door de adoptie van de boomkikker zet de gemeente zich ook in om de habitat van deze diersoort te verbeteren. De gemeente geeft verschillende subsidies o.a. voor kleine landschapselementen en natuurbeheer door verenigingen. Doelstellingen van de gemeente De gemeente neemt deze doelstelling niet op in het klimaatbeleidsplan. Dit neemt niet weg dat de gemeente blijft inzetten op natuur en groen. In het milieubeleidsplan werden verschillende acties opgenomen in het hoofdstuk Biodiversiteit. Bestaande acties worden hierin verder gezet en nieuwe acties worden opgestart. Voor meer informatie verwijzen we naar het milieubeleidsplan. andbouw en natuur 29