Hoe het was vóór 1950

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe het was vóór 1950"

Transcriptie

1 Scriptie door een scholier 4665 woorden 21 februari ,8 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoe het was vóór 1950 In den beginne was er het geluid. Dit ontwikkelde zich langzaam maar zeker tot een medium, en het spreken was ontstaan. Maar hier bleef het niet bij. De mens ontdekte dat je met een stem meer kon doen dan alleen spreken. Daarom begon men te zingen. Dit zingen was echter niet het zingen zoals wij het nu kennen, maar daarom niet minder muziek. We zitten nu ongeveer tegen het einde van de prehistorie. We maken een enorme sprong in de tijd, en we gaan verder vanaf de middeleeuwen. In de middeleeuwen was de muziek nog zeer eenvoudig in vergelijking met wat men nu kan realiseren. Ik kan hier mijn belangrijkste stelling aan jullie presenteren: De evolutie van de muziek loopt parallel met de evolutie van de technologie. Na de middeleeuwen komen we aan de Renaissance, een stijlperiode die niet zo veel verschilt aan de middeleeuwen wat muziek betreft. In de middeleeuwen was muziek eenstemmig, en gebruikt om toneel te maken. In de Renaissance krijg je polyfone of meerstemmige muziek. Het belangrijkste moment waarop muziek in het leven van de mensen aanwezig was, was in de kerk. De Renaissance in onze Westerse wereld hechtte namelijk veel belang aan de kerk. Dit uitte zich in het leven van de mensen, dat zich afspeelde op het ritme van de klokken en de gregoriaanse gezangen. Later, rond ongeveer het begin van de 17de eeuw, kwamen we in een nieuwe periode, met name de Barok. We zien dat de samenleving rijker wordt, en er ontstaan kleine orkesten. Dit werd uiteraard mede mogelijk gemaakt door de vooruitgang van de technologie, waardoor nieuwe instrumenten werden uitgevonden. De muziek wordt ook opnieuw een beetje complexer. In de tweede helft van de 18de eeuw komen we in het Classicisme terecht. De grote dapperen gaan op ontdekkingsreis (of zijn natuurlijk al lang geweest), en er is een gretige handel in slaven uit Afrika, die vanuit hun eigen land naar Amerika worden overgebracht per schip (cfr. Amistad, een film uit 1997 van Spielberg). Ondertussen blijft de welvaart in onze contreien stijgen, net als de grootte van de orkesten, en de complexiteit van de muziek. In de Romantiek, die ongeveer de gehele 19de eeuw besloeg, kregen we een enorm gevoel van triestheid, woede, teleurstelling en een heleboel andere negatieve gevoelens. De mens wilde vluchten uit de realiteit. Veel voorkomende thema s in de kunst waren dood, avontuur, moed, natuur, enzovoort. Uiteraard kon men dit ook in de muziek terugvinden. Componisten zoals Smetana schreven muziek waarin men probeerde de natuur na te bootsen. Zijn beroemde werk De Moldau is daar het schoolvoorbeeld bij uitstek van. In de muziek die geschreven werd, werden ook meer en meer chromatiek en dissonanten toegepast. Dit maakte de muziek niet alleen complexer dan voorheen, maar ook voller, rijker, en dikwijls ook droever klinkend. Deze triestheid kwam men ook tegen bij de slaven in Amerika. Dit gaf ons de nu alom bekende zwarte Pagina 1 van 8

2 klaagzangen. Ook Negrospirituals en de zwarte Kerkmuziek maakten een opmars in de steeds belangrijker wordende Verenigde Staten van Amerika. Met de afschaffing van de slavernij rond 1866 verdween ook de klaagzang voor het grootste deel. Nu zijn we er. De twintigste eeuw. De woelige 20ste eeuw! In onze gebieden zijn er nog enkele diehards die verdergaan zoals hun voorgangers in de Romantiek, en klassieke muziek blijven schrijven. Toch leerde men bij ons een nieuw genre kennen: Ragtime. Dit is een soort lied, en het deed zijn intrede in de jaren 10. In de jaren 20 kwam het tot een definitieve doorbraak. Het bleef een populair genre, tot en met de jaren 30. Tijdens de tweede wereldoorlog kwam vanuit de VS opnieuw een genre overgewaaid. Amusementsmuziek ontstond, en mensen als Glenn Miller kregen naam in ons land. Het nieuwe genre: Big Band, tevens ook de naam van het orkest dat deze muziek speelt. Onder invloed hiervan kreeg je swing. Ook de echte oude crooners als Frank Sinatra kwamen aan de bak. Er ontstond een diversiteit in muziek, vooral na de wereldoorlog, tezamen met een nieuw fenomeen: sociale globalisering. Hiermee bedoel ik dat er veel mensen in andere landen zaten, vooral militairen en arbeiders, en de mensen zo meer en meer in contact kwamen met andere culturen. Rock n Roll De ontdekking van elektriciteit eind 19de eeuw opende vele nieuwe mogelijkheden. Men kon elektriciteit gebruiken als energiebron voor verschillende apparatuur, en ook voor simpele dingen als straatverlichting. Later in de 20ste eeuw is dankzij de elektriciteit en de vooruitgang van technologie een nieuwe uitvinding mogelijk geweest: de elektrische gitaar. Zonder dit nieuwe muziekinstrument zou het ontstaan van een nieuw genre nooit mogelijk zijn geweest: de Rock n Roll. Dit genre ontstond midden jaren 50 in de Verenigde Staten. De wortels van deze muziek zijn terug te vinden in eerder zwarte genres zoals R&B en Boogie-woogie. De meest bekende en ook meest succesvolle zanger uit deze tijd is zonder twijfel Elvis Presley, alias The King. Deze man werd zo gewaardeerd, omdat hij als blanke zanger toch zwart kon zingen. Bovendien wiegde hij veelvuldig met zijn heupen wanneer hij op het podium stond. Hieraan dankte hij de bijnaam Elvis de schelvis Presley. Hij wist menig hart van tienermeisjes te veroveren. Over tienermeisjes gesproken, de Rock n Roll had zulk overweldigend succes bij jongeren! Het genre was volledig nieuw, niemand had ooit eerder zo n muziek gehoord. Het was luide muziek, met vaak een gewaagde tekst. Maar niet alleen de muziek zelf had succes bij de jongeren, het apparaat dat de muziek speelde ook. De jukebox, die uitgevonden is in de jaren 30, won enorm aan populariteit. Platen in de jukebox moesten wekelijks vervangen worden, omdat ze letterlijk grijs gedraaid waren. Deze platen werden massaal verkocht, aan ouders, aan tieners, aan eigenaars van bars en wegrestaurants, aan iedereen. Bovendien waren en verschillende soorten platen. Eerst werden platen gemaakt die 78 toeren per minuut draaiden. Later begon men platen te maken die 45 toeren per minuut draaiden. Deze waren namelijk veel duurzamer. Na de tweede wereldoorlog was er in de verenigde staten een plotse stijging van de welvaart, en de economie ging als een vuurpijl de hoogte in. Hierdoor hadden de mensen dus het geld, dat ze uitgaven aan de platen. De muziekindustrie zoals wij ze nu kennen is in deze periode ontstaan, ten gevolge ervan. De Golden Sixties & De Beatle Mania Voor we aan de Beatles komen, ga ik nog even verder op de Rock n Roll. Dit genre bleef uiteraard Pagina 2 van 8

3 bestaan. In de Verenigde Staten lanceerde Chubby Checker een nieuwe dans: de Twist. Deze werd vanaf 1960 dé dansrage. Nu over naar het eigenlijke onderwerp van dit hoofdstukje. De Golden Sixties, hippies, Love, Peace & Understanding, Flower Power, we zijn nog steeds vertrouwd met al deze begrippen, wat illustreert hoe groot de invloed van deze periode op het heden is geweest. Maar waarom werd het roer zo plots omgegooid? In de jaren 50 werd de jeugd erg streng opgevoed. Hun moeder en vader sprak men aan met respectievelijk mevrouw en meneer. Regels zouden zonder vragen te stellen blindelings nagevolgd worden, de wil van de ouders was wet. De muziek was revolutionair getint, de jeugd begon zich tegen deze opvoedingsvorm te verzetten. Men geloofde namelijk dat de muziek de samenhorigheid benadrukte, en zou weergeven hoe de revolutie eruit zou zien. Dit gebeurde uiteraard ook met de nodige drugs. Lang haar stond symbool voor individuele vrijheid. Het belangrijkste muzikale evenement uit deze periode is zonder meer het Woodstock muziekfestival. Het trok meer dan een half miljoen bezoekers aan. Ook locatie is niet onbelangrijk: het land dat het meest bloeide in de Golden Sixties was Engeland. Het krioelde er van kunstenaars, modellen, popsterren, fotografen, modeontwerpers en kappers, die er allemaal op uit waren nieuwe stijlen te ontwikkelen. Als we aan Engeland denken, denken we ook aan Londen en aan Liverpool! Een nieuwe jeugdcultuur werd geboren Dé groep bij uitstek uit de jaren 60 is zonder meer The Beatles. George Harrison, John Lennon, Ringo Starr en Paul McCartney waren vier vrienden die in kleine cafés concertjes speelden met hun band. Alles wat groot is, is ooit klein begonnen. Beetje bij beetje vergaarden ze meer geld, en kwamen in het commerciële circuit terecht. In 1962 bracht de groep hun eerste singel uit, met als titel Love Me Do en in 1963 waren ze reeds zó immens populair geworden, dat er een Beatle Mania ontstond. Deze verspreidde zich razendsnel over Europa en de Verenigde Staten. Getuigen van de concerten zeggen dat de meisjesfans van de band op de concerten zo hard gilden en schreeuwden, dat men de band niet eens meer kon horen spelen. Dit brengt ons tot wat de Beatle Mania eigenlijk is: de term om het uitzinnige gedrag van de (vrouwelijke) fans van de Beatles op concerten aan te duiden. Om één of andere reden riep de muziek bij de meisjes een gevoel van passie, vreugde en bevrijding op, mede ten gevolge van de seksuele revolutie. Maar wie van de Beatles het droombeeld van de brave voorbeeldige jongens heeft, vergist zich grondig. Naar verluidt liepen er geen grotere druggebruikers dan de Beatles rond. Ze hadden hun succes eraan te danken, er is geen nummer geschreven op een nuchter moment. Maar langs de andere kant: Als jij je de jaren 60 nog kan herinneren, ben je er niet echt bij geweest zei een getuige ooit eens. Aan alle mooie liedjes komt een einde, ook aan dat van de Golden Sixties. Vanaf 1967 ontstond een tegencultuur, onder leiding van de Rolling Stones. Deze nieuwe cultuur was antiautoritair. Ze daagde de oude levenswijze uit op gebied van religie, leefpatronen, mode, werk en succes, en uiteraard ook seks. Ook dit protest gebeurde via muziek, drugs en politiek. Langzaam maar zeker verdween de hippiebeweging en we traden de onstuimige jaren 70 binnen. De Punkbeweging Nieuwsflash: Mei 1968: Rellen in Parijs. Franse studenten raakten slaags met de politie toen deze een einde wilde maken aan de demonstraties. De jongeren kwamen op straat ten gevolge van hervormingen in het onderwijs en op sociaal vlak. Ongeveer tien miljoen Franse arbeiders gingen in staking om de studenten te steunen bij hun strijd tegen de veranderingen die de regering wilde doorvoeren. Pagina 3 van 8

4 Niet enkel in Frankrijk kwam je zulke situaties tegen. Ook in andere Europese en Amerikaanse landen kwam je dit fenomeen tegen. In Engeland ging de economie meer en meer achteruit. De werkzekerheid verdween langzaam, en zo ook de toekomst voor de studenten. Dit wekte bij hen een groot ongenoegen. Men ging niet meer akkoord met de manier waarop de hogere instanties het land leidden. De oliecrisissen begin jaren 70 zullen dit nog sterker in de hand werken, omdat hierdoor de prijzen per vat ruwe olie exponentieel stegen. Nieuwsflash: 6 december 1969: Op het Altamont muziekfestival werd tijdens het optreden van de Rolling Stones een 18-jarige Afro-Amerikaan op brutale wijze vermoord, nadat deze een geweer had getrokken met mogelijk de intentie te schieten. Het ging hier om een interventie van iemand van de security, die de jongeman vijf messteken toebedeelde. Het slachtoffer stierf ter plekke. Er waren nog drie andere incidenten op het festival. Door de mensen van de security werd in drugs gehandeld. Gelukkig is dit incident een enige in zijn soort. Het ongenoegen onder de mensen bleef groeien sinds mei Op dit festival was de sfeer van het begin af aan al erg gespannen. Toen groepen weigerden op te treden voor het potentieel gevaarlijk publiek, liepen de zaken uit de hand. De moord wordt algemeen aanvaard als het einde van de Golden Sixties en het tijdperk van de Beatles. Men had geen boodschap meer aan liefde en vrede. Men ging uit protest nieuwe muziek maken: Punk. Onder andere de Rolling Stones namen de positie van de Beatles in. Ik citeer een rockcriticus: De Stones zijn realistisch, in tegenstelling tot de fantasievolle Beatles (Jon Landau). Maar hier bleef het niet bij. De Punk evolueerde als cultuur. Het ging van verzet tegen de gevestigde orde, de autoriteit en love, peace & understanding naar verzet tegen alles! Zag men mensen met lang haar, ging men naar de kapper om het kort te laten knippen. Toen de toenmalige Britse koningin 25 jaar op de troon zat, brachten de Sex Pistols hun nummer God save the Queen uit. Hierin zingen ze dat de koningin geen mens is, de Engelsen in een sprookje leven en er geen toekomst meer is. Als je denkt dat dit erg is, dan heb je pech. De Punk houdt daar geen rekening mee. Het algemeen aanvaarde motto van de Punk is namelijk: Like it or fuck off! De jaren 70: Meer dan Punk alleen Punk overheerste misschien wel in de jaren 70, met nadruk op de tweede helft ervan, toch was dat niet de enige muziek met aanhang. Gelukkig waren er ook mensen die niet protesteerden tegen alles wat er zich om hen heen afspeelde. Gelukkig waren er mensen die genoegen schepten in het niet uitschelden van hun buren. Een eerste grote tegenhanger van Punk is zonder twijfel Glitterrock. Je zal dit begrip waarschijnlijk niet veel horen. Toch is het muziek die je zeer goed zal kennen. Queen en Elton John waren enkele bekende artiesten uit het genre. De muziek van de glitterrock was, in tegenstelling tot de serieuze rock, eenvoudig en toegankelijk voor iedereen die ernaar luisteren wilde. Vaak droegen artiesten spectaculaire kostuums. Reggae. Een volgend alom bekend genre uit dit decennium. Het werd uit de Amerikaanse getto s gehaald door Bob Marley en The Wailers. Dankzij hen werd het genre wereldwijd bekend, en ook wereldwijd geapprecieerd. Het genre ontstond al in 1964, maar brak pas 8 jaar later door in het commerciële circuit. De populariteit van de Reggae kreeg een boost in 1981, toen Bob Marley stierf, om daarna langzaam te vervagen tot wat er vandaag de dag van overblijft. Aan het decennium kan je niet anders linken, als er niet zeker Jackson tussen zit! The Jackson Five was Pagina 4 van 8

5 de eerste echte popgroep tijdens de jaren 70. En Pop is echt wel het juiste woord! De albums die ze op de markt brachten, haalden stuk voor stuk de top 10 in de Verenigde Staten. Er werd zelfs een tekenfilmreeks gemaakt. Later splitste de groep, en ging Michael Jackson solo. Hij bracht hits uit als Billy Jean en Beat It. Hij gelooft dat God zijn muziek schrijft, met hem als medium. ABBA won in 1974 het Eurovisiesongfestival met hun nummer Waterloo. Ook deze muziek is een voorbeeld van de pop. Het genre nam geen risico s op gebied van tekst in de liedjes. Toch sloeg het wel aan. In de tweede helft van het tijdperk ontstond een nieuw genre. De Disco werd geboren. Het genre ontstond onder invloed van Motown, Soul en Funk, wat toen kleinere genres waren. Het publiek voor de muziek bevond zich vooral in discotheken en nachtclubs, hoewel er de tendens was dat populaire liedjes van de radio ook meer en meer in discotheken werden gedraaid. Het grappige aan disco is wat het populair heeft gemaakt. Het feit dat de muziek eenvoudig was en een vaste beat had, maakte het gemakkelijk om op te dansen. Disco werd dus niet populair omdat het goede muziek was, maar omdat de mensen graag een nachtje gingen stappen. Helaas bleef voor de Discofans de lol niet duren. Op 12 juli 1979 organiseerden enkele DJ s een evenement met als naam Disco Demolition Night. Het bestond erin Discoplaten op te blazen en stuk te gooien. Een immense rel kon nauwelijks vermeden worden. Muziekhistorici zien dit evenement als de avond dat Disco stierf. Een laatste niet te vergeten genre is zonder twijfel de New Wave, een soort post - Punk genre. Het bereikte zijn hoogtepunt dankzij groepen zoals The Jam, U2, en vooral The Police, wiens grootste hit aller tijden zonder twijfel Every Breath You Take zal zijn. Muziek in de jaren 80 In de jaren 80 draaide het wat de muziek betreft slechts om 1 ding: commercialiteit. Men hoopte zo veel mogelijk platen te verkopen van de liedjes die gemaakt werden. Een bijkomend doel was het bereiken van plezier door middel van banaliteit, en dit fenomeen bracht escapisme en vooral conformisme met zich mee. Nu blijft de vraag alleen hoe men dit probeerde te bereiken. Men bracht stijlaanpassingen aan in de muziek van de jaren 70 op drie verschillende niveaus: stemgeluid, algemene sound en akkoorden. Het stemgeluid werd aangepast door middel van computermiddelen, net zoals de algemene klankkleur. De akkoorden waren gevarieerd, hoofdakkoorden worden afgewisseld met nevenakkoorden en septiemen. Ook in kledij van de artiesten werden opvallende nuances aangebracht. Het schoolvoorbeeld van de artiest uit de jaren 80 die dit allemaal zeer goed onder de knie had, en honderdduizenden platen heeft verkocht, is zonder twijfel Prince. Toch was er, zoals altijd al, een groep muzikanten die zich tegen de commercialiteit keerden. Men dacht dat de popmuziek een lage cultuurvorm geworden was. Daarom begon een tegenhangende groep artiesten muziek te maken zoals bijvoorbeeld glamrock of glitterrock. Dit was een soort symfonische rock, popmuziek met de pretentie klassieke muziek te zijn. Men beschouwde dit als een hogere cultuurvorm. Toch is dit verzet compleet de mist ingegaan. Het mislukte om de eenvoudige reden dat het ook wel aansloeg, en er veel pleten verkocht werden van dat type muziek. Toch zijn vele kenners het wel eens over enkele andere kenmerken, specifiek voor de muziek in de jaren 80. Men zegt wel eens dat deze muziek de meest verhalende muziek die ooit gemaakt werd, is. Dit wil zeggen dat in de teksten van vele liedjes een verhaaltje zit. De banaliteit is dus niet tot op deze hoogte Pagina 5 van 8

6 doorgedrongen, en puur muzikaal gebleven. Ik denk dat we als voorbeeld hiervan best Queen kunnen neme, die een enorme hit scoorde met het nummer Bohemian Rhapsody. Dit lied gaat over een jongeman, die een moord gepleegd heeft. Hij wil echter niet zijn straf aanvaarden. Hij kreeg namelijk de doodstraf voor zijn misdrijf. Daarom zegt hij een laatste keer vaarwel aan zijn moeder, en excuseert hij zich voor het verdriet dat zijn daden haar hebben aangedaan. Verder is een ander belangrijk punt dat de popmuziek vol ambiguïteit zit, oftewel dubbelzinnigheid. Wie jaren 80 denkt, denkt uiteraard ook disco, die opnieuw een kleine opleving kende. Hierover valt veel te zeggen, maar toch ga ik niet uitwijden. Disco is een genre dat ontstond, zoals de naam al doet vermoeden, in de discotheken. Disco is oorspronkelijk de verzamelnaam voor alle muziek die je in het uitgangsleven tegenkwam, maar naarmate men meer en meer één soort liedjes draaide, werd Disco een welbepaald genre muziek. Wat met de jaren 90? Dit is het moeilijkste, maar tegelijkertijd ook het gemakkelijkste decennium om te behandelen. Het moeilijkste, omwille van de enorme variëteit in de muziek, maar daarom ook het gemakkelijkste. Het is namelijk onmogelijk geworden labels te kleven, onderscheid te maken. De muziek is namelijk één grote pot nat geworden. We hebben last van genrevermenging. Elementen uit Reggae komen in de New Wave terecht, dan weer in de pop, je krijgt elementen uit Country die in de Rock terecht komen, je kunt het je zo gek niet bedenken, of het bestaat. De muziek is bovendien veel betekenislozer geworden. Waar vroeger culturen, subculturen, visies en protest achter zat, is nu slechts een goed verkopend muziekgenre (of in dit geval subgenre). Het is nu allemaal een vorm van ontspanning of niet? Het verhalende element uit de jaren 80 is in sommige gevallen wel gebleven. In deze steeds meer en meer individualiserende en globaliserende maatschappij is er nood aan een degelijke communicatie. Hier neemt de muziek in veel gevallen terug een belangrijke rol in. Muziek werkt therapeutisch. Het is een middel om wat er op je lever ligt, wat je meemaakt, te delen met anderen. Het is de meest efficiënte oplossing in de vele gevallen van cocooning. Dit gezegd zijnde, laten we even nagaan wat er overblijft van de oorspronkelijke genres uit de afgelopen decennia. De Swing en Big Band, Ragtime en dergelijke zijn nagenoeg volledig verdwenen. Je vindt ze enkel nog terug op concerten van plaatselijke harmonieorkesten. De Rock n Roll is geëvolueerd, in samensmelting met Country, naar de huidige Rock. De Punk en de New Wave hebben geleid tot wat we nu kennen als Grunge, Metal in al zijn variaties, en natuurlijk ook Hardrock. De naam van dit genre is minder bekend, maar Nirvana zal iedereen wel kennen. Nirvana is een voorbeeld van een groep die deze muziek maakte, tot de lead zanger zelfmoord pleegde (of werd vermoord, er bestaat twijfel over). De Disco is onherkenbaar veranderd. Met behulp van sequencers en synthesizers is het genre opgesplitst in de huidige House, Trance, Dance, techno, enzovoort. Er ontstonden ook nieuwe dingen, die voorheen nooit uitgeprobeerd zouden zijn. Zo hebben we het genre Industrial. Het bestaat uit geluiden die je op een industrieterrein of in een fabriek kan horen. Het is een niet erg veel beluisterd genre, en wordt vooral op specifieke fuiven gedraaid. Verder is er nog de R&B en de Hiphop. De R&B is helemaal niet zoals die van enkele decennia geleden. In de Hiphop onderscheiden we ook nog het subgenre Rap. In dit genre werkt men met een sample, een zichzelf steeds herhalend thema (cfr. Een ostinaat in de klassieke muziek) waarop men een tekst ritmisch vertolkt, zonder nadruk op melodie of zang. Pagina 6 van 8

7 Algemeen besluit: voor elk wat wils in de jaren 90! Synthese Muziek is een fenomeen van door de jaren, nee, eeuwen heen. De laatste decennia is de evolutie (of is het revolutie?) enorm geweest. Voor muziek heeft men altijd functies gehad, dat was in de oudheid zo, en nu nog steeds. Toch zijn die functies door de eeuwen heen veranderd, mede onder invloed van wat zich afspeelde op andere domeinen doorheen de geschiedenis. Zo is muziek een spiegel van zijn tijd In de jaren 50 kregen we een genre dat als revolutionair beschouwd werd. Het gaat hier om de Rock n Roll. Het is belangrijk om bij dit genre een korte sociologische achtergrond te geven. Het ontstond in de Verenigde Staten en heeft zijn wortels in de Boogie-woogie en de R&B (die niets te maken heeft met de R&B die we nu kennen). Gedurende dit decennium was het zo dat jongeren thuis geen enkele vorm van inspraak hadden. Ze spraken hun ouders aan met meneer en mevrouw, en de wil van de ouders was wet. De opvoeding was dus zeer streng, en regels moesten nauw nageleefd worden. Daarom had de jeugd een verzetje nodig, iets waarbinnen ze zich konden uitleven. Men is Rock n Roll beginnen spelen. Het was een revolutionair, nieuw genre met een sound die nooit eerder gehoord was. De meest gerespecteerde zanger (met de daarbij passende bijnaam The King ) was Elvis Presley, die een oneindig respect genoot omdat hij als blanke man toch zwart kon zingen. Zakenlui roken de geur van grof geld. Platenmaatschappijen begonnen LP s te maken, die inderdaad massaal verkochten, en letterlijk grijs werden gedraaid in een heroplevende rage: de jukebox. We belanden in de jaren 60, die ook wel eens de Golden Sixties worden genoemd. Dé sleutelbegrippen bij uitstek zijn Love, Peace & Understanding, Flower Power, enzovoort. De muziek was in de eerste plaats een verder verzet tegen de strenge opvoeding uit de jaren 50, maar in de tweede plaats ook een revolutie. Men dacht dat de muziek een beeld zou geven van hoe deze eruit zou zien, en de muziek benadrukt bovendien de samenhorigheid tussen de mensen. Men streed vooral voor meer individuele vrijheid, die werd benadrukt door lang jaar en drugs. De beweging is ontstaan in Engeland, waar het krioelde van de kunstenaars, fotomodellen, kappers, fotografen en popsterren die er allemaal op uit waren nieuwe stijlen te creëren. De belangrijkste groep die deelnam aan de vernieuwingen was The Beatles. Ze startten hun carrière in 1960 als caféband, maar in 1963 verkochten ze reeds zoveel platen, en waren ze al zó immens populair, dat er een echte Beatle Mania ontstond. Op live concerten van de groep werden brandweer, politie, ziekenwagenpersoneel en security grondig ingezet. Vrouwelijke fans vielen spontaan flauw. Getuigen vertellen dat op de concerten er een immens gegil was, met als gevolg dat je vaak niet eens meer kon horen wat er gespeeld werd, en wat de Beatles zongen. Dit geeft ons de definitie van het begrip: de Beatle Mania is de term die gebruikt wordt om het buitenzinnige gedrag van de vrouwelijke fans te omschrijven. De muziek riep onder invloed van de seksuele revolutie een gevoel van vreugde, passie en bevrijding op. Toch waren de Beatles geen brave jongens. Grotere druggebruikers kon je naar verluidt niet vinden. Maar dan nog, als jij je de jaren 60 nog kan herinneren, ben je er niet echt bij geweest Dit brengt ons bij nieuwe sociale omstandigheden, en het ontstaan van een nieuw belangrijk genre. De wereld kreeg te maken met oliecrisissen, de economie ging enorm achteruit. De regeringen leken bij de pakken te blijven zitten, en niet naar oplossingen te zoeken. Hervormingen in het onderwijs namen het vooruitzicht op een goede toekomst weg. Er heerste steeds meer en meer werkloosheid. Al deze factoren waren de oorzaak van een groeiend ongenoegen bij de bevolking, en dan vooral bij studenten. Men kwam Pagina 7 van 8

8 op straat, demonstraties werden een nieuwe gewoonte. Ook in de muziek werd het verzet merkbaar. Het genre Punk was een demonstratie tegen de gevestigde orde en het gezag, dat schijnbaar de studenten niet hielp. Hiermee ook meteen het vooroordeel de wereld uit dat de muzikanten die Punk maakten schooiers waren, het waren namelijk mensen met hoge opleiding en van goede komaf. De Punk groeide als cultuur van verzet tegen autoriteit naar verzet tegen alles! Toch was er meer dan Punk in de jaren 70. Als soort van afgeslankte Punk met een minder negatieve tekst, hadden we eerst en vooral de New Wave, die vertolkt werd door groepen zoals U2, The Police, enz. behalve New Wave had men ook de Reggae, die door Bob Marley en zijn groep uit de getto s van Amerika werd gehaald en gepopulariseerd. Hoewel het genre op zich al in de eerste helft van de jaren 60 ontstond, is het pas in de jaren 70 bekend geworden. Een ander belangrijk fenomeen waren de Jackson Five, die als eerste groep de échte popmuziek op de markt brachten. Mooie prestatie voor een groepje van vijf kinderen, niet? In de jaren 80 ging Michael Jackson solo verder. Hij geloofde dat de muziek door God geschreven werd, en dat hijzelf slechts het medium was dat Gods muziek vertolkte Wat we zeker niet mogen vergeten is de muziek die in de discotheken werd gedraaid. In de eerste plaats was het Soul, Motown en Funk, maar het werd meer en meer het populaire liedje dat je op de radio hoorde dat men draaide. Disco is trouwens niet populair geworden vanwege de kwaliteit, maar omdat de mensen graag een avondje uit gingen. De jaren 80 is een voortzetting van de jaren 70, maar dan met een verhoogde belangstelling voor de commercialiteit van de muziek die men maakte. Men voerde subtiele veranderingen in betreffende stemgeluid, akkoorden, en een nieuwe sound in de hoop meer te verkopen. Ook de kledij van de artiesten tijdens optredens werd aangepast. De koning hiervan is zeker Prince geweest. De jaren 80 waren bovendien de jaren waarin muziek met inhoud gemaakt werd. Dit wil zeggen dat de liedjes een verhalend aspect kregen wat de tekst betreft. Het schoolvoorbeeld hiervan is Bohemian Rhapsody van Queen. Over Queen gesproken, zij waren een tegenhanger van de commercialiteit met hun muziek. Ze maakten glitterrock, rock met het prestige klassieke muziek te zijn. Toch is deze stroming volledig mislukt, om het eenvoudige feit dat hun platen toch goed verkochten. Over de jaren 90 kunnen we heel kort en bondig zijn. De grotere genres van voorheen splitsten op in vele verschillende subgenres. De muziek werd grotendeels betekenisloos, met slechts 1 doel: ontspanning. Toch is dit slechts voor een deel de waarheid: in deze steeds meer globaliserende en individualiserende maatschappij is de muziek een vorm van gezelschap, en een vorm van communicatie naar de wereld toe. Dit is het gevolg van zogenaamde cocooning. Een ander belangrijk element in de jaren 90, is dat je genrevermenging krijgt. Dit wil zeggen dat veel muziek tegenwoordig een hutsekluts is van elementen uit verschillende genres en stijlen. Een echt label kunnen we dus niet meer kleven. Pagina 8 van 8

obs De Kievitshoek Muziek & Dans januari 2014

obs De Kievitshoek Muziek & Dans januari 2014 obs De Kievitshoek januari 2014 Muziek & Dans Geschiedenis van de popmuziek??? Eigenlijk is het ondoenlijk de geschiedenis van de popmuziek in het kort te vertellen als je bedenkt dat er boeken vol over

Nadere informatie

In ons werkstuk komen de onderwerpen Blues en jazz muziek, Country en western muziek, Rock & Roll, Soul, R&B, Funk, Rap, Reggae voor.

In ons werkstuk komen de onderwerpen Blues en jazz muziek, Country en western muziek, Rock & Roll, Soul, R&B, Funk, Rap, Reggae voor. Werkstuk door L. 1901 woorden 17 maart 2014 5,3 14 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord In ons werkstuk komen de onderwerpen Blues en jazz muziek, Country en western muziek, Rock & Roll, Soul, R&B,

Nadere informatie

Protest in de jaren 60 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Protest in de jaren 60 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62193 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

2,2. Opdracht door K woorden 21 november keer beoordeeld. CKV Muziek Verslag

2,2. Opdracht door K woorden 21 november keer beoordeeld. CKV Muziek Verslag Opdracht door K. 1157 woorden 21 november 2016 2,2 5 keer beoordeeld Vak Methode CKV De bespiegeling CKV Muziek Verslag Kunst is een belangrijk onderdeel van de cultuur. Mensen van over de hele wereld

Nadere informatie

-Mijn naam is Henkjan van der Hoek. -J, dank je wel. - Mijn naam is Alex -Jannet, ja die mocht er niet bij zitten, die zegt altijd van die rare

-Mijn naam is Henkjan van der Hoek. -J, dank je wel. - Mijn naam is Alex -Jannet, ja die mocht er niet bij zitten, die zegt altijd van die rare Interview met Jannet Bodewes Door Timen van Ark en Jaap van der Weerd van www.countryland.nl We hebben in de studio Jannet Bodewes, en wat is uw naam? -Mijn naam is Henkjan van der Hoek Jullie hebben nog

Nadere informatie

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500)

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Algemeen Als je aan de Middeleeuwen denkt, dan denk je waarschijnlijk aan grote kastelen, ridders en jonkvrouwen. Natuurlijk, dit is een gedeelte

Nadere informatie

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Pizza Verdi Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Opdrachtenblad Lesuurpakket Pizza Verdi (thema s: sociale verschillen, stereotyperingen/vooroordelen; verdiepingsopdracht Amerikaanse burgerrechten)

Nadere informatie

Modules AMC 2011-2012

Modules AMC 2011-2012 G e m e e n t e l i j k e A c a d e m i e v o o r M u z i e k e n W o o r d L e d e Algemene Muziekcultuur (AMC) volg je gedurende drie jaar in de middelbare graad van de richting muziek. Je volgt wekelijks

Nadere informatie

Lesbrief Méér Muziek in de Klas

Lesbrief Méér Muziek in de Klas Lesbrief Méér Muziek in de Klas Doelen: De leerlingen: - Leren bekende artiesten uit de 80 s kennen - Leren wat Live Aid was en USA for Africa - Leren wat een synthesizer en een drumcomputer zijn - Leren

Nadere informatie

Samenvatting Kunst ABC

Samenvatting Kunst ABC Samenvatting Kunst ABC Week 1: Kunst algemeen + film, beeldhouwen en fotografie Info: Wat is kunst? Kunst kan verschillende soorten dans, muziek, schilderijen, toneel en beelden zijn. Beeldhouwkunst of

Nadere informatie

Muziekopdracht. 1950-heden. Naam: Klas: Docent:

Muziekopdracht. 1950-heden. Naam: Klas: Docent: Muziekopdracht 1950-heden Naam: Klas: Docent: Muziekopdracht: 20ste eeuw (1950-heden) Ga naar http://www.sitepalace.com/develsteinhavo4/muziek.html. Hier vind je links naar muziek(clips) die je nodig hebt

Nadere informatie

5,6. Werkstuk door Eefje 2017 woorden 25 april keer beoordeeld. Inleiding

5,6. Werkstuk door Eefje 2017 woorden 25 april keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door Eefje 2017 woorden 25 april 2017 5,6 1 keer beoordeeld Vak Anders Inleiding Mijn vader zong vroeger altijd liedjes van de Beatles. Daardoor werd ik al snel fan van ze. Toen we op het VOC-schip

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van

werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van werkboekje voorbereiding op het HaFa-schoolconcert 2019 in CKB Theaterzaal dit boekje is van Hoe was het vroeger? werkblad 1 Heel vroeger maakten de mensen muziek met het instrument wat je altijd bij je

Nadere informatie

Violiste Antoinette Lohmann speelt stikmoeilijke vioolsonates van Pieter Hellendaal ( )

Violiste Antoinette Lohmann speelt stikmoeilijke vioolsonates van Pieter Hellendaal ( ) Welkom bij de meestbekroonde krant van Nederland - nu ook online de mooiste ABONNEREN KLASSIEKE MUZIEK ANTOINETTE LOHMANN Violiste Antoinette Lohmann speelt stikmoeilijke vioolsonates van Pieter Hellendaal

Nadere informatie

Hij is 46 jaar oud, 20 jaar getrouwd en heeft twee kinderen van 18 en 20 jaar oud.

Hij is 46 jaar oud, 20 jaar getrouwd en heeft twee kinderen van 18 en 20 jaar oud. Waarom hebben jullie jezelf als duo Needle & Salt genoemd? Rolf's achternaam is Schnyder, wat in het Engels betekent tailor (kleermaker), een man die werkt met een needle, terwijl Fredy's achternaam Salzmann

Nadere informatie

Jamaica. Jamaica MENTO. (Jamaica)

Jamaica. Jamaica MENTO. (Jamaica) Jamaica Jamaica is één van de bekendste eilanden in het Caribisch gebied. Op dit eiland zijn mento, ska, rocksteady, reggae, dub, ragga en dancehall ontstaan. De Jamaicaanse muziek heeft haar weg over

Nadere informatie

De traditionele gospel: De naam zegt het zelf al het is traditioneel dus de gewone muziek stijl uit Afrika.

De traditionele gospel: De naam zegt het zelf al het is traditioneel dus de gewone muziek stijl uit Afrika. Gospel is het Engelse woord voor Evangelie. Gospel is waarschijnlijk ontstaan rond 1900 tijdens de slavernij in Zuid-Amerikaanse katoenplantages. De slaven zongen deze liederen om elkaar spiritueel aan

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

SHOW: The Feel Good Show of The Year. Artiesten: Blues Brothers. Naam: Sjuul Kroon. Klas 3GTA. Vak: CKV Opdracht: ckv verslag.

SHOW: The Feel Good Show of The Year. Artiesten: Blues Brothers. Naam: Sjuul Kroon. Klas 3GTA. Vak: CKV Opdracht: ckv verslag. SHOW: The Feel Good Show of The Year Artiesten: Blues Brothers Klas 3GTA 1. Welk concert heb je gekozen? The Feel Good Show van de Blues Brothers. 2. Waarom heb je juist dit concert gekozen? We kregen

Nadere informatie

ACHTERUIT ZWEMMEN IN GLASSPLINTERS door Herman Brusselmans

ACHTERUIT ZWEMMEN IN GLASSPLINTERS door Herman Brusselmans door Herman Brusselmans ACHTERUIT ZWEMMEN IN GLASSPLINTERS Ik ben begonnen met schrijven op mijn 23e. Maar het grote succes kwam pas later. Op mijn 24e. Door dit succes bleef ik schrijven. Maar ook omdat

Nadere informatie

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750.

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Barok 1. Wanneer? De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Wat bestond er al? Scheepvaart. Verre afstanden moesten per boot afgelegd worden. Zelfs de duikboot bestond

Nadere informatie

VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO. en Het Gelders Orkest.

VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO. en Het Gelders Orkest. VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO en Het Gelders Orkest www.hetgeldersorkest.nl Het Gelders Orkest Theater Lejo en Het Gelders Orkest Beste leerkracht, U gaat binnenkort met uw klas kijken

Nadere informatie

Theater. De theaterworkshop is eenmalig mogelijk, maar ook in meerdere sessies waarbij de laatste keer het optreedmoment zal zijn.

Theater. De theaterworkshop is eenmalig mogelijk, maar ook in meerdere sessies waarbij de laatste keer het optreedmoment zal zijn. Inleiding In deze brochure vind je ons aanbod van creatieve workshops. Een workshop is leuk, leerzaam, en een mogelijkheid om anderen beter te leren kennen. We hebben verschillende mogelijkheden voor scholen,

Nadere informatie

- (Tinne), ik wilde eigenlijk iets anders. P&D Country & Line Dance Weekend

- (Tinne), ik wilde eigenlijk iets anders. P&D Country & Line Dance Weekend Interview met The Cockroach Killers We zijn in Lommel bij het 5e P&D Country & Line Dance Weekend Zaterdag 1 oktober 2016 We zitten aan tafel met deze keer niet als duo maar als voltallige band The Cockroach

Nadere informatie

TAL&NT MUZIEK SPORTKLAS EXTRA AANDACHT VOOR JE TALENT TECHNISCHE HOOGSTANDJES MUZIKAAL GENIE SPORTFANAAT BOGERMAN ONTDEK WAAR JE GOED IN BENT

TAL&NT MUZIEK SPORTKLAS EXTRA AANDACHT VOOR JE TALENT TECHNISCHE HOOGSTANDJES MUZIKAAL GENIE SPORTFANAAT BOGERMAN ONTDEK WAAR JE GOED IN BENT TAL&NT EXTRA AANBO D MUZIEK SPORTKLAS ONTDEK WAAR JE GOED IN BENT TOPPER! EXTRA AANDACHT VOOR JE TALENT TOPCHEF TECHNISCHE HOOGSTANDJES MUZIKAAL GENIE SPORTFANAAT BOGERMAN AANDACHT VOOR JE TALENT Als leerling

Nadere informatie

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal.

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal. Invloed van je gezin De ouders van Debbie gingen scheiden toen zij 6 jaar was. Ze was haar hele leven naar de kerk gegaan-- soms met haar moeder en soms met haar vader, omdat zij een verschillend geloof

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Lijst van muziekgenres

Lijst van muziekgenres Lijst van muziekgenres 1 Muziekperiodes 2 Klassieke muziek 3 Lijst van klassieke instrumentspecificaties 4 Populaire muziek 5 Jazz, blues, folk & country 6 Film- en theatermuziek 7 Wereldmuziek 8 Diversen

Nadere informatie

JE CULTURELE ZELFPORTRET

JE CULTURELE ZELFPORTRET JE CULTURELE ZELFPORTRET Dit is het culturele zelfportret van Vul alles in hele antwoordzinnen in. Gebruik een ander lettertype of een andere kleur voor de antwoorden. Plak hier je pasfoto Film/tv 1 Ga

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Mode Fotografie Kunst in de middeleeuwen Kunst uit de renaissance... 14

INHOUD. Inleiding Mode Fotografie Kunst in de middeleeuwen Kunst uit de renaissance... 14 INHOUD Inleiding...6 1 Mode...8 2 Fotografie... 10 3 Kunst in de middeleeuwen... 12 4 Kunst uit de renaissance... 14 5 Kunst in de 17 e eeuw... 16 6 Moderne en hedendaagse kunst... 18 7 Graffiti... 20

Nadere informatie

M E N E E R & M E N E E R

M E N E E R & M E N E E R lesbrief M E N E E R & M E N E E R een voorstelling van Frank Cools & Steve De Schepper 1 Ze zingen. Ze swingen. Meneer en Meneer. Meestal samen. Soms de ene meneer alleen. Soms de andere. Maar het liefst

Nadere informatie

- Patrick: JA klopt, al word er de laatste tijd toch ook veel Nederlands repertoire. Patrick Koers. de chauffeurs.

- Patrick: JA klopt, al word er de laatste tijd toch ook veel Nederlands repertoire. Patrick Koers. de chauffeurs. Onbekend/onbemind???? In deze rubriek een interview over artiesten die nog niet zo heel erg bekend zijn en dat wel verdienen. In deze eerste aflevering met Patrick Koers. Dolf: Hoi Patrick welkom en ik

Nadere informatie

Jeugd. Geloof Levensovertuiging

Jeugd. Geloof Levensovertuiging Jeugd Geloof Levensovertuiging - Wat voor kind was u? - Was u wat ze noemen een echte jongen, echte meid? - Ging u liever met meisjes om of met jongens, of was u liever alleen? - Had u op een bepaald moment

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 12 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-2-b bron 1 De vrouw van koning Willem II schrijft in een brief: Willem heeft de opdracht gegeven

Nadere informatie

Bij mij weet je nooit wat je mag verwachten, ik probeer het publiek altijd te verrassen

Bij mij weet je nooit wat je mag verwachten, ik probeer het publiek altijd te verrassen 8 #6 INTER- VIEW #6 9 Bij mij weet je nooit wat je mag verwachten, ik probeer het publiek altijd te verrassen Woord: Sanne Stassijns en Nick Isella Beeld: Vira Buchkovska RIJZENDE DJ-STER FAISAL WIL OP

Nadere informatie

Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139. God kent mij

Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139. God kent mij Preek 23 sept 2018 ds. Mw. M.W. Gehrels Psalm 139 God kent mij Gemeente van onze opgestane Heer Jezus Christus, Een keer reed ik s avonds laat met de auto naar huis, over een lange, vrij donkere weg. En

Nadere informatie

- Goede avond hallo. - (Bruno) Ja dat is moeilijk te zeggen, ik ben groot geworden in de Bluegrass met verschillende

- Goede avond hallo. - (Bruno) Ja dat is moeilijk te zeggen, ik ben groot geworden in de Bluegrass met verschillende Interview Heartstrings uitzending 01-10-2016 door Timen van Ark en Jaap van der Weerd vanuit de Schaapskooi te Stroe. www.countryland.nl We hebben visite hier in de Schaapskooi, we hebben de mensen van

Nadere informatie

Kikkerland country Interview Country Band Sundown

Kikkerland country Interview Country Band Sundown Kikkerland country Interview Country Band Sundown We zijn in gesprek met Charles Nefkens van Country Band "Sundown" Vertel eens Charles, hoe is de band tot stand gekomen? - Monique en ik zingen al country

Nadere informatie

Roemer, De - Krommenie

Roemer, De - Krommenie Roemer, De - Krommenie Bekende popzaal c.q. 'dancing' in Krommenie waren talloze Zaanse bands hebben opgetreden in de jaren zestig en zeventig. Met name in de jaren zestig was de zaal een begrip in de

Nadere informatie

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ond het einde van de twaalfde eeuw regeerde de goede koning Richard Leeuwenhart over Engeland. Toen hij koning werd, was de schatkist leeg en waren de knagers arm en

Nadere informatie

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018 We luisteren: - Veldhuis & Kemper is het mooi Is het constant een zooi Er is lief Er is leed Er is zuinig of breed Er is kort Er is lang Vrolijk en bang Er is hoop Er is stil Er is zang Er is langzaam

Nadere informatie

Voor wie de laatste tijd onder een rots heeft geleefd: Nielson is bezig aan een ware zegetocht in de (Nederlandse) muziek wereld.

Voor wie de laatste tijd onder een rots heeft geleefd: Nielson is bezig aan een ware zegetocht in de (Nederlandse) muziek wereld. Voor wie de laatste tijd onder een rots heeft geleefd: Nielson is bezig aan een ware zegetocht in de (Nederlandse) muziek wereld. Binnen 2,5 jaar heeft Nielson (echte naam: Niels Littooij) al bereikt waar

Nadere informatie

Enkele vragen aan Kristin Harmel

Enkele vragen aan Kristin Harmel Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt

Nadere informatie

Drieluyck/ Drieluik, Het - Zaandam

Drieluyck/ Drieluik, Het - Zaandam Drieluyck/ Drieluik, Het - Zaandam website HYVES HET DRIELUIK Alternatief jongerencentrum, opgezet door vrijwilligers in 1964 in buurthuis De Brug (in de Paaskerk in Zaandam). Eind jaren zestig was het

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Lieve leugens door Brigitte van Aken

Boekverslag Nederlands Lieve leugens door Brigitte van Aken Boekverslag Nederlands Lieve leugens door Brigitte van Aken Boekverslag door een scholier 2103 woorden 26 maart 2008 6 152 keer beoordeeld Auteur Genre Brigitte van Aken Jeugdboek Eerste uitgave 2007 Vak

Nadere informatie

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste

Nadere informatie

"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"

Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5 "Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me

Nadere informatie

Dierbaren lezer. den Muzenmeester. Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament.

Dierbaren lezer. den Muzenmeester. Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament. Dierbaren lezer Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament. Voor ik dezen stoffigen wereld verlaat, wil ik u mijnen schat toevertrouwen. Heel mijn leven heb ik mijne

Nadere informatie

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij muziek. Muziek en auteursrecht

Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij muziek. Muziek en auteursrecht Werkblad Auteursrecht bij muziek Muziek en auteursrecht Wanneer je een liedje op de radio hoort, luister je naar de zanger of zangeres die het liedje zingt. Maar wist je dat er heel veel mensen meewerken

Nadere informatie

Jan Smeets over Pinkpop in Geleen:

Jan Smeets over Pinkpop in Geleen: Jan Smeets over Pinkpop in Geleen: Soms lijkt het alsof er meer is gebeurd, 4 Misschien dat het met het ouder worden te maken heeft, maar Pinkpop Geleen is één en al nostalgie, aldus Mr. Pinkpop Jan Smeets.

Nadere informatie

Modules voor de komende schooljaren

Modules voor de komende schooljaren G e m e e n t e l i j k e A c a d e m i e v o o r M u z i e k e n W o o r d L e d e Algemene Muziekcultuur (AMC) volg je gedurende drie jaar in de middelbare graad van de richting muziek. Je volgt wekelijks

Nadere informatie

» Oefening. Een voorbeeld van een idee: Ik ben soms graag alleen

» Oefening. Een voorbeeld van een idee: Ik ben soms graag alleen Als eerste moet je goed weten waarover je song gaat. Dit lijkt overduidelijk, maar dat is het niet altijd. Probeer in één woord vast te leggen waarover je song gaat. Het is uiteraard bepalend voor de tekst

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Spinder door Simon van der Geest

Boekverslag Nederlands Spinder door Simon van der Geest Boekverslag Nederlands Spinder door Simon van der Geest Boekverslag door een scholier 1310 woorden 8 maart 2017 6,6 41 keer beoordeeld Auteur Genre Simon van der Geest Jeugdboek Eerste uitgave 2013 Vak

Nadere informatie

Collega s Uitdaging. Functioneren op mijn werk Frustraties

Collega s Uitdaging. Functioneren op mijn werk Frustraties Fase.7 Informatie ordenen In deze paragraaf leer je informatie ordenen. Na deze paragraaf weet je wat een mindmap, een tekstselectie en een woordweb zijn en kun je deze zelf maken. Mindmap, woordweb en

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De passievrucht door Karel Glastra van Loon

Boekverslag Nederlands De passievrucht door Karel Glastra van Loon Boekverslag Nederlands De passievrucht door Karel Glastra van Loon Boekverslag door F. 1442 woorden 25 mei 2016 2,5 6 keer beoordeeld Auteur Genre Karel Glastra van Loon Psychologische roman Eerste uitgave

Nadere informatie

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme

Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel Levensbeschouwing boeddhisme Opstel door Ayton 1267 woorden 17 januari 2018 4,7 5 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Verslag Boeddha (Boeddhisme) Van Ayton van Barreveld S1G Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven In het donker zie je niets. Niet waar je bent, niet hoe de wereld er uit ziet, niet wat je moet doen. In het licht ga je het allemaal begrijpen. Jezus zegt:

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1885 woorden 15 april keer beoordeeld. Verslag The Beatles.

6,6. Werkstuk door een scholier 1885 woorden 15 april keer beoordeeld. Verslag The Beatles. Werkstuk door een scholier 1885 woorden 15 april 2001 6,6 156 keer beoordeeld Vak CKV Verslag The Beatles. Dit verslag gaat over de Beatles. Ik heb deze groep gekozen omdat er veel informatie over te vinden

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding. Hoofdstuk 1 Het verhaal van de Beatles. Hoofdstuk 2 De bandleden. Paul Mccartney John Lennon George Harrison Ringo Star

Inhoudsopgave. Inleiding. Hoofdstuk 1 Het verhaal van de Beatles. Hoofdstuk 2 De bandleden. Paul Mccartney John Lennon George Harrison Ringo Star Jules van Stiphout Eindhoven, 11 december 2009 Inleiding Ik doe mijn dc over de Beatles omdat ik het een leuk onderwerp vind en het boven al mooie muziek vind. Ik ben met mijn vaders bandje naar Liverpool

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Kilometers cola en knetterende ruzie door Carry Slee

Boekverslag Nederlands Kilometers cola en knetterende ruzie door Carry Slee Boekverslag Nederlands Kilometers cola en knetterende ruzie door Carry Slee Boekverslag door een scholier 1524 woorden 15 juni 2001 7,1 267 keer beoordeeld Auteur Genre Carry Slee Jeugdboek Eerste uitgave

Nadere informatie

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd

Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Gebruiksaanwijzing leerdagboek Exempel Rond de toren Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte in leerdagboek

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Opstartlessen. Lesbrief 9. Muziek. Wat leert u in deze les? Veel succes! www.edusom.nl

Opstartlessen. Lesbrief 9. Muziek. Wat leert u in deze les? Veel succes! www.edusom.nl www.edusom.nl Opstartlessen Lesbrief 9. Muziek Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets mooi vindt. Een gesprek voeren over muziek. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

Jouw superrelatie start nu!

Jouw superrelatie start nu! Jouw superrelatie start nu! Inleiding Herinner jij je je eerste liefde nog? Was je ook zo ontzettend verliefd? Je kon aan niets anders meer denken. Je hoofd en hart stroomden helemaal over. Je had de meest

Nadere informatie

Euh, geweldig eigenlijk. Superversie! Maar ik stel hier de vragen. Je wordt

Euh, geweldig eigenlijk. Superversie! Maar ik stel hier de vragen. Je wordt Elvis Perkins wanneer zijn In Dearland uitkwam, haatte ik hem voor het maken van zo n geweldige plaat. Binnenkort komt zijn Doomsday EP uit en die belooft wederom veel goeds. Ook live stelde hij niet teleur:

Nadere informatie

HET GEHEIM VAN HET GEBROKEN FLESJE.

HET GEHEIM VAN HET GEBROKEN FLESJE. HET GEHEIM VAN HET GEBROKEN FLESJE. LEZINGEN Schriftlezing: Marcus 14:1-11 Stemmenspel bij Marcus 14:1-11 ds. Gerard Rinsma zondag 25 maart 2018 (zesde zondag 40 dagen tijd) 1 Dominee: Goh, nou ligt hier

Nadere informatie

Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun

Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun Inleiding: U gaat binnenkort naar Romeo is op Julia en Layla op Majnun met uw klas. Voordat u deze theatervoorstelling bezoekt, kunt u al het een en ander

Nadere informatie

16 keer beoordeeld 7 april 2015

16 keer beoordeeld 7 april 2015 5,6 Verslag door Sanne 2302 woorden 16 keer beoordeeld 7 april 2015 Vak Geschiedenis Methode Bronnen Jeugdculturen Inleiding / Voorwoord Deze verdieping heb ik gekozen, omdat dit de enige was die anders

Nadere informatie

Interview met "Marco Hemelrijk". Door Timen van Arken en Jaap van der Weerd. In de uitzending van Countryland.

Interview met Marco Hemelrijk. Door Timen van Arken en Jaap van der Weerd. In de uitzending van Countryland. Interview met "Marco Hemelrijk". Door Timen van Arken en Jaap van der Weerd. In de uitzending van Countryland. Marco nooit te laat voor een feestje. -M; Nooit te laat voor een feestje inderdaad. Marco

Nadere informatie

TOEKOMSTMUZIEK. muziekgeschiedenis in twee keer vijftig minuten. theo ploeg

TOEKOMSTMUZIEK. muziekgeschiedenis in twee keer vijftig minuten. theo ploeg TOEKOMSTMUZIEK theo ploeg 1 2 Johann Sebastian Bach 3 Bach en barok (1600-1750) muziek ontworstelt zich van religie instrumentale muziek komt op (buiten de muziek van het volk) composities ontstaan het

Nadere informatie

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking.

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking. Hoe je hier mee om wilt gaan? Zou het in de vorm van een aantal lessen doen Uit het verhaal kun je zelf vragen bedenken voor een bespreking met de catechisanten. Zie dit als een aanzetje Ben ik iets vergeten

Nadere informatie

100 JAAR POPMUZIEK. seizoen. popmuziek

100 JAAR POPMUZIEK. seizoen. popmuziek E DEDUCATIEVE U C A T I E V E BIJLAGE B I J L A G E 100 JAAR POPMUZIEK seizoen 1 0 / 1 1 popmuziek 1 seizoen 10/1 1 Wie was de Madonna van de jaren veertig? Hoe klonk punk in de jaren zestig? En wie of

Nadere informatie

BLIJF IN DE HERE! Liturgie:

BLIJF IN DE HERE! Liturgie: BLIJF IN DE HERE! 1 Joh. 2:28 / gehouden op 31-05-2009 (openbare geloofsbelijdenis) p.1 Liturgie: Votum en groet Zingen: Gezang 147:1.3.4 Gebed Openbare geloofsbelijdenis Zingen: Gezang 10:1 Voorbede Schriftlezing:

Nadere informatie

De trein van het leven

De trein van het leven De trein van het leven Eerste druk, december 2009 2009 Hans Cieremans isbn: 978-90-484-0933-4 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

De pianomannen We waren naar de Tiliander in Oisterwijk geweest. We hadden daar een voorstelling gezien van 2 pianomannen. We moesten best lang

De pianomannen We waren naar de Tiliander in Oisterwijk geweest. We hadden daar een voorstelling gezien van 2 pianomannen. We moesten best lang De pianomannen We waren naar de Tiliander in Oisterwijk geweest. We hadden daar een voorstelling gezien van 2 pianomannen. We moesten best lang wachten tot we erin konden. Onze klas mocht als eerste de

Nadere informatie

1.1 Wat is popmuziek? 1.2 Hoe het allemaal begon. 1.3 Hoe wordt popmuziek uitgebracht? 1.4 Een pluspunt en minpunt van het internet.

1.1 Wat is popmuziek? 1.2 Hoe het allemaal begon. 1.3 Hoe wordt popmuziek uitgebracht? 1.4 Een pluspunt en minpunt van het internet. Spreekbeurt door een scholier 2893 woorden 23 april 2006 6 108 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Popmuziek 1.1 Wat is popmuziek? Popmuziek komt van 'popular music'. Popmuziek ontstond omdat de jeugd op

Nadere informatie

PROJECTLIED ADVENTSPROJECT VERTEL HET MAAR 2016

PROJECTLIED ADVENTSPROJECT VERTEL HET MAAR 2016 PROJECTLIED ADVENTSPROJECT VERTEL HET MAAR 2016 De redactie van Vertel het Maar vroeg mij bij het adventsproject Beloofd is Beloofd het projectlied te schrijven. Vanuit het land kwam de vraag of dit op

Nadere informatie

God, jij en de ander. Gebedstip. Liefde. dag 1. Markus 12: Benodigdheden

God, jij en de ander. Gebedstip. Liefde. dag 1. Markus 12: Benodigdheden G Liefde God, jij en de ander od zegt vandaag tegen ons: heb Mij lief met heel je hart. Dit is het eerste gebod dat Hij geeft. Als we God liefhebben, willen we die liefde uitdelen. Daarom krijgen we nog

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Wij zijn wegwerpkinderen

Boekverslag Nederlands Wij zijn wegwerpkinderen Boekverslag Nederlands Wij zijn wegwerpkinderen door Thea Beckman Boekverslag door een scholier 1406 woorden 6 oktober 2008 7,6 23 keer beoordeeld Auteur Genre Thea Beckman Jeugdboek Eerste uitgave 1980

Nadere informatie

Mediawijsheid. Auteursrecht bij muziek. Voorbereiding. Inleiding 15 min

Mediawijsheid. Auteursrecht bij muziek. Voorbereiding. Inleiding 15 min Lesbrief 2 Auteursrecht bij muziek Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten wie er allemaal betrokken zijn in het proces rondom het maken van muziek en welke rechten deze betrokkenen hebben. - De leerlingen

Nadere informatie

Muzieklessen groep 5:

Muzieklessen groep 5: Muzieklessen groep 5: We kwamen de gymzaal van de kleuters binnen. Er stond een man met een gitaar, en er lagen matten. Daar moesten we gaan zitten. Hij had meer gitaren mee, hij liet de namen van de gitaren

Nadere informatie

Samenvatting leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Utopie Kijk voor meer informatie op of neem contact op met uw cultuurcoach.

Samenvatting leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Utopie Kijk voor meer informatie op   of neem contact op met uw cultuurcoach. Groep 1-2 Project: Dromen s nachts gaat dromen vanzelf, maar met een klein beetje moeite lukt het ook overdag! Je kunt naar het verleden reizen of naar de toekomst flitsen. Alles is mogelijk. In de eerste

Nadere informatie

Geen dag zonder gitaar zaterdag, 31 januari 2015 12:25

Geen dag zonder gitaar zaterdag, 31 januari 2015 12:25 Talenten op Aruba. Ze zijn overal te vinden. Zij storten zich in het leven, of het nu sport, kunst, uitgaan, lezen, muziek of juist de donkere kant van de samenleving is. Het is aan hen. Voor diegene die

Nadere informatie

100 JAAR POPMUZIEK. cultuur @SCHOOL EDUCATIEVE BIJLAGE AXL PELEMAN

100 JAAR POPMUZIEK. cultuur @SCHOOL EDUCATIEVE BIJLAGE AXL PELEMAN cultuur @SCHOOL WIE WAS DE MADONNA VAN DE JAREN VEERTIG? HOE KLONK PUNK IN DE JAREN ZESTIG? EN WIE OF WAT WAS ER HIPPER DAN HIP IN DE JAREN TACHTIG? Zanger Axl Peleman komt je alles vertellen over een

Nadere informatie

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van

Nadere informatie

LES 7 DE MANIER OM TE AANBIDDEN!

LES 7 DE MANIER OM TE AANBIDDEN! DE MANIER OM TE AANBIDDEN! Heb je een favoriete predikant of leraar? Wat is volgens jou de reden dat je die persoon zo graag mag? Heb je die persoon vertelt hoe je over hem of haar denkt? Stel je voor

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

De boerderij naast de onze is van meneer en mevrouw Kreitjes. Ze hebben twee kinderen, twee jongens. Flip en Willem heten ze. Zo nu en dan ga ik bij

De boerderij naast de onze is van meneer en mevrouw Kreitjes. Ze hebben twee kinderen, twee jongens. Flip en Willem heten ze. Zo nu en dan ga ik bij De boerderij naast de onze is van meneer en mevrouw Kreitjes. Ze hebben twee kinderen, twee jongens. Flip en Willem heten ze. Zo nu en dan ga ik bij ze spelen op hun boerderij. Ik ben een meisje en ik

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd»

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd» INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 4 Eigenwaarde Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 4 Eigenwaarde Inhoud 2 1. Hoe zit het met je gevoel van eigenwaarde? 3 2. Welke talenten van jezelf ken je al? 4 3. Verborgen talenten & bewondering 6 4. Verborgen talenten & feedback

Nadere informatie

Boekverslag Engels Dead man's island door John Escott

Boekverslag Engels Dead man's island door John Escott Boekverslag Engels Dead man's island door John Escott Boekverslag door een scholier 2316 woorden 27 oktober 2008 7,1 66 keer beoordeeld Auteur John Escott Eerste uitgave 2000 Vak Engels Mijn mening: Ik

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie