De grote tempel van Abydos die voor Osiris is gebouwd. Abydos was tussen 3100 tot 2755 v.c. de begraafplaats van de meeste Egyptische farao s.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De grote tempel van Abydos die voor Osiris is gebouwd. Abydos was tussen 3100 tot 2755 v.c. de begraafplaats van de meeste Egyptische farao s."

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 3910 woorden 24 maart ,1 165 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Om de vraag was de 1e kruistocht een pelgrimstocht te beantwoorden, moest ik eerst gaan onderzoeken wat een pelgrimstocht en een kruistocht is. Ook moest ik gaan onderzoeken wat de 1e kruistocht was, welke belangrijke personen er aan meededen, maar vooral; wat het doel van die kruistocht was. Nadat ik informatie heb opgezocht op internet, in Encarta, het woordenboek en fragmenten uit het boekje van van Voorst en Beest heb bekeken, ben ik begonnen met het schrijven van mijn verslag. Ik ben geen problemen tegengekomen tijdens het maken van mijn verslag. De vraag waar ik met behulp van mijn verslag antwoord op wil gaan geven is: Was de 1e kruistocht een pelgrimstocht? Pelgrimstochten. Wat zijn dat? Iemand die een bedevaart of een pelgrimstocht loopt, heet een bedevaartganger of een pelgrim. Een pelgrim trekt naar een plaats die hij als een heilige plek beschouwt. Mensen van alle godsdiensten geloven dat door naar zo n heilige plaats te trekken en er te bidden, hun gebeden eerder verhoord zullen worden. In Het Groene woordenboek staat achter pelgrimstocht: bedevaart. De 2 woorden bedevaart en pelgrimstocht betekenen dus hetzelfde. Als je dan bij het woord bedevaart kijkt, schrijft het woordenboek: reis naar een heilige plaats. Pelgrimstochten van de oude Egyptenaren en de oude Grieken. In het oude Egypte kende men al pelgrimstochten. Zo trokken er mensen naar Abydos om er feest te vieren ter ere van de god Osiris en omdat zijn hoofd daar in een schrijn werd bewaard. Osiris was de god van de onderwereld en de vegetatie en heerser over de doden. De grote tempel van Abydos die voor Osiris is gebouwd. Abydos was tussen 3100 tot 2755 v.c. de begraafplaats van de meeste Egyptische farao s. De oude Grieken trokken naar Epidauros. Om genezing van ziekte te vinden bad men tot de god Asklepios (in het Latijns: Aesculapius) In de oudste Griekse letterkunde is hij nog geen god, maar een Thessalische heros. Heros is het griekse woord voor held. In het oude Griekenland noemde men iemand zo die een Pagina 1 van 10

2 middenpositie innam tussen goden en mensen. De islam Mohammed is de stichter van de Islam. Hij is geboren in Mekka. Daarom trekken jaarlijks miljoenen gelovigen naar Mekka. Want van elke moslim (waar ook ter wereld) wordt verwacht dat hij in ieder geval 1 keer in zijn leven een bedevaart naar Mekka maakt. Wanneer hij dit heeft gedaan mag hij zich hadji noemen. (dat betekent Mekkaganger) De Ka ba is voor moslims de heiligste plek op aarde. Die ligt in het midden van de Grote Moskee in Mekka. In de Ka ba ligt de zwarte steen. Dat is een vulkanisch stuk bazalt dat volgens de moslims een teken is van het verbond tussen Allah en de mensen. Elke moslim richt zich (waar ook ter wereld) naar de Ka ba wanneer hij bidt. Het jodendom. Titus voerde in Palestina een oorlog tegen de Joden. De Joden trokken altijd jaarlijks naar de tempel in Jeruzalem waar zij het paasfeest vierden wat voor de Joden een herdenking was van hun bevrijding uit hun gevangenschap in Egypte. Hier maakte Titus een einde aan toen hij de oorlog won, Jeruzalem innam en de tempel verwoeste. Het enige wat nog overgebleven was, was de klaagmuur. Later (in 1967) werd het gebied weer toegankelijk voor iedereen. Er trekken tegenwoordig nog steeds pelgrims naar de klaagmuur om er te bidden en godsdienstige ceremoniën te houden. Het hindoeïsme Er zijn 2 soorten pelgrims in het hindoeïsme. Namelijk: bedelmonniken (of beroepsheiligen) en permanente pelgrims. Bedelmonniken verachten de wereld, streven nergens naar en bezitten helemaal niets. Ze trekken het hele jaar door het land. Uit deze groep monniken zijn de yogis en de fakirs ontstaan. Permanente pelgrims trekken naar allerlei tempels en heilige plaatsen. Elke pelgrim hoopt 1 maal in zijn leven een pelgrimstocht naar de rivier de Ganges te maken. Door een bad te nemen in het water van die rivier menen zij hun zonden af te wassen. Ook hopen zij hier te sterven. De as van de doden wordt ook in de Ganges begraven. Hardwar is een belangrijke heilige plaats voor de hindoes. Dit plaatsje ligt aan de voet van de Himalaya en daar ontspringt ook de Ganges. Ook Benares (dat heet nu Varanasi) is een belangrijke pelgrimsoord. Er staan daar meer dan 1500 tempels en godenbeelden. De ca. 6 km lange oeverstrook is voorzien van tot in het water leidende stenen trappen (ghats) waar de pelgrims rituele wassingen houden. De mooiste tempels liggen direct langs de oever en staan daardoor permanent bloot aan het gevaar van de ondermijning door het Gangeswater. Het boeddhisme Het boeddhisme is in de 6e en 5e eeuw v. C. gesticht door Boeddha. Boeddhisten houden allerlei pelgrimstochten. O.a naar: de geboorteplaats van Boeddha, de plaats waar zijn geest werd verlicht (nadat hij er 5 jaar onder een boom had gemediteerd), de plaats waar hij het prediken begon en naar de plaats waar hij stierf. Nu zijn er ook pelgrimsoorden op het eiland Ceylon in Kandy (Sri Lanka) omdat daar Pagina 2 van 10

3 een tand van Boeddha wordt vereerd. Ook Rangoon is een heel belangrijke bedevaartsstad. Rangoon is de hoofdstad van Birma. Er staat daar een boeddhistische tempel (Shwe Dagon-stupa genaamd) die 118 meter hoog is en bedekt is met bladgoud. In deze tempel worden 8 haren van Boeddha vereerd. Ongeveer 85% van de bevolking van Birma is boeddhistisch. Pelgrimtochten in het christendom Christelijke pelgrims trekken naar heilige plaatsen waar Jezus heeft geleden, geleefd en is gestorven. Ook de graven van de apostelen worden veel bezocht (bijvoorbeeld Rome en Santiago de Compastella) en plaatsen waar wonderen gebeurd zouden zijn (Lourdes, Fatima). Het boeddhisme, christendom en de islam zijn de 3 wereldgodsdiensten. Het jodendom en het hindoeïsme zijn 2 volksgodsdiensten. Pelgrimstochten en de middeleeuwen In de middeleeuwen waren 3 christelijke pelgrimstochten het meest beroemd: - Rome - Jeruzalem en het Heilige Land - Santiago de Compostella Maar waarom? De pelgrimstocht naar Rome Jezus scheidde 12 van zijn leerlingen van de rest. Hij noemde hen sjeloechiem oftewel; apostelen. Zo maakte Jezus hen tot zijn vertegenwoordigers. Ook moesten zij Jezus ideeën overbrengen op andere mensen. Een aantal apostelen zijn: Bartolomeüs, Thomas, Johannes, Petrus, Paulus, Judas (die is later vervangen door Matthias), Jakobus, Barnabas. In de Sint-Pieter kerk in Rome is het graf van de apostel Petrus gevonden. Het is niet helemaal zeker, maar waarschijnlijk zijn de resten van het lichaam van de apostel Petrus in een necropool aan de Via Ostria gevonden. Een necropool is een hele grote begraafplaats (ook wel een dodenstad genoemd). Op 2 marmeren platen van het graf staat: Paulo en op de andere Apostolo Mart(yri). Dat betekent Paulus apostel martelaar. De 2 platen zijn een deel van een klein graftempeltje geweest. Pelgrims maakten tochten naar deze 2 begraafplaatsen omdat pelgrims aan alle overblijfselen van heiligen (in dit geval de apostelen) waarde hechten. De pelgrimstocht naar Jeruzalem en het Heilige Land Pagina 3 van 10

4 Jeruzalem bestaat uit verschillende wijken van verschillende godsdiensten. Elke wijk heeft ook zijn eigen heilige plaatsen. Zo is de Tempelberg (Haram esj-sjarief) voor de Islamieten heel belangrijk omdat Mohammed zijn voeten daarop zou hebben gezet. In de christelijke wijk bevinden zich de Heilige Grafkerk, een Romaans bouwwerk en de Via dolorosa. De Via dolorosa is de kruisweg die Jezus aflegde vlak voordat hij werd gekruisigd. Die begon bij het gerechthof van Pilatus in Jeruzalem en eindigde in Golgota. Daar werd Jezus gekruisigd. De plaats bestaat niet meer en het is ook niet precies aan te geven waar Golgota lag. Rotskoepelmoskee De moslims beweren dat de moskee is gebouwd op de berg waar Mohammed naar de hemel ging. Volgens de joden is het de plek waar Abraham zijn zoon Isaac wilde offeren. In de joodse wijk staat de Klaagmuur. Ook staan er oude gerestaureerde synagogen en een aantal talmoedhogescholen. Dit zijn belangrijke bedevaartsplaatsen voor de joden. In de Armeense wijk staat de St. Jacobskerk en een belangrijke bibliotheek. Er trekken dus pelgrims van allerlei godsdiensten naar Jeruzalem om de voor hun heilige plaatsen te bezoeken. De pelgrimstocht naar het Spaanse Santiago de Compostella Jacobus was 1 van de 12 apostelen van Jezus. Volgens de legende is hij in 44 n. C. in Jeruzalem onthoofd, door een aantal apostelen met een bootje zonder roer naar Padron gebracht waarna hij in Santiago de Compostela is begraven. Een kluizenaar heeft het graf van de apostel ontdekt. Later is daar een kerk op gebouwd wat nu een deel van de kathedraal in Santiago is. De pelgrimsweg naar Santiago de Compostela wordt ook wel de weg van de sterren genoemd. De pelgrimswegen zijn ook erg belangrijk voor de handel van Spanje geweest. Er werden ziekenhuizen en kloosters langs de wegen gebouwd. De wegen stonden in contact met heel christelijk Europa. De lange gevaarlijke tocht. Pelgrimstochten waren gevaarlijke tochten. Toch ondernamen duizenden Middeleeuwers de tocht. Ze gingen om verschillende redenen op pad. Sommige mensen die iets kwaads hadden gedaan, konden als ze er spijt van hadden biechten bij een priester. De priester kon dan als boete de zondenaar opdragen een pelgrimstocht te ondernemen. De plaats en tijdtip werden voor de zondenaar bepaald. Zo was de zondenaar een tijdje uit zijn eigen omgeving waardoor hij werd gespaard van bloedwraak (dat betekent dat de familie van het slachtoffer wraak op de dader wil nemen). Als je ziek was of een kwaal had, kon je overwegen om alles achter te laten en op pad te gaan naar een plaats die jij als heilig beschouwde en daar te gaan bidden. Als je dat zelf niet kon doordat je bijvoorbeeld te zwak was of niet kon lopen, dan vroeg je iemand anders om de tocht voor jou te ondernemen. Als het Pagina 4 van 10

5 gebed werd verhoord (soms pas na een hele lange tijd) dan ondernam je de pelgrimstocht nog een keer maar nu was het doel niet om beter te worden, maar om te bedanken voor het verhoren van je gebed. Je kon dus een pelgrimstocht ondernemen die noodzakelijk was, maar je kon ook een pelgrimstocht ondernemen als je uit jezelf een goede daad wilde verrichten en het bedreven kwaad wilde uitbannen. In de middeleeuwen was er natuurlijk nog geen tv, film, krant, tijdschrift of boeken. Eigenlijk nogal saai dus. Dat kon ook een reden zijn om een pelgrimstocht te ondernemen; voor het avontuur en als een soort vakantie. De mensen leefden maar in een heel klein wereldje omdat ze vaak niet buiten hun dorp kwamen. Door zo n pelgrimstocht zag je wat er zich buiten jouw dorp afspeelde. De pelgrims waren van verschillende standen dus was er ook verschil in het vervoer. Zo gingen rijke pelgrims te paard en met bedienden. De armere gingen te voet. Sommige pelgrims gedroegen zich netjes, anderen waren nogal luidruchtig door dronkenschap en uitgelatenheid. Vooral pelgrims die in groepen reisden waren luidruchtig en de medemens vond hun hinderlijk. Er waren ook mannen en vrouwen die de tocht gebruikten voor een liefdesavontuurtje. Ondanks de luidruchtigheid en ergernissen namen veel bisschoppen de pelgrims in bescherming als er kwaad over hen werd gesproken. Pelgrims gingen uit van de volgende 5 punten: 1. Een pelgrim gelooft vast in het bestaan van God en bezoekt heilige plaatsten zodat hun gebeden eerder verhoord zouden worden. 2. Wie een pelgrimstocht ondernam hoopte dat Christus hem het eeuwige geluk in de hemel zou geven. 3. Pelgrims vereren de Heiligen. (Maria, de apostelen enz.) 4. Een pelgrim gelooft dat Heiligen voor hem bidden en met hem verbonden zijn. 5. Pelgrims hebben een grote liefde en eerbied voor God, Christus en de heiligen. De Kruistochten Wat zijn kruistochten? Een kruistocht is volgens het woordenboek: een gewapende expeditie van Europese christenen, vooral tegen de moslims in het Heilige land. Een kruistocht is een onderneming die door militairen werd georganiseerd en geleid. Ze streden tegen vijanden van het Rooms-katholieke geloof. De middeleeuwers noemde elke oorlog die onder pauselijk gezag werd gevoerd een kruistocht. Voordat een kruisvaarder op pad ging legde hij een kruisvaartgelofte af. Daarna kreeg hij een rood kruis op zijn rechterschouder gespeld waaraan je kon zien dat hij een kruisvaarder (of kruisridder) was. Redenen tot kruistochten Een kruistocht werd gehouden omdat (bijvoorbeeld): - moslims het Heilige Land hadden ingenomen en er pelgrims gevangen hielden en ze doodden; - ridders en edelen uit waren op avontuur en d.m.v. de kruistochten eer en roem wilden behalen; - de paus zei dat het een heilige oorlog zou worden en dat God het zelf wilde; - de kruisvaarders werd beloofd dat de kerk voor hun bezittingen zou zorgen zolang zij weg waren; - als kruisridders mee zouden helpen om Jeruzalem te bevrijden ze na hun dood minder lang voor hun zonden hoefden te boeten; Pagina 5 van 10

6 - de kruisridders na hun dood naar de hemel zouden gaan; - de kruisvaarders die terug kwamen geen belasting meer hoefden te betalen; - veel mensen thuis een slecht bestaan hadden en niks konden verliezen als ze mee zouden doen aan een kruistocht; - de kruistochten een onderdeel van de middeleeuwse cultuur waren. Alle kruistochten op een rij 1e kruistocht: Duurde van 1096 tot De kruistocht stond onder leiding van de bisschop Adhemar van Monteil. Er deden 4 verschillende legertroepen aan mee: - het leger van Noord Frankrijk en Vlaanderen o.l.v. Robert van Normandië en graaf Robrecht II van Jeruzalem. - het Lotharingse leger o.l.v. Godfried van Bouillon - het Provencaalse leger o.l.v. Raymond van Toulouse - de Noormannen (zuid Italië) o.l.v. Bohemund van Tarente Het doel van deze kruistocht was om de moslims te verslaan en het heilige land Jeruzalem te veroveren. In 1099 vielen de legers een aantal keren aan. Op 15 Juli 1099 werd de Heilige Stad eindelijk veroverd. 2e kruistocht: Duurde van 1147 tot Keizer Conrad III van Duitsland en Lodewijk VII van Frankrijk speelde een belangrijke rol bij deze kruistocht. Bij de 1e kruistocht waren de christenen de baas over de moslims geworden. Op een gegeven moment pikten de moslims dit niet meer en vielen Edessa aan. Ze veroverde de plaats niet, maar er vielen veel doden onder de christenen. Er ontstonden hevige gevechten tussen moslims en christenen. Toen werd Aleppo veroverd waarna Edessa in 1144 uiteindelijk werd veroverd door de moslims. De moslims waren erg blij maar de christenen waren erg geschokt en wilden er iets tegen doen. Lodewijk VII stuurde een leger naar het Heilige Land. Ook Keizer Conrad en zijn leger maakte deel uit van de kruistocht. In 1148 probeerden de kruisvaarders de stad Damascus te veroveren maar dit werd een totale mislukking. De 2e kruistocht was dus een flop omdat er zoveel mensen werden vermoord en omdat het doel (de Heilige Stad veroveren) niet werd behaald. 3e kruistocht: Duurde van 1189 tot Saladin, Paus Clemens III, keizer Frederik I Barbarossa, Filips II August en Richard Leeuwenhart speelden een grote rol in deze kruistocht. In 1171 veroverde Saladin het Egyptische rijk. Hij werd de machtige heerser van dat rijk en allerlei stadjes vielen in de loop der tijd in zijn handen. In 1187 werd ook Jeruzalem veroverd. Na de val van Jeruzalem riep Paus Clemens III de christenen op tot een kruistocht. Die stond onder leiding van keizer Frederik I Barbarossa van Duitsland, Filips II August van Frankrijk en koning Richard I van Engeland (die door de Engelsen Richard Leeuwenhart werd genoemd omdat ze hem zo heldhaftig, knap en stoer vonden). Pagina 6 van 10

7 Keizer Frederik van Barbarossa verdronk onderweg en Leopold van Oostenrijk nam het leidersschap over. De legers kwamen aan in Akko dat ze ook veroverden. Richard wilde ook Jeruzalem veroveren maar dat is hem niet gelukt. Saladin overleed op 3 maart Saladin Een deel van het doel van de 3e kruistocht is behaald, namelijk dat de stad Akko weer is heroverd, maar de stad Jeruzalem was nog steeds in handen van Saladin. Wel heeft Richard ervoor gezorgd dat de christenen vrije toegang tot de heilige plaatsen in Jeruzalem kregen. 4e kruistocht: Duurde van 1202 tot Paus Innocentius III, Bonifatius van Montferrat, Simon van Montfort, Villehardouin, Boudewijn IX, graaf van Vlaanderen en Henegouwen waren de belangrijkste personen bij deze kruistocht. In 1204 werd Constantinopel geplunderd en veroverd (terwijl dit ook in handen van christenen was). Maar de christenen hadden een deal met de Venetianen dat zij hielpen om Constantinopel te veroveren in ruil voor schepen. Toen Constantinopel werd veroverd werd Boudewijn IX tot eerste keizer verkozen. Deze kruistocht was een hele vreemde. Een beetje belachelijk eigenlijk. De moslims dreven er zelfs de spot mee. 5e kruistocht: Duurde van 1217 tot De bekendste deelnemers waren: Andreas II (van Hongarije), Leopold VI (hertog van Oostenrijk), graaf Willem I (van Halland) en Jan van Brienne. Het paus had het doel om de havenstad Damiate in Egypte te veroveren. De kruistocht werd geleid door Jan van Brienne. Ze veroverden Damiate. Egypte bood Jeruzalem aan in ruil voor Damiate. Jan van Brienne wilde wel ingaan op de voorstel alleen wilde de paus dit niet. De kruisvaarders wilden in 1221 heel Egypte veroveren maar dat is niet gelukt. De Sultan zou hen ongedeerd laten vertrekken als de kruisvaarders Damiate op zouden geven. Ook de 5e kruistocht was een mislukking aangezien ze iets hadden veroverd en het weer hadden verloren. 6e kruistocht: Duurde van 1225 tot Frederik II (Duitse keizer), de paus en de Egyptische sultan waren de belangrijkste personen bij deze kruistocht. Frederik II beloofde de paus ter ere van zijn huwelijk (met de dochter van Jan Brienne) een kruistocht. Zijn doel was om Jeruzalem terug te krijgen door middel van onderhandelen in plaats van vechten. Dat is hem gelukt en zo was Jeruzalem, Bethlehem en Nazareth uit de handen van de moslims. Op 12 maart 1229 liet Frederik II zich kronen tot koning van Jeruzalem. Omdat hij weinig steun kreeg van de Europeanen zagen de Turken hun kans schoon om Jeruzalem te heroveren in e kruistocht: Duurde van 1248 tot Lodewijk IX, Willem van Dampierre en Willem van Ruysbroeck waren de belangrijkste personen bij deze kruistocht. In 1249 veroverde Lodewijk IX samen met Willem van Dampierre de Egyptische stad Damiate. Lodewijk IX Pagina 7 van 10

8 wilde ook Jeruzalem veroveren maar dat lukte hem niet en hij werd gevangen genomen. Door losgeld te betalen kwam hij in 1250 weer vrij. Na zijn vrijlating trok hij naar Syrië om daar de overgebleven kruisvaarders te helpen met het opbouwen en versterken van hun kastelen. In 1253 stuurde Lodewijk IX de Vlaamse franciscaan Willem van Ruysbroeck naar Möngke (Mongolië) om voor een bondgenootschap tegen de islam te zorgen. Toen hem dit niet was gelukt, keerde Lodewijk IX terug naar Frankrijk. De 7e kruistocht was geen succes. 8e kruistocht: Duur: 1270 Lodewijk IX en Gwijde van Dampierre waren de belangrijkste personen bij deze kruistocht. In de loop der tijd ( ) vielen Caesarea, Arsuf, Jaffa en Antiochië in handen van de moslims. Ondanks de vele tegenslagen, wilde Lodewijk IX toch nog een keer proberen om Jeruzalem te veroveren. Karel van Anjou (zijn broer) adviseerde hem om naar Tunis te zeilen. Samen met Gwijde van Dampierre vertrok hij op 4 juli naar Tunis. Hij stierf in 1270 in Tunesië. Kinderkruistocht: Omdat het de volwassenen niet lukte om het Heilige Land te veroveren nam een franse herdersjongen in 1212 het initiatief om met duizenden kinderen op pad te gaan naar Het Heilige land. Toen ze aankwamen bij de havenstad Marseille boden 2 kooplieden aan om hen over te varen naar Het Heilige Land. Dit was echter niet het geval. Ze werden naar Egypte vervoerd en werden daar als slaven verkocht. In Duitsland vertrok er ook een kinderkruistocht. Zij kwamen alleen niet verder dan Zuid Italië omdat ze daar werden tegengehouden door een bisschop. Als dit niet zo was geweest zouden ook zij waarschijnlijk verkocht zijn als slaven. De 1e Kruistocht In 1081 werd Alexius Comnenus keizer van het Byzantijnse rijk. Hij wilde een einde maken aan de druk die de Turken volgens hem op hen uitoefenden. Maar hij had geen groot leger om dat te doen dus vroeg hij in 1095 Paus Urbanus II om hulp. Urbanus II riep alle geestelijke in Clermont bijeen. Hij vertelde dat christenen werden bedreigd en vermoord en dat pelgrims op hun pelgrimstocht werden beroofd van hun bezittingen. Hij vond dat er een groot christenleger moest komen om de Turken terug te drijven. Iedereen die mee zou doen aan de kruistocht zou vergeving van zijn zonden en een plek in de hemel krijgen. Hij had veel invloed op de mensen want velen beloofden om gelijk te vertrekken en te strijden voor God. Wat verder niemand wist is dat de paus er zelf ook van profiteerde. Door de kruistocht zou hij meer macht krijgen over de christenen. Nog voordat de ridders een goed georganiseerd leger hadden gevormd gingen Peter en Wouter zonder Have met een menigte op pad naar Constantinopel. Zij waren de ridders dus voor. Op weg naar Constantinopel richtten zij veel schade aan in de jodengetto s. (deze menigte vormden dus een volkskruistocht) Peter kon zijn kruisvaarders dus niet meer in de hand houden dus stuurde Alexius zijn troepen om de kruisvaarders te begeleiden naar Constantinopel. Eenmaal in het Turkse gebied veroverden de kruisvaarders het Turkse kasteel Xerigordon. Maar verder kwamen ze niet want de turken overmeesterden de kruisvaarders en zij waren gedwongen om zich over te Pagina 8 van 10

9 geven of te sterven. Later liepen de resterende kruisvaarders in een hinderlaag. Deze kruistocht is dus een totale mislukking maar wordt eigenlijk niet als de 1e echte kruistocht gezien. Ondanks deze teleurstelling gaven de christenen de hoop nog niet op. Er werd weer een kruistocht georganiseerd (ook wel de ridderkruistocht genoemd) Nu deden er veel legertroepen mee. Ze gingen met ongeveer ridders op pad onder leiding van Godfried van Boullion. De meeste ridders zagen er heel indrukwekkend uit met hun mooie schilden en grote zwaarden. Ze hadden daarom ook veel bekijks bij de leiders van dorpen die ze passeerden. Veel kleine legertjes sloten zich bij hen aan. Ook priesters en pelgrims liepen mee. Zo ontstond er dus een leger van zo n kruisvaarders. Na 2 jaar (in 1099) kwamen er uiteindelijk maar kruisvaarders aan. Toen ze Jeruzalem zagen begrepen ze al snel dat de stad niet makkelijk te veroveren zou zijn. Godfried van Bouillon liet een toren op wielen bouwen om zo Jeruzalem aan te vallen. Eenmaal in de stad werd elke moslim en jood die ze tegenkwamen vermoord. De verovering heeft 10 dagen geduurd, de stad was uitgeroeid en was nu in handen van de christenen. Er werd nog geruzied over wie er op de troon kwam te zitten maar Godfried van Bouillon werd uiteindelijk als koning gekroond. Na zijn dood volgde zijn broer Boudwijn hem op. Het doel van de kruistocht was behaald! Conclusie Een pelgrimstocht staat gelijk aan een bedevaart en het is een tocht die men houdt naar een plaats die men als heilig beschouwd. In het christendom, het jodendom, de islam, het hindoeïsme en het boeddhisme kent men pelgrimstochten. Het confucianisme, tauïsme en sjintô kennen geen pelgrimstochten. Er worden jaarlijks vele pelgrimstochten gehouden. In de middeleeuwen gingen de christelijke pelgrims vooral naar Jeuzalem, Rome en Santiago de Compostella omdat hier delen van apostelen zijn gevonden of omdat Jezus hier is geweest en heeft geleefd. Men deed dat om van ziekte te genezen, als straf, om een goede daad te verrichten, voor het avontuur en omdat ze toch niks te verliezen hadden. In de middeleeuwen zijn er ook kruistochten geweest. De 1e kruistocht duurde van 1096 tot Het doel van de christenen was om Jeruzalem te veroveren. Dit doel is bereikt. Maar de 1e kruistocht kun je eigenlijk in tweeën delen; de volkskruistocht en de ridderkruistocht. De 1e kruistocht was geen pelgrimstocht omdat: Het doel van een pelgrimstocht is om naar een heilige plek te trekken en er te bidden zodat je gebed eerder verhoord zal worden. De 1e kruistocht had wel met godsdienst te maken want je vocht voor God en men wilde het christendom uitbreiden, maar men ging niet naar de Heilige Stad om te bidden. Het ging om bepaalde gebieden in bezit te krijgen. Om dit voor elkaar te krijgen gebruikten ze geweld. Bij een pelgrimstocht speelt geweld geen rol. De 1e kruistocht was wel een pelgrimstocht omdat: De pelgrims gingen naar een heilige plaats. Dat deden de kruisvaarders van de 1e kruistocht ook. Ook zij hoopten dat hun zonden vergeven zouden worden. En mensen die gestraft moesten worden werd een pelgrimstocht opgelegd, maar er waren bij de 1e kruistocht ook mensen die voor straf mee moesten omdat ze iets slechts hadden gedaan. Bij pelgrimstochten ging het om het geloof, bij de 1e kruistocht ook. Pagina 9 van 10

10 Ik vond tijdens het maken van mijn verslag argumenten waarom de 1e kruistocht wel een pelgrimstocht was maar ook waarom niet. Daarom heb ik ze allebei opgeschreven. Literatuurlijst Boeken: Voorst van Beest, van C. W., De Pelgrimstochten, Bussum 1972 Software: Encarta Encyclopedie 2003 Internet: Pagina 10 van 10

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door N. 1928 woorden 24 februari 2012 6,4 61 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat: ik meer wilde weten hoe de kruistochten zijn ontstaan. De hoofdstukken

Nadere informatie

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari 2003 5,4 97 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Dit is mijn Praktische opdracht voor Geschiedenis over als 1ste de Pelgrimstochten en

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Sofie Van Butsele Scriptie Stadsvisioenen Les 7, 2 de graad

Sofie Van Butsele Scriptie Stadsvisioenen Les 7, 2 de graad TITEL ACTIVITEIT beschrijving: Wat geloof jij? 2 de graad Beginsituatie: De leerlingen hebben in eerdere lessen gewerkt rond geloven vroeger en nu. Daarin zijn hoogstwaarschijnlijk al verschillende godsdiensten

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom

Nadere informatie

Galaten 1. Begin van de brief

Galaten 1. Begin van de brief Galaten 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Galatië 1-3 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de provincie Galatië. Allereerst dit: Ik ben niet door mensen aangesteld als apostel,

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Les 3 Religie(s) in Nederland

Les 3 Religie(s) in Nederland Les 3 Religie(s) in Nederland? 16 Les 3 Religie(s) in Nederland 1. De spirituele supermarkt rooms-katholieke kerk islam boeddhisme meditatie U bent één van de sprekers op een cursusdag over religies en

Nadere informatie

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen?

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen? Lees het verhaal over de profeet Mohammed. Dit is het huis van Mohammed. Hij leefde rond het jaar 600. Mohammed woonde in Mekka. Mohammed was een profeet. Een profeet is een wijze man. Het is druk in het

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS

EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door:

Nadere informatie

Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus

Jezus zei tegen Petrus: En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders., vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus Les 6 voor 11 augustus 2018 Jezus zei tegen Petrus: "En u, als u eens tot inkeer gekomen bent, versterk dan uw broeders.", vlak voor zijn ontkenning (Lukas 22:32) Petrus vervulde die opdracht door naar

Nadere informatie

BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd

BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd DAG 1: God is Koning Lees Psalm 24 Is koning Willem-Alexander belangrijk? Voor Nederland wel. Maar als je naar heel de wereld kijkt,

Nadere informatie

Werkbladen basisonderwijs. Naam leerling:

Werkbladen basisonderwijs. Naam leerling: Werkbladen basisonderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom Jeruzalem

Nadere informatie

EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS

EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert EEN TEMPELLEIDER KOMT OP BEZOEK BIJ JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door:

Nadere informatie

Een nieuwe manier van bouwen

Een nieuwe manier van bouwen Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

De opkomst van het christendom

De opkomst van het christendom De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en

Nadere informatie

Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan!

Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan! Pasen 2016 Daar juicht een toon, daar klinkt een stem, Die galmt door heel Jeruzalem; Een heerlijk morgenlicht breekt aan; De Zoon van God is opgestaan! Geen graf hield Davids Zoon omkneld, Hij overwon,

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Een geopende hemel. Opb. 4:1 Hierna had ik een visioen. Er stond een deur open in de hemel.

Een geopende hemel. Opb. 4:1 Hierna had ik een visioen. Er stond een deur open in de hemel. Een geopende hemel Opb. 4:1 Hierna had ik een visioen. Er stond een deur open in de hemel. Opb. 14:13 Ik hoorde een stem uit de hemel zeggen: Schrijf op. Toen droomde hij, en zie, op de aarde stond een

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof DEF

Samenvattingen Geloof DEF Samenvattingen Geloof DEF Info 1DEF: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. De meeste aanhangers hebben het

Nadere informatie

6.4. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. De Eerste Kruistocht.

6.4. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. De Eerste Kruistocht. Praktische-opdracht door een scholier 5282 woorden 4 februari 2005 6.4 217 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Eerste Kruistocht Inhoudsopgave Inleiding Deelvragen: 1. Wat was de aanleiding tot de eerste

Nadere informatie

Jezus blijft altijd bij ons

Jezus blijft altijd bij ons Eerste Communieproject 46 Jezus blijft altijd bij ons Jezus staat op uit het graf Jezus is dood. In les 7 heb je gezien dat Jezus wordt vermoord. De vrienden van Jezus zijn bedroefd. Ze leggen Hem in een

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

In Gods plan was het, het moment voor Saul om het Evangelie te prediken en nieuwe kerken rond het Romeinse Rijk te vestigen.

In Gods plan was het, het moment voor Saul om het Evangelie te prediken en nieuwe kerken rond het Romeinse Rijk te vestigen. Les 7 voor 18 augustus 2018 4. Ikonium. Hand. 14: 1-7 Werken voor Israël 5. Lystra and Derbe. Hand. 14: 8-20 Werken onder de heidenen 1. Antiochië. Handelingen 13: 1-3 De reis voorbereiden 3. Antiochië

Nadere informatie

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Karel VII Albert, een lid van het Huis Wittelsbach, was keurvorst van Beieren vanaf 1726 en Rooms-Duitse keizer van 24 januari

Nadere informatie

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders prehistorie 32 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Monniken en Ridders Het Frankische rijk Jos staat in een hoek van de kringloopwinkel in een grote doos te grabbelen. Hij rommelt

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

De Middeleeuwen - De Kruistochten

De Middeleeuwen - De Kruistochten De Middeleeuwen - De Kruistochten DEEL 3: De Tweede, Derde en Vierde Kruistocht De nieuwe staatjes van de kruisridders Na de bevrijding van Jeruzalem boden de ridders de dappere Godfried van Bouillon de

Nadere informatie

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V van Anjou: ca. 1091 Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V de Jonge ook wel Fulco I van Jeruzalem was een zoon van graaf Fulco IV van Anjou en Bertrada van Montfort. Hij was graaf van Anjou van 1109

Nadere informatie

IN GESPREK MET Oude Testament

IN GESPREK MET Oude Testament IN GESPREK MET Oude Testament Ontdekkingsreis 1: God maakt de wereld Gods belofte aan Noach Caroline heeft samen met haar vriend Harry dit bijbelverhaal gelezen. Caroline is 11 jaar en woont in Duitsland.

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Goede vrijdag Zie Het Lam!

Goede vrijdag Zie Het Lam! Goede vrijdag 2019 Zie Het Lam! Voorganger: Organist: ds. A. Baas Arjen van Vliet Orgelspel In stilte komen we de kerk binnen. We groeten elkaar en denken aan dat wat de Heere Jezus op die Vrijdag lang

Nadere informatie

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof)

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof) Samenvatting door N. 1262 woorden 24 maart 2014 7.2 7 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff Spreekbeurt en werkstuk over Ridders Door: Oscar Zuethoff Mei 2007 Inleiding Waarom houd ik een spreekbeurt over de ridders en de riddertijd? Toen ik klein was wilde ik altijd al een ridder zijn. Ik vind

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Kapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties hellingbos Simpelveld

Kapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties hellingbos Simpelveld Kapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties hellingbos Simpelveld Ruimtelijke context Achter het Clara Fey klooster bevindt zich een hellingbos, waarin een Lourdesgrot, een vervallen kapel, 14 kruiswegstaties

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof DEF

Samenvattingen Geloof DEF Samenvattingen Geloof DEF Info 1DEF: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. De meeste aanhangers hebben het

Nadere informatie

In dit werkstuk beantwoorden we de 6 levensvragen van drie godsdiensten; het Christendom, Jodendom en de Islam.

In dit werkstuk beantwoorden we de 6 levensvragen van drie godsdiensten; het Christendom, Jodendom en de Islam. Werkstuk door Een scholier 2003 woorden 11 februari 2005 6,2 1000 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing In dit werkstuk beantwoorden we de 6 levensvragen van drie godsdiensten; het Christendom, Jodendom

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 18 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Romeinen Het Romeinse rijk Jos en Mirthe staan voor opa s boekenkast. Opa, vraagt Mirthe, heeft u ook boeken over de Romeinen?

Nadere informatie

De rozenkrans... hoe bid je dat?

De rozenkrans... hoe bid je dat? De rozenkrans... hoe bid je dat? Wie naar de WJD in Keulen is geweest, heeft er zeker eentje gekregen: een WJD mini-rozenkrans. En wie er niet bij was, heeft misschien wel eens een rozenkrans zien liggen

Nadere informatie

Voorbereidende les Cool in Sjoel!

Voorbereidende les Cool in Sjoel! Voorbereidende les Cool in Sjoel! Voor de docent Tijdens het bezoek aan de Folkingestraat Synagoge zullen de leerlingen kennis maken met verschillende facetten van het Jodendom. Het beleven van gebruiken,

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Wat is de betekenis van urbi et orbi? Door wie is Jezus verraden? Wat vieren we op Pasen? Wanneer herdenken we het laatste avondmaal?

Wat is de betekenis van urbi et orbi? Door wie is Jezus verraden? Wat vieren we op Pasen? Wanneer herdenken we het laatste avondmaal? Wat is de betekenis van urbi et orbi? Door wie is Jezus verraden? Wat vieren we op Pasen? Wanneer herdenken we het laatste avondmaal? Wanneer herdenken we de kruisiging en dood van Jezus? Welke liturgische

Nadere informatie

December-januari Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid. Maandag 28 december. Gedane zaken nemen geen keer. Lezen: Hebreeën 9: 23-28

December-januari Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid. Maandag 28 december. Gedane zaken nemen geen keer. Lezen: Hebreeën 9: 23-28 December-januari 205-206 Weekthema: Op reis naar de eeuwigheid Maandag 28 december Gedane zaken nemen geen keer Lezen: Hebreeën 9: 23-28 Bij het abc van het christelijk geloof hoort dat een mens éénmaal

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8

DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 STUDIONLINE DomineeOnline.org Jrg. 1, nr. 8 Mattheüs 4:12-25 Vooraf We zijn aangekomen in het Nieuwe Testament. De Israëlieten die uit de ballingschap teruggekomen waren in het land Kanaän hebben met veel

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

De geboorte van Jezus

De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 july 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Matteüs 1,18-2,12 - Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders

Matteüs 1,18-2,12 - Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders Matteüs 1,18-2,12 - Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders Eerste Kerstdag Liturgie Zingen - LB 138,1.3.4 Komt allen te zamen - LB 139 Komt verwondert u hier mensen - LB 145,1.3 Nu zijt wellekome

Nadere informatie

Matteüs 1,18-2,12 Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders

Matteüs 1,18-2,12 Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders Matteüs 1,18-2,12 Kerst: God verrast gelovigen en buitenstaanders Eerste Kerstdag Liturgie Zingen - LB 138,1.3.4 Komt allen te zamen - LB 139 Komt verwondert u hier mensen - LB 145,1.3 Nu zijt wellekome

Nadere informatie

Opdracht Geschiedenis Bohemund

Opdracht Geschiedenis Bohemund Opdracht Geschiedenis Bohemund Opdracht door een scholier 4972 woorden 23 mei 2006 6 12 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht: A. De 1e Kruistocht In het jaar 1095 wilde de paus Urbanus het Heilige

Nadere informatie

Kinderbijbelstudies - juli 2008

Kinderbijbelstudies - juli 2008 Kinderbijbelstudies - juli 2008 Tekst: Beryl Voorhoeve Opmaak: Judith Maarsen Gebruikte Bijbelvertaling Het Boek Aangevuld in juni 2013 voor de GO KIDS zendingsreis van 2013. Studie is geschreven voor

Nadere informatie

2

2 1 2 3 4 5 6 Mt 16,21 7 8 9 10 Ze spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was. 15 Terwijl ze zo liepen te praten, kwam er iemand bij hen lopen. Het was Jezus, 16 maar de leerlingen herkenden hem niet.

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten

Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting Geschiedenis Tijd van steden en staten: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting door Lotte 2056 woorden 19 juni 2017 4,5 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijd

Nadere informatie

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud,

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud, Preek over Markus 8: 27-33 Broeders, zusters, jong en oud, Vandaag gaat het over de belangrijkste vraag die een mens zich maar kan stellen. Het is de vraag die Jezus hier stelt aan zijn vrienden en die

Nadere informatie

Kruistocht in Spijkerboek opdracht

Kruistocht in Spijkerboek opdracht Kruistocht in Spijkerboek opdracht In het boek Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman gaat het over Dolf Wega. Hij komt via een tijdmachine in de Middeleeuwen. Jullie gaan hem helpen om op een aantal

Nadere informatie

Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit

Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit Johannes 18,1-11 Jezus begint het gevecht, wij gaan vrijuit Liturgie Voorzang: Ps 134,1.2 Stil gebed Votum en zegengroet Zingen: Ps 134,3 Wet Zingen LB 169,2.4.5 Gebed Lezen: - Joh 18,1-11 - Joh 10,11-15

Nadere informatie

L Voor aanvang van de dienst : Keruchma zingt voor ons: Heer, U bent

L Voor aanvang van de dienst : Keruchma zingt voor ons: Heer, U bent 1 Voor aanvang van de dienst : Keruchma zingt voor ons: Heer, U bent 2 3 4 5 6 Keruchma zingt voor ons: Aan uw voeten Heer Welzalig de man 7 8 Bijbellezing: Lucas 2 : 40 50 De 12-jarige Jezus in de tempel

Nadere informatie

Kolossenzen 1. Begin van de brief

Kolossenzen 1. Begin van de brief Kolossenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Kolosse 1-2 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de stad Kolosse. Ik ben een apostel van Jezus Christus. Dat is Gods wil. Ik schrijf

Nadere informatie

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Van: Schrijver? Aan: Theófilus 1) 2) 3) 4) Lukas 1 : 4 Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Handelingen 16 : 10 Toen

Nadere informatie

Het Christendom in Rome

Het Christendom in Rome Het Christendom in Rome Paragraaf 1: De weg van het Christendom naar Rome Het Christendom is ontstaan doordat men ging geloven dat jezus uit de dood opstond en de zoons van god was. De laatste woorden

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 3 Op weg met Jezus. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 3 Op weg met Jezus. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 3 Op weg met Jezus Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 3 blz. 1 Hieronder zie je een lammetje dat op zoek

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch.

Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch. Aanbeveling door mgr. dr. G. de Korte, bisschop van s-hertogenbosch. Wij weten uit onderzoek dat de geloofsopvoeding in het ouderlijk huis van ontzettend groot belang is. School en parochie zijn daarbij

Nadere informatie

Op 5 december is het Sinterklaasfeest. Hoe wordt dat gevierd? Van welke god wordt de verjaardag gevierd op Ganesj-Chaturti?

Op 5 december is het Sinterklaasfeest. Hoe wordt dat gevierd? Van welke god wordt de verjaardag gevierd op Ganesj-Chaturti? Feestentriviant voorkant vragenkaarten Op 5 december is het Sinterklaasfeest. Hoe wordt dat gevierd? Van welke god wordt de verjaardag gevierd op Ganesj-Chaturti? Hoe heet het feest ter ere van koning

Nadere informatie

Inleiding Christendom

Inleiding Christendom Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Kom tot ons, de wereld wacht. Kalender voor Advent en Kerst 2013

Kom tot ons, de wereld wacht. Kalender voor Advent en Kerst 2013 Kalender voor Advent en Kerst 2013 Kom tot ons, de wereld wacht Deze adventskalender heeft de vorm van een wereldbol. Want Jezus is de Redder voor de hele wereld. De meeste voorouders van Jezus kwamen

Nadere informatie

Verspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Verspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Over het toneelstuk Gijsbrecht van Amstel

Over het toneelstuk Gijsbrecht van Amstel Voorwoord Gijsbrecht van Amstel leefde rond 1300. Hij was de belangrijkste man van de stad Amsterdam in die tijd. Gijsbrecht was geliefd bij de bevolking van Amsterdam, maar hij had ook veel vijanden.

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Monnikenwerk Dit is Jorik, hij is arm Zijn vader werkt op het land Dat land is van de monniken Jorik wil een appel pakken uit de boom Hij valt en breekt een

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Eyüp de wijk: De geschiedenis van de Eyüp Moskee:

Eyüp de wijk: De geschiedenis van de Eyüp Moskee: Hoofdonderwerpen: - Eyup de wijk. - De geschiedenis van de Eyüp Moskee. - De geschiedenis van Eyüp Ensari. - Architectuur. - De tombes. - Café Pierre Loti. Nadia & Moniek: Eyup de wijk, Piere loti café

Nadere informatie

3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis.

3e Statie: Jezus valt voor de 1e maal onder het kruis. 1e Statie: Jezus wordt ter dood veroordeeld. De eerste plaats waar Jezus stil stond op de kruisweg, was het paleis van de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus. De joodse leiders wilden Jezus uit de weg ruimen.

Nadere informatie

De kruistochten. Minimum. Steden en Staten. 1. Pelgrims of bedevaartgangers.

De kruistochten. Minimum. Steden en Staten. 1. Pelgrims of bedevaartgangers. Steden en Staten De kruistochten TIJD VAN VAN STEDEN EN STATEN 900 1000 1096: Eerste kruistocht 1100 1200 1099: Jeruzalem veroverd 1300 1400 1500 1600 1291: Laatste kruistocht Minimum 1. Hoe noemen we

Nadere informatie