De Opdrachten + Tijdschema s Groep 7. De Klompenwaard

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Opdrachten + Tijdschema s Groep 7. De Klompenwaard"

Transcriptie

1 De Opdrachten + Tijdschema s Groep 7

2 Tips voor begeleiders/ouders De gidsen en/of ouders voeren de opdrachten naar eigen inzicht uit, de gegeven tekst is een suggestie! Ook het tijdschema ligt niet vast. Bespreek met elkaar welke opdrachten gedaan worden, waar en wanneer. Lees de aan u toegewezen opdracht(en) van te voren goed door. Trek geschikte kleren en stevige schoenen of laarzen aan. Het belangrijkste doel van de veldles is de kinderen een fijne ervaring mee te geven. Ze kunnen van alles ontdekken en onderzoeken in de Klompenwaard. Bij de veldles maken de kinderen opdrachten en struinen door de wilde natuur. Ze hoeven niet keurig op de paden te blijven en mogen door de modder banjeren. Kennis is niet het belangrijkst, maar enthousiasme wel! Doe zelf mee en stimuleer de kinderen. De school deelt de klas in groepjes in. U begeleidt een groepje bij het uitvoeren van de activiteiten in de natuur. Bij aankomst houdt de natuurgids een korte inleiding en zal u verder vertellen wat u moet doen. Houdt niet te strak vast aan de opdrachten, als blijkt dat andere natuurverrassingen de aandacht van de kinderen trekken. Let op de tijd, het is niet erg als een opdracht niet helemaal af is, de ervaring van de leerlingen staat centraal. Heb aandacht voor het werk en de ontdekkingen van de kinderen en stimuleer ze als dat nodig is. Draag zorg voor de materialen. De natuurgids heeft een mobiele telefoon (voor noodgevallen) en EHBO-materialen bij zich. Zet uw eigen mobieltje op de trilstand. Onthoud welke materialen u nodig heeft en let op of u de juiste en voldoende materialen meekrijgt. De extra opdracht is voor als een andere opdracht niet uitgevoerd kan worden of als er extra tijd is. Veel plezier!

3 Tijdschema ochtend en locatie Tijd Wat Door Ca.8:45 Aankomen verzamelplek Welkom en veiligheidsregels Lopen met opdracht 9:30 Uitleg op de lesplek Gidsen 9:45 Opdrachten uitvoeren Ouders Ouders, leerkracht, gidsen 11:15 Opruimen en nabespreken Kinderen, ouders, gidsen 11:30 Vertrek Ouders, leerkracht Verzamelplek : parkeerplaats Sterrenschans, pad naar fort Pannerden Lesplek groep 7: richting splitsingspunt, voorbij fort Pannerden

4 Alle opdrachten + materialen groep 7 Opdracht Materialen 1. Strandjutten Uit zoekplatenset zoekplaat Aanspoelsels en zoekplaat Stenen 2. Stenen Zoekplaat stenen uit set 6 Loepjes Emmer 3. Rivieren en schepen Alternatief:nevengeul maken (schepjes) 4. Eigen plek 6 Zandlopers 6 Natuurcapes 1 fluitje 1 Stenenkist 6 Blinddoeken Uit zoekplatenset zoekplaten schepen en vlaggen 6 Verrekijkers Vondsetnlijst schepen en vlaggen 5. Grote grazers Uit zoekplatenset zoekplaat koniks 6 Verrekijkers 6 Aankruisblad gedrag koniks 6 Potloden 6. Bloemen (voorjaar) Uit zoekplatenset zoekplaten pionierplanten, planten (8b 2 stuks), rivierduinplanten, aparte planten 6 Bekers Thermosfles heet water 6. Zaden en bessen (najaar) 1 Zeefje 1 Lepel 6 blaadjes papier 1 Beker 6 Loepjes Uit zoekplatenset zoekplaat zaden en vruchten

5 Volgorde opdrachten alle groepjes Tijd Bevers Aalscholvers Rivierprikken Koniks Doornappels Grasmussen 9:40 Strandjutten Eigen plek Stenen Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) 10:05 Eigen plek Stenen Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) 10:30 Stenen Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) 10:55 Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) Rivier en schepen Rivier en schepen Rivier en schepen Strandjutten Rivier en schepen Strandjutten Eigen plek Strandjutten Eigen plek Stenen

6 Activiteiten Bevers Bevers Strandjutten Eigen plek Stenen Grote grazers Activiteiten Aalscholvers Aalscholvers Eigen plek Stenen Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj)

7 Activiteiten Rivierprikken Rivierprikken Stenen Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) Rivier en schepen Activiteiten Koniks Koniks Grote grazers Bloemen (vj) Zaden (nj) Rivier en schepen Strandjutten

8 Activiteiten Doornappels Doornappels Bloemen (vj) Zaden (nj) Rivier en schepen Strandjutten Eigen plek Activiteiten Grasmussen Grasmussen Rivier en schepen Strandjutten Eigen plek Stenen

9 Welkom en veiligheidsregels Laat de leerlingen in hun eigen groepje staan of op de grond zitten. Welkom in de Klompenwaard! Wie is er weleens geweest? De gidsen stellen zich voor. Een paar belangrijke regels voor de veiligheid: 1.Geen eten bij je, de koniks en koeien ruiken dat en komen er op af 2.Blijf op 25m afstand van koniks en koeien (laat zien wat 25 m is) 3.Ga niet op de kribben, dat is erg gevaarlijk Geef de opdracht voor onderweg. Zie kaart opdracht tijdens lopen. Deel de tasjes met klembord, vondstenlijst en potlood uit aan de groepsleiders. Deel de loepen uit.

10 Opdracht tijdens lopen Geef de leerlingen de opdracht: Tijdens het lopen naar de lesplek kijken jullie om je heen. Er zijn veel bijzondere struiken. Daarin zitten veel bijzondere vogels. Bijvoorbeeld de kneu. Luister goed en kijk om je heen. Als je iets moois of bijzonders vindt, mag je het meenemen. Zorg dat elke groepje verzameltas of -bakje heeft

11 Uitleg Geef de tassen met materialen aan de ouders. Overleg waar de opdracht het beste kan plaatsvinden. Bespreek de tijden met de ouders en de leerlingen, misschien moet er afgeweken worden van het tijdschema op papier. Ongeveer minuten per opdracht. Je mag vondsten verzamelen en de tellijsten mee naar school nemen! Uitleg van enkele lesmaterialen (b.v. verrekijker, loep) Doe voorzichtig met de dieren en de materialen. Ruim aan het eind samen alles op. Deel de kaartjes met tijdschema s van de opdrachten uit aan de groepsleiders. Laat de leerlingen kijken wat hun eerste opdracht is en naar de juiste ouder gaan.

12 Strandjutten Nodig Uit zoekplatenset zoekplaat Aanspoelsels en Stenen Verzameltassen of -bakjes Uitleg Inleiding De rivier beweegt altijd en neem heel veel mee. Er spoelt van alles aan, natuurlijke materialen zoals schelpen en hout, maar ook dingen van mensen. Heb je wel eens van het woord strandjutten gehoord? Dat betekent heel goed zoeken naar dingen die zijn aangespoeld. Soms vind je dan iets heel bijzonders. Opdracht We gaan strandjutten: alles verzamelen wat we zien. Doe het in de bak/tas. Straks gaan we het bekijken en uitzoeken. Nabespreken Laat de leerlinge 10 minuten verzamelen en verzamel ze dan in een kring zittend op de grond. We hebben veel gevonden. Kijk op de zoekplaat om te kijken wat het is. Wat komt uit de natuur en wat is van mensen? Sorteer de materialen in deze 2 categorieën. Wat komt er van de schepen? Kijk maar eens hoeveel schepen er niet voorbij varen Zijn er dingen waarvan je niet weet wat het is? Wat is de mooiste vondst? Maak een mooi kunstwerk met de gevonden spullen. De dingen van mensen (het afval) nemen we mee, de rest mag blijven liggen. Je mag iets heel moois mee naar school nemen.

13 Nodig 6 Verrekijkers Uit zoekplatenset zoekplaat gedrag konikpaarden 6 Aankruisblad gedrag koniks 6 Potloden Grote grazers Uitleg Inleiding Je hebt al gehoord dat hier paarden en rode geuzen zijn. Heb je ze al gezien? Weet je de veiligheidsregels nog? (geen eten bij je, 25m afstand blijven). Wat moet je nog meer niet doen? Niet schreeuwen of roepen of rennen. Loop rustig weg als ze zelf dichterbij komen. Konikpaarden doen van alles, kijk maar eens op deze plaat. Ze liggen of staan of rollen op hun rug, ze eten of vechten, gaan in het water of schuren tegen een boom. Ze poepen en plassen en hinniken. Opdracht We gaan eens goed kijken wat de konikpaarden allemaal doen. Als je wilt kun je het aankruisen op dit blad. Is dit een harem, een hengstengroep of een pubergroep? Deel de verrekijkers, aankruisbladen en potloden uit. Hoe zien Rode Geuzen eruit? Zie je de koeien en stieren? Zijn er kalfjes? Moeders en dochters leven bij elkaar. Nabespreken Wat doen ze allemaal? Doen ze dingen samen of juist alleen? Wat doen de hengsten? Wat doen de merries? Wie is de leidhengst en de leidmerrie? (zie zoekplaat) Waarom zijn de konikpaarden hier eigenlijk? (De mensen hebben ze hier gebracht om te zorgen dat er hier geen bos gaat groeien. De konikpaarden zorgen ervoor dat er veel verschillende soorten natuur zijn langs de rivier.) Welke soorten natuur zie je hier? (bv weitjes, struiken, strand, bos enz.) Wie weet waarom we graag veel soorten natuur willen langs de rivier? (dan zijn er verschillende soorten planten en dieren, sommige dieren leven alleen in het bos, andere alleen in een weitje. Als je veel soorten natuur hebt, heb je veel verschillende soorten planten en dieren).

14 Aankruisblad gedrag koniks o o o o o o o o o o o Snuiven Een ander dier trappen Naar jou kijken Afkoelen in het water het jong likken Aan een ander dier knabbelen Elkaar volgen Melk drinken bij de moeder Schuren tegen een boom Op de grond krabben Flemen (zie zoekplaat) o Liggen o Staan o Lopen o Rennen o Op de rug rollen o Grazen o Vechten o Drinken o Poepen o Plassen o Hinniken

15 Eigen plek Nodig 6 Zandlopers 6 natuurcapes 1 fluitje Uitleg Inleiding Kom je weleens helemaal alleen in de natuur? Wanneer zou je de meeste dieren zien en horen? Als je alleen bent en stil bent. Dat gaan we nu eens proberen! Opdracht Ik geef jullie allemaal een eigen plek. Elke plek is anders en elke plek is bijzonder. Daar ga je zitten. Ik geef je een zandloper, die draai je om. Laat zien hoe de zandloper werkt. Je kijkt goed om je heen. Als de zandloper klaar is draai je hem nog eens om. De tweede keer ben je heel stil, en kijk je of de dieren dichterbij komen. Of je doet je ogen dicht en luistert naar de geluiden. Voel en ruik je omgeving. Daarna blijf je nog even zitten, totdat je mijn fluitje hoort. Dan loop je rustig naar mij toe. Als extra trucje om de dieren te foppen hebben we een natuurcape, zo val je veel minder op in de natuur. Laat de kinderen de capes om doen en achterelkaar gaan staan. Jij loopt voorop en wijst steeds een plek aan voor een kind. Zorg dat de kinderen op voldoende afstand van elkaar zitten en steeds een andere kant op kijken. Fluit als je denkt/ziet dat bij iedereen de tijd om is. Nabespreken Wat heb je gezien of gehoord? Hoeveel verschillende vogels heb je gehoord? En gezien? Heb je vogels van de zoekplaten gezien? Was het spannend om alleen te zijn? Zou je dat vaker willen doen?

16 Nodig Verzamelbak of -zak Uit zoekplatenset zoekplaat stenen 6 Loepjes 1 Stenenkist 6 Blinddoeken Emmer Stenen Uitleg Inleiding Rivieren zijn altijd in beweging en hebben invloed op het landschap. De rivier is heel sterk en neemt stukken steen uit de bergen mee. Door het water breekt het in stukken en het zand schuurt de stukken mooi rond. Opdracht Verzamel de mooiste stenen in de bak/zak. Nabespreken Laat de kinderen in een kring op de grond zitten en bekijk met elkaar de gevonden stenen. Herken je de stenen op de zoekplaat? Wat zijn de verschillen tussen de stenen (kleuren, vormen, enz.) Kies allemaal je allermooiste steen. Doe je ogen dicht en voel heel goed. Zou je je eigen steen op gevoel herkennen? Geef nu de steen aan mij. Doe een blinddoek om. Ik laat de stenen rond gaan. Jullie proberen met je ogen dicht je eigen steen te herkennen. Als je je steen herkent mag je hem vasthouden. Laat de kinderen de blinddoek om doen en laat de stenen rondgaan (in een andere volgorde, zodat niet iedereen tegelijk zijn eigen steen heeft). Doe nu je blinddoek af, is het je eigen steen? Je mag je eigen steen mee naar school nemen. De andere stenen laten we hier

17 Rivier en schepen Nodig 6 Verrekijkers Eigen tellijsten Uit zoekplatenset zoekplaat schepen Uitleg Inleiding De Waal is een belangrijke rivier voor Nederland. Weet je waarom? (transport van goederen met schepen, de Waal is een belangrijke scheepvaart route). Hoe kun je zien waar een schip vandaan komt? (o.a. vlaggen van het land) Wat voor soorten schepen zijn er. Bekijk met elkaar op de zoekplaat. Wat zouden schepen vervoeren? (in containers kan van alles zitten, geen containers dan b.v. zand, grind, olie, granen, zout) Opdracht Ga eens zitten en kijk naar de schepen. Gebruik een verrekijker om meer te kunnen zien. Kruis aan op je vondstenlijst welke schepen je ziet en uit welke landen de schepen komen. Nabespreken Waar komen de schepen vandaan? Wat vervoeren ze? Wat gebeurd het met het water als er een schip langs vaart? Waar gaan de schepen naartoe denk je? Hebben de schepen invloed op de Klompenwaard? Hoe kun je dat zien (b.v. golfslag, afval op het strand, vervuiling van het water en omwoelen van de bodem: minder doorzichtig water)

18 Nevengeul maken Alternatief voor rivier en schepen Nodig 6 schepjes Uitleg Inleiding De rivier stroomt de nevengeul in. Hoe komt dat? Opdracht Maak zelf een nevengeul. Lukt het om te zorgen dat er water in stroomt? Nabespreken Is het gelukt? Wanneer stroomt het water in de nevengeul? Hoe stroomt het eruit?

19 Nodig Uit zoekplatenset zoekplaten planten Thermosfles heet water 6 Bekers Bakken of tasjes om te verzamelen Bloemen & planten Uitleg Inleiding In de natuur zijn veel planten. Wist je dat mensen heel veel aan planten hebben? Weet je een voorbeeld? (we eten groenten en fruit, medicijnen komt soms uit planten, we gebruiken hout van bomen, vroeger gebruikte boeren stekelige planten in plaats van prikkeldraad om de koeien binnen de wei te houden). Er zijn ook giftige planten, bijvoorbeeld de doornappel (Laat plaatje zien of een echte plant en vertel dat kinderen er niet aan mogen komen!) Opdracht We gaan verschillende soorten planten zoeken. Planten om te eten en medicijn planten. Planten om te eten: watermunt, brandnetel, dovenetel (bloemen), smeerwortel (bloemen) Medicijnplanten: tegen brandnetel: zuring, weegbree, hondsdraf Laat deze planten op de zoekkaart zien. Weet je hoe je brandnetels per blad kan plukken zonder geprikt te worden? Pluk vanaf de steel en aan de onderkant van een blad en beweeg langzaam. Probeer dit uit met de kinderen. Ga nu deze planten verzamelen! Is er iemand geprikt door een brandnetel? Gelukkig hebben we de medicijnplanten. Wrijf een blaadje fijn op de zere plek. Maak thee door in de bekers wat blaadjes watermunt en brandnetel, + wat dovenetel- en smeerwortelbloemen te doen en dan heet water erin te schenken. Laat een paar minuten trekken en afkoelen. Laat de kinderen de thee zittend drinken. Als er tijd over is: 1. Er zijn planten met een bijzondere naam. Waarom heten de planten zo? Bijvoorbeeld Zilverschoon en speerdistel. Laat de planten op de zoekkaart zien en laat de kinderen de planten zoeken. Weet je waarom de plant zo heet? 2. bloemen plukken, boeketje maken of bloemenkrans maken Nabespreken We hebben planten gegeten (nou ja gedronken) en als medicijn gebruikt. Wat kun je nog meer met planten en bloemen? (de planten kun je eten als groente, je gebruikt bloemen voor de gezelligheid in huis). Waarom hebben planten eigenlijk bloemen? (Zo maken ze nieuwe planten. Mensen maken baby s, maar planten moeten ook nieuwe planten maken. In de bloem zitten speciale dingen: stampers en meeldraden (laat plaatje zien). De meeldraden maken stuifmeel. Als er stuifmeel op de stamper komt, groeit er in de stamper een zaadje. Dat is eigenlijk zoals een baby in de buik van een moeder. De bloem gaat dood maar het zaadje groeit groter. Het valt in de grond en er groeit een nieuwe plant uit!)

20 stamper meeldraad Bloem van de giftige doornappel De meeldraad en de stamper in een bloem

21 Nodig Uit zoekplatenset zoekplaten zaden en vruchten 1 Zeefje 1 Lepel Zaden & bessen 1 Beker Papier 6 Loepen Bakken of tassen om te verzamelen Uitleg Inleiding Eet je weleens bessen? (rode bessen, bosbessen, bramen, frambozen) Er zitten vaak pitjes in de bessen, wat zijn dat? (zaadjes waaruit een nieuw plant kan groeien) Er zijn veel bessen in de natuur. Vogels en vossen eten ook heel graag bessen. Wist je dat ze daarmee de natuur helpen? Ze poepen het zaadje weer uit en daar groeit dan een nieuwe plant! Niet alleen uit bessen groeit een nieuwe plant. Er zijn heel veel andere zaden. Ken je er een paar? (paardebloempluis, kleefkruid,rozenbottels) Opdracht We gaan zaden en bessen verzamelen. Neem een tas of bak mee. Als de zaden en bessen verzameld zijn: bekijk de zoekplaat, welke zaden en bessen hebben we gevonden? Heb je ook plakzaden gevonden? Bekijk ze met een loep. Kun je zien waarom ze plakken? (ze hebben weerhaakjes: kleefkruid, klit, stekelnoot). De kleefzaden worden verspreid door paarden, koeien, andere dieren en mensen. Of door de rivier. Zijn er vlierbessen gevonden? Zo niet, ga dan nog eens op zoek. Doe de vlierbessen in het zeefje. Houd het zeefje boven de beker en duw met de lepel de bessen fijn zodat de inkt eruit komt. Doe er een beetje water bij om het meer te maken. Doop een veer of een takje in de inkt en teken of schrijf iets! Nabespreken Waarom maakt een plant zaden en bessen? (Om nieuwe planten te maken, uit het zaadje groeit ene nieuwe plant) Hoe wordt een zaadje of bes eigenlijk gemaakt? (Planten maken bloemen. Stuifmeel van de meeldraden komt op de stamper. Daaruit groeit dan een zaadje of een bes. Een zaadje is eigenlijk hetzelfde wat een baby bij mensen is.)

22 stamper Vlierbessen meeldraad De meeldraad en de stamper in een bloem

23 Nabespreken Is alles opgeruimd? Bedankt! Wat heb je meegemaakt? Wat is je meest bijzondere vondst? Wat neem je mee naar school? Wat ga je daar mee doen? Wat zou je andere mensen of kinderen willen vertellen? Ga eens vaker struinen langs de rivier en op zoek naar vondsten!

24 Stenen Bloemen of zaden Vondstenlijst Schepen Wat voor schip? Je naam Iets anders O binnenvaartschip O Duwcombinatie O Schip Rijkswaterstaat O Sleepboot Uit welke landen komen de schepen? O O O O O O Containerschip O Olietanker O Gastanker O Loodsboot O Plezierjacht O

De Opdrachten + Tijdschema s Groep 6. De Klompenwaard

De Opdrachten + Tijdschema s Groep 6. De Klompenwaard De Opdrachten + Tijdschema s Groep 6 Tips voor begeleiders/ouders De gidsen en/of ouders voeren de opdrachten naar eigen inzicht uit, de gegeven tekst is een suggestie! Ook het tijdschema ligt niet vast.

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

De Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders

De Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per

Nadere informatie

Ontdekkingstocht duin, bos en strand

Ontdekkingstocht duin, bos en strand Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:

Nadere informatie

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de

Nadere informatie

Voorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3

Voorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3 Voorbereiding post 2 Met de mens mee Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Met de mens mee, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature. BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding

Nadere informatie

Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a

Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a Inleiding Korte omschrijving van de les: In groepjes van 4 kinderen lopen ze begeleid de

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Strand-Lab. Museum. Reizigers

Strand-Lab. Museum. Reizigers Museum Reizigers Strand-Lab Middenbouw Spelenderwijs, zelf ontdekken, doen, museum, landschapstuin, strand, bos en duinen; dit zijn de sleutelwoorden van de activiteiten bij Terra Maris voor de groepen

Nadere informatie

Ga je mee op watersafari?

Ga je mee op watersafari? Informatie en reserveringen voor het Nationaal Park Weerribben-Wieden: www.np-weerribbenwieden.nl Beulakerpad 1 8326 AH Sint Jansklooster t 0527-246196 / 06-12890380 e n.vanderlaan@ivn.nl Ga je mee op

Nadere informatie

4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.

4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje. Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: zandhagedissen Groepje 2: mierenleeuwen Groepje 3: boompiepers Groepje 4: zandoorwormen Groepje 5: sneeuwvlo

Nadere informatie

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,

Nadere informatie

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben

Nadere informatie

Ik laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.

Ik laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes. HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Natuurschatten SPEELNATUUR

Natuurschatten SPEELNATUUR Naam: Natuurschatten SPEELNATUUR Groep: LES 10 - WERKBLAD 1 Bekijk het clipje: Speelnatuur a) Als je thuis buiten gaat spelen, waar speel je dan? b) Is er natuur waar jij buitenspeelt? Zo ja, waar speel

Nadere informatie

Expeditie Boswachterscode

Expeditie Boswachterscode Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Het onderzoek van de burgemeester 5/6

Het onderzoek van de burgemeester 5/6 Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder

Nadere informatie

Lesbrief Uitvinders. Inleiding

Lesbrief Uitvinders. Inleiding Lesbrief Uitvinders Inleiding Ruben laat Sara zien dat hij een satéprikker door een ballon kan prikken zonder dat de ballon knapt! Ook kan hij een regenboog maken met een glas water. Sara vindt het erg

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op?

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op? Ondergronds Opdrachten groepen 5, 6 en 7 In Ondergronds gaan kinderen aan de slag als een echte archeoloog. Ondergronds is een reconstructie van een archeologische opgraving. De leerlingen werken met echte

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord

Nadere informatie

Alleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.

Alleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Alleen maar zand? Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Doelgroep: Groep 1 t/m 4. Plaats: Rond de zandbak bij de school of elders. Doel: Ontdekken wat er allemaal in de grond

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

Les 3 Vragenstellen Leestekst: De inbreker. 1. "Vandaag gaan we voor de derde keer een tekst lezen en daarbij vragen maken."

Les 3 Vragenstellen Leestekst: De inbreker. 1. Vandaag gaan we voor de derde keer een tekst lezen en daarbij vragen maken. Les 3 Vragenstellen Leestekst: De inbreker "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we voor de derde keer een tekst lezen en daarbij vragen maken." 2. Vraag: "Welke vraag hebben we daarbij nodig?"

Nadere informatie

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4 Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes

1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes Bodemgespuis en kriebeldiertjes Overal vind je kriebeldiertjes, als je maar goed kijkt. Zullen we eens samen gaan kijken of er hier ook diertjes zijn? Als je een diertje gevonden hebt, mag je roepen. Dan

Nadere informatie

Kinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma

Kinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma Kinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma Week 15 Datum 7 tot en met 11 April 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ fruit eten. Fruit onder een doek verstoppen. Wat ligt er

Nadere informatie

Natuurtentoonstelling

Natuurtentoonstelling Natuurtentoonstelling We gaan schilderijlijstjes maken. Knip elk een rechthoekige lijst uit een vel A4-papier. Daarna mag je jouw lijst versieren met kleurpotloden, verf, wascokrijt of ander materiaal.

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Er zijn twee startpunten, de eerste is

Nadere informatie

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt

Nadere informatie

Tips voor een goede spreekbeurt

Tips voor een goede spreekbeurt Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel

Nadere informatie

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor

Nadere informatie

Introductie: Brom en Bram

Introductie: Brom en Bram ! Activiteit 43 Brom, Bram en Brim Ontwikkelingsaspecten De kleuters doen ervaringen op met het onderscheiden van klanken (auditieve discriminatie). Materiaal kopies van de tekeningen van Brom en Bram

Nadere informatie

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding Ontdekdoos Zaden groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Zaden Docentenhandleiding De ontdekdoos Zaden is voor groep 5 en 6 Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden

Nadere informatie

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Molsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie

Molsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie Molsla Paardenbloem Achtergrondinformatie De paardenbloem is een zeer algemeen voorkomende plant. In gazons, graslanden, bermen en ruigten kun je hem vaak aantreffen. De paardenbloem behoort tot de familie

Nadere informatie

Expeditie. Middeleeuwen

Expeditie. Middeleeuwen Expeditie Middeleeuwen Het mottekasteel van Terra Maris is een reconstructie van een middeleeuwse verdedigingstoren. Tegen dit decor gaan de leerlingen het Zeeuwse boerenleven van de 12 e eeuw ervaren.

Nadere informatie

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden. Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de

Nadere informatie

De lessen LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT - GROEP 3/4

De lessen LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT - GROEP 3/4 LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT - GROEP 3/4 In deze lesbrief staan vier lessen die u kunt gebruiken binnen het thema de boerderij, zuivel, koeien of de lente. De lessen duren ongeveer 35 minuten. Les 1: Het

Nadere informatie

Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in!

Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in! Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in! Inleiding Ook met kinderen van 0-4 jaar kun je de natuur in! Kinderen willen spelen, ontdekken, leren en genieten. Hun leefwereld wordt langzaam groter en

Nadere informatie

NME-leerroute Aarde, lucht en water

NME-leerroute Aarde, lucht en water NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie

Nadere informatie

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit

Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

Hoe gaat het in groep 1/2 b

Hoe gaat het in groep 1/2 b Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje

Nadere informatie

Natuur, Buiten Activiteit:

Natuur, Buiten Activiteit: Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren

Nadere informatie

Ontwikkelingskansen voor ieder kind! Boodschappen. Kansen in kinderen. Boodschappen. voor ouders. Kansen in kinderen

Ontwikkelingskansen voor ieder kind! Boodschappen. Kansen in kinderen. Boodschappen. voor ouders. Kansen in kinderen Ontwikkelingskansen voor ieder kind! voor ouders Voorwoord doen met kinderen in de supermarkt is heel leuk. Je moet alleen geen haast hebben! In het thema staat de supermarkt en alles wat je daar kunt

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

Les 33. Zwangerschap

Les 33. Zwangerschap http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 33. Zwangerschap Wat leert u in deze les? Informatie begrijpen over zwanger zijn. Zeggen dat u zwanger bent of dat u zich niet lekker voelt. Woorden die hetzelfde

Nadere informatie

Voor het eerst naar school

Voor het eerst naar school Voor het eerst naar school Welkom op De Wonderboom Uw kind gaat binnenkort voor het eerst naar school. We wensen jullie een fijne tijd toe op De Wonderboom. Dit boekje informeert over verschillende zaken

Nadere informatie

1. Een bocht. 2. Spiegelen

1. Een bocht. 2. Spiegelen Werkblad 1 en op de buitenplaats (bij les 3) Print deze opdrachten en knip ze in strookjes. Maak groepjes van 2 of 3 leerlingen. Verdeel de opdrachten onder deze groepjes. Een opdracht kan door meerdere

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Lesideeën groep 1 en 2

Lesideeën groep 1 en 2 2 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandarts en een tandheelkundige praktijk eruitzien. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe, wanneer en hoe vaak ze tandenpoetsen. Werkwijze

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Op reis naar Bethlehem

Op reis naar Bethlehem Op reis naar Bethlehem Rollen: Verteller Jozef Maria Engel Twee omroepers Kind 1 Kind 2 Kind 3 Receptionist 1 Receptionist 2 Receptionist 3 Kind 4 Kind 5 Herder 1 Herder 2 Herder 3 Herder 4 Drie wijzen

Nadere informatie

ProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd

ProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd ProJOP jeugdwerk VPKB 40 Days stilstaan in de 40 dagentijd Hey! Voor je ligt 40 Days. De veertigdagentijd is de periode waarin we uitkijken naar Pasen, het feest van Jezus opstanding. Onderweg lezen we

Nadere informatie

Tafel met laatje en stoel Etui en papieren op tafel, evt. speelgoed/mooi blaadje o.i.d. Schilderstape Lege dozen Lege jerrycan o.i.d.

Tafel met laatje en stoel Etui en papieren op tafel, evt. speelgoed/mooi blaadje o.i.d. Schilderstape Lege dozen Lege jerrycan o.i.d. Titel van deze les: De piloot, dat ben jij! Uitdaging: Zelfstandig werken Denkwolk onderwerp: Zelfstandig werken blz. 22 Vakgebied(en): Psycho-educatie, drama Doelgroep (OB/MB/BB): MB/BB Maker: Marloes

Nadere informatie

Boterbloemen in het gras

Boterbloemen in het gras Boterbloemen in het gras Achtergrondinformatie De boterbloem behoort tot de familie der ranonkelachtigen. De wetenschappelijke naam Ranunculus betekent in het Latijn: kikkertje. Veel soorten hebben namelijk

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Voor de ouders of verzorgers

Voor de ouders of verzorgers Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

De olifant die woord hield

De olifant die woord hield De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte

Nadere informatie

Lesbrief thema: Identiteit

Lesbrief thema: Identiteit Lesbrief na Loser! Lesbrief thema: Identiteit Deze lesbrief is onderdeel van het na programma van de voorstelling Loser! van Theaterhart. Deze begeleidende brief is voor het thema: identiteit en hoort

Nadere informatie

ACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016

ACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016 ACTIVITEITEN APRIL/MEI 2016 KINDERATELIER oude knikkers Eens kijken wat je allemaal met oude knikkers kan maken! Zaterdag 9 april van 13.30-15.30 uur (groep 5 VO) Zaterdag 16 april van 13.30-15.00 uur

Nadere informatie

In dit boekje onderzoek je jouw eigen relatie met de natuur. Je kunt er gedachtes, ideeën en dingen die je belangrijk vindt, in verzamelen.

In dit boekje onderzoek je jouw eigen relatie met de natuur. Je kunt er gedachtes, ideeën en dingen die je belangrijk vindt, in verzamelen. Binnenkort bezoek je met je klas de theatervoorstelling lshl, Indianenwijsheid voor de 21e eeuw. Het Filiaal theatermakers heeft deze voorstelling gemaakt. We maakten eerder de voorstelling Enkeltje Mars.

Nadere informatie

Handleiding voor Gidsen

Handleiding voor Gidsen Ko Duinkonijn Groep 1,2 en 3 Handleiding voor Gidsen Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.npzk.nl IBAN: NL81INGB0000179758

Nadere informatie

de kinderen hier om elkaar te gebruiken als de massa mensen, ze kunnen door elkaar heen lopen en elkaar begroeten etc.).

de kinderen hier om elkaar te gebruiken als de massa mensen, ze kunnen door elkaar heen lopen en elkaar begroeten etc.). Als je boven de stad vliegt, land je midden op een plein. Het plein is vol met mensen, je steekt het plein over en loopt dwars door de mensen heen, af en toe begroet je iemand. (help de kinderen hier om

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan.

De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan. De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan. Dit werkblad en volgend werkblad worden in de klas gemaakt, voor dat ze op stap gaan en de Dender van dichtbij

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes

Nadere informatie

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal Doel: Deze les is een oefening in creatief schrijven. De kinderen schrijven een reisverhaal. Doelgroep: Basisonderwijs groep 4 en hoger. Als voorbereiding op deze les kunt u het digitale boek Mus op het

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie