Exodus. Raymond R. Hausoul

Transcriptie

1 Exodus Raymond R. Hausoul

2 Canonieke plaats Mozes (red.), Wǝ ēlleh Sjǝmot: Exodus, 1407vC 1 Gn: gericht op één familie; Ex: gericht op één volk. 2 Overeenkomsten tussen Gn en Ex. 3 Ex-Lv-Nm nauw met elkaar verbonden (zie les Lv)

3 vC vC vC vC vC Structuur van het Bijbelboek

4 Datering van de uittocht De tijd, dat de Israëlieten in Egypte gewoond hadden, was vierhonderd en dertig jaar (Ex12:40). De tijd, dat de Israëlieten in het land Kanaän en in het land Egypte gewoond hadden, was vierhonderd en dertig jaar (LXX:Ex12:40). De Israëlieten wonen nu al driehonderd jaar in Chesbon en Aroër en de omliggende dorpen en in de steden langs de Arnon. Waarom hebben de Ammonieten dan niet eerder geprobeerd dat gebied te bevrijden? (Re11:27). In het vierhonderdtachtigste jaar na de uittocht van de Israëlieten uit Egypte, in het vierde jaar van zijn regering over Israël, in de maand ziw, de tweede maand, begon koning Salomo met de bouw van de tempel (1Kn6:1).

5 Israël verdrukt in Egypte 7x Ik zal in Ex6:6-8

6 De tien rampen

7 Het hart van de farao 1 Teken van de staf: Farao verhardt zijn hart (7:13). 2 Water in bloed: Farao verhardt zijn hart (7:22). 3 Kikkers: Farao smeekt, belooft maar verhardt (8:15). 4 Luizen: Farao verhardt zijn hart (8:19). 5 Steekvliegen: Farao onderhandelt en verhardt (8:32). 6 Veepest: Farao verhardt zijn hart (9:7). 7 Zweren: Farao verhardt zijn hart (9:12). 8 Hagel: Farao smeekt en verhardt zijn hart (9:35). 9 Sprinkhanen: Farao onderhandelt, verhardt (10:20). 10 Duisternis: Farao onderhandelt en verhardt (10:27). 11 Dood van Eerstgeborenen: Farao smeekt tot weggaan (12:31-33).

8 De strijd tussen de goden (vgl. Ex12:12) 1 Nijl in bloed: Chnum (Nijlbehoeder), Hapi (Nijlgeest), Osiris. 2 Kikker: Heqt (opstandingsgod in kikkervorm). 3 Veepest: Hathor (moedergodin in koevorm), Apis (vruchtbaarheid in stiervorm), Mnevis (heilige stier). 4 Zweren en blaren: Imhotep (genezingsgod). 5 Hagel: Nut (hemelgodin), Seth (oogstbeschermer). 6 Sprinkhanen: Seth (oogstbeschermer). 7 Duisternis: Re, Aton, Atum, Horus (zongoden). 8 Dood van de eerstgeborene: Osiris (levensschenker).

9 Ex12-18: Pascha 1 Bevrijding a)...voor Israël b) voor andere volken (12:38) 2 Belofte aan Abraham a) Door Israëls zegen worden anderen gezegend.

10 Ex12-18: Schelfzee 1 Eerste overwinningslied in de Bijbel 2 Parallellen met Js40-66 en Op Jahweh is een Strijder, Jahweh is zijn Naam. De wagens van de farao en zijn leger heeft Hij in de zee geworpen. De besten van zijn officieren zijn verdronken in de Schelfzee (Ex15:3-4).

11 Bij de berg Sinaï (Ex19-24)

12 De tien woorden (Ex20) Joodse indeling 1 Ik ben Jahweh Flavius Josephus Aurelius Augustinus 2 Geen afgoden 1 Geen afgoden 3 De naam van God 3 De naam van God 2 De naam van God 4 De sabbat 4 De sabbat 3 De sabbat 5 De ouders 5 De ouders 4 De ouders 6 Niet moorden 6 Niet moorden 5 Niet moorden 7 Niet echtbreken 7 Niet echtbreken 6 Niet echtbreken 8 Niet stelen 8 Niet stelen 7 Niet stelen 9 Niet liegen 9 Niet liegen 8 Niet liegen 10 Niet begeren 10 Niet begeren 9 Niet begeren huis 2 Geen beelden 1 Geen afgoden s 10 Niet begeren bezit

13 Het verbondsboek (Ex20:22-23:33) I Eerste woorden: eredienst (Ex20:22-26) I.1 Niet Jahweh afbeelden of afgoden maken (Ex20:22-23). I.2 Wel een altaar van aarde of stenen maken (Ex20:24-26). II De rechtsregels (Ex21:1-23:13). II.1 Opschrift (Ex21:1). II.2 Rechtsregels over slaven (Ex21:2-11). II.3 Rechtsregels over mogelijke doodstraf (Ex21:12-36) II.4 Rechtsregels over eigendom (Ex21:37-22:16). II.5 Bijzondere rechtsregels van doodstraf (Ex22:17-19). II.6 Rechtsregels voor de bescherming van zwakken (22:20-26). II.7 Rechtsregels voor de orde van God (22:27-30). II.8 Rechtsregels voor eerlijk gedrag en rechtspraak (23:1-9). II.9 Rechtsregels voor de rust van land, dier, slaaf en vreemdeling (23:10-12). II.10 Afsluiting (Ex23:13). III Tweede woorden: eredienst III.1 Drie jaarlijkse feesten met vier offerregelingen(ex23:14-20). III.2 De volken van Kanaän verdrijven, hun goden vernietigen (Ex23:21-33).

14 Israël en de volken in de Thora 1 Wie als heiden wil deelnemen aan het Pascha moet zich laten besnijden (Ex12:48; Nm9:14). 2 Een heiden in Israël mag op sabbat niet werken (Ex20:10; 23:12; 31:15; Dt5:14), hij hoeft de sabbat echter niet te vieren, zoals Israël dat als teken doet (31:16; Dt5:15). 3 Een heiden in Israël mag op de verzoendag niet werken (Lv16:29). 4 Een heiden in Israël mag aan Jahweh verschillende offers brengen (Lv17:8; 22:18; Nm15:15-16,29; Dt16:11,14). 5 Een heiden in Israël mag geen bloed eten (Lv17:10-15). 6 Een heiden in Israël mag seksueel niet in ontucht leven (Lv18:26). 7 Een heiden mag niet worden gediscrimineerd (Lv19:34; Nm15:15-16). 8 Een heiden in Israël mag zijn kind niet aan Moloch offeren (20:2). 9 Een heiden mag de naam van Jahweh niet lasteren (Lv24:16).

15 Israël en de volken in de Thora 1 Een heiden mag mee genieten van het sabbatsjaar (Lv25:6). 2 Een heiden die opzettelijk zondigt, wordt evenals de Israëliet uitgeroeid (Nm15:30). 3 Een heiden mag vluchten naar de vrijsteden (Nm35:15; Jz20:9). 4 Een heiden mag onrein voedsel eten dat de jood niet mag eten (Dt14:21). 5 Een heiden mag om de drie jaar genieten van de tienden die Israël bij de poorten legt (Dt14:29).

16 Opbouw van Ex24:12-40:38

17 Onderdelen van de tabernakel