Wegwijs in de Bijbel. 3 e avond met Mozes door de woestijn

Transcriptie

1 Wegwijs in de Bijbel 3 e avond met Mozes door de woestijn

2 Torah wet pentateuch Genesis ( In den beginne ) Exodus ( Namen ) Leviticus ( Hij riep ) Numeri ( In de woestijn ) Deuteronomium ( Redevoeringen )

3 Dit zijn de namen Namen vertellen het verhaal Mozes: uit het water getrokkene / die uit het water trekt (N.B. Egyptisch: zoon) JHWH: IK BEN Israël, tweede naam van Jakob: strijder van God / God strijdt (of geneest?) N.B. naam van farao niet genoemd (hij mag geen naam hebben )

4 Mozes: uit het water getrokken Ex. 1: een nieuwe koning ( ) die Jozef niet gekend had (8) -> onderdrukking Ex. 2: 1-10: uit het water gehaald (10) Ex. 2: 11-15a: wie heeft jou als leider ( ) aangesteld (14) Ex. 2: 15b-22: vreemdeling in een vreemd land (22) Ex. 3-7:6 de Heer ( ) riep (3:4) en Mozes zei: maar wie ben ik? (3:11)

5 Mozes: die uit het water trekt Ex. 7:14-12:50: Daarom zo zegt de Heer zal Hij u laten zien wie hij is. (7:17) -> tien plagen Ex :16 Zo gedenk ik wat de Heer voor mij heeft gedaan (13:8) -> instelling van het Pascha (Hbr. voorbijgaan, Gr. lijden) Ex. 13:17-15:21: Paarden en ruiters wierp Hij in zee. -> uittocht

6 niet langs ( ) de kortste route ( ) een omweg (13:17v)

7 Woestijn (1)

8 Woestijn (2)

9 Woestijn (3)

10 Hierna kwamen ze in Elim, een plaats met twaalf waterbronnen en zeventig dadelpalmen (15:27).

11 In de woestijn Ex. 15:22-25: zonder zoet water te Mara (= bitter), naar Elim (= eikenbomen) Ex. 16: zonder eten te Sin: God geeft kwartels en manna (= Wat is dat? (15)) Ex. 17:8-16: zonder bescherming -> Amalek ( volk dat bloed likt ) overwonnen Morren (15:24, 16:2, 16:8v, 16:12, 17:3): de vleespotten van Egypte (16:3) Mozes: Wat moet ik met dit volk beginnen? (17:4)

12 Manna van de tamarisk?

13 in de Sinaïwoestijn ( ) vlak bij de berg (19:2)

14 Opdracht B1: Ex. 20: 1-17 Welke geboden komt u tegen? Welke verboden komt u tegen? Tellen: hoeveel geboden/verboden? Vergelijk het sabbatsgebod (8-11) met de tweede versie van de tien geboden: Dtn. 5: (N.B. deutero-nomium = tweede wet)

15 Tien geboden of tien woorden? ( ) en Hij schreef op de tafelen de woorden van het verbond, de tien woorden. Ex. 34: 28-NBG- 51 ( ) dat Hij u gebood te houden, de tien woorden ( ) Dtn. 4: 13-NBG- 51 En Hij schreef op de tafelen ( ) de tien woorden ( ) Dtn. 10: 4-NBG- 51

16 Bijbels tellen (1) 3: superlatief, bevestiging 4: verre uitgebreidheid (de vier windstreken -> overal) 7: volheid en totaliteit (de zeven dagen van de week -> al-tijd) 10: perfectie (de vingers van twee handen) 12: een heel volk (de twaalf zonen van Jakob, de twaalf stammen, de twaalf discipelen) 40: het buitengewone (vaak van tijd -> een generatie, vgl. Num. 14:34)

17 Bijbels tellen (2): het getal 10 Verbinding tussen drie OT-gedeelten: Schepping: En God zeide Plagen in Egypte Tien woorden (NB: eenvoudig onthouden) Maar ook: Tien keer God op proef gesteld (Num. 14:22) Tien meisjes (Matt. 25: 1) Tienvoudige = volle pond (Luc. 19:16)

18 Indeling (2a) Ik ben de Heer (JHWH), uw God Geen andere goden Geen gesneden beeld De NAAM niet ijdel gebruiken Gedenk de sabbat en heilig die Eer uw vader en uw moeder

19 Indeling (2b) Niet doodslaan (moorden) Niet echtbreken (geen overspel) Niet stelen Niet een vals getuigenis geven Niet begeren ( ) iets dat van uw naaste is

20 Indeling (3) Twee tafels : God mens mens mens scharnier: vader/moederen eren Elk van de tafels : hart tong handelen

21 een heiligdom voor mij (25:8) Ark (25:10-22) Tafel (25:23-30) Lampenstaandaard (25:31-40) Tabernakel (26) Brandofferaltaar (27:1-8) Reukofferaltaar (30:1-10) Wasbekken (30:17-21) Lampolie, zalfolie, reukwerk Priester en priesterkleding (28-29)

22 Tabernakel, vgl. tempel

23 De tabernakel

24 De ark

25 Ex. 32: het gouden stierkalf

26 Leviticus (1): offers Brandoffer (Lev. 1): gunstig stemmend Meeloffer (Lev. 2): dank voor voedsel Vredesoffer (Lev. 3): verlangen naar vrede Zuiveringsoffer (Lev. 4:1-5:13): bij zonden, (on)bedoeld, afhankelijk van positie offeraar Hersteloffer (Lev. 5:14-26): herstel met God of naaste

27 Leviticus (2): kosjer Een geitenbokje mag je niet koken in de melk van zijn moeder. (34:26b; 23:19b) Vet en bloed mogen jullie niet eten (Lev. 3:17a) Verder m.n. Lev. 11 (opdracht B2) N.B. denk aan andere dierlijke producten

28 Leviticus (3): feestdagen Overzicht: hoofdstuk 23 Oriëntatie: pesach (vgl. Ex ) Wekenfeest: (7x7)+1=50 dagen -> feest van eerste oogst (vgl. Pinksteren) Rosj Hasjana (vgl. Lev. 23:23, Num. 29:1) Grote Verzoendag Loofhuttenfeest -> laatste feest van de oogst

29 Numeri en Deuteronomium Num : verkenning van het beloofde land -> ongeloof -> veertig jaar boete (14:34) Num : Bileam Dtn. 1-33: herhaling (maar: Prent ze uw kinderen in, 6:7) Dtn. 34: de dood van Mozes (vgl. Nooit meer heeft Israël een profeet gekend als Mozes, met wie de Heer zo vertrouwelijk omging, 34:10)

30 Deuteronomium 6: 8-9 Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. (8) Schrijf ze op de deurposten van uw huis. (9)

31 de volgende keer maandag 12 december uur omzien en vooruitzien met Josia over Profeten en Geschriften tot ziens!