Technische informatie

Transcriptie

1 Technische informatie Nuttige formules l/ha x km/u x A = (per dop) 60,000 l/ha = Dopafstand 60,000 x (per dop) km/h x A liter per minuut l/ha liter per hectare km/h kilometer per uur A spuitdopafstand (in cm) voor volleveldspuiten spuitbreedte (in cm) voor enkele dop, rijenbespuiting of spuiten zonder spuitboom rijafstand (in cm) gedeeld door het aantal doppen per rij voor gericht spuiten Nuttige formules voor het spuiten langs de kant van de weg l/km = 60 x = l/lkm x km/u km/u 60 l/lkm = liter per strekkende kilometer Opmerking: l/km is geen normale oppervlaktemaateenheid voor volume per eenheid. Het is een maateenheid voor volume per afstand. Toename of afname in strekkende breedte (strookbreedte) kunnen niet in deze formules worden ondergebracht. Het meten van de rijsnelheid Meet een proeftraject af in het te bespuiten gebied of op een plek met soortgelijk grondoppervlak. Een minimumlengte van 30 en 60 meter (100 en 2008) wordt aanbevolen voor het meten van snelheden tot respectievelijk 8 en14 km/u (5 en 10 MPH). Bepaal de tijd die nodig is om het proeftraject af te leggen. Om de nauwkeurigheid te verzekeren moet u de snelheidscontrole met een halfvolle spuitmachine uitvoeren en de instelling van het motortoerental en de versnelling kiezen die tijdens het spuiten gebruikt worden. Herhaal het bovenstaande en bereken het gemiddelde van de gemeten tijden. Gebruik de volgende formule of de tabel rechts om de rijsnelheid te bepalen. Afstand (m) x 3,6 Snelheid (km/u) = Tijd (seconden) Als de dopafstand op uw spuitboom niet voorkomt in de tabellen, vermenigvuldig dan de capaciteit in l/ha uit de tabel met één van de volgende feiten. 50 cm 75 cm Snelheid Snelheid in km/u Tijd in SECONDEN nodig om een afstand af te leggen van: 30 m 60 m 90 m 120 m cm Andere afstand (cm) Omrekeningsfactor 20 2, , , , ,11 60,83 70,71 75,66 Andere afstand (cm) Omrekeningsfactor 40 1, , ,5 60 1, ,07 80,94 90,83 110,68 120,63 Andere afstand (cm) Omrekeningsfactor 70 1, , , , , ,05 105,95 110,91 120,83 Algemene omrekeningsfeiten Eén hectare = vierkante meter 2,471 acre Eén acre = 0,405 hectare Eén liter per hectare = 0,1069 gallon per acre Eén kilometer = 1000 meter = 3300 ft = 0,621 mijl Eén liter = 0,26 gallon = 0,22 Engelse gallon Eén = 100 kilopascal = 14,5 Engelse pond per vierkante inch Eén kilometer per uur = 0,62 mijl per uur Aanbevolen minimale spuithoogtes De aanbevolen dophoogtes in de onderstaande tabel zijn op de minimale overlapping gebaseerd die nodig is om gelijkmatige verdeling te verkrijgen. In vele gevallen zijn de gange hoogte-instellingen gebaseerd op een verhouding tussen dopafstand en dophoogte van 1 op 1. Bijvoorbeeld: 110 spleetdoppen met tussenruimten van 50 cm (208) worden gewoonlijk 50 cm (208) boven het te spuiten oppervlak ingesteld. TP, TJ 65 TP, XR, TX, DG, TJ, AI, XRC 80 TP, XR, DG, TT, TTI, TJ, DGTJ, AI, AIXR, AIC, XRC, TTJ, AITTJ 110 FullJet 120 FloodJet TK, TF, K, QCK, QCTF, 1/4TTJ NR* NR* NR* 40** 60** 75** 40*** 60*** 75*** * Niet aanbevolen. ** Spuithoogte gebaseerd op spuiten onder een hoek van 30 tot 45 (zie bladzijde 30 van de catalogus). *** De hoogte van de ketsdop spuitdop hangt af van de oriëntatie van de dop. De dubbele overlapping van het spuitbeeld is de kritieke factor. (cm) 50 cm 75 cm 100 cm 124

2 Technische informatie Spuiten van vloeistoffen met een andere dichtheid dan die van water Aangezien alle tabellen in deze catalogus zijn gebaseerd op het spuiten met water, dat 1 kilogram per liter weegt, dienen omrekeningsfeiten te worden toegepast voor het spuiten van vloeistoffen die zwaarder of lichter zijn dan water. Voor het bepalen van de juiste dopmaat voor de te verspuiten vloeistof moet u eerst het gewenste of l/ha van de spuitvloeistof met de omrekeningsfactor naar water vermenigvuldigen. Kies vervolgens een spuitdop van de juiste maat aan de hand van de nieuwe omgerekende waarde voor of l/ha. Voorbeeld: Gewenste ttoepassingshoeveelheid is 100 l/ha (20 GPA) van een vloeistof met een dichtheid van 1,28 kg/l (28%N). Bepaal de juiste dopmaat als volgt: l/ha (andere vloeistof dan water) x omrekeningsfactor = l/ha (uit tabel in catalogus) 100 l/ha (1,28 kg/l oplossing) x 1,13 = 113 l/ha (water) Voor het spuiten dient dan een dopmaat gekozen te worden die, bij de gewenste druk, 113 l/ha (22,6 GPA) water afgeeft. Dichtheid kg/l Omrekeningsfactor 0,84 0,92 0,96 1,00 WATER 0,98 1,00 1,08 1,04 1,20 1,28 28% stikstof 1,10 1,13 1,32 1,15 1,44 1,20 1,68 1,30 Informatie over bedekkingsgraad In deze tabel vindt u de theoretische bedekking van spuitbeelden zoals uit de tophoek en de hoogte van de uitstroomopening van de spuitdop berekend is. Hierbij wordt verondersteld dat de tophoek over de gehele spuithoogte gelijk blijft. In de praktijk blijft de tophoek die u in de tabel vindt, niet gelijk voor grote spuithoogten. Spuithoogte Tophoek Theoretische bedekking Theoretische bedekking bij diverse spuithoogtes (in cm) kegelhoek 20 cm 30 cm 40 cm 50 cm 60 cm 70 cm 80 cm 90 cm 15 5,3 7,9 10,5 13,2 15,8 18,4 21,1 23,7 20 7,1 10,6 14,1 17,6 21,2 24,7 28,2 31,7 25 8,9 13,3 17,7 22,2 26,6 31,0 35,5 39, ,7 16,1 21,4 26,8 32,2 37,5 42,9 48, ,6 18,9 25,2 31,5 37,8 44,1 50,5 56, ,6 21,8 29,1 36,4 43,7 51,0 58,2 65, ,6 24,9 33,1 41,4 49,7 58,0 66,3 74, ,7 28,0 37,3 46,6 56,0 65,3 74,6 83, ,8 31,2 41,7 52,1 62,5 72,9 83,3 93, ,1 34,6 46,2 57,7 69,3 80,8 92, ,5 38,2 51,0 63,7 76,5 89, ,6 44,4 59,2 7 88, ,6 50,4 67,1 83, ,7 55,0 73,3 91, ,0 60,0 80, ,7 65,5 87, ,7 71,5 95, ,1 85, , , Benaming van doppen Er zijn vele types spuitdoppen verkrijgbaar; elk met een ander debiet, tophoek, druppelgrootte en spuitbeeld. Sommige van deze spuitdopkenmerken worden door het dopnummer aangegeven. Zorg dat u hetzelfde dopgrootte koopt wanneer u doppen vervangt, zodat u er zeker van kunt zijn dat uw spuitmachine correct blijft afgesteld. Doptype Tophoek van 110 Merknaam VisiFlo Materiaal 1,5 (0,4 GPM) dopopbrengst bij 2,8 (40 PSI) 125

3 126 Technische informatie Tabel universele toepassingsratio voor 40 cm tussen tips Tipcapaciteit Vloeistofdruk in DEBIET PER SPUITDOP in l/ha 40 cm ruimte tussen mondstuk 4 km/u 6 km/u 8 km/u 10 km/u 12 km/u 14 km/u 16 km/u 18 km/u 20 km/u 25 km/u 30 km/u 35 km/u 1,0 0,23 86,3 57,5 43,1 34,5 28,8 24,6 21,6 19,2 17,3 13,8 11,5 9,9 1,5 0, ,0 52,5 42,0 35,0 30,0 26,3 23,3 21,0 16,8 1 12,0 2,0 0, ,0 60,0 48,0 40,0 34,3 30,0 26,7 2 19,2 16,0 13,7 01 0,39 0, , ,1 84,4 58,5 67,5 48,8 56,3 41,8 48,2 36,6 42,2 32,5 37,5 29,3 33,8 23,4 27,0 19,5 22,5 16,7 19,3 5,0 0, ,8 75,0 62,5 53,6 46,9 41,7 37,5 30,0 25,0 21,4 6,0 0, ,5 68,8 58,9 51,6 45,8 41,3 3 27,5 23,6 7,0 0, ,0 75,0 64,3 56,3 50,0 45,0 36,0 30,0 25,7 1,0 0, ,0 63,8 51,0 42,5 36,4 31,9 28,3 25,5 20,4 17,0 14,6 1,5 0, ,8 6 52,5 45,0 39,4 35,0 31,5 25,2 21,0 18,0 2,0 0, ,0 72,0 60,0 51,4 45,0 40,0 36,0 28,8 2 20, ,59 0, , ,8 85,0 63,2 72,9 55,3 63,8 49,2 56,7 44,3 51,0 35,4 40,8 29,5 3 25,3 29,1 5,0 0, ,0 81,4 71,3 63,3 57,0 45,6 38,0 32,6 6,0 0, ,9 77,8 69,2 62,3 49,8 41,5 35,6 7,0 0, ,4 84,4 75,0 67,5 5 45,0 38,6 1,0 0, ,3 69,0 57,5 49,3 43,1 38,3 34,5 27,6 2 19,7 1,5 0, ,0 60,0 52,5 46,7 42,0 33,6 28,0 2 2,0 0, ,5 81,3 69,6 60,9 54,2 48,8 39,0 32,5 27,9 02 0,79 0, , ,6 97,5 74,1 85,3 65,8 75,8 59,3 68,3 47,4 54,6 39,5 45,5 33,9 39,0 5,0 1, ,6 85,0 76,5 61,2 51,0 43,7 6,0 1, ,3 8 67,2 56,0 48,0 7,0 1, ,8 72,6 60,5 51,9 1,0 0, ,5 71,3 61,1 53,4 47,5 42,8 34,2 28,5 24,4 1,5 0, ,5 75,0 65,6 58,3 52,5 42,0 35,0 30,0 2,0 0, ,8 75,9 67,5 60,8 48,6 40,5 34, ,99 1, , ,5 95,0 74,3 85,5 59,4 68,4 49,5 57,0 42,4 48,9 5,0 1, ,0 76,8 6 54,9 6,0 1, ,0 60,0 7,0 1, ,6 75,5 64,7 1,0 0, ,0 72,9 63,8 56,7 51,0 40,8 3 29,1 1,5 0, ,9 77,8 69,2 62,3 49,8 41,5 35,6 2,0 0, ,0 80,0 72,0 57,6 48,0 41,1 03 1,18 1, , , ,8 81,6 59,0 68,0 50,6 58,3 5,0 1, ,2 76,0 65,1 6,0 1, ,5 71,6 7,0 1, ,0 77,1 1,0 0, ,5 85,3 75,8 68,3 54,6 45,5 39,0 1,5 1, ,3 8 67,2 56,0 48,0 2,0 1, ,8 77,4 64,5 55,3 04 1,58 1, , ,0 91,0 67,7 78,0 5,0 2, ,4 6,0 2, ,6 7,0 2, ,0 1, ,0 85,5 68,4 57,0 48,9 1,5 1, ,4 69,5 59,6 2,0 1, ,6 80,5 69,0 05 1,97 2, , ,4 97,3 5,0 2, ,0 2, , ,0 1, ,2 68,5 58,7 1,5 1, ,0 2,0 1, ,0 83,1 06 2,37 2, , ,0 3, ,0 3, ,0 1, ,0 78,0 1,5 2, ,6 2,0 2, ,16 3, , ,0 4, ,0 4, ,0 2, ,7 1,5 2, ,0 3, ,95 4, ,0 5, ,0 5, ,0 6, ,0 3, ,5 4, ,0 4, ,92 6, ,0 7, ,0 8, ,0 9, ,0 4, ,5 5, ,0 6, ,89 9, ,0 10, ,0 11, ,0 12, Opmerking: Controleer steeds uw ttoepassingshoeveelheid (spuitvolume). Alle waarden in de tabellen zijn gebaseerd op het verspuiten van water bij 21 C (70 F).

4 Technische informatie Tabel universele toepassingsratio voor 75 cm tussen tips Tipcapaciteit Vloeistofdruk in DEBIET PER SPUITDOP in l/ha 75 cm ruimte tussen mondstuk 4 km/u 6 km/u 8 km/u 10 km/u 12 km/u 14 km/u 16 km/u 18 km/u 20 km/u 25 km/u 30 km/u 35 km/u 1,0 0,23 46,0 30,7 2 18,4 15,3 13,1 11,5 10,2 9,2 7,4 6,1 5,3 1,5 0,28 56,0 37,3 28,0 22,4 18,7 16,0 1 12,4 11,2 9,0 7,5 6,4 2,0 0, ,7 32,0 25,6 21,3 18,3 16,0 14,2 12,8 10,2 8,5 7,3 0,39 78,0 52,0 39,0 31,2 26,0 22,3 19,5 17,3 15,6 12,5 10,4 8,9 0,45 90,0 60,0 45,0 36,0 30,0 25,7 22,5 20,0 18,0 14,4 12,0 10,3 5,0 0, ,7 50,0 40,0 33,3 28,6 25,0 22,2 20,0 16,0 13,3 11,4 6,0 0, ,3 55,0 4 36,7 31,4 27,5 24,4 22,0 17,6 14,7 12,6 7,0 0, ,0 60,0 48,0 40,0 34,3 30,0 26,7 2 19,2 16,0 13,7 1,0 0,34 68,0 45,3 3 27,2 22,7 19,4 17,0 15,1 13,6 10,9 9,1 7,8 1,5 0, ,0 42,0 33,6 28,0 2 21,0 18,7 16,8 13,4 11,2 9,6 2,0 0,48 96,0 6 48,0 38,4 32,0 27,4 2 21,3 19,2 15,4 12,8 11,0 0, ,7 59,0 47,2 39,3 33,7 29,5 26,2 23,6 18,9 15,7 13,5 0, ,7 68,0 54,4 45,3 38,9 3 30,2 27,2 21,8 18,1 15,5 5,0 0, ,0 60,8 50,7 43,4 38,0 33,8 30,4 24,3 20,3 17,4 6,0 0, ,4 55,3 47,4 41,5 36,9 33,2 26,6 22,1 19,0 7,0 0, ,0 72,0 60,0 51,4 45,0 40,0 36,0 28,8 2 20,6 1,0 0,46 92,0 61,3 46,0 36,8 30,7 26,3 2 20,4 18,4 14,7 12,3 10,5 1,5 0, ,7 56,0 44,8 37,3 32,0 28,0 24,9 22,4 17,9 14,9 12,8 2,0 0, ,7 65,0 52,0 43,3 37,1 32,5 28,9 26,0 20,8 17,3 14,9 0, ,0 63,2 52,7 45,1 39,5 35,1 31,6 25,3 21,1 18,1 0, ,0 72,8 60,7 52,0 45,5 40,4 36,4 29,1 24,3 20,8 5,0 1, ,6 68,0 58,3 51,0 45,3 40,8 32,6 27,2 23,3 6,0 1, ,6 74,7 6 56,0 49,8 44,8 35,8 29,9 25,6 7,0 1, ,8 80,7 69,1 60,5 53,8 48,4 38,7 32,3 27,7 1,0 0, ,0 57,0 45,6 38,0 32,6 28,5 25,3 22,8 18,2 15,2 1 1,5 0, ,3 70,0 56,0 46,7 40,0 35,0 31,1 28,0 22,4 18,7 16,0 2,0 0, ,0 64,8 5 46,3 40,5 36,0 32,4 25,9 21,6 18,5 0, ,0 79,2 66,0 56,6 49,5 4 39,6 31,7 26,4 22,6 1, ,2 76,0 65,1 57,0 50,7 45,6 36,5 30,4 26,1 5,0 1, ,3 73,1 6 56,9 51,2 41,0 34,1 29,3 6,0 1, ,3 80,0 70,0 62,2 56,0 44,8 37,3 32,0 7,0 1, ,3 75,5 67,1 60,4 48,3 40,3 34,5 1,0 0, ,7 68,0 54,4 45,3 38,9 3 30,2 27,2 21,8 18,1 15,5 1,5 0, ,4 55,3 47,4 41,5 36,9 33,2 26,6 22,1 19,0 2,0 0, ,0 76,8 6 54,9 48,0 42,7 38,4 30,7 25,6 21,9 1, ,4 78,7 67,4 59,0 52,4 47,2 37,8 31,5 27,0 1, ,7 77,7 68,0 60,4 54,4 43,5 36,3 31,1 5,0 1, ,9 76,0 67,6 60,8 48,6 40,5 34,7 6,0 1, ,4 83,5 74,2 66,8 53,4 44,5 38,2 7,0 1, ,0 80,0 72,0 57,6 48,0 41,1 1,0 0, ,0 72,8 60,7 52,0 45,5 40,4 36,4 29,1 24,3 20,8 1,5 1, ,6 74,7 6 56,0 49,8 44,8 35,8 29,9 25,6 2,0 1, ,0 73,7 64,5 57,3 51,6 41,3 34,4 29,5 1, ,3 79,0 70,2 63,2 50,6 42,1 36,1 1, ,0 80,9 72,8 58,2 48,5 41,6 5,0 2, ,7 81,6 65,3 54,4 46,6 6,0 2, ,1 89,2 71,4 59,5 51,0 7,0 2, ,4 77,1 64,3 55,1 1,0 1, ,2 76,0 65,1 57,0 50,7 45,6 36,5 30,4 26,1 1,5 1, ,7 79,4 69,5 61,8 55,6 44,5 37,1 31,8 2,0 1, ,0 80,5 71,6 64,4 51,5 42,9 36,8 1, ,5 87,6 78,8 6 52,5 45,0 2, ,8 72,6 60,5 51,9 5,0 2, ,3 67,7 58,1 6,0 2, ,3 74,4 63,8 7, ,3 80,3 68,8 1,0 1, ,3 78,3 68,5 60,9 54,8 43,8 36,5 31,3 1,5 1, ,0 8 74,7 67,2 53,8 44,8 38,4 2,0 1, ,0 86,2 77,6 62,1 51,7 44,3 2, ,8 75,8 63,2 54,2 2, ,7 73,1 62,6 5, ,9 81,6 69,9 6,0 3, ,3 76,6 7,0 3, ,5 82,7 1,0 1, ,0 80,9 72,8 58,2 48,5 41,6 1,5 2, ,1 89,2 71,4 59,5 51,0 2,0 2, ,6 68,8 59,0 3, ,3 72,2 3, ,3 83,4 5, ,3 6,0 4, ,0 4, ,0 2, ,2 7 60,8 52,1 1,5 2, ,3 74,4 63,8 2,0 3, ,1 73,8 3, ,3 4, ,0 5, ,0 5, ,0 6, ,0 3, ,2 78,2 1,5 4, ,8 2,0 4, , , ,0 7, ,0 8, ,0 9, ,0 4, ,5 5, ,0 6, , , ,0 10, ,0 11, ,0 12, Opmerking: Controleer steeds uw ttoepassingshoeveelheid (spuitvolume). Alle waarden in de tabellen zijn gebaseerd op het verspuiten van water bij 21 C (70 F). 127

5 Informatie over spuitdruk Debiet Het debiet hangt af van de spuitdruk. In het algemeen is het verband tussen en druk als volgt: 1 = E 1 2 E 2 Deze formule wordt toegelicht door de tekening rechts Eenvoudig gezegd: om het debiet van een spuitdop te verdubbelen moet de druk verviervoudigd worden. Een hogere druk vergroot niet alleen het debiet van een spuitdop maar is ook van invloed op de druppelgrootte en de snelheid waarmee een uitstroomopening slijt. Naarmate de druk toeneemt, wordt de druppelgrootte kleiner en slijt de uitstroomopening sneller. De tabellen van deze catalogus geven de meest algemeen gebruikte drukbereiken voor de bijbehorende spuitdoppen aan. Wanneer informatie over de prestaties van de spuitdoppen buiten het drukbereik in deze catalogusweergegeven, vereist is, dient u contact op te nemen met de agrarische afdeling van TeeJet Technologies. Drukverlies in functie van diverse slangmaten Debiet in 1,9 0,1 9,6 1,4 3,8 4,8 Drukverlies over 3 m (108) lengte zonder koppelingen 6,4 mm 9,5 mm 12,7 mm 19,0 mm 25,4 mm kpa kpa kpa kpa kpa 5,8 0,1 9,6 2,8 7,7 0,2 16,5 4,1 9,6 0,2 23,4 0,1 6,2 11,5 0,1 8,3 15,4 0,1 13,8 19,2 0,2 20,0 2,8 23,1 0,3 27,6 4,1 30,8 0,1 6,2 2,1 38,5 0,1 9,6 2,8 Nuttige Tips Voor Rijenbespuiting Bij breedhoek spuitdoppen kan de spuithoogte worden verminderd om de drift te beperken. Voorbeeld: 31 cm (129) Even spleetdop van cm (209) 23 cm (99) Even spleetdop van 95 Tophoek en bedekkingsgraad Afhankelijk van het type en de maat van de spuitdop kan de spuitdruk een belangrijke invloed hebben op de tophoek en op de kwaliteit van de verdeling. Zoals hier afgebeeld voor een spleetdop heeft het verlagen van de druk een kleinere tophoek en een aanzienlijke vermindering van de bedekkingsgraad tot gevolg. In deze catalogus zijn de tabellen voor spuitdoppen op het spuiten met water gebaseerd. Over het algemeen produceren vloeistoffen die dikker dan water zijn, relatief kleinere tophoeken, terwijl vloeistoffen met een lagere oppervlaktespanning dan water grotere tophoeken produceren. In situaties waarin gelijkmatige verdeling belangrijk is, moet u zorgen dat u de spuitdoppen binnen het juiste drukbereik gebruikt. Opmerking: Aanbevolen minimale spuithoogten voor volleveld bespuitingen zijn gebaseerd op doppen die onder de nominale tophoek water verspuiten. De tophoek van de spuitdop en de resulterende strookbreedte zijn direct afhankelijk van de spuitdruk. Voorbeeld: 8002E even spleetdop 31 cm (129) 1 (15 PSI) 38 cm (159) 31 cm (129) 3 (45 PSI) 46 cm (189) bij 1,0 (15 PSI) 0,46 (0,12 GPM) 46 cm (189) 90º 110º 0,8 (0,2 GPM) bij 1,0 (15 PSI) bij 2,8 (40 PSI) 131 cm (529) bij 2,8 (40 PSI) 92 cm (369) Bereken zorgvuldig: Perceelsoppervlakte vs. behandelde oppervlakte Perceelsoppervlakte = Totale begroeide oppervlakte Behandelde oppervlakte = Perceelsoppervlakte X Strookbreedte Rijafstand 50 cm (209) 50 cm (209) Vollevelds Rijen 128

6 Drukdaling via Sproeiercomponenten COMPONENTNUMMER AA2 GunJet AA18 GunJet AA30L GunJet AA43 GunJet AA143 GunJet AA6B klep AA17 klep AA144A/144P klep AA144A-1-3/AA144P-1-3 klep AA145H klep weg klep weg klep weg klep weg klep 356 klep weg* spruitstuk weg* spruitstuk 430 FB* spruitstuk 440 Verdeelblok* 450 Verdeelblok* 450 FB* spruitstuk weg* spruitstuk weg* spruitstuk 460 FB* spruitstuk 490 Verdeelblok* QJ350A mondstukbehuizing QJ360C mondstukbehuizing QJ360E mondstukbehuizing 24230A/24216A mondstukbehuizing QJ17560A mondstukbehuizing AA122-1/2 Leidingfilters AA122-3/4 Leidingfilters AA126-3 Leidingfilters AA126-4/F50/M50 Leidingfilters AA126-5 Leidingfilters AA126-6/F75 Leidingfilters 2,0 5,0 7,5 10,0 0,02 0,03 0,06 0,11 0,26 0,45 0,71 1,02 1,82 2,84 0,02 0,04 0,07 0,16 0,28 0,62 1,10 1,72 2,48 4,42 0,03 0,05 0,07 0,17 0,30 0,67 1,19 1,86 2,67 4,75 0,03 0,07 0,12 0,18 0,41 0,74 1,65 2,94 0,02 0,05 0,08 0,13 0,18 0,32 0,51 1,14 2,02 4,55 0,02 0,04 0,07 0,10 0,15 0,27 0,42 0,94 1,68 3,78 0,02 0,03 0,06 0,10 0,14 0,25 0,38 0,87 1,54 3,46 0,02 0,03 0,06 0,10 0,14 0,25 0,38 0,87 1,54 3,46 0,02 0,03 0,06 0,10 0,14 0,25 0,38 0,87 1,54 3,46 0,02 0,04 0,09 0,15 0,24 0,34 0,60 0,94 2,13 3,78 0,02 0,04 0,07 0,09 0,17 0,26 0,59 1,05 2,35 4,19 0,02 0,04 0,06 0,13 0,23 0,52 0,93 1,45 2,09 3,27 0,02 0,03 0,04 0,07 0,10 0,23 0,41 0,92 1,64 2,57 3,70 0,02 0,04 0,07 0,11 0,16 0,28 0,44 0,99 1,76 3,95 0,02 0,04 0,07 0,11 0,16 0,28 0,44 0,99 1,76 3,95 0,02 0,03 0,06 0,11 0,17 0,25 0,44 0,69 1,56 2,78 0,02 0,04 0,08 0,12 0,26 0,47 1,06 1,88 2,94 0,04 0,09 0,17 0,26 0,59 1,05 2,35 0,03 0,07 0,12 0,18 0,41 0,74 1,65 2,94 0,02 0,04 0,08 0,12 0,26 0,47 1,06 1,88 2,94 TYPISCHE DRUKDALING () BIJ VERSCHILLENDE STROOMSNELHEDEN () 15,0 20,0 25,0 30,0 40,0 50,0 75, ,02 0,05 0,09 0,15 0,21 0,33 0,48 0,72 1,33 0,03 0,06 0,13 0,23 0,36 0,52 0,82 1,18 1,76 3,27 0,02 0,05 0,09 0,15 0,21 0,33 0,48 0,72 1,33 0,02 0,03 0,06 0,09 0,20 0,35 0,80 1,42 2,21 3,19 0,02 0,04 0,06 0,13 0,23 0,52 0,93 1,45 2,09 3,27 0,02 0,04 0,06 0,13 0,23 0,52 0,93 1,45 2,09 3,27 0,02 0,02 0,03 0,06 0,09 0,21 0,38 0,85 1,51 2,35 3,39 0,02 0,02 0,03 0,06 0,09 0,21 0,38 0,85 1,51 2,35 3,39 0,02 0,03 0,04 0,07 0,10 0,23 0,41 0,92 1,64 2,57 3,70 0,02 0,04 0,07 0,10 0,15 0,27 0,42 0,94 1,68 3, ,02 0,04 0,06 0,09 0,15 0,24 0,53 0,94 2,13 3, ,02 0,05 0,09 0,15 0,21 0,33 0,48 0,72 1,33 0,02 0,03 0,04 0,07 0,11 0,25 0,45 1,01 1,80 2, ,02 0,03 0,05 0,11 0,20 0,44 0,78 1,22 1,76 2,74 3, ,02 0,04 0,07 0,15 0,27 0,43 0,62 0,96 1,38 2,07 3,85 0,02 0,04 0,09 0,16 0,25 0,36 0,56 0,81 1,21 2,26 * Spruitstuk drukdaling gegevens gebaseerd op enkele klep, Hoeveelheid kleppen, formaat inlaatfitting en inlaataanvoerconfiguratie kunnen drukdalingsratio beïnvloeden, Neem voor aanvullende informatie contact op met uw TeeJet vertegenwoordiger, 129

7 Oppervlaktemeting Het is belangrijk dat u de oppervlakte kent die u wilt gaan bespuiten wanneer u een gewasbeschermingsproduct of vloeie meststof gebruikt. Grasvelden zoals gazonnen en doelplaatsen (greens), afslagplaatsen en tussengangen op golfbanen moeten in vierkante meter of in hectare worden gemeten, afhankelijk van de benodigde eenheden. Rechthoekige oppervlakken Ronde oppervlakten Oppervlakte = π x Diameter 2 (d) 4 π = 3,14159 Oppervlakte = Lengte (l) x Breedte (w) Voorbeeld: Wat is de oppervlakte van een gazon dat 150 meter lang en 75 meter breed is? Oppervlakte = 150 meter x 75 meter = vierkante meter Met behulp van de volgende formule kan de oppervlakte in hectare worden berekend. Oppervlakte in vierkante meter Oppervlakte in hectare = vierkante meter per hectare (Er zijn vierkante meter in een hectare.) Voorbeeld: Wat is de oppervlakte van een doelplaats (green) op een golfterrein die een diameter van 15 meter heeft? π x (15 meters) x 225 Oppervlakte = = 4 4 = 177 vierkante meter Oppervlakte in hectare = 177 vierkante meter vierkante meter per hectare = 0,018 hectare Onregelmatige oppervlakken Voorbeeld: vierkante meter Oppervlakte in hectare = vierkante meter per hectare Driehoekige oppervlakken = 1,125 hectare Elke onregelmatig gevormde gazonoppervlak kan gewoonlijk tot één of meer geometrische figuren worden herleid. De oppervlakte van elk figuur wordt berekend en de oppervlakten worden dan bij elkaar opgeteld om de totale oppervlakte te verkrijgen. Voorbeeld: Oppervlakte = Basis (b) x Hoogte (h) De basis van een hoekperceel is 120 meter terwijl de hoogte 50 meter is. Wat is de oppervlakte van het perceel? 120 meter x 50 meter Oppervlakte = 2 = 3000 vierkante meter Oppervlakte in hectare = vierkante meter 10,000 square meters per hectare = 0,30 hectare Voorbeeld: Wat is de totale oppervlakte van de Par-3 hole van een golfterrein, die hierboven wordt afgebeeld? De oppervlakte kan in een driehoek (oppervlakte 1), een rechthoek (oppervlakte 2) en een cirkel (oppervlakte 3) worden uitgesplitst. Gebruik dan de eerder vermelde formules voor het bepalen van oppervlakten om de totale oppervlakte te vinden. Oppervlakte 1 = 15 meter x 20 meter 2 = 150 vierkante meter Oppervlakte 2 = 15 meter x 150 meter = vierkante meter Oppervlakte 3 = 3,14 x (20) 2 4 = 314 vierkante meter Totale oppervlakte = = vierkante meter vierkante meter = = 0.27 hectare vierkante meter per hectare 130

8 Kalibreren van spuitmachines Volleveld bespuitingen Door het kalibreren van de veldspuit (1) maakt u uw spuittoestel gebruiksklaar en (2) kunt u slijtage aan de doppen vaststellen. Hierdoor krijgt u het beste resultaat met uw TeeJet spuitdoppen. Benodigde hulpmiddelen: n TeeJet maatbeker n Kalibratiecalculator n TeeJet dopreinigingsborstel n Eén nieuwe TeeJet dop die overeenkomt met de doppen op uw spuit n Een chronometer of uurwerk met secondewijzer STAP NUMMER 1 Controleer de snelheid van uw spuittoestel/trekker! Voor nauwkeurig spuiten is het zeer belangrijk dat u de werkelijke snelheid van uw veldspuit precies kent. De aflezing van de snelheidsmeter en van sommige elektronische meetapparaten kan onnauwkeurig zijn als gevolg van wielslip. Neem de tijd op die nodig is om over een afstand van 30 of 60 meter (100 of 2008) van uw veld te rijden. Afrasteringspalen kunnen als permanente markeringen dienen. Het startpunt dient ver genoeg weg te liggen om met uw trekker/spuit de gewenste spuitsnelheid te bereiken. Houd die snelheid aan terwijl u van de start naar de eind markering rijdt. De meest nauwkeurige meting verkrijgt u met een halfvolle tank. Gebruik de tabel op pagina 124 om uw werkelijke snelheid vast te stellen. Als u de juiste instelling van het toerental en de versnelling heeft vastgesteld, markeert u die op uw toerenteller of snelheidsmeter zodat een nauwkeurige toediening van gewasbeschermingsmiddelen beter in de hand wordt gehouden. STAP NUMMER 2 De invoergegevens Voor het spuiten noteert u het volgende: VOORBEELD Doptype op uw veldspuit...tt11004 spleetdop (alle doppen moeten van hetzelfde type zijn) Spuitdop Aanbevolen liter per hectare l/ha (volgens het label van de fabrikant) Gemeten snelheid veldspuit...10 km/u Dopafstand...50 cm STAP NUMMER 3 Het berekenen van de dopafgifte Bepaal de dopafgifte in uit de formule. l/ha x km/u x A FORMULE: = VOORBEELD: = ANTWOORD: 1,58 STAP NUMMER x 10 x Het instellen van de juiste druk Zet de veldspuit aan en controleer op lekkages of verstoppingen. Controleer en reinig, indien nodig, alle doppen en filters met de TeeJet borstel. Vervang één spuitdop en filter door een identieke nieuwe dop en filter op de spuitboom. Lees uit de desbetreffende keuzetabel de druk af die nodig is om met de nieuwe dop de dopcapaciteit te bereiken die u berekend heeft in stap 3. Aangezien alle tabellen zijn gebaseerd op het spuiten met water, dienen omrekeningsfeiten te worden toegepast voor het spuiten van vloeistoffen die lichter of zwaarder zijn dan water (zie pagina 125). Voorbeeld: (Met bovengenoemde invoergegevens) raadpleeg de TeeJet tabel op bladzijde 5 voor de TT11004 spleetdop. Uit de tabel blijkt dat deze dop een capaciteit van 1,58 (0,40 GPM) moet hebben bij 3 (40 PSI). Zet het spuittoestel aan en stel de druk in. Vang gedurende één minuut de vloeistof uit de nieuwe dop op in de maatbeker en meet het volume. Stel de druk af tot u 1,58 (0,40 GPM) opvangt. Nu heeft u uw veldspuit op de juiste druk afgesteld. Deze zal nu precies het aantal liter per hectare afgeven zoals door de fabrikant van de gewasbeschermingsmiddelen is voorgeschreven bij de door u gemeten rijsnelheid. STAP NUMMER 5 Controleren van uw systeem Probleemdiagnose: Controleer nu het debiet van enkele doppen op elk deel van de spuitboom. Als het debiet van een dop 10% hoger of lager is dan die van de nieuw gemonteerde dop, controleer de afgifte van die dop dan opnieuw. Als er maar één dop slecht is, monteer dan een nieuwe dop en filter en uw systeem is klaar om te gaan spuiten. Als er echter nog een tweede dop slecht is, vervang dan alle doppen op de hele spuitboom. Dit mag misschien vreemd klinken, maar twee versleten doppen op een spuitboom zijn een duidelijke aanwijzing voor slijtage van de doppen. Door slechts een paar versleten doppen te vervangen, heeft u een grote kans op afwijkingen van de verspoten hoeveelheid. Op en tussen de rij bespuitingen Het enige verschil tussen bovenstaande procedure en de procedure voor op en tussen de rij bespuitingen zijn de invoergegevens die gebruikt worden voor A in de formule in stap 3. Voor rijenspuiten met een enkele dop of voor spuiten zonder spuitboom: A = de breedte van de te spuiten rij of de te spuiten strook (in cm). Voor bespuitingen met meerdere doppen gericht op het doel.: A = rijafstand (in cm) gedeeld door het aantal doppen per rij. 131

9 Gereedschappen voor kalibreren/afstellen Water- en oliegevoelig papier Deze speciaal behandelde papiersoorten worden gebruikt voor het controleren van de verdeling, de spuitbreedte, de druppeldichtheid en de indringing van de spuitvloeistof in gewassen. Watergevoelig papier is geel en wordt blauw bij blootstelling aan waterachtige spuitdruppels. Wit oliegevoelig papier wordt zwart op plaatsen die aan oliedruppels worden blootgesteld. Zie Datasheet voor meer informatie over watergevoelig papier; zie Datasheet voor meer informatie over oliegevoelig papier. Water- en oliegevoelig papier van TeeJet Technologies wordt speciaal door Syngenta Crop Protection AG vervaardigd N N N Watergevoelig papier Papiermaat Aantal/pakket 76mm x 26mm 50 kaarten 76mm x 52mm 50 kaarten 500mm x 26mm 25 stroken Onderdeelnummer Onderdeelnummer Oliegevoelig papier Papiermaat 76mm x 52mm Hoe te bestellen: Onderdeelnummer vermelden. Voorbeeld: N Watergevoelig papier Aantal/pakket 50 kaarten TeeJet dopreinigingsborstel TeeJet Windmeter n Meet de windsnelheid op drie schalen: Hoe te bestellen: Onderdeelnummer vermelden. Voorbeeld: CP20016-NY TeeJet maatbeker De TeeJet maatbeker heeft een inhoud van 2,0 l (68 oz.) en een dubbele schaal in reliëf in met zowel een Amerikaanse als een metrische schaalverdeling. De beker is vervaardigd uit polypropyleen waardoor deze uitstekend bestand is tegen chemicaliën en zeer duurzaam is. Hoe te bestellen: Onderdeelnummer vermelden. Voorbeeld: CP24034A-PP (alleen maatbeker) n Beaufort, MPH (mijl per uur) en m/sec (meter per seconde). n Groot windsnelheidsbereik. n Compact en licht om mee te nemen en op te bergen. n Gebruiks- en onderhoudsvriendelijk. Hoe te bestellen: Onderdeelnummer vermelden. Voorbeeld:

10 Slijtage van spuitdoppen A Doppen gaan niet eeuwig mee! Er is voldoende bewijs dat spuitdoppen tegenwoordig wellicht het meest verwaarloosde onderdeel in de landbouw zijn. Zelfs in landen met verplicht keuren van spuitapparatuur ligt de afkeuring meestal bij de spuitdoppen. Anderzijds zijn ze het kritieke onderdeel om waardevolle gewasbeschermingsmiddelen goed te kunnen verspuiten. Bijvoorbeeld: 10 procent overbespuiting van gewasbeschermingsmiddelen op een tweemaal bespoten boerderij met 200 hectare kan bijvoorbeeld een verlies van betekenen op grond van een investering in gewasbeschermingsmiddelen van 25,00 125,00 per hectare. Hierbij wordt mogelijke schade aan het gewas niet in aanmerking genomen. Onderhoud van spuitdoppen is de eerste stap naar een geslaagde bespuiting De goede werking van gewasbeschermingsmiddelen is in grote mate afhankelijk van de juiste toediening zoals aanbevolen door de fabrikant van de gewasbeschermingsmiddelen. De juiste keuze en werking van spuitdoppen zijn zeer belangrijke stappen bij het nauwkeurig verspuiten van gewasbeschermingsmiddelen. De vloeistof die door elke spuitdop stroomt plus de druppelgrootte en de verdeling op het te spuiten doel kunnen van invloed zijn op de beheersing van ziekten en plagen. De uitstroomopening van de spuitdop is kritiek voor deze drie feiten. Zorgvuldig vakmanschap B Slijtage en schade aan de uitstroomopeningen nader bekeken Het is mogelijk dat slijtage van een spuitdop die niet bij een visuele inspectie wordt ontdekt, wel door een optisch vergelijkingstoestel kan worden gezien. De randen van de versleten dop (B) zien er meer afgerond uit dan de randen van de nieuwe dop (A). Schade aan spuitdop (C) is veroorzaakt door verkeerd reinigen. De spuitresultaten van deze doppen ziet u in de illustraties hieronder. is bij precisieproductie van elke uitstroomopening betrokken. Europese normen, bijvoorbeeld de JKI, vereisen zeer kleine afwijkingstoleranties van nieuwe doppen (+/-5% van het nominale debiet). Vele types en maten TeeJet doppen zijn reeds door de JKI goedgekeurd, wat de hoge kwaliteitsnormen bevestigt, waaraan de TeeJet doppen voldoen. Het is de verantwoordelijkheid van de gebruiker om de spuitdoppen te onderhouden (reinigen) om zo de spuitkwaliteit zo lang mogelijk in stand te houden. De onderstaande illustratie vergelijkt de spuitresultaten van goed en slecht onderhouden spuitdoppen. Slechte verdeling kan worden voorkomen. De keuze van slijtvastere dopmaterialen of het vaak vervangen van doppen vervaardigd uit zachtere materialen kan verkeerde toepassing als gevolg van versleten spuitdoppen vermijden. C Dopslijtage vaststellen Overmatige slijtage van een spuitdop kan het best worden vastgesteld door het debiet van de gebruikte dop te vergelijken met het debiet van een nieuwe dop van dezelfde maat en hetzelfde type. De tabellen in deze catalogus geven het debiet van nieuwe doppen aan. Controleer het debiet van elke dop met behulp van een nauwkeurige maatbeker, een timer en een nauwkeurige manometer die bij de dop gemonteerd is. Vergelijk het debiet van de oude dop met die van de nieuwe. Spuitdoppen worden als overmatig versleten beschouwd wanneer het debiet 10% meer is dan het debiet van een nieuwe dop en moeten dan vervangen worden door nieuwe doppen. Zie bladzijde 131 voor meer informatie. Zorgvuldig reinigen van een verstopte spuitdop kan het verschil betekenen tussen een schoon perceel en een perceel met stroken onkruid. Spleetdoppen hebben fijne, dunne randen rond de uitstroomopening die de vloeistof regelen. Zelfs de kleinste beschadiging als gevolg van verkeerd reinigen kan zowel een hoger debiet als een slechte vloeistofverdeling veroorzaken. Zorg dat u voldoende filters in het spuitsysteem gebruikt om verstoppen tot het minimum te beperken. Als een dop toch verstopt raakt, gebruik dan alleen een zachte gekartelde borstel of tandenstoker om hem te reinigen gebruik nooit een metalen voorwerp. Wees zeer voorzichtig met zachte dopmaterialen zoals plastic. De ervaring heeft uitgewezen dat zelfs een houten tandenstoker de uitstroomopening kan vervormen (beschadigen). NIEUWE SPUITDOPPEN Produceren een gelijkmatige verdeling bij juiste overlapping. VERSLETEN SPUITDOPPEN Hebben een grotere afgifte met meer vloeistof onder elke dop geconcentreerd. BESCHADIGDE SPUITDOPPEN Hebben een zeer onregelmatig spuitbeeld met over- en onderbespuiting. 133

11 Kwaliteit van de verdeling Een van de feiten die het vaakst over het hoofd worden gezien en die de doeltreffendheid van een bepaald gewasbeschermingsmiddel ingrijpend kunnen beïnvloeden, is de verdeling. Gelijkmatige verdeling onder de spuitboom of binnen de bespoten strook vormt een belangrijk onderdeel voor maximale doeltreffendheid van de gewasbeschermingsmiddelen met minimale kosten en minimale verontreiniging buiten het te bespuiten oppervlak. Dit is van nog groter belang als de drager en de gewasbeschermingsmiddelen aan de minimale aanbevolen hoeveelheid worden toegepast. Daarnaast zijn er nog vele andere feiten van invloed op de doeltreffendheid van gewasbeschermingsmiddelen, zoals het weer, het tijdstip waarop gespoten wordt, de hoeveelheid actieve bestanddelen, aantasting door ziekten en plagen enz. De toepasser moet zich echter bewust zijn van de kwaliteit van de verdeling als maximale doeltreffendheid verwacht wordt. Meettechnieken De verdeling kan op verschillende manieren worden gemeten. Spraying Systems Co. en sommige fabrikanten van veldspuiten alsook andere onderzoeks- en teststations hebben spuittafels die de verspoten vloeistof van de spuitdoppenop een genormaliseerde of echte spuitboom opvangen. Deze spuittafels hebben een aantal kanalen die loodrecht op de gespoten vloeistof staan. De kanalen leiden de vloeistof in maatbekers voor metingen en analyse (zie de foto met de TeeJet spuittafel). Onder laboratoriumomstandigheden kunnen zeer nauwkeurige verdelingsmetingen worden uitgevoerd voor de evaluatie en ontwikkeling van doppen. Verdelingsmetingen kunnen ook op een echte landbouwspuitmachine plaatsvinden. Voor metingen langs de spuitboom bij stilstand wordt een spuittafel, (bijna) gelijk aan de eerder beschreven spuittafel, onder de spuitboom geplaatst in een vaste stand of als een spuittafel die de gehele spuitboom tot een breedte van 50 m nauwkeurig onderzoekt. Sommige spuittafelsysteem meten de hoeveelheid water in elk kanaal elektronisch en berekenen de waarden. Een test van de kwaliteit van de verdeling geeft belangrijke informatie over de toestand van de doppen op de spuitboom. Wanneer meer gedetailleerde informatie over de spuitkwaliteit en de bedekking vereist is, kan een dynamisch systeem spuiten met een merkstof worden gebruikt. Hetzelfde geldt als de verdeling binnen een sectie op een spuitboom gemeten moet worden. Momenteel kunnen slechts enkele testeenheden over de hele wereld een test op een vaste plaats uitvoeren. Bij deze tests moet de spuitboom gewoonlijk geschud of verplaatst worden om werkelijke veld- en spuitomstandigheden te simuleren. De meeste van de verdelingsmeetapparaten leveren gegevenspunten die de gelijkmatigheid van de vloeistofafgifte van de spuitboom weergeven. Deze gegevenspunten kunnen veel onthullen, alleen al door ernaar te kijken. Maar om een goede vergelijking te kunnen maken wordt wel een statistische methode gebruikt. Deze parameter noemt de variatiecoëfficiënt (Cv). De Cv zet alle gegevenspunten van de spuittafel om naar een eenvoudig percentage. Dit percentage geeft de variatie binnen een gegeven verdeling weer. Voor uiterst gelijkmatige verdelingen ondernauwkeurige omstandigheden kan de Cv 7% zijn. In sommige Europese landen moeten spuitdoppen aan de zeer strenge Cv-specificaties voldoen, terwijl andere landen kunnen eisen dat de verdeling van de spuitmachine om de 1 à 2 jaar op gelijkmatigheid wordt getest. Dit soort bepalingen legt de nadruk op het grote belang van de kwaliteit van de verdeling en het effect ervan op de doeltreffendheid van gewasproductie. Feiten die op de verdeling van invloed zijn Er zijn een aantal feiten die tot de kwaliteit van de verdeling van een spuitboom en de bijhorende variatiecoëfficiënt bijdragen. Tijdens een meting bij stilstand kunnen de volgende feiten de verdeling aanzienlijk beïnvloeden. K Spuitdoppen type druk dopafstand tophoek hoekverdraaiing van de spuitdop ten opzichte van de spuitboom (schrankhoek) kwaliteit van het spuitbeeld debiet overlapping K Spuitboomhoogte K Versleten spuitdoppen K Drukverlies K Verstopte filters K Verstopte doppen K Leidingen die invloed hebben op vloeistofturbulentie bij de spuitdop Bovendien kunnen in de praktijk de volgende feiten een bijkomende invloed hebben op de kwaliteit van de verdeling tijdens het spuiten of tijdens een dynamische verdelingstest: K Stabiliteit van de spuitboom verticale beweging (slingeren) horizontale beweging (zwiepen) K Weersomstandigheden windsnelheid windrichting K Drukverliezen (spuitleidingen) K Rijsnelheid en resulterende turbulentie De invloed van een gelijkmatige verdeling op de efficiëntie van een gewasbeschermingsmiddel kan onder verschillende omstandigheden variëren. Het gewasbeschermingsmiddel zelf kan een sterke invloed hebben op de efficiëntie ervan. Raadpleeg altijd het etiket of de bijsluiter op de verpakking van het gewasbeschermingsmiddel alvorens te gaan spuiten. 134

12 Druppelgrootte- en driftinformatie Het spuitbeeld van een dop bestaat uit talloze druppels van verschillende groottes. De druppelgrootte verwijst naar de diameter van een enkele druppel. Omdat bij de meeste doppen de druppelgrootte sterk uiteenloopt (ook wel druppelspectrum genoemd), is het handig om dit in een statistische analyse samen te vatten. De meeste geavanceerde druppelgrootte- meetapparatuur werkt volautomatisch met computers en apparatuur die snelle lichtbronnen, zoals lasers om duizenden druppels in enkele seconden te analyseren. Met behulp van statistiek kan deze grote hoeveelheid gegevens tot één getal worden gereduceerd, dat representatief is voor de druppelgroottes in het spuitbeeld. Deze druppelgroottes kunnen vervolgens in klassen onderverdeeld worden. Deze klassen (extreem fijn, zeer fijn, fijn, medium, grof, zeer grof, extreem grof en ultragrof) kunnen dan worden gebruikt om de ene dop met de andere te vergelijken. De druppelgrootte van de ene dop moet met grote voorzichtigheid met die van een andere worden vergeleken omdat de specifieke testprocedure en het specifieke testinstrument de vergelijking kunnen beïnvloeden. De druppelgroottes worden gewoonlijk in microns (micrometers) gemeten. Eén micron is gelijk aan 0,001 mm. De micron is een handige maateenheid omdat deze klein genoeg is om de meetwaardes van druppelgroottes in gehele getallen te kunnen uitdrukken. Het merendeel van de spuitdoppen die gebruikt worden in de landbouw, kan onder- verdeeld worden in vier klassen: doppen die fijne, middelgrove, grove of zeer grove druppels produceren. Spuitdoppen met een grove of zeer grove druppel worden meestal gebruiktom spuitdrift tot een minimum te beperken, terwijl doppen met fijne druppels gebruikt worden om een maximale bedekking van het blad- of bodemoppervlak te verkrijgen. Voor een vergelijking van de druppelgroottes bij verschillende doptypes, tophoeken, drukken en debieten kunt u de tabellen op bladzijde raadplegen. Een ander gegeven van druppelgroottemeting dat nuttig is voor het bepalen van de driftgevoeligheid van een spuitdop is het percentage driftgevoelige druppels. Omdat de kleinere druppels eerder buiten het te spuiten oppervlak terecht komen, is het belangrijk om te bepalen wat het percentage kleine druppels van een bepaalde spuitdop is. Druppels van minder dan 150 micron dragen mogelijk bij tot drift. De onderstaande tabel toont een aantal doppen met bijbehorend percentage driftgevoelige druppels. TeeJet Technologies gebruikt zeer geavanceerde meetapparatuur (PDPA en Oxford lasers) om het spuitbeeld te analyseren, om zo druppelgroottes en andere belangrijke informatie te bepalen. Voor de meest accurate informatie over doppen en de bijbehorende druppelgrootte kunt u contact opnemen met de dichtstbijzijnde TeeJet vertegenwoordiger. Driftgevoelige druppels* Spuitdoptype (debiet 1,16 ) XR Extended Range TeeJet (110º) TT Turbo TeeJet (110º) TTJ60 Turbo TwinJet (110º) TF Turbo FloodJet AIXR Air Induction XR (110º) AITTJ60 Air Induction Turbo TwinJet (110º) AI Air Induction TeeJet (110º) Percentage spuitvolume kleiner dan 150 micron 1,5 3 16% 32% 4% 13% 3% 10% 2% 7% 2% 7% 1% 6% N/A 5% TTI Turbo TeeJet Induction (110º) <1% 2% * Gegevens verkregen van Oxford VisiSizer systeem dat water sproeide bij 21 C (70 F) in laboratoriumcondities. 135

13 Classificatie van druppelgroottes Mondstukkeuze is vaak gebaseerd op druppelformaat. De omvang van de druppel vanaf het mondstuk wordt erg belangrijk als de efficiëntie van een bepaalde chemische planten beschermer afhankelijk is van dekking, of als het een prioriteit is te voorkomen dat de spray het doelgebied verlaat. De meerderheid van de mondstukken gebruikt in de landbouw kan worden geclassificeerd als druppels producerend van fijn tot zeer grove druppels. Mondstukken die druppels produceren in het fijnere of middenbereik worden gewoonlijk aangeraden voor naopkomst contacttoepassingen, die een uitstekende dekking vereisen op het bedoelde doelgebied. Dit kan herbiciden, insecticiden en fungiciden omvatten. Mondstukken die druppels produceren vanaf het middenbereik tot het grovere einde van het bereik, bieden significant verbeterde Turbo TwinJet (TTJ60) driftpreventie, hoewel ze minder grondige oppervlaktedekking bieden. Deze mondstukken worden gewoonlijk gebruikt voor systemische en vooropkomst toegepaste herbiciden. Een belangrijk punt om in gedachte te houden bij de keuze voor een sproeimondstuk dat een druppelomvang in een van de acht categorieën produceert, is dat een mondstuk verschillende druppelomvangclassificaties kan produceren bij verschillende drukken. Een mondstuk kan medium druppels produceren bij lage druk, maar fijne druppels produceren wanneer de druk wordt opgevoerd. Druppelomvangklasses worden in de volgende tabellen weergegeven om te helpen bij het kiezen van een geschikte sproeitip. AIXR TeeJet (AIXR) Categorie Symbool Kleurcode Zeer Fijn Sehr Fijn Fein Mittel Grob Sehr Grof Extrem Grof XF 50 VF <136 F M C VC XC Zeer Grof UC >622 Druppelomvangclassificaties zijn gebaseerd op BCPC specificaties en in overeenstemming met ASABE Standaard S572.1 op de datum van deze uitgave. Classificaties kunnen veranderd worden. Ongeveer Dv0.5 (VMD)(microns) 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 TTJ C C C C M M M M M M TTJ VC C C C C C C M M M TTJ VC C C C C C C C M M TTJ VC C C C C C C C C M TTJ VC C C C C C C C C C TTJ XC VC C C C C C C C C Turbo TeeJet (TT) en Turbo TeeJet Duo (QJ90-2XTT) 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 TT11001 C M M M F F F F F F F TT C C M M M M M F F F F TT11002 C C C M M M M M M M F TT VC C C M M M M M M M M TT11003 VC C C C C M M M M M M TT11004 XC VC C C C C C C M M M TT11005 XC VC VC VC C C C C C M M TT11006 XC VC VC VC C C C C C C M TT11008 XC XC VC VC C C C C C C M 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 AIXR XC VC VC C C C C M M M M AIXR11002 XC XC VC VC C C C C C M M AIXR XC XC XC VC VC C C C C C C AIXR11003 XC XC XC VC VC C C C C C C AIXR11004 UC XC XC XC VC VC VC C C C C AIXR11005 UC XC XC XC XC VC VC VC C C C AIXR11006 UC XC XC XC XC VC VC VC C C C AI TeeJet (AI) en AIC TeeJet (AIC) 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 8 AI UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C C AI11002 UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C C AI UC UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C AI11003 UC UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C AI11004 UC UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C AI11005 UC UC XC XC XC XC VC VC VC VC C C AI11006 UC UC XC XC XC XC XC VC VC VC VC C AI11008 UC UC UC XC XC XC XC VC VC VC VC C AI11010 UC UC UC XC XC XC XC XC VC VC VC C AI11015 UC UC UC XC XC XC XC XC VC VC VC C Air Induction Turbo TwinJet (AITTJ60) Turbo TeeJet Injector (TTI) 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 7 AITTJ XC VC VC VC C C C C C C M AITTJ XC VC VC VC C C C C C C M AITTJ UC XC XC VC VC VC C C C C C AITTJ UC XC XC VC VC VC C C C C C AITTJ UC XC XC XC VC VC VC C C C C AITTJ UC XC XC XC VC VC VC C C C C 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 7 TTI UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC XC XC TTI11002 UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC TTI UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC TTI11003 UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC TTI11004 UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC TTI11005 UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC TTI11006 UC UC UC UC UC UC UC UC XC XC XC XC 136

14 XR TeeJet (XR) en XRC TeeJet (XRC) TeeJet (TP) 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 XR8001 M F F F F F F XR80015 M M F F F F F XR8002 M M M M F F F XR8003 M M M M M M M XR8004 C M M M M M M XR8005 C C C M M M M XR8006 C C C C C C C XR8008 VC VC C C C C C XR11001 F F F F F VF VF XR F F F F F F F XR11002 M F F F F F F XR M M F F F F F XR11003 M M F F F F F XR11004 M M M M M F F XR11005 C M M M M M M XR11006 C C M M M M M XR11008 C C C C M M M XRC11010 VC C C C C C M XRC11015 XC VC VC VC C C C XRC11020 XC XC XC VC VC VC VC 2 2,5 3 3,5 4 TP8001 F F F F F TP80015 F F F F F TP8002 M M F F F TP8003 M M M M M TP8004 M M M M M TP8005 C M M M M TP8006 C C C C C TP8008 C C C C C TP11001 F F F VF VF TP F F F F F TP11002 F F F F F TP11003 F F F F F TP11004 M M M F F TP11005 M M M M M TP11006 M M M M M TP11008 C C M M M TurfJet (TTJ) Turbo FloodJet (TF) DG TwinJet (DGTJ60) 1, ,5 4 4,5 5 1/4TTJ02 UC UC XC XC XC XC XC 1/4TTJ04 UC UC UC UC UC UC UC 1/4TTJ05 UC UC UC UC UC UC UC 1/4TTJ06 UC UC UC UC UC UC UC 1/4TTJ08 UC UC UC UC UC UC UC 1/4TTJ10 UC UC UC UC UC UC UC 1/4TTJ15 UC UC UC UC UC UC UC 1 1,5 2 2,5 3 TF-2 UC XC XC XC VC TF-2.5 UC UC XC XC XC TF-3 UC UC XC XC XC TF-4 UC UC UC XC XC TF-5 UC UC UC UC XC TF-7.5 UC UC UC UC XC TF-10 UC UC UC UC XC 2 2,5 3 3,5 4 DGTJ F F F F F DGTJ M M F F F DGTJ C M M M M DGTJ C C C C C DGTJ C C C C C DGTJ C C C C C TwinJet (TJ) DG TeeJet (DG E) 2 2,5 3 3,5 4 TJ F VF VF VF VF TJ F F F VF VF TJ F F F F F TJ M F F F F TJ M M M M F TJ M M M M M TJ C C M M M TJ VF VF VF VF VF TJ F F F F F TJ F F F F F TJ M M F F F TJ M M M F F TJ M M M M M TJ C M M M M TJ C C C M M TJ F VF VF VF VF TJ F F F F F TJ F F F F F TJ M M F F F TJ M M M F F TJ M M M M M TJ M M M M M DG TeeJet (DG) 2 2,5 3 3,5 4 DG95015E M M F F F DG9502E M M M M M DG9503E C M M M M DG9504E C C M M M DG9505E C C C M M 2 2,5 3 3,5 4 DG80015 M M M M F DG8002 C M M M M DG8003 C M M M M DG8004 C C M M M DG8005 C C C M M DG M F F F F DG11002 M M M M M DG11003 C M M M M DG11004 C C M M M DG11005 C C C M M 137

15 Driftoorzaken en -reductie Figuur 1. Zo hoort gewasbescherming er niet uit te zien! Bij het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen is spuitdrift een term die gebruikt wordt voor druppels met actieve bestanddelen die niet op het doeloppervlak terecht komen. De druppels die het meest gevoelig zijn voor spuitdrift zijn gewoonlijk klein van afmeting, minder dan 200 µm (micron) in diameter, en worden gemakkelijk door de wind of andere klimaatomstandigheden buiten het doeloppervlak gebracht. Drift kan gewasbeschermingsmiddelen op ongewenste plaatsen doen terechtkomen met ernstige gevolgen zoals: n Schade aan gevoelige, aangrenzende gewassen. n Verontreiniging van oppervlaktewater. n Gezondheidsrisico s voor mens en dier. n Mogelijke verontreiniging van het doeloppervlak en aangrenzende oppervlakken of mogelijke overdosering binnen het doeloppervlak. Oorzaken van spuitdrift De oorzaken van drift zijn voornamelijk te wijten aan de spuitapparatuur en weersomstandigheden. n Druppelgrootte Wat betreft de spuitapparatuur is de druppelgrootte de belangrijkste factor die drift beïnvloedt. Wanneer een vloeie oplossing onder druk wordt gespoten, wordt deze tot druppels van verschillende groottes verneveld: Hoe kleiner de dopmaat en hoe hoger de spuitdruk, hoe kleiner de druppels en dus hoe meer driftgevoelige druppels. n Spuithoogte Naarmate de afstand tussen de dop en het doeloppervlak toeneemt, hoe meer invloed de windsnelheid op drift heeft. De invloed van de wind kan de hoeveelheid kleinere druppels, die buiten het doel worden geblazen, doen toenemen. Spuit niet hoger dan aanbevolen door de fabrikant van de spuitdoppen en spuit ook niet lager dan de minimaal aanbevolen hoogte. (Optimale spuithoogte 75 cm voor 80 spuitdoppen, 50 cm voor 110 spuitdoppen.) n Rijsnelheid Bij hogere rijsnelheden kan de spuitvloeistof in opstijgende windstromingen en wervelingen (turbulenties) achter de spuitmachine terecht komen, waarin kleine druppels gevangen worden en die tot drift bijdragen. Spuit gewasbeschermingsmiddelen volgens de goede landbouwkundige praktijken met een maximale rijsnelheid van 6 tot 8 km/u (met luchtmengdoppen tot 10 km/u). Naarmate de windsnelheid toeneemt, verlaagt u de rijsnelheid.* * Vloeie meststoffen kunnen met de TeeJet doppen met zeer grove druppels bij hogere rijsnelheden worden verspoten. n Windsnelheid Onder de meteorologische feiten die op drift van invloed zijn, heeft de windsnelheid de grootste invloed. Hogere windsnelheden veroorzaken meer spuitdrift. Het is algemeen bekend dat de windsnelheid in de meeste delen van de wereld overdag varieert (zie figuur 2). Daarom is het belangrijk dat er tijdens betrekkelijk kalme uren van de dag wordt gespoten. De vroege ochtend en de avond zijn gewoonlijk het het meest windstil. Raadpleeg het etiket van het gewasbeschermingsmiddel voor aanbevelingen omtrent de windsnelheid. Bij het spuiten met traditionele technieken zijn de volgende vuistregels van toepassing: Bij lage windsnelheid kan er met de aanbevolen spuitdopdruk worden gespoten. Naarmate de windsnelheid tot 3 m/sec toeneemt, moet de spuitdruk worden verlaagd en moeten grotere doppen worden gebruikt om grotere druppels te verkrijgen die minder gevoelig zijn voor drift. Windmetingen moeten tijdens de gehele spuitbewerking met een windmeter worden uitgevoerd. Naarmate het risico op drift toeneemt, wordt een keuze met het oog op grovere druppels, die minder gevoelig zijn voor drift, belangrijker. Enkele van dergelijke TeeJet doppen die daarvoor passen, zijn: DG TeeJet, Turbo TeeJet, AI TeeJet, Turbo TeeJet inductie en AIXR TeeJet. Bij een windsnelheid van meer dan 5 m/sec (11 MPH) mag niet worden gespoten. n Luchttemperatuur en vochtigheid Bij omgevingstemperaturen boven 25 C/ 77 F en lage relatieve luchtvochtigheid worden kleine druppels zeer driftgevoelig door verdamping. Windsnelheid Vw (m/sec) Temperatuur T ( C) Tijdstip van de dag Een hoge temperatuur tijdens het spuiten kan systeemveranderingen nodig maken zoals spuitdoppen die grovere druppels produceren kunnen of het spuiten moet uitgesteld worden. n Gewasbeschermingsmiddelen en dragervloeistofvolumes Alvorens gewasbeschermingsmiddelen te spuiten moeten alle, door de fabrikant verstrekte instructies gelezen en opgevolgd worden. Aangezien een zeer laag dragervloeistofvolume gewoonlijk het gebruik van kleine dopmaten noodzakelijk maakt, ontstaat er meer kans op drift. Er wordt een zo hoog mogelijk dragervloeistofvolume aanbevolen. Regelgeving voor spuitdriftreductie In een aantal Europese landen hebben regelgevende instanties regels uitgevaardigd voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen teneinde het milieu te beschermen. Om het oppervlaktewater en de veldbuffergebieden te beschermen (voorbeelden hiervan zijn: heggen en grasstroken van een bepaalde breedte) moet een bepaalde afstand worden gehouden vanwege risico opspuitdrift. In de Europese Unie (EU) bestaat er een richtlijn voor de harmonisering van de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen met betrekking tot bescherming van het milieu. In dit opzicht zullen de procedures die in Duitsland, Engeland en Nederland zijn ingevoerd, in de komende jaren ook in andere EU-landen worden ingevoerd. Teneinde de doelstellingen voor milieubescherming te verwezenlijken zijn maatregelen voor spuitdriftreductie als een centraal instrument in de praktijk van risico-evaluatie opgenomen. De breedte van bufferzones mag bijvoorbeeld worden verminderd als bepaalde spuittechnieken of apparatuur worden gebruikt die door bepaalde regelgevende instanties zijn goedgekeurd en gecertificeerd. Vele van de TeeJet doppen die voor spuitdriftreductie zijn ontworpen, zijn in een groot aantal EU-landen goedgekeurd en gecertificeerd. Bij deze certificatie werden driftreductieklassen ingevoerd, zoals 90%, 75% of 50% (90/75/50) reductie van drift (zie pagine 140). Deze classificatie hangt samen met de vergelijking van de BCPCreferentiedopcapaciteit van een 03 spuitdopmaat bij 3. Relatieve luchtvochtigheid Rv (%) Figuur 2. Verloop van de windsnelheid, de luchttemperatuur en de relatieve luchtvochtigheid (voorbeeld). Uit: Malberg 138

16 Mondstukken voor spuitdriftpreventie Het driftpotentieel kan worden geminimaliseerd zelfs wanneer het nodig is om kleine mondstukcapaciteiten te gebruiken door een mondstuktype te kiezen dat druppels met een grotere Volume Mediaan Diameter (VDM) produceert en een kleiner percentage kleine druppels. Figuur 4 is een voorbeeld met de VMD s geproduceerd door mondstukken met identieke stroomsnelheden (maat 11003) die grovere druppels produceren dan een XR TeeJet en dan opeenvolgend grotere druppels produceren; TT/TTJ60, AIXR, AI en TTI. TTI mondstukken produceren het grofste druppelomvangspectrum van deze groep. Bij een druk van 3 (50 PSI) en 7 km/u (5 MPH) voertuigsnelheid is de toepassingsratio 200 l/ha (20 MPH). Tegelijkertijd is te zien dat de VMD significant toeneemt van de XR naar de TTI. Dit toont aan dat het mogelijk is het hele druppelomvangspectrum af te dekken van zeer fijn tot extreem grove druppels door gebruik te maken van verschillende mondstukken. Waar vatbaarheid voor drift afneemt als druppels groter worden, kan het aantal beschike druppels leiden tot een minder uniforme dekking. Ter compensatie voor dit nadeel en om ervoor te zorgen dat het chemische middel effectief is, is het nodig het optimale drukbereik toe te passen dat gespecificeerd is voor een bepaald type mondstuk. Als toepassers in overeenstemming zijn met de door fabricanten opgestelde parameters, zullen ze altijd gemiddeld 10-15% van het doeloppervlak dekken, wat niet in het XR dop Vooropening (uitneembaar) DG dop TT dop Injector/Vooropening (uitneembaar) minst komt doordat minder drift leidt tot een effectievere dekking. Figuur 4 toont de VMD curves per mondstuktype met de optimale drukbereiken voor individuele mondstukken die gekozen dienen te worden ten aanzien van zowel effectieve driftpreventie en effect van het chemische middel. Als de focus ligt op driftpreventie, worden de TT, TTJ60 en AIXR gebruikt bij druk van minder dan 2 (29,5 PSI). Maar waar het maximale effect cruciaal is, worden de mondstukken gebruikt bij druk tussen de 2 (29,5 PSI) en 3,5 (52 PSI) of zelfs hoger onder bepaalde omstandigheden. Deze drukbereiken zijn niet van toepassing op AI en TTI die werken bij minder dan 3 (43,5 PSI) wanneer driftpreventie cruciaal is en altijd bij 4 (58 PSI) en 7 (101,5 PSI) en zelfs 8 (116 PSI) als de nadruk ligt op het effect van het chemische middel. Derhalve is het voor toepassers voor het kiezen van het juiste mondstukformaat noodzakelijk om rekening te houden met de sproeidruk waarbij een chemisch middel het meest effectief is. Hierbij hoeven ze slechts de druk en voertuigsnelheid te verminderen om te voldoen aan de bufferstrookvereisten. Het hangt dan af van de op een individuele boerderij heersende omstandigheden (locatie van het veld, aantal waterlichamen, type toegepast chemisch middel, enz.) of ze moeten kiezen voor een TeeJet mondstuk dat de drift met 50%, 75% of 90% vermindert. In principe moeten toepassers 75% of 90% driftpreventiemondstukken (extreem grove druppels) alleen gebruiken bij het besproeien van veldgrenzen en TeeJet mondstukken met 50% of minder op alle andere gebieden van het veld. Hoewel de klassieke XR TeeJet-opening twee functies biedt; het meten van de volumestroomsnelheid en het distribueren en creëren van de druppels, gebruiken alle andere hierboven besproken mondstuktypes een vooropening voor het meten terwijl de distributie en druppelvorming plaatsvindt bij de uitgangsopening (fig. 3). Beide functies en apparaten hebben betrekking op elkaar ten aanzien van geometrie en ruimte, en werken samen ten aanzien van het formaat druppel dat geproduceerd wordt. De TT, TTJ60, AITTJ60 en TTI mondstukken zorgen voor richtingverandering van de vloeistof nadat deze voorbij de vooropening is zo dat deze in een horizontale kamer komt en vervolgens weer van richting verandert naar de bijna verticale gang in de opening zelf (wereldwijd patent). De AI, AITTJ60, AIXR en TTI luchtinductiemondstukken werken met het Venturi principe, waar de vooropening een stroom met hogere snelheid genereert, door lucht aan te zuigen door de openingen aan de zijkanten. Deze specifieke lucht/vloeistofmix creëert grovere druppels die met lucht gevuld zijn, afhankelijk van het chemische middel dat gebruikt wordt. Samenvatting Succesvolle driftbeheersing concentreert zich op degelijke kennis over feiten die bijdragen tot drift en het gebruik van driftpreventie, TeeJet mondstukken. Voor een stevige balans tussen succesvolle toepassing van chemische middelen en bescherming van het milieu moeten toepassers gebruikmaken van TeeJet mondstukken met brede spreiding die geclassificeerd zijn als driftpreventie en deze gebruiken binnen de drukbereiken die zorgen voor chemische effectiviteit; d.w.z. mondstukken instellen op 50% driftpreventie of minder. De volgende lijst toont alle relevante feiten waarmee rekening gehouden moet worden, die geoptimaliseerd of toegepast moeten worden voor effectieve driftpreventie: K TeeJet mondstukken met lage drift K Sproeidruk en druppelomvang K Toepassingsratio en mondstukformaat K Sproeihoogte K Voorwaartse snelheid K Windsnelheid K Omgevingstemperatuur en relatieve luchtvochtigheid K Bufferstroken (of opties toepassen die reductie van de breedte van bufferstroken mogelijk maakt) K Overeenstemming met instructies van fabricant TTJ60 dop AI dop AIXR dop Injector/Vooropening (uitneembaar) AITTJ60 dop TTI dop Figuur 3. XR, DG, TT, AIXR, AI, AITTJ60, TTJ60 en TTI doppen (dwarsdoorsneden). VMD (µm) XR11003VP TT11003 TTJ AIXR11003 AITTJ AI11003VS TTI Druk () Figuur 4. Volumetrische druppeldiameters van XR, TT, TTJ60, AIXR, AI, AITTJ60 en TTI mondstukken ten opzichte van de druk Metingsomstandigheden: Continue Oxford Lasermeting over de volledige breedte van de vlakke sproei Watertemperatuur 21 C 139

17 Beoordeling van Driftpreventie in Europa Verschillende Europese landen achten het nu belangrijk mondstukken te beoordelen op spuitdriftpreventie aangezien dit een algemene samenwerking tussen landbouw, natuurbescherming en milieubescherming mogelijk maakt. Hoewel het testen van sproeipatroondistributie decennia lang is uitgevoerd (zie pagina 134), zijn voorlopige beoordelingscriteria voor driftpreventie bij toepassing van chemische middelen pas voor het eerst vastgesteld in de jaren 80 en 90. Een minimum waarde voor de kleine druppelratio (Dv0.1) voor mondstukken werd vastgesteld. De ontwikkeling van de XR TeeJet mondstukken, samen met de eerste generatie driftpreventiemondstukken (DG TeeJet ), zorgde voor significante vooruitgang in de gewasbeschermingstechnologie. Deze bleek niettemin onvoldoende, aangezien milieuregelgeving ten aanzien van toepassing van chemische middelen alsmaar strenger werd. Strengere vereisten voor bufferstroken ter bescherming van oppervlaktewater en gevoelige gebieden rond velden hebben in het bijzonder geleid tot de ontwikkeling van een programma dat Driftpreventie beoordeelt, evenals bij innovatieve mondstukken die grotere druppelformaten produceren. Hoewel mondstukontwikkeling is beschreven op pagina s 138 en 139, wordt hier voorrang gegeven aan de beschrijving van evaluatieprogramma s voor driftpreventie. Driftpreventiebeoordelingssystemen in Europa Landen als het VK, Nederland en Duitsland gebruiken geen gestandaardiseerde systemen voor het meten van afname in drift. Toch hebben alle systemen een aspect gemeen, dat ze allemaal een referentiesysteem gebruiken gebaseerd op het 03 mondstuk, gespecifieerd in het BCPC druppelomvangclassificatieschema bij druk en een sproeihoogte van 50 cm boven het doeloppervlak. Drift van dit mondstuk is gedefinieerd als 100%. De driftpreventieniveaus van andere mondstuktypes bij dezelfde druk worden vergeleken met dit mondstuk als referentie. Een mondstuk dat gecategoriseerd is als 50% produceert ten minste 50% minder drift dan het referentiemondstuk. De bovenvermelde landen hebben categorieën procentuele driftpreventie opgesteld die op sommige gebieden van elkaar afwijken en alleen op nationaal niveau geldig zijn. Waar in Duitslan de driftpreventiecategorieën 50% / 75% / 90% / 99% van toepassing zijn, worden ze in Nederland als 50% / 75% / 90% / 95% en in het VK als 25% / 50% / 75% gecategoriseerd. Verder kan het zijn dat hetzelfde mondstuktype en -formaat bij dezelfde druk in land A als 50% en in land B als 75% wordt gecategoriseerd. Dit is te wijten aan verschillende meet- en rekenmethoden. De toekomst kan leiden tot een internationale standaardisering, die de komende jaren opkomt als gevolg van de naderende harmonisatie van de EU. Op dit moment moet TeeJet Technologies nieuwe ontwikkelingen laten testen en beoordelen in elk van deze landen om de effectiviteit van de technologische vooruitgang te verifiëren, zodat boeren onze producten kunnen gebruiken zonder voor een conflict met de overheid te vrezen. Het systeem in Duitsland In Duitsland is het Julius Kühn Institut - het Federale Onderzoeksinstituut voor Cultuurplanten (JKI) verantwoordelijk voor het testen van mondstukken voor gebruik in de landbouw. Driftmetingen worden in het veld opgenomen onder de meest gestandaardiseerde omstandigheden voor temperatuur, windrichting, windsnelheid en voertuigsnelheid. Deze methode is verplicht voor het testen van sproeiers met luchtondersteuning en hun effect op mondstukken gebruikt bij permanente gewassen zoals boom- en wijngaarden. Dankzij de veldmetingen die jarenlang zijn opgenomen en hun hoge correlatie met temperatuurgeregelde windtunnelmetingen kunnen driftmetingen aan landbouwmondstukken nu worden uitgevoerd in de windtunnel van JKI onder absoluut gestandaardiseerde omstandigheden. In alle gevallen worden traceermethodes gebruikt voor het kwantificeren van druppels met een hoge detectielimiet op kunstmatige collectoren die de data naar een DIX model (driftpotentieelindex) sturen. Dit geeft DIX waarden uitgedrukt als categorieën in de procentuele driftpreventieklassen. Het systeem in het VK Het VK maakt momenteel slechts gebruik van een beoordelingssysteem voor landbouwmondstukken. Het Pesticide Safety Directorate (PSD) evalueert in een windtunnel verzamelde data, maar in tegenstelling tot het JKI registreert het druppels die neergekomen zijn op horizontale collectoren. De climatologische omstandigheden zijn eveneens gestandaardiseerd. Het testmondstuk wordt vergeleken met het BCPC referentiemondstuk en krijgt dan een overeenkomstige rating in sterren, waarbij een ster gelijk staat aan driftniveaus tot 75%, twee sterren tot 50% en drie sterren tot 25% van die in het referentiestelsel. Het systeem in Nederland Hoewel de Nederlanders al jaren een beoordelingssysteem voor landbouwmondstukken gebruiken (Lozingenbesluit Open Teelten Veehouderij/Watervervuilingswet, Duurzame gewasbescherming), staan ze op het punt een systeem te introduceren voor mondstukken gebruikt in gaardebesproeiing. Agrotechnology & Food Innovations B.V. (Wageningen UR) heeft de leiding over de metingen. Een Phase Doppler Particle Analyzer (PDPA laser) wordt gebruikt bij het onderzoeken van de druppels en de druppelsnelheid vanuit een mondstuk dat de volgende kenmerken heeft: Dv0.1, VMD, Dv0.9 en volumebreking <100μm. De verzamelde data wordt vervolgens naar het IDEFICS model gestuurd. De berekening houdt ook rekening met een referentiegewas en stadium, een bufferstrook in het veld, voertuigsnelheid en gedefinieerde weersomstandigheden om tot een procentuele mondstukclassificatie te komen voor de betreffende sproeierdruk die onderzocht wordt. Goedkeurende instanties als het CTB (75% / 90% / 95%) en RIZA (50%) publiceren de classificaties. Voordelen en opties voor gebruikers Het gebruik van driftpreventiemondstukken levert significante voordelen op voor gebruikers in de bovenvermelde landen, net als voor anderen wereldwijd. Afhankelijk van de locatie van het veld in relatie tot milieugevoelige gebieden zoals oppervlaktewater en veldgrenzen, kunnen toepassers de breedte van bufferstroken verminderen, zoals vastgelegd door de geldende beperkingen tezamen met de goedkeuring van het chemische middel (bijv. 20 meter niet-besproeien bufferstroken). Als gevolg daarvan is het mogelijk om chemische middelen toe te passen die onderhevig zijn aan beperkingen in veldmarges vlakbij oppervlaktewater enz., vooropgesteld dat de gebruiker handelt in overeenstemming met nationale regelgeving voor toepassing. Als de gebruiksaanwijzingen voor een bepaald product een driftreductie van 75% vereisen, rekening houdend met het draagvolume en de reissnelheid, is het noodzakelijk een mondstuk met een 75% driftpreventieclassificatie te gebruiken bij de daarvoor vermelde sproeidruk. Als stelregel kan voertuigsnelheid zo worden geoptimaliseerd dat hetzelfde mondstuk gebruikt kan worden in de buurt van veldgrenzen evenals in het midden van het toe te passen veldgebied. Hiermee blijft het dragervolume constant in verschillende situaties. Aangezien het op nationaal niveau mogelijk is minimale bufferstrookbreedtes te definiëren voor alle toepassingen, moet hier altijd van geval tot geval rekening mee worden gehouden. Voor een succesvolle gewasbescherming is het in het algemeen alleen in die situaties waar wettelijke bufferstrookvereisten van toepassing zijn, nodig mondstukken te kiezen met een hoge procentuele classificatie (75% en hoger). In andere gevallen stellen we voor mondstukken te gebruiken bij een sproeidruk die een 50% driftpreventie halen, of gebruik te maken van niet geclassificeerde mondstukken. Neem voor meer informatie over de lage driftcategorieën van TeeJet mondstukken contact op met uw TeeJet vertegenwoordiger of ga naar 140

18 Leidingschema s De volgende schema s zijn ontwikkeld als leidraad voor de montage van spuitleidingen voor landbouwspuiten. Soortgelijke handbediende kleppen mogen gebruikt worden in plaats van elektrische kleppen. De volgorde waarin deze kleppen geplaatst worden, moet echter gelijk blijven. Verkeerde montage is één van de meest voorkomende oorzaken van een vroegtijdige storing aan kleppen. Verdringerpomp Zuiger-, rollen- en membraanpompen zijn alle types verdringerpompen. Dit betekent dat het verpompte debiet evenredig met de snelheid en praktisch onafhankelijk van de druk is. Een belangrijk onderdeel van een verdringersysteem is de drukontlastingsklep. De juiste plaats en de juiste maat van de drukontlastingsklep is zeer belangrijk voor de veilige en nauwkeurige werking van een verdringerpomp. Tweeweg leidingschema (verdringer-type) Drieweg leidingschema (verdringer-type) Geen verdringerpomp De centrifugaalpomp is de meest voorkomende pomp die geen verdringerpomp is. Het debiet van dit type pomp hangt af van de druk. Deze pomp is ideaal voor het leveren van grote volumes vloeistof bij lage druk. Een belangrijk onderdeel van de centrifugaalpomp is de smoorklep. Een handbediende smoorklep op de hoofduitlaatleiding is zeer belangrijk voor de juiste werking van een centrifugaalpomp. Tweeweg leidingschema (geen verdringer-type) Flow Back leidingdiagram (geen verdringer-type) 141

19 Notities 142

20 Notities 143