Spuitdoppen in de glastuinbouw Van kiezen tot controleren

Transcriptie

1 Spuitdoppen in de glastuinbouw Van kiezen tot controleren 0

2 Inhoudsopgave De juiste spuitdop kiezen p. 2 Soorten spuitdoppen p. 3 Spuitdop codering p. 5 Doppentabel p. 7 Tips voor het beperken van slijtage p. 9 Heeft u naar aanleiding van dit whitepaper vragen over het gebruik van spuitdoppen? Neem dan contact op met productspecialist Michael Visser. 1

3 De juiste spuitdop kiezen Spuitdoppen zijn hulpstukken voor spuitapparatuur die worden gebruikt om gewasbeschermingsmiddelen gelijkmatig te kunnen vernevelen. Het is belangrijk dat u gebruik maakt van de juiste spuitdop, want dit is van invloed op het effect van de spuitvloeistof. Bij het kiezen van een spuitdop dient u de volgende vragen te beantwoorden: Hoeveel vloeistof wil ik spuiten per Ha? Met welke spuitdruk wil ik spuiten? Welke tophoek heb ik nodig? Welke soort spuitdop wil ik gebruiken? Afgifte Op het etiket van een gewasbeschermingsmiddel staat aangegeven met welke oplossing u dient te werken en in welke hoeveelheid de oplossing gedoseerd dient te worden in het gewas. Deze informatie heeft u nodig om uiteindelijk (nadat u ook de andere vragen heeft beantwoord) in de doppentabel af te kunnen lezen wat de juiste spuitdop is voor uw toepassing. Spuitdruk Een hoge spuitdruk zorgt voor een fijne druppel; bij een lage spuitdruk ontstaan juist grove druppels. De spuitdruk is afhankelijk van de gewenste druppelgrootte, wat weer afhankelijk is van het gewasbeschermingsmiddel dat u wilt spuiten: Insecticiden: hier kan gebruik gemaakt worden van een grove druppel. Insecten verplaatsen zich in het gewas, waardoor ze vanzelf in aanraking komen met het gewasbeschermingsmiddel. Contactfungiciden: deze kunnen zowel met een fijne druppel als met een grove druppel gespoten worden, mits de verdeling op het blad goed is. De werkzame stof wordt opnieuw verdeeld wanneer er dauwvorming optreedt. Systemische fungiciden: hierbij is het doel dat er zo veel mogelijk van de werkzame stof in de sapstroom terechtkomt. Grove druppels zijn daarom beter geschikt, want deze drogen minder snel op. Herbiciden: fijne druppels blijven in tegenstelling tot grove druppels beter op het gewas liggen. Hierdoor is bespuiten met een fijne druppel meer geschikt bij het gebruik van contactherbiciden. Bodemherbiciden: deze kunnen zowel met een fijne als met een grove druppel gespoten worden. Tophoek De tophoek is de hoek waarmee de spuitvloeistof uit de spuitdop komt. De tophoek is vooral van belang bij het gebruik van een spuitboom. Door de een spuitkop met de juiste tophoek te gebruiken, zorgt u ervoor dat iedere plaats onder een spuitboom spuitvloeistof ontvangt van twee naast elkaar gemonteerde spuitdoppen. Ook de spuithoogte heeft hier invloed op. Teejet spuitkoppen zijn verkrijgbaar met een tophoek van 80 en 110. Houd voor een 100% overlap het volgende aan: Tophoek Spuithoogte 80 (verticale spuitboom) 75 cm 110 (horizontale spuitboom) 50 cm 2

4 Soorten spuitdoppen Er zijn verschillende soorten spuitdoppen, die ieder geschikt zijn voor verschillende toepassing. Het is van belang om de juiste spuitdop te kiezen, om het best mogelijke resultaat te behalen. Spuitdoppen hebben namelijk invloed op het spuitvolume, de druppelgrootte en het spuitpatroon. In dit artikel geven we uitleg over de verschillende soorten spuitdoppen: spleetdoppen, werveldoppen en ketsdoppen. Spleetdoppen Spleetdoppen geven een ellipsvormig spuitbeeld en worden gebruikt bij een lagere spuitdruk. Deze spuitdoppen zijn voor vrijwel iedere toepassing geschikt. Er bestaan verschillende soorten spleetdoppen: Standaard spleetdop: dit is de meest gebruikte spuitdop. De standaard spleetdop heeft een vrij kleine druppel en zorgt voor een uniforme verdeling van het spuitmiddel in het gewas. Venturidop: ook de venturidop produceert grotere druppels, maar deze zijn gevuld met lucht. Wanneer deze druppels op het gewas terechtkomen, spatten ze uit elkaar in meerdere kleinere druppels. Dit zorgt voor een betere bedekking van het gewas. Werveldoppen Werveldoppen geven een kegelvormig spuitbeeld en worden gebruikt bij een hogere spuitdruk. Deze spuitdoppen produceren fijne druppels, maar zijn door hun spuitbeeld minder geschikt om op een spuitboom te monteren. Er bestaan verschillende soorten werveldoppen: Werveldop met holle kegel: deze spuitdop produceert kleinere druppels in een cirkelvorm aan de rand van het kegelpatroon. Werveldop met volle kegel: deze spuitdop produceert grotere druppels in een cirkelvorm. Ketsdoppen Ketsdoppen geven een ellipsvorming spuitbeeld en worden gebruikt bij een lage spuitdruk. Ze beschikken over een grote spuithoek (tot 160 ) en zijn met name geschikt om grote spuitvolumes toe te dienen, zoals bij herbiciden. De nevel van ketsdoppen bevat zowel grote als kleine druppels. 3

5 Spuitapparatuur Voor het verspuiten van gewasbeschermingsmiddelen kunt u verschillende soorten spuitapparatuur gebruiken. Hierbij is het van belang dat u de juiste spuitdoppen gebruikt. Wij raden het volgende aan: Rugspuit en spuitlans: Bij een hogere spuitdrukken: holle of volle werveldop. Bij een lagere spuitdruk: ketsdop. Horizontale en verticale spuitbomen: spleetdoppen. 4

6 Spuitdop codering Spuitdop codering Spuitdop codering is de informatie die op een spuitdop weergeven wordt. Op een spuitdop staan de eigenschappen van een spuitdop weergeven in de vorm van getallen en letters, te weten het doptype, de tophoek, de dopafgifte, de merknaam, het materiaal en de kleurcodering. Spleetdoppen Werveldoppen Ketsdoppen... = standaard XR = groot drukbereik DG = anti drift AI - luchtinjectie (venturi) UB = kantdop OC = excentrische dop FL = volle kegeldop TXA = holle kegeldop TXB = holle kegeldop TF = precisie ketsdop Doptype Er zijn verschillende doptypes (of: soorten spuitdoppen) met verschillende eigenschappen. Het doptype wordt met letters aangegeven op de spuitdop. Tophoek De tophoek is de hoek waarmee de spuitvloeistof uit de spuitdop komt. De tophoek is vooral van belang bij het gebruik van een spuitboom. 5

7 Merk Er zijn verschillende merken spuitdoppen. Royal Brinkman verkoopt het assortiment spuitdoppen van leverancier Teejet. Kleurcode De kleurcode geeft de hoeveelheid vloeistof per minuut weer bij een spuitdruk van 2 bar. ISO kleurcode Persfilter (mesh) Liter per minuut bij 2 bar Liter per ha bij 6 km/h en 2 bar 01 (oranje) (groen) (geel) (paars) (blauw) (rood) (bruin) (grijs) (wit) Materiaal Spuitdoppen zijn verkrijgbaar in drie soorten materiaal. Op de spuitdop staat met een letter aangegeven van welk materiaal hij gemaakt is. K: keramiek. Dit materiaal is zeer slijtvast. P: kunststof. Dit materiaal is goedkoper, maar is ook minder slijtvast. S: roestvrij staal. Dit materiaal is zeer slijtvast en is minder gevoelig voor beschadigingen dan keramiek. Afgifte Het cijfer voor de afgifte geeft de vloeistofhoeveelheid in gallons per minuut weer bij een spuitdruk van 3 bar. 6

8 Doppentabel Een doppentabel helpt u bij het selecteren van de juiste spuitdop. In een doppentabel vindt u bij diverse rijsnelheden en spuitdrukken de hoeveelheid vloeistof die per hectare verspoten wordt met een bepaald type spuitdop. Zo kunt u in de doppentabel eenvoudig aflezen wat de juiste spuitdop is voor uw toepassing. Spuitdop kiezen Wanneer u heeft bepaald hoeveel vloeistof u per hectare wilt verspuiten en met welke snelheid u dit wilt doen, kunt u aflezen welke spuitdop hiervoor geschikt is. Stel bijvoorbeeld dat u 415 liter per hectare wilt verspuiten en dat uw spuitboom een snelheid van 40 centimeter per minuut haalt. U zoekt dan in de tabel onder 40 centimeter per minuut het aantal liters dat het dichtst bij 415 liter ligt. In de tabel is dit 412 liter per hectare. De tabel geeft aan dat dit resultaat behaald kan worden met de oranje spuitdop bij een spuitdruk van 13 bar. 7

9 Spuitdop bekend Wanneer u al weet welke spuitdop u gaat gebruiken, dan dient u de rijsnelheid en de spuitdruk vaak aan te passen aan de spuitdop, zodat u de juiste hoeveelheid vloeistof per hectare verspuit. Heeft u bijvoorbeeld alleen de beschikbaarheid over spuitdop en dient u 360 liter per hectare te bespuiten, dan dient u een rijsnelheid van 50 centimeter per minuut en een spuitdruk van 16 bar aan te houden. 8

10 Tips voor het beperken van slijtage aan spuitdoppen Spuitdoppen hebben een beperkte levensduur, doordat er bij het spuiten slijtage optreedt. Deze slijtage ontstaat doordat er wrijving plaatsvindt bij het bespuiten. De slijtage heeft invloed op de vloeistofverdeling en het spuitbeeld, waardoor de spuitdop uiteindelijk vervangen moet worden. Er zijn een aantal manieren om deze slijtage terug te dringen. Wij geven u tips voor het beperken van slijtage aan spuitdoppen. 1. Het juiste materiaal kiezen Spuitdoppen zijn er in verschillende materialen: keramiek, kunststof en roestvrij staal. Kunststof spuitdoppen zijn goedkoop, maar slijten ook relatief snel. Keramiek is duurder, maar ondervindt minder last van slijtage bij gebruik. Houd hier rekening mee bij het kiezen van de juiste spuitdop. De materiaalkeuze is ook afhankelijk van het te gebruiken gewasbeschermingsmiddel. Zo zorgt een poedervormig middel bijvoorbeeld voor meer wrijving, waardoor bij deze toepassing een spuitdop van een slijtvast materiaal aan te raden is. 2. Schoon water gebruiken Verontreinigd water zorgt voor extra slijtage. Met name water waarin zich fijne deeltjes zoals zand bevinden, zorgt voor extra wrijving en dus voor extra slijtage. Gebruik daarom altijd (zo) schoon (mogelijk) water te gebruiken voor uw bespuitingen. 3. De juiste combinatie van spuitdoppen en filters maken Het filter in een spuitmachine filtert eventueel vuil uit het spuitwater, zodat de spuitdop minder snel verstopt raakt. Door het juiste filter te gebruiken, wordt het spuitwater optimaal gefilterd. Een filter met een grote maasgrootte houdt grote deeltjes tegen, terwijl een filter met een kleine maasgrootte ook fijne deeltjes tegenhoudt. Voor iedere spuitdop is een bepaald filter geschikt. Onze specialisten kunnen u hierover adviseren. 4. Spuitdoppen reinigen Door een spuitdop regelmatig te reinigen, verwijdert u opgehoopt vuil, zodat dit niet voor extra wrijving in de spuitdop kan zorgen of verstoppingen kan veroorzaken. U dient de spuitdop zowel inwendig als uitwendig te reinigen. Dit kunt u doen met een zachte borstel of met perslucht. Doe dit nooit met een harde borstel of met een ander hard voorwerp zoals een naald. Bij een kunststof spuitdop is extra voorzichtigheid geboden, want deze spuitdop is gevoeliger voor beschadigingen. Voor het reinigen van spuitdoppen kunt u ook gebruik maken van een reinigingsmiddel of soda. 9

11 Controleren op slijtage Toch ontstaat er altijd slijtage aan de spuitdoppen, ook als u deze tips regelmatig toepast. Controleer spuitdoppen daarom op slijtage. Een spuitdop dient vervangen te worden wanneer het debiet van de gebruikte dop meer dan 15% hoger is dan het debiet van de (exact dezelfde) nieuwe dop. Dit kunt u meten door het spuitmiddel dat verspoten is met oude spuitdop en het spuitmiddel dat verspoten is met de nieuwe spuitdop op te vangen in een maatbeker en het verschil hiertussen te bepalen. SKL-keuring Laat ook iedere drie jaar de verplichte SKL-keuring uitvoeren op uw bedrijf. Hierbij wordt uw spuitapparatuur gecontroleerd op verschillende aspecten, waaronder op de spuitdoppen en de filters. Hiermee worden technische problemen tijdig opgespoord, waardoor de veiligheid voor de gebruiker en de omgeving en de efficiëntie van de inzet van gewasbeschermingsmiddelen vergroot worden. 10