8 Dagen op de Galapagos Eilanden.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "8 Dagen op de Galapagos Eilanden."

Transcriptie

1 8 Dagen op de Galapagos Eilanden. Historiek: Zoals we allemaal wel weten zijn de Galapagos-eilanden vulkanisch en ze zijn ontstaan ongeveer 5 miljoen jaar geleden. (hoewel sommigen spreken van 3 of 9 miljoen jaren). De eilanden zijn gelegen op een aardplaat die zich jaarlijks verplaatst in de richting van het Zuid- Amerikaanse continent. Deze schuift uiteindelijk onder het continent door en heeft dan ook gezorgd voor het ontstaan van het Andes-gebergte. Hoe zijn de Galapagos-eilanden nu ontstaan? Onder de bewegende aardplaat bevindt zich nml. een zogenaamde "HOT SPOT", dit is eigenlijk een weke plek in onze aardkorst en dus ook een plaats waar gemakkelijk uitbarstingen kunnen voorkomen. Door de eeuwen heen en door het opschuiven van de aardplaat, zijn er op de verschillende plaatsen waar uitbarstingen geweest zijn, eilanden ontstaan. Aangezien de plaat naar het oosten schuift (richting continent), veronderstelt men dat de eilanden die het in het oosten gelegen zijn, ook de oudste eilanden zijn (vb. SAN CRISTOBAL, FLOREANA en ESPANOLA). Dit is dan ook duidelijk te zien aan de vorm van de eilanden, jonge eilanden hebben een krater die mooi recht staat, de oudere eilanden daarentegen hebben een krater die door erosie en het wegzakken van de aardplaat onder het continent, een andere vorm. De krater loopt nml. scheef naar beneden in het oosten. Onderzoekers zouden onlangs (nabij de Ecuadoriaanse kusten ) een klein niveau verschil op de zeebodem gevonden hebben, het is best mogelijk dat dit één van de eerste eilanden/uitbarstingen zou kunnen geweest zijn. Flora: Met onze gids zijn we eerst en vooral op zoek gegaan naar de "pioniersplanten" die op de Galapagos-eilanden te vinden zijn. Dit zijn planten die tot doel hadden de rotsige (vulkanische) bodem vruchtbaar te maken voor andere planten. Deze pioniersplanten (TIQUILIA, CHAMISACEA en de LAVACACTUS) zijn erg laag bij de grond groeiende planten en ze kunnen letterlijk op de rotsen groeien. Achteraf zullen zij ervoor gezorgd hebben dat de grond vruchtbaar genoeg is voor de verdere ontwikkeling van andere nieuwe soorten planten. Fauna: Voor de eerste dieren op de eilanden moet het moeilijker geweest zijn. Het was immers niet voldoende om op de eilanden terecht te komen, maar de levensomstandigheden moesten ook goed zijn voor de dieren (water, geschikt voedsel, weersomstandigheden, enz ).

2 Voor sommige dieren was het geen probleem om naar de eilanden te geraken. Vogels konden er naar toe vliegen, zeedieren konden er naar toe zwemmen, maar bvb. de reuzen schildpadden moeten er naar toe gekomen zijn op een drijvend stuk hout. Het duurt ongeveer 15 dagen voor een stuk hout om de Galapagos-eilanden te bereiken. Voor de schildpadden was dit geen probleem, ze kunnen immers 1 jaar zonder eten of drinken. Wat betreft de zeeschildpadden, zij kunnen ver zwemmen en komen vaak van het het vasteland naar de eilanden, maar van de 3 soorten zeeschildpadden die de Galapagos bezoeken is er slechts één (GREEN TURTLE) die zijn eieren op de eilanden legt. Eens om de 2 jaar leggen ze een 400-tal eieren op het strand, en slechts 2% van de eieren die uitkomen zullen hun tocht naar de zee overleven. Eens ze de zee bereiken zijn ze veilig. De leguanen op de Galapagos zijn waarschijnlijk ook op een stuk hout meegevoerd vanuit het vasteland. Op de verschillende eilanden komen soorten voor die onderling van elkaar verschillend zijn. Op South Plaza island zagen we de GALAPAGOS LAND IGUANA, die een grijs-gele kleur heeft en op Santafé kwamen we de SANTAFE LAND IGUANA tegen, die een beige-groene kleur heeft. Aangezien deze twee op verschillende eilanden leven zijn er ook geen kruisingen tussen beide. Galapagos heeft wel de enige zeeleguaan ter wereld, hij is zwart en heeft een meer platte staart (om beter te zwemmen) in vergelijking met zijn familieleden die een meer ronde staart hebben. Alle leguanen (op Galapagos) zijn herbivoren. Sommigen eten de bloemen van de cactussen en andere (vooral zeeleguanen) eten algen. Op sommige plaatsen zijn deze algen rood waardoor de zeeleguaan een rode lichaamskleur krijgt. Op de eilanden leven twee soorten zeehonden, de gewone SEA LION en de kleinere FUR SEA LION. We hebben alleen de gewone zeehond gezien. Zoals reeds gezegd de FUR SEA LION is kleiner, heeft een kortere neus en grotere ogen (het is een nachtdier), maar is niet minder speels dan zijn grotere familieleden. De zeehonden leven in harems rond de verschillende eilanden. Meestal is er een dominant mannetje (bull) met meerdere vrouwtjes. De mannetjes hebben vaak vele littekens van de zware gevechten die ze voeren voor het verkrijgen/behouden van een harem. Mannetjes die te oud of niet sterk genoeg zijn gaan vaak naar een Bachelor's point, een plaats waar ze samenkomen, ver weg van andere harems. Het zijn in elk geval grappige dieren. Toen we gingen snorkelen in de buurt van zeehonden, kwamen ze vaak kijken uit nieuwsgierigheid. Ze zwommen recht op ons af om dan op het laatste moment weg te draaien, ze speelden met onze luchtbellen, maakte gekke buitelingen rondom ons en sommige toeristen vertelde ons dat ze kauwde op hun zwemvliezen. We zijn ook op zoek gegaan naar pinguins en hebben er ook gevonden. Het is de GALAPAGOS PINGUIN die hier leeft. Het is de tweede kleinste ter wereld en ook diegene die het meest noordelijk leeft. Er leven immers alleen maar pinguïns ten zuiden van de evenaar. Vogels zijn waarschijnlijk diegene die zaden van bomen en planten meegebracht hebben naar de Galapagos. (klevend aan hun poten of in hun maag) CHARLES DARWIN (één van de eerste onderzoekers van de Galapagos in de 17 de Eeuw) had al op gemerkt dat de verschillende vinkjes die op de eilanden leven allemaal afstammen van één en dezelfde voorouder. Deze subspecies (zie bijgevoegde tekening en tekst) zijn afzonderlijk geëvolueerd volgens hun leefomgeving.

3 Galápagos Finches The 14 species of finch that inhabit the Galápagos Islands are believed to have evolved from a single species resembling the blue-black grassquit, Volatinia jacarina, abundant in Latin America and on the Pacific coast of South America. The ancestral finch, with its short, stout, conical bill specialized for crushing seeds, probably migrated from the mainland to the Galápagos Islands. Its descendants, free to exploit the resources they would otherwise share with warblers, woodpeckers, and other birds, adapted to the available range of habitats (tree, cactus, or ground) and food (seeds, cactus, fruit, or insects). The size and shape of their bills reflect these specializations. Het enige zoogdier (endemisch) dat op de Galapagos leeft is de GALAPAGOS MOUSE en ze komt enkel voor op Santafé island. Alle andere zoogdieren zijn ingevoerd door de mens. De dieren die beginnen met de naam "Galapagos" (GALAPAGOS DOVE, GALAPAGOS MOUSE, GALAPAGOS SHARK, enz ) worden beschouwd als dieren die op één of andere manier op of rond de eilanden zijn geraakt en zich daarna zijn gaan divercifiëren van hun familieleden op het vasteland. Ze worden dan ook "endemic" (originele bewoners van Galapagos) genoemd. Problemen op de Galapagos-eilanden: Sinds de komst van de mens op de Galapagos-eilanden is het op sommige vlakken beginnen mislopen met de natuur. Zo leefden er ongeveer 1 miljoen REUZE SCHILDPADDEN op de verschillende eilanden, maar toen de Spanjaarden ontdekten dat deze dieren erg lang zonder eten of drinken konden, werden ze het geschikte (verse) voedsel om mee te nemen op hun schepen. Het aantal schildpadden werd hierdoor teruggebracht tot 8000 en 3 sub-species werden uitgeroeid. 30 jaar geleden is het "Charles Darwin Center" begonnen met het herinvoeren van deze REUZE SCHILDPADDEN, dit is echter geen eenvoudige opdracht:

4 De schildpadden zijn pas geslachtsrijp na 30 jaar. Veel in het wild gelegde eieren worden opgegeten door geïmporteerde dieren zoals HONDEN, KATTEN, VARKENS, enz. Het duurt 4 jaar voor de schildpadden zichzelf kunnen beschermen. Momenteel hebben ze het aantal schildpadden weer omhoog gebracht naar exemplaren (op 30 jaar tijd!). Een groot probleem zijn ook de geïmporteerde dieren (HONDEN, KATTEN, GEITEN, VARKENS, ZWARTE, RATTEN, enz ). Het zijn allemaal dieren die achtergelaten zijn door de eerste bezetters. Honden en katten eten vaak leguanen. Er zijn gevallen bekend van aanvallen, uitgevoerd door verschillende honden samen, waarbij vele leguanen in één keer gedood worden. Varkens daarentegen beroven vaak de eieren van de schildpadden. Het kost de staat handenvol geld voor het uitroeien van deze verwilderde dieren populaties. Sommige eilanden zijn al vrij van deze dieren, maar op andere plaatsen waar men dacht dat al deze dieren verdwenen waren, zijn nieuwe populaties ontdekt. Een hels werk en een gevaar voor de andere dieren. De taken van het "Charles Darwin Center" zijn vooral, het reuze schildpadden- en het leguanen programma, waarbij ze de populatie van deze dieren proberen omhoog te brengen. Verder zetten ze zich nog in, samen met het Nationaal Park, voor de uitroeiing van de ingevoerde dieren. Ook wordt er gekontroleerd of er geen overtredingen (vooral door vissersboten) gebeuren. Alles wordt goed in de gaten gehouden, zelfs de bemanning die op de (toeristen)schepen werken. Volgens onze gids is de impact van de mens momenteel erg klein. Er zijn immers maar een 4-tal eilanden bewoond, dit is ongeveer 3% van de totale oppervlakte en 1% bestaat uit de paden die aangelegd zijn voor de toeristen op de verschillende eilanden. In totaal dus 4%, wat een te verwaarlozen percentage is. Er zijn ook maar een 50-tal plaatsen die bezocht mogen worden door de toeristen, de rest is verboden gebied. Jaarlijks worden er een bezoekers toegelaten en er zijn een 100-tal cruise-schepen die vaak verschillende vaarroutes hebben. Op deze manier kan men het aantal bezochte plaatsen beperken zodat de dieren niet te veel hinder ondervinden.

5 Beschrijving van onze 8-daagse toer: Baltra Bachas (dag1) We zijn vertrokken vanuit Baltra, het eiland met de vlieghaven en zijn bijna onmiddellijk vertrokken naar Bachas, een plaats ten noorden van het eiland Santa Cruz. We hebben er op het strand de HEREMIET KREEFTJES, ZEELEGUANEN, FREGATTEN en PELIKANEN gezien.we zijn er gaan snorkelen en zagen verschillende STINGRAYS gezien, die een beetje nadien gewoon rond onze benen begonnen te zwemmen. We moesten van onze gids weer het water uit, want een steek van deze dieren is bijzonder pijnlijk. Bachas Black Turtle Cove Deze plaats is ook op SantaCruz gelegen en slechts een beetje verwijdert van Bachas. Hier hebben met de "dingy" (een klein bootje) op zoek gegaan naar zeeshildpadden en hoewel de plaats Black turtle Cove heet zijn er alleen GREEN SEA TURTLES te zien. We hebben er dan ook enkele zien zwemmen. We zagen er ook de WHITE TIP REEF SHARK en de GALAPAGOS SHARK in de ondiepe waters rondzwemmen. Black Turtle Cove Bartolomé Island (dag 2) Fabricio (onze gids) had ons gewekt om 5u50 om zo vroeg mogelijk aan land te kunnen gaan. Het is op Bartolomé waar de pioniersplanten zijn gaan bekijken (zie ook terug) Na weer aan boord te zijn gekomen en na ons ontbijt zijn op zoek gegaan naar pinguins. We hebben er enkele kunnen zien, het was de GALAPAGOS PINGUIN. Dan zijn we weer gaan snorkelen en de zeehonden waren er natuurlijk ook. Bartolomé Island James Island Beach Time! James Island Rábida (dag 3) Weer moesten we eruit om 5u50. Hier zagen enkele flamingo's, normaal zijn er veel meer, maar blijkbaar was het een slecht periode. Na dit korte bezoek konden we weer effe snorkelen, maar deze keer kregen we niet alleen bezoek van de zeehonden maar ook zaten er 2 WHITE TIP REEF SHARK'S onder ons. 't Was toch eventjes schrikken. We zagen heel veel kleurige vissen, zoals King Angel fish, Yellow Tailed Surgeon fish, Blue Chin Parrot fish, enz

6 Rábida Cerro Dragon (Santa Cruz) Hier vonden we een droogstaand zoutwater meer bezocht met op de bodem een aantal skeletten van zeeschildpadden. In de namiddag was er weer Beach time. Cerro Dragon (Santa Cruz) Puerto Ayora (dag 4) Puerto Ayora is het grootste dorpje op de Galapgos-eilanden. Hier zijn vele hotelletjes te vinden (goedkope en hele dure), ook vele restaurantjes waar veel lekkere visschotels te verkrijgen zijn. We zijn hier gekomen om met een busje de highlands in te trekken om de REUZE SCHILDPADDEN in hun natuurlijke omgeving te gaan bekijken. Het zijn enorme beesten die soms wel tot 250 kg kunnen wegen. In de namiddag was het Charles Darwin center aan de beurt. Hier zagen we vooral schildpadden. s'avonds konden we in Puerto Ayora blijven om iets te gaan drinken. Puerto Ayora Floreana (Post-Office Bay) (dag 5) Op Floreana zijn we op een voormiddag aan land gegaan om onze post weg te brengen. Deze postbus werd in de 18de Eeuw opgericht zodat langskomende schepen hier hun post konden ophalen en achterlaten, andere schepen zouden dan weer hetzelfde doen en de meegenomen post op hun bestemming brengen. Volgens Fabricio werkt dit nog steeds zeer goed en het zou zelfs sneller dan de gewone post werken. Wijzelf hebben er 2 kaartjes achtergelaten, ééntje voor mijn schoonzus en ééntje voor onszelf. Na de aflevering van de post zijn we met de "dinghy" een paar eilandjes gaan bezoeken en hebben er nogmaals PNGUINS gezien. Snorkelen was deze keer in een speciale omgeving, namelijk in een oude krater, in de zee. Ondanks de sterke stroming was dit één van de beste snorkelsessies. We zagen er EAGLE RAY, KING ANGEL FISH, MOORISH IDOL, BLACK SPOT PORGY, STREAMER HOG FISH, CREOLE FISH en nog vele andere waarva n ik geen naam heb kunnen vinden. De namiddag hebben we gespendeerd in Puerto Velazquez Ibarra, het is een klein dorpje met 46 inwoners. Eén van de eerste inwoners waren een aantal Duitse families. Over Floreana heeft Mevr. Wittmer een boek geschreven.

7 Floreana Espanola (Punta Suarez) (Dag 6) Hier zagen we voornamelijk zeeleguanen met een roodachtige lichaamskleur, dit komt door de rode algen die ze eten. Heel speciaal was de HOOD MOCKING BIRD, een vogel die erg vriendelijk is en gemakkelijk op je schouder of hoofd komt zitten. We zagen ook een GALAPAGOS DOVE en de BLUE FOOTED AND MASKED BOOBIES, GALAPAGOS HAWK, SWALLOW TAILED GULL, RED BILLED TROPIC BIRD, LARGE CACTUS FINCH, HOOD LAVA LIZARD, enz Heel mooi was ook de Blow Hole, hier wordt zeewater door een gat in de rotsen metershoog de lucht in geblazen. De namiddag was een beetje snorkelen op Gardner Bay. We zagen één EAGLE RAY en een WHITE TIP REEF SHARK. Espanola Santafé Island (Dag 7) Vandaag konden we eindelijk eens uitslapen. Plezant voorval was wel dat Anne die ochtend een HOOD MOCKING BIRD in de kajuit op haar knie had zitten. Toen ze in haar slaap iets voelde schrok ze wakker waardoor de vogel een schrik op liep en gauw de vleugels nam. Rond 7u30 gingen we aan land en we zagen er de SANTAFE LAND IGUANA, GALAPAGOS DOVE, GALAPAGOS MOCKING BIRD, CACTUS FINCH en een YELLOW WOBBLER. Santafé South Plaza Hier zagen we toch wel een speciale plaats, namelijk het "Bachelors Point". Het is een plaats waar oude en/of te zwakke zeehonden mannetjes, die geen harem kunnen krijgen, bijeen komen. Dit was de laatste keer dat we konden snorkelen, maar toch was het weer fantastisch en uniek. We zagen FINESCALE TRIGGER FISH, STREAMER HOGFISH en de GALAPAGOS GARDEN EEL. South Plaza North Semour. (Dag 8) Hier zagen we vooral FREGATTEN, het is namelijk één van hun broedplaatsen. De FREGAT is een viseter, maar hij kan zelf niet onder water duiken (zoals andere vogels wel kunnen), hij vangt ofwel de vis die aan de oppervlakte zwemt ofwel neemt hij vis van andere vogels weg.

8 North Semour Baltra. Diezelfde avond zijn we nog naar Baltra gevaren om daar in de kleine baai te overnachten. s' Ochtends hebben we ons laatste ontbijt gekregen en daarna werden we naar de vlieghaven gebracht, waar de meeste mensen onmiddelijk hun vlucht hadden naar Guayaquil of Quito. Nieuwkomers werden hier ook opgewacht voor een volgende trip. Anne en ik, wij hebben een bus naar Puerto Ayora genomen, we zijn nog 3 dagen op de Galapagoseilanden gebleven. Een uitzonderlijke stukje paradijs, waar ondanks de fouten uit het verleden, hedendaags geprobeerd wordt de fauna en flora zo goed mogelijk te behouden en te beschermen. Besluit: Onze tocht op de "Pelikano" was duur, maar zeker de moeite waard. Het eten was lekker en zeker voldoende. Onze gids sprak goed engels en wist veel te vertellen over onze tocht. Naar mijn mening is 8 dagen voldoende, na een tijdje kom je immers steeds dezelfde dieren tegen. Hetgeen ik beschreven in dit verslag is al hetgeen Fabricio (onze gids) ons verteld heeft, ik heb niets van al deze gegevens gekontroleerd. Er kunnen dus onjuistheden in staan, maar het geeft in elk geval een goed idee van hoe de eilanden eruit zien. Op de volgende bladzijde staat een kaartje van de Galapagos-eilanden. Geschreven door Johan Salaets 13/02/1999

9

Quito & Galapagos Eilanden

Quito & Galapagos Eilanden Page 1 Quito & Ecuador is het meest afwisselende land van het Zuid Amerikaanse continent en een geweldige bestemming voor een familiereis. De hoofdstad Quito ligt omgeven door hoge bergen en heeft een

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie.

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie. Bijlage VMBO-KB 2015 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-15-2-b De Galapagos-eilanden Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 47. Bij het

Nadere informatie

Quito & Galapagos Eilanden

Quito & Galapagos Eilanden Page 1 Quito & Ecuador is het meest afwisselende land van het Zuid Amerikaanse continent en een geweldige bestemming voor een familiereis. De hoofdstad Quito ligt omgeven door hoge bergen en heeft een

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2015 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-15-2-b De Galapagos-eilanden Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met

Nadere informatie

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen Galápagos-eilanden Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt graag houden over de Galápagos-eilanden. De Galápagos-eilanden liggen in de Stille Oceaan en zijn heel bijzonder omdat er dieren en planten leven die

Nadere informatie

Op en om de evenaar (deel 2: Ecuador incl Galapagos)

Op en om de evenaar (deel 2: Ecuador incl Galapagos) Op en om de evenaar (deel 2: Ecuador incl Galapagos) Een beeldverslag van 30 dagen van het gevaarlijke zuiden van Colombia naar Quito, Cuenca, Guayaquil en Manta (inclusief een vijfdaags bezoek aan de

Nadere informatie

Heb je een passie voor duiken? voor de natuur? hou je van grote zeedieren? Lees dan even verder...

Heb je een passie voor duiken? voor de natuur? hou je van grote zeedieren? Lees dan even verder... Heb je een passie voor duiken? voor de natuur? hou je van grote zeedieren? Lees dan even verder... De Galapagos eilanden of de Archipiélago de Colón bestaat uit een 13 tal grotere en vele kleinere eilanden

Nadere informatie

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 Schildpadden Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 1 Inleiding Ik heb de schildpad als onderwerp gekozen omdat het mijn lievelingsdier is. Ik ben al bijna mijn hele leven geïnspireerd

Nadere informatie

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?!

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zo veel verschillende soorten vlinders, vogels of vissen zijn? Waarom is er niet gewoon één soort van die dieren? Er is toch

Nadere informatie

Flamingo. infoblad. Phoenicopterus ruber

Flamingo. infoblad. Phoenicopterus ruber infoblad Flamingo Phoenicopterus ruber Je kent ze vast wel, die mooie grote knalroze vogels die je heel vaak ziet lopen door het water van binnenwateren en zoutpannen. Als je bijvoorbeeld bij Jan Kok komt

Nadere informatie

GEWONE ZEEHOND. Huiler

GEWONE ZEEHOND. Huiler GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Wist je dat.. dan 70% van alle koraalsoorten ter wereld te vinden.

Wist je dat.. dan 70% van alle koraalsoorten ter wereld te vinden. Beleef.. Raja Ampat Wist je dat.. Je 48 jaar bezig bent om alle eilanden te bezoeken... Je bent 48 jaar bezig wanneer je iedere dag een ander eiland in Indonesië bezoekt! Indonesie bestaat namelijk uit

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.

Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz. Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De

Nadere informatie

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek 1. Algemene informatie Eliza was here - Mr Dim - /turkije/_zuid-egeische_kust/gocek_/mr_dim.htm 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Mr Dim - (Turkije Zuid-Egeïsche

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

DINOSAURIËRS. Marthe Terny

DINOSAURIËRS. Marthe Terny DINOSAURIËRS Marthe Terny 1. INLEIDING Ik hou mijn spreekbeurt over dinosauriërs, omdat ik dit een erg leuk en interessant onderwerp vind. We weten al veel over de dinosauriërs, maar nog niet alles. Ik

Nadere informatie

Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin

Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin Ontdek de Galápagoseilanden op duurzame wijze en zorg ervoor dat deze unieke archipel behouden blijft voor toekomstige generaties Bekijk de Galápagosreuzenschildpad,

Nadere informatie

Reisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul

Reisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul Reisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul 16 juli 2014; Op vakantie naar Bali met mijn gezin, schoonzus en nichtje, zwager EN moeder. Na een relaxte vlucht (ondanks dat mijn schoonzus niet wist waar

Nadere informatie

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër?

Dinosauriërs. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Wat is een dinosauriër? Dinosauriërs Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is een dinosauriër? 3. Wanneer leefden de dinosauriërs? 4. Waar leefden dinosauriërs? 5. Hoe leefden de dinosauriërs? 6. Waarom waren de dinosauriërs zo groot?

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

De Galapagos archipel, een wonder van de natuur..

De Galapagos archipel, een wonder van de natuur.. De Galapagos archipel, een wonder van de natuur.. Inhoud Klimaat... 3 Beste reisperiode... 3 Hoogtepunten per maand... 3 Beschrijving van de eilanden:... 5 BALTRA... 6 BARTOLOMÉ... 6 DAPHNE... 7 DARWIN

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE

Nadere informatie

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer

KOMODOVARAAN. Door: Jade Boezer KOMODOVARAAN Door: Jade Boezer 1 Voorwoord Mijn werkstuk gaat over Komodovaranen. Ik doe het erover omdat ik een onderwerp zocht voor mijn werkstuk en nog niets over Komodovaranen wist. Toen ik aan het

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het

Nadere informatie

dieren Werkstuk Arianne van der Graaf dieren 26-2-2007

dieren Werkstuk Arianne van der Graaf dieren 26-2-2007 dieren Arianne van der Graaf dieren 26-2-2007 Inhoudsopgave Woord vooraf...3 Mijn dieren...4 Nog meer dieren...5 De leeuw...5 De huiskat...5 De olifant...6 De giraf...7 De ijsbeer...8 De hond...8 De vlieg...9

Nadere informatie

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VINK l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VINK BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin

Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin Galápagos: Biodiversiteit in de voetsporen van Darwin Ontdek de Galápagoseilanden op duurzame wijze en zorg ervoor dat deze unieke archipel behouden blijft voor toekomstige generaties Reis mee aan boord

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

Makkers en rakkers. Nel Ooievaar. bron Nel Ooievaar, Makkers en rakkers. 'De Vliegende Hollander', Utrecht ca. 1940. 2010 dbnl

Makkers en rakkers. Nel Ooievaar. bron Nel Ooievaar, Makkers en rakkers. 'De Vliegende Hollander', Utrecht ca. 1940. 2010 dbnl Makkers en rakkers Nel Ooievaar bron. 'De Vliegende Hollander', Utrecht ca. 1940 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/ooie002makk01_01/colofon.php 2010 dbnl 2 [Makkers en rakkers] 3 Een mus

Nadere informatie

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum

DE HUMBOLDT PINGUÏN. Een levend kostuum DE HUMBOLDT PINGUÏN Een levend kostuum Er zijn verschillende soorten pinguïns. Die verschillen maar weinig van elkaar. Ze hebben immers allemaal een donkere rug en een witte buik. Toch zie je, als je goed

Nadere informatie

Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe. 2. Geschiedenis. 3. Wat heb je nodig. 4.Wat kun je allemaal zien

Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe. 2. Geschiedenis. 3. Wat heb je nodig. 4.Wat kun je allemaal zien Inhoud: 1. Waarom ik mijn spreekbeurt over duiken doe 2. Geschiedenis 3. Wat heb je nodig 4.Wat kun je allemaal zien WAAROM Ik mijn spreekbeurt over duiken doe Ik heb dit onder werp gekozen omdat mijn

Nadere informatie

COLOMBIA PERU. ca. 283.000km² (9 x België) ca. 15.200.000. US Dollar. Spaans 110V. Internat. paspoort. 20kg. 5-7 USD chauffeur 5-10 USD gids

COLOMBIA PERU. ca. 283.000km² (9 x België) ca. 15.200.000. US Dollar. Spaans 110V. Internat. paspoort. 20kg. 5-7 USD chauffeur 5-10 USD gids Ecuador Isla de la Plata Equator PACIFIC OCEAN Isla Fernandina Manta Machalilla Salinas Equator Tumbes Esmeraldas Guayaquil PACIFIC OCEAN Isla Isabela Isla Pinta Isla Marchena Isla Floreana s e A n QUITO

Nadere informatie

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:

Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Curaçao. inhoud HET LAND ZELF DE LIGGING HET KLIMAAT! De hoofdstad van Curaçao is Willemstad. In Nederland is het koud en nat en in curaçao

Curaçao. inhoud HET LAND ZELF DE LIGGING HET KLIMAAT! De hoofdstad van Curaçao is Willemstad. In Nederland is het koud en nat en in curaçao Nieuws & co inhoud 7 januari 2011 Nieuws & co staat weer bom vol met nieuwe info. En een denk spelletje! Jullie journalisten ( Leonoor en Frederique) laten jullie weer niet in de steek! 1. Klimaat ligging

Nadere informatie

WOLF. Huilend roofdier

WOLF. Huilend roofdier WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes

Nadere informatie

Fiets vakantie Gran Canaria oktober 2013.

Fiets vakantie Gran Canaria oktober 2013. Fiets vakantie Gran Canaria oktober 2013. In de zomer van 2013 is het plan geboren om met de racefiets een weekje te fietsen op Gran Canaria. 11 oktober is na wat voorbereiding de vertrek datum gevonden.

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer

De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer 1 De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer Giraffe hangt de laatste ballen in de boom. Reiger

Nadere informatie

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan

Nadere informatie

Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool

Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool Opdrachten Jaar van de Bever voor groep 3,4,5 van de basisschool 2012 is het jaar van de bever. Vroeger kwam de bever in een groot deel van Nederland voor, maar er kwamen er steeds minder. De bevers werden

Nadere informatie

Sindbad. De Vier Windstreken

Sindbad. De Vier Windstreken Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige

Nadere informatie

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn

De pinguïn. De geschiedenis van de pinguïn. Kenmerken van de pinguïn De pinguïn Iedereen weet wel wat een pinguïn is, maar bijna niemand weet dat er in totaal zeventien verschillende soorten zijn! Ook weet iedereen dat pinguïns in koude gebieden leven, maar niet iedereen

Nadere informatie

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG In samenwerking met Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen Overzicht (eventueel) ochtendprogramma vleermuizen 1. aankomst, welkomstwoord (invulling NMC) 2. korte inleiding onderwerp (invulling NMC) 3. introductie

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kleuren Inleiding Hallo allemaal. Ik hou mijn spreekbeurt over kleuren omdat ik het een leuk en interessant onderwerp vind en ook omdat kinderen er niet zo snel op komen denk ik. Ik heb mijn spreekbeurt

Nadere informatie

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka

De orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Apenheul Geschiedenis Apenheul ging voor het eerst open in 1971. Het eerste en enige park ter wereld waar apen vrij in het bos leefden en vrij tussen de bezoekers konden lopen. Het begon met wolapen, slingerapen

Nadere informatie

EXPEDITIE NAAR DE GALÁPAGOSEILANDEN ARTSENKRANT NODIGT U UIT MET BEZOEK AAN QUITO EN OMGEVING BEPERKT AANTAL PLAATSEN: BOEK SNEL!

EXPEDITIE NAAR DE GALÁPAGOSEILANDEN ARTSENKRANT NODIGT U UIT MET BEZOEK AAN QUITO EN OMGEVING BEPERKT AANTAL PLAATSEN: BOEK SNEL! ARTSENKRANT NODIGT U UIT TRAVEL & LEARN EXPEDITIE NAAR DE GALÁPAGOSEILANDEN MET BEZOEK AAN QUITO EN OMGEVING Van 30 november tot 11 december 2019 Wetenschappelijk programma wordt op punt gesteld Accreditering

Nadere informatie

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst

Nadere informatie

14 daagse rondreis. Sri Lanka. Safari & meer

14 daagse rondreis. Sri Lanka. Safari & meer 14 daagse rondreis Sri Lanka Safari & meer Sri Lanka is een tropisch eiland op een unieke locatie in de wereld. De natuur is zo overweldigend dat het eiland in de oudheid de mooiste namen kreeg, zoals

Nadere informatie

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE LESPAKKET ORDENING VMBO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie

Nadere informatie

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen.

Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een kat in huis haalt, dan moet je dus bereid zijn om er een hele tijd voor te zorgen. Katten Katten Katten Katten jagen erg graag op speeltjes. Het zijn echte speelvogels! Ook krabpalen vinden we geweldig: zo kunnen we onze nagels uittesten. Katten kunnen 15 tot 20 jaar worden! Als je een

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema de dierentuin

Auditieve oefeningen bij het thema de dierentuin Auditieve oefeningen bij het thema de dierentuin Boek van de week: 1; Nijntje in de dierentuin 2; De dierentuin 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

Kaartenset gewervelde dieren

Kaartenset gewervelde dieren Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met

Nadere informatie

Planten en dieren in de duinen. Interactief verhaal

Planten en dieren in de duinen. Interactief verhaal Interactief verhaal Doel: Leerlingen kennen na de les een aantal belangrijke eigenschappen van planten en dieren. Konijnen leven, hazen niet. Konijnen zijn sprinters, hazen zijn lange afstand renners.

Nadere informatie

Bever. Laatste bever in Nederland. Over de bever

Bever. Laatste bever in Nederland. Over de bever Bever Laatste bever in Nederland Om te beginnen vertel ik jullie een verhaal over de laatste bever in Nederland! We gaan een eind in de geschiedenis terug, naar het jaar 1825. Een visser voer op de IJssel

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Een kreeft in de klas

Een kreeft in de klas Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe

Nadere informatie

Biodiversiteits heg. www.enand-design.com. 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979

Biodiversiteits heg. www.enand-design.com. 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979 Biodiversiteits heg 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979 www.enand-design.com Voor vogels zijn er plekken gemaakt waarin ze kunnen nestelen,

Nadere informatie

NOORWEGEN. Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden 09-05-2012 13-05-2012

NOORWEGEN. Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden 09-05-2012 13-05-2012 NOORWEGEN 09-05-2012 13-05-2012 Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden door onze ouders naar Schiphol gebracht. Ik zat bij Ilonka in de auto. Op Schiphol gaf meester Hendrie

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en

Nadere informatie

Belevingsgame in Dierenpark Emmen...

Belevingsgame in Dierenpark Emmen... Belevingsgame in Dierenpark Emmen... s d n a l r e d e N Duits Engels Nederlands Beleving in Dierenpark Emmen, Denk jij veel te weten over dieren, en wil je graag een speurtocht maken door werelden waar

Nadere informatie

ESPER. Ontstaan en ontdekking

ESPER. Ontstaan en ontdekking ESPER Ontstaan en ontdekking Esper (Latijnse naam: Esperius Tubus Contructor) is een zoogdier, waarvan de ontdekking wordt toegeschreven aan de Leeuwergemse professor K. Bouters. Hoewel deze diersoort

Nadere informatie

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE LESPAKKET ORDENING HAVO / VWO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie

Nadere informatie

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum)

Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Pagodespreeuw (Sturnus Pagodarum) Na een aantal jaren met zaadeters te hebben gekweekt heb ik toch weer besloten om spreeuwen te gaan houden. Een aantal jaren geleden heb ik ook verschillende koppels gehad

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door Sanne 729 woorden 8 januari keer beoordeeld. De orka. Dier

5,4. Werkstuk door Sanne 729 woorden 8 januari keer beoordeeld. De orka. Dier Werkstuk door Sanne 729 woorden 8 januari 2017 5,4 27 keer beoordeeld Vak Biologie De orka Dier Voor mijn werkstuk heb ik de orka gekozen. Ik ben op het idee gekomen omdat ik eerst het over de dolfijn

Nadere informatie

Rondreis Zambia, Malawi, Mozambique en Zuid-Afrika

Rondreis Zambia, Malawi, Mozambique en Zuid-Afrika Rondreis Zambia, Malawi, Mozambique en Zuid-Afrika In welk land je ook komt in zuidelijk Afrika, je wordt overal verwelkomt door zwaaiende kiinderen. De truck We werden opgehaald in Lilongwe in een truck

Nadere informatie

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. 1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.

Nadere informatie

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4. 4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

De volgende verslagen zijn door de kinderen geschreven. Hierin vertellen ze wat we gedaan hebben en wat ze van de schoolreis vonden. Veel leesplezier!

De volgende verslagen zijn door de kinderen geschreven. Hierin vertellen ze wat we gedaan hebben en wat ze van de schoolreis vonden. Veel leesplezier! De volgende verslagen zijn door de kinderen geschreven. Hierin vertellen ze wat we gedaan hebben en wat ze van de schoolreis vonden. Veel leesplezier! En toen waren we in borkum en toe in een treintje

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken. Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en

Nadere informatie

nederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied

nederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied nederlandse naam Klasse vogels Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin Orde Familie grootte 60-70 cm wetenschappelijke naam Spheniscus demersus In ZOO en Planckendael vind je vier verschillende

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

SPREEKBEURT DISCUSVIS

SPREEKBEURT DISCUSVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT DISCUSVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE DISCUSVIS BIJ

Nadere informatie

dieren in de dierentuin

dieren in de dierentuin dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische

Nadere informatie

Oerwoud. Inleiding: Het Oerwoud. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden.

Oerwoud. Inleiding: Het Oerwoud. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden. 2011 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Oerwoud Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden Denken: Praktisch, analytisch, kritisch, creatief Benodigdheden: Teken- en schilderspullen Papier Computer

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

Verslag Docentenstage Tenerife 2011

Verslag Docentenstage Tenerife 2011 Verslag Docentenstage Tenerife 2011 Miranda van Bergen Lotte Verkoelen 27-06-2011 Helmond Docentenstage Tenerife Wij zijn Miranda van Bergen en Lotte Verkoelen, twee docenten van De Groene Campus. We zijn

Nadere informatie

Aan de poort van de stad der geletterdheid

Aan de poort van de stad der geletterdheid Aan de poort van de stad der geletterdheid Wij hebben besloten om eindelijk onze stem te laten horen. Samen met de cursisten en docenten. Omdat je als laaggeletterde geen toegang krijgt tot de stad. Met

Nadere informatie

Spreekbeurt de grote Toppereend

Spreekbeurt de grote Toppereend Ra,ra wie ben ik. Spreekbeurt de grote Toppereend Inleiding Ik doe mijn spreekbeurt over de grote toppereend. Omdat ik dit een hele mooie vogel vind. En omdat jullie misschien veel te weinig weten over

Nadere informatie

Biblioteca Nacional Aruba BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA. Yuwana

Biblioteca Nacional Aruba BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA. Yuwana BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA Yuwana De naam... 3 Inleiding... 3 Uiterlijk... 3 De staart... 4 Voeding... 4 Voortplanting... 4 Slapen... 5 Natuurlijke vijanden... 5 Huisdieren... 6 Beschermde dieren... 6 Literatuur:...

Nadere informatie

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen Dieren op reis inhoud 1. Dieren op reis 3. Waarom dieren reizen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Op zoek naar een broedplek 9 5. Weg uit de kou 13 6. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen 17 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Zee-otter

Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk Biologie Zee-otter Werkstuk door een scholier 1340 woorden 8 maart 2003 5,8 129 keer beoordeeld Vak Biologie Waar leeft de zee-otter? Vroeger kwamen ze nog in het grootste deel van de grote oceaan

Nadere informatie

blij met onze Noordzee ervaring waar we ook soms onze duik solo afmaken. Voor ons een onder sommige omstandigheden een aanvaardbaar risico.

blij met onze Noordzee ervaring waar we ook soms onze duik solo afmaken. Voor ons een onder sommige omstandigheden een aanvaardbaar risico. Galapagoseilanden De Galapagoseilanden liggen ongeveer 1000 km ten Westen van Equador in de Grote Oceaan. In het verleden bekend geworden door de onderzoeken van de jonge Britse Charles Darwin die hier

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1 Slakkenevolutiespel 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 15 minuten Klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het begrijpen waarom slakken verschillende kleuren hebben

Nadere informatie

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden Pinguins inhoud 1. Een bijzondere vogel 3 2. De woonplaats 5 3. Soorten pinguins 6 4. Pinguinweetjes 12 5. Filmpjes 14 Bronnen en foto s 15 Colofon en voorwaarden 16 2 1. Een bijzondere vogel Geen vleugels,

Nadere informatie

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren Aarde LES 1 LEVEN IN HET DONKER Hoi, ik heet Melvin. Ik kon vannacht niet slapen. Ineens hoorde ik buiten gepiep en toen gefladder. Ik rende naar het raam om te kijken. Weet je wat ik zag? Een uil. Met

Nadere informatie