biologie >> faculteit wetenschappen >> bacheloropleiding

Transcriptie

1 biologie >> faculteit wetenschappen >> bacheloropleiding

2 Colofon Redactie Vormgeving Fotografie Departement Studentgerichte Diensten Departement Biologie E. Willockx, A. Devaux J. Crab, Departement Biologie, Photo Alto, Photo Disc Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het vakkenaanbod van de verschillende studierichtingen enigzins afwijkt van de informatie in deze brochure. 2

3 Inhoud Voorwoord 5 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 6 Studentgerichtheid 6 Innoverende academische opleidingen 6 Infrastructuur 6 Vorming 7 Antwerpen 7 De opleiding Biologie 8 Wat is Biologie? 8 Waarom Biologie studeren? 8 Waarom Biologie studeren in Antwerpen? 9 Bachelor in de Biologie 9 Master in de Biologie 10 Onderwijs en examens 12 Onderwijs 12 Studiepunten 12 Semestersysteem - examens 13 Ombudspersoon 14 Internationaal 14 Waar kan je met je diploma aan de slag? 15 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis 17 Toelatingsvoorwaarden 17 Voorkennis 17 Heb je keuzemoeilijkheden? 18 Studiebegeleiding 19 Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit 19 Overbruggingsonderwijs in de maand september 19 Studieadvies en studentenbegeleiding 19 Vakspecifieke begeleiding 21 Afstudeerbegeleiding 22 Studieprogramma 23 Bachelor eerste jaar 23 Bachelor tweede jaar 24 Bachelor derde jaar 25 Master 26 3

4 Inhoud Opleidingsonderdelen 31 Bachelor eerste jaar 31 Bachelor tweede jaar 35 Bachelor derde jaar 39 Studie- en studentenvoorzieningen 49 Cursusdienst 49 Sport 49 Computerfaciliteiten 50 Studentenrestaurants 50 Studentenverenigingen 51 Hoe bereik je makkelijk de campussen? 52 Wegbeschrijving 52 Met de bus 52 Met de trein 52 Plattegrond van de campussen 53 Stadscampus 53 Campus Groenenborger 54 Campus Middelheim 55 Campus Drie Eiken 56 Bijkomende informatie 57 Provinciale informatiedagen 57 Infomomenten voor toekomstige studenten 57 Brochures over andere opleidingen 58 Internet 58 Studenten Informatie Punt (STIP) 59 Faculteit Wetenschappen Decanaat 59 Departement Biologie 59 Addendum 60 4

5 Voorwoord Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt je weg naar onze universiteit gevonden en je wenst wellicht wat meer informatie over onze instelling en de studierichtingen die wij bieden. Dit boekje brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met studenten. De bestaande opleidingen werden met ingang van het academiejaar omgevormd naar de bachelor- en masterstructuur. Vanaf werden de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bacheloropleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je nadien goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar één van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het aangenaam is om aan de Universiteit Antwerpen te studeren. Zowel onze medewerkers als studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 5

6 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden bovendien ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook interna tionale faam geniet. De ivoren academische toren werd reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur werd ook gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden. 6

7 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer je op campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16deeeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Biologie is gesitueerd op de campussen Groenenborger en Drie Eiken. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, en bij personeel en studenten. Antwerpen Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A! 7

8 De opleiding Biologie Wat is Biologie? Biologie is zo verscheiden als haar onderwerp zelf: het leven. Als bioloog bestudeer je het leven in al zijn verschijningsvormen, van virussen tot walvissen. Je onderzoekt hoe levende systemen functioneren, vanaf het moleculaire en cellulaire niveau over weefsels en organen tot individuele dieren en planten en volledige ecosystemen. Als bioloog probeer je te begrijpen hoe het leven ontstaan is, waar de enorme diversiteit aan levensvormen vandaan komt, en hoe organismen zich blijven aanpassen aan hun omgeving. Je krijgt inzicht in de complexe biochemische processen in de cel en hoe deze gestuurd worden door het genetisch materiaal. Je leert hoe planten en dieren functioneren, hoe ze hun omgeving gebruiken en samenleven in gemeenschappen. Je bestudeert het functioneren van natuurlijke ecosystemen en de invloed van de mens op het natuurlijke milieu. De biologie omvat zoveel verschillende onderwerpen dat elke bioloog zich onvermijdelijk specialiseert. Aan de Universiteit Antwerpen kan je dat vanaf de Masterjaren doen op drie duidelijk onderscheiden niveaus: cellen en weefsels (cel- en systeembiologie), organismen en populaties (evolutie- en gedragsbiologie), en ecosystemen en landschappen (ecologie en milieu). Waarom Biologie studeren? De bioloog is dé specialist als het gaat om de kennis van levende materie. Andere opleidingen met een bio label richten zich eerder op de toepassing van biologische processen (Bio-ingenieur), op de biologie van de mens en op medische toepassingen (Biomedische Wetenschappen) of beperken zich tot het moleculaire en cellulaire niveau (Biochemie en Biotechnologie). De bioloog heeft als enige het overzicht van alle vormen en niveaus van leven. Hij kan bijvoorbeeld inzicht hebben in zowel de toxische effecten van watervervuiling als de gevolgen voor vispopulaties en ook adviezen geven voor het ecologisch beheer van een integraal rivierbekken. Ook de menselijke biologie komt aan bod in deze opleiding, maar niet als bijzonder aandachtspunt. Een bioloog heeft interesse in alles wat leeft en in wetenschap in het algemeen, heeft een kritische geest en heeft oog voor onderzoek maar ook voor de toepassing van zijn kennis. 8 Biologie is een fundamentele onderzoeksrichting die de nieuwste ontwikkelingen op de voet volgt, wat niet wegneemt dat veel van dit onderzoek een directe toepasbaarheid heeft naar gentechnologie, dierenwelzijn, natuurbeheer, klimaatsverandering... De opleiding aan de Universiteit Antwerpen is

9 De opleiding Biologie sterk gekoppeld aan het onderzoek op internationaal topniveau dat in haar laboratoria en op het veld gebeurt. Dit wordt weerspiegeld in de specialisaties die je als Masterstudent kan volgen. Waarom Biologie studeren in Antwerpen? Sinds 2004 is de Biologie opleiding overal in Vlaanderen hervormd naar een driejarige Bachelor en een tweejarige Master in de Biologie. De Biologie opleiding in Antwerpen heeft een totaal nieuw profiel dat zich spiegelt aan programma s van de internationale top. In Antwerpen ga je voluit voor de biologie en alle vakken die je krijgt passen in dat kader. Zowel het kennen als het kunnen worden ontwikkeld door ruimte te bieden voor vaardigheden zoals wetenschapcommunicatie, specifieke laboratorium- en veldtechnieken, stages... en door het aanbieden van meer keuzemogelijkheden (vanaf het derde jaar). Nieuw zijn ook de drie opties (Onderwijs, Onderzoek, Ondernemerschap) waarvoor in de Master 30 studiepunten (ongeveer een half jaar) zijn uitgetrokken. De opleiding Biologie aan de Universiteit Antwerpen heeft een sterke traditie in interactief onderwijs en heeft dit nog verder uitgebouwd in het nieuwe programma: zelfstandig informatie leren opzoeken, werken in kleine groepen, je eigen resultaten schriftelijk of mondeling presenteren, een portfolio opbouwen die je meeneemt naar het volgende jaar... Het vernieuwde programma kreeg intussen een zeer goede beoordeling door de visitatiecommissie die in 2005 alle Vlaamse Biologie opleidingen evalueerde en vergeleek. De commissie had naast het programma ook veel lof voor de interne kwaliteitszorg van de Universiteit Antwerpen (het rapport is ter inzage op Bachelor in de Biologie In de drie Bachelorjaren verwerf je basiskennis en -vaardigheden in de diverse domeinen van de biologie. Dit wordt ondersteund door de basiswetenschappelijke vakken wiskunde, chemie en fysica. Vanaf het eerste jaar is de opleiding opgebouwd rond drie grote leerlijnen die respectievelijk het moleculair-cellulaire niveau, het organisme-niveau (dieren, planten, microorganismen) en het ecosysteem-niveau behandelen. In deze drie leerlijnen ga je van het basisniveau in het eerste jaar (celbiologie, bouwplannen dieren 9

10 De opleiding Biologie en planten, basis ecologie...) naar een grotere diepgang in het tweede en derde jaar (bijvoorbeeld immunologie, gedragsleer, ecosysteembeheer...). Een voorname plaats is voorzien voor de evolutieleer als kader voor de hele biologie. De Biologie opleiding is echter meer dan kennis verwerven: in diverse vakken leer je zelfstandig informatie zoeken en verwerken (aanvankelijk onder begeleiding), leer je je eigen werk en dat van medestudenten kritisch te beoordelen en gebruik te maken van gespecialiseerde wetenschappelijke literatuur. Uiteraard leer je ook een aantal basistechnieken in het laboratorium en in het veld, en in het derde jaar maak je een projectwerk dat gekoppeld is aan een onderzoeksstage. De opleiding biedt jaarlijks meerdere stages aan die doorgaan in het laboratorium of op het veld, van het mariene milieu tot de Alpen of tropisch Afrika. Je leert ook kritisch nadenken over de waarde van wetenschappelijke data, over de milieuproblematiek en duurzame ontwikkeling en over ethische problemen in de biologie. In het derde jaar heb je de volledige vrijheid om je eigen interesses aan te vullen met keuzevakken binnen en buiten de biologie, of om bijkomende stages te volgen. Elk studiejaar bevat ongeveer 600 contacturen (uren waarin je les krijgt of begeleide practica volgt) met een grote variatie in onderwijsvormen, van interactieve hoorcolleges tot praktische oefeningen, excursies, stages, groepswerken, individuele projecten en zelfstudie. Master in de Biologie In de twee jaar durende Master-opleiding kan je je specialiseren in één van de drie aangeboden afstudeerrichtingen: 1) In de richting cel- en systeembiologie bestudeer je processen in cellen en weefsels van planten, dieren en mensen en leer je een hele reeks gespecialiseerde laboratoriumtechnieken. 2) In evolutie- en gedragsbiologie staat het organisme centraal: hoe het leeft, zich voortbeweegt, zich gedraagt tegenover zijn soortgenoten, hoe populaties zich in stand houden en verspreiden, en welke evolutionaire processen hiertoe geleid hebben. 10

11 De opleiding Biologie 3) In de richting ecologie en milieu gaat de aandacht vooral naar de structuur en functie van natuurlijke systemen en naar de invloed van de mens op deze eco systemen. Een vierde afstudeerrichting wordt gepland vanaf : Biodiversity: conservation and restoration/ Biodiversiteit: behoud en herstel. Deze afstudeerrichting zal worden ingericht in het Engels en in het Nederlands. Contacteer de opleiding voor meer informatie. Op het Master-niveau ontwikkel je jezelf tot een kritisch onderzoeker die zelf hypothesen kan opstellen en toetsen, experimenten ontwerpen en data analyseren, en gespecialiseerde technieken gebruiken. De Masterproef of eindverhandeling is hiervan het resultaat. De Master-opleiding is sterk gebonden aan het onderzoek van de professoren die de opleiding verzorgen en vaak meedraaien aan de wereldtop in hun eigen specialiteit. Elke opleiding en elke universiteit heeft hierin haar eigen sterktes en accenten. Nog meer dan bij het bachelorprogramma is het dan belangrijk om na te gaan welke opleiding het beste bij jouw interesses past. Meer informatie over de onderzoeksgroepen Biologie aan de Universiteit Antwerpen vind je op de webpagina van het departement Biologie: Naast je inhoudelijke specialisatie kan je kiezen uit drie opties die leiden tot een beroepsprofiel: 1) In de optie Onderwijs volg je de Specifieke Lerarenopleiding (SLO). Meer informatie vind je op > huidig student > lerarenopleiding. 2) In de optie Onderzoek versterk je je onderzoekscapaciteiten met een bijkomend projectwerk en specialisatievakken uiteraard gekoppeld aan je afstudeerrichting. Dit is ook de ideale voorbereiding op een doctoraatsstudie na de Master. 3) In de optie Ondernemerschap volg je het interfacultaire programma Beleid, Management en Ondernemerschap. Meer informatie vind je op 11

12 Onderwijs en examens Onderwijs Voor de meeste vakken worden hoorcolleges georganiseerd. Je volgt in groep een uiteenzetting van de docent, al dan niet ondersteund door audio-visueel materiaal. Voor bepaalde vakken zijn er ook werkcolleges, waar de leerstof uit de hoorcolleges in kleinere groepen wordt uitgediept en ingeoefend. Als universiteitsstudent leer je zelfstandig, kritisch en probleemoplossend denken. Je bepaalt zelf je studietempo en bereidt tussentijdse evaluatiemomenten voor. Zo krijg je de nodige bagage en ontwikkel je de nodige creativiteit om een grote diversiteit aan problemen te behandelen. Dit heeft tot gevolg dat het bedrijfsleven voor de invulling van hogere functies de voorkeur geeft aan universitairen. De digitale leeromgeving Blackboard speelt in deze context een grote rol. Opdrachten worden via dit medium doorgegeven en interactief verwerkt en je kan docenten te allen tijde om feedback vragen. Het contact met professoren en assistenten is niet altijd even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs, maar je wordt allerminst aan je lot overgelaten. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, zijn deze mensen zeker bereid een antwoord of oplossing te formuleren voor je vragen of problemen. Het uitgebreide gamma aan begeleidingsmogelijkheden wordt verderop in deze brochure besproken. Studiepunten De studieomvang van elke opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Een voltijds academiejaar telt voor 60 studiepunten. Deze norm werd overgenomen van het Europees ECTS-project (European Community Course Credit Transfer System). Deze studiepunten zijn een relatieve maatstaf voor de studieomvang van de opleidingsonderdelen in het jaarprogramma. 12 De volledige bacheloropleiding Biologie omvat 180 studiepunten, de masteropleiding 120 studiepunten. Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Hierin zijn zowel het bijwonen van de colleges of practica, de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens vervat. De studietijd van een voltijds academiejaar varieert van 1500 tot 1800 uren studie. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus veel meer over hoeveel tijd je er uiteindelijk aan zal besteden, dan enkel het aantal uren dat

13 Onderwijs en examens je les hebt. De normen zijn overal in Vlaanderen en in Europa gelijkaardig, dus gemakkelijk vergelijkbaar. Semestersysteem - Examens Het academiejaar is opgedeeld in zes opeenvolgende periodes: het eerste semester, de semestervakantie, het tweede semester, de zomervakantie, de tweede examenzittijd en een les- en examenvrije periode. Wat het eerste semester betreft, leg je in januari examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige vakken van de eerste examenzittijd. Voor wie niet geslaagd is na de eerste examenzittijd, wordt in september de tweede examenzittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest, rond je een bacheloropleiding (180 sp) af in drie jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Wanneer je geslaagd bent voor een opleidingsonderdeel en dus minstens 10 op 20 behaalt, verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van dit opleidingsonderdeel. Zelfs indien je niet alle creditbewijzen voor je studieprogramma behaalt, kan je (soms) toch verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde vakken al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende 13

14 Onderwijs en examens voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op Ombudspersoon Tijdens de examens kan je met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens, conflict met de docent) terecht bij de ombudspersoon van je opleiding. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd en bemiddelt tussen studenten en docenten. De ombudspersoon is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op de website van de Universiteit Antwerpen: onder de rubriek huidig student, ombudspersoon. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. 14

15 Waar kan je met je diploma aan de slag? Biologie heeft heel wat raakvlakken met de samenleving en de tewerkstelling van biologen is dan ook meer divers dan vaak wordt gedacht. Biologen hebben in de eerste plaats een goede algemene vorming in de wetenschappen en een kritische ingesteldheid. Een belangrijke tewerkstellingssector is dan ook het fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek. Je vindt biologen als onderzoekers niet enkel in de universiteiten maar ook in diverse onderzoeks- en ontwikkelingscentra. Dit gaat dan niet enkel over klassieke biologische instituten zoals de Nationale Plantentuin, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek of de Zoo, maar ook over het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, Aquafin, het Instituut voor Tropische Geneeskunde... Voor een onderzoekscarrière is niet alleen kennis en vaardigheid nodig maar ook een grote dosis creativiteit en ondernemingszin. Het behalen van een doctoraat is hier vaak een noodzaak. Jaarlijks levert het departement Biologie aan de Universiteit Antwerpen 10 tot 15 doctorstitels af in onderzoek gaande van diergedrag tot gentechnologie. In de privé-sector zijn er heel wat mogelijkheden in navorsings- en ontwikkelingswerk en in marketing, o.a. in de medische en farmaceutische sectoren, in industriële laboratoria, biotech- en chemische industrie en land- en tuinbouworganisaties. 15

16 Waar kan je met je diploma aan de slag? Er is ook veel vraag naar biologen in studiecentra en adviesbureaus, in het bijzonder in de milieusector. Na aanvullende opleidingen nemen biologen ook specifieke milieugerichte taken op zich als milieucoördinator in bedrijven of milieuambtenaar in openbare besturen. Ongeveer één vierde van de biologen vindt werk in het onderwijs. Zowel in het secundair als in het hoger onderwijs worden biologen ingezet om lessen te geven in biologie en in andere basiswetenschappen zoals chemie en fysica. Tenslotte zijn er nogal wat biologen die zich waarmaken buiten het eigen vakgebied dankzij hun algemeen wetenschappelijke vorming en hun diverse vaardigheden. Zij nemen dan ook commerciële of management-taken op, specialiseren zich in informatica of in wetenschapscommunicatie. 16

17 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis Toelatingsvoorwaarden Om toegelaten te worden tot een universitaire studierichting, moet je beschikken over een diploma van het hoger secundair onderwijs. Een diploma van een professionele bachelor geeft eveneens toegang tot het universitair onderwijs. Buitenlandse studenten en studenten met een buitenlands diploma raadplegen best eerst de website van de Centrale Studentenadministratie: -> inschrijven -> toelatingsvoorwaarden. Voorkennis Interesse en aanleg voor exacte wetenschappen zijn de belangrijkste vereisten voor een succesvolle start in de biologie. Je moet ook handig zijn en nauwkeurig kunnen werken, anders zal je het moeilijk krijgen bij het werk in het laboratorium of achter de microscoop. Besef dat de uren die je in een laboratorium doorbrengt een groot deel van je studietijd zullen innemen. Verder zijn doorzettingsvermogen, wilskracht en regelmatige werklust absoluut noodzakelijk, maar dit geldt voor alle universitaire studies. Voorkennis van biologie is niet noodzakelijk, wel veel interesse voor organismen en het milieu waarin ze leven. Ook voor de cursussen chemie en fysica is geen directe voorkennis vereist. De cursussen starten vanaf nul. De leerstof uit het secundair onderwijs wordt grotendeels herhaald, zij het dan vanuit een ander oogpunt. Het begrijpen, opbouwen en toepassen van de stof is belangrijker dan het kennen. Leerlingen uit de wetenschappelijk-wiskundig sterke afdelingen, nl. leerlingen die in de laatste twee jaren van het secundair onderwijs minimaal 6 uur wiskunde per week kozen hebben een goede vertrekbasis voor de opleiding Biologie. Leerlingen uit andere afdelingen doen er goed aan hun wiskunde extra bij te werken. Vrees je een tekort in je voorkennis voor wiskunde, dan kan je in de maand september speciale overbruggingslessen volgen. Hierover lees je verder meer. De Biologie-opleiding richt ook een facultatief Bijspijkervak Wiskunde in tijdens het eerste semester van het eerste jaar. 17

18 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis Heb je keuzemoeilijkheden? Misschien heb je nog geen antwoord op al je vragen of twijfel je nog tussen bepaalde richtingen. Wordt het bio-ingenieur, biochemie en biotechnologie, biologie of biomedische wetenschappen? Welke studierichting is meer theoretisch en welke biedt meer toepassingen en is meer praktisch gericht? Wil je weten wat de grootste verschillen zijn tussen deze 4 opleidingen? Raadpleeg dan het addendum in deze brochure op pag. 59. Op de infodagen in de maanden maart en april kom je er meer over te weten. Je kan ook steeds een afspraak maken via het Studenten Informatie Punt (STIP) met een studieadviseur. Wil je je keuze eens bespreken met een professor uit de biologie, neem dan contact op per met Prof. Erik Matthysen (erik.matthysen@ua.ac.be) of Prof. Veerle Coeckelberghs (veerle.coeckelberghs@ua.ac.be ). 18

19 Studiebegeleiding Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit Aan de universiteit ben je meer dan ooit verantwoordelijk voor jezelf. De manier waarop je studeert en het academiejaar indeelt moet je aanpassen aan je persoonlijk studeervermogen. Deze vaardigheid onder de knie krijgen is voor een eerstejaarsstudent niet altijd eenvoudig. Je wordt immers tegelijkertijd geconfronteerd met een aanzienlijke hoeveelheid leerstof en met een examensysteem waar je geen ervaring mee hebt. De medewerkers van de dienst Studieloopbaanbegeleiding kunnen je helpen. Hier kan je het hele academiejaar terecht voor algemene studiebegeleiding. Hierna geven we een kort overzicht van elk van de geboden diensten. Overbruggingsonderwijs in de maand september Gedurende twee weken voorafgaand aan het academiejaar (september) worden overbruggingslessen wiskunde en studiemethodiek ingericht. Het overbruggingsonderwijs steunt op drie pijlers: herhaling, remediëring en kennismaking. In grote lijnen wordt de voorkennis herhaald die nodig is om de gekozen studierichting goed voorbereid aan te vatten. Voor hen die vaststellen dat de voorkennis niet op peil is, worden remediëringslessen voorzien. Tenslotte biedt het overbruggingsonderwijs de gelegenheid om in een ontspannen sfeer kennis te maken met de nieuwe studieomgeving, lesgevers en medestudenten. De overbruggingslessen zijn gratis en niet verplicht. Het rooster is zo opgesteld dat iedere student een eigen lessenpakket kan samenstellen. Studieadvies en studentenbegeleiding Tijdens het academiejaar kan je bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding in eerste instantie terecht voor informatie en advies. Je kan daarbij niet alleen denken aan algemene informatie over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook aan informatie over het leerkrediet, over het onderwijs- en examenreglement, enzovoort. Daarnaast kan je bij de dienst terecht met studiegebonden en persoonlijke problemen. Dit zowel onder de vorm van groepsactiviteiten als onder de vorm van individuele begeleiding, die beide volledig gratis worden aangeboden. Afspraken met de begeleiders van deze dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP). 19

20 Studiebegeleiding Studiekeuze en heroriëntering Bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding kan je onder meer terecht voor advies omtrent je studiekeuze. Aan de hand van gesprekken en oefeningen kan je meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen. Ook bij twijfel aan je studiekeuze kan je bij de dienst terecht om je oorspronkelijke studiekeuze te herevalueren om vervolgens na te gaan welke stappen je kan ondernemen wanneer je wil stoppen of veranderen van studierichting. Algemene studiebegeleiding: studievaardigheden en studieplanning Daarnaast organiseren Studentenbegeleiders elk semester trainingen over studievaardigheden, o.a. de trainingen effectief plannen en studeren en uitstelgedrag. Je kan er echter ook terecht voor individuele en digitale begeleiding rond deze topics. Voor specifieke vragen over je individuele programma, vrijstellingen e.d. kan je terecht bij de Studietrajectbegeleider van de opleiding Biologie Psychosociale begeleiding Ook wanneer je last hebt om je te concentreren, twijfelt aan je studiekeuze, kampt met examenangst of persoonlijke problemen ervaart zoals het afspringen van een relatie, ernstige ziekte in je onmiddellijke omgeving,... kan je een afspraak maken met een studentenbegeleider voor een psychologische begeleiding. Dat kan op verschillende manieren, gaande van individuele gesprekken over het volgen van een training tot het bekomen van een gepaste doorverwijzing. Dit alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. Begeleiding van studenten met een functiebeperking, topsport of kunstbeoefening: Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, leerstoornis zoals dyslexie, AD(H)D, psychische problemen...) of met bijzondere vragen omwille van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen. Dit is voorzien in het Onderwijsen examenreglement van de Universiteit Antwerpen. 20

21 Studiebegeleiding Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attesten zal de dienst je dossier ter goedkeuring voorleggen aan de rector. Vakspecifieke begeleiding Met je vragen over de cursus kan je steeds terecht bij de docent die deze cursus doceert of bij zijn of haar assistent(en). Gewoon aankloppen en meestal word je direct geholpen. Zoniet maak je vooraf een afspraak. Onderwijsassistenten geven extra begeleiding o.a. voor vakken als wiskunde, scheikunde en natuurkunde. In groepsessies worden de gekende knelpunten van de cursus behandeld. Deze begeleiding bestaat doorgaans uit een herhaling van de essentie van de theorie, waarna deze wordt toegepast in oefeningen. Het voornaamste verschil tussen de sessies en de lessen is de grote wisselwerking (vragen, bijsturing,...) tussen de studenten en de begeleider. 21

22 Studiebegeleiding Individueel wordt er ook de mogelijkheid geboden om vragen te stellen over onderwerpen die buiten de sessies vallen. Deze vragen worden meestal behandeld in groepen van enkele personen. Tot slot kunnen de studenten de gemaakte oefeningen steeds ter verbetering voorleggen aan de onderwijsassistenten. Wens je begeleiding voor andere vakken dan wiskunde, chemie of fysica dan vraag je best informatie aan de studentenbegeleiders. Zij beschikken over een aantal adressen van contactpersonen waar je terecht kan. Ook ouderejaarsstudenten zijn vaak bereid om eerstejaars te helpen of te begeleiden met hun studieproblemen. Informeer hiervoor bij de sociale diensten of via Jobweb. Onthou vooral dat je niet met je vragen mag blijven zitten tot het te laat is. Professoren, assistenten, studiebegeleiders en de medewerkers van Studieloopbaanbegeleiding zijn er om je zo goed mogelijk te helpen. Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding terecht voor begeleiding bij het afstuderen. Misschien kan je hulp gebruiken bij je zoektocht naar geschikte jobs, wil je weten welke jobs bij je passen, wil je weten welke studies je na het behalen van je diploma nog kan gaan doen, hoe je het solliciteren best aanpakt., Met al deze vragen kan je op de dienst terecht voor een individuele begeleiding. Ook worden jaarlijks sollicitatietrainingen aangeboden en jobdagen georganiseerd met panelgesprekken, infosessies en bedrijvenstanden. Je kan hierover meer informatie krijgen op het STIP. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt ook in het begin van elk semester bekend gemaakt in alle mogelijke publicaties voor studenten. Je vindt ook heel wat informatie op de website 22

23 Studieprogramma Bachelor eerste jaar Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters. Th = aantal uren theorie Pr = aantal uren practicum Sp = studiepunten Vak Th. Pr. Sp. Celbiologie Evolutieleer en biologische classificatie 20 3 Overzicht van de grote bouwplannen: dieren Overzicht van de grote bouwplannen: planten Ecologie I 30 4 Fauna en Flora I 60 3 Aardwetenschappen I Algemene chemie Organische chemie Fysica I Wiskunde Computervaardigheden Bijspijkervak Wiskunde (vrij keuzevak) 23 3 totaal Nota De indeling in uren theorie (Th.) en praktijk (Pr.) is in werkelijkheid niet altijd even scherp als hier weergegeven. Sommige vakken bieden een mengvorm van klassieke lessen, zelfstudie en praktisch werk. De studiepunten geven een goed beeld van de relatieve tijdsbesteding die verwacht wordt voor elk opleidingsonderdeel. 23

24 Studieprogramma Bachelor tweede jaar Vak Th. Pr. Sp. Vorm en functie: planten Vorm en functie: dieren Histologie Embryologie Diversiteit van wieren, landplanten en schimmels Diversiteit van dieren Fauna en Flora II 60 3 Ecologie II 23 3 Aardwetenschappen II Biomoleculen Biochemie Fysica II Statistiek Bio-ethiek 23 3 totaal

25 Studieprogramma Bachelor derde jaar Vak Th. Pr. Sp. Moleculaire biologie Microbiologie Immunologie 23 3 Parasitologie 23 3 Genetica m.i.v. populatiegenetica 40 5 Ecosysteembeheer Gedragsbiologie Duurzame ontwikkeling 30 3 Levensbeschouwing 30 3 Vrije studieruimte waarin: 23 - projectwerk met labo- of veldstage vaardigheden of verbredingsvakken 17 Totaal 59 Het individualiseren van het leertraject gebeurt in de vrije studieruimte. Daar kan: - de uitstromende bachelor zich voorbereiden op de beroepswereld; - de bachelor die wenst verder te studeren, zich verdiepen in onderdelen van de biologie of van andere wetenschappen. De volgende keuzevakken worden door de opleiding Biologie ingericht in het derde jaar bachelor (3 of 4 studiepunten) - Vaardigheidsvakken: Good Field Practices, Good Laboratory Practices, Leren observeren (practicum Gedragsbiologie), Microscopietechnieken, Wetenschapscommunicatie. - Verbredingsvakken: Biologische Anthropologie, Culturele Ecologie, Dierenwelzijn, GGO s (Genetisch Gemodificeerde Organismen) in het dagelijks leven, Inleiding tot Systeembiologie, Milieu en Maatschappij. 25

26 Studieprogramma Master Elke student kiest uit één van de huidige drie nederlandstalige afstudeerrichtingen*, en kiest daarnaast ook voor één van de drie opties. Elke afstudeerrichting staat open voor alle bachelors Biologie. Studenten die van elders komen kunnen eventueel een vrijblijvend advies krijgen hoe ze bepaalde gebreken in hun voorkennis kunnen opvangen, zonder dat het totale pakket wordt verzwaard. Elke huidige nederlandstalige afstudeerrichting bestaat uit een pakket verplichte vakken (43 sp.), de optie (30 sp.), de Masterproef (30 sp.) en een keuzeruimte (17 sp.). De optie Onderwijs bestaat uit de eerste 30 studiepunten van de Indalende Specifieke Lerarenopleiding; de resterende 30 studiepunten volg je na het afstuderen als Master, dit tweede gedeelte bestaat in belangrijke mate uit stages. De optie Ondernemerschap wordt interfacultair ingericht. Hierin komen zaken aan bod als bedrijfscommunicatie, financieel management, innovatie, procesmanagement en kwaliteitszorg. De optie Onderzoek omvat een individueel onderzoeksproject (10 sp.) waarbij je stage loopt in een onderzoeksgroep en extra onderzoekservaring opdoet bovenop de Masterproef. Verder kan je je specialiseren via bijkomende keuzevakken. De Masterproef kan flexibel worden uitgevoerd in de loop van de twee Master jaren, wat de mogelijkheden vergroot voor internationale uitwisseling en seizoensgebonden veldonderzoek. Zowel de verplichte als de keuzepakketten bevatten een grote verscheidenheid aan werkvormen met sterke nadruk op begeleide studie en het verwerven van diverse vaardigheden. * Een vierde afstudeerrichting wordt gepland vanaf : Biodiversity: conservation and restoration / Biodiversiteit: behoud en herstel. Deze afstudeerrichting zal worden ingericht in het Engels en in het Nederlands, en omvat geen opties. Tegelijk met de invoering van deze nieuwe afstudeerrichting zal in elk van de huidige drie nederlandstalige afstudeerrichtingen een beperkt aantal opleidingsonderdelen in het Engels worden ingericht. In de tabellen op blz. 27 zijn dit de opleidingsonderdelen met engelstalige benamingen. Contacteer de opleidingsverantwoordelijke voor meer informatie. 26

27 Studieprogramma Master Verplichte vakken Cel- en Systeembiologie Sp. Animal physiology 6 Plant physiology and functional morphology 6 Biochemie en Systeembiologie 3 Plantenbiochemie 3 Geïntegreerd Practicum 13 Celbiologie 3 Genoom- en Proteoomstudie 6 Ontwikkelingsbiologie 3 Verplichte vakken Evolutie- en Gedragsbiologie Sp. Biostatistics 7 Evolutionary and ecological physiology 4 Functionele Morfologie Vertebraten 4 Fylogenie en Systematiek 6 Behavioral ecology 5 Gedragsfysiologie 5 Macro-evolutie 3 Ecology of populations and communities 6 Practicum Organismale Biologie 4 27

28 titel Studieprogramma Master Verplichte vakken Ecologie en Milieu Sp. Biostatistics 7 Ecology of populations and communities 6 Terreincursus Ecohydrologie 6 Ecosystem types 4 Fysische ecologie 4 Landscape ecology 4 Milieustress 4 Paleo-ecologie 3 Plant ecology 6 28

29 Studieprogramma Master titel Verplichte vakken nieuwe engelstalige afstudeerrichting (gepland in ): Biodiversity: conservation and restoration* Sp. Conservation biogeography 4 Ecology of populations and communities 6 Ecohydrology field course 6 Ecosystem types 4 Habitat conservation 4 Landscape ecology 4 Conservation and society 5 Biostatistics 7 Geographic information systems 4 Conservation genetics 6 Restoration ecology 4 Species conservation and management 6 Plant ecology 6 * In de nederlandstalige tegenhanger Biodiversiteit: behoud en herstel worden deze verplichte vakken eveneens in het Engels ingericht. 29

30 Studieprogramma Master Keuzevakken In de afstudeerrichtingen Cel- en systeembiologie, Evolutie- en Gedragsbiologie, en Ecologie en Milieu, kiezen studenten 16 tot 36 studiepunten aan keuzevakken (de omvang van elk vak ligt tussen 3 en 6 sp.) uit de onderstaande lijst (ook keuzevakken uit andere opleidingen zijn mogelijk mits toelating van de Onderwijs commissie): Aquatische ecologie, Bioakoestiek, Bio-energie en Milieu, Biogeomorfologie, Bioinformatica, Biomechanica, De plant als systeem, Dierenecofysiologie, Ecologie van de fungi, Ecologie van infectieziekten, Ecologische Genetica, Ecologische modellering, Ecomorfologie, Ecotoxicologie, Eilandbiologie, Entomologie, Estuariene en kust ecologie, Evolutie en classificatie van de landplanten, Evolutionaire Ecologie, Gedrag: seminarie en vaardigheden, Gentechnologie, Geografische Informatie Systemen (GIS), Herpetologie, Mammalogie, Mariene Biologie, Menselijk gedrag, Meteorologie, klimatologie en global change, Methoden in de omgevingsbiologie, Moleculaire Genetica, Ontwikkelingsbiologie van planten, Ornithologie, Plantenecofysiologie, Plant-Microbe Interacties, Polaire ecologie, Primatologie, Recombinanteiwit-technologie, Remote sensing, Restoration ecology, Scaling in vorm en functie, Seminarie Biochemie, Stressfysiologie, Systeemecologie, Technieken proteoom- en genoomstudie, Toegepaste Gedragsbiologie, Toegepaste Populatiebiologie, Topics in Biostatistiek, Wetenschappelijk schrijven in het Engels. Meer informatie vind je in de brochure Biologie - masteroplei ding of op de website: 30

31 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar -> bachelor in de biologie In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de opleidingsonderdelen van het eerste, tweede en derde jaar Bachelor Biologie. Op de website van de Universiteit Antwerpen onder -> bachelor in de biologie vind je meer uitgebreide informatie over de begin- en eindtermen, inhoud, werk- en evaluatievormen en het noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Celbiologie Alle vormen van leven hebben de cel als bouwsteen. Deze inleiding tot celbiologie begint met de cel als eenheid op de grens tussen levende en dode materie en laat je dan kennis maken met de activiteiten van membraan-gebonden organellen, met mobiliteit en cytoskelet, met celdeling, celdifferentiatie en celdood en met de bijhorende cel-signalen. Gaandeweg herken je de oerkenmerken aanwezig in alle vormen van leven en de nieuwe kenmerken verworven tijdens de evolutie. De cursus eindigt met de mechanismen van meercelligheid en weefselvorming bij dier, plant en schimmel. Evolutieleer en biologische classificatie In deze cursus verwerf je een inzicht in de mechanismen van biologische evolutie, zodat je een helder en gefundeerd standpunt kan innemen over de theorie van evolutie door natuurlijke selectie. Je leert over de basisprincipes van microevolutie en staat stil bij enkele controversen omtrent de evolutietheorie. Dan wordt kort ingegaan op macro-evolutionaire gebeurtenissen en de snelheid en het tempo van dergelijke veranderingen. Ten slotte bespreek je de biologische nomenclatuur en classificatie. Overzicht van de grote bouwplannen: dieren Hier wordt het ontstaan en de opbouw van de bouwplannen van grote diergroepen aangebracht. Je maakt kennis met de belangrijkste groepen van dieren (sponzen, neteldieren, verschillende groepen wormen, mollusken en geleedpotigen, chordadieren met o.a. de gewervelden) en de belangrijke evolutieve veranderingen die kenmerkend zijn voor die groepen zoals: de evolutie van ééncellig naar meercellig organisme, het ontstaan van lichaamsholten en het gemeenschappelijke basisbouwplan van de Chordata. Het vak zet aan tot 31

32 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar analytisch denken over het hoe en waarom van specifieke differentiaties in het dierenrijk, ook tijdens de rijk geïllustreerde practica. Overzicht van de grote bouwplannen: planten De studenten worden geconfronteerd met de drie grote groepen organismen: wieren, schimmels en landplanten, waarbij voor elke groep evolutielijnen worden uitgezet. Hypothesen worden geformuleerd rond de evolutie van de primitieve landplanten tot de bloemplanten: de meest succesrijke plantengroep in de huidige ecosystemen. In dit verband worden zowel de morfologische kenmerken als de aanpassingen op het vlak van de voortplanting besproken en wordt nagegaan hoe fossielen hierbij informatie aanleveren. Ecologie I Aan de hand van voorbeelden leer je de regels en principes kennen van verschillende organisatievormen in de levende wereld. De graad van complexiteit verschilt en neemt toe van individu naar ecosysteem. Je leert over de interactie tussen organismen onderling en tussen organismen en hun niet-levende omgeving. Uiteindelijk kan je structurele en functionele eenheden in ecologische systemen definiëren. Fauna en flora I Je wordt vertrouwd gemaakt met de inheemse fauna en flora, ook de meestal minder bekende groepen. Tijdens excursies onder begeleiding verzamel je materiaal dat op het veld of later in het lab wordt onderzocht. Je leert gebruik maken van determinatiesleutels en flora s en welke kenmerken van belang zijn voor het thuisbrengen van planten en dieren in systematische groepen. Aardwetenschappen I Dit vak vangt aan bij de basisprincipes en -concepten van geologie en bodemkunde, en wel op verschillende schalen: van atomaire kristalstructuur over mineralen en gesteenten tot globale platentektoniek. Je verwerft een praktische kennis van mineralen, gesteenten en bodems. Je gebruikt en interpreteert geologische en bodemkundige kaarten, met als casus de geologie van België. 32

33 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Zo krijg je inzicht in geologische en bodemkundige processen op verschillende schalen. Algemene chemie Eerst wordt de basiskennis scheikunde opgefrist (types chemische reacties, stoichiometrie, werken met het mol concept, werken met molaire concentraties). Dan wordt de kennis uitgediept met voortdurende verwijzing naar de levende materie, zoals blijkt uit enkele voorbeelden: Chemisch evenwicht : hoe staan biomineralen (tanden, bot..) in evenwicht met hun omgeving? De zuurtegraad van waterige oplossingen bekijkt hoe moleculen de ph veranderen, en wat het effect van ph is op de eigenschappen van bio-moleculen. Thermochemie en thermodynamica behandelt de spier als een machine die chemische energie omzet naar arbeid. Reactiekinetiek past de klassieke vergelijkingen toe op voorbeelden uit de natuur zoals afbraak van een medicament of alcohol in bloed. Oplossingen en colloïdale systemen geeft een beeld van extra- en intracellulaire vloeistoffen. Organische chemie De aanvang van deze cursus is een bondig overzicht (herhaling) van een aantal begrippen van de organische chemie. Nadien wordt de opbouw van belangrijke klassen van organische verbindingen behandeld: koolwaterstoffen, organische halogeenverbindingen, alcoholen, aldehyden, ketonen, carbonzuren, aminen. Door aandacht voor het fysische gedrag en de fundamentele reactiemechanismen van deze moleculen, bouw je een praktische kennis op van het chemische gedrag van deze stoffen (bv. thiolen en de geur van het stinkdier). Fysica I Deze cursus reikt de essentiële kennis aan die nodig is voor een goed begrip van de fysica van het leven. De behandelde onderwerpen omvatten vectorrekening, kinematica, dynamica, hydrostatica, oppervlaktespanning en kapillariteit, hydrodynamica, thermometrie, transport van materie, thermodynamica, geometrische optica, trillingen en golven. Zij worden toegelicht met aan biologie verwante voorbeelden, toepassingen en vraagstukken. 33

34 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Wiskunde Wiskunde is voor een bioloog niet enkel rekenen maar ook een gereedschap dat je toelaat om bepaalde ideeën op een formele manier uit te schrijven en daaruit allerlei afleidingen te maken. De cursus biedt je de wiskundige vorming die je toelaat zelfstandig mathematische stof te verwerken en te gebruiken voor het oplossen van problemen in biologische disciplines. Eerst worden de fundamenten herhaald met: rationale getallen, de reële as, intervallen, functies, limieten, continuiteit. Verdere hoofdstukken behandelen: Afgeleiden, Integralen, Lineaire algebra, Beginwaardeproblemen en Multivariate analyse. Er worden regelmatig voorbeelden aangehaald om het gebruik van wiskunde in de biologie duidelijk te maken. Computervaardigheden Dit vak behandelt kort de algemene begrippen i.v.m. de bewaring en de bewerking van digitale informatie. Het practische gedeelte overweegt en richt zich op het gebruik van software, vnl. EXCEL, zoals je dat nodig hebt voor andere vakken of in biologisch onderzoek. Vooral functies voor het statistisch beschrijven van gegevens, simpele grafieken en overzichtstabellen komen aan bod, naast eenvoudige simulaties van wiskundige berekeningen. Bijspijkervak Wiskunde Dit is een niet-verplicht keuzevak voor wie zijn wiskundige voorkennis wil aanvullen of versterken. Het vak herhaalt elementen van de wiskunde die meestal aan bod gekomen zijn in het secundair onderwijs (algemene eigenschappen van de functies, getallen en hun algebra, goniometrie en meetkunde, reële functies) en die van belang zijn om het eigelijke opleidingsonderdeel Wiskunde goed te kunnen volgen. Wie voor dit vak een credit behaalt, hoeft in het derde jaar een keuzevak minder te volgen. 34