Legs & Dons en Pratique: Legaten & Giften in Praktijk: Raad bij een goede daad! Un bon conseil, une bonne action! EMMENEZ-MOI - GRATUIT

Transcriptie

1 Legaten & Giften in Praktijk: Raad bij een goede daad! Legs & Dons en Pratique: Un bon conseil, une bonne action! NEEM ME MEE - GRATIS 2012 EMMENEZ-MOI - GRATUIT Verenigingen en Stichtingen bevoegd om fiscaal aftrekbare giften te ontvangen. Associations et Fondations habilitées à recevoir des dons déductibles fiscalement.

2 Dankzij uw legaat kan een einde een nieuwe start betekenen. BE Grâce à votre legs, une n peut signi er un nouveau départ. Dankzij uw steun kan Stichting tegen Kanker het onmisbare wetenschappelijk onderzoek blijven nancieren, alsook patiënten en hun omgeving blijven steunen. Uw legaat geeft iedereen de kans op een lang en gezond leven. Lees meer over onze missie op pag 84. Grâce à votre soutien, Fondation contre le Cancer peut continuer à nancer l indispensable recherche scienti que et à soutenir les patients et leurs proches. Votre legs offre à chacun la chance d avoir une vie longue et saine. Pour en savoir plus sur notre mission, rendez-vous à la page 65. 2

3 Inhoud Sommaire Algemene informatie over het Testament, Legaten, Duolegaten en Giften Index Thema s Thematische Indeling Alfabetische Indeling Instellingen Lijst van erkende instellingen Gratis bestelbon Information générale sur le Testament, les Legs, les Duo-legs et le Dons Index Thématique Classification Thématique Classification Alphabétique Institutions Liste de institutions agréées Bon de commande Realisatie Legaten en giften in de praktijk Tess Schenkels Pepingensesteenweg Sint-Pieters-Leeuw Tel Fax tess@legaten-giften.be Réalisation Legs et dons en pratique Tess Schenkels Pepingensesteenweg Sint-Pieters-Leeuw Tél Fax tess@legs-dons.be 3

4 Webdesign Huisstijl Brochure Belettering FRESTYLE grafisch bureau Heeft u een identiteitscrisis? Frestyle helpt u uw gezicht terug te vinden! Wij verzorgen uw huisstijl, uw website, de bijpassende brochure en plakken het overal op! Geef uw inhoud een aantrekkelijk uiterlijk met een mooie huisstijl en dito website. Meer info op: Bel ons: Frestyle Grafisch Bureau Rue de la Falize Oisquercq (Tubize) fre@frestyle.be BTW

5 Vous avez une crise d identité? Frestyle vous aide a retrouver votre image! On se charge de votre style de maison, votre site et la brochure accompagnement. On l applique sur tes vitres, tes voitures,.. Donne de la présence a votre contenu avec un beau style de maison et un site pareil. Plus d info sur: Téléphone: Frestyle Bureau Graphique Rue de la Falize Oisquercq (Tubize) fre@frestyle.be BTW FRESTYLE Bureau graphique Webdesign Style de maison Brochure Signalisation

6 ~ Algemene informatie over giften, legaten, duolegaten en het testament ~ 1. Voordelen van notarisadvies Nieuwe teksten! Wilt u de vereniging van uw keuze steunen met een gift of een legaat? Dan is de notaris uw bevoorrechte gesprekspartner. Hij kent uw gezinssituatie en uw vermogen. Daarom is hij het best geplaatst om u te adviseren over hoe u schenkingen bij voorkeur uitvoert: via een gift of een legaat. Een gift doet u tijdens uw leven. Een schenking via legaat gebeurt na uw overlijden. In beide gevallen moet u rekening houden met rechtsprincipes. Een voorbeeld? Het eventuele wettelijke erfdeel van uw kinderen of ouders met andere woorden het deel van uw vermogen dat u minimaal voor hen moet opzijzetten. Kiest u voor een gift? Dan geeft de notaris u informatie over hoe dit moet gebeuren. Hij vertelt u over de voor- en nadelen van een authentieke schenking (met notariële acte) of een handgift. Schenkt u liever pas na uw overlijden? Dan helpt hij u een testament opstellen. Dat lijkt eenvoudig, maar elke situatie is uniek. U moet rekening houden met uw persoonlijke situatie. Bij een legaat zijn de juiste woorden en het soort legaat essentieel voor de correcte uitvoering van uw wensen na uw overlijden. Daarbij is het advies van uw notaris goud waard. De notaris geeft advies op drie vlakken: Eerst en vooral informeert hij u over welke aanpak de voorkeur geniet in uw concrete gezinssituatie en met uw vermogen. Daarbij houdt hij rekening met eventuele beperkingen van uw vrijheid om een deel van uw bezittingen weg te geven of in een legaat te stoppen. Het wettelijke erfdeel is er een van. Hij helpt u om uw schenking praktisch uit te voeren en uw testament met de juiste bewoordingen op te stellen. Hij waakt over de juridische correctheid van deze akten. Hij bewaart uw testament, zodat er na uw overlijden rekening wordt gehouden met uw laatste wilsbeschikkingen. Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat vzw Bergstraat Brussel Meer informatie: 2. Welke bezittingen kunt u schenken met een gift of legaat? Bent u zelf de eigenaar? Dan kunt u om het even welk onderdeel van uw bezittingen via een gift of legaat schenken zowel onroerend als roerend goed (zoals meubilair, baar geld, aandelen, juwelen). 6

7 3. Wat is een gift? De kans bij uitstek om de vereniging van uw keuze actief te steunen! Voor roerend en onroerend goed kan de schenking gebeuren onder drie vormen: De handgift bestaat uit de overdracht van een goed van hand tot hand. Het voordeel? Verplichte registratie is niet nodig. Zo vermijdt u de betaling van schenkingsrechten. Er is wel een voorwaarde: u moet nog meer dan drie jaar leven. De gift per overschrijving is een indirecte schenking die fiscaal sterk op de handgift lijkt: via een overboeking tussen bankrekeningen. De gift bij notariële acte is de enige mogelijkheid voor onroerend goed. De schenkingsrechten worden bij het neerleggen van de acte geïnd. De termijn van drie jaar is bij deze formule niet van toepassing. 4. Wat is een legaat? Het is een laatste wilsbeschikking waarbij u uw volledige vermogen of een deel ervan legateert aan een of meerdere begunstigden. Dat kunnen zowel fysieke personen als verenigingen zijn U kunt uw wilsbeschikking op verschillende manieren realiseren: Met een algemeen legaat laat u uw bezittingen aan een of meer begunstigden na. De legatarissen kunnen aanspraak maken op de totaliteit van uw nalatenschap, los van andere legaten die u hebt ingebouwd. Bij het legaat onder algemene titel laat u een evenredig deel van uw nalatenschap of een soort goed na. Voorbeelden: 25% van mijn nalatenschap of een kwart van mijn onroerend goed. Bij het legaat met bijzondere titel schenkt u een welbepaald goed aan de begunstigde van uw keuze. Voorbeelden: een bedrag van euro, mijn gebouw in Leuven, mijn uurwerk. Iedere legataris met uitzondering van de bijzondere betaalt zijn deel van de successierechten, afhankelijk van het deel dat hij krijgt. Maar iedere legataris verkrijgt zijn eigen successierechten, tenzij u dat in uw testament anders vastlegt Hoe laat u een legaat na? Stel een testament op Een testament kan verschillende vormen aannemen. De twee belangrijkste zijn: Het eigenhandig geschreven testament schrijft u zelf volledig met de hand. U dateert en ondertekent het. Uw notaris mag het voor u bewaren. Het openbaar testament dicteert u aan uw notaris. Die bewaart het met de grootste zorg Centraal Testamentenregister (CTR) In elk geval is het raadzaam om uw notaris te vragen om uw testament in het Centraal Testamentenregister (CTR) in te schrijven. Dan bent u er zeker van dat uw laatste wilsbeschikkingen na uw dood worden uitgevoerd. Alleen het feit dat u een testament opstelde, wordt geregistreerd. De inhoud komt er niet in: die blijft vertrouwelijk tot na uw overlijden. Onthoud wel dat een testament maar één auteur 7

8 kan hebben. Is dit niet het geval? Dan kan het testament niet worden uitgevoerd na het overlijden van de eerste erflater, als de tweede nog leeft Waarom een testament? Maak een testament om uw vermogen te verdelen volgens regels die afwijken van de wettelijke standaarden. Op die manier laat u uw vermogen na aan andere begunstigden dan alleen maar uw kinderen, partner, verre of nabije verwanten afhankelijk van uw familieverbanden. Is er geen testament? Dan bepaalt de Belgische wetgeving dat al uw bezittingen worden verdeeld tussen de bevoorrechte (kinderen, partner, ouders) of wettelijke erfgenamen (broers, zusters, neven of nichten). Zonder bevoorrechte of wettelijke erfgenaam erft de staat uw bezittingen. Met een testament legt u zelf vast hoe u uw bezittingen wenst verdeeld te zien na uw overlijden natuurlijk met respect voor de wettelijke erfdelen van bepaalde erfgenamen. Als u deze regel respecteert, kunt u in hetzelfde testament uw familie, bepaalde leden ervan of de instelling van uw keuze voordelen toekennen. 5. Wat kost dat aan de instelling van uw voorkeur? Over het algemeen niet echt veel omdat de aanslagvoeten voor deze organisaties vastliggen en beperkt zijn. De instelling die u uitkiest, geniet dus optimaal van uw gift of legaat. Giften Voor een instelling van openbaar nut Legaten Wallonië Brussel Vlaanderen 7% 6,6% 7% Voor een vzw 7% 7% 7% Voor een instelling van openbaar nut Wallonië Brussel Vlaanderen 7% 6,6% 8,8% Voor een vzw 7% tussen 12,5% en 25% 6. Duolegaat alleen de fiscus krijgt minder! 8,8% 6.1. Legaten voor een goed doel: u stelt een goede daad en uw erfgenamen hebben extra voordeel! U wenst een geldsom of een goed via legaat te schenken aan een instelling die u vertrouwt en steunt. Maar, denkt u, dan laat ik wel minder na aan mijn vriendin of mijn lievelingsnichtje. Niet noodzakelijk! Dankzij de techniek van het duolegaat laat u evenveel (of zelfs meer) na aan uw vriendin of nicht. En u steunt tegelijk een goed doel. 8

9 6.2. Hoe werkt een duolegaat? Het duolegaat steunt op artikel 64, tweede alinea van het erfrecht. Het principe is eenvoudig: u stelt een testament op ten voordele van de instelling van uw keuze. Die krijgt de opdracht om specifieke legaten die u vastlegt voor uw andere erfgenamen uit te voeren. Ze neemt ook de totaliteit van de erfenisrechten op zich tegen de aanslagvoet die op elk van hen van toepassing is Wat moet u doen? U moet het duolegaat, net zoals de klassieke variant, in uw testament opnemen. U vermeldt de instelling van uw keuze als volledige erfgenaam én de persoon of personen die u een specifiek legaat wilt schenken. U specificeert ook dat de instelling de specifieke legaten moet uitvoeren en zelf alle erfenisrechten (tegen de tarieven die gelden voor elke erfgenaam) moet betalen Voordelen Alleen de vereniging betaalt de successierechten. Uw andere erfgenamen betalen niets! Het voordeel van het duolegaat ligt in het feit dat erkende stichtingen en vzw s successierechten betalen tegen vastgelegde lagere aanslagvoeten. Op die manier ligt het totale bedrag van successierechten een stuk lager Een voorbeeld zegt meer dan duizend woorden... Gewoon legaat Jan woont in Oostende en heeft geen kinderen. Hij laat in zijn testament euro na aan zijn vriend Pieter. Successierechten: euro (de aanslagvoet voor schenkingen aan derden bedraagt in Vlaanderen 45%); Pieter krijgt netto euro ( ). Duolegaat Jan laat ook nu euro na. Maar nu beslist hij om euro te schenken aan zijn vriend Pieter en euro aan de instelling van zijn keuze. Successierechten: euro (de instelling betaalt die integraal) 880 euro op het legaat aan de instelling en 6750 euro op het legaat aan Pieter. Pieter krijgt netto euro. De instelling krijgt netto: 2370 euro ( ). Wat gaat er naar de staat? De staat krijgt euro als Jan zijn euro rechtstreeks aan zijn vriend Pieter nalaat, maar slechts euro, als Jan zijn erfenis verdeelt onder zijn vriend Pieter en de vereniging van zijn keuze. Alternatief Gewoon legaat Mark uit Dinant is weduwnaar zonder kinderen. Hij laat bij testament een legaat van euro na aan zijn neef en euro aan een vriend. Successierechten = euro: euro op het legaat aan zijn neef (de aanslagvoet van 25 tot 55% in Wallonië tussen oom en tante); euro op het legaat aan zijn vriend (de aanslagvoet van 30 tot 80% in Wallonië tussen andere personen); De neef krijgt netto euro ( ). De vriend krijgt netto euro ( ). Duolegaat Mark schenkt nog altijd euro weg. Hij laat bij legaat euro na aan zijn neef, aan zijn vriend en euro aan instelling Y. Deze laatste krijgt de opdracht om alle successierechten te betalen, tegen het tarief 9

10 dat op iedere erfgenaam van toepassing is. De successierechten bedragen euro: euro voor het legaat aan zijn neef (de aanslagvoet van 25 tot 55% in Wallonië tussen oom en tante); euro voor het legaat aan zijn vriend (de aanslagvoet van 30 tot 60% in Wallonië tussen andere personen); 7000 euro voor de instelling (de aanslagvoet van 7% in Wallonië). Zijn neef krijgt netto euro. Zijn vriend krijgt netto euro. De instelling houdt netto euro ( ) over. Dankzij de techniek van het duolegaat: verhoogt het erfdeel van de neef en de vriend van Mark met minstens 20 procent; beschikt instelling Y over geld voor het project of de projecten die Mark selecteerde. Alleen de fiscus ziet zijn aandeel met ongeveer 45% dalen. Pas op! Dit is maar een voorbeeld. Voor uitstekende resultaten moet deze techniek rekening houden met uw familiale situatie en vermogenstoestand, maar ook met de berekeningswijze van de successierechten in het gewest waar u woont, en met de hoedanigheid van uw erfgenamen. De waarde van uw vermogen wijzigt zolang u leeft. Daarom is het aan te raden om eerder een percentage van uw vermogen via legaat toe te wijzen, dan een vast bedrag. Uw motivatie moet eerst en vooral filantropisch zijn. Het fiscale voordeel is een uitvloeisel daarvan. Het is van essentieel belang dat u aan het goede doel van uw keuze een voldoende groot aandeel nalaat, zodat die het duolegaat aanvaardt. U moet ook rekening houden met de doelstellingen die de instelling nastreeft en de werklast die het beheer van uw volledig erfenisdossier met zich brengt. Overweegt u om deze techniek toe te passen? Neem dan contact op met uw notaris én met de instelling die uw voorkeur wegdraagt Belastingvermindering voor uw eigen kinderen Het duolegaat is in de eerste plaats interessant, als u een verenging wilt steunen en tegelijk verre bloedverwanten een voordeel wilt bieden. Maar deze techniek kan ook voordelig zijn voor erfgenamen in eerste lijn. Het Waalse Gewest heft een belasting van 24% voor het deel boven euro en 30% voor het deel boven euro. Kijk even naar de situatie van de heer Libotin. Hij heeft zijn domicilie in Wallonië en laat zijn enige zoon Didier een miljoen euro na. Zonder duolegaat krijgt Didier netto euro in handen. Maar als de heer Libotin 22% van zijn vermogen of euro aan een goed doel schenkt en die organisatie opdracht geeft om alle successierechten te vereffenen, krijgt zijn zoon Didier netto euro. Na belasting houdt de instelling euro over. Dat is een heel nuttige gift voor haar. En ook Didier geniet van een bonus Wettelijk kader U krijgt een fiscaal attest voor een gift vanaf 40 euro voor elke schenking aan dezelfde instelling tijdens het lopend jaar. De vereniging stuurt u het fiscaal attest automatisch toe tijdens de maanden februari of maart van het jaar na uw gift. Met dit attest kunt u de gift aftrekken van uw belastbaar inkomen. Zo verlaagt u het belastbare bedrag en recupereert u tot de helft van uw gift (afhankelijk van uw aanslagvoet),. De wet legt wel maxima vast. 10

11 Kan ik van een fiscaal voordeel genieten als ik een gift doe? Wilt u een fiscaal attest? Dan mag uw gift niet meer bedragen dan tien procent van uw netto jaarlijkse inkomsten, met een maximum van euro. Anders zou er geen grens staan op uw vrijgevigheid! 8. Wat zijn fiscale attesten? De instelling geeft u een ontvangstbewijs voor elke gift van 40 euro of meer. Met dit attest kan de schenker het bedrag aftrekken van zijn belastbaar inkomen voor het lopende jaar. De volgende tabellen tonen aan welk fiscaal voordeel u geniet, afhankelijk van de geschonken bedragen en uw jaarlijkse inkomsten. Wij houden rekening met inkomsten tussen en euro. Verdient u meer? Dan verhoogt ook uw voordeel. Wanneer krijg ik mijn attest? U krijgt het attest toegestuurd in het jaar na de gift(en): dus in de periode die voorafgaat aan de indiening van uw belastingaangifte. Voor meer informatie: De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving Open rekeningen boeken vertrouwen De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving, opgericht in 1996, groepeert vandaag ruim 120 organisaties die de Ethische Code onderschrijven. Hun verbintenis beoogt een klimaat van vertrouwen en doorzichtigheid te scheppen, gunstig voor de inzameling van de middelen die zij nodig hebben voor de ontwikkeling van hun activiteiten van sociaal nut. VEF wil - als overkoepelende vereniging en niet als certificatieorgaan, samen met haar leden, werken aan een cultuur van open boeken en waardige boodschappen; met respect voor de diegenen waarvoor de fondsen bestemd zijn en voor hen die onze werking mogelijk maken. Uiteindelijk komt het erop aan meer solidariteit los te maken bij onze medeburgers. Legaten en Giften in Praktijk: Raad bij een goede daad! hoopt tot deze doelstelling te kunnen bijdragen. VEF probeerde al geruime tijd om eenvormige en werkbare regels op te stellen voor financiële transparantie, gebaseerd op het Recht op informatie voor de schenkers en op externe certificatie. Begin 2006 heeft de Algemene Vergadering een Code van de Informatieplicht goedgekeurd, die op een beknopte en relatief eenvoudige manier al onze verplichtingen samenvat. Geen enkele lidorganisatie kan zich redelijkerwijze nog onttrekken aan een nauwgezet en volledig respect voor haar Informatie- en Transparantieplicht, waarop een belangrijk deel van de geloofwaardigheid van de Ethische Code en van de Vereniging gebaseerd 11

12 is. De VEF publiceerde op haar website een oordeel over de rapporten van haar leden ( Verenigingen die (nog) geen lid zijn, kunnen zich laten inspireren door onze rapporteringsnormen en ook aan hun schenkers recht op informatie toekennen De talloze milde schenkers voor het goede doel nodigen wij trouwens uit om, alvorens een gift te doen, nauwlettender toe te zien op de aanwezigheid van een transparantieverbintenis (dus op het EF-label) van de verenigingen en om actief gebruik te maken van het recht op informatie. De ethiek moet deel uit gaan maken van hun waarden en heeft de Vereniging, die nog Wetgeving rond Giften Er bestaan op het ogenblik in België geen wetten betreffende de fondswerving en het ethisch aspect hiervan. Voor diens oprichting en beheer heeft een vereniging of stichting de volgende wetteksten als referentiepunten: Wet vzw ivzw stichtingen voortdurend in beweging is, tot nadenken gestemd over de weg die zij in de toekomst wil bewandelen de komende tien jaar. Inmiddels, koos zij voor de uitdaging om, in overleg met de overheid, een voortrekkersrol te blijven spelen door te werken aan een breed toepassingsveld en door haar eigen kwaliteitscriteria op een hoger niveau te tillen. Van de wetgever en de overheid verwacht de VEF evenwel dat eindelijk werk wordt gemaakt van een regelgevend kader voor de vrijgevigheid in ons land, al was het maar om aan te tonen dat een latent wantrouwen bij een deel van de bevolking met betrekking tot solidariteitsoproepen grotendeels op onwetendheid en misvattingen gestoeld is. Om de leemte aan wettelijk kader te dichten zijn er de voorbije legislaturen initiatieven genomen, tot en met wetsontwerpen in overleg met de VEF. KB boekhouding vzw ivzw stichtingen Fiscaal aftrekbare giften Giften van minstens 40 aan erkende instellingen of instellingen opgenomen in de wet met een wetenschappelijk, cultureel, sociaal of humanitair doel kunnen van de belastingen worden afgetrokken. Ook hier geldt dat je de fiscale attesten goed bijhoudt. Als je een bepaald attest niet hebt ontvangen, contacteer dan de instelling met de vraag of ze een duplicaat van het fiscaal attest kunnen toesturen. Tel de verschillende bedragen op en noteer het resultaat in vak VII, 3, code of code Tot welk bedrag zijn giften fiscaal aftrekbaar? Het maximumbedrag dat fiscaal aftrekbaar is, is voor natuurlijke personen (particulieren): maximum10% van het totale netto-inkomen (voor echtgenoten per persoon) met een absoluut plafond van EUR (voor echtgenoten per persoon). 12 voor vennootschappen: maximum 5% van de belastbare winst met een absoluut maximum van EUR

13 Fiscaal attest Hoeveel bedraagt mijn belastingvoordeel? Het fiscaal attest vermeldt het totale bedrag dat u in het voorgaande jaar schonk aan een vereniging. Met het attest kan u uw bijdrage aftrekken van uw totaal netto inkomen. Onderstaande voorbeelden (*) geven u een indicatie van het fiscale voordeel dat u geniet. Merk op dat de tabellen geen rekening houden met de gemeentebelasting en de bijdrage aan de sociale zekerheid. Gezamenlijk belastbaar inkomen Gezamenlijk belastbaar inkomen U geeft 40 in % Uw belastingsvoordeel 0, % 7,5 7290, % , % , % 13,5 meer dan % 15 Voor welk fiscaal jaar ontvang ik een attest? Een fiscaal attest geldt voor de betalingen die de vereniging ontvangt op haar rekening(en) in de loop van het fiscaal jaar. Bijvoorbeeld. U doet een gift op 30 december De betaling staat op onze rekening op 31 december Het fiscaal attest wordt uitgereikt in op 2 januari Het fiscaal attest wordt uitgereikt in Voor meer Inlichtingen: AOIF - Centrale Administratie Directie I /6B ( ) DIRECTIE I/6B (erkende VZW, giften) Koning AlbertII laan 33 (NORTH GALAXY) bus Schaarbeek Tel: 0257/ (FR & NL) Fax: 0257/ Instellingen opgenomen in de wet: a de Belgische universiteiten, de Belgische universitaire centra en de instellingen die met universiteiten zijn gelijkgesteld krachtens de wetten op het toekennen van de academische graden en het programma van de universitaire examens; 13

14 b de Koninklijke academiën; c het Federaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek; d het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen; e het «Fonds de la Recherche Scientifique - FNRS»; f het Rode Kruis van België; g de Koning Boudewijnstichting; h het Europees Centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen - België - Stichting naar Belgisch recht; i het Paleis voor Schone Kunsten; j de Nationale Kas voor Rampenschade ten bate van het Nationaal Fonds voor Algemene Rampen of het Nationaal Fonds voor Landbouwrampen evenals de provinciale rampenfondsen; k de beschutte werkplaatsen die, ter uitvoering van de wetgeving betreffende de sociale reclassering van de mindervaliden, opgericht of erkend zijn door de Erkende instellingen: In tegenstelling met de instellingen vermeld in de wet, zijn deze instellingen onderworpen aan een erkenningsprocedure. Deze erkenning wordt toegestaan voor een beperkte periode. Zij zijn erkend in één van de volgende categorieën overeenkomstig artikel 104, 3, b, d, e, g, i, j,k,l, 4 of 4 bis, van het WIB 92: instellingen voor wetenschappelijk onderzoek; culturele instellingen; instellingen die de oorlogsslachtoffers, de mindervaliden, de bejaarden, de beschermde minderjarigen of de behoeftigen bijstaan; instellingen voor hulpverlening aan slachtoffers van erkende rampen; gewestregering of door de bevoegde instellingen; l het Fonds voor schadeloosstelling van de landbouwbedrijven getroffen door de dioxinecrisis; m de Rijksmusea en, op voorwaarde dat de giften voor hun musea worden bestemd, giften aan Gemeenschappen en Gewesten, provincies, gemeenten en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Indien ze gedaan worden aan deze musea of aan deze openbare machten, voor bestemming aan hun musea, zijn giften onder de vorm van kunstwerken eveneens aftrekbaar in hoofde van de schenker. Het moet echter gaan om kunstwerken waarvan de Minister van Financiën erkend heeft dat zij behoren tot het roerend cultureel goed van het land of dat zij internationale faam genieten, en waarvan hij de geldwaarde heeft vastgesteld. instellingen die zich bezighouden met het natuurbehoud of de bescherming van het leefmilieu; instellingen die het behoud of de zorg van monumenten en landschappen ten doel hebben; VZW s waarvan het doel erin bestaat dierenasielen te beheren; instellingen die duurzame ontwikkeling ten doel hebben; instellingen voor hulpverlening aan ontwikkelingslanden; instellingen die hulp verlenen aan slachtoffers van zeer grote industriële ongevallen. Deze lijst, die de toestand op 14 juni 2011 weergeeft, vermeldt per instelling de jaren waarvoor de erkenning werd toegestaan en waarvoor dus fiscale attesten aan de schenkers kunnen worden uitgereikt. Wegens plaatsgebrek, wordt de lijst beperkt tot drie jaren, nl. het lopende jaar en de twee vorige jaren. Met betrekking tot een instelling die niet is opgenomen in deze lijst kan de Directie I/6B van de centrale diensten van de Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit worden gecontacteerd (tel ) (zie eveneens de aansprakelijkheidsbeperking). 14

15 15

16 ~ Information générale sur les Dons, les Legs, le legs en duo et le testament ~ 1. Que peut vous apporter le conseil d un notaire? Nouveaux textes! Vous souhaitez soutenir l association de votre choix, en lui faisant un don ou un legs? Le notaire sera votre interlocuteur privilégié. Connaissant votre situation familiale et patrimoniale, il est le mieux placé pour vous conseiller quant au type de libéralités que vous pourriez réaliser : don ou legs. Le premier se réalisera de votre vivant, le second n aura d effet qu à votre décès. Dans les deux cas, il faudra tenir compte de principes de droit comme éventuellement la réserve héréditaire de vos enfants ou de vos parents, càd de la part minimale de votre patrimoine qui leur est réservée. Si vous optez pour un don, il vous donnera une information claire sur la manière de réaliser celui-ci, sur les avantages et/ou désavantages de recourir à la donation authentique (par acte notarié) ou au don manuel, par exemple. Si, à l inverse, vous souhaitez attendre votre décès, il vous assistera dans la rédaction de votre testament. Rédiger son testament parait chose simple. Mais, chaque situation est unique. Tenir compte de son statut personnel, bien choisir ses mots et le type de legs seront déterminants pour la bonne exécution de vos volontés, après votre décès. Le conseil de votre notaire s avèrera précieux. En résumé, le notaire interviendra à trois niveaux : Il vous informera tout d abord sur ce que vous pouvez faire compte tenu de votre situation familiale et patrimoniale particulière et éventuellement des limites (la réserve héréditaire) à votre liberté de donner et/ou léguer partie de vos biens. Ensuite et surtout, le notaire vous aidera à réaliser votre don ou à rédiger votre testament en utilisant les mots justes et en veillant à la sécurité juridique de ces actes. Enfin, il veillera à la conservation de votre testament, de manière à ce qu à votre décès, vos dernières volontés puissent être respectées Fédération Royale du Notariat Belge Rue de la Montagne, Bruxelles Pour plus d informations : 2. Quel bien puis-je donner ou léguer? A partir du moment où vous en êtes propriétaire, vous pouvez donner et léguer n importe quel bien, qu il s agisse d un immeuble ou d un bien meuble (meuble meublant, somme d argent, titres, bijoux, ). 16

17 3. C est quoi, un Don? C est l occasion de soutenir activement l association de votre choix! 3.1. Qu elle soit mobilière ou immobilière, la donation peut revêtir trois formes : Le don manuel consiste en la remise de la main à la main du bien donné. Il a pour avantage de ne pas être obligatoirement enregistrable, et donc permet, si on le désire, d éviter le paiement de droits de donation, mais vous devez y survivre au-delà de 3 ans. Le don par virement est une donation indirecte qui s assimile fiscalement au don manuel et se réalise par transferts de comptes la donation par acte notarié. Elle est la seule possibilité pour le don d immeuble. Les droits de donation sont perçus à l acte. Le délai de trois ans ne s applique plus. 4. C est quoi, un Legs? C est une disposition de dernières volontés par laquelle vous léguez tout ou partie de votre patrimoine à un ou plusieurs bénéficiaires, qu il s agisse de personnes physiques ou d associations Votre volonté peut revêtir différentes formes : Le legs universel vous permet de léguer à un ou plusieurs bénéficiaires l ensemble de vos biens. Ces légataires auront vocation à recueillir l universalité de votre succession, hors les autres legs que vous auriez prévus. Le legs à titre universel consiste à léguer une quote-part de votre succession ou un type de bien. Exemples : «25% de ma succession, 1/4 de mes immeubles,» enfin, le legs particulier vous permet d attribuer un bien déterminé au bénéficiaire de votre choix. Exemples : «la somme de , mon immeuble situé à Louvain-la- Neuve, ma montre,» Chaque légataire, à l exception du légataire particulier, participera aux charges de la succession proportionnellement à la part recueillie. Mais chaque légataire acquittera ses propres droits de succession, sauf si vous en décidez autrement dans votre testament Comment réaliser un legs? en rédigeant votre testament Un testament peut être rédigé sous différentes formes Les deux plus courantes sont : Le testament olographe, qui doit être entièrement écrit, daté et signé de votre main. Il peut être conservé par votre notaire. Le testament authentique, que vous dictez à votre notaire, qui le conservera précieusement Registre central des testaments (CRT) Dans tous les cas, il vous est conseillé de demander à votre notaire d inscrire votre testament au Registre central des Testaments (CRT), afin qu à votre décès vos dernières volontés soient respectées. Seule l existence de votre testament y sera renseigné, pas son contenu qui restera confidentiel jusqu à votre décès. Notez bien qu un testament ne peut avoir qu un 17

18 seul auteur. A défaut, le décès du premier testateur ne permettrait pas l exécution de son testament, le second auteur étant encore en vie Pourquoi rédiger un testament? Pour transmettre votre patrimoine selon d autres règles que celles de la dévolution légale, càd à d autres bénéficiaires que vos seuls enfants, conjoint ou membres de votre famille proche ou lointaine, en fonction de la composition de votre famille. En l absence de testament, la loi belge prévoit la répartition de tous vos biens entre vos héritiers réservataires (enfants, conjoint, parents) ou légaux (frère, sœurs, neveux ou cousins). Si vous n avez ni héritier réservataire, ni héritier légal, c est l Etat qui héritera d office de tous vos biens. Rédiger un testament vous permet donc de déterminer vous-même la façon dont vous souhaitez voir distribués vos avoirs après votre décès, tout en respectant la réserve de certains de vos héritiers. En observant cette règle, vous pourrez favoriser, dans un même testament, votre famille, certains membres de celle-ci et l institution de votre choix. 5. Et combien cela coûtera-t-il à l institution que je favorise? En général, pas grand-chose dans la mesure où les taux appliqués à ces organisations sont fixes et réduits. Votre don ou votre legs sera donc utilisé de façon optimale par l institution choisie. Dons Pour une fondation d utilité publique Wallonie Bruxelles Flandre 7% 6,6% 7% Pour une asbl 7% 7% 7% Legs Pour une fondation d utilité publique Wallonie Bruxelles Flandre 7% 6,6% 8,8% Pour une asbl 7% De 12,5% à 25% 8,8% 6. Legs en duo Seul le fisc y perd! 6.1. Faire un legs à l humanitaire : vous faites une bonne action et vos héritiers y gagnent! Vous souhaitez léguer une somme d argent ou un bien à une institution qui a votre confiance et que vous soutenez déjà. «Mais, pensez-vous, je laisserai forcément moins à mon ami ou à ma nièce préférée». Pas nécessairement! Grâce à la technique du legs en duo, vous laisserez autant (sinon plus) à votre ami ou à votre nièce et vous soutiendrez une bonne cause. 18

19 6.2. Comment fonctionne ce système? Le legs en duo trouve son origine dans l article 64, alinéa 2 du code des droits de succession. Son principe est simple : vous rédigez un testament en faveur de l institution de votre choix, à charge pour elle de délivrer les legs particuliers prévus pour vos autres héritiers et de prendre en charge l intégralité des droits de succession (au taux dû par chacun). 6.3 Comment mettre cette technique en œuvre? Comme un legs classique, vous devez le prévoir dans votre testament. Vous y désignez l institution de votre choix comme légataire universelle et la personne que vous souhaitez gratifier comme légataire particulier. Vous précisez aussi que l institution devra délivrer le legs particulier tout en prenant à sa charge le paiement de l entièreté des droits de succession (au taux de chaque légataire) Avantages Seule l association payera les droits de succession. Vos autres héritiers ne doivent avancer aucune somme! L intérêt de ce mécanisme réside dans le fait que les fondations ou asbl agréées s acquittent des droits de succession à des taux fixes et réduits, ce qui allège considérablement la masse totale de droits à payer 6.5. Un exemple valant toujours mieux qu un long discours Legs ordinaire. Jean habite à Ostende et n a pas d enfant. Il lègue, par testament, à son ami Pierre. Droits de succession : (45% - tarif en Flandre, entre toutes autres personnes) Part nette pour Pierre : ( ) Legs en duo Jean dispose toujours de , mais cette fois, il décide de léguer à son ami Pierre et à l institution de son choix. Droits de successions : (entièrement acquittés par l institution) 880 pour l institution (8,8%) et pour Pierre Part nette pour Pierre : Part nette pour l institution : ( ) Que perçoit l état? Il perçoit si Jean lègue à son ami Pierre et si Jean partage ses avoirs entre son ami Pierre et l association de son choix. De même... Legs ordinaire. Marc, de Dinant, est veuf, sans enfant. Il lègue, par testament, une somme de à son neveu et une somme de à un ami : Droits de successions : pour son neveu (de 25 à 55% - tarif en Wallonie, entre oncle et tante) pour son ami (de 30 à 80% - tarif en Wallonie, entre toutes autres personnes) Part nette de son neveu : ( ) Part nette de son ami : ( ) Legs en duo. Marc dispose toujours de , mais cette fois, il décide de léguer, par testament, une somme de à son neveu, une somme de à son ami et le solde, soit à l institution Y, à charge pour cette dernière d acquitter l ensemble des droits de succession, au taux de chacun des légataires. Droits de successions : pour son neveu (de 25 à 55% - tarif en Wallonie, entre oncle et tante) pour son ami (de 30 à 60% - tarif en Wallonie, entre toutes autres personnes) pour l institution Y (7% - tarif en Wallonie) Part nette de son neveu :

20 Part nette de son ami : Part nette de l institution Y : ( ) Par le biais de la technique du legs en duo : le neveu et l ami de Marc voient leur part respective d héritage augmenter de 20% ou plus l institution Y peut soutenir le ou les projets, choisis par Marc. Seul le fisc voit sa part diminuer d environ 45%. Attention! Ce ne sont que deux exemples. Pour être performante cette technique doit tenir compte de votre situation familiale et patrimoniale mais aussi du mode de calcul des droits de succession, propre à la région dans laquelle vous vivez et fonction de la qualité de vos héritiers. Tout au long de votre vie, votre patrimoine est susceptible de fluctuer. Aussi, est-il conseillé de léguer un pourcentage de votre patrimoine, plutôt qu un montant fixe. Votre motivation doit être d abord philanthropique. De celle-ci découlera un avantage fiscal. Il est primordial de laisser à l œuvre choisie un avantage suffisant pour qu elle accepte le legs, au regard des missions qu elle poursuit et de la charge de travail qu impliquera pour elle la gestion complète de votre succession. Pour mettre en place cette technique, n hésitez pas à consulter votre notaire ainsi que l institution que vous aurez choisie Diminution d impôts pour vos propres enfants! Même si le legs en duo se révèle surtout intéressant pour soutenir une association tout en favorisant des parents éloignés, cette technique peut également s avérer avantageuse pour les héritiers en ligne directe. En région wallonne, ces héritages sont taxés à 24% pour ce qui excède euros et à 30%, au-delà de Prenons l exemple de Monsieur Libotin, domicilié en Wallonie, et qui lègue un capital d d euros à son fils unique Didier. Sans avoir recours au legs en duo, Didier héritera de nets. En revanche, si Monsieur Libotin octroie 22% de son patrimoine, soit à une bonne cause, à charge pour elle d acquitter l ensemble des droits de succession, son fils Didier bénéficiera alors de nets. Après imposition, il restera à l institution un montant de Soit un don bien utile pour l institution et un joli bonus pour Didier Puis-je bénéficier d un avantage fiscal grâce à mon don? Si vous souhaitez qu une attestation fiscale vous soit délivrée, votre don ne pourra pas dépasser 10% de l ensemble de vos revenus annuels nets, avec un plafond à Sinon, il n y a aucune limite à votre générosité! 8. Attestations fiscales De quoi s agit-il? D un reçu délivré par l institution agréée pour tout don supérieur ou égal à 40. Cette attestation permet au donateur de diminuer son revenu imposable de l année. Les tableaux suivants vous montrent le gain fiscal obtenu en fonction du montant du don réalisé et de vos revenus annuels. Les revenus pris en compte oscillent entre et Si vous gagner davantage, votre gain augmentera. Quand est-ce que je reçois mon attestation? L attestation est toujours envoyée l année qui suit le(s) don(s), dans la période précédent l envoi par l administration fiscale de votre déclaration fiscale. Pour plus d informations : 20

21 L Association pour une Ethique dans la Récolte des Fonds Une comptabilité claire et transparente inspire confiance! L Association pour une Ethique dans la Récolte des Fonds AERF - fondée en 1996, regroupe aujourd hui quelques 120 organisations qui souscrivent à son Code Ethique. Leur engagement vise à créer un climat de confiance qui favorise la collecte des fonds dont elles ont besoin pour le développement de leurs activités à finalité sociale. L AERF association de coordination et non organisme de certification veut, par l engagement de ses membres, promouvoir la culture de la transparence comptable et des messages éthiquement corrects ; tout en respectant les personnes pour lesquelles les fonds sont collectés et les personnes qui par leurs dons rendent notre travail possible. Il s agit avant tout d encourager une meilleure solidarité entre les citoyens. A sa manière, Legs et Dons en Pratique: Un bon conseil, une bonne action! espère pouvoir contribuer à atteindre cet objectif. L AERF tente depuis longtemps déjà, de finaliser des règles uniformes et orientées vers la transparence financière, répondant au droit à l information de la part des donateurs et garantie par une certification extérieure. Début 2006, l Assemblée Générale a approuvé un «Code d obligation d information» qui résume, de façon sommaire et relativement simple, toutes nos exigences. Aucune association membre ne peut raisonnablement se soustraire au respect strict et complet d une obligation d information et de transparence, sur laquelle est basée, en grande partie, la crédibilité du Code d Ethique et de l Association elle-même. L AERF publie sur son site internet son évaluation des rapports fournis par ses membres ( Les associations qui ne sont pas encore membres de l AERF peuvent s inspirer de la façon de rédiger ces rapports, se conformer aux normes imposées et aussi reconnaître le droit à l information de la part de leurs donateurs. Les nombreux généreux donateurs pour la bonne cause sont d ailleurs invités à être plus vigilants et à vérifier auprès des associations la qualité de leur engagement à la transparence symbolisé par le label AERF avant de faire un don et de faire valoir effectivement leur droit à l information. L Ethique doit entrer dans les mœurs et l AERF, qui est continuellement en évolution, s est posée la question de la voie à suivre pour les dix prochaines années. Entre-temps, elle s est lancé le défi, en accord avec les autorités, de continuer à jouer un rôle de pionnier en élargissant ses champs d application et en augmentant le niveau de ses propres critères de qualité. 21

22 L AERF attend du législateur et des autorités, qu ils définissent, enfin, un cadre légal clair concernant la générosité dans notre pays, afin de répondre à une inquiétude latente, d une partie importante de la population concernant les appels de fonds. Cadre Légal La déductibilité fiscale en Belgique des dons en faveur d une bonne cause, est réglementée par les articles 104 et 110 du Code d Impôts sur les Revenus (CIR92) et les arrêtés d exécution en découlant. L agrément des associations est toujours soumis à l accord de deux ministres, sur base d un examen par leurs administrations respectives : celui qui est compétent pour le domaine d activités et le Ministre des Finances. Les déductions fiscales des dons : Un contribuable effectuant une libéralité en argent peut la déduire de ses revenus nets, sous certaines conditions. Pour être déductible, la libéralité doit être effectuée auprès d une institution désignée par la loi, ou agréée. Une attestation fiscale vous est remise pour tout don égal ou supérieur à 40, effectué sur l année en faveur de la même institution. Une attestation fiscale vous sera automatiquement envoyée par l association, courant des mois de février/mars de l année suivant votre don. Cette attestation vous permettra de déduire ce don de vos revenus imposables de l année. Vous diminuerez ainsi votre base imposable et pourrez, selon vos revenus, récupérer jusqu à la moitié de votre don. Des plafonds existent cependant. Si vous souhaitez qu une attestation fiscale vous soit délivrée, votre don ne pourra pas dépasser 10% de l ensemble de vos revenus annuels nets, avec un plafond à Sinon, il n y a aucune limite à votre générosité! Legs & Dons in Pratique : Un bon conseil, une bonne action! Bon de commande Documentation Nom... Prénom... Adresse... Code Postal... Ville... Tel à retourner par post, fax ou à: Legs & Dons en Pratique: un bon conseil, une bonne action! Tess Schenkels Pepingensesteenweg Sint Pieters Leeuw tess@legs-dons.be Fax

23 Attestations Fiscales. De suoi s agit-il? D un reçu délivré par l institution agréée pour tout don supérieur ou égal à 40. Cette attestation permet au donateur de diminuer son revenu imposable de l année. Vos revenus imposables revenu imposable Taux d imposition Gain fiscal 0, % 7, , % , % , % 13,5 au-delà de % 15 Quand est-ce que je reçois mon attestation? L attestation est toujours envoyée l année APRES le(s) don(s), dans la période juste avant que l enveloppe de la déclaration fiscale ne vous parvienne. Car c est dans cette dernière qu il vous est demandé vos dépenses de l année concernée. Pour plus d informations : AFER - Administration centrale - Direction I /6B ( ) DIRECTION I/6B (ASBL agréées, libéralités) tel : 02 / fax : 02 / Boulevard AlbertII 33 (NORTH GALAXY) bte Schaerbeek Tel: 0257/ (FR & NL) Fax: 0257/ Institutions désignées dans la loi : Il s agit des institutions suivantes: a les institutions qui tombent sous l application du décret du 12 juin 1991 relatif aux universités dans la Communauté flamande, ou du décret du 5 septembre 1994 relatif au régime des études universitaires et des grades académique de la Communauté française et aux hôpitaux universitaires agréés; b les Académies royales; c le Fonds Fédéral de la Recherche Scientifique; d le Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen; 23

24 e le Fonds de la Recherche Scientifique - FNRS; f les centres publics d aide sociale ; g la Croix Rouge de Belgique; h la Fondation Roi Baudouin; i le Centre Européen pour Enfants Disparus et Sexuellement Exploités Belgique Fondation de droit belge ; j le Palais des Beaux-Arts; k la Caisse nationale des Calamités, pour les libéralités effectuées au profit du Fonds national des Calamités publiques ou du Fonds national des Calamités agricoles, ainsi que les Fonds provinciaux des Calamités ; l aux entreprises de travail adapté créées ou agréées par le gouvernement régional ou l organisme compétent, en exécution de la législation relative au reclassement social des handicapés; m le Fonds d indemnisation d entreprises agricoles touchées par la crise de la dioxine; n les Musées de l Etat et, sous condition d affectation à leurs musées, les Communautés, les Régions, les provinces, les communes et les centres publics d aide sociale. Si elles sont faites à ces musées ou à ces pouvoirs publics, pour qu ils les affectent à leurs musées, les libéralités sous la forme d œuvres d art sont également déductibles dans le chef du donateur. Toutefois, il doit s agir d œuvres d art qui ont été reconnues par le Ministre des Finances comme appartenant au patrimoine culturel mobilier du pays ou ayant une renommée internationale, et dont celui-ci a fixé la valeur en argent. Institutions agréées: Contrairement aux institutions désignées dans la loi, ces institutions sont soumises à une procédure d agrément. L agrément est accordé pour une période limitée. Elles sont agréées dans l une des catégories suivantes conformément à l article 104, 3, b, d, e, g, i, j, k, l, 4 of 4 bis, du CIR 92: institutions de recherche scientifique; institutions culturelles; institutions qui assistent les victimes de la guerre, les handicapés, les personnes âgées, les mineurs d âge protégés ou les indigents; institutions qui sont créées en vue de venir en aide aux victimes de calamités reconnues; institutions qui s attachent à la conservation de la nature ou à la protection de l environnement; institutions qui ont pour but la conservation ou la protection des monuments et sites; ASBL qui ont pour objet la gestion de refuges pour animaux agréés; institutions qui assistent les pays en voie de développement; institutions qui aident les victimes d accidents industriels majeurs. Cette liste reflète la situation au 14 juin 2011 et mentionne, par institution, les années pour lesquelles l agrément a été accordé et donc pour lesquelles des reçus fiscaux peuvent être délivrés aux donateurs. Pour des raisons d espace disponible, elle ne reprend que trois années, à savoir l année en cours et les deux années qui précèdent. En ce qui concerne une institution qui ne figure pas dans la liste, il est loisible de contacter la Direction I/6B des services centraux de l Administration générale de la fiscalité (tél ) (voir également la clause de responsabilité limitée). giften/instellingen/inleiding.htm 24

25 Index Thema s Index Thématique 25

26 Index Thema s Armoede Armoede Blinden en Slechtzienden Dieren Adoptie Beschermen Dierenwelzijn Geleidehonden Hulphonden Hulp Dierenrechten Verdediging Gehandicapten Gehandicapten Woon- en Dagopvang Gezin Gezondheid AIDS Bejaarden Brandwonden Cardiovasculaire Ziekten Diabetes Financiering Onderzoek Gezondheid Gezondheid van het Kind Financiering ondezoek Het Hart Kanker (Bestrijding) Medisch Onderzoek Multiple Sclerose Neurologische Ziekten Psychologische Hulp Welvaart Welzijn Wetenschappelijk Onderzoek Spelactiviteiten in pediatrie Kunst Kultuur Kinderen Adolescente Beschermen, Hulp aan Kansarme Kinderen Kinderen Steun en Integratie Integratie en Ziekte Kinderrechten Palliatieve zorgen Preventie Personen meteen beperking Toegang tot Basisonderwijs voor Kinderen Milieu Duurzame Ontwikkeling Milieu Onderwijs Dienstverlening Kinderen en Adolescenten Onderwijs Opvoeding Preventie Gezondheidsvoorlichting en Opvoeding Informatieve Activiteiten Sociale Integratie Sociale Integratie Maatschappelijke integratie voor de KInderen Revalidatie en re-integratie Solidariteit Internationale Solidariteit Internationale Solidariteit voor de Kinderen Ontwikkelingshulp