Opmaak van een lichtplan voor de stad Aalst

Transcriptie

1 Opmaak van een lichtplan voor de stad Aalst Informatievergadering 21 maart 2012 Samenwerkingsverband Grontmij Atelier Roland Jeol - Omgeving 1

2 Agenda Globaal lichtplan: toelichting globaal werkkader en principes Historische binnenstad Stationsplein 2

3 Globaal lichtplan Doelstelling: ontwikkeling van een globale stedenbouwkundige (en landschappelijke) verlichtingsstrategie een evenwichtig antwoord bieden op de diverse ontwerpvragen: esthetiek/beeldkwaliteit functionaliteit veiligheid beleving milieu besparingspotentieel een sterk nachtbeeld creëren dat aanzet om Aalst te ontdekken, herontdekken en beleven 5

4 Globaal lichtplan Uitgangspunten en concepten: Kennis van de stad vergroten en verdiepen: verlichten is kiezen, selecteren Een nachtelijke dynamiek ondersteunen: functioneel/veiligheid sfeer Specifieke lichtsferen > zie thematische fiches voor: wegennet zichtassen stedelijk weefsel patrimonium, enz. 6

5 Globaal lichtplan Samenhang en hiërarchie Licht- en omgevingskwaliteit Besparingspotentieel energieverbruik: beter verlichten, correct verlichten minder verbruiken 7

6 Fundamentele principes Een aantal principes die bepalend zijn voor de beoogde kwaliteit en doelstellingen 8

7 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 1. Spelen met lichttonen Het gamma van wittonen in kunstlicht varieert van zogenaamde warme tinten (lager dan 3000 K) over de neutrale of intermediaire tinten (ongeveer 3000 K) tot de koude tinten (boven 5000 K). Bijvoorbeeld: Sodium lage druk Lamp (SHP): zeer warm, oranje, geen kleurtemperatuur Sodium hoge druk lamp (SBP): intensiteit 2000 K tot 2200 K, warm, geel Metaaliodide lamp (IM): neutrale witte tint 3000 K, koude witte tint 4200 K Gamma van lichttonen van wit licht Bron: Targetti De lichttonen zijn zeer belangrijk voor het aanlichten van het patrimonium. Bijvoorbeeld zal, voor eenzelfde te verlichten element, het bekomen effect zeer verschillend zijn naargelang de gebruikte kleurtemperatuur. Het is daarbij zowel mogelijk de warme toon van warme materialen (hout, zeil, steen, warme kleur van beige of rood) of de koude tonen van koude materialen (glas, metaal, leien, koude kleur van groen of blauw) te versterken, als diezelfde natuurlijke tonen van de materialen te minimaliseren door de omgekeerde behandeling. De lichttonen zijn ook belangrijk in de beleving en het gebruik van de publieke ruimte, of het nu een straat, boulevard, plein of woonerf is. Met andere woorden, ook voor de functionele openbare verlichting zijn de gebruikte lichttonen belangrijk. De foto s hiernaast tonen eenzelfde nachtsituatie voor en na vernieuwing van de verlichting. De sodium hoge druk lamp is vervangen door een laatste generatie metaaliodidelamp. Deze vervanging heeft de lichtkwaliteit verhoogd (betere kleurweergave, mooiere wittint, enz.) en heeft het verbruik met 30% gereduceerd. Bron: Philips Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 12 / 121

8 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 2. Indien nodig de kleurweergave versterken Dit begrip is onafhankelijk van het begrip kleurtemperatuur. Deze index wordt Ra genoemd. De kleurweergave-index van een lamp drukt haar capaciteit uit om de natuurlijke kleur van een verlicht element weer te geven. Deze index is niet representatief wanneer ze lager dan 50 is: de natuurlijke kleur zal dan grotendeels of volledig worden overschreven door de kleur van het licht. Met een index tussen 50 en 100 zal de natuurlijke kleur van de elementen beter worden weergegeven naarmate de index toeneemt. Kleurweergave is niet alleen essentieel bij het aanlichten van patrimonium en architectuur, ook bij het verlichten van het stedelijk weefsel waar de (aanleg van de) publieke ruimte belangrijk is, bijvoorbeeld in de binnenstad, in de winkel(wandel)straten, in het historisch centrum en in de centra van de dorpen. De kwaliteit van de kleurweergave neemt toe van de steenwegen, primaire assen en lokale verbindingswegen naar het stadscentrum en de centra van de dorpen toe om te culmineren in het centrum van de historische binnenstad. Bron: Philips 3. Het visuele comfort verhogen Het menselijk oog is s nachts, in een sombere omgeving, zeer gevoelig voor felle lichtintensiteiten. Verblind zal het oog vreemd genoeg nood hebben aan meer licht om te zien. Dit leidt vaak tot een opbod aan kunstlicht om een goede zichtbaarheid te garanderen. Maximaal elke verblinding en rechtstreekse zichtbaarheid van de lichtpunten beperken, laat dan ook toe een overaanbod aan lichthoeveelheid en dus aan energieverbruik te vermijden. De optische eigenschappen van de voorgestelde verlichtingspunten zijn van een zeer hoge kwaliteit en bijgevolg ook van een hoog rendement. Het gebruik van vlakke glasplaten onder de verlichtingstoestellen vermijdt het druppeleffect (doorbuigende glasplaat die zeer zichtbaar wordt door vervuiling), zorgt ervoor dat de lamp niet rechtstreeks zichtbaar is in perspectief volgens een grote hoek. Dit zorgt voor een groot visueel comfort. Een groot visueel comfort laat toe met een kleinere lichthoeveelheid toch een optimale verlichting te bieden. Deze winst is gemakkelijk realiseerbaar en direct verbonden aan de keuze van de lamp. Voorbeeld verkeerd gebruik van verlichting en lichtvervuiling Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 13 / 121

9 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 4. Lichtvervuiling beperken Elke openbare lichtinstallatie dient de lichtgloed en de lichthinder te beperken, onder meer: de lichtstroom uitgestraald naar het bovenste halfrond (3); het inschijnen van licht in de woningen en aanpalende woningen (z en 6); de lichtgloed ten gevolge van de weerkaatsing van licht op de grond (alfa, beta en gamma). De kwaliteit van de lampoptieken, het bepalen van het lampvermogen, alsook de hoogte van de lichtpunten zijn determinerende factoren in de beperking van de lichtvervuiling. Het voorgestelde materieel zal dan ook over -aan de situatie/weg- aangepaste fotometrische eigenschappen beschikken. De installaties voor de aanlichting van het patrimonium moeten afregeling in alle richtingen toelaten om de lichtbundels optimaal te kunnen richten. Het gebruikte materieel moet over de mogelijkheid beschikken om afschermroosters, afschermplaten, richtkaders, enz. in te passen die elk ongewenst lichtverlies, elke hinder of verblinding kunnen vermijden. Elke aanlichting van het patrimonium zal op een semi-permanent regime werken. Dit betekent dat de verlichting een deel van de nacht afgezet wordt. Analyse van de lichtverspreiding in de ruimte bij openbare (functionele en sfeer) verlichting (Bron: AFE) De kwantitatieve en kwalitatieve kenmerken van het materieel en van de verlichtingsprincipes zullen het visueel comfort en het energieverbruik gunstig beïnvloeden. 5. Kwalitatief en recycleerbaar materieel De technische en mechanische kwaliteiten van het gebruikte materieel zijn voldoende hoog en behouden ook in de tijd de gewenste fotometrische eigenschappen. Het materieel is robuust (staal, gegoten aluminium, poly-acrylaat, gehard glas, enz.) met hoge indices van mechanische weerstand en waterdichtheid (genormeerd, minimaal IP 54 veelvuldig gebruikt IP 65). Bestaand, verouderd materiaal, energievreter Het materiaal van de voorgestelde verlichtingsarmaturen zijn in hoge mate recycleerbaar (mast en lamp). De lampen worden gerecycleerd door een erkende firma die op het einde van de levensduur de inzameling en verwerking verzorgd. Aangepast materiaal Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 14 / 121

10 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 6. Een makkelijk beheer en onderhoud De levensduur en kwaliteit van het materieel, net zoals de standaardisatie ervan, zijn een garantie van de goede kwaliteit van elke lichtinstallatie en begunstigen onderhoud en beheer. De wijze van inplanting van de lichtarmaturen en hun plaatsing op het openbaar domein worden onderzocht en bepaald in functie van het wegprofiel. Een gemakkelijke bereikbaarheid van het lichtpunt en de lamp, de veiligheid van de handeling en het beperken van de hinder voor de gebruikers vormen hierbij uitgangspunten. Anderzijds betekent het hiërarchiseren van de wegen (in functie van het belang en hun rol in de stedelijke structuur) het gebruik van verschillende hoogtes voor de lichtpunten en masten, van lampen met een verschillend vermogen en bijgevolg ook van armaturen met verschillende afmetingen. Om het onderhoud en beheer van de lichtpunten efficiënt te laten geschieden, wordt er met gamma s of families gewerkt. Met andere woorden, voor elke gekozen armatuur bestaan er verschillende maten/afmetingen in functie van de hoogte van het lichtpunt en het vermogen van de lamp. Voorbeeld materiaalgamma 7. Op zoek naar de meest doeltreffende verlichting en de hoogst mogelijke levensduur van de lampen De gemiddelde levensduur van de lampen moet zo hoog mogelijk zijn, en dit voor de verschillende voorgestelde types lampen. Dit vermijdt een frequente herlamping. Aanvullend dient de associatie lamp-optiek goed uitgekiend te zijn om de beste lichtkarakteristieken van de lichtbron te garanderen, om het rendement te verhogen en om de lichtbundel volledig te beheersen. Indien mogelijk dient elektronische ballast geleidelijk aan de feromagnetische ballast te vervangen: een lager energieverbruik (8% in plaats van 17%), langere levensduur van de lampen door stabilisatie van de netwerkspanning (tot 20%). Dit schema geeft weer hoe de industrie de effi ciëntie van de voornaamste types lampen de laatste eeuw heeft verbeterd. (Bron: PHILIPS) Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 15 / 121

11 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 8. Toepassing van het tijdsaspect: efficiënter omgaan met verlichting Het globaal lichtplan voorziet verschillende verlichtingsregimes op schaal van de stad Aalst: Niet alle lampen gebruikt voor publieke verlichting zijn gradeerbaar of dimbaar. Bij gradeerbare lampen is niet overal dezelfde hoeveelheid van sterktereductie mogelijk. Permanent regime: het functioneel en veiligheidsaspect van de verlichting werkt de hele nacht door (rijwegen, trottoirs, pleinen, ) In het kader van de wereldpolitiek wordt er gestreefd naar de vermindering van de uitstoot van koolstofdioxide, een beter beheer van het elektrisch energieverbruik en een betere bescherming van onze omgeving. Dankzij tijdsbeheerssystemen en intensiteitsmodulatie voor verlichtingsgebruik zoals (sterkte)regelaars en module met dubbele sterkte is het mogelijk om energie te bezuinigen (in tegenstelling tot een huidige situatie). Het permanent regime kan bijvoorbeeld om middernacht overschakelen op nachtregime door de hoeveelheid licht te verminderen via reductie van het vermogen van de lamp (reductie netspanning), zonder onder het minimum van de Europese norm EN te reiken, tenzij de stad en onder haar verantwoordelijkheid en voor een specifiek project een afwijking voorschrijft. Bovendien worden de verlichtingstijden geregeld op een heel nauwkeurige manier, bijvoorbeeld met behulp van astronomische horloges gekoppeld aan sondes. Dit staat ons toe om specifiek voor de stad Aalst de verlichtingstijden te optimaliseren en de synchronisatie van de verlichting te verzekeren. Semi-permanent regime: het aanlichten van het architectonisch en historisch patrimonium gebeurt van valavond tot een gegeven tijdstip, bijvoorbeeld middernacht. Dit vereist een van de functionele verlichting gescheiden netwerk. De aansturing is moduleerbaar en laat toe het tijdsschema te wijzigen in functie van feesten en evenementen, bijvoorbeeld Carnaval, Sint-Antoniusfeest, feest van Dirk Martens, enz. Regime op vraag of vraagvolgend regime: de verlichting wordt aangestuurd door detectoren en werkt met een klok (bijvoorbeeld zoals in de traphallen van appartementsgebouwen). Dit regime is een anticipatie van mogelijke toekomstige situaties/noden en is zeer omzichtig aan te wenden, bijvoorbeeld op een zeer specifieke site, met een beperkt gebruik en waar veiligheid niet door middel van verlichting gegarandeerd dient te worden. Bron: Philips Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 16 / 121

12 FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN VERLICHTING 9. Het introduceren van nieuwe technologieën Om de beheerkosten en het energieverbruik te beperken stelt het lichtplan het gebruik van nieuwe, energiebesparende technologieën voor, zoals LED, nieuwe generatie metaaliodidelampen, enz.. Deze technologieën dienen evenwel steeds in samenhang tot het beoogde effect aangewend te worden. De markt van de openbare verlichting ondergaat nu toch reeds enkele jaren een ongelooflijke revolutie door de opkomst van steeds beter uitgeruste materialen van LED-verlichting. De advertenties en de marketingacties van sommige fabrikanten beloven ongeloofwaardige resultaten zoals economische en energetische voordelen van de investering alsook een positief beeld voor de stad en haar vertegenwoordigers. Na aandachtige analyse, blijkt het vaak de prestaties van enkel de LED te betreffen en niet van de van de verlichtingsarmatuur in zijn geheel en in reële situatie. Deze LED-verlichting is vandaag de dag (maart 2011) vaak minder doeltreffend en altijd duurder en in het bijzonder voor wat betreft openbare verlichting dan de klassieke, meer performante lamp. Rekening houdend met de snelle technologische vooruitgang op het vlak van LED-verlichting, lijkt het interessant om deze te testen op daarvoor geschikte locaties in de stad Aalst. Met deze testsituaties kunnen hun betrouwbaarheid, hun energetisch potentieel en hun electromagnetisch en fotometrisch onderhoud en beheer geobserveerd worden. Dit kan enkel via een samenwerking tussen de stad en haar diensten, de netbeheerder en de fabrikanten, enigen die de eisen kunnen garanderen die de stad kan verwachten van deze installaties. Openbare verlichting LED (Praag) Bron: Philips Voorbeeld (Place du Molard, Genève) Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 17 / 121

13 Thematische fiches Op schaal van de gemeente, voorbeelden: steenwegen, fietspaden, Op schaal van de stad, voorbeelden: ring patrimonium Op schaal van de dorpen, voorbeelden: Moorsel Meldert 9

14 Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 19 / 121

15 Steenwegen Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 20 / 121

16 Steenwegen Definitie: De steenwegen zijn belangrijke en historische verbindingen tussen de stad Aalst, de dorpen en de steden in de regio. Beschrijving - Overzicht steenwegen: - Brusselsesteenweg - Gentse Steenweg - Moorselbaan - Oudegemsesteenweg - Ninovesteenweg - Bredestraat - Stationstraat - Geraardsbergsesteenweg - Typologie (frequent): - 2x1 rijstroken - Aanwezigheid fietspad, parking, voetpad - Stedelijke / bebouwde context / weefsel t.h.v. ring en dorpen - Open / landelijke context in de open ruimte tussen de stadskern en de dorpen - De steenwegen doorkruisen de dorpen (doortochten), hierdoor veranderen ze van categorie (zie fiche van «Dorpscentrum»). - Bestaande verlichting op paal met eenzijdige, zijdelingse opstelling. Doelstelling - Enkel de segmenten binnen bebouwde kom ter hoogte van de stadskern worden verlicht; de dorpen en langs een bedrijventerrein. - De tussenliggende segmenten, buiten bebouwde kom, worden niet verlicht, behalve voor de doortocht door gehuchten. - Op termijn een homogene verlichting creëren dat het geheel van de steenwegen structureerd. - In de open ruimte, de zichtbaarheid van kruispunten door middel van een aangepaste signalisatie verhogen. Indien gevaarlijk, verlichting voorzien. - Een functionele verlichting die de veiligheid van de gebruikers garandeert. - Bekijken of de verlichting van het fietspad geïntegreerd kan worden in de wegverlichting. Voorstellen - Coherentie nastreven door het gebruik van eenzelfde type lichtarmatuur. - Eenzijdige, zijdelingse opstelling van de armatuur, soms geschrankt. Afhankelijk van de breedte van de weg. - Uniform lamptype voor de steenwegen. - Gebruikmaken van een energiebesparend en zeer performant licht. - Kwaliteit wordt niet nagestreefd. - Aanwezigheid van talrijke kruispunten van voertuig-, voetgangers- en fietsersstromen. Verlichtingstypologie Nachtstand: JA Verlichtingsregime: PERMANENT Lichtintensiteit: Lichtkwaliteit: Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 21 / 121

17 Steenwegen Technische fiche Type verlichtingsarmatuur: Inplanting: Verlichtingshoogte: Optische kenmerken: Lamp: Vermogen: Lichtkleur: - Mast met lamp - Zijdelings of geschrankt volgens wegprofi elen - 8m - Functionele uitstraling evenwijdig aan de weg - Sodium hoge druk lamp - Tot 150W - T 2 000K Index kleurweergave: - Ra 25 Fotometrie: Kleur en karakteristieken van de armatuur: Toepassing van de norm EN13201 volgend op CEN (CR) Publieke verlichting - Selectie van de verlichtingsklassen Binnen bebouwde kom ME3b: - Gemiddelde luminantie Lmoy = 1,0cd/m² - Algemene uniformiteit Uo = 0,40 - Longitudinale uniformiteit Ul = 0,60 - Verblindingsfactor TI max = 15% - Binnen bebouwde kom: ME3b - Buiten bebouwde kom: ME4a (belangrijke kruispunten, gehuchten) Buiten bebouwde kom ME4a: - Gemiddelde luminantie Lmoy = 0,75cd/m² - Algemene uniformiteit Uo = 0,40 - Longitudinale uniformiteit Ul = 0,60 - Verblindingsfactor TI max = 15% - Een sombere kleur ter bevordering van de integratie in de omgeving (type RAL 7024 of Akzo Nobel gris 900 gezandstraald). - Slank verlichtingssysteem met platte armatuurkop. - Hoge mate van bescherming op mechanisch en waterdichtheidsvlak (meest voorkomend IP65, minimum IP54). - Onderhoudsgemak. Extra verlichting voorzien: - Niet van toepassing Lichtregime: Milieumaatregelen: - Permanent - Mogelijkheid tot graduele vermindering van lichtsterkte in de daluren van de nacht. Verminderingsgraad en uur bepalen met de stad. - Geen indirecte verlichting. - ULOR (Upward Light Output Ratio) tot maximum 3%. - Focus op recycleerbare materialen. - Lichteffi ciëntie van de lampen, optische prestaties en de controle van de lichtbundel zeer belangrijk. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 22 / 121

18 Steenwegen Voorbeeld Weiland Fietspad Steenweg Fietspad Parkeerzone Voetpad Privé-tuin Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Globaal lichtplan - 06/04/2011 p. 23 / 121

19 Stad Aalst Lichtscenografie Historisch centrum

20 Lichtoverzicht historisch centrum Stedelijke boulevards Woonstraten Centrum Wandelstraten Pleinen Specifi eke gevels Geklasseerd patrimonium Toegangspoort Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 5

21 I/ Type wegen Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 7

22 Stedelijke boulevards Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 8

23 Stedelijke boulevards Principes van verlichting - Neutrale projectoren, geïntegreerd in de bestaande gevels. - Materiaalkleur te bepalen, neutraal grijs krijgt de voorkeur. - Metaaliodide lamp, maximum 140W, witgoud licht 2 800K. - Goede kleurweergave Ra 70 - Verlichtingsklasse: ME3b Voetpad Parkeerzone Steenweg Parkeerzone Voetpad Lichtintensiteit Lichtkwaliteit Kleur witgoud Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 9

24 Woonstraten Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 10

25 Woonstraten Principes van verlichting - Neutrale projectoren, geïntegreerd in de bestaande gevels. - Materiaalkleur te bepalen, neutraal grijs krijgt de voorkeur. - Sodium hoge druk lamp, maximum150w, warm licht 2 000K. - Zwakke kleurweergave Ra 25 (zachte lichtkwaliteit). - Verlichtingsklasse: ME4b Voetpad Steenweg Parkeerzone Voetpad Lichtintensiteit Lichtkwaliteit Kleur oranje Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 11

26 Centrum Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 12

27 Centrum Principes van verlichting - Neutrale projectoren, geïntegreerd in de bestaande gevels. - Materiaalkleur te bepalen, neutraal grijs krijgt de voorkeur. - Metaaliodide lamp, maximum150w, neutraal wit licht 3 000K. - Uitstekende kleurweergave Ra 90 - Verlichtingsklasse: CE3 Voetpad Steenweg Parkeerzone Voetpad Lichtintensiteit Lichtkwaliteit Kleur neutraal wit Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 13

28 Centrum Voorbeeld: Keizersplein Scheerlicht vanop de kroonlijst van de eerste verdieping. Inplanting van de projector of verlichting aan de gevel zodoende de voetgangerszone te vrijwaren. Voetpad Parkeerzone Steenweg Wandelzone Steenweg Parkeerzone Voetpad Aanvullend met de gevelverlichting wordt verlichting geïntegreerd op lager niveau. Het Keizersplein wordt verderop toegelicht (zie pagina 43) Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 15

29 Wandelstraten Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 16

30 Wandelstraten Principes van verlichting Functionele verlichting - Neutrale projectoren, geïntegreerd in de bestaande gevels. - Materiaalkleur te bepalen, neutraal grijs krijgt de voorkeur. - Metaaliodide lamp, maximum150w, neutraal wit licht 3 000K. - Uitstekende kleurweergave Ra 90 - Verlichtingsklasse: CE3 De voetgangerszones worden gevormd door een lichtspel van de gevels. (zie pagina 43) Lichtintensiteit Lichtkwaliteit Kleur neutraal wit Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 17

31 Wandelstraten Voorbeeld: stegen Asymetrische, optische projector zorgt voor indirecte verlichting. Smalle lichtbundel die volimuneuzer wordt naar de grond toe. Voorbeeld steeg met een ronde doorgang Sint Jorisstraat Lichtanimatie geïntegreerd in de grond zorgt voor de vloeiende beweging naar de straat. Voorbeeld steeg Lange Zoutstraat Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 19

32 II/ Pleinen Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 21

33 Conceptfiche Principes van verlichting: benadrukken bebouwing (vb.: Stationsplein, Grote Markt.,...) Inplanting van de projector of verlichting aan de gevel zodoende de voetgangerszone te vrijwaren. Scheerlicht vanop de kroonlijst van de eerste verdieping. Functionele verlichting - Neutrale projectoren, geïntegreerd in de bestaande gevels. - Materiaalkleur te bepalen, neutraal grijs krijgt de voorkeur. - Specifi eke, neutrale apparatuur geïntegreerd in de omgeving. - Metaaliodide lamp, maximum150w, wit neutraal licht 3 000K. - Uitstekende kleurweergave Ra 90 - Verlichtingsklasse: CE3 De pleinen worden gevormd door een lichtspel van de gevels (zie pagina 43). Lichtintensiteit Kleur neutraal wit Lichtkwaliteit Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 23

34 Conceptfiche Principes van verlichting: afwezigheid of het niet-homogene geheel van bebouwing (vb.: Hopmarkt, Houtmarkt,...) - Decoratief verlichtingselement. Voorbeeld- Place du Molard in Genève - Verlichtingselement eerder somber zodat dit geïntegreerd kan worden in de bestaande omgeving. - Metaaliodide lamp, maximum150w, wit neutraal licht 3 000K. - Uitstekende kleurweergave Ra 90 - Verlichtingsklasse: CE3 Mastmodel type Technilum Mikado - Place Pey Berland - Bordeaux Lichtconcept: Yon Anton Olano Lichtintensiteit Lichtkwaliteit Kleur neutraal wit Kleurweergave Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 25

35 III/ Specifieke gevels Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 41

36 Principes van verlichting: waardebepaling gevels Conceptfiche Van boven naar onder Van onder naar boven Om de gevels maximaal tot hun recht te laten komen en de mogelijke luchtverontreiniging tot een minimum te beperken, zal de apparatuur bij voorkeur hoog geïnstalleerd worden. Indien het nachtbeeld en respect voor de architectonische gevels dit niet toelaten, zal de verlichting opgesteld worden van beneden naar boven waarbij de lichtstralen beperkt worden en een maximale lichtopbrengst gegarandeerd wordt. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 43

37 Conceptfiche Hieronder een alternatief voorstel voor de voetgangerszone waarbij het verschil tussen functionele en decoratieve verlichting wordt besproken (testen zijn nodig). De ruimtelijke visie en het indirect licht worden door de gevels weerspiegeld. Beiden zorgen voor een veilig gevoel bij de bewoners en toeristen. Wanneer de nacht valt zijn de gevels bevoorrecht: vb. instellen dat de verlichting aangepast wordt vanaf middernacht. De wissel gebeurd om middernacht: de functionele verlichting neemt de lichttaak over tot het ochtendgloren. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 45

38 Kattestraat Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 49

39 IV/ (Historisch) patrimonium monumenten, gebouwen of geklasseerde gevels Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 125

40 Simulatie-Grote Markt Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 129

41 Simulatie-Gevels Sint-Jozefscollege Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 135

42 Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 138

43 ATELIER ROLAND JEOL Simulatie-Begijnhof Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 143

44 Simulatie-Sint-Jozefskerk Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 152

45 Asymetrische projector, discreet geïntegreerd in de architecturale vormgeving. De ruimtelijke visie en het indirect licht worden door de gevels weerspiegeld. Beiden zorgen voor een veilig gevoel bij de bewoners en toeristen. Profi el-galerie Pieter Van Aelst Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 157

46 Toegangspoort Simulatie-Brusselsesteenweg Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtplan Aalst - Historisch centrum - 04/11/2011 p. 159

47 Stad Aalst Lichtscenografie Stationsplein Revisie 29/11/2011

48 Situatieschets Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 2

49 1- Stationsplein Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 3

50 Richting Albert Lienartstraat Richting Stationsstraat Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 4

51 Zowel de globale als specifi eke verlichting zal een uitstekende lichtkwaliteit, hebben, met het accent op het nachtelijk kleurenpalet van gebruikte materialen en gebouwen. Van gevel tot gevel worden voetpgangerselementen begeleid door natuurlijke lichtinval. Verlichtingsarmatuur wordt zoveel mogelijk vermeden. Op het plein wordt de bestaande architectuur met geïntegreerd, neutraal licht. belicht. Een volumineus licht creëren voor het plein en de handelszaken. Gevels worden wit belicht waarbij het licht een lichtbruine ondertoon heeft. De echte toegangspoort tot het centrum, het Stationsgebouw, patrimonium van Stad Aalst, wordt globaal belicht met perspectief vanuit de straat uitkomend op het plein. Waterelementen zoals fonteinen en waterstralen worden koud belicht. Zodoende komt het accent te liggen op de dynamiek van het water. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 5

52 Functionele verlichting wordt aan de gevel bevestigd zodat voetpaden gevrijwaard blijven. Scheerlicht wordt bevestigd aan de kroonlijst van de eerste verdieping. Dit zorgt voor een accentuering van de belichte gevels. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 6

53 Place Gailleton - Lyon Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 7

54 LEGENDE Functionele verlichting Projector PHILIPS OPTIFLOOD MVP506 met assymmetrische optiek, uitgerust met een metaaliodide lamp van 210W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM Elite MW 210/930). Bevestiging aan de gevel, op ongeveer 9/10m hoogte. Projector bedekt met ofwel - standaardgrijs merk PHILIPS - grijswit, kleurcode RAL Projector MEYER SUPERLIGHT COMPACT met parabolische, intensieve optiek 2x4, uitgerust met geribd glas om de kleppen te openen 2x12 en met een metaaliodidelamp van 70W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 70W/830 of OSRAM POWERBALL HCI-T 70/830 PB). Geheel monobloc bevat een projector en een regelbare console, mm. Bevestiging op hoogte van de kroonlijst op de eerste verdieping (foto 1). Bevestiging onder het balkon met behulp van speciale regelbare gesp van ongeveer 30 cm (schets 2). Geheel bedekt met wit, kleurcode RAL Belichting gevels Projector MEYER SUPERLIGHT COMPACT met parabolische, intensieve optiek 2x4, uitgerust met geribd glas voor horizontale lichtbundel en met een metaaliodidelamp van 70W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 70W/830 of OSRAM POWERBALL HCI-T 70/830 PB). Geheel monobloc bevat een projector en een regelbare console, mm. Bevestiging op hoogte van de kroonlijst op de eerste verdieping, Geheel bedekt met wit, kleurcode RAL Projector MEYER SUPERLIGHT COMPACT met parabolische, intensieve optiek 2x4, uitgerust met geribd glas voor horizontale lichtbundel en met een metaaliodidelamp van 70W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 70W/830 of OSRAM POWERBALL HCI-T 70/830 PB). Geheel monobloc bevat een projector en een regelbare console, mm. Bevestiging op hoogte van de kroonlijst op de eerste verdieping. Projector MEYER SUPERLIGHT COMPACT met parabolische, intensieve optiek 2x4, uitgerust met geribd glas om de kleppen te openen 2x12 en met een metaaliodidelamp van 70W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 70W/830 of OSRAM POWERBALL HCI-T 70/830 PB). Geheel monobloc bevat een projector en een regelbare console, mm. Bevestiging op hoogte van de kroonlijst op de eerste verdieping. Geheel bedekt met zilvergrijs, merk MEYER. Belichting waterstralen Glasvezel generator CENTAUR 1 SYLUMIS (single output) met gemotoriseerd wiel 6 kleuren, uitgerust met een metaaliodide lamp van 150W/4 200K PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 150W/942 of OSRAM POWERBALL HCI-T 150/942 PB). Deze generator zal uitgerust worden met een glasvezelbundel waarbij het nummer, de lengte en de diameter te bepalen zijn. Elke arm zal uitgerust worden met glasvezeloptiek ingewerkt in de grond ofwel aan het begin van de straal ofwel aan beide zijden. Opening van de optiek wordt bepaald in functie van de hoogte van de waterstraal. Generator wordt uitgezet. Bevestiging onder het balkon met behulp van speciale regelbare gesp van ongeveer 30 cm. Geheel bedekt met zilvergrijs, merk MEYER. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 8

55 Onderdoorgang Onderdoorgang Majoor C. Claserstraat Dr. Andre Sierensstraat Vooruitgangstraat Albert Lienartstraat Stationsstraat Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 9

56 Functionele verlichting Voorbeeld realisatie Afmetingen projector 210W Projector PHILIPS OPTIFLOOD MVP506 met assymetrische optiek uitgerust met een metaaliodide lamp van 210W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM Elite MW 210/930). Bevestiging aan de gevels, op ongeveer 9/10m hoogte. Projector bedekt met ofwel: - standaardgrijs, merk PHILIPS - grijswit, kleurcode RAL Verlichtingsregime: permanent, tijdens de nacht. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 14

57 Belichting gevels Voorbeeld realisatie Schets 1: Bevestiging op geïntegreerde console Afmetingen projector 70W met geïntegreerde console Projector MEYER SUPERLIGHT COMPACT met parabolische, intensieve optiek 2x4, uitgerust met geribd glas voor horizontale lichtbundel en met een metaaliodidelamp van 70W/3 000K (PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 70W/830 of OSRAM POWERBALL HCI-T 70/830 PB). Geheel monobloc bevat een projector en een regelbare console, mm. Bevestiging op hoogte van de kroonlijst op de eerste verdieping (schets 1), Geheel bedekt met wit, kleurcode RAL Verlichtingsregime: semi-permanent, tijdens eerste deel van de nacht. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 15

58 Belichting waterstralen Roosters Mondstuk Glasvezel generator CENTAUR 1 SYLUMIS (single output) met gemotoriseerd wiel 6 kleuren,uitgerust met een metaaliodide lamp van 150W/4 200K PHILIPS MASTER COLOUR CDM-T 150W/942 of OSRAM POWERBALL HCI-T 150/942 PB). Deze generator zal uitgerust worden met een glasvezel bundel waarbij het nummer, de lengte en de diameter te bepalen zijn. Elke arm zal uitgerust worden met glasvezeloptiek ingewerkt in de grond ofwel aan het begin van de straal ofwel aan beide zijden. Opening van de optiek wordt bepaald in functie van de hoogte van de waterstraal. Generator wordt uitgezet. Verlichtingsregime: semi-permanent, tijdens eerste deel van de nacht. Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 19

59 Atelier Roland Jéol Omgeving Grontmij Lichtscenografie Aalst - Stationsplein - Revisie 29/11/2011 p. 28