Verslag van de dialoogavond over de energietransitie

Transcriptie

1 Verslag van de dialoogavond over de energietransitie (maandag 19 november 2018) ZORGEN OVER KOSTEN Veel mensen maken zich grote zorgen over de energietransitie, vooral over de financiering ervan: Wat betekent het voor mijn (kleine) beurs? En op welke termijn gaat het spelen? Tijdens de dialoog kwamen de volgende vragen aan bod: 1) Hoe kunnen mensen in Weert geholpen worden bij de overgang die op hen afkomt? 2) Hoe kan de grote ongerustheid worden weggenomen? 3) Wat is de rol van de lokale overheid (Gemeente)? Als inleiding voor de start van de dialoog waren drie externe partijen die 5 minuten de tijd kregen om over het onderwerp iets te vertellen. Ger Verstegen van Wonen Limburg: Uitgangspunt van Wonen Limburg ten aanzien van de energietransitie is aanpak zonder huurverhoging voor de bewoner. Dit kan worden gerealiseerd met binnengehaalde subsidies. Geert Gabriels Wethouder Gemeente Weert Het liefst zou Geert zaken verbieden, zoals vlees eten of vliegen naar vakantie- bestemmingen. Dit is zijn persoonlijke standpunt. Als wethouder heeft hij geen zeggenschap over dergelijke zaken. De energietransitie opgave in Weert is erg groot. De drie te bouwen windmolens zullen niet meer dan 3% van de huidige elektriciteitsbehoefte in Weert kunnen dekken. Als overheid moeten we de goede voorbeelden geven. Er moet meer samengewerkt worden met andere gemeenten De overheid moet meten en overzicht houden Zorgen, dat er rechtvaardig gehandeld wordt. Daar is het beleid van de gemeente de komende jaren op gericht. Peter Gloudi van WeertEnergie Peter focust vooral op wat wij als burgers zelf kunnen doen, bijv. door gezamenlijk stappen te ondernemen. Regels van de overheid houden initiatieven van onderop, bijv. genomen door burgercoöperatie WeertEnergie, onnodig tegen. VERSLAGEN VAN DE 4 VERSCHILLENDE DIALOOGTAFELS Verslag dialoogtafel 1: Mensen goed informeren. Hoe kunnen we de mensen bewust laten worden van de noodzaak van zonne- en windenergie? Via scholing en dit soort dialoog avonden. Geen eenduidige mening/beeld: Energieneutraal wonen en/of van het gas af: beide kan en moet naast elkaar.

2 Zonnepanelen worden nu aangeschaft i.v.m. subsidie, maar er wordt zelfs meer energie verbruikt nu de mensen zelf panelen hebben aangeschaft. En dat is nu juist niet de bedoeling. Mensen in Jip en Janneke taal uitleggen waarvoor we juist over moeten gaan op bijvoorbeeld zonneen of windenergie. Het moet bij de gebruikers op het netvlies komen dat ze bewust om moeten gaan met energie. Dus zuinig omgaan met energie vanwege de gevolgen, zoals klimaat verandering. Fossiele brandstoffen terug dringen. Pelletkachel is op dit moment een hype, maar ook een grote vervuiler net zoals gewone kachels en open haarden. Biomassa is de grootste stommiteit die we hebben binnengehaald. Bedoeling van biomassa is juist meer in plaats van minder bomen. Als je net zoveel grondstoffen kunt verbouwen en dus ook net zo veel of liever iets minder kunt verbruiken dan zit je op NUL of zelfs in de PLUS. Nu halen we het houtafval uit andere landen om korrels van te maken voor de pelletkachels!!! Voorlichting. Mensen zien er nu het nut nog niet van in. Eerst eens kijken wat er gebeurt. Waar is het nut van verandering? Kost kapitalen! Heeft het nut? Gaarne uitleg! Pleit voor lampen uitdoen en korter douchen en beter omgaan met alle energie verslindende zaken. Wat we doen komt nog niet overeen met de gemaakte afspraken in Parijs, de Landelijke overheid speelt hier een belangrijke rol in. Ongerustheid is een punt. Besteed aandacht aan zij die veel gas gebruiken en geen zonnepanelen hebben. Geef goede voorlichting! Goede voorlichting is inderdaad zeer belangrijk. Zien en benoemen. Lokale overheden(lees Gemeente Weert) moeten werk maken van het terugdringen van fossiele brandstof. Opwarming van de Aarde is in een versneld tempo bezig. Dit is levensbedreigend voor de mensheid. Warme golfstroom ontstaat bij de Noord- en Zuidpool bij de ijskappen. Als, door het smelten van deze ijskappen, meer zoetwater in de zoute zee komt dan stopt op een gegeven moment de zeestroming en dat is niet goed! Niet bang zijn dat we van het gas afkomen Waterstof kan een oplossing zijn en je kunt de oude gasleidingen (dan weer) gebruiken. Aardwarmte is soms ook schadelijk voor de aarde. Denk eens aan al die gaten die in de aardkorst geboord moeten worden. Wat is nu wel goed? Nu worden waterstof-centrales opgezet met energie uit kolencentrales! Waanzin!!! Kernenergie wordt ook weer genoemd als alternatieve vorm van energie. Maar wat doen we met het afval? Dit geldt ook voor de accu s waar we straks de opgewekte wind- en zonne-energie in op kunnen slaan. Wat zijn de kosten?? Laatst was er een bijeenkomst over aardgasvrij bouwen waar 20 mensen aanwezig waren. Van die 20 waren er al 5 bezig met aardgasvrij bouwen. 25% dus! De Lokale overheid, Gemeente Weert in ons geval, moet scenario s aangeven per wijk wat er mogelijk is in de wijk. Gebruik indien mogelijk de restwarmte van de Industrie, alleen het nadeel is dat deze via buizen naar de wijken gebracht moet worden en dat de industrie vaak te ver van de wijken afligt. Dus Industrie weer dichter bij de wijken zetten? Bijvoorbeeld de warmte die vrijkomt van de warme bakker bij u op de hoek via een buizensysteem leiden naar de aangrenzende woningen.

3 Zonnepanelen moeten er eigenlijk voor iedereen zijn, dus als jij wel panelen kunt plaatsen en je buren niet, dan de buren wel mee laten profiteren van de opgewekte energie. Pas een nieuwe Combiketel aangeschaft en aan de installateur gevraagd of het wel verstandig was om nu nog een Combiketel aan te schaffen, want ze willen toch over gaan op wind- en zonne-energie! Reactie: Maar mevrouwtje, maak u niet zo druk dat duurt nog zeker 5 a 7 jaar! Ook wordt er gezegd dat de vervuiler moet betalen, dus diegene die teveel CO2 uitstoot! Er zou ook een soort punten systeem moeten komen. Punten voor diegene die zijn/haar huis duurzaam (ver)bouwt. De overheid zou bij verbouwing van oude panden ook eisen moeten stellen. Dat gebeurt nu niet en mensen doen maar wat. Isolatie van oude woningen is vaak niet goed gedaan. Veel vocht en schimmel treden op als er niet goed geventileerd word. We zijn ook nog eens verwend. Nemen sneller de auto i.p.v. de fiets. Gescheiden afval moet veel beter geregeld worden door de overheid. In 1973 hadden we de autoloze zondag en gingen er veel lichten op o.a. de autobaan uit. Tweedeling wordt groter tussen rijk en arm! Door ene Bouw coöperatie wordt juist geïnvesteerd in betere woningen nu. Ze worden verduurzaamd! Op dit moment worden er op de kleinere woningen van de bouw coöperatie per woning 3 zonnepanelen gelegd. Net genoeg voor de subsidie binnen te halen, maar niet genoeg voor een gezin! Zonnepanelen Park op Altweerterheide. Nationale regelgeving. Overheid zou daar juist energie in moeten kopen en dan verdelen onder de minder bedeelden onder ons. Coöperatie veel subsidie gekregen voor over te gaan op zonnepanelen. In België betaalt nu iedere burger belasting over de zonnepanelen of je er nu wel of geen op je dak hebt liggen! Is dat waar wij ook naar toe gaan? De sociale sector kan niet zomaar over gaan op Energie Neutraal, want er is gewoon geen geld. Landelijke Overheid moet meer overgeven aan de Lokale Overheid. Lokale Politiek en het uitvoerend apparaat zijn twee werelden. Overheid heeft geen Kennis van Zaken. Ze willen het wiel nog een keer uitvinden terwijl het al uitgevonden is! Zonne-Energie park in Altweerterheide duurt al 5 jaar en zijn nog steeds niet in productie! Zonnepanelen in glas zijn er al sinds 2008, maar het is een oplossing alleen voor te plussen. CONCLUSIES: - Hoe kunnen we de mens bewust laten worden van de noodzaak van zonne-en windenergie? Via Scholing, voorlichting e.d. - Kosten en eerlijke verdeling zijn een belangrijk punt. - De indruk bestaat: Overheid ligt dwars, vooral de Lokale Overheid. - Alleen de rijken zijn nu beter af. - Beter omgaan met je buren. - Aardwarmte is misschien geen goed alternatief. - Waterstof is wel een oplossing. Laat de gasleidingen zitten en/of leg ze toch aan in de nieuwe gasvrije woningen. Je weet maar nooit! - Mensen moeten zuiniger omgaan met hun verbruik. Nu zie je vaak dat diegene die zonnepanelen hebben ook meer gaan verbruiken! - Nieuwbouw is al vaak energieneutraal. - Verbouwing van een oud pand moet ook naar energieneutraal. Maar daar wordt nu nog geen aandacht aan gegeven.

4 Verslag dialoogtafel 2: Voordat we aan de tafel met de dialoog van start gingen gevraagd wie van de deelnemers een huur- of een koopwoning heeft? Alle 7 deelnemers hebben een koopwoning. Er werd door 1 persoon gesteld dat er geen ongerustheid is. Dit werd door geen van de deelnemers bevestigd, maar ook niet ontkend. Wel kwam later in het gesprek een aanwezige met de opmerking dat er een toename van de CV-ketel verkoop in de markt plaatsvindt. Waarbij de vraag wordt gesteld: Aardgas is een schone brandstof, dus waarom overgaan naar een andere energievorm? Diegene die op energie besparende voorlichting afkomt, heeft het thuis vaak al goed op orde. Het gaat om die mensen die zich niet melden. Deze hebben het energiegebruik niet op orde en kunnen vanwege de kosten ook geen maatregelen nemen. Voor hen is het financieel ook geen optie om een lening aan te gaan. Door regelgeving zijn er vele beperkingen. De overheid moet vele regels slopen om ruimte te bieden aan goede initiatieven. Lokaal bestuur kan faciliteren. Weert moet zijn eigen energie opwekken en initiatieven door burgers beter steunen. Maak de mensen bewust over de klimaat verandering, dan zullen ze meer bereidheid tonen/hebben om besparende maatregelen te nemen. Laat zien welke (energie) opties de gemeente zelf overweegt. Dan kunnen bewoners/aanbieders hierop inspelen. De overheid moet evenementen organiseren waar reële oplossingen voor bewoners worden voorgesteld. Die bewoners kunnen uitvoeren in aparte stappen. Laat de overheid zorgen dat er inschrijvingen komen van bewoners die hun huis willen aanpakken. Hierdoor worden er scherpere prijzen bedongen, dan als iedere particulier dat zelfstandig doet. Verslag dialoogtafel 3: In ons overleg vonden wij het belangrijk dat de bewoners van Weert geïnformeerd worden van de noodzaak van het wisselen van energiebronnen en ze het ook aantrekkelijk maken die stap zelf te zetten. Ons leek het een goed idee om energieopwekkers die zichzelf terugbetalen aan te moedigen door de mogelijkheid te stellen leningen te nemen van de overheid. Bijvoorbeeld zonnepanelen kunnen zichzelf terugbetalen, dat gaat in het begin wat kosten van de gemeente maar omdat het leningen zijn raakt de gemeente dat geld niet kwijt. Aan energieopwekking brengen zonnepanelen meer op dan dat ze kosten om in te kopen dus de lening kan gemakkelijk terugbetaald worden. Dit is dan ook ons antwoord op vraag een: De overgang vergemakkelijken door leningen aan te bieden die de overstap aantrekkelijker maken voor de inwoners. Wat wij zelf merkten is dat veel informatie nog niet duidelijk is voor de gemiddelde Weertenaar. Vooral als het gaat over de prijsverschillen tussen fossiele en duurzame manieren om energie op te wekken maar ook over de betaalbaarheid, het risico en de tijd die je nodig hebt om je investering terug te verdienen bij een overstap. Wat wij belangrijk vinden is dat de gemeente mensen voorlicht en bewust laat worden van de mogelijkheden. Onder andere kan de gemeente rekenvoorbeelden maken die laten zien welke duurzame vorm zich het snelste heeft terugverdiend en hoeveel zo een investering gaat kosten aan onderhoud. Ons antwoord op vraag twee is dan ook:

5 Door informatie te verstrekken mensen bewust te laten worden van wat de overgang in houdt. De rol van de lokale overheid is in onze ogen om te zorgen dat mensen deze periode niet met angst ingaan maar met vertrouwen. We denken dat als mensen weten wat de mogelijkheden zijn en de risico s kennen dat ze de stap graag maken, vooral met de hulp van de gemeente op een financieel niveau. Ons antwoord op vraag drie is: Door de combinatie van informeren en het verstrekken van mogelijkheden de energietransitie comfortabel doorvoeren. Verslag dialoogtafel 4: De opwarming van de aarde is een mondiaal probleem. Dat kunnen we alleen via internationale samenwerking aanpakken/oplossen. De omschakeling van fossiele brandstoffen (olie, steenkool, gas) naar duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie is noodzakelijk en onomkeerbaar (energietransitie). De ambities van de landelijke overheid zijn te hoog. Te snel en te weinig oog voor de gevolgen voor burgers en bedrijven. Het is onmogelijk om in 20/25 jaar heel Nederland van het gas af te halen. Dat is organisatorisch niet haalbaar en onbetaalbaar. Geschatte omschakelingskosten zijn thans rond de 140 miljard euro. De energietransitie zal ook gevolgen hebben voor ons leefpatroon en kan ertoe leiden dat de overheid gaat ontmoedigen of verbieden (gebruik auto, vliegtuig). Te vergelijken met het huidige gezondheidsbeleid (alcoholgebruik, suiker, roken, meer sporten, gezonder leven). De lokale overheid zoekt nog naar wegen om de energietransitie vorm te geven en naar manieren om burgers te ondersteunen (ontzorgen). Voor veel mensen is de energietransitie nog steeds een 'ver van mijn bed show', anderen maken zich zorgen omdat ze niet weten wat de energietransitie voor hen betekent - met name financieel. Het is van groot belang dat er prioritering plaatsvindt bij de uitvoering van de energietransitie. Met name bedrijven/grootverbruikers dienen een substantiële bijdrage te leveren aan de vermindering van de CO2 uitstoot. De overheid moet de overgang prioriteren op basis van verbruik en draagkracht. De communicatie inzake de energietransitie laat ernstig te wensen over. Mensen worden bang gemaakt in plaats van gestimuleerd om over te stappen naar duurzame energiebronnen. In communicatie dient ook een relatie van de gevolgen van de energietransitie op basis van leeftijd te worden gelegd. Iemand van 20 zal de energietransitie anders gaan beleven dan iemand van 80. Doelgroep communicatie is essentieel evenals begrijpelijk taalgebruik. Toekomstige en actuele innovaties (zoals toepassing van waterstof en kernenergie) zullen een rol kunnen gaan spelen bij de omschakeling van fossiel naar duurzaam. Daar dient de overheid rekening mee te houden bij de implementatie en uitvoering van plannen.