Nederlandse Genealogische Vereniging. Afdeling Zeeland. ZI-II Panorama van Middelburg, met de haven,.(zie verder binnenpagina) WIJ VAN ZEELAND

Transcriptie

1 Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Zeeland ZI-II Panorama van Middelburg, met de haven,.(zie verder binnenpagina) WIJ VAN ZEELAND Mededelingenblad 13 e jaargang, nummer 3 juli 2011

2 Wij van Zeeland 13 e jaargang nummer 3, juli 2011 INHOUDSOPGAVE Van de Voorzitter pag 1 Van de Redactie pag 1 Bestuursmededelingen Samenvatting bestuursvergadering 24 maart 2011 pag 2 Notulen van de voorjaars-ledenvergadering op 9 april 2011 pag 2 Korte samenvatting van de voorjaars-ledenvergadering NVG in Utrecht pag 4 Nieuws uit de afdeling Zeeland van de NGV Nieuwe correspondenten gezocht pag 4 Nieuws uit de Regio s van de afdeling Zeeland van de NGV Goeree-Overflakkee: Huwelijken over en weer pag 5 Tholen en St.Philipsland: Het genealogisch spreekuur op 21 april 2011 pag 6 PR-aktiviteiten Foto-impressie van het genealogisch spreekuur in Tholen pag 7 Genealogie met en op de computer Gens Data Pro 1, met W. J. Scholl pag 8 Uit betrouwbare bron.. met Miriam Neuteboom pag 11 Paleografie met Huib Uil, deel 10 pag 13 Lezers schrijven Het Rijksarchief in Gent, door Caesar Hulstaert pag 16 Genealogie, Voorouders komen tot leven Bernouille, epiloog in Antwerpen, Miriam Neuteboom pag 17 De geschiedenis van mijn voorouders van Oostvoorn, Frits van Oostvoorn pag 22 De familienaam Coumou, Ine Coumou pag 28 Drie eeuwen van den Ameele s (2), Jilles van den Ameele pag 32 Over de familietakken van Paul Lockefeir (3), Paul Lockefeir pag 36 Magdalena du Pon, André Sijnesael pag 38 Genealogie, Voorouders Vraagbaak Dick van Weelderen over zijn voorouders Storm en de Haeze uit Kruiningen pag 41 Zeeuwse Aktiviteiten pag 41 Programma Zeeuws Archief pag 42 Ledenmutaties pag 43 Stichting Genealogische Publicaties pag

3 Van de Voorzitter Genealogie is een virus en als ze er eenmaal mee besmet zijn raken ze dat niet gemakkelijk meer kwijt. Zo was ik de afgelopen maanden in Frankrijk en het bloed kroop waar het niet gaan kon. Op bezoek bij een oud-collega kreeg ik de vraag of ik hem helpen kon met zijn familiestamboom. In mijn onschuld dacht ik dat hij nog niets gedaan had maar niets bleek minder waar. Hij had al een hele reeks gegevens uitgezocht. Toen hij zijn familie vroeg of ze interesse hadden om dit in boekvorm te krijgen bleek tot zijn verbazing nauwelijks iemand geïnteresseerd. Van de familie van zijn vrouw had hij een lijvig boekwerk maar dat was bij de meeste kopers al snel in de kast verdwenen. Saai, alléén maar namen en data. Mijn advies was om er een familiegeschiedenis van te maken. Niet alleen namen en data maar ook vertellen wat die mensen in het verleden hebben gedaan. Zoek naar het tijdsgewricht waarin deze mensen geleefd hebben en breng ze tot leven door ook hun omgeving te schilderen. Begin dit jaar was ik in het archief van Kempen (Dld.). Bij toeval stuitte ik op een familiearchief Goossens en daar bleek zich warempel een uitgebreid hoofdstuk over ene Johann-Hubert Moubis ( ) te bevinden. Dat hij burgemeester van Breyell (Dld) geweest was wist ik al. Maar hij was ook politiek erg actief en richtte onder andere een vereniging op om de sluikhandel in het grensgebied tussen Duitsland en Nederland tegen te gaan. En hij was een wel- en voortvarende boer, getuige de diploma s van zijn in Engeland gekochte prijsstier en ander vee. Hebt u ook van die vondsten? Kom er eens wat over vertellen op onze bijeenkomsten of schrijf eens een stukje in Wij van Zeeland. Ik wens U een prettige vakantie en hoop U na de zomer weer te mogen ontmoeten. Ferrie Moubis, Voorzitter. Van de Redactie. Het nummer dat voor u ligt, is qua tijd een vakantie-uitgave, maar qua inhoud zeker niet. Velen hebben de tijd gevonden om voorafgaande aan hun vakantie? artikelen voor Wij van Zeeland te schrijven. De redactie bedankt hen daar van harte voor! Voor onze lezers hebben we er weer een mooi blad van gemaakt, volgens de redactie goed voor uren leesplezier in diezelfde vakantie! Rob de Groot - 1 -

4 BestuurS mededelingen Samenvatting bestuursvergadering 24 maart 2011 Op deze vergadering kwamen onder andere de volgende punten aan de orde: De Genealogische Contactdag 2011 wordt weer in samenwerking met het Genealogisch Centrum en het Zeeuws Archief georganiseerd. Datum: 15 oktober De afdeling Genealogie van de HCC zal aanwezig zijn en er zal ook een Genealogisch Spreekuur worden georganiseerd. Nieuwe suggesties voor te houden lezingen: De Westerschelde, door Dhr Lases Gens Nostra, door Cor de Graaf, redacteur van Gens Nostra, Hans van Felius en Felix Waldack De inhoud van Wij van Zeeland wordt aangepast; er komt een inhoudsopgave op de binnenpagina en de nummering wordt aangepast. Genealogische vragen die de redactie binnenkrijgt, worden doorgestuurd naar Jan Polderdijk. Ook Ruth Wilson wil daaraan haar bijdrage leveren. Volgende vergadering 10 mei 2011 bij Jan Oosthoek te Kapelle Bij gebrek aan voldoende vergaderonderwerpen is deze vergadering vervallen. Nu is de volgende vergaderdatum 13 juli bij Yvonne Bliek. Na de rondvraag bedankt de voorzitter de aftredende tweede secretaris Gilles Bek voor zijn langdurige werkzaamheden in het bestuur van de afdeling Zeeland en overhandigt hem een boekenbon. (rob de groot) Notulen van de voorjaars-ledenvergadering van de afdeling Zeeland van de NGV, gehouden op 9 april 2010 in De Vroone te Kapelle. Aanwezig waren 6 bestuursleden, en 20 leden. Met kennisgeving afwezig waren 9 leden. De voorzitter heet allen welkom en opent de vergadering. Allereerst staat hij stil bij de kortelings overleden Chris Korstanje, Nol van der Sluijs en Ad Witte. Met een minuut stilte herdenken de aanwezigen staande deze overleden leden van de afdeling Zeeland. Er zijn geen ingekomen stukken, noch mededelingen. Het verslag van de najaars-ledenvergadering van zaterdag 20 november 2010 en het jaarverslag van 2010 van de secretaris worden zonder wijzigingen goedgekeurd. Na een korte toelichting van de penningmeester wordt ook het financieël verslag over 2010 goedgekeurd

5 De kascommissie bestaande uit de leden Jan Remijn en Ad Bouwense heeft de financiële stukken beoordeeld en in orde bevonden. Aan de penningmeester wordt decharge verleend. De beide leden van de kascommissie blijven aan voor het verenigingsjaar Begroting 2011 en de meerjarenramingen. Slechts een enkele vraag betrof het afdelingsblad Wij van Zeeland. In zijn toelichting over de begrote kosten voor het blad gaf de penningmeester aan dat de bijdrage aan Van Zeeuwse Stam is vervallen en nu ten goede komt aan Wij van Zeeland én dat het aantal nieuwe abonnementen dat is afgesloten op Wij van Zeeland de verwachting overtreft. Bijna 50 abonnementen zijn er nu afgesloten en dat levert een substantiele bijdrage in de kosten van Wij van Zeeland. Bestuursverkiezing. Jan Oosthoek en Jan Polderdijk zijn aftredend en herkiesbaar. Beiden worden met algemene stemmen herkozen. Gilles Bek is eveneens aftredend, maar niet herkiesbaar. In zijn plaats wordt benoemd Bram Maljaars die als webmaster gaat functioneren. De voorzitter spreekt zijn dank en waardering uit voor het werk dat Gilles in stilte in 24 (!) jaar voor de afdeling heeft verricht. Er blijft één bestuursfunktie vacant! De voorzitter geeft een kort overzicht van de agendapunten die in de Voorjaarsvergadering van de NGV op 16 april 2011 in Utrecht aan de orde zullen komen. Vooral de houding van de afdeling Amstelland tegenover de door het bestuur van de NGV ingestelde stuurgroep zal een belangrijk punt in de vergadering worden. Als afgevaardigde en plaatsvervangend afgevaardigde naar de ALV in Utrecht worden benoemd respectievelijk de voorzitter en de secretaris van de afdeling Zeeland. In de rondvraag komt een vraag betreffende het opheffen van de afdeling Computergenealogie aan de orde. De voorzitter geeft aan dat er enerzijds te weinig animo was voor het bijwonen van bijeenkomsten en anderzijds de invloed van de afdeling CG op het bestuur van de vereniging te groot werd gevonden vanwege het grote aantal leden ruim 3000! - van die afdeling. Door dat grote aantal leden en de wijze van stemmen volgens de statuten bestond de mogelijkheid dat de afdeling CG ook in zaken die niet met computergenealogie te maken hadden, de boventoon zou voeren. Dit zou kunnen leiden tot niet-verantwoorde beslissingen. Tot slot van de vergadering zette de voorzitter het afgetreden bestuurslid Gilles Bek in het zonnetje en liet dit namens het bestuur en de leden gepaard gaan met een enveloppe met onbekende inhoud. (rob de groot) - 3 -

6 Korte samenvatting van de Algemene voorjaars - Ledenvergadering van de NGV in Utrecht Zaterdag 16 april jl. togen Rob de Groot (plv. afgevaardigde) en ondergetekende naar de Algemene Vergadering van onze vereniging in Utrecht. Er waren geen echt bijzondere zaken op de agenda. Jan-Willem Koten (bekend van zijn artikelen in Gens Nostra) werd gekozen als hoofdbestuurslid en Roel Vennik en Jochen Rengers werden opnieuw benoemd als respectievelijk voorzitter en lid van het hoofdbestuur. Bij de herbenoeming van de voorzitter werd door de afdeling Amsterdam de bizarre vraag gesteld of de voorzitter zich in de komende periode wel aan de statuten zou houden. De Stuurgroep, die een aantal voorstellen tot verandering in de vereniging onderzoekt, sprak haar verontwaardiging uit over de wijze waarop over haar activiteiten door de afdeling Amsterdam werd gerapporteerd. Aan het einde van de vergadering was er een forum over DNA onderzoek. Dat DNA-onderzoek nuttig kan zijn als je volledig bent vastgelopen en twee of drie takken (zie lezing Huyzer in de Vroone op ) is wel zeker. Toch werden en worden veel kanttekeningen geplaatst bij de techniek van het DNA-onderzoek. Er kleven ook nogal wat risico s in het bijzonder ten aanzien van de privacy aan zo n onderzoek. Eindelijk weer eens een redelijk gewone Algemene Vergadering zonder tumult over punten en komma s of statuten. Ferrie Moubis, Afgevaardigde afdeling Zeeland. Nieuws uit de NGV-afdeling Zeeland Heeft u uw profiel al ingevuld op de site van de NGV? We hebben op dit moment 286 profiel -leden en niet minder dan 278 gasten die hun profiel hebben laten opnemen. Van onze rond de 400 leden missen we dus nog zo n 114 profielen. Nieuwe correspondenten gezocht!! Helaas hebben Luciën Lebbink en Marije Gossije hun medewerking aan Wij van Zeeland beëindigd. De redactie bedankt hun van harte voor hun geleverde inspanningen. Dat betekent, dat de redactie nu voor Oost- en West-Zeeuws Vlaanderen geen medewerkers/correspondenten meer heeft. Ook voor Walcheren is er nog niemand gevonden die één keer per kwartaal een stukje over een genealogisch onderwerp wil schrijven. Welke leden zouden in deze vacatures willen voorzien? We horen graag van u!! - 4 -

7 Nieuws uit de Regio's van de afdeling Zeeland van de NGV Huwelijken over en weer Regio Goeree Overflakkee, met Eva Lassing Het Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee heeft momenteel geen nieuwe projecten. Wij gaan stug door met het verzamelen van familiedrukwerk en familieberichten uit de regionale pers. Oproepjes via de website, op de studiezaal van het Streekarchief of anderszins leveren met regelmaat nieuw materiaal op. Op een rustige dag heb ik zelf nog eens zitten bedenken, hoe ik er achter kon komen hoeveel familierelaties er zijn tussen Goeree-Overflakkee en de Zeeuwse eilanden. Met als uitgangspunt de welbekende en nuttige site Zeeuwen Gezocht ben ik aan de slag gegaan. In de gegevens van huwelijken voor de burgerlijke stand (1811 tot 1935) ben ik op allerlei manieren gaan zoeken. Uitkomst is de volgende tabel, waarin een overzicht van de huwelijken in Zeeland waarbij één van de partners van geboorte Zeeuw(se) is, of op dat moment wonend in Zeeland, en de ander afkomstig van Goeree-Overflakkee. Even over de werkwijze: in Zeeuwen Gezocht zocht ik bijvoorbeeld op Oude- Tonge als woord in de tekst, in de bron Huwelijken burgerlijke stand. Je krijgt dan bijvoorbeeld 882 resultaten. Maar in een huwelijksakte komen normaal gesproken zes mensen voor. Het opgeschoonde resultaat is dan 147 akten met een bruid of bruidegom uit Oude-Tonge. Per plaats van Goeree-Overflakkee zien we het volgende: Bruid of bruidegom uit: aantal Bruid of bruidegom uit: aantal Ouddorp 84 Middelharnis 130 Goedereede 37 Nieuwe-Tonge 43 Stellendam 28 Oude-Tonge 147 Melissant 36 Ooltgensplaat 81 Herkingen 58 Den Bommel 43 Dirksland 87 Stad aan t Haringvliet 51 Sommelsdijk 59 Opvallend is het aantal in Oude-Tonge, toch niet de grootste plaats op Goeree-Overflakkee. Mogelijk dat het grote aantal schippersfamilies in die plaats hierin een rol speelde. Voor een compleet beeld zouden we ook nog moeten

8 onderzoeken, hoeveel huwelijken er op Flakkee waren met Zeeuwen. Maar dat is nog niet met enkele muisklikken te realiseren. (Eva Lassing-van Gameren, secr. Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee) Regio Tholen en St. Philipsland, met Annette Kuiper Op 21 april heeft het Thoolse archief in samenwerking met de NGV, afdeling Zeeland voor de eerste keer een genealogisch spreekuur gehouden. Hoeveel geïnteresseerden we konden verwachten was de grote vraag. De opkomst bij de eerdere spreekuren was heel verschillend geweest. In de bibliotheek van Middelburg was de opkomst behoorlijk hoog, maar op het archief van Schouwen-Duiveland was het stukken minder. Voorlichting werd die avond gegeven over genealogische programma's zoals Aldfaer en Gens Data Pro, algemene informatie over de start van stamboomonderzoek. De websites welke op internet geraadpleegd kunnen worden etc. Naast mensen van de NGV waren er ook Tholenaren aanwezig om specifieke informatie te kunnen geven. Zelfs voor de meer ervaren onderzoeker bleek het spreekuur nog interessant te zijn. Over de opkomst, 20 bezoekers, waren wij als Thools archief heel tevreden. Het Thoolse archief wordt door verschillende bezoekers bezocht. Er zijn mensen die maar eenmalig komen. Sommige bezoekers komen een paar keer, maar we hebben natuurlijk ook vaste 'klanten'. Een van die vaste bezoekers is de heer De Rijke. Hij is sinds een half jaar zelfs vrijwilligerswerk bij het Thoolse archief gaan doen. Hieronder treft u een ervaringsverhaal hem aan. Ik bezoek het archief nu al zo'n tien of elf jaar. Eerst was dit nog in St. Maartensdijk natuurlijk, waar soms toch nog een wat muffe sfeer hing en waar je onder toezicht het depot in mocht lopen. In het depot stond toen nog van alles wat maar met de geschiedenis van Tholen en de negen kernen van Tholen te maken had. Zoals de oude muziekvaandels, een oude stoel uit de raadszaal van Stavenisse, een origineel document van een gemeentewapen ingelijst aan - 6 -

9 de muur, oude kaarten en foto's, noem maar op. Het was werkelijk avontuurlijk, vooral de eerste keren dat ik hierin mocht rondkijken. De mogelijkheid van internet was nog niet of nauwelijks beschikbaar, dus veel opzoeken in het archief zelf. Vooral de DTB-klappers heb ik uitgebreid geraadpleegd in die tijd. Ook de hulp en ondersteuning waren toen al aanwezig, zoals ook nu volop service en hulp wordt geboden indien gewenst. Op de allerlaatste dag dat het archief in St. Maartensdijk open was ben ik er geweest. De archivaris de heer Zuurdeeg was er niet, maar Janneke Boomsluiter wel, die heeft toen nog een foto van mij gemaakt terwijl ik aan het zoeken was. Een leuke herinnering. Nu in het nieuwe oud archief is het weer gezellig en fijn vertoeven. Alles is goed georganiseerd en de ondersteuning is als vanouds altijd beschikbaar en zeer deskundig. In de studiezaal is een mooie mix van nieuw en oude cultuur gevonden door de prachtige schilderijen aan de wanden en de boekenwand vol met gegevens over onze dorpen en hun bewoners en geschiedenis welke daar heeft plaatsgevonden. Gelukkig dat niet alles in het depot is weggestopt. Ook de ongedwongen sfeer die er soms heerst, vind ik heel fijn en maakt soms de contacten met andere bezoekers wat makkelijker mogelijk, dan wanneer het allemaal zo stijfjes verloopt. Ook de service van stukken uit het depot is snel en accuraat wat natuurlijk heel fijn is als je weinig tijd hebt voor een onderzoek zoals bij mij in het verleden nogal eens gebeurde. Ik hoop dat het archief nog lang mag blijven bestaan en we er veel en intensief gebruik van kunnen maken. Het blijft toch een sensatie originele stukken te kunnen aanschouwen of soms zelfs aan te kunnen raken. Daar kan geen internet tegenop. PR-aktiviteiten Genealogisch Spreekuur in Tholen op 21 april 2011 De ontvangst-tafel Annette Kuiper, Fred van de Kieboom (archivaris) en Cees de Koning - 7 -

10 De volgende spreekuren vinden plaats op zaterdag 3 september 2011 in de Bibliotheek van Middelharnis, aanvang uur en op zaterdag 15 oktober in het Zeeuws Archief, tijdens de Zeeuwse Genealogische Dag Genealogie met en op de computer. Nadat in vorige afleveringen de genealogische computerprogramma s Haza21, Aldfaer en ProGen zijn besproken, gaan we nu aan de slag met het programma GensDataPro. Wim Scholl heeft zich bereid verklaard in een aantal afleveringen de kernzaken van dit programma uit de doeken te doen. GensDataPro, deel 1 Het programma van de Nederlandse Genealogische Vereniging, W.J. Scholl Al in de tweede helft van de jaren tachtig wierpen enkele enthousiastelingen, verenigd binnen de computerdienst van de NGV, zich op het programmeren van een genealogisch computerprogramma. Aanvankelijk waren er twee programma s, één voor computers die met cassettes werkten als opslagsysteem en één voor computers die met floppydisks konden werken. Dit laatste programma werd bekend als GensData/D85, waarbij de D verwees naar het diskettesysteem, kortweg GD/D85 genoemd. Via GD/D87 en GD/D90 is de ontwikkeling geculmineerd in GDP oftewel GensDataPro, een programma, ontwikkeld door ir. B.T. Wilschut, dat niet alleen draait onder Windows, maar een écht Windows

11 programma is en bovendien optimaal gebruik kan maken van de mogelijkheden die internet biedt. Weerspiegelen de opeenvolgende programma s de ontwikkelingen in computerland, daarnaast heeft er ook in genealogisch opzicht een enorme vooruitgang in mogelijkheden en toepassingen plaats gevonden. Te denken valt hierbij aan het gebruik van bronvermeldingen, afbeeldingen, geluids- en videobestanden en ook zaken als adressen en adoptie. In deze serie artikelen over GensDataPro zullen we niet, en kunnen we ook niet, naar volledigheid streven, maar zullen we een aantal facetten de revue laten passeren waardoor u hopelijk een aardige indruk krijgt van dit veelzijdige programma van onze eigen NGV. Zoals voor elk genealogieprogramma geldt ook voor GDP: u kunt er alleen dingen uitkrijgen die u er hebt ingestopt. Het gaat natuurlijk om het hoe en om het wat: wat kan ik er allemaal instoppen en hoe doe ik dat en wat kan ik er allemaal uitkrijgen en hoe doe ik dat dan. Ten aanzien van het hoe merken we al meteen op, dat vele dingen op meerdere manieren voor elkaar te krijgen zijn, voor het hoe ontwikkelen de meeste gebruikers een eigen voorkeur. Van tijd tot tijd zullen we dan ook meer dan één mogelijkheid van invoer noemen. Het hoofdscherm van GDP bestaat uit drie vensters waarvan de inhoud kan wisselen en daar boven en onder een aantal balken met min of meer vaste gegevens vergelijkbaar met de werkbalken en adresbalken uit Windows. De drie vensters zullen we kortheidshalve aanduiden met A, B en C, zoals in de figuur weergegeven. Door de randen met de muis te verslepen zijn deze drie vensters breder/smaller en hoger/lager te maken, uiteraard altijd ten koste van het buurvenster. Waarschijnlijk valt meteen op dat de vensters A en B (nu) hetzelfde zijn. Laten we de bovenkant van het scherm, het bovendeel van de vensters A en B en de balken, wat nader bekijken. Direct boven de twee vensters zien we bij beide drie knoppen: Vorige, Volgende en Bewerk. Duidelijk is dat we inderdaad met beide vensters op dezelfde wijze kunnen opereren. Wanneer we de nu nog lege inhoud van een van deze vensters willen bewerken, kunnen we dat doen door te klikken op de bijbehorende knop Bewerk. U ziet bij venster A ook de aanduiding F6 staan, dit betekent dat we in plaats van doorklikken op deze knop daar ook door indrukken van functietoets F6 in het bewerkingsscherm kunnen komen. Hieruit blijkt dat venster A voorrang heeft op venster B. De inhoud van beide vensters stelt kennelijk een persoonskaart voor. Die inhoud hoeft niet altijd een persoonskaart te zijn, maar kan bijvoorbeeld ook een relatiekaart zijn

12 We zouden bijvoorbeeld in A de persoonskaart van uzelf in beeld kunnen hebben en in B een overzicht van de kinderen uit uw relatie of relaties! In beide vensters persoonskaarten zichtbaar maken, biedt de mogelijkheid gegevens te vergelijken, bijvoorbeeld omdat u vermoedt dat deze twee personen in werkelijkheid identiek zijn. Een andere handige toepassing van het naast elkaar zetten van twee persoonskaarten ontdekken we later, wanneer we het afrolmenu Combinatiehandelingen bekijken. Eerst echter kijken we kort naar alle onderdelen van dit bovendeel. Boven de al genoemde knoppen Vorige, Volgende en Bewerk vinden we nog een rij met knoppen, alle voorzien van symbolen. De meest duidelijke is het diskettesymbool uiterst rechts: door daar op te klikken slaat u uw invoer op. De betekenis van al deze knoppen wordt zichtbaar wanneer u de cursor op zo n knop zet. Boven deze knoppen zien we een rij omschrijvingen. Dit zijn allemaal titels van afrolmenu s. Tot slot vinden we helemaal bovenaan de adresregel met de naam en het volledige pad van ons bestand. Kortom, tussen de vensters A en B en de adresregel zijn drie rijen of balken met keuzemogelijkheden. Waar nodig zullen we naar deze balken van boven naar beneden verwijzen als K1(de afrolmenu s), K2 (de knoppen voor handelingen met de invoer) en K3 (de bewerkingsknoppen voor de inhoud van de vensters A en B). Wanneer een optie niet mogelijk of niet nodig is, wordt deze mogelijkheid grijs weergegeven. Bijvoorbeeld u heeft uw bestand geopend en nog geen enkele wijziging aangebracht, het diskettesymbool in K2 is grijs want opslaan is niet nodig. De derde tot en met de zesde knop van links in K2 hebben te maken met de opmaak van de gegevens die in venster C zichtbaar gemaakt kunnen worden. Aangezien daar nog niets staat, zijn deze vier knoppen eveneens grijs. Hoewel het mogelijk is om gegevens van anderen met behulp van gedcom in te voeren, zullen we toch in de meeste gevallen onze eigen zoekresultaten willen invoeren. In het volgende artikel zullen we daar wat uitgebreider op ingaan, hier zij alvast vermeld dat er twee wezenlijk verschillende manieren zijn om met uw in te voeren gegevens om te gaan. De eerste manier is om steeds losse personen in te voeren en naderhand de relaties tussen die personen vast te leggen. De tweede manier is om uitgaande van een ingevoerd persoon de overigen meteen in te voeren in relatie tot die persoon, bijvoorbeeld als ouder, partner of kind

13 Uit betrouwbare bron., met Miriam Neuteboom Ad Witte : Requiescat in pace, moge hij rusten in vrede Op 6 maart 2011 overleed Ad Witte. Jarenlang was hij secretaris van de afdeling Zeeland van de NGV en voerde hij de redactie van Van Zeeuwse Stam. Daarnaast zette hij de Prae-1600-club op, gaf hij de aanzet voor het Genealogisch Centrum Zeeland en vele andere activiteiten en initiatieven Kortom, hij zette zich tomeloos in voor de genealogie-beoefening in Zeeland. Men deed nooit tevergeefs een beroep op hem. Letterlijk van s morgens vroeg tot s avonds laat was hij bezig met de genealogie, veelal met opzoekingen voor anderen. In de jaren 80 werkte ik intensief met hem samen in ons onderzoek naar de familie Da Lutiano in Zeeland, Antwerpen en Italië. Hij heeft in die tijd een enorme schat aan gegevens boven water gehaald in het Zeeuws archief en in het Goesse Gemeentearchief. Ook over heel veel andere Zeeuwse families trouwens. Hij ging door tot hij het laatste detail te pakken had, daarbij alle belangrijke akten die hij vond met de hand transcriberend Nooit zal ik vergeten dat hij zei: Ik weet nu waar Frederik de Lutiano in Goes weitjes huurde voor zijn paarden, maar ik zou ook nog zo graag weten welke kleur de kussens in zijn rijtuig hadden. Ad Witte was een genealoog pur sang. In 1986/87 werkte hij mee aan het tot stand komen van het boek Langs het tuinpad van mijn vaderen van Rien Poortvliet, waarvoor hij veel genealogisch onderzoek deed. Vanzelfsprekend werkte hij ook aan het uitzoeken van zijn eigen kwartierstaat, maar aan het verder uitdiepen ervan kwam hij niet toe. Ooit vertrouwde hij mij toe dat hij een artikel wilde wijden aan Eversdijk en de prachtige oude boerderij Geerhoek waar zijn voorouder Cornelis Hendriksz. Witte. eind 18 e eeuw ruim tien jaar woonde 1. Het is er nooit van gekomen, voor zover ik weet. Helaas is er van de familie Witte, de rechte lijn in de kwartierstaat van Ad Witte, niet erg veel te vinden en gaan de gegevens niet erg ver De Geerhoek te Eversdijk vanaf het kerkhof Het oude kerkhof te Eversdijk 1 Zie over de hofstede Geerhoek te Eversdijk: W.E.P. van IJsseldijk, Oude boerderijen in Zeeland Goes deel 2, p. 21 e.v

14 terug. De oudstbekende Wittes waren afkomstig uit Krabbendijke. In 1702 was Jacob Jansz. Witte schout van Krabbendijke 2. Hendrik Jansz. Witte was waarschijnlijk een broer van hem. Waarschijnlijk waren zij zonen van Jan (de) Witte, die overleed vóór 1678 en Maria N.N., evenals trouwens David Witte, die doopgetuige was te s-gravenpolder op 17 november Hendrik was in ieder geval ook afkomstig uit Krabbendijke en trouwde op 6 februari 1669 te s- Gravenpolder met Mayke Jansdr. Het stel liet tussen 1669 en 1690 te s- Gravenpolder twaalf kinderen dopen. Hendrik kocht een huis te s- Gravenpolder op 2 mei Zijn zoon Jan Witte, die gedoopt was te s- Gravenpolder op 8 maart 1671 en in 1705 in tweede huwelijk trouwde met de uit Kapelle afkomstige Martijna Bos liet tussen 1705 en 1727 dertien kinderen dopen te Biezelinge. Martijna Bos was op 16 juni 1741 weduwe van Jan Witte. Dan blijkt dat het gezin te Eversdijk woonde, want Martijna verkoopt op die dag haar landhoeve met schuur, erve en bakkeete op ambachtsheerenvroone te Eversdijk voor een bedrag van 90 Vls. aan haar zoon Hendrik Jansz. Witte 4. Martijna vertrok naar Goes, waar zij in 1753 in de Lange Vorststraat woonde. Hendrik Jansz. Witte was gedoopt te Biezelinge op 23 december 1753 en trouwde te Baarland op 14 mei 1744 met Cornelia van Noorden. Hij was schout van Eversdijk omstreeks In het quohier voor het familiegelt werd hij aangeslagen voor 1 Vls. handtekening van Hendrik Jansz. Witte als schout van Eversdijk Hendrik overleed te Eversdijk vóór 4 maart 1785, wanneer vijf van zijn erfgenamen aan hun mede-erfgenaam Cornelis Witte 5/6 porties in een hofstede met schuur, bakkeet en verder getimmerte met in totaal 70 G en 17 R grond te Eversdijk verkopen voor een bedrag van Vls. 5. Cornelis Hendriksz. Witte had op 18 februari 1774 van Cornelis Balthasarsz. De Leeuw de bovengenoemde hofstede in de Geerhoek gekocht en voor de aankoop daarvan een bedrag van 500 Vls. geleend van de welgestelde Kloetingse boer Matthijs Kakebeeke. Ruim tien jaar later verkocht hij de Geerhoek weer en de reden daarvan mag nu duidelijk zijn: hij nam in 1785 van zijn medeerfgenamen de boerderij over waar zijn ouders op gewoond hadden, ook te Eversdijk. Cornelis Witte trouwde in 1772 te Biezelinge met Cornelia Spruit. Hij was een belangrijk grondeigenaar te Eversdijk en bezat er in totaal een kleine 80 gemeten. In 1817 was hij lid van de gemeenteraad van Kapelle. Cornelis overleed te Eversdijk op 3 december De oude boerderij staat nog altijd aan het voormalige kerkhof te Eversdijk. De kerk stortte in 1821 in en de toren werd in 1840 gesloopt, maar op het oude kerkhof vinden we nog een aantal grafzerken daterend uit het eind van de 19 e eeuw, o.m. van leden van de familie Kloosterman en van Adriaan Meijaard en zijn vrouw Johanna de Jager, die midden 19 e eeuw op de Geerhoek woonden. 2 RAZE RAZE RAZE 2641 f. 65v-66v 5 RAZE

15 Paleografie met Huib Uil, deel 10 Dit keer hadden we een bladzijde uit het actaboek van de Hervormde kerk van Noordgouwe. Het betrof een vergadering van het collegium qualificatum. We laten hieronder de transcriptie volgen. Collegium qualificatum gehouden den 19 junij Artikel 1. Sijn gecompareert de heer secretaris Adriaen Daeck representerende de welgeboore jonghvrouw Isabella Cornelia de Huijbert, ambaghsvrouw van Noortgouw. Mede de schout Adriaen Frans Dooge wegens de jonghvrou voornoemt geassumeert. Johannes Sterck, predicant alhier, Crijn Philipse, ouderlingh, Maerten Lous en Paulus Dooge, beijde diaconen, gesaementlijck op dese tijd constituerende het eerwaerde collegium qualificatum alhier, alleen Pieter Maertense ouderlingh absent. Artikel 2. Nae aenroepinge van de naeme Godes en resumptie van de acten des voorgaende collegiums qualificatums is door den preses deser vergaederinge verthoont hoe het eijnde deser bijeenkomst was het maecken van een denominatie van een dubbelt getal ouderlingen en diaconen om na ouder gewoonte daeruijt de aenstaande verkiesinge bij de gemeijnte te doen. Waer toegetreden sijnde sijn dese volgende persoonen genomineert tot ouderlingh Jacob Rijckse ende Cornelis van der Gouwe, en tot diaconen Jan Gabrielse en Gillis Braem. Hierop is de eerwaerde vergaederinge in vrede en in dancksegginge tot God gescheijden. De inzenders hebben opnieuw hun best gedaan. Eigennamen blijven lastig, zeker als ze wat onbekend lijken. Daarom verwondert het niet dat een niet-schouwse inzender de familienaam Dooge niet herkende en een Schouwse inzender wel, want deze naam komt nog steeds voor, in dit geval vooral in Duiveland. Dooge is een samentrekking van de Hooge. Zeeuwen hebben altijd moeite gehad met de h en er was een voorkeur woorden in te korten. Zo doende werd de Hooge via d Ooge uiteindelijk Dooge. Ook de achternaam Van der Gouwe werd niet volledig herkend. Transcriptie luistert nauw. In het origineel staat: Johan: Sterck. De dubbele punten wijzen erop dat de voornaam is afgekort zodat het bij transcriptie Johannes wordt. We herinneren er ook nog eens aan dat we leestekens mogen negeren. In het origineel staat: Ambaghs-Vrouw. Bij transcriptie maken we daarvan een woord: ambaghsvrouw. Wie de hoofdletter in dit geval wil laten staan, heeft daartoe vrijheid. Over het collegium qualificatum (bevoegd college) hebben we in de vorige aflevering al iets verteld. Het college was op het platteland samengesteld uit de kerkenraad, aangevuld met twee vertegenwoordigers van de burgerlijke overheid. De vorige keer ging het over het beroepen van predikanten door dit college. Een andere taak wordt beschreven in het voorgaande stuk. Dat betrof

16 het opstellen van dubbeltallen voor de verkiezing van nieuwe ouderlingen en diakenen. Zij vormden samen met de predikant de kerkenraad. Onder artikel 1 lezen we wie verschenen. Noordgouwe had als ambachtsvrouw Isabella Cornelia de Huybert ( ). Zijn was haar vader, Johan de Huybert ( ), luitenant-generaal bij de cavalerie, opgevolgd als ambachtsvrouw van Noordgouwe. Haar grootvader was mr. Pieter de Huybert, raadspensionaris van Zeeland. Isabella Cornelia de Huybert overleed in Middelburg en werd begraven in Zierikzee, de stad waar vele familieleden woonden. Als ambachtsvrouw werd zij opgevolgd door haar zuster Adriana Elisabeth de Huybert ( ) die gehuwd was met mr. Francois Adriaan Steengracht, onder meer schepen en raad van Middelburg en lid van Gecommitteerde Raden van de Staten van Zeeland. Deze gegevens zijn ontleend aan de Genealogie der uitgestorvene familie De Huybert, samengesteld door mr. B.F.W. von Brucken Fock en P.D. de Vos en verschenen in 1905 te Middelburg. Omdat vrouwen niet verschenen tijdens dergelijke vergaderingen en ze trouwens ook in Middelburg woonde, liet zij zich vertegenwoordigen door de secretaris Adriaen Daeck. De ambachtsvrouw mocht ook de tweede vertegenwoordiger aanwijzen. Dat werd Adriaen Frans Dooge, de schout van Noordgouwe. De kerkenraad was aanwezig in de persoon van de predikant Johannes Sterck, ouderling Crijn Philipse en de diakenen Maerten Lous en Paulus Dooge. Ouderling Pieter Maertense was afwezig. Wie snel iets wil weten over predikanten kan terecht in het Repertorium van Nederlandse hervormde predikanten tot 1816 door F.A. van Lieburg en verschenen in Het omvat twee delen. Deel 1 geeft gegevens over de predikanten, deel 2 bevat alle gemeenten en de predikanten die deze gemeenten hebben gediend. Over Johannes Sterck wordt vermeld dat hij omstreeks 1642 in Veere werd geboren. Op 17 december 1690 werd hij predikant in Noordgouwe en deze gemeente diende hij tot zijn overlijden op 21 februari In artikel 2 wordt het verloop van de vergadering weergegeven. Nae aenroepinge van de naeme Godes betekent dat de predikant, die de leiding had, de bijeenkomst met gebed opende. Daarna werden de acta (notulen) van de vorige vergadering gelezen (resumptie). Vervolgens zette de predikant als preses (voorzitter) het doel van de bijeenkomst uiteen, namelijk het opstellen van een voordracht voor de verkiezing van een ouderling en een diaken. We kunnen uit deze acta opmaken dat de kerkenraad naast de predikant bestond uit twee ouderlingen en twee diakenen waarvan ieder jaar de helft aftrad. Het doel van de dubbeltallen was om nae ouder gewoonte daeruijt de aenstaende verkiesinge bij de gemeijnte te doen. Met andere woorden: de leden van de gemeente gingen uit deze dubbeltallen de nieuwe ouderling en de nieuwe diaken kiezen. Ten slotte volgen de namen van hen die op deze dubbeltallen werden geplaatst. De vergadering werd in dancksegginge tot God beëindigd ( gescheijden ), dat wil zeggen: de predikant sloot met dankgebed. De gewoonte dat de leden de nieuwe ouderlingen en diakenen kozen, verdween langzamerhand omdat steeds vaker de leden wegbleven, waarna de verkiezing plaatsvond door het collegium qualificatum zelf

17 Ook nu was de kwaliteit van de inzendingen zonder meer goed en hen en anderen moedigen we dan ook graag aan om weer aan de slag te gaan met de volgende opgaaf. We volgen Adriaen Daek. Behalve secretaris was hij ook notaris in Zierikzee. Op 16 februari 1699 passeerde hij onder meer de volgende akte (Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, RAZE, inv.nr. 4058, nr. 154). Daarmee passeren we de tijdgrens van Evenals in het vorige stuk zullen ze voortaan vrijwel alleen de letter e in zijn oude vorm tegenkomen. Wat dat betreft is de periode rond 1700 een breukvlak. Na dat jaar ging het schrift zich steeds meer ontwikkelen in de richting van het hedendaagse. Sommige letters geven wellicht ook problemen. Een voor de hand liggende aanpak is ook nu de letters terug te zoeken in de woorden die geen probleem geven. De transcriptie kunt u als Word-document (graag uw postadres erbij) vóór 1 september a.s. to en aan redactiewvz@zeelandnet.nl. U mag de transcriptie ook per post insturen. In dat geval is het adres: Secretariaat afd. Zeeland NGV, Koudekerkseweg 19, 4373 RB Biggekerke. Veel succes toegewenst!

18 Lezers schrijven Het Rijksarchief te Gent, door Caesar Hulstaert. Op de avond van de 30e maart had ik een vergadering in Gent. Omdat het al heel lang geleden was, dat ik het Rijksarchief te Gent had bezocht (in de 70er jaren van de vorige eeuw) en ik daar nog heel wat te zoeken heb op het gebied van de genealogie, besloot ik al s ochtends vanuit Middelburg naar Gent te rijden zodat ik de ochtend en de middag op het Rijksarchief in de Geraard de Duivelstraat zou kunnen doorbrengen om de parochieregisters van Gent en omliggende dorpen en steden te raadplegen. Tot mijn grote verbazing bleken de parochieregisters en de registers van de Burgerlijke Stand van Gent en omliggende plaatsen te zijn overgebracht naar het Rijksarchief te Beveren in afwachting van het nieuw te bouwen Rijksarchief te Gent, waarvan nog niet bekend is wanneer met de bouw zal worden begonnen. Thuisgekomen raadpleegde ik Archieven betreffende de Belgische provincies Oost- Vlaanderen en West-Vlaanderen aan ons uitgereikt door Felix Waldack (de voorzitter van de VVF Gent) op 29 januari j.l. tijdens zijn voordracht Archieven van Oost- en West-Vlaanderen. Hij had ons toen voorgehouden dat wij geen aantekeningen hoefden te maken, want dat alle informatie in het overzicht stond dat hij ons had uitgereikt. En inderdaad stond daar duidelijk in dat de archieven die ik wilde inzien naar Beveren waren overgebracht. Had ik maar voor mijn vertrek naar Gent dat document doorgelezen dan was mij een teleurstelling bespaard gebleven! Caesar Hulstaert, Middelburg Genealogie, Voorouders komen tot leven Deze rubriek staat duidelijk in de belangstelling van onze lezers! De redactie heeft weer een aantal inzendingen ontvangen, die ze helaas niet allemaal kan plaatsen in dit nummer. Allereerst is er een artikel over de familie Bernouille, het sluitstuk van een serie, die is verschenen in Van Zeeuwse Stam, geschreven door Miriam Neuteboom. Dan het eerste deel van een serie over de familie van Oostvoorn en een artikel over de herkomst van de familienaam Coumou. Vervolgens het tweede deel van de familie van Jilles van den Ameele en het derde deel van de familiegeschiedenis van Paul Lockefeir.Tenslotte is er nog een bijdrage van André Sijnesael over de familie du Pon. André Sijnesael is al méér dan dertig jaar aan genealogisch onderzoek bezig en heeft aangegeven dat hij méér voor Wij van Zeeland wil schrijven. En die toezegging nemen we graag in dank aan!

19 BERNOUILLE: EPILOOG IN ANTWERPEN Bij het onderzoek naar het voorgeslacht van Mattheus Bernouille, die gedurende de eerste helft van de 17 e eeuw te Goes woonde, was de eerste vraag of en zo ja hoe de Zeeuwse Bernouilles verwant waren aan het beroemde Bazelse geslacht Bernoulli, waaruit een groot aantal belangrijke wis- en natuurkundigen voortgekomen is. Die vraag kon bevestigend beantwoord worden: Mattheus Bernouilles grootvader was de Antwerpse suikerbakker Peeter Bernouille. Mattheus vader die eveneens Mattheus heette werd geboren te Antwerpen omstreeks 1558, verliet, als wees, omstreeks 1585 Antwerpen en vestigde zich te Middelburg. In werd hij voor 606 gr. Vls. eigenaar van het huis St. Christoffel aan de Markt te Middelburg. Hij was vettewarier, handelaar in vette waren, olie, zoals ook zijn oom Jacques Bernouille dat geweest was toen hij in Antwerpen woonde. In 1606 staat Mattheus overigens aangemerkt als koopman. De wis- en natuurkundigen, van wie de achternaam enigszins veranderde en zich fixeerde als Bernoulli stammen af van de broer van bovengenoemde Peeter, Jacques Bernouille, die zich omstreeks 1570 vanuit Antwerpen in Frankfurt am Main vestigde. Zijn nakomelingen zwermden uit over heel Europa en de belangrijkste tak vestigde zich te Bazel. Overigens had de vader van de broers Jacques en Peeter en Nicolaas Lyon Bernouille, zich, waarschijnlijk vanuit het gebied Artesië (Artois), tegenwoordig Noord-Frankrijk, toen nog behorend tot de Zuidelijke Nederlanden, rond 1520 te Antwerpen gevestigd. Hij was daar barbier en chirurgijn. Lyon trouwde met een rasechte Antwerpse, Paulina Bode en haar voorgeslacht is in het Antwerpse te traceren tot in de 14 e eeuw 7. Mattheus Bernouille, die wij hier ter onderscheiding van zijn vader Mattheus en van zijn zoon Mattheus, Mattheus (2) zullen noemen, was in 1631 klerk van notaris Jan van Rijen te Goes 8. Hij ondertekende als zodanig een akte waarbij hij achter zijn naam M. Bernoelie zijn leeftijd zette: 39. Het is opmerkelijk dat zijn zoon, eveneens Mattheus genoemd, op 18 februari 1638 op recommandatie van de magistraat van Goes, door de Staten van Zeeland gecreëerd en op 27 februari 1638 bij het Hof van Holland te s-gravenhage geadmitteerd werd als notaris. Hij resideerde tot 1642 te Goes, daarna te s-gravenhage. Op 15 september 1640 ondertrouwde hij te Goes met een vrouw die uit s- Gravenhage kwam, Adriana van Eyck. Uit zijn Goesse periode zijn geen stukken bewaard gebleven. Men zou even kunnen denken dat het dus de zoon Mattheus (3) was, die in 1631 notarisklerk was. Er van uitgaande dat deze 6 ZA, Rekenkamer D (tg.nr. 511), inv.nr , f. IVv ( ) 7 Zie voor de uitgebreide geschiedenis van de Bernouilles in Zeeland en Antwerpen en het voorgeslacht van de Bernouilles te Antwerpen: - Bernouille. De Antwerpse afkomst van de Zeeuwse tak, in: Van Zeeuwse Stam 132 (maart 2006) p De voorouders van de wiskundigen Bernoulli en de familie Bernouille in Middeleeuws Antwerpen in: Van Zeeuwse Stam 146 (sept..2009) p Kwartierstaat van Anna Loop (Antwerpen vóór ), vrouw van de suikerbakker Peeter Bernouille in: Van Zeeuwse Stam 151 (dec. 2010) p GA Goes, RAZE

20 jongste Mattheus niet voor 1614 geboren was en waarschijnlijk nog wel iets later (zijn vader Mattheus (2) was toen ongeveer 22 jaar en werd poorter van Goes in dat jaar), is het niet waarschijnlijk dat hij op 17-jarige leeftijd (of jonger) notarisklerk werd. Geeraert Bernouille, de andere zoon van Mattheus (2) en vader van o.m. Pieternella, was een rare vogel, althans volgens het verhaal over hem in Recht en Krom, een kroniek van de rechtspraak in Goes, 15 e eeuw Hij komt daarin naar voren als een straatschenner, een vrouwenaanrander en een vechtersbaas. Mattheus (2), die in 1612 te Dordrecht trouwde met de aldaar geboren Janneke Gerardsdr. de Jager, werd op 19 januari 1614 poorter van Goes. Het echtpaar kreeg een aantal kinderen te Goes, van wie er slechts twee volwassen werden, de bovengenoemde Mattheus (3) en Gerard. In 1617 kocht Mattheus (2) een graf in de Grote kerk te Goes: den 5en Mattheus Bournoeijlle een nijeuwe begravinge gecocht voor hem en zijn kinderen in den oude Nerkercke en syn kindt daer in begraven. Comt hier III pd. XVI sch. VIII gr. In de vele jaren dat Mattheus (2) in Goes woonde, woonde hij altijd in de Korte Kerkstraat. In de jaren 20 van de 17 e eeuw huurde hij aldaar een huis, waarschijnlijk het huis Korte Kerkstraat nr. 1, op de plaats waar na 1634 het waaggebouw verrees. Mattheus (2) kocht in 1632 het huis, tegenwoordig Korte Kerkstraat nr. 5. Het huis heette reeds in 1575 Het Land van Beloften en draagt deze naam nog steeds. In 1649 en de jaren daarna was Mattheus (2) mede-erfgenaam van zijn tante, Suzanna Bernouille, die te Antwerpen overleed op 8 september Mattheus was in zijn jonge jaren, omstreeks 1606 leerling-schilder geweest in het atelier van zijn oom Philip Liesaert te Antwerpen. Toen hij in 1612 te Dordrecht trouwde, stond hij te boek als schilder wonende in de Hopsack bij het Groote Hooft te Dordrecht. In het testament van zijn weduwe, Janneke de Jager, van 1667, is sprake van treffelijcke konstige schilderien, die haar kleinzoon Theodorus Bernouille, de zoon van haar reeds overleden zoon Mattheus (3) Bernouille, naast andere goederen, reeds gekregen had, zodat hij niet meer zou meedelen in haar nalatenschap. De nalatenschap van Susanna Bernouille was de moeite waard en de afwikkeling ervan nam dan ook jaren in beslag. Susanna Bernouille was een dochter van bovengenoemde Peeter Bernouille en Anna Loop. Peeter en Anna overleden beiden jong en lieten vier kinderen na: Mattheus (1), die rond 1585 naar Middelburg ging, Peeter, die bij zijn familieleden te Frankfurt voegde en daar op 29 november 1588 het burgerrrecht verwierf. Beide zonen verlieten Antwerpen, we kunnen ons afvragen of dat om religieuze redenen was, maar een feit is dat beiden protestant waren of werden, Mattheus (1) calvinist, Peeter lutheraan. De beide dochters, Heylwich (Heylken) en Susanna bleven Antwerpen trouw, reconciliëerden zich met de Roomse kerk, trouwden er en bouwden een bestaan op in het Antwerpen van de Contra-Reformatie. Heylken overleed op jonge leeftijd en liet twee kinderen na. Susanna trouwde met een kunstschilder, Philip Liesaert, die uit een schildersfamilie stamde. 9 A.J. Barth, F.H. de Klerk, W.P. den Toom, Recht en krom. Een kroniek van de rechtspraak in Goes, 15 e eeuw -1811, Goes 1990, p ; RAZE 1574 f.36v

21 Philip en Susanna trouwden te Antwerpen op 14 januari Op 11 augustus 1589 werden twee kinderen uit zijn eerste huwelijk in de St. Jacobskerk te Antwerpen reconciliati, verzoend of wel terug opgenomen in de schoot van de Roomse kerk. Dit gebeurde op het nippertje, vlak voor 17 augustus 1589, de datum waarop de termijn afliep van vier jaar bedenktijd, die Alexander Farnese, de hertog van Parma in 1585 na de val van Antwerpen ingesteld had voor de Antwerpse protestanten: zij konden ofwel zich verzoenen met de Roomse kerk ofwel emigreren. De Liesaerts kozen op de valreep voor het eerste. Terwijl Philip Liesaert het schildersvak uitoefende, bouwde Susanna een bloeiende kunsthandel op, samen met haar dochter, die eveneens Susanna heette. Van de vier kinderen uit het huwelijk van Philip en Susanna werden er slechts twee volwassen: Peeter, eveneens schilder en koopman, overleden vóór 18 maart 1632 en Susanna, die pas op veertigjarige leeftijd trouwde met de chirurgijn mr. Joannes Cocx en ten huize van haar moeder op de Lombardsvest haer eygen ende particulier negotie ende proffyt had in t vercoopen ende doende malen van differente schilderykens op copere platen ende in ebben lijsten Ook met het drukken en verkopen van boeken hield de familie zich bezig. De schilderijen werden in heel Europa verkocht, ook naar de Noordelijke Nederlanden, waar in Middelburg de broer van Susanna, Mattheus (1) optrad als bemiddelaar. Het is treurig te moeten constateren dat er van Philip Liesaert geen enkel bekend schilderij overgebleven is. Ook van bovengenoemde Mattheus (2), die bij zijn aangetrouwde oom als schilder in de leer geweest was, zijn geen schilderijen bekend. Susanna Liesaert overleed kinderloos vóór haar moeder en zo bleef er in 1649 een aanzienlijke nalatenschap over voor de neven en nichten van Susanna Bernouille. De inventaris van het sterfhuis bevat alleen al tegen de vierhonderd schilderijen. Er waren drie staken: de staak van de oudste broer van Susanna, Mattheus (1) in Middelburg, de staak van haar andere broer Peeter in Frankfurt en de staak van haar zuster Heylken te Antwerpen. De nagelaten dochter van Heylken, Catharina Hermans, was reeds voor 30 juni 1638 overleden en had bij haar man Joos Wouters, die borduurwerker was, vijf kinderen nagelaten. Susanna s in 1622 te Frankfurt overleden broer Peeter Bernouille had dertien kinderen gehad, maar slechts vijf van hen maakten in 1659 nog deel uit van de staak: Dierck, de kinderen van Jan Baptista, Peeter, de kinderen van Michiel en de kinderen van Anna Catharina. Ook van Susanna s oudste broer Mattheus (1) was er een aantal nakomelingen. Mattheus (1) zelf was voor 1642 overleden, maar zijn weduwe Emerentiana Cornelisdr. leefde in dat jaar nog. We weten niet wanneer zij overleed. In 1649 was Mattheus Bernouille (2) uit Goes in ieder geval de vertegenwoordiger van de Zeeuwse staak. Susanna Bernouille had haar schoonzoon Joannes Cocx in haar testament aangewezen als de executeur van haar testament. In oktober 1649 verbleef Mattheus (2) al te Antwerpen ten huize van Joos Wouters, de weduwnaar van zijn overleden nicht Catharina Hermans. En er was op dat moment al grote onenigheid tussen de executeur-testamentair en de testamentaire erfgenamen, bij monde van Mattheus Bernouille. Joannes Cocx had als executeur zijn intrek genomen in het huis van de overledene, genaamd de Drye Vlammen aan de Lombard

22 vest. Omdat Mattheus zich daardoor gehinderd voelde in de uitoefening van zijn rechten als erfgenaam, had hij uit het sterfhuis verscheidene goederen, brieven, papieren en munimenten weggehaald. De executeur had dat vervolgens in rechte laten verbieden, met het argument dat er eerst een verdeling gemaakt had moeten worden tussen de goederen waarop hij als erfgenaam van zijn overleden vrouw Susanna Liesaert uit hoofde van haar rechten op de nalatenschap van haar eerder overleden vader en eerder overleden broer Peeter Liesaert en de goederen waarop de erfgenamen krachtens het testament recht hadden. Mattheus repliceerde vervolgens dat er door notaris Loys van den Berghe al een behoorlijke staat en inventaris gemaakt was en eiste dat Joannes Cocx afstand zou doen van het executeurschap, verklarende dat het gehele gezag over het sterfhuis uitsluitend hem toekwam of wel degene in wie hij zijn vertrouwen stelde, Joos Wouters. Mattheus Bernouille (2) overleed te Goes in april 1654, zonder dat hij de definitieve afwikkeling van de nalatenschap van wijlen zijn tante Susanna Bernouille te Antwerpen had meegemaakt. Die afwikkeling kwam pas in Dit zal niet alleen te wijten geweest zijn aan de onenigheid. De verkoop van het onroerend en vooral van het roerend goed zal de nodige tijd gevraagd hebben. Bovendien verbleef een groot deel van de erfgenamen (ver) buiten Antwerpen. Mattheus en zijn zusters hadden wel verschillende malen een voorschot op de afrekening gekregen. Het is aardig dat uit deze finale afrekening nog twee zusters van Mattheus te voorschijn komen, die we nog niet kenden: Cornelia en Anna Bernouille. We zien ook dat de zusters van Mattheus in 1659 alle vier nog leefden. Van eventuele andere kinderen of kleinkinderen van Mattheus (1) vernemen we niets: zo is er bijvoorbeeld een Claes Bernouille die in 1620 te Delft trouwde als j.m. van Middelburg. We mogen er wel van uitgaan dat ook hij een zoon van Mattheus (1) was en vernoemd was naar diens oom, Nicolaes Bernouille te Antwerpen. De conclusie moet zijn dat Claes vóór 1659 kinderloos overleden was. Het door elk van de drie staken te erven bedrag was groot 5462 gulden en 19 stuivers. De vijf (overgebleven) kinderen van Mattheus Bernouille (1) te weten, Mattheus (2), Appolonia, Margriet, Cornelia en Anna erfden ieder 1092 gulden en 11 ¾ stuivers. Een zelfde bedrag werd geërfd door de staak van Peeter Bernouille, eveneens bestaande uit vijf kinderen of hun nakomelingen. De staak van Heylwich Bernouille erfde een zelfde bedrag. Dit moest gedeeld worden door de vijf kleinkinderen van Heylwich, de kinderen van Catharina Hermans en Joos Wouters, Peeter, Cornelia, Jacques, Sebastiaan en Jan Wouters. De finale afwikkeling was belangrijk genoeg om zelfs Janneken de Jager, de weduwe van Mattheus Bernouille (2) te Goes, naar Antwerpen te doen afreizen. Zij werd vergezeld door haar zoon Geeraert, die ook verschillende kwitanties ondertekent, hoewel in de actes steeds sprake is van haar oudste zoon Mattheus (3), die echter niet aanwezig was en ook niet tekende De inventaris van het sterfhuis van Susanna Bernouille berust in het Stadsarchief van Antwerpen, Notariaat inv.nr (not. L. vanden Berghe). Haar testament bevindt zich in Notariaat inv.nr f. 16 Stukken betreffende de procedure tussen Mattheus Bernouille en Joannes Cocx bevinden zich in SA Antwerpen Processen inv.nr. C3238 ( ). De afrekeningen betreffende de nalatenschap van Susanna Bernouille berusten in het SA Antwerpen, Notariaat, inv.nr (notaris G. van Hemselroij)

23 Ondertekening door de verschillende leden van de familie Bernouille, die erfden van hun tante, resp. oudtante Susanna Bernouille. De bovenste handtekening is van Janneke de Jager. Zij tekende met Yanken de Bernolie. Haar zoon Gerard staat onderaan. Hij tekent met Geraert de Bernoulie. De handtekeningen van Cornelia en Anna Bernouille uit de Zeeuwse staak ontbreken. Zij hadden hun familieleden een machtiging gegeven. Voor de behartiging van de belangen van de tak van Peeter Bernouille verbleef diens zoon Dierick (of Dietrich) Bernouille uit Frankfurt lange tijd te Antwerpen. Volgens een aantekening bij de vermelding van zijn grafzerk, die nog aanwezig is op het Peterskirchhof te Frankfurt, was Dietrich het zwarte schaap van de familie. Hij was geboren te Frankfurt op 12 april In 1641 werd hij veroordeeld wegens het gebruik van vervalste drogistwaren, waarbij zijn voorraden verbrand werden, hijzelf gevangen gezet werd en hij na zijn vrijlating een boete van 1000 rijksdaalders moest betalen. Dietrich overleed te Frankfurt op 3 augustus 1663 en werd begraven op het Peterskirchof aldaar. De grafzerk voor hem en zijn ouders Peeter Bernulli en Susanna von der Bach, beiden overleden in 1622 is nog aanwezig op het Peterskirchhof te Frankfurt am Main. Tekening van de grafzerk voor Jacques Bernouille te Frankfurt (overl. 1582) en zijn vrouw Francina Cocx (overl 1615). Zij hadden in totaal zeventien kinderen gehad, die allen genoemd worden op het grafschrift en daarboven ook afgebeeld zijn. De tekst is door sterke verwering vrijwel onleesbaar geworden, maar luidde voor Dierick (Dietrich) alsvolgt: Dieterich Bernulli Burger und Handelsmann in Franckfurt geboren An den 12. April gestorben den 3. Augusti Anno 1663 Zie ook: Eric Duverger, Antwerpse Kunstinventarissen, deel I, 3, deel I, 5, deel I, 6, deel I,

24 Seines Alters 63 Jahr. Des Seele Gött genad.mit Angst Noth und Unruh hab ich gebracht mein Leben zu. Jetzt lieg ich hier in meinen Grab Un ruh bis an den jüngsten Tag. Hij kon gedurende zijn verblijf in Antwerpen in 1659/1660 de afhandeling van verschillende zaken combineren. Hij trad ook op samen met Elizabeth Bernouille, eveneens afkomstig uit Frankfurt, die een nakomeling was van Jacques Bernouille. Zij trad op o.m. als gemachtigde van familieleden Bernouille te Frankfurt en te Danzig. Dierick was gemachtigd van Leon zoon van Remigius Bernouille, die te Florence woonde en van familieleden Bernouille te Breslau. Elizabeth Bernouille, die vergezeld was van haar man Arnoult Verjuijs verkocht op 12 augustus 1659 het Schoenlappershuys op de Burcht te Antwerpen en op 5 januari 1660 het naastgelegen huis Borchwal dat Jacques Bernouille gekocht had op 7 april Daarnaast werden verschillende andere huizen te Antwerpen verkocht, o.a. in de Lange Nieuwstraat aldaar. Op 11 augustus 1659 verkochten zij aan Joos Wouters het huis De Meercatte in de Lange Nieuwstraat. Zo kwam er in , ruim tien jaar na het overlijden van de laatste Bernouille te Antwerpen ook definitief een einde aan het bezit dat de verschillende leden van de familie nog altijd hadden aangehouden in de stad, ondanks het vroegtijdige vertrek van Jacques, Mattheus en Peeter dat al plaatsvond in respectivelijk 1570, 1585 en Miriam Neuteboom De geschiedenis van mijn voorouders van Oostvoorn : vanaf de 17 e eeuw op Overflakkee tot begin 20 e eeuw in Amsterdam. I: De eerste generaties uit de 17 e eeuw van Den Bommel Inleiding In twee eerdere artikelen voor Wij van Zeeland heb ik mijn ervaringen en lessen als beginnend genealoog opgeschreven. Uit deze zoektocht naar mijn voorouders vanaf de geboorte van mijn vader in 1902 te Amsterdam bleek dat de eerste vijf van de negen voorouder generaties vanaf de 17 e eeuw op het eiland Overflakkee hebben gewoond. Vandaar verhuisde men in het begin van de 19 eeuw naar Utrecht om na een verblijf aldaar van circa 30 jaar uiteindelijk in 1850 te belanden in Amsterdam. De volgende stap is het opschrijven van de stamboomgeschiedenis met daarin waar mogelijk wat lokale historische feiten en achtergronden om meer licht te kunnen werpen op de leefomstandigheden. De redactie vroeg mij daarvan verslag te doen in Wij van Zeeland. Het verhaal is natuurlijk te lang om in één uitgave te plaatsen zodat we het hebben opgesplitst in vier delen. In elk deel wordt een bepaalde periode beschreven waarin een of meer generaties in een zelfde stad of streek hebben gewoond. Het eerste deel, dat hieronder volgt, beschrijft de eerste generaties die in de 17 e eeuw in Ooltgensplaat e/o woonden. In het volgende 2 e deel bespreken we het wel en wee van de daarop volgende generaties van

25 Oostvoorn, die van rond 1705 tot het begin van de 19 e eeuw in Sommelsdijk en later Middelharnis woonden. Het waren merendeel vissers, hetgeen o.a. blijkt uit enige koop-en verkoopakten van schuiten. Vervolgens wordt in het 3 e deel het leven van maar één, maar wel een interessante, vooroudergeneratie beschreven. En wel vanaf zijn vertrek uit Middelharnis, een verblijf van meer dan dertig jaar in Utrecht, tot de aankomst van het gezin in 1850 in Amsterdam. Over deze betovergrootvader valt dan ook veel te vertellen. In het laatste, 4 e deel wordt het wel en wee van de jongste drie generaties geschetst in Amsterdam tot ongeveer 1914 het begin van de WO I. Met aan het eind nog enige conclusies over mijn voorouders en de verdere zoektocht. Waar gaat deel 1 nu precies over? Het is een wat bijzonder verhaal omdat het behalve een familiegeschiedenis vooral ook gaat over de identificatie van de eerste familierelaties en vooroudergeneraties. Het uitgangspunt daarbij is de huwelijksakte van Jan Jansz. van Oostvoorn. In het jaar 1705 huwde hij, volgens de huwelijksakte afkomstig van Ooltgensplaat, met Ariaentie Kortwegh, komende uit en wonende in Sommelsdijk. Tot dit jaar lukte het prima om met behulp van DTB-akten, gegevens uit de Burgelijke Stand, en andere akten de stamreeks van vader op zoon goed vast te stellen. Maar de DTB-boeken van voor 1705 uit Ooltgensplaat e/o gaven geen duidelijkheid over wie de voorouders van Jan Jansz. waren geweest. Niet helemaal verwonderlijk met de aanwezige hiaten in de beschikbare DTB-boeken uit die tijd. Daarom is vervolgens op basis van de achternaam van Oostvoorn in zoveel mogelijk andere akten, w.o. koop-en verkoopakten, weeshuisboeken verder gezocht. Om zo alsnog de oudste generaties wonende in Ooltgensplaat e/o te kunnen reconstrueren. Op chronologische wijze bespreken we hieronder alle op de naam van Oostvoorn gevonden akten. Aan de hand hiervan volgt bijna van zelf de vermoedelijke familiegeschiedenis en de waarschijnlijke ouders en grootouders van Jan Jansz. van Oostvoorn. Gelukkig komen er maar een beperkt aantal verschillende voornamen voor met deze zelfde achternaam en is het aantal akten ook niet al te groot, waardoor het aantal familierelaties beperkt en overzichtelijk is gebleven. Wie waren mijn allereerste voorouders? Met absolute zekerheid kan de alleroudste voorouder niet worden bepaald. Maar op basis van alle tot nu gevonden akten uit plaatsen in de omgeving van Ooltgensplaat en van voor 1705 komt met een grote mate van waarschijnlijkheid ene Jan Pauwelsen van Oostvoren ofwel Oostvoorn, beide wijze van schrijven van zijn naam komen in die tijd voor, als oudste voorouder naar voren. Zo blijkt uit een overlijdensakte van 1643 dat ene Jan Pauwelsen van Oostvoorn komende uit Den Bommel op 28 juni zijn vrouw en kind heeft begraven op Ooltgensplaat. Hij zal dan waarschijnlijk rond 25 jaar oud zijn geweest, omdat dit erg lijkt op een overlijden in het kraambed van zijn eerste vrouw en kind. Hij zou dan ongeveer in 1620 geboren kunnen zijn in Den Bommel. Of wellicht geboren in het plaatsje Oostvoorn op Voorne-Putten en daarna met zijn vader verhuisd naar Den Bommel. In die tijd groeide het eiland Oveflakkee

26 door de verschillende inpolderingen van kwelders gestaag en bood aan de jongemannen van de omringende eilanden, en dus ook die komende van het eiland Voorne-Putten, veel nieuw land, werk en dus inkomen. We weten het niet. Hieronder in figuur 1 wordt een kaart getoond van de Maasmond in de 17 e eeuw met daarop het eiland Overflakkee. Hieruit wordt ook duidelijk dat de landbouw en visserij belangrijke bestaansbronnen zullen zijn geweest voor vele eilanders. Figuur 1: Kaart van de Maasmond uit 17e eeuw, bron NGV Rotterdam De veronderstellingen dat het om de oudste generatie gaat wordt verder bevestigd door de informatie uit andere navolgende aktes uit Den Bommel. Zo blijkt uit een verkoopakte dat ene Jan Pouwelsen van Oostvoren op 1 mei 1660 zijn huis voor 80 guldens in een openbare verkoop aanbiedt in Den Bommel. Het huis stond aan de buiten berm van de Tilsen droogdijk bij Den Bommel. Een dijk ten westen van Den Bommel en nu nog prima te vinden op de kaarten van Overflakkee. In de 17 e eeuw grensde de Tilsenpolder in het noordoosten nog aan het Haringvliet. Pas veel later na inpolderen van de voorliggende kwelders kwam de polder meer landinwaarts te liggen. Vermoedelijk is Jan dan ongeveer 40 jaar oud en in geldnood geraakt en daardoor gedwongen om zijn huisje te verkopen aan ene Jan Huijbregtsen van Oevere. Ongeveer zes jaar later op 19 februari 1666 wordt hij begraven, hetgeen blijkt uit een gaarder waarin staat dat ene Jan Pauwels op deze datum (hij zou dan circa 46 jaar kunnen zijn) begraven is in Den Bommel. Was de zeer zware storm die in december van het jaar daarvoor voor de Noordzeekust woedde wellicht de oorzaak? Vervolgens blijkt uit een akte van 4 april 1669 dat daarna ene Pauwels Janse van Oostvoorn, geboren in Den Bommel, in ondertrouw gaat met ene j.d. Aechie Bastiaans afkomstig uit s Gravendeel. Opvallend is dat het stel een paar weken later in Hekelingen trouwt, hetgeen blijkt uit een trouwakte in het streekarchief van Voorne-Putten. Hierin staat, dat ene Pauwels Jansz in april 1669 in Hekelingen trouwde met Aagje Bastiaans geboren in s Gravendeel en wonende in Den Bommel. Maar al kort daarna wordt vervolgens op 13 juli 1669 ene Pauwel Janse van Oostvoorn in Den Bommel begraven. Dit moet bijna zeker dezelfde persoon zijn geweest die als j.m. een paar maanden daarvoor is gehuwd met Aechie Batiaans. Het was waarschijnlijk de (oudste) zoon, van de eerder in 1666 overleden Jan Pauwels. Want de weduwe, laatste van Jan Pauwels, genaamd Joosien Arens Woursmansdr. blijkt in november 1669 zo veel schulden te hebben, dat hiervoor een regeling moest

27 worden getroffen. Na het overlijden in 1643 van zijn eerste vrouw is Jan Pauwels een aantal jaren later met haar hertrouwd. Josien Arens Woursmansdochter,weduwe wijlen laest van Jan Pauwelse van Oostvoren. heeft op den XXIXn november daeraen verleden schuldigh te wesen aen ende ten behouve van Willem Corvincxen Cromdijk de somme van driehondert carolus guldens spruijtende soo een hondert gulden van sekere obligatie als twee hondert gulden van geleenden gelde, onder speciael verbant van seker haer een gemet IIC LXXVI roeden lants met de huijsinge, schuer ende oven-keete daer opstaende, gestaen ende gelegen in den polder van den Bommel debet over den XLe penning van dien guldens 10 stuijvers Figuur 2: Attestatie van schulden en onderpand J.W. Woursmansdr. in Den Bommel 1669 De weduwe van Jan Pauwelse, met haar kinderen wonende in een huisje in de polder van Den Bommel zal na het plotselinge overlijden van haar vermoedelijk oudste zoon en tevens kostwinner Pauwels Janse, in de maanden daarna wel in de financiële problemen zijn gekomen. Schulden kunnen in zulke omstandigheden moeilijk worden afbetaald en om het gezin in leven te houden, moeten nieuwe aangaan. Op 9 november 1669 wordt daarvan door de schout en schepenen van Ooltgensplaat een attestatie opgesteld, zie figuur 2. Hieruit blijkt o.a. dat Willem Corvincxen Cromdijk een honderd gulden eerder heeft voorgeschoten en haar daarna twee honderd met onderpand huisje e.d. leent om het bedrijf voort te kunnen zetten. Hoe het de weduwe van Jan Pauwelse van Oostvoren, Joosje Woursmansdr. en haar kinderen verder verging weten we helaas niet. Maar uit een heel recente gevonden rechterlijk dossier onder de naam van Cromdijck contra Woursmans uit 1689 kunnen we afleiden dat nog slechts een klein deel van de schuld uit 1669 was afbetaald. Wel was ten behoeve van de afbetaling in 1675 officieel een hypotheek, met als onderpand het huisje, land en dergelijke opgesteld. En nu na het overlijden van de weduwe worden de kinderen, die vermoedelijk dan al veel ouder zijn dan 25 jaar, alsnog herinnerd aan deze schulden groot 300 gulden, die zij erven omdat deze nooit volledig zijn afbetaald. De procureur van Ooltgensplaat, Johannes Kortrijk, eist namens Willem Cromdijk (de eiser) van de kinderen (erven en gedaagden) deze schulden te erkennen en betalen, of te ontkennen. Het laatste geval met het gevolg dat het grootste deel van het land en de bezittingen (de erfenis) aan de eiser toevalt. De namen van de kinderen waar we naar opzoek waren worden helaas niet genoemd. Maar men kan zich voorstellen dat met een paar flinke zonen in huis de weduwe niet zo snel afbetaalde als de eiser wel gewild zou hebben. De volgende twee generaties Later, na het jaar 1669, vinden we andere aanknopingspunten voor de aanwezigheid van nog meerdere voorouders in Den Bommel, waarvan met meer ze

28 kerheid gesteld kan worden dat zij tot de voorouders van Jan Jansz. gehuwd in 1705 te Sommelsdijk, behoren. Het betreft allereerst een heugelijke gebeurtenis in 1673 en wel op 6 oktober. Dan gaat n.l. ene Jan Jansen van Oostvoorn, komende van Ooltgensplaat en wonende onder Den Bommel, in ondertrouw met Lijntie Marinus, een j.d. geboren en ook woonachtig onder Den Bommel, zie figuur 3. Figuur 3: ondertrouw akte Jan Jansen v Oostvoorn 6 oktober 1673 In de akte staat helaas niets over zijn ouders vermeld. Maar omdat hij dan vermoedelijk circa 23 jaar oud zal zijn geweest en dus wellicht geboren rond 1650, de zelfde periode waarin eerder genoemde Pauwels Janse van Oostvoorn is geboren, ligt het voor de hand dat het een (jongere) broer van Pauwels Janse betreft. Dan ongeveer een half jaar na het huwelijk overlijdt in 1674 op 14 maart het vermoedelijk eerste kind van Jan Janse van Oostvoorn. Ook overlijden volgens de begraafboeken van Den Bommel nog twee kinderen van een andere vader ene Jan Pauwels van Oostvoorn, respectievelijk op 20 oktober 1675 en 28 januari 1677 in De Bommel. Het lijkt er erg op dat hij de broer van Jan Janse en Jan Pauwels was en dus misschien de derde zoon van de in 1666 overleden Jan Pauwelse. Kennelijk gaat het verder goed met het gezin van Jan Jansen van Oostvoorn en Lijntie Marinus, want in 1675 op 14 januari koopt hij een huisje met schuur en bakkeet van ene Jan Jansen de Groot, zie koopakte met transcriptie in figuur 4. Een rosenobel is een (goude) muntstuk en het huisje staat aan de buiten berm van de Tilsen droogendijk van Den Bommel en wel aan de zuitsijde ervan. Vragen rijzen nu als, is dit hetzelfde huisje dat in 1660 door zijn vermoedelijke vader Jan Pauwelsen is verkocht in het openbaar en is er een samenhang met de later in dat zelfde jaar 1675 door de weduwe opgenomen hypotheek? De Zuitsijde is nu een gehucht (toen wellicht een paar huisjes) gelegen op het zuidelijke puntje van de Tilsendijk en zo misschien grenzende aan het land van zijn moeder Joosgen Wourmans. Dan in 1678 op 20 november wordt het voor zover ons bekend eerste en enige kind, genaamd Jan, van vader en moeder Jan Janse van Oostvoorn en Lijntje Marinus, in Den Bommel gedoopt. Getuige daarbij is ene Willem Marinusen Bierman. Maar minder dan 7 jaar later slaat het noodlot toe. Op 5 februari 1685 vindt namelijk door de voogd, genaamd Willem Marinusen Bierman, ten behoeve van het weeskind van Jan Jansz van Oostvoorn de verkoop van dit zelfde huisje plaats aan ene Jasper Jaspersz de Jonge. Het ligt voor de hand dat het weeskind, de eerder genoemde Jan, geboren in 1678, is. Waarschijnlijk zijn beide ouders dood want zijn moeder wordt niet genoemd. Dit kan overigens ook een andere oorzaak hebben. Uit de transportakte van het huis blijkt tevens dat toen ook al de prijs van een huis scherp daalde als het een min of meer gedwongen verkoop betreft. En dat zijn vader kort daarvoor in één van de wintermaanden op de nog jonge leeftijd van circa 40 jaar is overleden. Vervolgens lijkt het aannemelijk

29 dat het weeskind Jan van 7 jaar daarna verder opgroeide bij deze voogd Willem M. Jan Jansen de Groot heeft opden xiii dito getransporteert aen Jan Jansen van Oostvoorn seeckere huijsinge, schuijre ende backeet met het gebruijck vander erve gestaen ende gelegen alleen ten gedoogen ende tot simpel wederseggen alsvooren inde zuijtsijde op den buijten-berm vanden Tilschen droogendijck ende dat om ende voor de somme van seshondert carolus gulden met eenen rosenobel, ende een silvre ducaten tot spelde gelt te betaelen met eenhondert der voorszeide guldens nevens den Rosenobel ende silvre ducaten contant, ende dertigh gelijcke guldens jaerlijcx waervan tot 40 penning betaelt is XX guldens XVII stuivers Figuur 4: Koop huisje door Jan Jansen van Oostvoorn in 1675 Bierman. Waar woonde hij? Zeer waarschijnlijk in Ooltgensplaat waar Jans vader geboren was of in Den Bommel waar zijn vader woonde. We weten het niet. Maar op precies 19 februari 1705, trouwt zeer waarschijnlijk deze Jan als Jan Jansz. van Oostvoorne, komende van Ooltgensplaat, op 27 jarige leeftijd in Sommelsdijk met ene Ariaentie Melgers Kortwegh, j.d. van en wonende te Sommelsdijk. Waarschijnlijk vertrok deze Jan Jansz., een paar jaar eerder uit Ooltgensplaat, na zijn opvoeding bij zijn voogd, naar Sommelsdijk. Een havenstad die samen met het aangrenzende Middelharnis een sterke economisch opbloei doormaakte in deze periode. In die tijd was Sommelsdijk nog een Zeeuwse enclave in het gewest Holland en bezat ten opzichte van de omringende havensteden Middelharnis, Den Bommel en Ooltgensplaat gelegen in het gewest Holland, vele gunstige handels en visserij privileges. Hierdoor kreeg werd de economie gestimuleerd en kreeg men gemakkelijk werk en daarmee inkomen om in zijn levensonderhoud te voorzien. Samenvatting en conclusies Uit de informatie komende uit de op de naam van Oostvoorn gevonden archief documenten, waar onder DTB-boeken, gaarders, transportakten ed. van Den Bommel en Ooltgensplaat, volgt met zeer grote waarschijnlijkheid dat ene Jan Pauwelsen van Oostvoorn (volgens de oudste akte in 1643 afkomstig uit Den Bommel en wonende in Ooltgensplaat) de oudste voorouder is geweest. Dat daarover geen absolute zekerheid bestaat is waarschijnlijk het gevolg van diverse hiaten in de aanwezig DTB-akten. Zo ontbreken bijvoorbeeld de overlijden- en begraafgaarders van Den Bommel in een juist voor ons belangrijke periode als , en 1695 en dopen van Echter Jan Janse van Oostvoorn in 1673 getrouwd met Lijntie Marinus kan wel met grote

30 zekerheid via zijn nakomeling Jan gekoppeld worden aan de Jan Jansz., die in 1705 te Sommelsdijk huwde met Ariaentie Kortwegh. In figuur 5 volgt een overzicht van de eerste drie generaties voorouders. Tenslotte krijgen we uit de aktes de indruk, dat de bezitters van een huisje met een flink stuk landbouwgrond en een zogenaamde ovenkeet en later bakkeet, niet zonder redelijke middelen van bestaan waren. Hij had toestemming om brood e.d. te bakken, wellicht met graan afkomstig van zijn eigen land. Hij was dan misschien wel bakker en/of boer. Anderzijds duidt het vaak op al jonge leeftijd van 25 tot 45 jaar overlijden van de mannen erop dat men vermoedelijk het beroep van visser of schipper uitoefende. Overigens kan men kennelijk bij het ophalen van hout (takkenbossen) voor het stoken van bakovens ook verdrinken (bron mevr. E Lassing). Maar dit zou hier dan wel erg vaak zijn gebeurd. Figuur 5: Parenteel van Jan Pauwelsen van Oostvoorn, w.s. geb. Den Bommel rond 1620 Referenties Wij danken mevr. Eva Lassing en Georgine Plasschaert, vrijwilligers in het streekarchief GO, voor de hulp bij het vinden van veel voorouder informatie en Huib Uil voor hulp bij het corrigeren van mijn transcripties van de aktes. Voor de volledige stamboomgeschiedenis verwijzen wij naar een later dit jaar te verschijnen rapport hierover. De volgende bronnen zijn gebruikt: Websites van het streekarchief van Goeree-Overflakkee, de Historische vereniging de Maasmond en van de genealogiever t Feijne Kwartier. De DTB e.a. aktes komen uit het streekarchief van Goeree-Overflakkee, bijv.: o Den Bommel: inv , doopboeken ( ontbreken!); trouwboeken o Ooltgensplaat: inv , doopboeken en , trouwboeken , ondertr. akten o Gaarder boeken Ooltgensplaat en algemene middelen tot o Rechterlijke archief: nieuw Ooltgensplaat en Den Bommel Frits van Oostvoorn De familienaam Coumou Vindt deze naam zijn oorsprong in Frankrijk (Hugenoten) of in Zeeland? Om deze vraag te beantwoorden is er de afgelopen twee jaar uitgebreid onderzoek gedaan. Er is geen waterdicht bewijs gevonden voor zowel de Franse als de Zeeuwse variant. Er zijn echter vele aan

31 wijzingen en verbanden gevonden die het rechtvaardigen te veronderstellen dat de familienaam Coumou van Zeeuwse oorsprong is. In het hierna volgend artikel treft u alle bevindingen aan waarop bovenstaande veronderstelling is gebaseerd. Co met de Mouwe Volgens overlevering is de betekenis van onze familienaam Coumou afkomstig van onze voorvader Cornelis Thonise, zoon van Thonis Pieterse en Neeltje Crijns, gedoopt op 16 maart 1631 te Zierikzee, varensman. Hij had de bijnaam Co met de Mouwe. Hij had een rang overgeslagen en zijn rang werd aangeduid door een bepaalde kleur van de mouwen van zijn jas. Dit relaas is voor ons altijd authentiek geweest. Er zijn Coumou s die de naam uitspreken als Koemoe, en sommigen doen dat omdat zij denken dat de oorsprong Frans is. Onze familie Coumou nam aan dat zij niet echt tot onze stamboom behoorden. Deze overlevering werd doorgegeven door onze vader/grootvader, F.W.K. Coumou. Hij was sinds 1943 bezig met het uitzoeken van onze stamboom. In 1873 heeft ene Pieter Coumou al aan de stamboom gewerkt (noot 1). Sinds een aantal jaren zijn mijn zoon en ik, met veel enthousiasme verder gegaan. Veel hulp hebben we gehad van Chris van Splunter die al lange tijd onderzoek doet naar o.a. de stamboom Coumou. Franse Hugenoten We hebben een artikel in Ons Utrecht gevonden waarin Johan Coumou uit Utrecht, vertelde dat de Coumou s van de Hugenoten afstamden (noot 2). Hij had deze verklaring gelezen in een andere krant (noot 3). Na contact te hebben opgenomen, blijkt Johan Coumou tot onze stamboom te behoren. We vonden dat we de betekenis van onze naam eens goed moesten uitzoeken. Eenvoudig was dat niet, aangezien bijna al het archiefmateriaal uit Zierikzee door brand bij bombardementen en door overstromingen verloren is gegaan. Meertensinstituut, Debrabandere In de familienamenbank van het Meertensinstituut te Amsterdam stond dat de familienaam Coumou van oorsprong een vreemde taal was. Nadat we onze vraag naar de herkomst aan hen hadden voorgelegd, raadpleegden zij de heer dr. Debrabandere, een bekende filoloog. Hij kwam met de volgende verklaring: Indien Coumou voortkomt uit de Franse naam Coumoul kan sprake zijn van een beroepsbijnaam voor een korenmeter op grond van de betekenis van het Occitaanse woord comol = 'volle maat'. Dit staat ook vermeld in het boek Woordenboek van de familienamen in Zeeland van dr. F. Debrabandere (noot 4). Later bericht Debrabandere aan het Meertensinstituut en ons dat hij niet gelooft in de naamvorm Co met de mouwe. Volgens hem is het volksetymologie. Als de naam als kouwmouw wordt uitgesproken, is de associatie met een mouw logisch. Verder brengt hij

32 naar voren dat de naamvorm Co met de mouwe nooit in een bron is geattesteerd. Het gaat hier om een veronderstelling. Er wordt geen bewijs geleverd voor de Franse afkomst. Hugenoten: de Waalse Fiches bij het Centraal Bureau voor Genealogie. Onze volgende stap was het raadplegen van de archieven van de Hugenoten. Bij het Centraal Bureau voor Genealogie te Den Haag bevinden zich het zogenoemde Fichier wallon, waarin de DTB 11 -gegevens van vrijwel alle lidmaten van de Waalse gemeenten (kerkgenootschap) in ons land in de periode tot 1811 alfabetisch op naam zijn vermeld. Naamsvarianten zijn in dit fichier bij elkaar geplaatst. In dit archief komen de naam Coumou of varianten daarvan niet voor. Reacties website Inmiddels was de Coumou-stamboom op een website geplaatst. Hierop zijn veel reacties gekomen. Het bleek dat ook andere families Coumou (die wij niet kenden) van dezelfde overlevering van Co met de mouwe uitgingen. (Zie o.a. pagina 176 van het boek Van Brandal tot Commandeur, herinneringen van mr. Pieter Coumou opgetekend door Els Hekkenberg). Tevens ontvingen wij een kopie van een brief van archivaris P. D. de Vos uit Zierikzee aan een van onze voorvaderen gericht (d.d. 21 november 1911) over de betekenis van onze achternaam. (noot 5) P.D. de Vos, notariële stukken Naast dat de archivaris De Vos samenvattingen heeft gemaakt van de DTBboeken van Zierikzee (waar de originelen van verloren zijn gegaan), heeft hij ook de stamboom van de familie de Vos Coumou uitgezocht. In de hierboven vermelde brief (noot 5) schrijft de heer de Vos dat oorspronkelijk de naam van de familie Mouwe is. Dat baseert hij op diverse notariële stukken uit de 18 e eeuw. Deze notariële stukken zijn in tegenstelling tot de DTB boeken wel bewaard gebleven. Hij vermoedde dat onze achternaam afkomstig was van de bijnaam Co met de Mouwe. Mouwe, Comouwe, Coumou Uit alle gegevens hebben we het volgende kunnen vaststellen. De naam Mouwe komen we tegen in een testament uit 1711 (noot 6); dit is Thonis Cornelis(se) Mouwe gedoopt op 8 april 1666 te Zierikzee. Zijn vader was Cornelis Thonise, gedoopt op 16 maart 1631 te Zierikzee. Beiden waren varensman en zijn in rechte lijn onze voorvaders. Ook zijn zoons, Adriaan Thonese en Marinus komen in diverse testamenten voor met de achternaam Mouwe. Handtekeningen Adriaan en Marinus Tonesse Mouwe Doop- trouw- en begraafboeken

33 De dochter van Adriaan Thonese Mouwe, Tona overleden 15 oktober 1738, komt in het begraafregister van de Lieve Monsterkerk te Zierikzee voor als Komouwe (noot 7) De zoon van Adriaan Thonese, Dingemanse Adriaans, geboren juni 1729 te Zierikzee, wordt in het trouwboek vermeld als Dingemanse Adriaans Coumou, op 20 april 1755 getrouwd met Sijmetje Harteveld. (noot 8). Een zoon van deze Dingemanse Adriaans Coumou, Josias Dingemanse wordt daarentegen in het trouwregister Comou genoemd. De kinderen van Josias komen voor zowel als Comou (Dingeman, Commouwe (Cornelis) als Coumou (Adriaan). In die tijd was men minder precies met het noteren van namen dan wij nu gewend zijn. In de lijst van huiseigenaren van worden Dingemanse, Dingeman Adriaanse en Josias, Coumouwe genoemd. (noot 9) Als laatste komen we nog Adriaan Coumouw tegen in 1832 en Daarna wordt, zover wij nu weten, consequent de naam Coumou gebruikt. Het Meertensinstituut vermeldt tegenwoordig bij de familienaam Coumou: Tot dusverre is er geen sluitende verklaring voor de naam. Debrabandere veronderstelt dat Coumou voortkomt uit de Franse naam Coumoul, waarbij sprake kan zijn van een beroepsbijnaam voor een korenmeter op grond van de betekenis van het Occitaanse woord comol = 'volle maat'. Maar Franse herkomst blijkt niet uit de genealogie die teruggaat tot de 16e eeuw als de voorouders te Zierikzee zich nog uitsluitend van een patroniem bedienen. De achternaam verschijnt eerst in de tweede helft van de 17e eeuw in de vormen Comouwe en Mouwe. P.D. de Vos, de gemeentearchivaris van Zierikzee, veronderstelde in een brief uit 1911 dat het een bijnaam was voor een voorouder, die Co zou zijn genoemd, welke roepnaam mogelijk van Cornelis of Jacobus was afgeleid, en die vanwege het vissersberoep dat hij uitoefende beschermende mouwen droeg. Conclusie: Co met de Mouwe Op basis van bovenstaande concluderen wij dat de naam Coumou van Zeeuwse oorsprong is. Aangezien de vader van Thonis Cornelis Mouwe, Cornelis heette, gaan we er vanuit dat de naam Coumou afkomstig is van deze Cornelis: Co met de Mouwe. Alhoewel we deze bijnaam niet in bronnen hebben gevonden. De verdere uitlieg die de heer P.D. de Vos in zijn brief geeft:..de naam der familie was dus in het begin de 18 e eeuw: Mouwe. Dit is althans een Nederlandsch woord, zal ongetwijfeld wel mouw zijn, d.w.z. armbedekking. Onwillekeurig denkt men dan aan die kledingstukken, welke de vissersch gebruiken bij het inhalen der netten, het schoonmaken der visschen, losse mouwen van oliegoed of leder. Daar Uwe voorouders varenslieden of visschers waren (de visscherij was hier toen zeer bloeiend) is de oorsprong van den naam, mouw of mouwe wellicht daarin te vinden, vooral in een tijd, dat er veel bijnamen voorkwamen, die later onwillekeurig in familienamen overgingen. Van den naam Mouw of Mouwe tot Co- of Komouwe, later Coumou, is slechts één stap. Het voorvoegsel Co of Ko kan een verkorting zijn van Cornelis of Jacobus of uit anderen hoofde zijn aangebracht. P.D. de Vos

34 De uitleg van de bijnaam, als zou het met een rang te maken hebben, kan dus ook zijn dat het om de losse mouwen van de varensman Cornelis gaat. Noten Noot 1 Noot 2 Noot 3 Noot 4 Voorkant stamregister familie Coumou, auteur onbekend Artikel uit Ons Utrecht Van bloedbruiloft tot oorlogskind door Marie te Marvelde d.d. 1 juni 2009 Krantenartikel De immigratie der Hugenoten in Zeeland, datum en krant onbekend Debrandere dr.f. Woordenboek van de familienamen in Zeeland, niet gepubliceerd, te downloaden via naamkunde.net en aanwezig in de bibliotheek van het archief te Middelburg Noot 5 Vos P.D. archivaris te Zierikzee brief 21 november 1911 Noot 6 Aktenummer: RAZE , Microfiche: 4073/ Notaris: Cornelis Zeeman, Datum akte: 30/03/1711, Soort akte: testament (Familie- en erfrecht) Personen: Tonis Cornelisse Mouwe, Comparant, Zeeman, Zierikzee, Maetje Adriaens, Comparant, Zierikzee, Tonis Jansse, Getuige, Zierikzee, Isaac Lambregtse, Getuige, Zierikzee Noot 7 Noot 8 Noot 9 Begraafregister Lieve Monsterkerk te Zierikzee vermelding Tona Komouwe 1738 Trouwboek Ned. Hervormde kerk melding huwelijk Dingemanse Adriaans Coumou, 20 april 1755 getrouwd met Sijmetje Harteveld De lijst van huiseigenaren van waarin Dingemanse, Dingeman Adriaanse en Josias Coumouwe worden genoemd. De noten zijn in te zien via: Literatuur Hekkenberg E. Van Brandal tot Commandeur, herinneringen van mr. Pieter Coumou 2006 ISBN Debrandere dr.f. Woordenboek van de familienamen in Zeeland Vos P.D. de De grafschriften der voormalige St. Lievens-Monsterkerk te Zierikzee met een plattegrond dier kerk Vliet, A.P. van Vissers in Oorlogstijd, de Zeeuwse zeevisserij in de jaren Uil H. Zierikzee, monumentenstad aan de Schelde Voor de volledige stamboom en vragen c.q. opmerkingen: Ine Coumou, Linschoten april 2011 DRIE EEUWEN VAN DEN AMEELE s IN WEST ZEEUWS VLAANDEREN en AMERIKA (2) West Zeeuws-Vlaanderen, ook wel het landje van Cadzand genoemd, is een streek waar zich van oudsher veel immigranten

35 vestigden. Zo ook de Van den Ameele s. Velen kwamen erheen vanwege geloofsredenen: de Hugenoten uit Frankrijk, de Salzburgers uit Oostenrijk en Doopsgezinden, maar daarnaast ook Rooms Katholieken uit Vlaanderen. De grootste groep die zich hier vestigde was die van Protestanten uit Vlaanderen. Ook bleven hier militairen achter na hun diensttijd en bouwden een burgerbestaan op; militairen uit Duitsland, Schotland en Zwitserland. Voorts schippers en handelaren uit Holland en boeren uit andere delen van de provincie Zeeland. West Zeeuws-Vlaanderen werd dus een vestigingsplaats voor mensen uit allerlei streken en met verschillende godsdienstige overtuigingen. Naast de religieuze motieven voor de Protestantse Vlamingen speelden economische motieven ook een rol. Vlaanderen was dichter bevolkt en de grond minder vruchtbaar dan de grond in West Zeeuws-Vlaanderen, wat de bevolking hier wat welvarender maakte. Zoals ik eerder opmerkte waren de motieven voor het echtpaar Christiaan van den Ameele en Maaike Halfmaerte om in 1695 te verhuizen hoogstwaarschijnlijk van religieuze aard. De Van den Ameele s die naar de Verenigde Staten van Amerika emigreerden, maakten deel uit van de zogenaamde tweede emigratiegolf, die omstreeks 1840 begon. Na de Eerste Wereldoorlog verminderde de emigratie sterk. Gedurende de periode van zo n kleine eeuw vanaf omstreeks 1840 vertrokken er ongeveer mensen, beduidend meer dan uit andere streken in Nederland. De voornaamste redenen voor emigratie waren de slechte economische omstandigheden en geloofsredenen. De leden, die zich afscheidden van de Protestanten van de Nederduits Gereformeerde kerk, voelden zich belemmerd in hun godsdienstvrijheid. De meerderheid echter vertrok om economische redenen. West Zeeuws-Vlaanderen was een sterk agrarisch gebied. De zomer van 1845 was erg nat waardoor er een aardappelziekte uitbrak. In de jaren 1845 en 1846 vielen de graanoogsten tegen, waardoor de graanprijs erg hoog opliep. De aardappel was volksvoedsel nummer één voor de arbeiders en door de landbouwcrisis waren de lonen laag. Hoewel de Van den Ameele s kerkelijk betrokken waren, was de reden voor degenen die besloten naar Amerika te vertrekken, hoofdzakelijk gebaseerd op hun economische positie. Het was een groep van eerlijke, hardwerkende arbeiders, die haar vak verstond en die het geluk hoopten te beproeven in het verre Amerika, mede daartoe aangespoord door familieleden die al in Amerika woonden en de situatie aldaar mooi voorspiegelden. De Van den Ameele s, die naar Amerika getrokken zijn, zijn in hun verwachtingen niet teleurgesteld en dus geslaagd in hun onderneming. Geconstateerd kan worden dat hun nazaten vrijwel allen een goede positie in de tegenwoordige Amerikaanse samenleving veroverd hebben. Onze vele voorouders, die naar Amerika emigreerden, vertrokken per boot vanuit Rotterdam of vanuit Antwerpen in België. Ze waren afkomstig uit: Cadzand, Nieuwvliet, Retranchement, Sint Anna ter Muiden, Sluis, Zuidzande en Middelburg. De eerste voorouders die naar Amerika emigreerden en wel vanuit Cadzand in 1844 waren Johannes van den Ameele *1795 met zijn gezin

36 De laatsten in 1925 waren Abraham van den Ameele *1898 met zijn gezin. Het gezin van Janna van den Ameele *1864, gehuwd met Johannes Luteyn, emigreerde in 1904 maar kwam in 1912 naar Nederland terug vanwege Janna s heimwee. Sedert de vestiging van het gezin van Christiaan van den Ameele in Sint Anna ter Muiden in 1695, hebben in dit pittoreske dorp steeds veel Van den Ameele s gewoond en zijn er velen op het eeuwen oude kerkhof bij de bijzondere kerk begraven. Eigenlijk een zware vierkante torenstomp wat het restant is van een 14e eeuwse gotische kruiskerk. Vele honderden familieleden woonden de laatste drie eeuwen in West Zeeuws- Vlaanderen. De laatste in Sint Anna woonachtige Van den Ameele overleed in In West Zeeuws Vlaanderen, dit mooie landje apart, met wijde luchten, dozijnen kreken, zilte aromen en kilometers dijken met knotwilgen, wonen er ultimo 2010 nog slechts 12 mensen met de familienaam Van den Ameele en 7 in Oost Zeeuws-Vlaanderen. In Aardenburg (1), Breskens (2), Cadzand (1), Hoofdplaat (1), Oostburg (7) en in Terneuzen (7). ONZE AMEELE-VOOROUDERS EN WAYNE COUNTY NY De emigratie van Nederlanders naar dit gebied in het noorden van de staat New York begon al in het begin van de zeventiende eeuw. Tot 1840 was de immigratie van Europeanen zeer gering. De grote toevloed begon rond De eerste Nederlandse Van den Ameele, Johannes, geboren in 1795 emigreerde in 1844 vanuit de landstreek West Zeeuws Vlaanderen in de provincie Zeeland, met zijn gezin naar de Verenigde Staten van Amerika. De laatste Van den Ameele-emigrant was Abraham, geboren in 1898, die met zijn gezin de overtocht waagde naar het land van belofte in Veel van de emigranten uit West Zeeuws Vlaanderen vestigden zich in Wayne County in de staat New York. Sommigen trokken door naar Wisconsin, Michigan en Oregon. Ook uit andere delen van de VS kwamen er mensen naar Wayne County, onder meer uit het zuiden van het land. De mensen die zich in Wayne County vestigden kwamen vrijwel allen uit Nederland en nauwelijks uit andere Europese landen. In Wayne County maakten de West Zeeuws Vlamingen 80% van de bevolking uit. Thans kom je in dit gebied nog erg veel familienamen tegen die ook nu nog voorkomen in West Zeeuws Vlaanderen. Behalve in de kleinere woonoorden in deze streek vestigden zich ook emigranten in de stad Rochester. Omdat later menigeen per boot via Ellis Island Amerika binnenkwam, kozen sommigen ook voor de Staat New Jersey Overtocht op de Noorddam naar de VS

37 Het oversteken van de Atlantische Oceaan was een flinke onderneming en dikwijls een grote beproeving, zeker in de vroegere jaren. De accommodaties en algemene voorzieningen op de meeste schepen waren minimaal. Emigranten die vanuit Nederland vertrokken, moesten vaak zelf hun proviand aan boord meenemen voor de overtocht die vier tot zes weken duurde. De voornaamste reden van onze voorouders om naar Amerika te verhuizen was de slechte economische situatie in met name de landbouwsector. Er was een surplus aan arbeidskrachten zodat de lonen laag waren. Ze zochten een betere toekomst voor hun nakomelingen. Hun landgenoten die er al woonden spoorden de mensen aan om ook te komen omdat de algemene levensomstandigheden er beter waren en er betere kansen waren voor de toekomst dan waarin ze in hun thuisland verkeerden. De boeren en arbeiders arriveerden met weinig geld. Ze werkten eerst voor een boer en tevens gedeeltelijk zelfstandig op wat gepacht land. Ze werkten erg hard en verstonden hun vak goed. Ze waren gewend om hard te werken. Ze zetten als het ware hun voet tussen de deur om wat te bereiken. Men nam risico s. Al vrij snel verkregen ze zelf land in eigendom door hun ijver. Ze hadden de wind economisch wat mee omdat ze op het juiste moment arriveerden. Het land was vrij goedkoop, slechts 25 dollarcent per acre. De landbouwgrond was zeer vruchtbaar: de zogenaamde muck. Problemen ondervonden ze natuurlijk ook. Het graan dat verbouwd werd kon niet altijd verkocht worden waardoor het stro in de winter gebruikt werd als brandstof om de huizen te verwarmen. Naast het werk in de landbouw, het verbouwen van graan, werd er ook veel aan fruitteelt gedaan. Er zijn daar ook nu nog veel boomgaarden met bijbehorende industrie. Later vonden velen werk bij de Kodak fabrieken bij Rochester en natuurlijk ook in diverse andere beroepen. Er kwamen in Wayne County bijna enkel Protestanten. Rooms Katholieken waren een uitzondering. In 1927 woonden er bijvoorbeeld in Williamson 204 Protestante Nederlandse families en drie Rooms Katholieke. Gemengde huwelijken waren geen probleem. Sinds 1816 was er in East Williamson, voorheen Pickleville, een Presbyteriaanse kerk en in 1851 werd de eerste Hervormde kerk gesticht. De gemeente telde toen reeds 104 leden, voornamelijk afkomstig uit West Zeeuws Vlaanderen. Voor die tijd kerkte men in de school. Spoedig daarna werden er ook Hervormde gemeenten gesticht in Ontario (1884), Marion, Palmyra, Newark en Pultneyville. Enkele jaren later werd er een gebouw aan de Furnaceville Road als kerk in gebruik genomen. Enkele Ameele s waren nauw betrokken bij het tot stand komen van de kerkelijke gemeentes. Men gaf de voorkeur aan kerkdiensten in de Nederlandse taal. Het was lang niet altijd makkelijk om tot de vorming van een eigen Hervormde gemeente te komen. Abraham Ameele *1879, Josiah Ameele *1878 en Susanna Ameele- Johnson waren langer dan 50 jaar lid van dezelfde kerkelijke gemeente. Peter Ameele was een van de eerste ouderlingen in Ontario en mede onder leiding van Abraham Ameele, die ouderling was, werd er een kerkgebouw gesticht aan de Furnaceville Road

38 Vroeger, maar ook zeker nu nog speelt de kerk een belangrijke rol in het leven van de nakomelingen van de emigranten die inmiddels lidmaten zijn van diverse verschillende kerkgenootschappen. De nakomelingen van de emigranten zijn zich nog allen bewust van hun Nederlandse wortels wat op diverse terreinen tot uitdrukking komt. In de spreektaal te Wayne County worden er nog meerdere woorden gebruikt die afkomstig zijn uit het West Zeeuws Vlaamse dialect zoals sùssizzen, dûtse slao, slao deumekaore en preiprol. Dutch Reformed church in East Williamson NY NEW JERSEY In het begin van de twintigste eeuw emigreerden er nog enkele Van den Ameele s naar New Jersey. Het waren Hendrik van den Ameele *1880 en zijn gezin. In die tijd arriveerden de mensen in de Verenigde Staten via Ellis Eiland en vandaar was het niet ver weg naar New Jersey. Van de familieleden die zich in die streek vestigden is de familienaam Van Den Ameele gebleven. Ze wonen thans in de grens regio van de staten New Jersey, Conneticut en het zuidoosten van New York. Al in de achttiende eeuw werden er ook diverse Nederlands Hervormde gemeenten gesticht in de staat New Jersey; Bergen (nu Jersey City), Hackensack, Schraalenburgh, Acquackanonk (nu Passaic), Horseneck (nu Fairfield), Pompton Plains en Montville. Jilles van den Ameele Over de familietakken van Paul Lockefeir (3) De oudste voorvader die ik ontdekt heb, was Polydorus Eduardus Lockefeer, geboren op 30 september 1809 te De Clinge. Zoon van Gillis Francois Lockefeer en Jeanne Catharine Vioen. Hij is geboren voor het ontstaan van België. Het was een Franse akte die ik toentertijd niet kon ontcijferen, omdat ik absoluut geen kennis van de Franse taal had. Hij stond vermeld als Polydore Eduard Lockefeer. Uit de akte blijkt wel dat de achternaam met dubbel "e" geschreven werd. Polydore was getrouwd te Kieldrecht met Virginia Cole, geboren te Kieldrecht op 11 februari

39 Zij was de dochter van Bernare Martin Cole en Jeanne Catharine Windey. Ze kregen 8 kinderen. De eerst geborene kreeg de naam Albinus. Hij is geboren te Kieldrecht op 20 maart Dit was na het ontstaan van België. Op de geboorteakte van Albinus staat als achternaam "Lockefeir". Polydore ondertekent de akte echter met "Lockefeer". Het is mij bekend dat de naam Lockefeer in België in het algemeen met "ei" geschreven wordt. In Zeeuws Vlaanderen schrijft men vrijwel altijd "Lockefeer". Albinus is getrouwd op 09 december 1864 te Clinge met Pieternella Maas (Kleinenbreugel). Zij is geboren te Goes op 29 september 1827 en was een voorkind van Joanna Jacoba Kleinenbreugel. Ze is gewettigd door het huwelijk van haar moeder met Joannes Maas. Waarschijnlijk omdat in de geboorteakte van Albinus de achternaam als "Lockefeir" gelezen is, is Albinus in de trouwakte ook "Lockefeir" genoemd. Hij ondertekende de trouwakte echter met "Lockefeer". Albinus gaat met zijn vrouw in Goes wonen. Daar wordt zoon Daniël geboren op 17 juni Ook daar wordt de naam "Lockefeir" als achternaam gebruikt. Albinus ondertekent de geboorteakte weer met "Lockefeer". Vervolgens verhuist het gezin naar Veere waar nog twee dochters worden geboren, Veronica en Margarietha. Beide dochters hebben als achternaam "Lockefeer". Margarietha is jong gestorven en in de geboorteakte en overlijdensakte ondertekent Albinus met "Lockefeer". Veronica is als "Lockefeer" getrouwd met Nicolaas Rooze. Daniël, de zoon van Albinus, is mijn overgrootvader. Hij heeft de naam "Lockefeir" behouden. In zijn huwelijksakte ondertekend hij daar mee. Zijn vader Albinus blijft ondertekenen met "Lockefeer". Het is kennelijk gebiedsafhankelijk hoe de achternaam geschreven wordt in de Burgerlijke Stand. België "ei", Zeeuws Vlaanderen "ee", Zuid Beveland "ei" en Walcheren "ee". Hoe en waarom deze "ee" en "ei" ontstaan zijn is mij nog niet geheel duidelijk. Een goede aanwijzing is de achternaam van de opa van Polydore. Hij schreef "Lockefer" als achternaam. Het is bekend dat deze man wat

40 Frans bloed in zijn aderen had. Wanneer men dan de achternaam gaat ontleden is "fer" het franse woord voor ijzer. Mogelijk dat daardoor de verwarring is ontstaan. Hieruit blijkt weer eens dat het opzoeken van originele akten in het archief toch de moeite waard is en resultaat kan opleveren (Paul Lockefeir) Magdalena du Pon ( ) Ik zal mij eerst even voorstellen, ik ben André Antoine Sijnesael, geb. Rotterdam Mijn ouders zijn Johannes Augustinus Sijnesael, geb. Slijkplaat (gemeente Hoofdplaat, thans gemeente Sluis) en Marie-Louise Johanna de Schipper, geb. IJzendijke Ik heb drie kinderen, Marlon André, geb. Spijkenisse , Quinten Didier, geb. Spijkenisse en Isabeau Chantal, geb. Spijkenisse Mijn ouders emigreerden in december 1957, 2 weken na de geboorte van mijn broer Antoine van Schoondijke naar het drukke centrum van Rotterdam. Mijn vader werkte daar al enige tijd als trambestuurder bij de RET (en later bij de gemeentepolitie) en het heen en weer reizen (door de week in de kost en in het weekend thuis in Schoondijke) was een zware opgave, vandaar de verhuizing. In die tijd was dat nog een enorme overgang en vooral mijn moeder moest heel erg wennen aan het stadse leven. Mijn interesse voor genealogie was al vroeg gewekt. Als 15-jarige vond ik het heel intrigerend dat mijn moeders-moeder een Franse achternaam had. Het ging hier om Magdalena Rosalia du Pon, geb. Schoondijke , overl. IJzendijke , dochter van Abraham du Pon ( ) en Louisa Clementia Mussche ( ). Haar achternaam, Du Pon, moest wel op Franse herkomst duiden, zo vond iedereen in de familie. Dat dit niet zo was, bleek pas later, toen ik in de stamboom geklommen was. Kort na mijn Du Pon-onderzoek ben ik met mijn eigen familie begonnen, de familie Sijnesael, welke stamboom tot nu toe terug te voeren is tot Fransiscus Senesael (Sinnesael), die overleed Watervliet (B) en van wie ik nog steeds de herkomst niet heb kunnen vaststellen. Mijn voorouders komen van alle delen van Zeeland, uit Oost- en West Vlaanderen, Antwerpen en Noord-Frankrijk. Kleine voorouderlijke lijnen voeren terug naar Noord-Holland, Albrandswaard (Doen Beijensz-kwartieren) en Duitsland. De kwartieren van mijn kinderen van hun moeders zijde komen uit Nederlands-Indië en daarvoor uit Nederland, Duitsland, Frankrijk, België, Polen en Schotland. Grappig is dat ik met de moeder van mijn kinderen een aantal Thoolse kwartieren gemeen heb. Inmiddels staan er meer dan kwartieren van mijn kinderen in mijn computerbestand. Nu wil ik het echter over mijn voorouderlijke familie Du Pon hebben. Het was dus niet mijn eigen, niet alledaagse achternaam Sijnesael, maar de

41 naam Du Pon die mij op het pad van de genealogie dreef. In 1982, ik was 17, ben ik echt de archieven ingegaan. Dat was nog de tijd dat er geen computer te bekennen was in het Rijksarchief in Middelburg. Internet moest nog uitgevonden worden, althans voor de gewone man. Dat betekende dus : de paden op en de lanen in! De akten van de burgerlijke stand kregen we nog in originali. Kartonnen banden, met linten bijeen gehouden met daarin de originele akten van de burgerlijke stand. Via een geel opvraagbriefje kreeg je via de studiezaalambtenaar (o.a de bij velen nog welbekende zeer vriendelijke en behulpzame heer Mentink) de gevraagde stukken, die met een liftje naar de studiezaal kwamen. Het was in de familie algemeen bekend dat mijn overgrootvader, Abraham du Pon een zogenaamd onecht kind was. Een natuurlijk kind zouden we nu zeggen. Hij werd geb. Biervliet Zijn vader was officieel althans - onbekend, zijn moeder was Magdalena du Pon. Ik vond al snel dat Magdalena niet alleen Abraham kreeg, maar ook nog enkele andere kinderen, allemaal onecht, vader onbekend dus. De aangever was steeds Jacobus Timmerman. Dat was toch wel een intrigerende toestand. Een onwettig kind kwam vaker voor, maar meerdere achter elkaar was toch wel wat minder gebruikelijk. Ik ging er eens met mijn oma, Magdalena Rosalia du Pon, over praten. Het lag gevoelig, maar mijn oma wist dat haar vader, Abraham du Pon, heel goed wist dat ene ouwe Ko zijn vader was. Verder had mijn oma enkele neven en nichten met de achternaam Timmerman. Méér aanknopingspunten waren er niet. Uit mijn onderzoek in de archieven kwam echter wel het nodige naar voren. Mijn over-overgrootmoeder Magdalena Pons werd geb. IJzendijke als dochter van Adriaan Pons en Johanna van de Sande. Het valt dus meteen op dat de familienaam Pons was en geen Du Pon. Na Magdalena komt de naam in de familie wisselend voor als Pons, du Pon en de Pon(s), maar vóór Magdalena is het vrijwel altijd Pons, op enkele uitzonderingen na. De oudste voorvader van Magdalena was Cornelis Pons, begr. Zaamslag , tr. Janna de Burgemeester. Het echtpaar woonde in de buurtschap Reuzenhoek (Notarieel archief Terneuzen, , nr 907/6). Over de voorouders van Cornelis Pons is niets bekend. Helaas zijn de bronnen van Zaamslag dermate beperkt dat ik geen nadere gegevens heb kunnen vinden. Mogelijk was Cornelis een zoon van Arie Pons, geb. ca 1710, tr. Adriana van Luik. Arie Pons was een zoon van Dirk Pons, geb. ca 1670, begr Zaamslag , tr Cornelia Vets. Opvallend is dus dat de naam Pons ergens halverwege de 19 e eeuw plotseling in du Pon is gewijzigd. Wie dat heeft gedaan en waarom is volstrekt onbekend. Maar terug naar mijn over-overgrootmoeder Magdalena du Pon, zoals ik haar voortaan zal noemen. Magdalena trouwde te Biervliet met Jacob Timmerman, geb. Hoofdplaat , overl. Biervliet , zoon van Jacob Timmerman en Martha Slink. Jacob was weduwnaar van Johanna Adriana Catharina Lense, geb. Schoondijke , overl. Biervliet , dochter van Pieter Lense en Magdalena den Boer. Uit het huwelijk Timmer

42 man-lense was onder meer aan zoon geboren, Jacob Timmerman, geboren Biervliet 14 maart 1844, overl. Sluis Magdalena du Pon was dus even oud als haar stiefzoon Jacob. Misschien voelt u de bui al hangen. Jacob Timmerman junior, geboren Biervlier , trouwde te Biervliet met Sara Eckebus, geb. Breskens , dochter van Francois Eckebus en Jacomina van de Plassche. Het echtpaar Timmerman-Eckebus woonde te Biervliet en kreeg 5 kinderen, die allen op jeugdige leeftijd overleden. Na het overlijden van Jacob s vader, Jacob Timmerman sr, de echtgenoot van Magdalena du Pon te Biervliet, trok Magdalena du Pon in bij haar stiefzoon en diens echtgenote. Magdalena had toen al een onwettige zoon gehad: Johannes du Pon, geboren Biervliet , overl. aldaar Er volgenden er meer! Op werd Jan du Pon (later De Pon) geboren. Hij overleed op te Oostburg. Vervolgens kwam Jacoba du Pon, geboren Biervliet , overl. Sluis Daarna nog Jacob du Pon, geb. Biervliet , overl. aldaar En tenslotte mijn overgrootvader, Abraham du Pon, geb. Biervliet , overl. IJzendijke Mijn oma gaf dus al aan dat Ouwe Ko haar opa was. Nu heb ik uiteraard geen sluitend bewijs en DNA-onderzoek gaat wat ver, maar vrijwel zeker was Ouwe Ko identiek aan Jacob Timmerman junior ( ). Dat betekent dus dat de kinderen van Magdalena du Pon kinderen waren van haar stiefzoon. Magdalena woonde bij haar stiefzoon in huis, blijkens het bevolkingsregister van Biervliet, en ook de echtgenote van Ouwe Ko, Sara Eckebus woonde daar uiteraard. Magdalena was niet zo braaf dus! Hetzelfde heeft te gelden voor Ouwe Ko Timmerman, die zijn echtgenote dus veelvuldig bedroog met zijn eigen stiefmoeder.. Mogelijk speelde het leeftijdsverschil tussen Ko en Sara (zij was ruim 10 jaar ouder en zijn stiefmoeder was even oud als hijzelf!) een rol. Bizar is het in ieder geval wel. De familie was arm en je kunt alleen maar raden naar de sfeer die in huize Timmerman bestaan moet hebben. Het moet voor Sara Eckebus een moeilijk leven zijn geweest, vooropgesteld dat zij er van geweten heeft. Sara s eigen kinderen stierven allen heel erg jong, terwijl Magdalena 3 kinderen groot zag worden, kinderen die vrijwel zeker van Sara s man waren. Wie dacht dat vreemde relatievormen alleen tegenwoordig voorkomen, vergist zich dus. Ook de 19 e eeuwse mensen konden er blijkbaar wat van. Maar nogmaals, of het allemaal 100 % juist is kan ik niet bewijzen. Het is gezien de feiten echter wel zeer waarschijnlijk dat Ouwe Ko Timmerman de vader van mijn overgrootvader was! Magdalena overleed overigens te Biervliet , 80 jaar oud. Mijn overgrootvader had een groot portret van haar boven de haard hangen, zo vertelde mijn moeder mij. Toen hij echter eens een enorme ruzie had met zijn echtgenote, Louisa Clementia Mussche, heeft mijn overgrootmoeder het portret verscheurt en in de vuilnisbak gegooid

43 Voor alle volledigheid : mijn overgrootmoeder Louisa Clementia Mussche is geboren IJzendijke en overl. Oostburg , dochter van Edemondus Mussche (afkomstig uit Waterland-Oudeman) en Rozalia Juliana Belderok. Tot zover het allerminst reguliere leventje van mijn over-overgrootmoeder Magdalena du Pon! André Sijnesael, Spijkenisse, 1 maart 2011 Genealogie, Voorouders.. Vraagbaak Vanuit Canada ontving de redactie de volgende wat erg ruime - vraag van Dick van Weelderen. Mijn voorvaders Jan Storm ong en Theodorus de Haeze ong kwamen beiden uit Kruiningen. Kunt U mij vertellen wanneer ze geboren waren, alsmede de namen van hun ouders en de DTB gegevens van allen. Met vriendelijke dank, Judicus A.D. (Dick) van Weelderen, 325 Woodside Place, Okotoks, Alberta, Canada T1S 1L9 Na een wisseling tussen redactie en Dick van Weelderen, kwam er wat méér duidelijkheid en werd ook de link met Nederland verklaard. Dick van Weelderen heeft bij de Holland-Amerika-Lijn gevaren en als eerste stuurman bij GHV. Daarna heeft hij Economie gestudeerd aan de Universiteit van Rotterdam en is voor NSU naar Canada gegaan. Daar gebleven. Wil nu een stamboom maken, opdat zijn nazaten die geen Nederlands meer kennen, toch hun afkomst weten. De Zeeuwse voorvaders van de familie dateren van vóór 1661! Hij vulde zijn vragen nog aan met de volgende: graag dtb-gegevens van Johanna v.d. Markt overleden 1672 Middelburg, Maria Picquet, Jan Storm (1569) Overigens komt Dick van Weelderen in het oktobernummer uitgebreid aan het woord over zijn onderzoek naar de Nederlandse en Zeeuwse roots in onder andere de bestanden van Family Search. Zeeuwse Activiteiten Genealogische Dag in het Zeeuws Archief (onder voorbehoud) Lezing mevrouw Lepoeter over de Geschiedenis van Kapelle Najaars-ledenvergadering afd ZLD ivm najaars-vergadering NGV-Utrecht + le- zing dhr Kort over veldwachters in Zeeland Voor de evenementenlijst van de NGV zie:

44 Programma Zeeuws Archief mei - september 2011 De Nederlandse burgerlijke stand is een resultaat van de Franse Revolutie. Overal waar de Franse keizer Napoleon Bonaparte aan de macht kwam, werd de burgerlijke stand ingevoerd. Dat betekende dat de gegevens van iedere inwoner op een gestandaardiseerde manier werden vastgelegd. Daartoe werd een nieuwe ambtenaar aangesteld, de ambtenaar van de burgerlijke stand. Geboorte, huwelijk, echtscheiding en overlijden worden sindsdien in het gemeentehuis bijgehouden, in de registers van de burgerlijke stand. De invoering van de burgerlijke stand begon in het zuiden van het land. In Zeeland was dat in Zeeuws- Vlaanderen in 1796 en in Vlissingen in De overige delen van Nederland volgden in Anno 2011 biedt het Zeeuws Archief de gegevens uit alle openbare akten gratis online aan. Het is het resultaat van maar liefst vijftien jaar vrijwilligerswerk én de bouw van onze genealogische website Als bron voor historisch of stamboomonderzoek zijn de akten van de burgerlijke stand onmisbaar; ze zijn de objectieve weergave van persoonlijke gebeurtenissen van lief & leed. Speciaal voor u heeft het Zeeuws Archief een gevarieerd programma samengesteld, met de burgerlijke stand in de hoofdrol. U bent van harte welkom! Akten van Lief & Leed jaar Burgerlijke Stand Zeeuwse levenslooprituelen rondom geboorte, huwelijk en overlijden. Tien schijnbaar doorsnee Zeeuwen worden tot leven gewekt. T/m vrijdag 13 januari 2012 in gebouw Zeeuws Archief, maandag t/m vrijdag en de eerste zaterdag van de maand, uur, toegang gratis. Akten van Lief & Leed jaar Burgerlijke Stand Verliefd, verloofd en getrouwd in Veere. T/m maandag 31 oktober 2011 in het Stadhuismuseum De Vierschaar te Veere, zaterdag t/m donderdag, uur, toegang 1,50, t/m 12 jaar gratis

45 Cursussen Zaterdag 10 september 2011: Genealogische wandeling door Veere, door Peter Blom. Veere, uur, vertrek bij het stadhuis aan de Markt in Veere. 19,- Vrienden van het Zeeuws Archief en ZVU-leden; 22,- nietleden. Aanmelden via website Zaterdag 1 oktober 2011: Bidprentjes en genealogie, door Ferrie Moubis Bij Rooms-Katholieke begrafenissen krijgt u vaak een bidprentje mee. Daarop staat een korte levensschets van de overledene en meestal een foto. Wat is de geschiedenis van bidprentjes en hun ontwikkeling door de eeuwen heen? Ferrie Moubis, voorzitter van de Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling Zeeland, vertelt u zaterdag 1 oktober daar alles over. Hij gaat in op de oorspronkelijke functie van het bidprentje, de veranderingen in vormgeving, teksten en afbeeldingen in de loop der tijden en de functie van het bidprentje in onze tijd. Zaterdag 1 oktober, uur, in het Zeeuws Archief. 19,- Vrienden van het Zeeuws Archief en ZVU-leden; 22,- niet-leden. Aanmelden via website Ledenmutaties per 31 mei 2011 Nieuw lid: Dhr.R. van Berkel Nieuwstraat AN Koewacht Dhr. R. Theunissen Zonnebloemstraat PL Goes Mw. J. Rogier Diestburgstraat B-3071 Erps-Kwerps België Mw. A.M. Assink Strawinskystraat XN Nieuwegein Nieuw bijkomende lid: Mw. N. Slager Vogelzand GH Den Helder Overleden: Dhr. A.K. van der Sluijs de Ruijterstraat BB Koudekerke Dhr. A.J. Witte De Komme ES Kapelle Dhr. A. op 't Hof Rooseveltweg GS Wageningen Dhr. J.H.A. Berger Reigerspark AA Purmerend Adreswijziging: Dhr. H. Doeleman Hzn Dwarsweg CR Winterswijk Ratum Dhr. J.C. Lagendijk Ravenstein HW Kruiningen Dhr. J. Brouwers Scheepvaartstraat BB Breskens Per telde de afdeling Zeeland Geen lid meer Nieuw lid Nieuw bijkomend lid Totaal 396 leden 4 leden 4 leden 1 leden 397 leden, waarvan 41 bijkomende

46 Stichting genealogische Publicaties Van Zeeuwse Stam op USB credit-card formaat De Stichting Genealogische Publikaties heeft de nummers 101 t/m 151 digitaal op een USB-Credit-card gezet. De kosten bedragen 15,50 inclusief verzendkosten. Bestellen kan door overmaken van 15,50 op rekening P t.n.v. St. Genealogische Publikaties Zld, Schippersweg 26, 4455 VP Nieuwdorp, onder vermelding van usb credit card VZStam Advertentie Prae 1600 Club De volgende uitgaven zijn nog leverbaar: C004 7,05 C018 8,20 C016 11,35 BAERSDORP,VAN, Genealogie van de Heren van BAERSDORP ; aug.1991, 83 pag., bew: J.de Ruiter BOUDEWIJNSKERKE, Het trio van - Hofsteden in het Kerkenblok op Walcheren, Eigenaren en baanders , 1995, 102 pag., bew: J.Chr.Verhage. INGELSE, Genealogie van de familie; naar het artikel in Van Zeeuwse Stamsep.1994, 162 pag., bew: J.Chr.Verhage C008 13,50 LOKERSE, Genealogie van de familie C007 7,95 C017 12,70 C005 7,95 C012 7,25 C001 4,55 LUTIANO, LORENZO da, Kroniek, ; juni 1992, 92 pag., bew: drs.m.p.neuteboom-dieleman MINNAAR(D), Genealogische aantekeningen aangaande het geslacht -; 1986, 182 pag., bew: E.B.G.Lokerse CHENGE,VAN, Genealogie, 'shr.arendskerke en Sabbinge, 13e/14e eeuw; nov.1990, 96 pag., bew: J.de Ruiter VRIESE VAN OOSTENDE, DE, Genealogie van de familie -; mei 1993, 92 pag., bew: J.de Ruiter WATERVLIET, Genealogie van het Zuid Bevelandse geslacht 1989, 48 pag., bew: E.B.G.Lokerse C013 5,25 WEMELDINGE, Genealogische studies 1; jan 1993, 58 pag., bew: H.Fossen Voor het bestellen van onze publicaties is het voldoende om de codeletter en het nummer op te geven. Alle prijzen zijn exclusief de verzendkosten. De meeste uitgaven zijn uit voorraad leverbaar. Zo niet, dan kan het enige weken duren voor U de titel thuisgestuurd krijgt. Genealogische Publikaties Zeeland p/a J.G.Polderdijk; Schippersweg 26, 4455 VP Nieuwdorp Bestellingen via genpubl@zeelandnet.nl En heeft u al nagedacht over een correspondent-schap?

47 Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling Zeeland Bestuurssamenstelling F.A.J.M. Moubis (Ferrie) Voorzitter Tabakstraat 24A 4561 HW Hulst R.J. de Groot (Rob) Secretaris Koudekerkeseweg RB Biggekerke A. Maljaars webmaster Majoorwerf CA Zoutelande J.G. Polderdijk (Jan) Penn.meester Schippersweg VP Nieuwdorp Y. Bliek (Yvonne) Lid Nwe Vlissingseweg AE Vlissingen J.L. Oosthoek (Jan) Lid Sterappelstraat LE Kapelle vakature Correspondentieadres: Secretariaat afdeling Zeeland NGV, Koudekerkseweg 19, 4373 RB Biggekerke; Redactie Mededelingenblad Wij van Zeeland : redactiewvz@zeelandnet.nl R.J. de Groot Koudekerkseweg 19, 4373 RB, Biggekerke J. den Ouden Middenstraat BS, s Gravenpolder nisso@zeelandnet.nl A.L. Minderhoud Kapelseweg PD, Kloetinge arjaan@minderhoud.com A.M. van Gessel Kleine Beer HP, Oostburg Webmaster A. Maljaars Majoorwerf CA, Zoutelande webmasterngvzld@zeelandnet.nl Cals, afd Zeeland Mw Y. Bliek Nwe Vlissingseweg AE, Vlissingen calszeeland@zeelandnet.nl Haza-21 Helpdesk J. Remijn Claushof SL, Goes j-remijn@hetnet.nl Werkgroep Computergenealogie: G.C. Bek Spinellihof GP, Goes J.C.M. Hoornick Notestraat EB, Goes A. Maljaars, Majoorwerf CA, Zoutelande J.G. Polderdijk Schippersweg VP, Nieuwdorp genpubl@zeelandnet.nl A. Taal J.van Reigersbergstr XC, Middelburg J. van Zweeden Nassaulaan CB, Baarn Afgevaardigde naar de ALV van de NGV F.A.J.M. Moubis Tabakstraat 24 A 4561 HW, Hulst Bij de voorplaat: Zeeuws Archief, KZGW, Zelandia Illustrata II : ZI-II Panorama van Middelburg, met de haven, onder andere de Oostkerk (1665), de nieuwe kamer van de Verenigde Oost-Indische Compagnie aan de Breestraat (1671), de Dampoort, houtopslag en met personen op de voorgrond, middenrechterblad. "Middelburgum..." Het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen ondersteunde de uitgave door af te zien van de vergoeding van de gebruiksrechten.