Overdenking door ds. J.C. de Raadt op de 6 de zondag na Epifanie, zondag Quinquagesima, 50 ste voor Pasen Opstandingskerk, 11 februari 2018

Transcriptie

1 P a g i n a 1 Overdenking door ds. J.C. de Raadt op de 6 de zondag na Epifanie, zondag Quinquagesima, 50 ste voor Pasen Opstandingskerk, 11 februari 2018 Schriftlezingen: Exodus 2, 23 3, 15 Marcus 1, Mozes is uiteindelijk herder geworden Maar weet u nog het met hem begon? Herinnert u zich zijn geboorte?... Dat hij ternauwernood aan de verdrinkingsdood ontkwam Z n moeder had een biezen mandje in elkaar gevlochten, hem daarin op het water gezet, het water waarin hij eigenlijk de dood had moeten vinden Bevel van Farao Ze had wel lef, z n moeder En daarna was de dochter van Farao gekomen Je hield je adem in: hoe zou dit aflopen?... Zou ze dit Hebreeuwse kind alsnog Maar gelukkig, ze redt het jongetje uit het water! Groot mag dat kereltje vervolgens worden Maar u weet zelf: groot worden, volwassen worden gaat niet vanzelf Het gaat gepaard met groeistuipen, je loopt hier en daar butsen op, trauma s misschien Wie ben ik nu eigenlijk? Wie wil ik zijn?... Een heel proces En dan heet je ook nog Mozes Want de eerste tijd wordt hij gezoogd door zijn Hebreeuwse moeder, zijn jeugd brengt hij echter door aan het Egyptische hof Mozes is een Egyptische naam Waar hoort hij nu bij eigenlijk, wie is hij?... Als hij eenentwintig geworden is, zoekt hij de mensen van zijn volk op, gaat hij terug naar zijn roots, zou je kunnen zeggen Zoals dat bij ons ook wel gebeurt U kijkt ongetwijfeld ook wel eens naar programma s als Spoorloos, Verborgen verleden Je wilt weten waar je vandaan komt, bij wie je hoort

2 P a g i n a 2 Alleen gaat het dan mis Als Mozes ziet onder welke omstandigheden zijn volksgenoten moeten leven, hoe ze dwangarbeid moeten verrichten, daaronder bijna bezwijken Hij is erbij als een Egyptenaar een Hebreeuwse man slaat, iemand van zijn volk dus! Mozes is een driftkop Nou, dat ik weet nog niet Hij wordt in ieder geval zó kwaad, hij slaat die Egyptenaar dood! Moeilijk hoor, om groot, volwassen te worden! Nu kleeft er bloed aan je handen, Mozes!... En Farao komt erachter. Mozes moet vluchten Zo komt hij in het land Midjan terecht. Waar hij herder wordt, waar er niets anders óp zit dan herder worden Maar, Mozes, wat vind je daarvan?... Want herder zijn, het lijkt ons eerlijk gezegd, maar misschien hebben we er een te romantisch beeld van, het lijkt ons een rustig, bijna gezapig bestaan En is dat wat je wilt?... Je eigen moeder zette jou destijds in dat kistje op het water Op het water waarvan ze wist dat het je dood betekenen kon Maar zij zette jou er gewoon op! Een provocatie lijkt het bijna... Ze dacht dat je verdrinken zou?... Ze had de grootste verwáchtingen van je! Jij ging het maken!.. Maar kijk waar je nu bent, mijlenver uit de buurt van je volk Aan het Egyptische hof zien ze je al helemaal niet meer zitten En nu dan herder in Midjan... Hoe voelt dat, Mozes?... Hoe dat voelt?... Het volgende zegt genoeg Mozes is intussen met Sippora getrouwd, dochter van de priester van Midjan

3 P a g i n a 3 En het zoontje dat ze krijgen, Gersom zal het heten!..., roept Mozes Een naam die zoveel betekent als: een zwerver te gast ben ik, in een land dat ik niet ken Zo gelukkig is Mozes niet met de situatie!... Anders geef je je zoon niet zo n naam... Hoelang Mozes al herder in dat vreemde land is, weten we niet Misschien al wel veertig jaar! Het begint er namelijk op te lijken dat Mozes het er ook wel zo n beetje mee gehad heeft, met dat herderen in het steppeland Tot op een dag Het staat er eigenlijk heel bijzonder Mozes drijft vandaag zijn kudde tot voorbij het steppeland Tot voorbij het steppeland, alsof hij zover nog nooit gegaan is! Hij komt op voor hem tot dan toe onbekend terrein En daar blijkt dan de berg Gods te staan! De berg Gods Laten we meteen een misverstand over die berg uit de wereld helpen Want het is niet zo, dat Mozes, hij komt daar aan, ziet die enorme berg vóór zich, en meteen weet hij: dit is de berg van God! Of hij ziet het bordje: berg Gods Zo n bordje zou er geweest zijn? Ik ga het u langs een andere weg proberen uit te leggen Wanneer ontmoeten wij de Ene?... Mozes, stel, dat het waar is : dat hij al veertig jaar met die schapen rondtrok in de woestijn, en al die jaren is hij God nog niet tegengekomen Zoals hij zich ook niet van God bewust was geweest toen hij die Egyptenaar doodsloeg Wat moest hij nog veel leren, Mozes! Kende hij God wel? Wist hij van Zijn bestaan?... Zoals zijn moeder God wel gekend had Die haar kind immers liet dopen, neerzette op het water van de dood, en geloofde: nee, het zal niet verdrinken, dit kind!...

4 P a g i n a 4 je zult er nog versteld van staan van wat dit kind allemaal doen zal!... Zijn moeder wel, maar Mozes, kende Mozes God?... Inderdaad, als ouders laat je je kind dopen, maar zelf moet dat kind, eenmaal volwassen, ja! tegen die doop zeggen Dat gebeurt dan, of in elke geval gebeurde, als je belijdenis doet Is Mozes al zover?... En komt God daarvoor zomaar uit de lucht vallen?, hoe graag je dat misschien ook zou willen Er is niet meteen, pats boem, die berg Gods, en meteen ben je ook helemaal overtuigd Nee, die berg ligt in een tot dan toe voor Mozes onbekend stukje terrein, hij was er nog nooit eerder geweest, achter dat steppeland Hij moest ervoor van zijn gebruikelijke route afwijken God komen we tegen Al was hij maar nieuwsgierig geweest! Wat ligt daar nu eigenlijk verderop? Ik was er nog nooit, maar als ik nu eens zou gaan kijken Nieuwsgierig, want dan kom je in elk geval in beweging, zie je ook iets vóór je Maar het lijkt wel of Mozes alleen maar stuk liep op zichzelf, almaar in hetzelfde kringetje ronddraaide Nu durft hij tenminste de sprong naar het onbekende te maken! Of, met al die schapen om zich heen, wordt hij nu misschien opnieuw overvallen door de gedachte aan zijn volk Ziet hij ze opeens weer vóór zich, al die mannen en vrouwen die zijn als schapen zonder herder Zonder herder Hoe zou het eigenlijk met ze zijn? En op een gegeven moment kan hij aan niets ánders meer denken, is hij ook helemaal vergeten waar hij is God komen we tegen Nogmaals, het is geen kwestie van: pats boem, daar is Hij, de Ene!

5 P a g i n a 5 Je moet er even voor van de gebruikelijke weg afwijken Mozes, hij had er tevreden mee kunnen zijn met wie hij nu was: gewoon herder, van schapen en geiten Tot aan zijn pensioen had hij er gemakkelijk mee door kunnen gaan Maar dat voelt nu niet goed meer, het woelt en wrikt in hem Was hij daarvoor op de wereld gezet?... God had hem goed gemaakt, maar wat houdt dat in, goed geschapen te zijn?... En laat dat nu precies het moment zijn dat het tot een echte ontmoeting tussen God en ons komt! Als we bereid zijn erover na te denken: wie ben ik nu eigenlijk, waar hoor ik bij, waar ligt mijn bestemming? Onszelf tegen het licht houden, zeg maar Want op hetzelfde moment is nog een ándere beweging gaande!. Terwijl Mozes als een herder door het steppeland trekt, en zich er bij wijze van spreken suf over piekert of dit het nu wel is, heeft God ook zijn besluit genomen Hij heeft de ellende van zijn volk gezien, en trekt zich die aan Ik kom er straks nog verder op terug, op het Evangelie-gedeelte dat we lazen: Jezus, die de man met huidvraat weer rein maakt Daar worden diezelfde woorden gebruikt Tot in zijn ingewanden wordt Jezus geraakt door wat Hij van die man ziet God is met ontferming bewogen over het volk Maar nog even weer terug naar de ontmoeting met God Dán is er sprake van een ontmoeting tussen God en jou: als je ervan overtuigd bent geraakt: wat kan ik anders met mijn leven doen dan herder van Zijn mensen te zijn!... God die voor hen kiest, en zal ik, mens geschapen naar Zijn beeld, dan achterblijven!... Op dat onbekende stukje land ontmoeten ze elkaar, Mozes en God, God en Mozes Al blijven we natuurlijk zitten met dat wonder van de doornstruik Hoe kan dat nu: hij staat in lichterlaaie, toch verteert hij niet? Maar als ik u nu eerst iets zeg over

6 P a g i n a 6 dat onbekende stukje land, waar we God ontmoeten kunnen dus Je zou de kerk dat onbekende stukje land kunnen noemen, de kerkdienst Daarvoor moeten we immers ook even afwijken van de gewone route We komen God niet zomaar tegen. Daar is niet opeens die berg We moeten ruimte maken in onszelf voor Hem De berg moet bij ons kunnen indalen We gaan ook náár de kerk, daar verwachten we iets Daar willen we zijn Daar gebeurt het De doornstruik brandt, verteert niet Iemand zegt het heel mooi Mozes schapen zien niets anders dan dat de zon vuurrood achter de struiken ondergaat Mozes ziet meer, zoals wij in de kerk ook meer zien Die buiten de kerk zijn zien ze zulke dingen ook niet direct De doornstruik, is er een nuttelozer plant?... Toch geen enkele heerlijkheid aan! Prikt bovendien alleen maar Zo voelen wij ons ook vaak: rijp voor de vullis En als daar dan ook nog het vuur van allerlei onheil overheen raast Maar onze struik wordt niet verteerd Sterker nog: we mogen zelfs drager van dat vuur zijn, licht en warmte mogen we verspreiden! Zo gaat God om met ons... Wat Mozes ziet is niet een wonderbaarlijk natuurverschijnsel, hij is getuige van een visioen Hetzelfde visioen als waarvan we in de kerk leven!... Waarvan we zingen! Wat anders?... Dat zien blijft bovendien niet zonder gevolgen Want waar anderen misschien de draad van het leven gewoon weer oppakken en zeggen: we zien wel waar het schip strandt, daar zeggen wij-van-de-kerk: ja maar wíj weten van iets, wíj hebben iets gezien... En dan, eindelijk, is Mozes er...,

7 P a g i n a 7 en is hij groot, volwassen geworden En zegt hij zijn schapen en geiten gedag en wordt hij herder van Gods volk... Ga nu, zegt de Ene, Ik zend je naar Farao Leid Mijn volk weg uit dat afschuwelijke Egypte!... Daar zal hij echter nog een heel harde dobber aan hebben Wat zal hem dat niet allemaal gaan kosten aan twijfel, domheid, drift, plezier, onzekerheid!. Het is nog erg wennen aan die bijzondere Naam: IK-BEN-DIE-IK-BEN, Ik zal er zijn voor jou! Zoiets is ook bijna niet te geloven: In onze stoutste dromen wás God nooit hier en nu Maar hij is wel over een bepaald punt heen nu, Mozes Maar zelfs Hem in wie God woning gemaakt heeft, en dan heb ik het over Jezus, zelfs Hém zal niets bespaard blijven Het heeft er alle schijn van zelfs: precies als je doet wat er van jou als goed geschapen mens verwacht mag worden, precies dán lijkt van alles daartegen heftig in verzet te komen Alsof het slechte door het goede getriggerd wordt Terwijl iedereen zich zo snel mogelijk uit de voeten maakt, zodra iemand met huidvraat ook maar in het zicht komt zelfs, zien we dat Jezus naar hem toe gaat, zijn hand naar hem uit steekt en hem aanraakt Die daad op zich al zet de hele wereld op z n kop Maar het is of Jezus dat ook wel begrijpt, als Hij tegen de man zegt dat hij er vooral tegen niemand iets over zeggen moet Wij kunnen of durven het niet aan nog Jezus moet er zelfs de wijk voor naar de woestijn nemen Mozes moest ervoor uit de woestijn komen, Jezus wordt er weer naar teruggeduwd Er is ook nog een lange weg te gaan, Veertig Dagen

8 P a g i n a 8 Zoon-van-God-zijn gaat, juist als het erop aankomt, niet over rozen, is een Via Dolorosa Intussen is echter wèl waar Die man met huidvraat is naar de priester gegaan, heeft zichzelf aan hem getoond. En de priester kan tot geen andere conclusie gekomen zijn dan dat het klopt. Die man is weer rein, gewoon weer mens tussen de andere mensen! Bevrijding van alle ongerechtigheid, bewijs geleverd!... En ze komt eraan, die bevrijding!... Het mag dan allemaal met vallen en opstaan gaan, het kan zeker, opstaan, opstaan uit de dood!... Amen.