BEELDKWALITEIT PLAN WONINGBOUW T HESSELER

Transcriptie

1 BEELDKWALITEIT PLAN WONINGBOUW T HESSELER

2 0 Inhoudsopgave Beeldkwaliteitplan Woningbouw t Hesseler Projectnummer Datum 28 april 2017 SAB Arnhem Frombergdwarsstraat DZ Arnhem telefoon fax internet

3 Inhoud 1 Algemeen 4 2 Analyse 6 3 Voorbeelduitwerking 8 4 Beeldkwaliteit 14 5 Het plan in relatie tot de omgevingsvisie Overijssel 24

4 1 Algemeen Aanleiding Ten oosten van Borne, tussen de Deurningerweg en de Mekkelhorstweg ligt een landelijk gebied tussen toekomstige uitbreidingswijken van Borne (Bornsche Maten). In dit landelijk gebied liggen een aantal percelen waarop 5 nieuwbouwwoningen gebouwd kunnen worden. Drie van deze woningen worden gebouwd aan de Mekkelhorstweg en twee aan de Deurningerweg. Dit beeldkwaliteitplan behandelt de landschappelijke inpassing van de percelen en de criteria die gesteld worden aan de bebouwing. Het beeldkwaliteitplan Het beeldkwaliteitplan Woningbouw t Hesseler laat zien wat de visie en ambitie is van de initiatiefnemers voor het plangebied. Door verbanden te leggen tussen de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en de karakteristieken en kwaliteiten van het gebied wordt het plan in zijn omgeving ingepast. Tegelijkertijd is het streven om de landschappelijke kwaliteiten van het plangebied te versterken en karakteristieken te beschermen. De voorbeelduitwerking laat zien op welke manier deze ambities vertaald zijn in een plan. In de paragraaf beeldkwaliteit zijn de uitgangspunten en ambities vertaald in concrete criteria. Deze criteria kunnen worden gebruikt als toetscriteria voor de nadere uitwerking van het plan. In de laatste paragraaf toetsen we het plan aan de Omgevingsvisie Overijssel. De Omgevingsvisie is naast toetsingskader ook een inspiratiedocument voor de planvorming. Ligging plangebied Het plangebied is gelegen ten oosten van de kern van Borne. Aan de noordzijde wordt het begrensd door de Deurningerweg, aan de oostzijde door een aantal woningen en een tuincentrum annex hoveniersbedrijf en aan de zuidzijde door de Mekkelhorstweg. Het bijzondere van het plangebied is dat het een groene enclave binnen een verstedelijkende omgeving is. Het is een restant van het oude hoeven landschap dat in grote lijnen verdwijnt, alhoewel enkele structurerende elementen uit het oude landschap geintegreerd zijn in de plannen voor Bornsche Maten. Door de geplande ontwikkelingen van Bornsche Maten en de uitbreidingen van Hengelo is het plangebied deel uit gaan maken van een smalle groene bufferzone tussen Borne en Hengelo. Het is daardoor sterk in de stedelijke invloedssfeer komen te liggen. De afbeelding Masterplan Bornsche Maten op pagina 7 laat dit beeldend zien. Het intensieve gebruik van de directe omgeving (woningbouw, tuincentrum, bedrijfsbebouwing, woonwijken van Hengelo) strookt gevoelsmatig ook met het beeld van een binnenstedelijk groengebied en niet met het buitengebied. In de Omgevingsvisie Overijssel valt het gebied onder de laag stadsen dorpsranden. Dit valt duidelijk onder de stedelijke invloedssfeer en verschilt daarmee van het agrarisch cultuurlandschap. Karakteristieke bebouwing in combinatie met aantrekkelijke groene ruimtes versterkt de kwaliteit van de stadsrand en het contrast tussen stad en land. 4

5 Plangebied 5

6 2 Analyse Geschiedenis Het plangebied is gelegen ten oosten van de oude kern van Borne in het lager gelegen gebied tussen de essen van Borne en Hengelo. Het ligt in een dekzandgebied met daarop verschillende landschapstypen zoals het oude hoevenlandschap, het maten- en flierenlandschap en de jonge heide- en broekontginningen. De laatste twee kenmerken zich door het van oudsher natte karakter. Het plangebied ligt in het oude hoevenlandschap, ook wel bekend als kampenlandschap (kleine essen). Opvallend in dit vaak zeer kleinschalige landschap is dat vrijwel niets recht is: bochtige wegen en onregelmatig gevormde perceelsgrenzen. Kenmerkend voor dit landschap zijn verder de verspreid liggende hooggelegen essen (bouwlanden) met daarlangs vaak nog steilranden. Ook zien we tussen de essen een dicht netwerk van houtsingels, houtwallen en loofhoutbosjes. Hierdoor was het landschap opgedeeld in kleinere kamertjes. De bebouwing lag verspreid in dit landschap, in de vorm van boerderijen. Van het oorspronkelijke kleinschalige landschap zijn in de laatste eeuw veel elementen verdwenen. Vanuit Borne liepen verschillende uitvalswegen richting de omringende steden en dorpen. De Deurningerweg is één van die oude uitvalswegen. De wegen waaierden steeds verder uit. In de oudere landschappen, zoals het oude hoevenlandschap doorkruisten deze wegen een grillig patroon van wegen, paden en akkers. Ten noordoosten van het plangebied ligt een natter gebied, van oudsher heideen broekgebieden. Dit gebied is later ontgonnen en kenmerkt zich door een gelijkmatiger verkaveling. De verschillende Hemmelhorstwegen (1e Hemmelhorst t/m 5e Hemmelhorst) zijn ontginningswegen die aangelegd zijn t.b.v. de ontginning van deze natte gebieden toen de technologie daarvoor beschikbaar kwam. Het plangebied kenmerkt zich, onder druk van de oprukkende stad, door een verdichting van de bebouwing. Het gaat daarbij met name om burgerwoningen, o.a. als lintbebouwing langs de Deurningerweg. Ook is er een tuincentrum annex hoveniersbedrijf, dat met haar bijbehorende bebouwingen en beplantingen het oostelijk deel van het plangebied vult. Ontwikkelingen De uitbreidingswijken van Borne, de Bornsche Maten, worden ontwikkeld ten noorden van de Deurningerweg genaamd Boswonen, ten zuiden van de Mekkelhorstweg genaamd Tuinstad en ten westen van het plangebied genaamd De Veste, waarbinnen een voorzieningencluster wordt gerealiseerd. Het plangebied is een groene enclave, volledig omsloten door toekomstige bebouwing van de Bornsche Maten, enkele bestaande woningen en een tuincentrum annex hoveniersbedrijf. Het gebied heeft hierdoor een meer stedelijk karakter gekregen. Uitgangspunten planontwikkeling In het plangebied zal ook meer woningbouw komen. De agrarische functie is reeds afgenomen en zal in de toekomst alleen maar verder afnemen, onder druk van de omringende woningbouw. Om het gebied toch onderscheidend te laten zijn dient maximaal ingezet te worden op een landelijke manier van wonen. Ook is het belangrijk dat open groene plekken behouden blijven, dat het groen beleefbaar wordt gemaakt (door het aanleggen van paden, het maken van doorzichten) en dat landschappelijke elementen en structuren behouden blijven en versterkt worden en dat nieuwe worden aangelegd daar waar ze nodig zijn. De overgang tussen de percelen en het landschap dient zorgvuldig te worden vormgegeven. 6

7 Geschiedenis: Borne in 1912 Ontwikkelingen: Masterplan Bornsche Maten 7

8 3 Voorbeelduitwerking Langs de Deurningerweg worden twee nieuwe woningen gebouwd, deze woningen liggen achter een bestaande, op te schonen houtsingel, langs de Deurningerweg. Ze liggen hierdoor enigszins verscholen achter de weg. De woningen zijn dan ook met name georiënteerd op de achterliggende weide. De overgangen tussen beide percelen en naar de achterliggende weide wordt op een natuurlijke manier vormgegeven. Tussen beide woningen wordt een singel aangebracht van bijvoorbeeld elzen, eventueel -indien noodzakelijk- in combinatie met een greppel voor de afwatering van de percelen. Ook kan er gekozen worden voor een natuurlijke haag van bijvoorbeeld meidoorn, beuk, haagbeuk, veldesdoorn of laurier. Op deze manier wordt de scheiding tussen beide percelen helder gemaakt. De achterzijde van de percelen wordt gevormd door een lage gebiedseigen haag, bestaande uit bijvoorbeeld meidoorn, beuk, haagbeuk of veldesdoorn. Door de toepassing van een lage haag, blijft het uitzicht behouden over de fraaie open ruimte aan de achterzijde. De buitenste perceelgrenzen worden gevormd door enerzijds een bomenrij langs het de voet- en fietsverbinding en anderzijds een houtsingel bestaande uit een mix van bijvoorbeeld Gelderse roos, krent, hazelaar, elzen, meidoorn, hulst, berken en vlier tussen de nieuwe en de bestaande woning aan de Deurningerweg 40. In de hoeken is plaats voor een bomengroepje bestaande uit bijvoorbeeld fruit, linde, meidoorn, els, berk of esdoorn of een hakhoutbosje bestaande uit een mix van bijvoorbeeld Gelderse roos, krent, hazelaar, elzen, meidoorn, hulst, berken en vlier. De tuinen behorende bij de woningen zijn deels verhard (oprit, paden en terrassen) en voorzien van passende beplanting/gazon. Het parkeren vindt plaats op eigen terrein en wordt landschappelijk ingepast. bestaande woning Deurningerweg greppel met elzensingel als overgang 8

9 Door het gebied wordt een nieuwe voet- en fietsverbinding aangelegd, hiermee wordt de toegankelijkheid van het gebied vergroot. Als inspiratie hiervoor dient bijvoorbeeld de 2e Hemmelhorst: een oudere ontginningsweg met een smal profiel, vaak nog een zandweg. Het pad wordt begeleid door een nieuwe bomenrij enerzijds en een houtsingel in combinatie met een bestaande greppel anderzijds. Langs de Mekkelhorstweg wordt op enige afstand van de weg een cluster van drie woningen gebouwd rondom een formeel erf. De drie woningen worden ontsloten vanaf een centrale brinkvormige ruimte die als één geheel wordt ontworpen. Binnen de ruimte bestaat de mogelijkheid om hemelwater te bergen in een wadi of waterpartij, in combinatie met een gazon met eventueel een aantal solitaire bomen. Als solitaire bomen zouden bijvoorbeeld de watercipres, amberboom of rode sierappel goed toepasbaar zijn. Ook zouden er enkele groep(en) laagblijvende beplanting (bijvoorbeeld rododendron of laurierkers) kunnen worden toegevoegd aan deze groene ruimte. Het centrale erf loopt bij voorkeur door tot aan de voorgevels van de woningen. Indien gewenst is grenzend aan de voorgevels een groenstrook van maximaal 2,5 meter met een groene invulling toegestaan onder de voorwaarde dat geen individuele tuinen ontstaan, maar als een eenheid ontworpen met laagblijvende beplanting (hoogte max. 1 m.), bijvoorbeeld hortensia s, rododendrons, lavendel, hulst en vaste planten gecombineerd met enkele solitaire bomen in lei of zuilvorm zoals linde of beuk en eventueel een lage haag van max. 1 mtr. van bijvoorbeeld beuk, haagbeuk of ilex. Door de clustering van de woningen blijft de bebouwing geconcentreerd en compact, omgeven door een robuuste groene ruimte. Dit in tegenstelling tot het nabijgelegen woongebieden waar de bebouwing verspreid ligt in een lage dichtheid. Bijgebouwen en/of garages kunnen deel uit maken van het rechthoekige hoofdvolume. Hierdoor ontstaan gebouwen met een grote footprint met een groot dakvlak. Deze gebouwen passen goed in de maat en de schaal van het agrarische landschap. meidoornhaag als overgang 9

10 Op de perceelgrenzen tussen de 2 tegenover elkaar liggende clusterwoningen en de hoofdwoning wordt een haag aangebracht bestaande uit bijvoorbeeld meidoorn, beuk, haagbeuk, veldesdoorn of laurier. De overgang naar het landschap wordt aan de oostzijde gevormd door een bestaande te versterken houtsingel en een nieuwe bomenrij langs de voet- en fietsverbinding. Aan de noord-en westzijde wordt een nieuwe houtsingel aangelegd. Hakhoutbosjes of bomengroepjes maken de hoeken af. De genoemde houtsingels en hakhoutbosjes bestaan uit een mix van bijvoorbeeld Gelderse roos, krent, hazelaar, elzen, meidoorn, hulst, berken en vlier. De bomengroepjes bestaan uit bijvoorbeeld fruit, linde, meidoorn, els, berk of esdoorn. De tuinen zijn deels verhard (oprit, paden en terrassen) en voorzien van passende beplanting en gazon. Het parkeren vindt plaats op eigen terrein en wordt landschappelijk ingepast. sfeerbeeld toerit naar het cluster aan de Mekkelhorstweg De voorbeelduitwerkingen geven een impressie hoe de landschappelijke inrichting van de woningen eruit zou kunnen zien, waarbij de beeldbepalende groenelementen zijn afgebeeld. De terrassen en verdere detailleringen van de tuininrichting (niet afgebeeld) worden hierop afgestemd. De exacte ligging van de verhardingen (opritten, parkeerplaatsen, terrassen) en de beplanting en gazon op de particuliere terreinen wordt in een later stadium verder uitgewerkt, rekening houdend met de exacte ligging van de te realiseren woningen en de toegang er naar toe en dergelijke. 10

11 Voorbeelduitwerking 2e Hemmelhorst Mekkelhorstweg 11

12 Voorbeelduitwerking cluster 1, 1:1000 bestaande houtwal, opschonen met behoud van waardevolle bomen nieuwe houtwal meidoornhagen hakhoutbosje /boomgroep elzensingel en mogelijke greppel hakhoutbosje /boomgroep 12 nieuwe bomenrij bestaand weiland nieuwe voet- en fietsverbinding bestaande houtwal

13 Voorbeelduitwerking cluster 2, 1:1000 nieuwe houtsingel hakhoutbosje / boomgroep nieuwe voet- en fietsverbinding nieuwe houtsingel nieuwe houtsingel centrale brink/ waterberging nieuwe bomenrij op strook met ruig gras locatie profiel pagina 16 toerit met bomen en hagen hagen aanvullen bomenrij bestaande bomen op strook ruig gras hakhoutbosje / boomgroep bestaande houtwal 13

14 4 Beeldkwaliteit Stedenbouwkundig / landschappelijk Algemeen In totaal worden er vijf vrijstaande woningen gebouwd. Twee woningen aan de Deurningerweg en drie geclusterd aan de Mekkelhorstweg. A. Woningen aan de Deurningerweg Bouwmassa Het woonvolume heeft in de basis een rechthoekig bouwvolume. De kapvorm van de woning is een zadeldak. Een wolfseinde is mogelijk, mits: dit element als ondergeschikt element wordt toegevoegd, zonder afbreuk te doen aan de heldere en eenduidige hoofdvorm; dit element onderdeel is van een afgewogen architectonisch ontwerp en daarmee noodzakelijk is; dit element niet wordt voorzien van extra elementen, zoals een dakkapel. De goot ligt in de basis op maximaal 3,5 meter. De maximale nokhoogte bedraagt 10 meter. Over maximaal 30% van de voorgevel is een afwijkende goothoogte tot 4,5 meter mogelijk mits dit past in het totaal ontwerp van de woning. Rooilijn en plaatsing op kavel Voor beide woningen is een rooilijnzone vastgesteld van 4 meter breed, waarbinnen gebouwd dient te worden. De rooilijnzones van de woningen liggen op voldoende afstand van de weg. De rooilijnzones van beide woningen verspringen om het beeld van losse identiteiten te versterken. Bijgebouwen De woningen kenmerken zich door hun individuele plaatsing op hun eigen perceel. De bijgebouwen liggen minimaal 2,5 meter achter de rooilijn van het hoofdgebouw. Vrijstaande bijgebouwen liggen minimaal 5 meter achter de rooilijn van het hoofdgebouw. Bijgebouwen hebben een zadeldak of plat dak. Bij een zadeldak is een wolfseinde mogelijk, mits: dit element als ondergeschikt element wordt toegevoegd, zonder afbreuk te doen aan de heldere en eenduidige hoofdvorm; dit element onderdeel is van een afgewogen architectonisch ontwerp en daarmee noodzakelijk is; dit element niet wordt voorzien van extra elementen, zoals een dakkapel. Wanneer bijgebouwen worden opgericht, dienen de architectonische uitgangspunten in acht te worden genomen. Parkeren Parkeren wordt op eigen perceel opgelost. 14

15 Inspiratiebeelden Inrichting 15

16 B. Woningen aan de Mekkelhorstweg Bouwmassa Het woonvolume heeft in basis een rechthoekig bouwvolume. De hoofdwoning ligt ten noorden aan een formeel ontwerpen erf aan het einde van de oprijlaan. Beide andere woningen zijn aan de linker- en rechterzijde in een symmetrische langsgevel (voorgeelrooilijn) ten opzichte van de hoofdwoning gelegen, waarbij de rooilijn van de kopgevel aan de entreezijde van het erf in elkaars verlengde ligt. De kapvorm van de woningen is een schilddak of een zadeldak. Bij een zadeldak is een wolfseinde aan één zijde mogelijk (uitsluitend bij de 2 parallel gelegen woningen), mits: op het erf dit element aan de zijde richting de hoofdwoning wordt gerealiseerd en niet aan de wegzijde; dit element als ondergeschikt element wordt toegevoegd, zonder afbreuk te doen aan de heldere en eenduidige hoofdvorm; dit element onderdeel is van een afgewogen architectonisch ontwerp en daarmee noodzakelijk is; dit element niet wordt voorzien van extra elementen, zoals een dakkapel; de architectonische eenheid voorop blijft staan. De twee parallel gelegen woningen hebben dezelfde kapvorm. Van de hoofdwoning is de goothoogte maximaal 4,5 meter en de bouwhoogte maximaal 10 meter. Van beide andere woningen is de goothoogte op maximaal 3,5 meter gelegen en de bouwhoogte op maximaal 9 meter. Over maximaal 30% van de voorgevel is een afwijkende goothoogte van maximaal 1 meter ten opzichte van de maximaal aangegeven goothoogte mogelijk, mits dit past in het totaalontwerp van de woning. Rooilijn en plaatsing op kavel Het cluster woningen wordt als samenhangend geheel gebouwd. Dit blijkt o.a. uit de plaatsing van de woningen en de vormgeving van de openbare ruimte. Een mogelijke uitwerking hiervan is weergegeven in de voorbeelduitwerking. Het cluster is getekend als een symmetrisch ensemble. De woningen omsluiten samen de gezamenlijke centrale brink. Het centrale erf wordt als één geheel ontworpen. Alle 3 de woningen, inclusief garages, worden ontsloten vanaf dit centrale erf. Het centrale erf loopt bij voorkeur door tot aan de voorgevels van de woningen. Indien gewenst is grenzend aan de gevels een strook van maximaal 2,5 meter met een groene invulling toegestaan onder de voorwaarde dat het geen individuele tuinen worden, maar als eenheid met lage blijvende beplanting (max. 1 m.) gecombineerd met bijvoorbeeld enkele bomen in leivorm is ingericht. Bijgebouwen Het cluster woningen vormt een eenheid, deze eenheid wordt gevormd door de drie hoofdvolumes. Bijgebouwen worden opgenomen in het hoofdvolume of gerealiseerd op minimaal 2,5 meter achter de gevel aan het erf en 2,5 meter achter de naar de openbare weg gekeerde zijgevel van de woningen parallel aan de oprijlaan. 16

17 Vrijstaande bijgebouwen worden minimaal 5 meter achter de voorgevel gerealiseerd. Bijgebouwen hebben een plat dak, schilddak of zadeldak. Bij een zadeldak is een wolfseinde aan één zijde mogelijk (bij het erf aan de Mekkelhorstweg uitsluitend bij de twee parallel gelegen woningen), mits: op het erf dit element aan de zijde richting de hoofdwoning wordt gerealiseerd en niet aan de wegzijde; dit element als ondergeschikt element wordt toegevoegd, zonder afbreuk te doen aan de heldere en eenduidige hoofdvorm; dit element onderdeel is van een afgewogen architectonisch ontwerp en daarmee noodzakelijk is; dit element niet wordt voorzien van extra elementen, zoals een dakkapel; de architectonische eenheid voorop blijft staan. Wanneer bijgebouwen worden opgericht, dienen de architectonische uitgangspunten in acht te worden genomen. Parkeren Parkeren wordt op eigen perceel opgelost. Ondergronds parkeren is niet gewenst. Inpandig parkeren is wel een mogelijkheid voor de twee parallel gelegen woningen. Voor het hoofdgebouw geldt dat terugliggend, dat wil zeggen minimaal 3 meter ten opzichte van de voorgevel aan het erf, een parkeervoorziening dient te worden opgenomen. Erfafscheidingen Het voorkomen van de noodzaak tot het plaatsen van erfafscheidingen is de eerste stap. Hier kan in de planfase al aandacht aan worden besteed. Plaats privacy gevoelige delen van de woning en buitenruimte zodanig dat de noodzaak tot het plaatsen van afschermende middelen niet aanwezig is. Als een lijnvormige scheiding tussen percelen noodzakelijk is, dan in de vorm van een groene erfafscheiding zoals een houtsingel, haag of bomengroep. Deze elementen zijn opgenomen in de voorbeelduitwerking (pag. 10, 11). Overgang erf-landschap Om te komen tot een zo natuurlijk mogelijke inpassing van de bebouwing in het landschap is het van belang aandacht te besteden aan de overgangen tussen privé en openbaar en de erfafscheidingen. Mogelijke middelen hiertoe zijn: Zoneer de percelen zodanig dat er een natuurlijke overgang ontstaat tussen het private perceel en het omringend land. Op deze manier ontstaat een directe relatie tussen het private perceel en de omgeving, het perceel wordt als het ware opgenomen in het landschap. Zie hiervoor de inspiratiebeelden op pagina 19. Gebruik streekeigen beplanting in de vorm van houtsingels, bomengroepen of hagen. 17

18 Paden Met de ontwikkeling van de woningbouw dient tevens de toegankelijkheid van het gebied te worden vergroot. Tussen de Deurningerweg en de Mekkelhorstweg wordt een openbaar voet- en fietspad aangelegd. Als referentie voor dit pad kan gekeken worden naar de 2e Hemmelhorst. Een agrarische weg met een smal profiel en aan beide zijden grasberm met een bomenrij. Het pad wordt voorzien van een materiaal passend in het landschap. Hierbij kan gedacht worden aan natuurlijke halfverharding. Groen Als hagen worden hagen van bijvoorbeeld meidoorn, beuk, haagbeuk en veldesdoorn, voorgesteld. Ook andere soorten zijn toegestaan, mits passend in het landschap. Door deze soortkeuze passen de hagen goed bij de houtsingels en bomenrijen in het landschap. De bomenrijen rondom het perceel bestaan voornamelijk uit bestaande bomen zoals eiken en elzen. Indien de bomenrijen aangevuld moeten worden, wordt voorgesteld om dezelfde soorten door te zetten, eventueel aangevuld met onderbeplanting (bijvoorbeeld rododendron of laurierkers). De oprijlaan van de woningen aan de Mekkelhorstweg wordt aan beide kanten begeleid door een bomenrij (bijvoorbeeld linde, tulpenboom of rode meidoorn) eventueel aangevuld met onderbeplanting (bijvoorbeeld rododendron of laurierkers). Enkele solitaire bomen in de tuinen complementeren het geheel. Hierbij valt te denken aan vruchtdragende soorten als noot of kastanje of aan bijvoorbeeld de zomerlinde. Door het uitdunnen van de bestaande singel aan de voorzijde van de twee nieuw te bouwen woningen aan de Deurningerweg ontstaat transparantie en uitzicht naar de omgeving. In de stroken met ruig gras langs het voet- en fietsverbinding wordt voorgesteld om een kruidenmengsel toe te passen, zodat hier een bloemrijke strook gras met bomenrij ontstaat. De centrale brink bestaat uit groene ruimte met daarin de mogelijkheid om hemelwater te bergen in een wadi of waterpartij. De groene ruimte bestaat uit gazon eventueel aangevuld met enkele solitaire bomen zoals watercipres, amberboom of rode sierappel en groep(en) laagblijvende beplanting (bijvoorbeeld rododendron of laurierkers). profiel fietspad greppel singel berm pad berm weide voorbeeld van een natuurlijke halfverharding 18 locatie profiel fietspad profiel fietspad, kijkend naar de Deurningerweg

19 Inspiratiebeelden Overgang naar het landschap Groen verschil in beheer als overgang veld als overgang hoogteverschil als overgang padenstructuur als overgang afscheiding als overgang 19

20 20 Architectuur Algemeen De nieuwbouw kenmerkt zich door een landelijke bouwstijl. Het onderscheidt zich duidelijk van de nieuwbouw in de aangrenzende woonwijken. Het landelijke karakter komt tot uitdrukking in de opbouw van de bouwmassa en in het materiaalgebruik. Met name het dak is een beeldbepalend element. Eenheid vs. verscheidenheid Cluster Mekkelhorstweg Het nieuwe erf aan de Mekkelhorstweg vormt nadrukkelijk een eenheid in het landschap. Die eenheid komt tot uitdrukking in de plaatsing van de bebouwing, de maat, schaal en vormgeving van de bebouwing en kleur- en materiaalgebruik. Om de eenheid te realiseren zal de architectuur van de nieuwbouw op het erf onderling worden afgestemd. Uitgangspunt bij de bouw van deze woningen is een goede afstemming/balans tussen de 3 afzonderlijke woningen en de noodzakelijke samenhang/structuur van het ensemble. Van groot belang is een te ontwerpen balans waar de mate van onderscheid en verwantschap zorgvuldig ontworpen wordt. Het hoofdgebouw dient herkennen te worden als het meest dominante, de twee parallel gelegen woningen zijn ondergeschikte volumes t.o.v. het hoofdgebouw. Eenheid op het erf betekent niet alleen eenheid in de bebouwing/architectuur, maar ook eenheid in het ontwerp van het formele erf (inclusief parkeren), de toepassing van groen en inrichtingselementen, de wijze van het oprichten en materialiseren van eventueel toe te passen bijgebouwen en de onderlinge afstemming van materiaal en kleurgebruik. In architectuurstijl en inrichting van het erf dient er sprake te zijn van een heldere en eenduidige afstemming. Cluster Deurningerweg De woningen aan de Deurningerweg hebben hun eigen identiteit en vormgeving. Daarmee dragen ze bij aan de variatie van de bebouwing langs deze weg. Detaillering Het dakvlak is groot en beeldbepalend. Dakkapellen en openingen van het dakvlak zijn toegestaan, mits ze geen al te grote afbreuk doen aan het karakteristieke en dominante dakvlak en mits ze passen binnen de integrale ontwerpkwaliteit van de architectuur. Met andere woorden: ze moeten passen in het ontworpen totaalbeeld, zonder het dakvlak in zijn geheel te ondermijnen/aan te tasten. De verhouding van de toepassing van dakkapellen/dakramen in het voorgevel- en/of achtergeveldakvlak zal een afgewogen architectuur moeten weerspiegelen. Materiaalgebruik Gevels: te gebruiken materialen: baksteen en/of hout Dak: te gebruiken materialen: gebakken, niet glanzende dakpannen, riet, zink, aluminium. Combinaties van verschillende dakbedekkingen zijn ook denkbaar, waarbij een tweede toe te passen materiaal ondergeschikt zou moeten worden toegepast en moet passen binnen het ontwerp. Kleurgebruik Algemeen: natuurlijke materiaalkleuren in gedekte tinten. Kleur gevels: baksteen in gedekte kleur, hout in natuurlijke materiaalkleur of zwart. Grotendeels of volledig wit keimwerk/ stucwerk is niet toegestaan. Accenten in kleur zijn denkbaar, mits ondergeschikt van aard en passend binnen het totaalontwerp. Kleur dak: indien dakpannen worden toegepast antraciet (gemêleerd) of rood (gemêleerd). Er wordt aangesloten bij kleuren die in de streek voorkomen.

21 Inspiratiebeelden Architectuur - schilddak 21

22 Inspiratiebeelden Architectuur - zadeldak 22

23 Inspiratiebeelden Architectuur - zadeldak 23

24 5 Het plan in relatie tot de Omgevingsvisie Overijssel 24 De omgevingsvisie Overijssel is het instrument waaraan ruimtelijke ontwikkelingen getoetst worden. Vanwege de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van de groene omgeving (of het buitengebied) wordt er volgens de omgevingsvisie naar gestreefd om onnodig ruimtebeslag op de groene omgeving tegen te gaan. Er zijn situaties denkbaar waarbij de bouw van bijvoorbeeld nieuwe woningen, ondanks bovengenoemd streven, toch in het buitengebied dient plaats te vinden. In een dergelijke situatie dient naast een kwaliteitsinvestering op de locatie zelf, ook een investering te worden gedaan in de omgevingskwaliteit rondom de ontwikkelingslocatie. Dit wordt Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving genoemd. In het voorliggende plan is zowel op de locatie als in de omgeving geïnvesteerd in nieuwe kwaliteiten. Daarbij is aangesloten bij de lagenbenadering die in de omgevingsvisie is toegepast. Voor iedere laag heeft de provincie onderscheid gemaakt in specifieke kenmerken, ontwikkelingen en ambities. Voor dit project zijn de lagen Laag van het agrarisch cultuurlandschap, de Lust en leisure laag en de Natuurlijke laag relevant. Met name de ligging in de Lust en leisure laag is relevant voor de omvang van de te leveren kwaliteitsprestaties in het gebied, hetgeen maatwerktoepassing is. De ligging in de stedelijke invloedssfeer is hierbij van groot belang, hierdoor is de inbreuk op de groene omgeving van minder grote invloed dan elders in het buitengebied waar woningbouw als meer gebiedsvreemd beschouwd dient te worden. Gelet op de ligging van de locatie en de schaal van de ontwikkeling zal de invloed op de omgeving beperkt zijn. Het plan voldoet bovendien aan de gemeentelijke beleidsnotitie Wonen in het buitengebied welke als nadere uitwerking van de Woonvisie is vastgesteld voor woningbouw in de groene omgeving. Deze beleidsnotitie laat slechts op enkele locaties nog ruimte voor woningbouw, waaronder t Hesseler. Hierna zal iedere laag nader worden toegelicht Volgens de Laag van het agrarisch cultuurlandschap maakt het plangebied deel uit van het Oude Hoevenlandschap. Dit landschap wordt gekenmerkt door verspreide erven. Het landschap is relatief kleinschalig en sluit aan bij de natuurlijke ondergrond (systeem van es/kamp, erf op de flank, natte laagtes en voormalige heidevelden). De ambitie is het kleinschalige, afwisselende oude hoevenlandschap vanuit de verspreid liggende erven een ontwikkelingsimpuls te geven. Het plan voorziet ten eerste in een basisinspanning die inhoudt dat de nieuwe erven zorgvuldig landschappelijk worden ingepast. Daarvoor worden verschillende landschapselementen ingezet zoals nieuwe hagen, hakhoutbosjes of boomgroepen en houtsingels. Voor alle elementen worden beplantingssoorten gekozen die kenmerkend zijn voor dit landschapstype. Als extra inspanning worden ook beplantingselementen buiten de nieuwe erven aangebracht. De uitwerking voorziet in het versterken van de kleinschaligheid en afwisseling in het gebied. De erven worden op een natuurlijke manier omkaderd. Daarnaast wordt de lange lijn van een afwateringssloot tussen Deurningerweg en Mekkelhorstweg versterkt met een bomenrij en een elzensingel. Dit versterkt tevens de herkenbaarheid van de watergang als element. De beplanting langs de Deurningerweg en Mekkelhorstweg wordt versterkt en waar nodig aangevuld. Deze beplantingselementen versterken de karakteristieke kleinschaligheid van het Oude Hoevelandschap. Het karakteristieke beeld van het Oude Hoevelandschap wordt versterkt door de open ruimte te accentueren door een omzoming met nieuwe houtwallen, houtsingels, een bomenrij en hakhoutbosjes. Hierdoor wordt een bijdrage geleverd aan het van oorsprong afwisselende en kleinschalige landschap en worden landschappelijke structuren versterkt. In de Lust en leisure laag valt het gebied onder de stads- en dorpsranden. Dit is in het gebied ook duidelijk waar te nemen. Het gebied fungeert als bufferzone tussen de uitbreidingen van de gemeenten Borne en Hengelo, waar reeds diverse functies voorkomen zoals woningbouw, tuincentrum, bedrijfsbebouwing. Hierdoor wordt het plangebied als een gemengd gebied beschouwd ingeklemd tussen stedelijk gebied en is het plangebied sterk in een stedelijke invloedssfeer komen te liggen. Het toevoegen van enkele woningen op zorgvuldig gekozen locaties zal het gevoel van een binnenstedelijk groengebied en de kwaliteit van de stads- en dorpsrand versterken. Van belang is dat het plangebied geen concrete functie als groene omgeving uitoefent binnen de opzet van de woonwijk Bornsche Maten. Er is nadrukkelijk voor gekozen om het Bornsche Beekpark als het groene hart van de Bornsche Maten te laten fungeren. Dit park is bewust centraal in de woonwijk gerealiseerd waardoor de parkomgeving vanuit alle zijden van de Bornsche Maten bereikbaar is (zie afbeelding op pagina 21). De ambitie voor de Lust en leisure laag is, door middel van landschappelijke structuren de ontwikkeling van woon, werk- en recreatiemilieus in stads- en dorpsranden aan hun omgeving te verbinden.

25 De ontwikkelingen in het plangebied versterken de overgang tussen het stedelijke gebied en het buitengebied. De kenmerkende kleinschaligheid van het landschap wordt vergroot en de nieuwbouw is door zijn groepering rond een erf en landelijke bouwstijl duidelijk anders dan de aangrenzende stedelijke bebouwing. Dit verhoogde contrast is een kwaliteit en het versterkt de beleving van de overgang tussen stad en land. een beter leefmilieu voor de vleermuis en voor vlinders die van lineaire structuren afhankelijk zijn. Het aspect water in het landschap wordt als onderdeel van de natuurlijke laag beter beleefbaar gemaakt door langs de aanwezige watergang een recreatief pad te realiseren. Een extra kwaliteitsimpuls, die deze ambitie vorm geeft, bestaat uit het toevoegen van een nieuwe fiets- en voetverbinding tussen de Deurningerweg en Mekkelhorstweg. Dit draagt bij aan het beleefbaar maken van het gebied en versterkt het routenetwerk voor langzaamverkeer. Het plangebied wordt toegankelijk gemaakt en daarmee een aantrekkelijk uitloopgebied voor de bewoners van de omringende woonwijken. Tevens draagt de toevoeging van landschapselementen bij aan een aantrekkelijk landschap voor recreatief gebruik. Als we de Natuurlijke laag beschouwen kunnen we constateren dat het gebied vooral kenmerken bevat van de laag Dekzandvlakte en ruggen. Ten noorden en westen van het plangebied ligt een natter gebied, vallend onder de laag Beekdalen en laagtes. De ambitie voor de laag Dekzandvlakte en ruggen is de natuurlijke verschillen tussen hoog en laag functioneel meer sturend en beleefbaar te maken. Als extra kwaliteitsimpuls wordt aan deze ambitie vorm gegeven door niet alleen op de nieuwe erven, maar ook daarbuiten te kiezen voor een toevoeging van landschapselementen met beplantingssoorten die kenmerkend zijn voor het Oude Hoevenlandschap. Ook draagt de extra kwaliteitsinpuls bij aan het ecologisch functioneren van het landschap. De toevoeging van beplantingselementen vult gaten in lokale lineaire ecologische structuren op. Dit leidt bijvoorbeeld tot Plangebied t Hesseler in relatie tot de Bornsche Maten 25

26 Lagenbenadering Natuurlijke laag: Dekzandvlakte en ruggen Laag agrarisch cultuurlandschap: oude hoevenlandschap Lust en leisure laag: stads- en dorpsranden 26

27 27

28 WONINGBOUW T HESSELER