Overzicht van tools ten behoeve van de analyse van onderwatersuppleties

Transcriptie

1 Overzicht van tools ten behoeve van de analyse van onderwatersuppleties Project: KUST2005*Suppleren Werkdocument: RIKZ/OS/ X SEPRA/B auteur: E.J. Biegel (SEPRA) datum: Juni, 2001 INGENIEURSBUREAU SEPRA voor toegepaste wiskundige adviezen en software ontwikkeling

2 INHOUD LIJST MET FIGUREN INLEIDING GEOKAART GEOPROF VAKGIS VARSTAT PROFIEL OVERIGE APPLICATIES INLEIDING LANGSVAR MEANVAR SEDERO TOTVAR GOLF HANDLEIDINGEN...24 LIJST MET FIGUREN Fig. 2-1 Voorbeeld van menu binnen GEOKAART... 4 Fig. 2-2 Het menu van GEOKAART is zo opgebouwd dat de gebruiker intuïtief éénvoudig zijn weg kan vinden. In de handleiding is uiteraard precies te vinden wat met welke knop gestuurd kan worden... 5 Fig. 2-3 Een deel van de bodem-topografie bij het Waddeneiland Terschelling. Tevens is de korrelgrootte D50 weergegeven Fig. 2-4 Quasi-3d weergave van de bodem-topografie bij het Vlie, lodingsopname 1988 (schaduwbeeld met belichting uit het noordwesten)... 6 Fig. 3-5 Voorbeeld van een menu in GEOPROF... 8 Fig. 3-6 Kustlangs profiel midden over de onderwatersuppletie bij Terschelling... 8 Fig. 3-7 Profiel parameters als functie van tijd van een geselecteerd profiel Fig. 4-8 In GIS (suppletie zichtbaar) gekozen kuberingsvakken bij Delfland en daarvoor bepaalde zandvolumina als functie van de tijd... 9 Fig. 5-9 Het menu van VAR Fig Uitvoer VAR: Tijdreeksen van variabelen worden door VAR geplot, inclusief de tijdstippen en hoeveelheden van uitgevoerde suppleties Fig Het menu van PROFIEL Fig Voorbeeld van de profielontwikkeling in de tijd van profiel RSP te Terschelling Fig Uitvoer PROFIEL: Voorbeeld van de analyse van banken en troggen bij Terschelling zoals uitgevoerd met PROFIEL Fig Voorbeelduitvoer PROFIEL: Drie grafieken van de Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 1

3 bankparameters 1B, 2B en 3B als functie van de tijd (x-as), profiel Fig Voorbeeld PROFIEL: Drie grafieken van de bankparameters 4B, 5B en 6B als functie van de tijd (x-as), profiel Fig Voorbeeld van de uitvoer van LANGSVAR: waarden van variabelen voor iedere geselecteerde opname zijn uitgezet als functie van de kustlangse positie Fig Voorbeeld van de uitvoer van MEANVAR Fig Uitvoer van MEANVAR: waarden van variabelen zijn per opname gemiddeld over een gebied en worden na een correctie voor het (geëxtrapoleerde) autonoom gedrag uitgezet als functie van de kustlangse positie Fig SEDERO-grafiek, afgeleid uit GIS, ten opzichte van t0 (loding voor suppletie) voor een kustvak bij Ameland, nl. het meest oostelijke kwart van het gebied landwaarts van de onderwatersuppletie Fig Uitvoer van TOTVAR: waarden van variabelen zijn voor iedere geselecteerde opname uitgezet als functie van kustlangse RSP positie (horizontale as) en als functie van tijd (verticale as) en ten opzichte van een referentie jaar (hier t0 = 1993) Fig Presentatie (pakket GOLF) van gemeten golven in de perioden tussen opeenvolgende lodingen bij Terschelling Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 2

4 1. Inleiding Sinds 1993 is een groot aantal onderwatersuppleties uitgevoerd langs de Nederlandse kust. Het effect van deze suppleties werd en wordt geanalyseerd in de projecten MAST*Nourtec en Kust2005*Suppleren / EHOS. De analyse houdt onder meer in dat de suppleties en omliggende gebieden gevisualiseerd worden, dat erosie- en sedimentatiepatronen duidelijk gemaakt worden, dat gezocht wordt naar relaties met het golfklimaat, en dat de morfologie in karakteristieke parameters uitgedrukt wordt om veranderingen en patronen in tijd en ruimte op te sporen. De enorme hoeveelheid aan monitoringsgegevens én historische gegevens vereist een vérgaande automatisering van de gegevensverwerking. Dit is de reden geweest voor de ontwikkeling van een aantal applicaties in MATLAB /ARCINFO alsmede een aantal ondersteunende conversieprogramma s in PASCAL. Enkele van deze applicaties zijn reeds beschreven in gebruikershandleidingen. Andere applicaties zijn echter niet beschreven met als reden dat deze continu aangepast worden gedurende de analyses. Het zijn dus geen statische pakketten. In de volgende hoofdstukken worden de gebruikte applicaties kort beschreven. 2. GEOKAART GEOKAART: menu-gestuurde applicatie voor het maken van kaarten binnen ARC/INFO. Gebruikershandleiding is aanwezig. Invoer via templates. GEOKAART is een voorbeeld van een applicatie waarin alleen een Geografisch Informatie Systeem (ARC/INFO) wordt gebruikt. GEOKAART is in opdracht van het Rijkwaterstaat (RIKZ) ontwikkeld. Met behulp van GEOKAART kunnen op eenvoudige wijze zowel schematisaties (Digital Terrain Models) als lijn-, punt- en polygoon- informatie op scherm en op papier worden gepresenteerd. Enkele voorbeelden zijn weergegeven in Fig. 2-3 en Fig Door een geschikte representatie te kiezen kunnen details in de bodemtopografie worden geaccentueerd, waarmee ze sneller herkenbaar en wellicht makkelijker interpreteerbaar worden. In het voorbeeld van Fig. 2-4 wordt de schaduw gesimuleerd van schuin invallend licht van een denkbeeldige lichtbron (in het noordwesten), waardoor relatief kleine diepteverschillen binnen 1 beeld/opname extra opvallen. Diepteveranderingen in de tijd worden benadrukt in verschilbeelden van twee bodemopnames die in ARC/INFO zijn samengesteld en onder GEOKAART worden gepresenteerd (vgl. Fig. 3-6, rechtsboven). Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 3

5 Fig. 2-1 Voorbeeld van menu binnen GEOKAART Geografische informatie kan binnen ARC/INFO opgeslagen worden in coverages en grids. Coverages bevatten informatie die aan punten, lijnen of polygonen gerelateerd is. Bij grids is deze informatie gerasterd in een rechtlijnig grid, al dan niet na interpolatie. Om deze informatie eenduidig te presenteren is GEOKAART ontwikkeld. GEOKAART is geschreven in de ARC/INFO Macro Language (AML). De applicatie is volledig menugestuurd, Fig De gebruiker hoeft geen kennis van ARC/INFO te hebben. De beginnende gebruiker kan GEOKAART leren met behulp van voorbeeld files met default kaart- en tekeninstellingen. Deze worden automatisch geïnstalleerd. Een gevorderde gebruiker kan de instellingen uit de voorbeeld-files aan zijn wensen aanpassen en opslaan voor een volgende sessie. In een latere sessie kan deze file geladen worden. De kaart kan vervolgens direct op het scherm getekend worden met de gewenste instellingen. Technische omschrijving GEOKAART kan 1 tot 4 kaartjes op 1 A4 afdrukken. Het is mogelijk om 1 grid, 1 polygonenkaart, 2 lijnenkaarten en 1 puntenkaart al dan niet tegelijkertijd af te drukken. De gebiedskeuze is, wanneer meer dan 1 kaart per A4 gekozen wordt, gelijk voor alle kaarten. Het is mogelijk om een deel van het gebied uit te vergroten en een zelf vast te stellen kaartschaal in te voeren met een coördinatenstelsel en met paspunten. Er wordt automatisch een bijbehorende legenda afgebeeld. Tevens kunnen door de gebruiker op te geven toelichtingen en verklaringen worden afgedrukt. Omdat GEOKAART modulair is opgezet, kunnen uitbreidingen van het programma eenvoudig gerealiseerd worden. Alle door de gebruiker zelf op te geven kaartinstellingen en tekeninstellingen kunnen worden opgeslagen in files en kunnen daarna op elk moment opnieuw worden ingelezen. GEOKAART is op een HP 9000 ontwikkeld onder ARC/INFO versie Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 4

6 Fig. 2-2 Het menu van GEOKAART is zo opgebouwd dat de gebruiker intuïtief éénvoudig zijn weg kan vinden. In de handleiding is uiteraard precies te vinden wat met welke knop gestuurd kan worden. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 5

7 Fig. 2-3 Een deel van de bodem-topografie bij het Waddeneiland Terschelling. Tevens is de korrelgrootte D50 weergegeven. De D50 is evenredig met de straal van de aangegeven cirkel: de grootste cirkel representeert D50=200µm. Fig. 2-4 Quasi-3d weergave van de bodem-topografie bij het Vlie, lodingsopname 1988 (schaduwbeeld met belichting uit het noordwesten). Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 6

8 3. GEOPROF GEOPROF: applicatie voor het selecteren van profielen over een grid en het bepalen van 18 karakteristieke morfologische parameters waaronder doorstroomoppervlakte, hydraulische straal, maximum diepte, scheefheid van geul enz. Presentatie van profielontwikkeling en tijdreeksen van de berekende parameters. GEOPROF heeft een gebruikershandleiding en maakt gebruik van templates. GEOPROF is een ARC/INFO-applicatie, ontwikkeld ten behoeve van het selecteren en analyseren van profielen. Ook hier is een user-interface gebouwd, waarin een gebruiker snel zijn weg kan vinden (Fig. 3-5). Om de rekentijden te verkorten vindt, in tegenstelling tot GEOKAART, een deel van de bewerkingen plaats via een FORTRAN-programma. Op deze manier is er gebruik gemaakt van een combinatie van verschillende programmeertalen. De applicatiegeoprof is binnen ARC/INFO ontwikkeld om de morfologische ontwikkeling van een gebied te kunnen beschrijven. Met GEOPROF, versie 2.0, kunnen standaard profielparameters van in de tijd opeenvolgende grids (zoals bijvoorbeeld bodemschematisaties) worden berekend en gepresenteerd. Het is mogelijk de profielen op willekeurige plaatsen in een grid te plaatsen. Wanneer meer dan één grid wordt gekozen, kunnen de waarden voor de parameters als functie van tijd op scherm en op papier weergegeven worden. Bovendien is het mogelijk om de profielontwikkeling weer te geven als functie van de tijd. GEOPROF is geschreven in de ARC/INFO Macro Language (AML) en is volledig menugestuurd. De gebruiker hoeft geen kennis van ARC/INFO te hebben. De beginnende gebruiker kan GEOPROF leren met behulp van voorbeeldfiles met default kaart- en tekeninstellingen. Deze worden automatisch geïnstalleerd. Een gevorderde gebruiker kan de instellingen uit de voorbeeld-files aan zijn wensen aanpassen, en opslaan voor een volgende sessie. In een latere sessie kan de file ingeladen worden. Er kan nu meteen een profiel geselecteerd en getekend worden. Technische omschrijving GEOPROF maakt twee basiskaarten. Basiskaart 1 geeft een overzicht van het onderzoeksgebied, de ligging van het gekozen profiel, en de profielontwikkeling als functie van de tijd. In de overzichtskaart kunnen 1 grid, 1 polygonen-kaart, 2 lijnenkaarten en 1 puntenkaart opgenomen worden. Het is mogelijk om een deel van het gebied uit te vergroten en een zelf vast te stellen kaartschaal in te voeren met een coördinatenstelsel en met paspunten. Toelichtingen en verklaringen kunnen door de gebruiker opgegeven worden. Basiskaart 2 geeft de ligging van het profiel, de profielontwikkeling als functie van de tijd, en grafieken met tijdreeksen van de uitgerekende parameters. Ook in de kaart met de profielligging is het mogelijk om 1 grid, 1 polygonenkaart, 2 lijnenkaarten en 1 puntenkaart op te nemen. Toelichtingen en verklaringen kunnen door de gebruiker opgegeven worden. Alle door de gebruiker zelf op te geven kaartinstellingen en tekeninstellingen kunnen in files opgeslagen worden en kunnen daarna op elk moment opnieuw worden ingelezen. GEOPROF is op een HP 9000 ontwikkeld onder ARC/INFO versie Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 7

9 Fig. 3-5 Voorbeeld van een menu in GEOPROF Fig. 3-6 Kustlangs profiel midden over de onderwatersuppletie bij Terschelling. De ontwikkeling in de tijd is goed te volgen, met name het kustlangs oostwaarts opschuiven van de rand van de suppletie. Rechtsboven: locatie van het kustlangse profiel (donkere lijn) over de suppletie (groene contour) in een verschilbeeld (geel/rood is bodemstijging, blauw bodemdaling: landwaarts van het suppletievak is veel zandwinst). De raaien RSP t/m RSP zijn in groen aangegeven ter orientatie. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 8

10 Met GEOPROF 2.0 kan door de gebruiker een profiel geselecteerd worden, dat vervolgens gebruikt wordt om een profielontwikkeling weer te geven. In het huidige voorbeeld is de applicatie gebruikt om inzicht te krijgen in de oostwaartse migratie van de suppletie (Fig. 3-6 en Fig. 3-7). Fig. 3-7 Profiel parameters als functie van tijd van een geselecteerd profiel. In dit voorbeeld is per opname de waarde voor een zestal parameters uitgerekend en als functie van de tijd afgebeeld. De parameters zijn doorstroomoppervlak A, zwaartepunt x-richting zw-x, zwaartepunt y-richting zw-y, breedte B, maximum diepte d_max en hydraulische straal p. 4. VAKGIS VAKGIS is een ARC/INFO macro waarmee, gegeven een bepaalde bodemtopografie, voor elke waterdiepte volume en oppervlak water wordt uitgerekend. VAKGIS heeft geen gebruikershandleiding en is gemaakt door L. Uit den Bogaard. De invoer bestaat onder andere uit een grid en een polygonen-bestand (ARC/INFO coverage) waarin vakken genummerd zijn. De uitvoer is een tabel waarin voor elk geselecteerd vak en voor elke diepte in dit vak een waarde voor de oppervlakte en voor het volume is weergegeven. Deze waarden kunnen dan gebruikt worden om rechtstreeks een volumeverloop als functie van de tijd weer te geven, zoals in onderstaande Fig Volgende pagina Fig. 4-8 In GIS (suppletie zichtbaar) gekozen kuberingsvakken bij Delfland en daarvoor bepaalde zandvolumina als functie van de tijd. Gekozen vakken: suppletievak, gebied landwaarts daarvan, en 2 referentiegebieden ter weerszijden noord en zuid van de suppletie. Na de suppletie (goed zichtbaar in vak 1) treedt (extra) zandwinst landwaarts daarvan op (vak 3) : het beoogde effect. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 9

11 5. VARSTAT VARSTAT is een MATLAB -applicatie ten behoeve van de verwerking en analyse van diverse variabelen, zoals MKL-volume, strandbreedte enz. enz. (de zogenaamde design parameters met betrekking tot onderwatersuppleties). VARSTAT heeft een gebruikershandleiding. De applicatie is geschreven in MATLAB onder Windows en is gedeeltelijk menugestuurd (Fig. 5-9). Eventueel kunnen ook MATLAB commando's buiten het menu om gegeven worden. Dit is vooral handig voor de MATLAB kenner. VARSTAT biedt de mogelijkheid om een tijdreeks van parameterwaardes op het scherm af te beelden (Fig. 5-10) en op een printer af te drukken. Er wordt tevens een legenda bij de figuur afgebeeld. Regressie wordt, indien nodig, uitgevoerd volgens een lineaire en een machts-functie. Naast de basisapplicatie VARSTAT zijn nog aanvullende applicaties ontwikkeld. Deze kunnen worden gestart vanaf het MATLAB - commandoscherm. VARSTAT is in eerste instantie geschreven voor NOURTEC. Het gebruikt gegevens zoals aangeleverd door RIKZ in het onderzoek naar onderwatersuppleties. De analysemethoden, die gebruikt worden, zijn getest op gegevens afkomstig uit het NOURTEC gebied en overige onderwatersuppletie-gebieden. Het is mogelijk dat deze methoden niet optimaal zijn, wanneer een ander gebied ter analyse wordt aangeleverd. Fig. 5-9 Het menu van VAR Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 10

12 Fig Uitvoer VAR: Tijdreeksen van variabelen worden door VAR geplot, inclusief de tijdstippen en hoeveelheden van uitgevoerde suppleties. De verticale lijnen geven deze suppleties weer. Met verschillende symbolen aan de bovenkant van de lijn zijn het type suppletie aangegeven en de grootte ervan in kubieke meters. 6. Profiel PROFIEL is een MATLAB -applicatie ten behoeve van de verwerking en analyse van profielgegevens, afkomstig uit JARKUS en eventueel uit databestanden met projectlodingen. PROFIEL heeft een gebruikershandleiding. De applicatie is geschreven in MATLAB onder Windows en is gedeeltelijk menugestuurd (Fig. 6-11). Eventueel kunnen ook MATLAB commando's buiten het menu om gegeven worden. Dit is vooral handig voor de MATLAB kenner. PROFIEL biedt de mogelijkheid om een tijdreeks van profielen op het scherm af te beelden (Fig. 6-12) en op een printer af te drukken. Er wordt tevens een legenda bij de figuur afgebeeld. Wanneer gewenst bestaat de mogelijkheid om een profielanalyse uit te voeren op de door PROFIEL ingelezen profielen. Hierbij wordt eerst een regressie toegepast volgens een exponentiële of een machts-functie (Fig. 6-13), waarna een groot aantal parameters wordt uitgerekend. Deze geven een morfologische karakterisering van de in het profiel aanwezige banken en Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 11

13 troggen. De tool wordt vanuit het menu gestart. Van de berekende parameters worden ook grafieken gemaakt als functie van de tijd. Bovendien worden tussenresultaten op scherm (Fig en Fig. 6-15) en op papier afgedrukt. Naast de basisapplicatie PROFIEL zijn nog aanvullende applicaties ontwikkeld. Deze kunnen gestart worden vanaf het MATLAB - commandoscherm. PROFIEL is in eerste instantie geschreven voor de analyse van onderwatersuppleties. Het gebruikt gegevens zoals aangeleverd door RIKZ. De toegepaste analysemethoden zijn getest op gegevens afkomstig uit het NOURTEC gebied. Het is mogelijk dat deze methoden niet optimaal zijn wanneer een ander gebied geanalyseerd wordt. Fig Het menu van PROFIEL Volgende bladzijde. Fig Voorbeeld van de profielontwikkeling in de tijd van profiel RSP te Terschelling. Vanaf de duinen in zeewaartse richting geeft de rode kleur het gedeelte weer van het profiel tussen de duinvoet en gemiddeld laag water. De blauwe kleur geeft het gedeelte weer van het profiel tussen gemiddeld laagwater en de ondergrens van de BKL-zone ter plaatse. De som van rood en blauw is het deel van het profiel dat in de BKL-zone valt. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 12

14 Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 13

15 Fig Uitvoer PROFIEL: Voorbeeld van de analyse van banken en troggen bij Terschelling zoals uitgevoerd met PROFIEL. Nadat een type functie is gekozen wordt deze gebruikt om onderscheid te maken in banken en troggen. De volgende parameters worden uitgerekend en als functie van tijd weergegeven. 1B) Kustdwarse locatie van de hoogste punten van banken, 2B) Ontwikkeling van de breedte van de banken, 3B) Ontwikkeling van de hoogste punten van banken, 4B) Ontwikkeling van het oppervlak van banken, 5B) Ontwikkeling van de kustdwarse locatie van het zwaartepunt van banken, 6B) Ontwikkeling van de hoogte van het zwaartepunt van banken. 1T) Kustdwarse locatie van de laagste punten van troggen, 2T) Ontwikkeling van de breedte van de troggen, 3T) Ontwikkeling van de laagste punten van troggen, 4T) Ontwikkeling van het oppervlak van troggen, 5T) Ontwikkeling van de kustdwarse locatie van het zwaartepunt van troggen, 6T) Ontwikkeling van de hoogte van het zwaartepunt van troggen. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 14

16 Fig Voorbeelduitvoer PROFIEL: Drie grafieken van de bankparameters 1B, 2B en 3B als functie van de tijd (x-as), profiel B) Kustdwarse locatie van de hoogste punten van banken, 2B) Ontwikkeling van de breedte van de banken, 3B) Ontwikkeling van de hoogste punten van banken, Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 15

17 Fig Voorbeeld PROFIEL: Drie grafieken van de bankparameters 4B, 5B en 6B als functie van de tijd (x-as), profiel B) Ontwikkeling van het oppervlak van banken, 5B) Ontwikkeling van de kustdwarse locatie van het zwaartepunt van banken, 6B) Ontwikkeling van de hoogte van het zwaartepunt van banken. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 16

18 7. Overige applicaties 7.1. Inleiding De resultaten van de bewerkingen worden ook op andere manieren gevisualiseerd. Hiervoor is een aantal MATLAB -applicaties geschreven, namelijk: LANGSVAR: functie voor het grafisch weergeven van variabelen in kustlangse richting, MEANVAR: functie voor het bepalen en grafisch weergeven van gemiddelde waarden van variabelen over een aantal te selecteren gebieden, inclusief regressie en correctie voor autonoom gedrag. TOTVAR: functie voor het plotten van variabelen ten opzichte van een referentiejaar in kustlangse positie en in de tijd, met het doel relaties en patronen op te sporen. SEDERO/kom: functie in MATLAB : horizontale kuberingen, al of niet over gekozen horizontale gebieden. Nabewerking op VAKGIS. GOLF: bewerking van in te voeren golfgegevens (bijvoorbeeld 3- uurlijkse gemeten waarden) tot overschrijdingspercentages (fractie van het beschouwde tijdinterval) per golfrichtings-segment, en plotten van de resultaten in een "golfroos". Essentiële invoerfiles voor deze applicaties zijn BKLtotaal.m (waarden voor de BKL voor ieder kustvak), gebieden.m (gekozen begrenzingen voor iedere suppletie) en suppletietotaal.m (het complete suppletiebestand waarin zowel strand-, duin-, onderwatersuppleties). Voor iedere applicatie worden eventueel ook nog een aantal ondersteunende invoerfiles gebruikt. Er zijn geen gebruikershandleidingen aanwezig. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 17

19 7.2. LANGSVAR LANGSVAR is een functie voor het grafisch weergeven van variabelen in kustlangse richting. Het is een functie die op de commando-prompt van MATLAB wordt aangeroepen terwijl achter het commando een aantal invoerparameters wordt meegegeven (Fig. 7-16). Fig Voorbeeld van de uitvoer van LANGSVAR: waarden van variabelen voor iedere geselecteerde opname zijn uitgezet als functie van de kustlangse positie. Het voorbeeld heeft betrekking op de onderwatersuppletie bij Ameland Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 18

20 7.3. MEANVAR MEANVAR is een functie voor het bepalen en grafisch weergeven van gemiddelde waarden van variabelen over een aantal te selecteren gebieden, inclusief regressie en correctie voor autonoom gedrag. In MEANVAR worden waarden van variabelen voor iedere geselecteerde opname gemiddeld per gebied, en uitgezet als functie van de tijd (Fig. 7-17). Afhankelijk van de gekozen perioden vindt er over iedere periode een regressie plaats volgens een lineaire en een machtsfunctie. De regressiewaarden worden naar een file weggeschreven. In een tweede uitvoer is gecorrigeerd voor autonoom gedrag (Fig. 7-18). Dit houdt in dat eerst het autonome gedrag voor een suppletie wordt bepaald uit een regressie middels de twee functies. Vervolgens worden deze functies geëxtrapoleerd naar de periode na de suppletie. De gevonden geëxtrapoleerde waarden worden vervolgens van de werkelijke gemeten waarden afgetrokken. Fig Voorbeeld van de uitvoer van MEANVAR. Waarden van de parameters zijn uitgezet als functie van de tijd. Het moment van suppleren is aangegeven met een verticale lijn. Het getal boven deze lijn geeft de hoeveelheid gesuppleerd zand aan in kubieke meters per strekkende meter. Regressie-lijnen geven een beste fit weer volgens een lineaire en een machtsfunctie vóór suppleren (resp. blauw- en groengestreept). De regressielijnen van voor suppleren zijn geëxtrapoleerd naar de periode na suppleren (groen en zwart). In deze periode is tevens een lineaire regressie uitgevoerd (rood). Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 19

21 Fig Uitvoer van MEANVAR: waarden van variabelen zijn per opname gemiddeld over een gebied en worden na een correctie voor het (geëxtrapoleerde) autonoom gedrag uitgezet als functie van de kustlangse positie. Er zijn in het voorbeeld 3 secties van één kilometer bij Terschelling gedefinieerd, en dit levert 3 figuren met tijdreeksen op. De rode lijn is na correctie voor autonoom gedrag volgens een lineaire fit verkregen, de blauwe lijn na correctie volgens een machtsfit SEDERO SEDERO is een aantal functies in MATLAB waarin de uitvoer afkomstig uit het kuberingsprogramma VAKGIS wordt verwerkt tot een reeks grafieken, één per tijdinterval en eventueel per gekozen gebied, waarin erosie en sedimentatie als functie van de diepte is weergegeven (Fig. 7-19). Doel is in het algemeen om volumeverschillen in de tijd en in de diepte te kunnen volgen. Alvorens SEDERO te gebruiken moet de uitvoer van VAKGIS worden voorbewerkt. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een PASCAL programma. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 20

22 Fig SEDERO-grafiek, afgeleid uit GIS, ten opzichte van t0 (loding voor suppletie) voor een kustvak bij Ameland, nl. het meest oostelijke kwart van het gebied landwaarts van de onderwatersuppletie De verschillende grafieken geven opeenvolgende verschillen ten opzichte van het referentiejaar weer. Verticaal staan de diepten (binnen de horizontale begrenzing, reden dat grotere diepten niet voorkomen). Zandtoename in horizontale schijfjes t.o.v. het referentiejaar is aangegeven naar rechts, verlies naar links TOTVAR TOTVAR is een functie voor het plotten van variabelen ten opzichte van een referentiejaar in kustlangse positie en in de tijd, met als doel relaties en patronen op te sporen. Ook hier wordt aan de functie een aantal parameters meegegeven, waaronder de naam van de invoerfile en de gebiedsgrenzen. Een voorbeeld is gegeven in Fig Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 21

23 Fig Uitvoer van TOTVAR: waarden van variabelen zijn voor iedere geselecteerde opname uitgezet als functie van kustlangse RSP positie (horizontale as) en als functie van tijd (verticale as) en ten opzichte van een referentie jaar (hier t0 = 1993). Van wit naar rood is beter dan het referentiejaar, van wit naar blauw betekent slechter dan het referentiejaar; wit betekent min of meer gelijke waarde aan die in het referentiejaar. Zo is te zien dat er tussen RSP 10 en 14 in de tijd een overgang is van blauw naar rood, wat een vooruitgang betekent van, in dit geval, het strandvolume. Dit is in tegenstelling tot het centrale deel, waar sinds 1965 het tegenovergestelde wordt waargenomen. De horizontale lijn in de figuur geeft de suppletie weer tussen RSP 13.6 en RSP 18.2 bij Terschelling; het getal bij de lijn is de gesuppleerde hoeveelheid. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 22

24 7.6. GOLF GOLF bewerkt de in te voeren golfgegevens (bijvoorbeeld 3-uurlijkse gemeten waarden) tot overschrijdingspercentages (fractie van het beschouwde tijdinterval) per golfrichtings-segment, en plot vervolgens de resultaten in een golfroos. Golven worden beschouwd als belangrijkste sturende omgevingsparameter van het kustsysteem. Het golfklimaat in een te kiezen tijdinterval (bijvoorbeeld tussen twee opnames) laat zich (kwantitatief) karakteriseren via het pakket GOLF (meerdere MATLAB - routines). Het voorbeeld in Fig geeft slechts een gedeelte weer van de uitvoer van het pakket. Fig Presentatie (pakket GOLF) van gemeten golven in de perioden tussen opeenvolgende lodingen bij Terschelling. Per grafiek geven de blauwe lijnen van buiten naar binnen toe de 1%, 5%, 10%, 25%, 50%, 75%, 90% en 95% overschrijdingswaarden weer. De buitenste lijn hoort bij een golfhoogte die slechts in 1% van de gevallen voorkomt; dit zijn de hoogste golven. De waarde van deze golfhoogte is af te lezen uit de grafiek. Golven uit het noordwesten zijn meestal dominant aanwezig (0/360 = uit het noorden). Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 23

25 8. Handleidingen Biegel, E.J VARSTAT MATLAB -applicatie voor analyse van NOURTEC design parameters, Gebruikershandleiding versie 1.1. Ingenieursbureau SEPRA BV. Biegel, E.J VARSTAT MATLAB -applicatie voor analyse van NOURTEC design parameters, Technische handleiding versie 1.1. Ingenieursbureau Sepra B.V. Biegel, E.J PROFIEL MATLAB -applicatie voor morfologische analyse van NOURTEC profielen, Gebruikershandleiding versie 1.1. Ingenieursbureau Sepra B.V. Biegel, E.J PROFIEL MATLAB -applicatie voor morfologische analyse van NOURTEC profielen, Technische handleiding versie 1.1. Ingenieursbureau Sepra B.V. Biegel, E.J GEOKAART, ARC/INFO-applicatie voor het maken van kaarten, Gebruikershandleiding, versie 2.0. Ingenieursbureau SEPRA BV. Biegel, E.J GEOKAART, ARC/INFO-applicatie voor het maken van kaarten, Technische handleiding, versie 2.0. Ingenieursbureau SEPRA BV. Biegel, E.J GEOPROF, ARC/INFO-applicatie voor het maken van tijdreeksen van profielparameters, Gebruikershandleiding, versie 2.0. Ingenieursbureau SEPRA BV. Biegel, E.J GEOPROF, ARC/INFO-applicatie voor het maken van tijdreeksen van profielparameters, Technische handleiding, versie 2.0. Ingenieursbureau SEPRA BV. Kust2005*Suppleren: Overzicht van tools 24