REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BRUGEL-RAPPORT

Transcriptie

1 REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Verslag BRUGEL-RAPPORT Verslag betreffende de jaarlijkse rendementen van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties uitgebaat gedurende 2014 Opgesteld in toepassing van artikel 30bis 2 3 van de elektriciteitsordonnantie. 30 oktober 2015 Kunstlaan 46 B-1000 Brussel Tel.: Fax:

2 Inhoud 0 Juridische context van dit verslag Historiek van de indienstname en de certifiëring van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in het BHG Rendementen van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in Bruikbare data Aantal bedrijfsuren Evolutie van de rendementen gedurende het jaar Evolutie van de gemiddelde rendementen doorheen de jaren Evolutie van de rendementen in functie van het elektrisch vermogen van de installatie Conclusies Afbeeldingen Figuur 1: Historiek warmtekrachtkoppelingsinstallaties Figuur 2 : Evolutie van het totaal gecumuleerd geïnstalleerd WKK-vermogen, per vermogensklasse...5 Figuur 3 : Gecumuleerd aantal actieve uren dienst van het totale WKK-park gedurende Figuur 4 : Rendement van de installaties gedurende 2014 (ηe = elektrisch rendement, ηth = thermisch rendement, ηtot = totaal rendement)...8 Figuur 5 : Evolutie van de gemiddelde rendementen doorheen de jaren...9 Figuur 6 : Gemiddelde rendementen in 2014 van warmtekrachtkoppelingsinstallaties in functie van het elektrische vermogen (opmerking: logaritmische schaal) Tabellen Tabel 1: WKK's in dienst genomen gedurende Tabel 2 : Rendement van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in 2014 (Pe = Elektrisch vermogen, Pth = Thermisch vermogen, ηe = elektrisch rendement, ηth = thermisch rendement, ηtot = totaal rendement)...6 Tabel 3 : Overzicht van alle bestaande in dienst zijnde WKK-installaties in het BHG, met rendementen overgenomen van de naar Brugel opgestuurde gegevens oktober 2015

3 0 Juridische context van dit verslag Krachtens artikel 30bis, 2 3 van de ordonnantie van 19 juli 2001 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is Brugel gehouden tot: 3 het jaarlijks publiceren van een verslag betreffende de resultaten van de controle uitgevoerd door haar personeel over de jaarlijkse rendementen van de uitbatingsinstallaties, bedoeld in artikel 2, 6 bis Daar waar artikel 2, 6 bis stelt: hoogrenderende warmte-krachtkoppeling : warmte-krachtkoppeling die beantwoordt aan de criteria van bijlage II van de Richtlijn 2012/27/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende energie-efficiëntie, tot wijziging van Richtlijnen 2009/125/EG en 2010/30/EU en houdende intrekking van de Richtlijnen 2004/8/EG en 2006/32/EG alsmede aan de kwaliteitscriteria bepaald overeenkomstig artikel 16. Dit rapport voldoet aan deze verplichting. 1 Historiek van de indienstname en de certifiëring van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in het BHG Op 31/12/2014 waren 126 warmtekrachtkoppelingsinstallaties in bedrijf in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waarvoor een certifiëringsdossier werd ingediend bij BRUGEL. 11 installaties werden in bedrijf gesteld in de loop van 2014: Naam Referentie installatie Pe [kw] Pth [kw] Régie Fonciere de la ville de Bruxeles COGEN ,9 13,5 Régie Fonciere de la ville de Bruxeles COGEN ,5 SIBELGA Cinquantenaire - Moteur SIBELGA Cinquantenaire - Moteur SIBELGA Mouettes SIBELGA Forum ACP Residence Wahis A+B COGEN ,5 Takeda COGEN COFELY Services (GDF SUEZ) COGEN Particulier COGEN ,3 REDEVCO RETAIL BELGIUM COGEN Totaal : 2894,9 3786,8 Tabel 1: WKK's in dienst genomen gedurende 2014 Twee installaties werden buiten bedrijf gesteld in de loop van 2014: de installatie in het Vlaams Parlement, die aan het einde was gekomen van haar certifiëringsperiode, en de installatie in het militair hospitaal, die eind 2013 uit dienst werd genomen voor een volledige revisie en terug in dienst genomen is aan het einde van 2014, met een nieuwe certifiëringsperiode oktober 2015

4 Figuur 1 geeft de historiek weer van het aantal installaties dat in gebruik werd genomen en werd gecertifieerd sinds oktober 1999 : Figuur 1: Historiek warmtekrachtkoppelingsinstallaties De eerste certifiëringen werden uitgevoerd in december 2004, na het in werking treden van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 6 mei 2004 betreffende de promotie van groene elektriciteit en van kwaliteitswarmtekrachtkoppeling. De certifiëring van een installatie volgt bijna altijd na de indienstname ervan. Het tijdsverloop tussen de indienstname en de indiening van het dossier betreffende de certifiëringsaanvraag, de analyse van het dossier, het eventueel conform maken van de installatie en het verstrekken van bijkomende informatie zijn de belangrijkste factoren die de tijdsduur tussen de indienstname en de certifiëring van een installatie beïnvloeden. De terugval van het aantal installaties in 2013 is te wijten aan het op korte tijd uit dienst nemen van verschillende micro-wkk s. Het verschil tussen aantal installaties in dienst en het aantal gertifieerd eind 2013 en begin 2014, komt vooral door het laat insturen van een certifieringsdossier nadat de installatie reeds in dienst was. Dit gegeven gecombineerd met een toename van onvolledige dossiers maakte het verschil tussen beide lijnen tijdelijk groter. Een nauwere opvolging en begeleiding tijdens de certifiëringsprocedure naar einde 2014 toe heeft gezorgd voor een inhaalbeweging tegen het einde van dat jaar oktober 2015

5 1999-T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T4 Gecumuleerd vermogen - WKK [kw] De evolutie van het totaal geïnstalleerd gecumuleerd vermogen, geventileerd per vermogensklasse, is zichtbaar in onderstaand figuur : kw 5-10 kw kw kw > 1000 kw Figuur 2 : Evolutie van het totaal gecumuleerd geïnstalleerd WKK-vermogen, per vermogensklasse 2 Rendementen van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in Bruikbare data De jaarrendementen van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in Brussel worden berekend op basis van de informatie die de producenten hebben overgemaakt in het kader van de toekenning van groenestroomcertificaten. Op het einde van elk kwartaal worden de meterstanden van de elektriciteitsproductie, de warmteproductie en het brandstofverbruik meegedeeld aan BRUGEL. De hieronder weergegeven rendementen worden overigens berekend op basis van de netto productie van elektriciteit 1 en de nuttige productie van warmte 2. Het aantal warmtekrachtkoppelingsinstallaties in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest waarvoor nuttige gegevens inzake de rendementen in 2014 beschikbaar zijn, is om verschillende redenen kleiner dan het aanal in dienst zijnde installaties. Met name die installaties met een zeer laag aantal bedrijfsuren in 2014, die problemen hebben gekend inzake regeling en/of rendementen, of die pas gecertifiëerd zijn geweest in de loop van 2014, zijn niet opgenomen in de analyse en grafieken. Eveneens waren de productiegegevens van een aantal installaties nog steeds niet overgemaakt tijdens het opmaken van onderhavig verslag. 1 Het besluit van 6 mei 2004 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de promotie van groene elektriciteit en van kwaliteitswarmtekrachtkoppeling definieert in zijn artikel 1 netto-elektriciteit als de door een productie-installatie totaal geproduceerde elektriciteit, verminderd met de elektriciteit verbruikt door de functionele voorzieningen van de betrokken installatie of die dient ter voorbereiding van de primaire energiebronnen voor de productie van elektriciteit. 2 Het besluit van 6 mei 2004 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de promotie van groene elektriciteit en van kwaliteitswarmtekrachtkoppeling definieert in zijn artikel 1 nuttige warmte als de warmte geproduceerd door een warmtekrachtinstallatie om te voldoen aan een economisch verantwoorde vraag naar de productie van warmte en/of koude oktober 2015

6 Installatie Indienstname P e P th ŋ e ŋ th ŋ tot 003 Vlaams Parlement 1/09/ ,74% 47,06% 77,80% 2147 Arts et Métiers 1/10/ ,84% 49,09% 85,92% 022 Esseghem 1 1/12/ ,35% 51,56% 83,92% 910 Quai C5 1/10/ ,39% 48,75% 81,14% 1812 Quai des Usines 1/11/ ,29% 50,78% 90,07% 2146 Villas de Ganshoren 1/10/ ,51% 50,35% 87,86% 023 Esseghem 2 1/12/ ,46% 49,97% 82,43% 021 Ecole Royale Militaire 1/12/ ,70% 51,35% 82,05% 018 LEX2000 1/01/ ,58% 49,92% 83,50% 2248 Justus Lipsius 12/09/ ,20% 45,74% 84,94% 030 Solvay - Centre 1 1/01/ ,98% 43,58% 72,56% 030 Solvay - Centre 2 1/01/ ,61% 46,09% 76,70% 141 Centre Sportif de WSP 15/06/ ,99% 51,79% 82,78% 251 Basilique 1/04/ ,99% 59,43% 86,42% 324 ACP Les Floralies 1/03/ ,54% 56,39% 86,92% 353 D'Ieteren 1/12/ ,23% 54,22% 89,45% 887 Habitation Moderne 16/10/ ,77% 61,26% 93,03% 953 Commune d'auderghem 15/11/ ,73% 53,43% 83,16% 772 Molenbeek Sport 15/11/ ,5 23,18% 61,81% 84,99% 1563 Hôtel Conrad 15/12/ ,58% 51,99% 87,57% 1738 Venelles Phase 1 1/03/ ,37% 64,29% 95,66% 1739 Venelles Phase 2 31/08/ ,37% 60,93% 92,30% 1733 Epsom 8/10/ ,01% 58,04% 89,06% 1772 Moina 20/05/ ,24% 64,25% 91,49% 1811 Crowne Plaza 15/02/ ,69% 52,30% 83,99% 1845 Sin 6/09/ ,68% 50,14% 83,82% 1863 Erasme moteur 1 30/09/ ,26% 45,24% 84,49% 1912 Parc Leopold 1/01/ ,22% 57,10% 90,31% 1913 Edith Cavell 27/01/ ,00% 54,54% 89,54% 1952 Pepibru 27/01/ ,88% 56,18% 82,06% 1967 KBC 30/11/ ,21% 54,51% 87,72% 1849 Tour du Midi 27/05/ ,80% 57,30% 90,09% 2018 ACP Globe 1/02/ ,80% 57,73% 80,53% Cogen ACP De Bonne 15/12/ ,15% 64,83% 90,98% /06/ , ,60% 58,35% 86,95% Cogen Clinique Fond'Roy 14/04/ ,94% 51,49% 84,43% Cogen /02/ ,39% 70,45% 78,84% Cogen /10/ ,02% 50,25% 80,27% Cogen /01/ ,49% 55,59% 86,08% Cogen /05/ ,94% 56,20% 92,14% Cogen /09/ ,51% 57,61% 89,12% Cogen /04/ ,33% 54,84% 82,16% Cogen /02/ ,04% 56,44% 90,47% Cogen /10/ ,14% 55,71% 89,85% /12/ ,93% 58,55% 88,49% Cogen /07/ ,51% 58,55% 87,06% /06/ ,47% 36,88% 73,35% Cogen /10/ ,92% 56,88% 83,80% COGEN /03/ ,44% 54,76% 88,20% Cogen /01/ ,96% 55,80% 86,77% Cogen cogen2 29/10/ ,5 29,93% 60,74% 90,67% Cogen cogen1 29/10/ ,5 29,20% 60,20% 89,40% Cogen /12/ ,7 28,90% 65,85% 94,75% Tabel 2 : Rendement van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties in 2014 (Pe = Elektrisch vermogen, Pth = Thermisch vermogen, ηe = elektrisch rendement, ηth = thermisch rendement, ηtot = totaal rendement) Het zijn dan ook de gegevens van tabel 2, die de gemiddelde rendementen in 2014 weergeeft, die verder in dit verslag gebruikt zijn geweest om een zo realistisch mogelijk beeld te geven van het gebruik van warmtekrachtkoppeling in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest. De installatie vlaams parlement leverde nog bruikbare data op tot aan zijn uitdienstname in 2014, en is dus meegenomen in de gegevens die ons iets leren over de uitbating gedurende het jaar oktober 2015

7 Aantal uren in dienst Gemiddelde temperatuur 2.2 Aantal bedrijfsuren Figuur 3 toont de evolutie van het aantal diensturen van het totale WKK-park per maand van het jaar Om een zo betrouwbaar beeld te schetsen over het gebruik van WKK doorheen het jaar, werden voor Figuur 3 enkel de machines geselecteerd die zonder langdurige technische storingen in bedrijf waren en waarbij continuiteit belangrijk is, zijnde degenen uit tabel Gebruik doorheen het jaar , ,4 13,5 16,5 16,2 16,5 13, ,1 6,6 9,3 8, ,3 0 0 Maand Figuur 3 : Gecumuleerd aantal actieve uren dienst van het totale WKK-park gedurende 2014 Bovenstaande figuur vertegenwoordigt het gebruik van de installaties. De figuur toont een groter gebruik in de winter wanneer er een grotere warmtevraag is. Het vertoont bijgevolg een logisch profiel, zijnde dat de productie gebonden is aan de evolutie van de warmtevraag gedurende het jaar. Om dat logische gebruik, en de dimensionering op warmte nog duidelijker te onderstrepen, werd de gemiddelde buitentemperatuur 3 doorheen het jaar in stippellijn aan de grafiek toegevoegd. Het hoeft geen betoog dat beide omgekeerd evenredig aan elkaar zijn. Een interessante denkpiste zou ook kunnen zijn dat men elektriciteitsprijzen in rekening neemt om te kunnen achterhalen of deze een invloed hebben op het tijdstip van productie. Dit zou waardevolle informatie kunnen zijn voor netbeheerders en energieleveranciers die bijgevolg kunnen nagaan dat er geproduceerd wordt op momenten dat de vraag naar stroom het grootst is. Brugel beschikt echter niet over de volledige gegevens (enkel productiegegevens op maandbasis, geen informatie over de warmtevraag, enz ) om momenteel op deze vraag te kunnen antwoorden. 3 Bron: KMI oktober 2015

8 2.3 Evolutie van de rendementen gedurende het jaar Het gemiddeld elektrisch rendement in 2014 ligt rond de 30,59%. Het rendement is licht gedaald in de zomermaanden, zoals blijkt uit figuur 4. Dit is hoofdzakelijk toe te schrijven aan het lagere aantal bedrijfsuren in de zomer en de hogere frequentie van de cycli van opstarten/stilleggen, waardoor het rendement afneemt. Daarentegen ligt het gemiddeld thermisch rendement in 2014 vrijwel constant rond de 54,57%, het gehele jaar door. Zowel het gemiddeld maandelijks elektrisch als thermisch rendement in figuur 4 worden afgeleid van de door de producenten opgegeven meetwaarden. Brugel berekent hieruit maandelijks de rendementen om die te vergelijken met de wettelijk bepaalde referentierendementen zodat de effectief uitgespaarde CO 2 kan bepaald worden. Figuur 4 : Rendement van de installaties gedurende 2014 (ηe = elektrisch rendement, ηth = thermisch rendement, ηtot = totaal rendement) De som van het elektrisch rendement en het thermisch rendement geeft het totaal rendement, waarvan het gemiddelde over het jaar genomen rond de 85,16% ligt. Het totale rendement vertoont een gelijkaardige trend doorheen het jaar dan het aantal diensturen uit vorige paragraaf. Indien men de relatie tussen beiden bestudeert, bekomt men een correlatie van 92,56% 4. Dit is te verklaren door het feit dat de inwendige verbrandingsmotor, tot noch toe de enige WKK-technologie die wordt gebruikt in het Brussels Gewest, een hoger rendement heeft bij een hoog aantal, en constante draaiuren. 4 Indien de correlatie groter is dan 80% spreekt men van een sterke relatie oktober 2015

9 3 Evolutie van de gemiddelde rendementen doorheen de jaren Aan de hand van de verslagen over het jaarrendement van de uitbating van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties voor de voorgaande jaren kunnen de resultaten worden vergeleken en kan de evolutie van de rendementen over de jaren worden beoordeeld. Indien de gegevens bekeken worden over lange termijn (vroegst bekend 2007, meest recent 2014) dan kunnen we een duidelijk opwaartse trend zien op het gebied van het thermische en het totale rendement, geïllustreerd in figuur 5 hieronder 5. Deze rendementen zijn niet meer dan een jaargemiddelde zoals besproken voor figuur % 90% 81,76% 82,61% 83,15% 84,68% 85,16% 80% 70% 60% 50% 48,49% 49,20% 50,33% 54,07% 54,57% ηe ηth 40% 30% 33,27% 33,41% 32,82% 30,61% 30,59% ηtot 20% 10% 0% Figuur 5 : Evolutie van de gemiddelde rendementen doorheen de jaren De rendementen zijn tegenover 2013 vrij stabiel gebleven. De sterke toename van het thermische rendement over de jaren heen zou kunnen verklaard worden door de technische evolutie van de machines. Nieuwe installaties worden steeds performanter gemaakt en zo zijn er eveneens nieuwe technieken om meer warmte te onttrekken (bijvoorbeeld onttrekking van warmte uit de waterdamp van de rookgassen). Men kan er ook van uitgaan dat, op basis van de opgebouwde expertise van de uitbaters, het bestaande park steeds efficiënter wordt uitgebaat. Een lichte daling van het elektrische vermogen zou kunnen verklaard worden door de toename van WKK voor gebouwverwarming. Dergelijke toepassingen vragen door het jaar door gemiddeld gezien meer frequent starten en stoppen, wat het rendement drukt. 5 Bij afwezigheid van verslag van 2010 tot en met 2012, ontbreken de gegevens voor deze jaren oktober 2015

10 4 Evolutie van de rendementen in functie van het elektrisch vermogen van de installatie Het is interessant om na te gaan wat de evolutie is van de rendementen volgens het elektrisch vermogen van de installatie. Figuur 6 toont dat het elektrisch rendement in stijgende lijn gaat met het vermogen. Voor deze figuur werden eveneens de WKK s geselecteerd die ook bijvoorbeeld technische storingen hebben gekend omdat deze figuur ons een beeld geeft over het rendement in functie van het vermogen en continuiteit iets minder van belang is. De mechanische energie die niet is omgezet in elektriciteit wordt gerecupereerd in de vorm van warmte. Ten gevolge hiervan evolueert het thermisch rendement volgens een trend die het tegenovergestelde is van die van het elektrisch rendement. Figuur 6 : Gemiddelde rendementen in 2014 van warmtekrachtkoppelingsinstallaties in functie van het elektrische vermogen (opmerking: logaritmische schaal) oktober 2015

11 5 Conclusies Dankzij een aantal in dienst genomen installaties eind 2014 heeft het totaal geïnstalleerd WKK-vermogen zich hersteld tot net onder het recordniveau van einde Twee installaties werden uit dienst genomen gedurende 2014, waarvan één terug in dienst werd genomen na volledige revisie. Ondanks een aantrekkelijk investeringsklimaat voor WKK in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen we echter nog niet spreken van een echte doorbraak van de technologie. In het algemeen zijn de rendementen van de warmtekrachtkoppelingsinstallaties bevredigend. Vergeleken met de voorgaande jaren zijn de rendementen in een duidelijk stijgende lijn, dankzij de opwaartse evolutie van het thermische rendement. Inzake gebruik van WKK kan men aannemen dat deze correct gebruikt worden gezien de evolutie van het aantal diensturen over een jaar. Tot slot bestaat er een significant verschil in de totale data (zie bijlage) en de nuttige data voor de analyse van de rendementen. Dit is te wijten aan gebrekkige opvolging van sommige installaties en komt meestal voor bij kleinere projecten, wegens budgettaire redenen of wegens het ontbreken van een projectgerichte benadering. * * * oktober 2015

12 Tabel 3 : Overzicht van alle bestaande WKK-installaties in het BHG, met rendementen overgenomen van de naar Brugel opgestuurde gegevens Installatie 001 ULB Solbosch 003 Vlaams Parlement 2147 Arts et Métiers Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Aardgas in dienst ,47% 36,69% 36,78% 36,52% 36,50% 35,56% 35,56% 36,59% 36,56% ,81% 55,88% 57,33% 53,28% 59,29% 45,88% 47,96% 48,05% 47,56% Aardgas in dienst ,21% 32,73% 31,76% 30,57% 29,57% 27,20% 32,51% 32,65% ,74% 49,33% 49,08% 48,53% 48,94% 49,35% 49,26% 48,05% Aardgas in dienst % 37% 37% 37% 37% % 51% 49% 50% 49% 022 Esseghem 1 Aardgas in dienst % 32% 33% 32% 32% 32% 32% 33% % 52% 53% 51% 52% 52% 53% 53% 910 Quai C5 Aardgas in dienst % 33% 33% 33% 33% 32% 33% 34% 35% % 50% 50% 51% 52% 52% 51% 52% 54% 1812 Quai des Usines Cogen ULB 2146 Villas de Ganshoren Aardgas in dienst % 40% 39% 33% 40% 39% % 49% 52% 50% 47% 46% Aardgas in dienst Aardgas in dienst ,40% 38,04% 37,41% 32,62% 34,95% 38,42% 38,89% ,64% 47,37% 46,94% 45,87% 46,22% 47,83% 47,71% oktober 2015

13 Installatie Brandstof Indienst name 023 Esseghem 2 Aardgas in dienst 139 Status P e P th jan-14 feb maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec Ecole Royale Militaire Koolzaadolie in dienst LEX2000 Aardgas in dienst Justus Lipsius 034 La Sauvenière 042 Jardins d'alexandre Cogen Particulier 030 Solvay - Centre Solvay - Centre Centre Sportif de WSP Aardgas in dienst ,00% 40,87% 40,50% 40,22% 37,90% 32,68% 40,35% 40,39% 40,26% Aardgas in dienst 50 Aardgas in dienst 25 Aardgas buiten dienst ,80% 45,32% 44,09% 47,49% 45,14% 44,70% 45,98% 46,26% 45,32% Aardgas in dienst ,72% 32,92% 33,06% 31,94% 31,58% 26,51% 32,39% 32,75% 33,86% ,56% 44,63% 45,51% 40,98% 28,07% 36,02% 46,12% 46,58% 46,68% Aardgas in dienst ,55% 32,70% 32,30% 30,36% 29,52% 20,22% 17,91% 27,36% 28,63% 29,69% 32,40% 33,28% ,91% 48,36% 48,42% 52,03% 51,52% 42,34% 47,43% 43,93% 44,90% 51,47% 48,19% 52,83% Aardgas in dienst ,60% 32,52% 32,18% 31,94% 31,69% 31,69% 31,26% 31,42% 31,80% 32,13% 32,59% 32,98% ,43% 51,89% 51,21% 51,71% 51,85% 52,32% 52,84% 53,26% 53,13% 53,14% 53,98% 49,27% oktober 2015

14 Installatie Brandstof Indienst name 184 Citroën Yser Aardgas in dienst 60 Status P e P th jan-14 feb maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec Spirifer Aardgas in dienst 48 36,04% 36,04% 36,04% 15,37% 15,37% 15,37% 27,30% 27,30% 27,30% 26,79% 26,79% 26,79% 77 75,54% 75,54% 75,54% 32,75% 32,75% 32,75% 60,42% 60,42% 60,42% 59,76% 59,76% 59,76% 215 Beauté & Vie Bruxelles 211 Ets Van Den Berg Aardgas in dienst 6 Koolzaadolie in dienst 15 11, Basilique Aardgas in dienst 43 27,90% 28,15% 28,29% 28,28% 27,56% 26,96% 26,22% 26,31% 25,67% 26,74% 27,43% 28,75% 72 55,36% 59,36% 59,11% 58,45% 58,76% 58,97% 58,74% 59,04% 58,97% 58,78% 60,86% 59,52% 324 ACP Les Floralies Aardgas in dienst 70 31,29% 31,29% 31,29% 29,77% 29,77% 29,77% 30,08% 30,08% 30,08% 31,00% 31,00% 31,00% ,16% 56,16% 56,16% 56,22% 56,22% 56,22% 56,22% 56,22% 56,22% 56,96% 56,96% 56,96% 353 D'Ieteren Aardgas in dienst ,16% 36,04% 35,29% 34,74% 34,74% 34,74% 33,94% 30,97% 31,21% 34,88% 35,57% 36,04% ,73% 53,66% 53,50% 53,41% 53,03% 54,68% 54,88% 51,16% 51,02% 52,27% 52,90% 51,99% 887 Habitation Moderne Koolzaadolie in dienst 30 31,58% 31,78% 32,12% 31,95% 30,31% 31,93% 32,02% 31,94% 31,71% 31,51% 31,98% 31,86% 54 61,42% 62,48% 61,14% 62,05% 63,17% 62,29% 63,06% 63,15% 62,72% 51,62% 73,23% 62,98% 2209 Konkel Aardgas in dienst oktober 2015

15 Installatie 953 Administration Communale d'auderghem Cogen 1 Brandstof Indienst name Aardgas in dienst 25 Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec Administration Communale d'auderghem Cogen 2 Aardgas in dienst Tubelite Aardgas in dienst 7, Molenbeek Sport 014 Clinique St- Anne Aardgas in dienst 10 22,88% 23,74% 23,29% 23,79% 23,30% 21,76% 21,28% 23,93% 23,93% 23,93% 22,5 62,16% 62,79% 61,89% 61,54% 59,93% 55,41% 55,13% 66,42% 66,42% 66,42% Aardgas in dienst EEBIC Aardgas in dienst Atomium Aardgas in dienst Hôtel Conrad Koolzaadolie in dienst ,28% 35,96% 36,06% 35,99% 36,60% 36,44% 35,42% 34,42% 35,63% 34,97% ,96% 53,29% 53,11% 53,45% 51,69% 52,35% 52,37% 51,54% 51,56% 50,60% oktober 2015

16 Installatie Cogen Particulier Brandstof Indienst name Koolzaadolie Status P e P th jan-14 feb-14 buiten dienst 1 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec Chien Vert Koolzaadolie in dienst Venelles Phase Venelles Phase 2 Koolzaadolie in dienst 60 30,99% 30,45% 30,95% 30,80% 29,37% 29,10% 29,39% 29,08% 30,15% 31,41% 31,14% 31,07% ,14% 65,08% 64,55% 64,67% 66,11% 65,65% 65,47% 64,81% 64,94% 63,65% 63,60% 63,75% Aardgas in dienst 60 32,09% 31,76% 32,27% 32,08% 32,04% 31,65% 31,62% 31,36% 31,48% 31,61% 31,47% 31,27% ,09% 61,70% 61,48% 62,68% 61,90% 62,02% 62,03% 61,44% 61,58% 61,68% 61,75% 62,09% 19 Aquiris Biogas in dienst ,01% 28,94% 44,42% 34,74% 34,63% 35,25% 34,08% 34,28% 34,67% 34,91% 34,37% 36,54% ,35% 11,87% 18,47% 15,02% 12,34% 17,46% 10,49% 18,98% 13,36% 16,11% 28,53% 8,72% 1062 Palais de Justice 1578 CPAS Bruxelles 1628 Home Vanhellemont Aardgas Aanvraag onvolledi g Aardgas in dienst 17 29,20% 29,20% 29,20% 26,51% 26,51% 26,51% 27,08% 27,08% 27,08% 29,21% 29,21% 29,21% Aardgas in dienst ,26% 49,26% 49,26% 41,96% 41,96% 41,96% 41,89% 41,89% 41,89% 49,85% 49,85% 49,85% Epsom Aardgas in dienst 70 31,61% 31,46% 31,34% 30,97% 30,67% 28,94% 29,96% 30,00% 30,38% 30,43% 31,10% 31,21% ,53% 57,82% 58,76% 59,02% 59,33% 58,56% 57,19% 58,38% 59,45% 59,44% 59,57% 58,85% oktober 2015

17 Installatie 1748 Nationale Bank van België Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Aardgas in dienst ,00% 34,92% 34,72% 35,43% 34,75% 33,07% 34,15% 35,20% 34,49% 33,69% ,71% 48,81% 54,63% 53,28% 52,92% 53,38% 48,48% 52,61% 53,88% 52,69% 1772 Moina Aardgas in dienst 30 27,27% 27,37% 27,48% 27,53% 27,48% 27,75% 27,15% 27,43% 27,53% 27,62% 27,71% 28,09% 67 63,12% 62,29% 63,12% 63,91% 64,75% 63,57% 62,43% 63,18% 64,08% 63,58% 63,98% 64,73% 1811 Crowne Plaza Koolzaadolie in dienst ,80% 30,26% 32,92% 32,76% 32,66% 32,48% 32,01% 32,23% 32,06% 32,02% 32,39% 32,72% ,13% 58,86% 52,30% 49,61% 50,42% 52,48% 48,92% 48,34% 48,98% 50,97% 50,65% 52,82% 1845 ACP Sin Koolzaadolie in dienst 75 31,13% 31,15% -0,40% 31,73% 33,47% 33,90% 98 51,10% 51,84% -0,61% 55,00% 54,57% 54,39% 1853 Crèche Côle 2125 Europese comissie Cogen Europese comissie 1863 Erasme moteur Erasme moteur 2 Aardgas in dienst Aardgas in dienst Aardgas in dienst Aardgas in dienst ,89% 40,04% 39,76% 39,70% 39,59% 39,60% 37,05% 33,16% 39,89% 39,87% 39,68% ,24% 44,87% 44,99% 44,65% 44,55% 44,68% 44,61% 40,02% 44,54% 44,64% 43,97% Aardgas in dienst ,69% 40,51% 40,11% 39,65% 38,66% 38,85% 38,04% 39,27% 38,69% 39,62% 39,12% 39,26% ,64% 44,33% 44,21% 43,88% 44,62% 44,40% 44,49% 44,51% 44,60% 43,95% 45,23% 44,01% oktober 2015

18 Installatie 1912 Parc Leopold 1913 Edith Cavell Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Aardgas in dienst ,14% 33,83% 33,00% 33,59% 31,45% 34,67% 34,43% 34,24% ,12% 56,64% 54,84% 58,15% 60,18% 56,38% 56,78% 56,72% Aardgas in dienst ,49% 36,40% 35,94% 35,85% 35,37% 34,97% 34,62% 34,80% 32,63% 30,71% 35,57% 35,80% ,25% 53,50% 54,55% 55,24% 55,61% 55,88% 55,54% 55,44% 52,58% 48,32% 55,52% 54,11% Cogen Aardgas in dienst ,74% 34,74% 34,74% 30,61% 33,45% 33,33% 31,76% 31,92% 31,84% 32,58% 34,82% 34,58% ,07% 41,07% 41,07% 54,49% 53,68% 53,51% 54,09% 54,99% 54,77% 54,90% 54,88% 53,21% 1952 Pepibru Koolzaadolie in dienst 50 26,63% 26,36% 26,64% 25,78% 24,06% 26,03% 81 57,06% 55,76% 56,26% 54,82% 55,74% 55,85% 1961 Welness Balcaen Aardgas in dienst 5,5 12, KBC Aardgas in dienst ,34% 33,22% 32,99% 32,64% 32,87% 33,35% 32,48% 32,84% 32,90% 32,85% 33,07% 33,28% ,18% 53,70% 53,92% 53,60% 54,11% 55,98% 55,10% 54,83% 55,08% 54,94% 53,48% 55,12% 1849 Tour du Midi 1891 Saint- Pierre 1930 Clinique Saint-Jean 2003 WTC3 Building Aardgas in dienst ,48% 33,32% 33,22% 32,89% 32,32% 23,81% 30,55% 31,12% 32,06% 32,58% 33,15% 33,24% ,72% 56,42% 56,69% 57,24% 57,17% 56,25% 57,64% 57,25% 57,33% 57,25% 57,38% 56,18% Aardgas in dienst ,47% 40,11% 40,09% 38,98% 38,34% 31,63% 36,96% 37,20% 37,08% 38,35% 40,24% 40,57% ,46% 44,35% 43,54% 45,13% 45,87% 45,00% 43,08% 40,94% 43,42% 45,57% 45,01% 43,85% Aardgas in dienst ,74% 34,17% 34,32% 34,47% 34,91% 34,76% 34,90% ,13% 42,12% 42,30% 40,98% 40,98% 40,64% 41,08% Aardgas in dienst ,53% 40,37% 40,27% 40,42% 40,04% 40,01% 0,00% 39,92% 39,79% 40,19% 39,58% 39,85% ,89% 43,83% 42,75% 40,74% 40,34% 40,65% 0,00% 13,79% 31,00% 27,63% 39,82% 42,52% oktober 2015

19 Installatie Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec ACP Globe Aardgas in dienst 8 25,33% 25,68% 25,31% 25,31% 25,36% 25,26% 25,07% 24,92% -1,62% 24,65% 25,51% 18 55,98% 57,05% 58,36% 57,66% 56,60% 55,65% 55,53% 55,49% 58,91% 61,68% 62,13% Cogen Cinquantenaire M 1 Cogen Cinquantenaire M 2 Cogen Forum COGEN Particulier Aardgas in dienst % 39% 39% % 56% 55% Aardgas in dienst % 38% 38% % 54% 54% Aardgas in dienst % 38% 38% % 48% 47% Aardgas in dienst 1 7,50% 7,20% 7,20% 6,51% 6,29% 5,71% 5,66% 5,81% 5,80% 2,49% 7 86,45% 86,68% 85,91% 84,83% 82,24% 82,86% 84,40% 84,30% 86,62% 89,71% 2208 Lavoir Idéal Aardgas in dienst 6 11,7 Cogen ACP De Bonne Koolzaadolie in dienst 30 26,43% 26,69% 26,37% 25,62% 25,57% 25,12% 24,86% 25,07% 25,34% 25,76% 25,91% 26,61% 67 65,66% 65,90% 65,46% 63,91% 64,03% 63,38% 62,53% 62,70% 63,57% 64,14% 65,47% 67,09% 2226 Grondregie Aardgas in dienst 17,7 26,82% 26,82% 26,82% 28,41% 28,41% 28,41% 29,42% 29,42% 29,42% 29,73% 29,73% 29,73% 32 56,86% 56,86% 56,86% 58,10% 58,10% 58,10% 59,36% 59,36% 59,36% 59,09% 59,09% 59,09% Cogen Grondregie Aardgas in dienst 4,9 13, oktober 2015

20 Installatie Brandstof Indienst name 027 Hotel Amigo Aardgas in dienst 196 Status P e P th jan-14 feb maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Cogen Clinique Fond'Roy Cogen Baden van brussel Cogen Stad Brussel Cogen STIB Cogen Gemeente Evere Cogen CLOS DE LA QUIETUDE Cogen ELBA Cogen Hotel Bloom Aardgas in dienst ,00% 34,00% 34,00% 34,00% 34,00% 34,00% 29,27% 31,31% 30,68% 32,42% 33,83% 33,78% ,64% 50,92% 50,66% 50,66% 50,66% 50,66% 51,55% 52,26% 53,34% 53,02% 51,84% 51,67% Aardgas in dienst 70 30,53% 30,55% 29,82% 29,11% 27,27% 26,96% 27,36% 27,65% 27,84% 28,95% 28,96% ,20% 54,19% 53,20% 52,83% 51,00% 51,48% 50,80% 50,11% 50,68% 50,47% 49,78% Aardgas in dienst 70 26,87% 30,47% 32,27% 31,31% 22,46% 23,44% 25,62% 26,02% 26,34% 24,48% 25,80% ,67% 53,22% 53,85% 54,13% 50,81% 58,91% 60,23% 59,79% 60,54% 57,15% 58,17% Aardgas in dienst ,99% 35,99% 35,99% 32,31% 32,31% 32,31% ,85% 45,85% 45,85% 43,02% 43,02% 43,02% Aardgas in dienst 50 32,35% 32,04% 31,53% 29,48% 31,30% 30,47% 30,91% 30,80% 30,43% 30,43% 30,43% 86 59,84% 59,15% 59,89% 51,26% 58,00% 57,38% 58,30% 58,99% 57,99% 57,99% 57,99% Aardgas in dienst 70 28,68% 28,68% 28,68% 28,37% 28,37% 28,37% 31,39% 31,39% 31,39% 26,35% 26,35% 26,35% ,84% 55,84% 55,84% 55,33% 55,33% 55,33% 55,00% 55,00% 55,00% 56,00% 56,00% 56,00% Aardgas in dienst ,04% 34,60% 36,09% 34,99% 34,53% 34,36% 33,95% 34,10% 34,13% 34,67% 34,80% 34,70% ,88% 58,38% 56,90% 57,11% 57,41% 57,17% 56,51% 56,82% 57,23% 56,86% 57,36% 56,36% Aardgas in dienst ,65% 33,95% 34,84% 36,29% 32,82% 33,93% 32,80% 33,33% 33,73% 34,32% 33,66% ,68% 57,24% 57,15% 50,07% 56,94% 56,54% 56,96% 58,84% 56,74% 57,53% 55,70% oktober 2015

21 Installatie 2164 ACP Bervoets Cogen ACP Carloo Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Aardgas in dienst ,72% 33,03% 31,80% 31,45% 31,43% 31,18% 38,92% 25,55% 31,73% 33,37% 33,58% ,12% 60,43% 60,29% 60,26% 60,05% 58,57% 58,61% 59,38% 59,49% 59,77% 61,66% Aardgas in dienst 30 29,21% 29,98% 30,04% 29,18% 28,64% 28,12% 27,46% 27,03% 27,55% 28,24% 28,33% 28,37% 62 55,03% 59,69% 59,57% 59,14% 59,61% 56,71% 57,05% 57,80% 58,09% 59,24% 60,08% 60,57% 2235 SIN Energie Aardgas in dienst ,47% 37,80% 37,04% 36,95% 37,01% 35,88% 36,63% 31,85% 36,45% 37,49% ,33% 35,64% 36,54% 35,21% 35,14% 34,12% 35,41% 36,29% 33,44% 35,18% Cogen ICHEC Cogen cogen1 Sippelberg Cogen Kinetix Cogen cogen2 Sippelberg Cogen Miroma Cogen Newergy Aardgas in dienst 30 23,09% 30,10% 62 45,48% 62,41% Aardgas in dienst 66 29,34% 29,39% 28,79% 28,79% 28,79% 27,01% 26,28% 29,63% 29,68% 28,62% 30,54% ,83% 60,99% 55,02% 55,02% 55,02% 64,04% 70,51% 60,55% 64,66% 64,78% 62,75% Aardgas in dienst 22 29,79% 26,03% 28,67% 29,13% 28,97% 27,98% 28,92% 28,69% 29,03% 29,54% 29,43% 48,7 49,15% 52,12% 64,22% 63,80% 67,17% 69,93% 67,63% 66,35% 66,29% 68,27% 64,54% Aardgas in dienst 33 30,06% 27,92% 29,92% 29,92% 29,92% 29,77% 28,35% 27,81% 28,94% 30,61% 31,46% 70,5 51,21% 62,30% 63,09% 63,09% 63,09% 60,98% 60,94% 68,11% 64,51% 62,90% 62,76% Aardgas in dienst 50 31,76% 29,65% 36,08% 21,89% 30,24% 30,56% 29,51% 29,97% 30,08% 23,03% 32,50% 31,11% 80 52,55% 52,42% 51,96% 41,34% 52,91% 51,58% 51,67% 52,53% 49,75% 49,69% 51,44% 52,67% Aardgas in dienst 30 26,57% 26,34% 25,95% 27,36% 27,68% 27,61% 68 51,40% 51,21% 54,25% 55,17% 64,27% 65,00% oktober 2015

22 Installatie COGEN ACP Grenouilles Cogen HE Leonard Da Vinci Cogen Diamant Cogen David Lloyd Cogen Saint Tropez Cogen ACP Nation 1 Cogen ACP M. Louise Cogen ACP Nation2 Brandstof Indienst name Status P e P th jan-14 feb-14 maart- 14 apr-14 mei-14 juni-14 juli-14 aug-14 sept-14 okt-14 nov-14 dec-14 Aardgas in dienst 50 33,20% 33,27% 33,26% 32,66% 33,07% 24,70% 38,99% 31,34% 32,04% 32,49% 32,96% 33,16% Aardgas in dienst ,13% 54,28% 54,69% 54,39% 54,14% 53,68% 53,31% 51,59% 54,20% 54,94% 55,38% 55,15% 144 Koolzaadolie in dienst 70 30,92% 30,61% 30,45% 29,89% 30,17% 28,90% 30,01% 30,30% 30,77% Aardgas in dienst 229 Aardgas in dienst 6 Aardgas in aanvraag ,90% 54,72% 54,81% 54,43% 54,49% 39,33% 54,78% 55,40% 56,57% , ,75% 31,77% 31,64% 32,66% 32,22% 32,56% 32,23% 32,33% 32,39% 32,04% 31,05% 31,13% 70,5 63,13% 62,04% 64,46% 63,86% 65,58% 66,12% 66,24% 63,05% 64,91% 65,02% 65,52% 64,08% Aardgas in dienst 33 31,43% 31,31% 32,22% 30,67% 32,05% 32,09% 31,32% 28,07% 28,86% 32,07% 32,01% 31,64% Aardgas in aanvraag 33 70,5 69,61% 65,81% 66,15% 74,30% 63,69% 63,96% 70,40% 65,03% 67,25% 63,53% 64,78% 67,28% 70, oktober 2015