AANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK

Transcriptie

1 AANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK up-date

2 afbeelding veranderen op pagina inhoudstafel en pagina 520 veranderen naar FILIPS DE GOEDE VH 3.VA var.: keerzijde + MONETA NOVA FCA VALENCENENSIS / leeuw (in centrum in quadrilobe) KAREL DE STOUTE Lokale emissies VH 33.BG: voorzijdelegende +KAR(O)LVS VH 42 AUXONNE: Q12 wordt Q 11 Q11 VH 49.NIJ : a) +KAROLVS DEI GRA DVX BVRG Z GEL(D) vuurijzer MARIA VAN BOURGONDIË VH 52.BG: keerzijdelegende.. CO FLA(D) VH 57.NIJ: voorzijdelegende: (Gelders kruis) MARIA DVCISSA BG Z GELR(IE) (CO Z) FILIPS DE SCHONE Eerste emissie VH 71.AN: variant legendeop voorzijde met titel van hertog van Lothier (Neder-Lotharingen) a ) MONETA DVC AVST LOT BRAB LI ZC, jaartal 1482 (mogelijk over 1481?)

3 FILIPS DE SCHONE Derde emissie VH.86: voorzijdelegende CVSTODIA(T)

4 FILIPS DE SCHONE Vijfde emissie VH 109.BG: voorzijdelegende +PHI FLA(NDR) keerzijdelegende + MAXIM(IL) REX ROMANOR(VM) PATER FILIPS DE SCHONE Zesde emissie VH 125.BG: PHI ARCHID AUST BURG CO FLA (BNF, Cabinet des medailles) VH 127.ME: var.: gewoon kruis i.p.v. dubbel gekruist kruis VH.132 ME: keerzijde met Q35 VH.133 BG: keerzijde met Q40 (0,80 g) FILIPS DE SCHONE Zevende emissie VH 140: vraag: lezen Ag 878/1000 en NIET Ag 379/1000?

5 FILIPS DE SCHONE Achtste emissie VH 147.AN: lezen incl. 145 en NIET incl. 146-AN VH 151.AN: voor het jaartal 1502: keerzijdelegende var. ANNO 1502 VH 160: Hollandse penning foto vergroting: 2x VH 175-GENT: keerzijdelegende FIAT PAX IN VIRTVTE TVE ET H(AR) VH 189: vervang door vz.: klimmende leeuw naar links + PHS DEI GRA DUX CO F Kz.: kruis met muntteken in centrum + MONE NOVA COM FLAD / (lelie)

6 KAREL V Tweede emissie VH 204-MA 1508 hybride Maastricht/Antwerpen kroontje SIT*NOM / E*DO[MI] / * BENEDI / CT*1508 (kroon) MA ARG ARC(H)IDC(V) AVST DV(X) (CV) B (VG) B VH 205-NA: 1513 bestaat ook met Q69 Pagina 220: titel: TWEEDE EMISSIE ( ) niet ( ) VH 220-BG: VH 220-AN: VH 221: voorzijdelegende, variante HISPAN keerzijdelegende MI(C)HI keerzijdelegende TVO(S) foto van de keerzijde is VH 220 en wordt vervangen VH 222.NIJ: VH 223.NIJ: VH 223.NIJ: VH 225.NIJ: VH 226.DO: voorzijdelegende: (Gelders kruis) CAROLVS D G ROM IMP Z HIS R D G(E) keerzijdelegende: TVO(S) voorzijdelegende: REX D(VX) GEL(R) keerzijdelegende: TVO(S) voorzijdelegende: ROM(A) jaartal 1554 toevoegen

7 VH 226.NIJ: voorzijdelegende: IM(P) (Z) HIS(P) VH 226.NIJ: jaartal 1547 toevoegen (R4), Roest, RBN 1893, p. 140, nr 551. VH 229-LW: verwijder muntteken (hand) van het omschrift van de voorzijde VH 234-AN: in legende (15)36 is (15)43 VH 237: afbeelding vergroting: x 1,5

8 FILIPS II Eerste emissie VH 253.NIJ: voorzijdelegende: HISPA ANG VH 269.DO: variant met REGIS.COMITIS op voorzijde, en MIHI op keerzijde: ref. CNM VH 269.NIJ: VH 271.NIJ: verzameling NNC voorzijde legende: HISP(ANIA) (Z) REX DVX VH 275: de kwartieren zijn onvolledig Q81 P P Q82 P P VH 297.NIJ: VH 297.UT: VH 297.UT: voorzijdelegende: 15 (zon) 7(2) PHS D G HISP Z REX DVX GEL 1573 met (eiken)blaadje aan weerszijden van de kroon op keerzijde en x als interpuncties met 15 (wapen)75 VH 298.UT: VH 298.UT: 1573 met (emissie)teken, (eiken)blaadje, naast de kroon op keerzijde 1580: NIET teruggevonden maar afgebeeld in Aloïs Heiss, p.151, 210, pl.183 VH 299-LU: VH 301-MA: piedforts zijn geslagen met aparte voor- en keerzijdestempels. Op kz MI HI ipv MICHI jaartal 1583 toevoegen (R4)

9 VH 303-AR: jaartal 1583 toevoegen (R4) VH 304-SH: (boom) PHS D G HISP Z REX DVX BRAB 1581 (roos) DOMINVS MIHI ADIVTOR VH 310-AR: jaartal 1591 toevoegen VH 317: foto s vervangen VH 321-AR: jaartal 158Z over VH 335-NA: jaartal 1579 met variante van keerzijde: in elk kanton een rondje i.p.v 2 maal twee rondjes

10 VH 335-NA: jaartal 1579 bestaat ook met legende a VH 336-NA: jaartal 1578 bestaat met legende (vuurijzer) PHS i.p.v. (lelie) VH 355-Dôle: jaartal 1599 met in de legenden: ISPA en BVRVGVNDIE VH 367-BG: jaartal 1590 toevoegen VH 369: legende voorzijde aanpassen: 157(8) PH(ILIPS) D G COM(ES) HOL(LAN) (Z) (ZEL)

11 FILIPS II Emissies van de opstandelingen VH 380: ½ STATENSTUIVER voor Brugge 1577 is teruggevonden. PHS D G HISP BVRG COM.. FL PACE ET IVSTITIA 15 (lelie) 77 VH 381-HS: VH 390-DO: interpunctie x op keerzijde 1573 met emissieteken? (peterselie)blaadje op keerzijde na ADIVTOR (VG-H suppl b) VH 390-LW: ½ Filipsdaalder 1580 geslagen te Leeuwarden heeft op de keerzijde een hartschild met het wapen van Friesland in plaats van het gebruikelijke hartschild met de leeuw van Vlaanderen links en de gekroonde adelaar van Tirol rechts. VH 398- s Hertogenbosch: foto 398 is nummer VH 399- s Hertogenbosch, DUIT VH 399- s Hertogenbosch: foto 399 is nummer VH 398- s Hertogenbosch, OORD VH 413: VH 422 AN: in legende FRISAE in plaats van FRISIAE variant zonder F als initialen VH 468, p. 181: Sn in plaats van Ag VH 468, p. 321: SIGILLVM DE ALCMAR VH 470: SPECIALE UITGIFTE : Ag op rond muntplaatje zie veiling Schulman 275, lot 2439

12 VH 493, p. 332: foto vervangen (1576 niet 1575) (30x31mm, g)

13 ALBRECHT & ISABELLA Eerste emissie VH 582.BG: VH 588-MA: keerzijdelegende (lelie) ARCHID(VCES) AVST 1601 toevoegen (R4) VH 591-AN: Q52 in plaats van Q54 Q52 VH 592-AN: toevoegen 1607 VH 593-AN: 1616, legende keerzijde ARCHID AVST DUC BVRG B Z VH 593-BS: 1615, omgewisselde legenden

14 VH 594-BG: jaartal 1609 toevoegen VH 598.BG: jaartal 1602 toevoegen (verz. Van Peteghem, 1894) VH 612-MA: ELISABETH (zonder H) VH 614-BS: ELISABETH (zonder H) VH 616-BS: ELISABETH (zonder H) VH 620-MA: ELISABETH (zonder H) VH 621-MA: ELISABETH (zonder H) VH 623-MA: ELISABETH (zonder H) VH 616-BS: (engelenhoofd) ALBERTVS ET ELISABET(H) DEI GRATIA (+) ARCHID.. VH 617-AN: var. 1618: GARTIA i.p.v. GRATIA VH 619-AN: de patagons z.j. zijn niet zeldzaam en dus R3 laten vallen. VH 619-TO: hybride zj, met keerzijde van Antwerpen volgens de akten: geslagen te Antwerpen met in Doornik gemaakte stempels

15 VH 619-TO: jaartal 1619 toevoegen. VH 621-TO: ARCHID.AVST.DVCES. BVRG DOM.TOR. VH 623-TO: VH 624-BG: P2, zj Hoc p.173, 451 coll. Beloeil 10,50 g DOM-TORN-Z var. jaartal 1620 met muntteken (lelie) op keerzijde: Z CO FL (lelie) VH 624-LU: jaartal 1619 toevoegen ( Van der Dussen december 1984) VH 625-MA: muntatelier MAASTRICHT toevoegen, z.j. ALBERTVS ET ELISABET DG ARCHID AVST BVRG BR Z (ster) VH 626-BS: var. jaartal 1616 met muntteken (engelenhoofdje) op keerzijde na 1616: 1616(hoofdje)

16 FILIPS IV VH 638-AN: jaartal 1661 toevoegen VH 638-BG: jaartal 1661 toevoegen VH 641-BG: jaartal 1630 toevoegen VH 642-AN: speciale uitgiften, P 1 ½ 1642 toevoegen UNIEK? Zilver, 48,66 g, 45 mm, PR/DFC Een piedfort van 1,5 maal het gewicht wordt voor het eerst aangetroffen. Het slaan van speciale uitgiften van 1,5 maal het gewicht was in Duitsland reeds gebruikelijk in die periode.

17 VH 642-AN: speciale uitgiften, P toevoegen VH 642-AN: speciale uitgiften, P toevoegen (64 g) VH 645-AN: speciale uitgiften, P toevoegen

18 VH 645-BS: jaartal 1661 toevoegen VH 645-DL: toevoegen: jaartal 1636, legende begint op 6 uur. toevoegen. VH 645-LU: jaartal 1640 toevoegen. VH 645-TO: Hybride Tournai/Brabant 1623 toevoegen.

19 VH 646-DL: jaartal 1633 toevoegen. VH 646-TO: jaartal 1630 toevoegen. VH 646-TO: jaartal 1637 toevoegen. VH 648-BG: jaartal 1647 toevoegen. VH 647-BG: jaartal 1664 toevoegen (6,28 g)

20 VH 670-AN: de asterisk (*) voor de foto ontbreekt VH 692-BS: speciale uitgiften: P3: 1668 (Elsen 115, 549) ipv (Elsen 115, 469)

21 ter info: Belegeringsmunten of noodmunten Beleg van Breda (1625), p. 468: Munt aangeboden in de veiling van Munten- en Postzegel Organisation, Auction May 2015 Hertogdom Brabant / Antwerpen - Stad Breda belegerd door de Spanjaarden onder Markies van Spinola ( ) - - Klop 'Stadswapen Breda' op: Schotland, James VI, Unit of Sceptre piece z.j. 10e emissie (S. 5463) Vz. Gekroond borstbeeld naar rechts met zwaard en rijksappel, ter hoogte van zijn nek geklopt met het stadswapen van Breda. Kz. Gekroond wapenschild tussen I en R goud, 37 mm, lichte buigsporen overigens ruim ZF. RRRR, van de grootste zeldzaamheid. Tijdens de 80-jarige oorlog werd Breda in 1590 veroverd door het Staatse leger door middel van de beroemde list met het turfschip. 34 jaar later wilde de Markies van Spinola Breda terugbrengen onder Spaans gezag, hij rustte een voor die tijd immens leger uit en besloot de sterke vestingstad langdurig te belegeren. Na elf lange maanden capituleerde de Staatse gouverneur Justinus van Nassau en werd de stad wederom onderdeel van Spaans Brabant. Slechts 12 jaar later in 1637 slaagde Frederik Hendrik erin om de stad na een kort beleg definitief in Staats bezit te krijgen. Tijdens de belegering van moesten de soldaten van het verdedigende garnizoen uitbetaald worden. In september 1624 besluit men, indien noodzakelijk, noodmunten te zullen slaan en deze tegen de zilverwaarde in omloop te brengen. In januari 1625 werd hiermee begonnen; er bleek echter zo weinig zilver in de stad aanwezig dat de munten voor het dubbele van de intrinsieke waarde werden uitgegeven. Het lijkt waarschijnlijk dat in deze periode de aanwezige gouden en zilveren munten eveneens in koers verhoogd (verdubbeld) zijn en dat dit op deze muntstukken met een instempeling van het stadswapen werd aangegeven. Van der Wis heeft geconstateerd dat het ponsoen waarmee de munten geklopt zijn, identiek is aan het stempel waarmee de zilveren noodmunten zijn vervaardigd. Er zijn meerdere binnen- en buitenlandse munten met deze klop beschreven; het voorkomen op een Schotse unit is tot dusverre niet gepubliceerd. Zie verder De Nederlandse noodmunten van de Tachtigjarige Oorlog 's-gravenhage 1955: Mailliet verwijst naar een Turkse munt 'contre-marquée aux armes de Breda' en koppelt hier het jaar 1624 aan (Mail. 4). Ook in de CNM bij het voorwoord bij Breda wordt gesproken over 'gouden en zilveren munten met het stadswapen ingestempeld'. Van der Wis maakt onder nummer A2 in zijn Catalogus van kloppen melding van 'In- en uitheemse gouden en zilveren muntsoorten' die geklopt met het stadswapen van Breda voorkomen. In 1949 verscheen van de hand van H.E. van Gelder een artikel getiteld 'Klop van Breda' in JMP (1949, p ).

22 KAREL II Manuele aanmunting VH 692-AN: ducaton 1673 met CAROL I i.p.v. CAROL II (vermoedelijk een dubbelslag?) VH 692-AN: SPECIALE UITGIFTEN P2 ducaton 1674 toevoegen (64,72 g) VH 692-BG: jaartal 1669 toevoegen (verz. Van Peteghem, 1894) VH 692-BS: VH 692-BS: SPECIALE UITGIFTEN P3 ducaton 1668 (Elsen 115, 549), niet (Elsen,469) toevoegen SPECIALE UITGIFTEN P4 ducaton 1676 toevoegen

23 VH 696-BG: jaartal 1688 toevoegen (verz. Gallo omeins Museum, Tongeren) VH 698-AN: VH 698-BS: aanmunting van exemplaren is op schroefpers geslagen. aanmunting van exemplaren is op schroefpers geslagen. VH 698-BG: jaartal 1682 toevoegen KAREL II Aanmunting met de schroefpers VH 721-BS: foto toegevoegd VH 722-BG: legende voorzijde: CAROL II D G REX HIS INDIAR(RVM) Zc (lelie) CAROL II D G HISP ET INDIAR REX (lelie)

24 FILIPS V BELEGERINGSMUNTEN OF NOODMUNTEN Voor de volledigheid worden de belegeringsmunten van Bouchain en Le Quesnoy toegevoegd. BELEG VAN BOUCHAIN DOOR DE GEALLIEERDE TROEPEN (1711) Betaalmiddelen uitgegeven door Mr. D Affry VH 760/1 25 STUIVER: papier (gevalideerde stukken van speelkaarten) 27 x 22 mm Lamp, SANS ESCLAT D Affry, vier maal XXV aan iedere zijde coll.nnc VH 760/2 5 STUIVER: papier (gevalideerde stukken van speelkaarten) 27 x 22 mm Wapen van D Affry D Affry, vier maal IIIII aan iedere zijde coll.nnc BELEG VAN LE QUESNOY DOOR DE GEALLIEERDE TROEPEN (1712) Betaalmiddelen uitgegeven door gouverneur Ivoy VH 760/3 5 STUIVER: papier (gevalideerde stukken van speelkaarten) 24 x 22 mm wapen 4 SOLS QUESNOY GOUVERN IVOY coll.nnc.

25 MARIA-THERESIA Herdenkingsmunten VH 764-AN: SPECIALE UITGIFTEN: correctie P2 (Delm.S 359a) R4: VH 807-BG: jaartal 1751 toevoegen (PKB) 810.AN: opmerking zie 863.AN bij aantallen moet "zie 809AN" zijn 810.BG: opmerking zie 869.BG bij de aantallen moet "zie 809.BG" zijn VH 818-AN?: VH 821-AN: VH 821-BG: VH 825: 1753 heeft variante met het initiaal R (Roettiers) in de halsafsnede. zie 879-AN wordt zie 820-AN zie 879-BG wordt zie 820-BG afbeelding keerzijde 825 vervangen VH 828-BS: overslag 1774/1775 VH 830-BS: 1765: variant omschrift JMPEAT in plaats van JMPERAT VH 844-AN: diameter is 42 mm in plaats van 39 mm JOZEF II

26 VH 855: keerzijdelegende: ARCH AUS D BURG (engelenhoofd) LOTH BRAB C FLA

27 VERENIGDE BELGISCHE STATEN VH 870: referenties zijn VK.239=VH J.60 en niet VK = VH J 58