Inhoud van dit maandblad. 72e jaargang nummer 7, maart 2018

Transcriptie

1

2

3 Bestuursleden: Vereniging voor Aquarium-, Terrarium- en Vijverkunde. Rekeningnummer: NL38 INGB Opgericht: 15 augustus 1945 (Koninklijk goedgekeurd). Aangesloten bij de Nederlandse Bond Aqua-Terra. Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Zwolle. Internet: Volg ons op: 72e jaargang nummer 7, maart 2018 voorzitter: Marco Zandbergen Leeuwerikplein LP Nieuwleusen zandbergen@natuurvrienden-zwolle.nl vice-voorzitter: Jan Disco Tilligterbeek BT Zwolle disco@natuurvrienden-zwolle.nl secretaris / redacteur: Wim Steinhoff Van Keppelmarke GK Zwolle steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl penningmeesteres: Agnes Disco Tilligterbeek BT Zwolle disco@natuurvrienden-zwolle.nl commissarissen: Gerrit Pots Mackayware RX Zwolle pots@natuurvrienden-zwolle.nl Marcel Bennik H. Broekmanstraat DL Zwolle bennik@natuurvrienden-zwolle.nl Inhoud van dit maandblad Artikel pagina Van het bestuur 3 Uitnodiging 3 Agenda 5 Verslag 5 Opzeggen lidmaatschap 9 Maandblad in pdf per 10 Veel voordelen van het lidmaatschap 10 Aanmelden voor de Beginnerscursus 11 Uitslagavond Districtskeuring NSW - NBAT e Natuurweek in Eys 11 Punk rocker 16 Het aquarium van achteren bekeken 17 Het Bijtje, Brachygobius xanthozona 20 Transparante vis ontdekt in de Marianentrog Feitjes over goudvissen 22 No worries? 23 De zwarte fantoomzalm 24 Twentse Aqua-Terra Beurs 25 Voor wat hoort wat! 25 Cursus Aquarium houden voor beginners 26 Aanmeldingsformulier A.V. Natuurvrienden-Zwolle 27 Advertentie Ubink 28 Anne Pleiter Commissarislaan LV Zwolle pleiter@natuurvrienden-zwolle.nl technische commissie (geen bestuurslid): Theo Verheij Vinkenweg XN Wapenveld tc@natuurvrienden-zwolle.nl bibliothecaris (geen bestuurslid): Magnus Bakker Philosofenallee TC Zwolle bibliotheek@natuurvrienden-zwolle.nl De redactie is niet verantwoordelijk voor de juistheid van de inhoud van de artikelen. Overname van artikelen is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding. De zwarte fantoomzalm. Zie het artikel op pagina

4 Van het bestuur Enige tijd geleden heeft de Districtskeuring plaatsgevonden. Van onze vereniging waren er drie deelnemers: Wilco Piest, Rik Braakman en Magnus Bakker. We zijn benieuwd naar de resultaten. Dat zullen we horen tijdens de uitslagavond op 10 maart. Zoals al eerder is vermeld, organiseren we in april een cursus Aquarium houden. Meer informatie hierover vindt u verderop in dit maandblad. Voor onze eigen leden is dit natuurlijk gratis. Maar we willen u wel vragen, of u het even wilt laten weten als u deel wilt nemen. Het is niet verplicht, maar het is voor ons wel handig om van te voren te weten, hoeveel deelnemers er zijn. Stuurt u dan even een berichtje naar het secretariaat? Het duurt nog wel even, maar op 24 en 25 november wordt de beurs VIVA- RIUM weer gehouden. Dit jaar zal dat zijn in Rosmalen. Er is beginnend overleg gaande met Aquariumvereniging De Glasbaars uit Den Helder om een bus te laten rijden via Groningen en Zwolle naar Rosmalen. Wij willen nu graag weten, of daar belangstelling voor is. Als u belangstelling daarvoor heeft, kunt u dat het beste even laten weten aan voorzitter Marco Zandbergen. Stuur dan een mailtje naar zandbergen@natuurvrienden-zwolle.nl. Dit is dan nog geen aanmelding, maar zo kunnen wij wel nagaan of er interesse voor bestaat. De dag of dagen waarop een bus geregeld kan worden en ook de prijs hangt af van de belangstelling. Jan Disco. S Gelegenheid tot het stellen van vragen. S Presentatie van en door Ernst van Genne over zijn laatste reis naar Colombia. S Pauze. S Vervolg van de presentatie van Ernst van Genne. S Sluiting van de Ledenbijeenkomst. Colombia wordt steeds interessanter, helemaal nu er vrede gesloten is. Met Daniel als gids bezochten we plaatsen waar vaak nog nooit serieus gevist is naar aquariumvissen. Iedere soort die we op een gegeven moment vingen was nieuw. Die vissen hebben we ingedeeld naar D.-nummers, genoemd naar Daniel onze gids en bioloog, de meest actieve onderzoeker. Tom Cristoffersen was er ook bij, dat was mijn geluk. Onder het mom van: je kan beter met iemand reizen die er meer van weet, heb ik het meeste opgestoken en kan het daarom met u delen. Daar wil ik het met u over hebben op maandag 12 maart. Groet, Ernst van Genne. Uitnodiging tot het bijwonen van de Ledenbijeenkomst van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, te houden op maandag 12 maart 2018 in de Hilde van Driezorg Zwolle De Havezate, Gombertstraat 350, 8031 MK Zwolle. Inlopen vanaf uur. Begin uur. Programma S Opening van de Ledenbijeenkomst door de voorzitter. S Verslag van de Jaarvergadering, gehouden op maandag 12 februari S Mededelingen van het bestuur. Foto links: Ap. spec. Tame komt niet direct uit de Rio Orinoco, maar uit de Rio Arauca. Foto rechts: Deze A. piaroa ving ik 2 jaar eerder in de omgeving van Iniridae. We vingen nu een A. sp. breitbinden A. 165 (lijkt er veel op), in de donkerste plaatsen, achter de waterval. Hoge bomen zorgden ervoor dat er nauwelijks zon op het water scheen, de temperatuur was dan ook aan de lage kant. Een graad of 24 schat ik. 3 4

5 Agenda Datum Activiteit Uitslagavond Districtskeuring Beginnerscursus 1e avond Beginnerscursus 2e avond Hans Meulblok en Theo Vermeegen komen met hun nieuwe presentatie, de Show 'Tropenwereld' Theo Verheij komt met zijn presentatie: 'Meedoen aan de keuringen en wat erbij komt kijken' Willem Postma komt met zijn presentatie: 'Fijn bezig zijn'. Het programma kan door omstandigheden wijzigingen ondergaan. Verslag van de Jaarvergadering van A.V. Natuurvrienden-Zwolle, gehouden op maandag 12 februari 2018 in zaal Hilde van De Havezate, Gombertstraat 350 te Zwolle. 1. Opening van de Jaarvergadering door de voorzitter Marco Zandbergen opent de Jaarvergadering en heet iedereen van harte welkom. Er zijn voor vanavond twee afmeldingen binnengekomen: Ben Jorink en Wim Steinhoff zijn afwezig met kennisgeving. 2. Verslag van de Ledenbijeenkomst, gehouden op maandag 8 januari 2018 Er zijn geen vragen of opmerkingen over dit verslag. 3. Mededelingen van het bestuur * Op 9 en 16 april organiseert Natuurvrienden-Zwolle een cursus aquariumhouden voor beginners. Voor leden is de toegang gratis, maar wel graag aanmelden van tevoren in verband met het aantal stoelen. Aanmelden kan bij Wim Steinhoff of via de website. * Er zijn twee leden van Innesi Hardenberg aanwezig: Martin Hulst en Joop Kooman. Marco heet ze van harte welkom. * Op 24 en 25 november 2018 wordt het Vivarium gehouden, dit jaar in Rosmalen. Er is overleg met De Glasbaars uit Den Helder en de organisatie van Vivarium om eventueel een bus te laten rijden vanuit 5 Groningen via Zwolle naar Rosmalen. Ook binnen de Districten gaan we onderzoeken, of hier belangstelling voor is. * De Districtskeuring is geweest. Wilco Piest, Rik Braakman en Magnus Bakker hebben namens Natuurvrienden-Zwolle hieraan meegedaan. De uitslagavond is op zaterdag 10 maart om uur hier in de Hilde. * De printer waarmee ons maandblad wordt geprint heeft het begeven. Er is inmiddels een nieuwe aangeschaft, die staat al bij Theo Verheij. Het gaat goed, hij is alleen langzamer dan een laserprinter. * Jan heeft folders bij zich. 4. Gelegenheid tot het stellen van vragen Er zijn geen vragen. 5. Jaarverslag 2017 van de secretaris en verslag van de vrijwilligers binnen de vereniging Jan Disco geeft een kleine aanvulling op het verslag van de secretaris. We hebben meegedaan aan de beurs van Ter Events in de IJsselhal. Dit heeft één nieuw lid opgeleverd. 6. Jaarverslag 2017 en begroting 2018 van de penningmeesteres De penningmeesteres Agnes Disco heeft een presentatie, waarmee ze het jaaroverzicht 2017 en de begroting 2018 bespreekt. Dit keer is de presentatie ook op papier beschikbaar. Het totale saldo is in het jaar 2017 afgenomen met een bedrag van 788,25. Dit komt door de aanschaf van een laptop ter waarde van 666,88 en een beamer ter waarde van 514,40. Beide apparaten worden afgeschreven over een periode van 5 jaar. Verrekening van de inkomsten en uitgaven naar het jaar 2017 levert een positief resultaat op van 485,00. Bij de inkomsten valt op, dat de Ledenbijeenkomsten minder hebben opgeleverd dan begroot. Dit komt, doordat er een keer geen verloting is gehouden en doordat in december de Ledenbijeenkomst niet is doorgegaan. De post diversen is veel hoger dan begroot. Dit komt onder andere, doordat we er een nieuw aquarium van Driezorg bij hebben gekregen voor onderhoud en er per 1 januari 2018 een nieuw totaal contract is afgesloten. Hierdoor is het 2 e halfjaar 2017 van het bestaande onderhoudscontract niet pas begin 2018 betaald, maar al in Bovendien hebben verschillende banken ten onrechte bedragen voor verzekeringen afgeschreven, die daarna weer teruggeboekt zijn. Bij de uitgaven valt op, dat het maandblad 200,00 goedkoper is uitgevallen dan begroot. Dit komt doordat Theo een adres heeft gevonden voor veel goedkopere inkt. De algemene kosten zijn opgesplitst. De website is er uitgehaald en samen met de kosten voor laptop en beamer ondergebracht in een post ICT. Wilco merkt op, dat de website best duur is. De kosten voor de website zijn ongeveer 350,00 en bestaan voornamelijk uit hosting en beveiliging. Daarnaast is er een nieuwe template aangeschaft, omdat we bezig zijn een nieuwe website op te bouwen. Ook 6

6 bij de uitgaven is de post Diversen hoger uitgevallen. Hier komt dat voor een groot deel door het onterechte afschrijven van diverse banken. Bij de begroting van de inkomsten voor 2018 zijn de advertentieopbrengsten begroot op 675,00. Dit gaat veranderen, omdat een van de adverteerders zijn advertentie heeft opgezegd. Er is een bedrag van 100,00 begroot voor inkomsten van keuringen. Deze inkomsten moeten komen uit verloting en baropbrengsten tijdens de uitslagavond van de Districtskeuring die we dit jaar organiseren. Het is een gok, want we weten niet hoeveel mensen er zullen komen. Bij de begroting van de uitgaven is het maandblad hetzelfde begroot als afgelopen jaar. We hebben een nieuwe printer en weten nog niet wat die aan inkt gaat verbruiken. En de kosten van de nieuwe printer komen er ook bij. De keuringen zijn hoger begroot dan vorig jaar, omdat we nu ook 3 deelnemers aan de Districtskeuring hebben. En we organiseren de uitslagavond. Als alles loopt zoals begroot, moeten we 2018 gaan afsluiten met een positief resultaat van 135, Jaarverslag 2017 van de kascommissie De kascommissie bestond dit jaar uit Karst Mulder en Ben Jorink. Theo Verheij was reserve. Karst geeft aan, dat hij en Ben alles hebben gecontroleerd. Alles klopte en zag er goedverzorgd en duidelijk uit. De kascommissie stelt de Ledenvergadering voor om het bestuur decharge te verlenen voor het door de penningmeesteres uitgevoerde beleid. De Ledenvergadering gaat akkoord. 8. Verkiezing bestuursleden Aftredend zijn Jan Disco (vice-voorzitter) en Agnes Disco (penningmeester). Beiden zijn herkiesbaar. Er zijn geen tegenkandidaten. Jan en Agnes worden herbenoemd voor de periode van drie jaar. 9. Verkiezing kascommissie Ben Jorink heeft de kascontrole nu 2 keer gedaan, Karst Mulder 1 keer. Theo was reserve. Karst en Theo zijn bereid volgend jaar weer de kascontrole te doen. Jan van der Molen wordt benoemd als reservelid. 10. Pauze In de pauze is er als altijd gelegenheid om een drankje te halen. Gerrit heeft weer gezorgd voor nootjes. Ook wordt weer de gebruikelijke verloting gehouden. De opbrengst is 36,00. Ytze Rijken wint 18,00. De andere helft gaat in de kas van de vereniging. 11. Presentatie door Theo Verheij van de aquaria die aan de verenigingskeuring hebben deelgenomen Er waren dit jaar 7 deelnemers aan de verenigingskeuring. Wim Steinhoff was de keurmeester, Theo Verheij heeft de foto s en de presentatie gemaakt. Theo Verheij heeft een gezelschapsaquarium van 80 x 40 x 50. Mooi 7 bakje met een leuk visbestand en gezonde beplanting. Geen CO2, wel LED verlichting. Hij geeft 1x in de week ijzer en spuit dit ook in de bodem. Anne Pleiter heeft een gezelschapsaquarium van 200 x 60 x 60. Hij heeft mooie planten, die moeten alleen nog wat ingroeien en wat compacter gezet worden. Je kijkt er teveel doorheen. Hij had last van een kaamlaagje, dat is nu weg. Anne heeft een geweldig visbestand. Hij voegt CO2 toe en heeft LED verlichting. Gerrit Pots heeft een gezelschapsaquarium van 160 x 60 x 60. Gerrit heeft niet meegedaan aan de huiskeuring maar aan de advieskeuring. Hij krijgt dus geen punten. Gerrit heeft best een mooie bak, het ziet er wel mooi uit maar er is iets niet goed. De planten groeien niet goed en kwijnen weg. Hij heeft geen bioloog, wel LED verlichting en voegt CO2 toe. Marcel Bennik heeft een gezelschapsaquarium van 90 x 40 x 40. Marcel is de verenigingskampioen van vorig jaar, maar toen was de beplanting wat voller. De planten zijn wat langgerekt, dat komt door de belichting. Marcel is ermee aan het experimenteren, geeft nu iets meer licht en de planten doen het nu beter. Hij heeft een open zijruit, waardoor je ook in de lengte door de bak heen kan kijken. Magnus Bakker heeft een speciaalaquarium Azië. Hij had vorig jaar te weinig licht, heeft er LED s bijgedaan, maar de belichting loopt nog steeds achter. Hij heeft veel Javavaren en Javamos, hele mooie Botia s en een grote school glaswelzen. Wilco Piest heeft een aquascapebakje van 60 cm. Dit valt bij de keuring ook onder de gezelschapsaquaria. Dit bakje ziet er heel verzorgd uit. Techniek en apparatuur is in zicht, maar dat is bij aquascape niet te voorkomen. Op de voorgrond heeft hij geen latje om de bodem weg te werken. Je ziet de wortels in de bodem van de planten die op de voorgrond staan. Ook heeft hij mooi kienhout in de bak. Wilco heeft geen verwarming, het bakje heeft de omgevingstemperatuur van 20º C. Rik Braakman heeft een speciaalaquarium Amazone van 200 x 60 x 60. Hij heeft hele mooie planten, de amazoneplanten staan mooi geclusterd. Ook heeft hij een mooi uitgeselecteerd visbestand: maanvissen, Corydorassen en Apistogramma s. Dit waren de deelnemers van de Verenigingskeuring. Theo bedankt de deelnemers voor hun gastvrijheid. Hij heeft het met heel veel plezier gedaan. Uitslag: Gerrit Pots. Heeft meegedaan aan de advieskeuring. Hij krijgt geen punten. 4 e plaats A1: Marcel Bennik, 384,5 punten totaal, 58 biologisch. 3 e plaats A1: Anne Pleiter, 390 punten totaal, 59 biologisch. 2 e plaats A1: Wilco Piest, 393 punten totaal, 60 biologisch. 1 e plaats A1: Theo Verheij, 395,5 punten totaal, 61 biologisch. 2 e plaats A2: Magnus Bakker, 383 punten totaal, 59 biologisch. 1 e plaats A2: Rik Braakman, 388,5 punten totaal, 59 biologisch. 8

7 betreffende lid niet van de verplichting tot betaling van de contributie, verschuldigd tot het tijdstip waarop het lidmaatschap eindigt'. Het bestuur. Maandblad in pdf per Alle leden die ons maandblad in pdf per willen ontvangen in plaats van per post, kunnen dit doorgeven aan de secretaris, Wim Steinhoff. Verzending per geeft het lid 15,- per jaar korting op de contributie, ingaande het daarop volgende kalenderjaar. Opgeven per Denken de leden eraan om hun gewijzigd adres aan Wim Steinhoff door te geven? Als je het maandblad per ontvangt, krijg je hem niet meer als het juiste adres niet bij het bestuur bekend is. Het bestuur. Alle deelnemers krijgen een oorkonde, de nummers 1 t/m 3 in iedere categorie krijgen een beker. Theo Verheij is de verenigingskampioen, hij krijgt de wisselbeker. 12. Sluiting van de Jaarvergadering Marco Zandbergen overhandigt Theo Verheij een mooi boeket als dank voor de keuring en het geven van de presentatie. Hij bedankt vervolgens alle aanwezigen voor hun komst en wenst iedereen wel thuis. Graag tot de volgende keer. Agnes Disco. Opzeggen lidmaatschap Als u, om welke reden dan ook, het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden- Zwolle wilt opzeggen, kunt u dat tot uiterlijk 1 oktober van dat jaar schriftelijk bij de secretaris doen, ingaande op 1 januari van het jaar daarop. Als het opzeggende lid echter een kortere opzegtermijn aanhoudt, is onze penningmeester gerechtigd om dat lid een nota te sturen voor betaling van de nog resterende contributie voor de rest van dat jaar. In het Huishoudelijk Reglement staat namelijk: 'Opzegging van het lidmaatschap ontslaat het Veel voordelen van het lidmaatschap Zoals u weet biedt het lidmaatschap van A.V. Natuurvrienden-Zwolle veel voordelen, zoals de 10 Ledenbijeenkomsten per jaar, een eventuele jaarlijkse aquariumkeuring en een abonnement op ons verenigingsblad. Verder hulp bij aquariumproblemen en de 3 boekjes De Beginnershoek. Maar weet u dat u bij enkele aquarium- en vijverhandelaren 10% korting op de aankoop van aquariumvissen en -planten kunt krijgen? Netto-prijzen en aanbiedingen uitgezonderd. Azaqua geeft 10% korting op het gehele assortiment, met uitzondering van ADA produkten. Men heeft alleen recht op korting, als men bij aankoop een geldige servicepas van de NBAT of een lidmaatschapsbewijs van onze vereniging kan tonen. De volgende zaken geven korting: Hilbert Jonkman, Thomas à Kempisstraat 49-51, Zwolle. Van der Capellenstraat 101, Zwolle-Zuid. Belverderelaan 241, Stadshagen, Zwolle. Zunnebeld, Van Karnebeekstraat 73, Zwolle. Bart Visscher Vijvers, Wheermaten 7F, Steenwijk. Azaqua internet: of info@azaqua.nl. Het bestuur. 9 10

8 Aanmelden voor de Beginnerscursus Op de maandagen 9 en 16 april geven wij een cursus voor beginnende aquarianen. Uiteraard zijn ook ervaren aquarianen van harte welkom. De cursus wordt in de Hilde van Driezorg Zwolle De Havezate gehouden en we beginnen om uur. Op deze avonden is er geen vrije toegang voor niet-leden. Deelnemers die geen lid zijn moeten zich van tevoren aanmelden. Dan weten we op hoeveel personen we kunnen rekenen. Ook leden van onze vereniging, die de cursus willen bijwonen, worden aangeraden zich van te voren aan te melden. Zie pagina 26 voor nadere informatie. Het bestuur. Uitslagavond Districtskeuring 2018 De uitslagavond van de Districtskeuring 2018 is op zaterdagavond 10 maart 2018 in de Hilde van Driezorg Zwolle de Havezate, Gombertstraat 350, 8031 MK Zwolle. We beginnen om uur. Voor onze vereniging doen Wilco Piest, Rik Braakman en Magnus Bakker mee. Het bestuur. NSW NBAT e Natuurweek in Eys 15 tot 22 juni Beste natuurliefhebber, We gaan dit jaar voor de 64e keer met aquarium-, terrarium- en andere natuurliefhebbers, in familiaire sfeer op stap in het prachtige landschap van Zuid-Limburg en omstreken, om te genieten van de natuur. We mijden brede wegen zoveel mogelijk en lopen over wandelpaden door landerijen en bossen. Hierbij komt iedere natuurliefhebber aan zijn of haar trekken, of dit nu op vogel-, planten-, insecten- of ander gebied is, of om alleen maar van de natuur te genieten. Onderweg en na afloop van de wandeling is er weer de mogelijkheid ervaringen met andere liefhebbers uit te wisselen of te bespreken. Ook is er literatuur aanwezig om iets uit te zoeken of planten te determineren. 11 Programma We hebben weer een gevarieerd programma samengesteld met leuke wandelingen, waarbij twee nieuwe tochten: een in België en een in Duitsland. We bezoeken ook bekende gebieden, zoals het Leudal en de Eijser Beemden. Verder is er een nieuwe kans voor de wandeling langs de Selzerbeek, die we afgelopen jaar i.v.m. de warmte moesten inkorten. s Morgens om 9 uur vertrekken we, te voet of met de bus en we zullen meestal rond 5 uur weer thuis zijn. U kunt rekenen op flinke, maar rustige wandeltochten van 8 tot 15 km met voldoende tijd om te kijken, te fotograferen en uit te rusten. Bij sommige tochten is het mogelijk eerder af te haken. De wandelingen kunnen een andere volgorde hebben dan hier vermeld. 1. Selzerbeek Een rondwandeling vanuit Eys, waarbij we een stuk langs de Selzerbeek lopen en langs Wahlwiller en Nijswiller komen. Daarna via Baneheide en Mingersberg weer naar Eys. De Selzerbeek is een smalle beek die vlak over de grens in Duitsland ontspringt en even voorbij Partij in de Geul uitmondt. Het is een wandeling door landerijen en met veel mooie uitzichten. 2. Leudal We maken een rondwandeling vanuit Haelen. Het is een heuvelachtig gebied, ontstaan in de ijstijden. Kenmerkend voor het Leudal zijn de bijzondere beekdalen. Ze zijn niet alleen mooi om te zien, ze vertegenwoordigen ook een 12

9 waardevolle flora en fauna. Van oudsher verzorgen ze een deel van de natuurlijke afwatering. Door het gebied stromen twee fraaie beken, de Zelsterbeek en de Leubeek. In het oostelijk deel van het gebied vloeien ze samen om als Neerbeek tenslotte in de Maas uit te komen. Onderweg komen we langs de Leumolen, die zowel als graan- water- en oliemolen dienst kan doen. We brengen er een bezoekje. Aan het eind van de wandeling nemen we een kijkje in het museum. 3. Eifel Een nieuwe wandeling door de Eifel in Duitsland. De wandeling begint hoog in de Eifel bij Heimbach, vanwaar we afdalen naar de stuw in het dal van de Urft. Ondertussen genieten we van de mooie uitzichten en de typische Eifelflora en -fauna. Er zijn veel verschillende vogelsoorten te zien en een ontmoeting met de in dit gebied voorkomende muurhagedis is ook heel goed mogelijk. 4. Rondwandeling vanuit Eys Via het waterwingebied gaan we naar Piepert met z n bloemrijke weide, waar we mogelijk weer wat orchideetjes vinden, zoals Hondskruid en Bijenorchis. Daarvandaan gaan we langs de Eyserbosschen de Fromberg op. Dan over Stokhem weer omhoog waarna we een fraai uitzicht op het graftenlandschap hebben. Via Beertsenhoven, Gulpen en Cartils komen we weer in Eys. Door de grote verschillen in het landschap, zullen we veel van de Limburgse flora kunnen bewonderen, zoals bijvoorbeeld de eenbes, Paris quadrifolia, die niet altijd, zoals de naam zegt, vier bladeren heeft maar vaak ook vijf. De eenbes, Paris quadrifolia. 5. Ardennen bij Comblain-au-Pont De wandeling gaat aanvankelijk door een van de mooiste valleien van België, die van de Ourthe. We volgen de Ourthe stroomopwaarts en komen later door bos en landerijen via een hoogvlakte door het hooggelegen Oneux. Hiervandaan dalen we weer af naar de Ourthe waarlangs we Comblain au Pont bereiken. Vlak bij Comblain-au-Pont zien we links rotsformaties die zodanig geplooid zijn dat ze verticaal uit de rotswand steken als rechtopstaande sneden brood. ln het Frans Les Tartines. De Tartines bestaan uit Carbonisch gesteente van afwisselend harde en minder harde lagen. De minder harde lagen zijn door erosie weggesleten waardoor de harde lagen als Tartines zijn blijven staan. 6. Eijsder Beemden Vandaag brengt de bus ons naar Oost-Maarland, vanwaar we een rondwandeling maken door de Maasvallei onder Maastricht: de Eijsder beemden. De Eijsder Beemden hebben zich ontwikkeld tot een soortenrijk natuurterrein, waar veel planten en dieren zich thuis voelen. Als natuurliefhebber mag je overal rondstruinen, ook buiten de paden. Dat is leuk, want vooral op zoek naar vlinders en insecten valt er dan veel te ontdekken. Een kudde Konik paarden en een kudde Galloways grazen vrij rond en houden de grassen kort. Er komen heel veel vogelsoorten voor, maar ook de vegetatie kent veel planten van de Rode lijst. De bever bouwt er zijn burchten en voor libellen en andere insecten is het er een paradijs. De avonden zijn gevuld met interessante dia- of beamerlezingen. Er is altijd eerst een korte introductie over de tocht van de volgende dag. Verder zullen we natuurlijk weer terugblikken naar het afgelopen jaar. Ellen en John verzorgen weer een leuke quiz. Bij geschikt weer gaan we ook kijken of we vuurvliegjes en vleermuizen kunnen vinden. De gebruikelijke fotowedstrijd wordt georganiseerd door Ber Onderwater. We hebben dit jaar twee thema s: 1. De mooiste / meest bijzondere foto gemaakt tijdens de NSW en 2. De meest lachwekkende foto (bij voorkeur tijdens de NSW). Per thema kunnen twee foto s worden ingezonden (dus totaal maximaal 4). Om mee te dingen moeten de foto s uiterlijk 27 mei 2018 worden ingezonden naar: beronderwater@online.nl. Reservering en kosten De kosten bedragen 375,- voor de hele week. Bij dit bedrag is alles inbegrepen. We kunnen deze kosten laag houden, mede doordat de deelnemers graag een handje meehelpen met de dagelijkse gang van zaken zoals tafeldekken en de afwas

10 Indien het aantal deelnemers en de beschikbare ruimte het toelaat, is er ook de mogelijkheid tot huren van een 2-persoonskamer voor 1 persoon. Hiervoor is dan voor de hele week een toeslag verschuldigd van 120,-. Als u zeker wilt zijn van deelname is het noodzakelijk u zo snel mogelijk aan te melden en het voorschot van 185,- te betalen, zodat wij definitieve afspraken kunnen maken met de Eyserhof. U wordt ingeschreven op volgorde van binnenkomst. Als het maximale aantal deelnemers is bereikt, krijgt u bericht van plaatsing op een wachtlijst. Mocht u zich later aanmelden, dan komt u pas in aanmerking als er eventueel een plaats over is, of is vrijgekomen. Het restant van 190,- (of 310,- voor een 2-persoonskamer als u die voor u alleen wilt hebben) moet voor 31 maart 2018 zijn overgeschreven. Omdat wij de appartementen voor de hele week moeten betalen, is bij inschrijving voor een gedeelte van de week, altijd de prijs voor de hele week verschuldigd min de kosten voor het eten op de dagen dat u er niet bent. Is er mede belangstelling door iemand anders voor deze dagen, dan zal na afloop van de week het bedrag voor deze dagen teruggestort worden. Informeert u even naar wat in uw geval de prijs wordt. U moet zelf zorgen voor een reis- en/of annuleringsverzekering, omdat wij bij annulering reeds gemaakte kosten altijd aan u zullen doorberekenen. moet u zelf zorgen, evenals voor koffie of thee en overige dingen die u in het appartement wilt gebruiken. Ruud Meertens van Heuvellandcatering is ook dit jaar weer bereid de maaltijden voor ons te verzorgen, dus we kunnen zeggen dat dat wel goed zit. We ontbijten om 8 uur en maken dan gelijk een lunchpakket voor onderweg klaar. s Avonds kunnen we weer van een lekker 3-gangenmenu genieten. Ook dit is bij de prijs inbegrepen. U wordt vrijdag 15 juni na 3 uur s middags en voor 6 uur s avonds op de Eyserhof verwacht. U kunt parkeren op het parkeerterrein voor de boerderij. Reist u met openbaar vervoer, dan kunt u vanaf station Heerlen met bus 47 naar de Eyserhof komen (halte spoorbrug). Vanaf station Maastricht met de bus naar Gulpen en daar overstappen op bus 47. Zorg voor goede waterdichte, ingelopen wandelschoenen of laarzen en gemakkelijk mee te nemen regenkleding of een paraplu. Korte tijd voor de natuurweek ontvangt u nadere mededelingen, programma-aanvullingen, routebeschrijving naar de Eyserhof en een deelnemerslijst met telefoonnummers en adressen om afspraken te kunnen maken voor eventueel gezamenlijk reizen. Het inschrijfformulier vindt u met de volgende link: Een terugblik van vorige natuurstudieweken kunt u zien op onder het kopje Natuurstudieweek. Heeft u nog vragen? Mail gerust: l.sonnenberg@daniorerio.nl. (De Limerick heeft betrekking op onze ontmoeting met de kleine ijsvogelvlinder tijdens de vorige Natuurweek. Tekening en kalligrafie: Lotty Sonnenberg.) Punk rocker Uitzicht op Eys, met links de Eyserhof. Het verblijf in Eys De Eyserhof is een carréboerderij waar ook rundvee wordt gefokt. Het gastengedeelte is pas helemaal verbouwd. Wij hebben de beschikking over De Hoeve en t Bakkes. De Hoeve heeft 14 2-persoonskamers en 2 4-persoonskamers, elk met een eigen wastafel, douche en toilet. Verder hebben we hier aan de ene kant een grote gemeenschappelijke zitkamer met keuken en aan de andere kant een recreatieruimte met een grote keuken. Hier gebruiken we de gezamenlijke maaltijden en houden we het avondprogramma. t Bakkes heeft plaats voor 6 personen in een 2- en een 4-persoonskamer. Alle kamers hebben eenpersoonsbedden, voorzien van dekbed en kussen. Het beddengoed is bij de prijs inbegrepen. Voor handdoeken en keukendoeken 15 Een kikker uit Ecuador heeft een paar wetenschappers van de Case Western Reserve University (VS) flink verrast. Op een bedje van mos vond onderzoekers echtpaar T. en K. Krynak een stekelige kikker die ze nog nooit gezien 16

11 hadden. Ze namen de kikker mee in een bakje voor nader onderzoek, maar toen ze het bakje de volgende dag open maakten, was de huid van de kikker ineens glad. De biologen hadden er in eerste instantie de balen van, ze dachten de verkeerde kikker meegenomen te hebben. Om het beestje te plezieren gaven ze het een stukje mos. Toen zagen ze dat de kikker langzaam van vorm veranderde en dat hij stekels kreeg zodat hij meer op het mos leek. Deze kikker is voor zover bekend de eerste amfibie die zijn vorm aan de omgeving aanpast, waarschijnlijk kan hij zich zo beter verstoppen. Door zijn stekels kreeg deze nieuwe kikker de bijnaam punk rocker. UIt: Danio Rerio Delft. Foto's van internet. Het aquarium van achteren bekeken In de rubriek Praxis van het Datz-nummer van september 1998 viel mijn oog op een artikel van Claus Schaefer omdat het handelt over achterwanden. In zijn artikel behandelt C. Schaefer de achterwanden die men in de handel kan kopen. Claus ziet het als volgt Of men nu een achterwand van een aquarium bekijkt als een optisch sluitstuk of men het nu beschouwt als een inrichtingsonderdeel geïntegreerd in het onderwaterlandschap, voor beide mogelijkheden biedt de handel de nodige producten aan. Bij de keuze speelt de persoonlijke smaak en natuurlijk ook de portemonnee een grote rol. Laat ons daarom eens nagaan wat er zo al te koop wordt aangeboden. Waarom moet de achterruit er per se anders uitzien dan de meestal effen verticale andere ruiten? Het spreekt vanzelf dat het deprimerend werkt als men door de achterruit een kleurrijk bloemetjesbehang waarneemt. Wat de depressie nog vergroot is het feit dat het aquarium ook aan optische diepte inboet. Of vissen een achter sluitstuk in hun toch al kunstmatige biotoop nodig hebben, hangt af van soort tot soort. Als de bak dicht beplant is en als er overvloedig schuilplaatsen voorhanden zijn, dan voelen de vissen zich op hun gemak. Is het aquarium daarentegen Spartaans ingericht, met op de koop toe nog een bleke bodembedekking, dan zullen de diertjes bleekjes en nerveus door het aquarium zwemmen. Omdat wij geen Spartanen zijn en wij geen kale aquaria tolereren, vervult de achterwand in de eerste plaats een esthetische functie. Pas wanneer de achterwand daadwerkelijk in het aquarium is aangebracht en er ook een functie vervult als beplantingsmedium, schuilplaats of kweekplaats, speelt hij ook een effectieve rol voor de bewoners. 17 Achterwand in folie Onbevooroordeelde en spaarzame tijdgenoten kopen hun achterwand aan de rol. Iedereen kent die kleurrijke folie die je gewoon achter je bak kleeft en die je in verschillende motieven kan vinden. Ik vind ze gewoon afschuwelijk, want zelfs het niet geoefende oog van een niet aquariaan heeft, zeker bij een tweede oogopslag, onderkend dat tussen de weelderige plantengroei op de folie en de enkele schriele stengels in het aquarium een al dan niet bealgde ruit opdoemt. Al bij al blijft die folieachterwand een lompe vervalsing die zeer onnatuurlijk overkomt. Eenvoudiger en nog goedkoper is het gebruiken van zwart fotokarton dat achter de achterruit wordt gekleefd. Het zwarte karton krijgt de voorkeur omdat het neutraal is en niet als kleur wordt waargenomen en een grotere diepte suggereert. Oceaanblauw, zeegroen of leembruin werken meer opdringerig en moeten door hun keuze een rol vervullen, om niet als vreemdsoortig ervaren te worden. Zo is blauw ideaal als achterwand voor een zeeaquarium, daar het de indruk wekt van een grote watermassa achter je huiseigen rifje. Als afsluitstuk van een klein zalmbakje zou het daarentegen volledig onnatuurlijk overkomen. Gestructureerd maar vlak De uit polyurethaan vervaardigde donkerbruine platen met een schorsachtig uiterlijk gaan al ettelijke jaren mee en zijn inzake prijs een goede keuze. Wel weet niemand te vertellen wat ze in feite voorstellen, want met de beste wil van de wereld kan je je niet inbeelden dat je ergens in een beekje in de tropen een dergelijke kanjer van een boom zou tegenkomen. Wanneer echter het grootste gedeelte ervan door planten, wortels en stenen wordt weggewerkt, is de achterwand niet storend en in ieder geval mooier dan de eerder genoemde folie. Bovendien kan men ze volledig integreren in het geheel en wanneer men er Java varen, Java mos of Anubias op vastprikt kan men zo een werkelijk decoratieve aanblik creëren. De platen laten zich bovendien gemakkelijk met een scherp mes of met een fijn zaagje op maat snijden en men kan ze met enkele druppels siliconenlijm op de achterruit vastkleven. Gebruik slechts enkele druppels silicone in elke hoek, want anders wordt het een duivels karwei als je ooit de achterwand wilt weghalen. Algeneters, vooral pantsermeervallen, raspen de algen van deze achterwanden en, afgezien van het feit dat dit raspen een geluid teweeg brengt alsof er ergens een nest ratten in één van je kasten zit, worden de platen die dikwijls niet dik en weinig geprofileerd zijn, na een tijdje vlak en structuurloos. De vissen ondervinden van deze kunststof geen hinder en dat ze ziektes zouden teweegbrengen kon nooit worden vastgesteld. Koopklare landschappen Toen enkele jaren geleden de natuurgetrouwe achterwanden op de markt kwamen was iedereen enthousiast tot men het prijskaartje zag. Voor het type 18

12 Amazone betaalde je gauw 600,-. Men kon zelfs niet beweren dat er hier woeker in het spel was, want het productieprocedé was zeer duur. Eerst moest het uitgekozen model overdekt worden met een dure latex-oplossing. Vervolgens moest de zo verkregen vorm op de rugzijde worden gestabiliseerd door er een verhardende schuimlaag op aan te brengen en uiteindelijk moesten kunstharsen, die ook al niet goedkoop zijn, de gehele structuur uitharden. De grootste kosten lagen echter bij het inkleuren dat handmatig met een zeer fijn verfpistool gebeurde. Ondertussen heeft de vrije markteconomie ook hier haar werk gedaan en zijn de prijzen merkbaar gedaald. Het merkwaardige aan deze structuren is de zeer grote gelijkenis met de natuurlijke voorbeelden. Dat het even goed een ondergelopen steengroeve in een Scandinavisch loofwoud zou kunnen voorstellen, daar stond niemand bij stil. In ieder geval ziet het er echt uit en veel aquarianen tasten gewillig naar hun credit kaart. Aan deze constructies zitten uiteraard ook negatieve kantjes. Wegens het benadrukken van de derde dimensie van het materiaal gaat er ruimte verloren in het aquarium, wat zich manifesteert in holtes achter de achterwand. Wie zo'n achterwand niet volledig rondom lijmt met siliconen zal vroeg of laat vergeefse pogingen ondernemen om net zijn duurste vissen, die er achter gekomen zijn, weer naar de voorgrond te halen. Desondanks waren veel liefhebbers gelukkig met dit fabricaat, al beweren sommige boze tongen dat hoe beter de imitatie wordt, hoe groter de kitsch is. Voor hen, die zelf de handen niet uit de mouwen willen of kunnen steken, bieden de achterwanden in polyurethaanschuim volgens mij de beste, mooiste en tevens meest economische oplossing. Karel Fondu, bewerking R. Hoofs. Overgenomen uit A.V. de Minor, Maastricht en Vrij en Blij. 19 Het Bijtje, Brachygobius xanthozona Was het niet zo dat we vroeger bijna alles in het aquarium hielden of dat het nu kon of niet kon? We wisten eigenlijk niet beter, want er was nog maar weinig literatuur en zeker nog geen Google om dergelijke zaken na te zoeken. Gelukkig zijn de omstandigheden heel erg sterk verbeterd door middel van aquariumverenigingen en de lezingen die daar worden gegeven en houden we rekening met de wensen van de vissen en planten. Het Bijtje (Geelbandgrondel) was een van de gedupeerden. Dit visje is afkomstig uit Azië en is daar aan te treffen op de Filippijnen, Java en Sumatra in kleine poelen en afstromende riviertjes die op de grens zitten van de eb- en vloedlijn. Men noemt dat brak water. Dit brakke water heeft daarbij nog een sterk wisselend zoutgehalte hetgeen wordt bewerkstelligd door de eb en vloed waar deze poelen en riviertjes aan onderhevig zijn. Het Bijtje wordt niet zo erg groot, want de maximumlengte is ongeveer vier centimeter. Het vrouwtje heeft een wat vollere buikpartij en hierdoor is het geslachtsonderscheid redelijk goed waar te nemen. Wanneer we de vis aandachtig bekijken dan zullen we zien dat de buikvin is vergroeid tot een trechtervormige vin die gebruikt wordt als hechtschijf om zich op een blad van een plant of op een stuk steen vast te hechten. Mede door dit gegeven is het te zien dat het geen echte zwemmer is. Ook wat het eten betreft is het niet de gemakkelijkste vis. Droogvoer (wat het meest in het aquarium gevoerd wordt) is geen optie voor het bijtje. Levend voer in de vorm van tubifex en bloedwormen worden met liefde genomen. Watervlooien zijn moeilijk te voeren, want hij is niet snel genoeg om ze te vangen. We moeten er wel rekening mee houden dat het geen echte zwemmers zijn en derhalve moet het voer de bodem bereiken zodat hij daar kan gaan eten. 20

13 Ook de temperatuur is niet zo gemakkelijk. Voor een gewoon aquarium is dat nogal hoog. Want 26 tot 29 o C, wat gemiddeld is voor het gezelschapsaquarium is niet aantrekkelijk, want de temperaturen in de kanaaltjes in de natuur onder de felle zon kunnen wel oplopen tot ver over de 30 o C. Uit het bovenstaande is wellicht duidelijk geworden dat het GEEN aquariumvis is voor het gezelschapsaquarium. Een speciaalbak is in deze dus de beste oplossing. Maar dan moet het wel een brakwater bak worden met een zeer laag zoutgehalte, met een SG van ongeveer 1,006 (dat mag wat variëren). Dit speciaalaquarium moet ingericht worden met stenen, hout en een drijfplantje, maar hij moet ook nog een behoorlijk stukje open bodem hebben zodat het gegeven voer daar terecht komt en het Bijtje daar rustig kan gaan eten. Het is misschien voor u een uitdaging om daar ook eens aan te beginnen. Ik moet zeggen dat ik vroeger, toen ik nog in Vlissingen woonde en vlak aan de kust ook bijtjes in een speciaal bakje had, ik het zoutgehalte op peil bracht met water uit de Noordzee. Ik woonde 300 meter van de kust. Dat water had een SG van 1,035. Ik moet eerlijk bekennen dat ik daar niet zo erg secuur mee was, want ik gooide zo maar wat zeewater bij het gewone leidingwater. Maar de bijtjes hebben het altijd goed gedaan. Probeer het ook eens, het is echt de moeite waard. Albert Sanderse. Uit: Vivarium Nieuwsbrief. Transparante vis ontdekt in de Marianentrog Onderzoekers hebben een nieuwe vis ontdekt. De zogenaamde 'doorkijkvis' meet 10 centimeter en is op een diepte van ongeveer 2,5 kilometer ontdekt in de Grote Oceaan in de Marianentrog, de diepste plek ter wereld (ongeveer 11 km diep). Het visje kan gemakkelijk over het hoofd worden gezien, want zijn lijf is vrijwel geheel transparant. Biologen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) in de Verenigde Staten filmden de vis. Wetenschappers stellen dat de ontdekking behoort tot de familie van de Aphyonidae, zogenoemde naaldvisachtigen. Volgens de bioloog Dr. Bruce Mundy van de NOAA is het voor het eerst dat een vis van deze familie levend is gezien. Het team van het Amerikaanse instituut verblijft een tijd bij de Marianentrog om het extreme zeeleven in de diepte vast te leggen. Bron: nu.nl. Uit: Paradijsvisnieuws. 10 Feitjes over goudvissen 1. Een goudvis kan proeven voordat het eten in zijn bek komt. Dit komt doordat smaakpapillen zowel binnen, als buiten zijn bek zitten. 2. Een goudvis kan horen. Uit onderzoek is gebleken dat goudvissen naar muziek kunnen luisteren en dat zij zelfs componisten kunnen onderscheiden. Heb je ongelukkige goudvissen als huisdieren? Misschien moet je dan eens andere muziek draaien. 3. Goudvissen kunnen niet goed tegen grote temperatuurverschillen. Misschien is dat de reden dat de meeste goudvissen zo snel dood gaan. 4. Wist je dat goudvissen wel zo n 15 tot 28 jaar kunnen worden? 5. Er zijn zo n 15 verschillende soorten goudvissen. 6. Goudvissen kunnen tot zo n 40 centimeter groot worden

14 7. Wanneer een goudvis een tijd geen licht krijgt, verliest hij zijn gouden kleur. Als de vis weer in het licht gezet wordt, krijgt hij zijn gouden kleur weer terug. 8. Goudvissen hebben geen maag en kunnen daarom niet langer dan 10 minuten eten. 9. Er wordt vaak gezegd dat goudvissen een geheugen van slechts 3 seconden hebben. Dat is niet waar! Goudvissen hebben namelijk een geheugen van minimaal 3 maanden. 10. Goudvissen hebben geen oogleden. Ze kunnen hun ogen daarom niet dicht doen en slapen dus met hun ogen open. Gelezen in de maandbladen van De Zilver Tetra en Ciliata Nieuws. No worries? In zijn jacht op kleine vissen en ongewervelde dieren glijdt een platkopvis over de zeebodem. Deze roofvis kan zijn lichaamskleur aanpassen aan zijn omgeving, waardoor het zeer lastig is om hem waar te nemen. Het dier komt voor in de kustwateren van de Indische en de Stille Oceaan en is een geliefd maaltje voor Australische lekkerbekken. Duikers zijn minder tuk op de platkopvis. Ze moeten goed uitkijken voor de giftige stekels op zijn rug. Als je die aanraakt is dat uitermate pijnlijk, maar gelukkig niet dodelijk. Koen van Ekeren. Uit: de Kijk. De zwarte fantoomzalm Tijd om eens aandacht te besteden aan dit leuke visje, dat zo geschikt is voor het gezelschapsaquarium! De wetenschappelijke naam is Megalamphodus megalopterus. In (oudere) aquarium boekjes komt u misschien andere namen tegen, dat klopt: vroeger was de officiële naam anders; we besparen u die andere namen. De zwarte fantoom behoort tot de familie der Characidae, oftewel de Karperzalmen. Hij heeft zijn oorsprong in Brazilië, meer in het bijzonder de provincie Matto Grosso. Hij is echt mooi om te zien! De basiskleur is grijs/zwart met een blauwe schoudervlek, die mooi oplicht. Zijn vinnen zijn doorzichtig grijs met donkere randen. De mannetjes zijn een stuk slanker dan de vrouwtjes en hun rugvin is ook veel hoger. Ze worden ongeveer 4 cm groot, gezellige kleintjes dus. Uit het feit dat bij dit visje zo nadrukkelijk de kleur zwart genoemd wordt, kunt u afleiden dat er ook wel eens andere kleuren zouden kunnen bestaan. Dat klopt: we kennen ook de rode en de gele fantoomzalm. We beperken ons nu tot de zwarte! Op het punt van verzorging is de fantoom echt geen probleem maker. De temperatuur van zijn aquarium moet zo'n 25 o C zijn, maar als het in verband met de behoeften van mede bewoners iets meer of minder moet zijn, zal hij daar geen punt van maken. Wat ze wel heel prettig vinden is water dat over turf is gefilterd, maar als dat niet zo is maakt dat ook weer niet zoveel uit. Ze houden wel van een donkere bodem maar dat doen zoveel vissen, dat heeft ermee te maken dat heel veel vissen er een hekel aan hebben tegen een lichte bodem af te steken, rovers zien ze dan te goed. De bak moet wel een dichte randbeplanting hebben met in het midden een behoorlijk grote vrije zwemruimte. Het zijn vissen voor de bovenste en middelste waterlagen. De ph van het water mag 6 à 7 zijn, ook niet al te moeilijk dus. Het zijn ook best gemakkelijke kostgangers, ze deinzen voor droogvoer niet terug, maar klein levend voer vinden ze het lekkerst, zoals muggenlarven en watervlooien. Vooral aan watervlooien moet wel te komen zijn en ander levend voer is te koop. En met diepvriesvoer is natuurlijk ook niks mis. Het mooist is natuurlijk een schooltje fantomen, mannetjes en vrouwtjes door elkaar. De heren gaan, als ze goed in hun vel (nou ja, schubben) zitten, prachtig pronken. Bron: internet. Uit: Aquavo

15 Voor iedereen, die van mooie vissen en planten houdt in een mooi aquarium, ORGANISEREN wij een cursus AQUARIUM HOUDEN VOOR BEGINNERS. Twentse Aqua-Terra Beurs op zondag 18 maart 2018 Entree prijzen: volwassenen 4,00, kinderen tot 12 jaar gratis onder begeleiding. Beurs adres: Wijkcentrum De Schelf, Binnenhof 51, 7607 KH Almelo. Contactpersonen: C. Vreulink, tel en P. Soer, tel Internet: Geopend op zondag van uur tot uur. Er zijn op deze dag 2 lezingen: s morgens een zee lezing en s middags een terra lezing. Voor wat hoort wat! Wij zijn op zoek naar nieuwe leden. Helpt u mee zoeken? Uw hulp wordt beloond. Hoe doen we dat? Iedereen die een nieuw lid aanbrengt ontvangt 6 waardebonnen. Iedere bon geeft 1,- korting op granulaat voer of ijzer (plantenvoeding) van de vereniging. De bonnen kunnen ingewisseld worden op een verenigingsavond. De bonnen zijn geldig in de op de bon vermelde periode en alleen inwisselbaar indien men lid is van de vereniging. Ook ontvangt ieder nieuw lid 6 waardebonnen! Dit doen wij op: 9 en 16 april 2018 van uur tot uur. In zaal Hilde van Woonzorgcentrum De Havezate, Gombertstraat 350, 8031 MK Zwolle. Kosten: Gratis voor leden van Natuurvrienden-Zwolle. Niet-leden: 15,00. Aanmelden kan tot uiterlijk 31 maart 2018 bij het secretariaat: steinhoff@natuurvrienden-zwolle.nl Of via de website: Ik meld me aan als nieuw lid. (Nieuw lid vult ook het aanmeldingsformulier op pagina 27 in.) Mijn naam is... (Dit formulier en het aanmeldingsformulier opsturen naar de secretaris.) 25 26

16 Aanmeldingsformulier AV Natuurvrienden-Zwolle Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: adres: Geboortedatum: (Het invullen van de geboortedatum is alleen verplicht bij een jeugdlidmaatschap.) Ik wil graag lid worden met ingang van: Onderstaande tarieven gelden voor U kunt uw keuze aangeven door een vakje aan te kruisen. A lid B lid*) Begunstiger Jeugdlid Huisu bent dan als u al lid u bent dan (tot 18 jaar) genootook lid bent van geen NBAT ook lid van de NBAT een andere lid NBAT lid ook vereniging NBAT lid Inclusief Het Aquarium 9 76, ,00 en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 61, ,00 en het maandblad per Zonder Het Aquarium 9 52, , , ,00 en het maandblad per post Zonder Het Aquarium 9 37, , , ,00 en het maandblad per Zonder Het Aquarium 9 23,00 en zonder het maandblad Inclusief Het Aquarium 9 68, ,50 alleen digitaal en het maandblad per post Inclusief Het Aquarium 9 53, ,50 alleen digitaal en het maandblad per *) Als u B lid wilt worden, vul dan hier uw NBAT nummer in: 9 Ik wil graag de Nieuwsbrief van de vereniging en de Uitnodiging voor de ledenbijeenkomst per ontvangen (vul s.v.p. het adres in): Handtekening (voor jeugdleden handtekening van ouder of voogd): Formulier opsturen aan: W. Steinhoff, Van Keppelmarke 26, 8016 GK Zwolle. Of ga naar en meldt u aan via steinhoff@natuurvriendenzwolle.nl