Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde"

Transcriptie

1 Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde I

2 Verhalen zijn overal. Niet alleen een literaire tekst vertelt een verhaal, ook een schilderij, muziekstuk of film doet dat. Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen van media om een verhaal te vertellen? Hoe analyseer je verhalen, welke functie hebben ze en hoe leer je ze lezen? Hoe vertellen literatuur en andere media een verhaal? Hoe worden mensen lezers? Hoe functioneert het literaire bedrijf en hoe werken onderwijs en bibliotheken in op de literaire ontwikkeling van lezers? Welke rol spelen de literaire kritiek en de uitgeverij? Deze en andere vragen komen aan bod in de eenjarige masteropleiding Letterkunde. Er zijn twee afstudeerrichtingen: English Literature in a Visual Culture Nederlandse Letterkunde en het literaire veld Opleidingsschema Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde II

3 Inhoudsopgave Master Letterkunde, afstudeerrichting English Literature in a Visual Culture 1 Master Letterkunde, afstudeerrichting Nederlandse Letterkunde en het literaire veld 1 Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis 1 Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis, Keuze 2 Traject UItgeverij en markt 2 Traject UItgeverij en markt, Keuze 2 Vak: Autobiografie: De dagboeken van Doeschka Meijsing (Periode 1) 3 Vak: Biografie: Het leven van Jacob Cats (Periode 4) 4 Vak: Creative Writing MA (Periode 2) 5 Vak: De auteur en het literaire veld (Periode 2) 6 Vak: De Column (Periode 2) 7 Vak: De constructie van de biografie (Periode 5) 9 Vak: Film Narratology (Periode 2) 10 Vak: Inleiding: Theoretische perspectieven (Periode 1) 11 Vak: Literaire socialisatie (Periode 2+3) 12 Vak: Literature and Society (Periode 1) 13 Vak: Master Thesis English Literature (Ac. Jaar (september)) 14 Vak: Masterscriptie Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld (Ac. Jaar (september)) 15 Vak: Masterstage Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld (Ac. Jaar (september)) 16 Vak: Seminar The Material Book (Periode 1) 17 Vak: Semiotics (Periode 4) 19 Vak: The Diasporic Experience: Ethnic Cultures of America (Periode 2) 20 Vak: The Gothic Gaze (Periode 5) 21 Vak: Tutorial Nederlandse Letterkunde en het literaire veld (Ac. Jaar (september)) 22 Vak: Visual Art and the American Poet (Periode 2) 22 Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde III

4 Master Letterkunde, afstudeerrichting English Literature in a Visual Culture Vakken: Naam Periode Credits Code Film Narratology Periode L_ELMAENG016 Literature and Society Periode L_AAMALEC001 Master Thesis English Literature Ac. Jaar (september) 18.0 L_ELMAENGSCR Seminar The Material Book Periode L_NOMANED010 Semiotics Periode L_ELMAENG019 The Diasporic Experience: Ethnic Cultures of America Periode L_ELMAENG014 The Gothic Gaze Periode L_ELMAENG010 Visual Art and the American Poet Periode L_ELMAENG009 Master Letterkunde, afstudeerrichting Nederlandse Letterkunde en het literaire veld Kies in het 2e semester het Traject Uitgeverij en markt (een stage van 12 studiepunten) of het Traject Onderwijs en onderzoek (de module Poetica en retorica in de Renaissance (6 ec) en een module Master Language of Tutorial (6 stp)). Opleidingsdelen: - - Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis Traject UItgeverij en markt Vakken: Naam Periode Credits Code Autobiografie: De dagboeken van Doeschka Meijsing De auteur en het literaire veld Inleiding: Theoretische perspectieven Periode L_NNMALTK001 Periode L_AAMALTK001 Periode L_NAMALTK004 Literaire socialisatie Periode L_LAMALW006 Masterscriptie Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld Ac. Jaar (september) 18.0 L_AAMALTKSCR Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 1 van 23

5 Opleidingsdelen: - Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis, Keuze Vakken: Naam Periode Credits Code Biografie: Het leven van Jacob Cats De constructie van de biografie Periode L_NOMALTK001 Periode L_AAMALTK002 Traject Autobiografie en literatuurgeschiedenis, Keuze Kies 6 studiepunten, bijvoorbeeld uit onderstaand aanbod. Vakken: Naam Periode Credits Code Creative Writing MA Periode L_NNMAALG001 De Column Periode L_NAMAALG001 Seminar The Material Book Periode L_NOMANED010 Tutorial Nederlandse Letterkunde en het literaire veld Traject UItgeverij en markt Ac. Jaar (september) 6.0 L_NAMALTK003 Opleidingsdelen: - Traject UItgeverij en markt, Keuze Vakken: Naam Periode Credits Code Masterstage Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld Traject UItgeverij en markt, Keuze Ac. Jaar (september) 12.0 L_AAMALTKSTA Kies 6 studiepunten, bijvoorbeeld uit onderstaand aanbod. Vakken: Naam Periode Credits Code Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 2 van 23

6 Biografie: Het leven van Jacob Cats Periode L_NOMALTK001 Creative Writing MA Periode L_NNMAALG001 De Column Periode L_NAMAALG001 De constructie van de biografie Periode L_AAMALTK002 Seminar The Material Book Periode L_NOMANED010 Tutorial Nederlandse Letterkunde en het literaire veld Ac. Jaar (september) 6.0 L_NAMALTK003 Autobiografie: De dagboeken van Doeschka Meijsing Vakcode L_NNMALTK001 () Periode Periode 1 Nederlands prof. dr. B.J. Peperkamp prof. dr. B.J. Peperkamp prof. dr. B.J. Peperkamp Het doel van de cursus is tweeledig: - editiewetenschappelijk: in het college wordt nagedacht over een verantwoorde uitgave van (de) dagboeken; - interpretatief: onderzocht wordt welk wetenschappelijk belang met een dergelijke uitgave is gediend. Tijdens deze cursus houden we ons bezig met de dagboeken van Doeschka Meijsing, zowel in editiewetenschappelijke als in literair-historische en poëticale zin. Vragen die daarbij centraal staan, zijn onder andere: wat is een verantwoorde tekstuitgave, hoe ziet een nuttig notenapparaat er uit, en wat kunnen we met de informatie die in de dagboeken is vervat? Elke student zal een klein pars van het dagboek uitgeven (annoteren) en schrijft een werkstuk over een relevante historische of poëticale kwestie. werkcollege 2 uur per week Paper Zal tzt bekend worden gemaakt Vereiste voorkennis Toelating tot Master Letterkunde Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 3 van 23

7 Masterstudenten Letterkunde Biografie: Het leven van Jacob Cats Vakcode L_NOMALTK001 () Periode Periode 4 Nederlands prof. dr. J.M. Koppenol prof. dr. J.M. Koppenol prof. dr. J.M. Koppenol Kennis van (de studie van) de vroegmoderne biografie en autobiografie, self fashioning, lezen en interpreteren van oudere Nederlandse literatuur, verrichten van zelfstandig onderzoek, presentatie in woord en geschrift van eigen onderzoeksresultaten. Jacob Cats ( ) schreef aan het eind van zijn lange leven een autobiografie - op rijm - met de titel Twee-en-tachtigjarig leven. Sindsdien zijn alle biografieën en biografische schetsen gebaseerd op deze tekst, zonder dat er rekening werd gehouden met de specifieke eigenschappen en doelstellingen van humanistische egodocumenten en de problematiek van onvolledigheid en onbetrouwbaarheid van de gegevens zoals Cats die geeft. In deze cursus vormt Cats' autobiografie het uitgangspunt voor een nadere verkenning van het genre, de verhouding tussen autobiografie en biografie en de ontwikkeling van het concept van individualiteit aan de hand van moderne studies. s (2 x 2 uur per week), excursie. Actieve deelname aan de colleges (colleges moeten zijn voorbereid, er zijn voorbereidende opdrachten; wie niet actief deelneemt kan een inhaalopdracht krijgen, bij herhaling volgt uitsluiting van het college); slotwerkstuk. Indien de cursus gevolgd wordt door researchmasterstudenten geldt dat voor hen zwaardere eisen worden gesteld aan het werkstuk. Cats, Alle de wercken; Domien ten Berge, De hooggeleerde en zoetvloeiende dichter Jacob Cats (1979); de overige literatuur wordt bekend gemaakt via BlackBoard. Masterstudenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld; researchmasterstudenten. Ook toegankelijk voor ReMa studenten Letterkunde. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 4 van 23

8 Creative Writing MA Vakcode L_NNMAALG001 () Periode Periode 2 Nederlands dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel Het streven is studenten inzicht te geven in een aantal centrale literaire begrippen en literaire technieken zodat ze zelf fictie leren schrijven van een behoorlijk technisch niveau. Het gaat hierbij om scheppend proza. Aan het eind hebben de studenten een afgeronde fictionele tekst geschreven, hetzij een kort verhaal, hetzij een afgerond romanfragment. Studenten krijgen inzicht in hoe fictie werkt vanuit het perspectief van de maker, zodat ze zich kunnen bekwamen in het vak en de kunst van het schrijven. In een reeks werkcolleges worden een aantal centrale theoretische begrippen uit de literatuur uitgediept, aan de hand van het cursusboek van James Wood. Speciale aandacht zal daarbij besteed worden aan het bewustzijn van personages in vertellingen en het karakter van monologen en dialogen; de manier waarop sympathiserende identificatie met personages tot stand komt; waarheid, gewoonte en realisme in de literatuur. Daarnaast wordt de student uitleg gegeven van verschillende technieken die in fictionele teksten worden aangewend. Dat gebeurt aan de hand van de opgegeven literatuur; verder door middel van oefeningen; en tot slot door middel van het zelf schrijven van een fictionele tekst die elke week in omvang groeit. Er wordt uitleg gegeven over en geoefend met essentiële literaire technieken en tactieken. De aandachtspunten zijn daarbij: - literair taalgebruik: wat is dat en hoe werkt dat; wat maakt een metafoor succesvol; hoe zijn verschillende taalregisters (bijvoorbeeld het schakelen van meer verheven taalgebruik naar volkstaal en terug) van invloed op de inhoud van wat wordt verteld; - literaire details: wat voor details (observaties) zijn effectief in een literaire tekst en hoe werkt dat precies; - perspectief: wat is dat en hoe werkt het; hoe maakt een schrijver de keuze tussen de ik-vorm en de hij-vorm of waarom kiest hij eventueel voor een ander perspectief; - het schrijven van dialogen; - het schrijven van monologen in proza: de monologue intérieur en de stream of consciousness; - de opbouw van een plot; en tot slot: - wat is een literair personage eigenlijk. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 5 van 23

9 De docent geeft gedetailleerde toelichting bij de bovengenoemde onderwerpen. De kennis die de student zo verkrijgt, zal moeten worden toegepast in het verhaal of het romanfragment waaraan de student werkt. De student krijgt feedback op zijn tekst. De eerste bijeenkomst is inleidend en informerend, tijdens de laatste bijeenkomst worden de verhalen en romanfragmenten ingeleverd (die deadline is onverbiddelijk) en wordt er een tentamen afgenomen. De helft van de overblijvende werkgroepbijeenkomsten zal theoretisch van aard zijn en in de andere helft zal praktisch worden ingegaan op de groeiende teksten. Bovendien zullen er tijdens de bijeenkomsten oefeningen worden gedaan op het gebied van de schrijftechniek en zullen er literaire fragmenten worden gelezen, besproken en toegelicht. Bovendien vindt er een excursie plaats naar een literaire uitgeverij. Het college bestaat uit een wekelijks werkcollege van 2 uur. Er is een extra spreekuur van de docent creatief schrijven. Daarnaast nemen de studenten twee keer deel aan een voorbereidend werkcollege van 2 uur 'Schrijvershuisbezoeken' en bezoeken ze vervolgens twee schrijvers (2 x een middag). Daarnaast wordt er een middag besteed aan een excursie naar een literaire uitgeverij. 1) Actieve participatie en volledige aanwezigheid; de student moet mee kunnen discussiëren en er blijk van geven dat hij met inzicht kan praten over de in de oefeningen behandelde schrijftechnieken en de opgegeven theoretische literatuur. Onder actieve participatie wordt ook verstaan dat de student zich aan de opgegeven deadlines houdt. 2) Een afgeronde fictionele tekst van ongeveer drieduizend woorden ook als er sprake is van een romanfragment moet er worden getoond dat er naar een zekere afronding kan worden toegewerkt. 3) Een tentamen waarin fictietechnieken moeten kunnen worden herkend, benoemd en toegepast, en waarin theoretische kennis wordt getoetst. De verdeelsleutel bij het toekennen van het eindcijfer zal zijn: 1) en 2) samen zestig procent; 3) veertig procent. Verplicht: James Wood, How Fiction Works (Jonathan Cape, London, 2008) of de Nederlandse vertaling Hoe fictie werkt (Querido, Amsterdam, 2012); zelf aan te schaffen. Verder zullen (fragmenten uit) andere boeken worden aangeraden in de loop van de bijeenkomsten. Vereiste voorkennis Bacheloropleiding die toegang geeft tot de master CIW, afstudeerrichting Schrijven en vertalen. Dit vak is uitsluitend toegankelijk voor masterstudenten CIW: Schrijven en Vertalen, specialisatie Schrijven en voor studenten van de MA Nederlandse letterkunde en het literaire veld. Overige informatie Volledige aanwezigheid en actieve deelname zijn verplicht. De auteur en het literaire veld Vakcode L_AAMALTK001 () Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 6 van 23

10 Periode Periode 2 Nederlands dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel Inzicht verkrijgen in hoe het literaire veld werkt, door middel van studies daarover en door middel van voordrachten van actoren in dat veld. De auteur krijgt een centrale plaats in het college. In de neerlandistiek en de literatuurwetenschap houdt men zich intensief bezig met 'het literaire veld': het geheel aan instituties en actoren die literatuur produceren, verspreiden, beoordelen, overdragen en recipiëren. Denk aan de literaire kritiek, het literatuuronderwijs, de bibliotheken, literaire manifestaties. Denk ook aan veranderingen die daarin optreden: verschuivingen naar het internet met name, maar ook historische veranderingen. Vanuit de door de Franse socioloog Bourdieu geïnspireerde literatuursociologie oftewel de institutionele analyse wordt het literaire veld bestudeerd. Binnen dat kader komen actoren in het veld aan het woord in gastcolleges. Theorie en praktijk worden aan elkaar gekoppeld. Telkens wordt speciale aandacht besteed aan de positie van de auteur in het veld. Er is een wekelijks werkcollege van 3 uur. Studenten wonen daarnaast twee voorbereidende colleges 'Schrijvershuisbezoeken (2 x 2 uur) bij en gaan twee keer op huisbezoek bij een schrijver (twee middagen). referaat (20 %) + tentamen en/of afsluitend werkstuk (80%). Beide onderdelen moeten voldoende zijn. Vereiste voorkennis Bachelor & Samenleving, Nederlandse Taal- en Letterkunde of wetenschap Masterstudenten Nederlands en wetenschap. Belangstellenden van andere opleidingen (CIW, ACW, etc.). De Column Vakcode L_NAMAALG001 () Periode Periode 2 Nederlands Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 7 van 23

11 dr. P.H. Moser dr. P.H. Moser dr. M.L.M.J. Vliegen, dr. P.H. Moser Studenten zijn in staat om de retorische en stilistische kenmerken van journalistieke en literaire columns te herkennen en te omschrijven. Zij zijn in staat zelf een begrippenkader en een analysemethode te ontwikkelen en toe te passen. Zij zijn in staat om de inhoud en de vorm van een boodschap (en de samenhang daartussen) op een zinvolle manier te analyseren. Deze cursus bouwt voort op de kennis over tekstsoorten en analysemethoden die verworven is in de cursus Genre Design. Hij sluit aan bij de kennis over kranten en tijdschriften en over de positie van de auteur die in de cursus Het literaire veld aan de orde komt. De column is in Nederland een populair genre, met een aantal interessante aspecten. De column (en dan vooral de journalistieke column ) lijkt in de eerste plaats het brandpunt te zijn van de typisch Nederlandse meningencultuur : veel columnisten gebruiken de column om meer en minder zindelijk te debatteren, andersdenkenden te provoceren en daarmee hun lezers te amuseren. Het genre geeft ze daarbij bij uitstek de mogelijkheid om de grenzen van de vrijheid van meningsuiting op te zoeken; de column wordt om die reden ook wel een vrijplaats genoemd. In de tweede plaats is de column (en dan vooral de literaire column ) een genre dat door schrijvers gebruikt wordt voor stilistische vingeroefeningen, waarbij de auteur de lezer niet confronteert met zijn of haar mening, maar met een observatie of een scène, een narratieve eenheid op microformaat. We onderzoeken wat deze context voor invloed heeft op de kenmerken van het genre. Een paar mogelijke vragen daarbij zijn: rechtvaardigen de tekstkenmerken van columns inderdaad een verdeling in literaire en journalistieke columns, of is het vooral de persoonlijke stijl van columnisten die de kenmerken van een column bepaalt? Is de positie van de column als vrijplaats inderdaad van invloed op de stijl van argumenteren in de meer journalistieke columns, met andere woorden: gebruiken columnisten redeneringen die vallen binnen de redelijke argumentatie, of gebruiken ze vooral retorische instrumenten (en zo ja welke?). Is er een verband tussen de soms heftige reacties op columns en de gebruikte argumentatiemiddelen? En hoe verhouden literaire columns zich tot het overige werk van de auteurs (verhalen en romans): is het alleen kwestie van lengte of zijn er meer verschillen aan te wijzen? Deze cursus bestaat uit hoor- en werkcolleges. Er is wekelijks één hoorcollege (van 2 uur) en één werkcollege (van 2 uur). Bij deze cursus wordt gebruik gemaakt van Blackboard. Voor een aantal opdrachten gebruiken we een Wiki en blogs. Wie de cursus in de Blended Learning variant volgt, krijgt vervangende opdrachten voor een aantal werkcolleges. De cursus wordt afgesloten met een werkstuk (50 %) en een presentatie (25 %). De gemaakte opdrachten tellen mee voor 25%. Alle onderdelen moeten voldoende zijn (5,5), er is geen compensatie mogelijk. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 8 van 23

12 De gebruikte literatuur wordt van te voren via Blackboard bekend gemaakt. Vereiste voorkennis Bachelordiploma en Samenleving, Bachelordiploma CIW of een equivalent van een van deze twee (te beoordelen door de examencommissie). Aanbevolen voorkennis Genre Design. Studenten van de Educatieve Master, specialisatie Nederlands. MA studenten Letterkunde, MA studenten Communicatie- en Informatiewetenschappen, Overige informatie In de hele cursus worden tijdens en buiten de colleges bronnen en benaderingswijzen besproken en bevindingen en vorderingen uitgewisseld. Actieve deelname aan de discussie wordt van harte aangemoedigd. De cursus wordt ook in een Blended Learning variant aangeboden voor studenten van de Educatieve Master die als zijinstromer aan het programma deelnemen. Dit betekent onder meer dat zij in plaats van de werkcolleges te volgen opdrachten maken en inleveren. De constructie van de biografie Vakcode L_AAMALTK002 () Periode Periode 5 Nederlands dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel dr. J.H.C. Bel Kennismaking met theoretische literatuur over de letterkundige biografie en bestudering van een aantal recente biografieën. Tijdens het college verdiepen de studenten zich in theoretische aspecten van de biografie en bestuderen zij een aantal recente biografieën van Nederlandse auteurs. Via een reeks gastcolleges van bekende biografen maken zij nader kennis met de achtergronden van deze werken. Ter afsluiting van het college schrijven zij een werkstuk over een van de bestudeerde biografieën. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 9 van 23

13 Aanwezigheid is verplicht. Opdrachten die tijdens het college gemaakt moeten worden dienen voldoende te zijn. Een afrondend schriftelijk werkstuk bepaalt het cijfer voor het college. Te bestuderen literatuur wordt later opgegeven. Studenten van de MA Nederlandse letterkunde en het literaire veld. Andere belangstellende Ma-studenten kunnen bij de coördinator navragen of ze toegang hebben tot het college. Film Narratology Vakcode L_ELMAENG016 () Periode Periode 2 Engels dr. R.V.J. van den Oever dr. R.V.J. van den Oever dr. R.V.J. van den Oever Students become acquainted with narratology as a theoretical instrument for the analysis of both written and visual texts. The starting point of the course is the theory of narratology as developed for the novel. Subsequently, we trace how other genres have inspired adaptations of the initial theory of narratology, in particular film, television, and comics. Seminar meetings, 2 x 2 hours per week. In-class exam. To be announced Vereiste voorkennis None This course is part of the Master's program English Literature in a Visual Culture. Students from other (research) Master's programs are welcome. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 10 van 23

14 Intekenprocedure There is limited seating for this course. Priority will be given to students of the Master's program English Literature in a Visual Culture. Students from other (research) Master's programs are initially placed on a waiting list. Overige informatie The level of English in this course is high. Inleiding: Theoretische perspectieven Vakcode L_NAMALTK004 () Periode Periode 1 Nederlands prof. dr. J.M. Koppenol prof. dr. J.M. Koppenol prof. dr. J.M. Koppenol, dr. W. Schrover Grondige kennismaking met de geschiedenis van de vakbeoefening tot heden voor zowel de oudere als moderne letterkunde, zoveel mogelijk in internationaal perspectief; vertrouwd raken met de interferentie van de vakbeoefening met de cultuurstudies, met geschiedenis en literatuurwetenschap; verwerven van inzicht dat aan elke studie strategische keuzes ten grondslag liggen (in object, methode, presentatie) en dat die keuzes aanvechtbaar kunnen zijn; studies leren waarderen en evalueren in het perspectief van de methodische 'spelregels' en criteria; reflecteren over de positie van de literatuur en de literatuurstudie in de maatschappij, het onderwijs en het persoonlijke leven. Dit college heeft tot doel studenten die beginnen aan een masterstudie (oudere of nieuwe) Nederlandse letterkunde bekend te maken met de geschiedenis en achtergronden van het vak en ze te laten reflecteren over het belang van hun vak, de culturele waarde van het vak, de veranderende positie en waardering van de letterkunde in de maatschappij en ze bewust te maken van hun eigen positie daarbij. Om dat te bereiken wordt er in de colleges stilgestaan bij een aantal paradigmatische studies en commentaren uit de oude en nieuwe letterkundige neerlandistiek. Studenten krijgen inzicht in de vakbeoefening door kennis te maken met dissertaties en vakdiscussies. Er zal in deze module ook al oriëntatie plaatsvinden op de masterscriptie. Per college wordt er een hoeveelheid literatuur bestudeerd; steeds zal bij de bespreking daarvan ook de positie van de student zelf ter discussie staan: er wordt een actieve eigen inbreng gevraagd. Er wordt zoveel mogelijk aangehaakt bij actuele maatschappelijk discussies en ontwikkelingen, zoals de canondiscussie en de invloed van de mondialisering en commercialisering op de literatuur. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 11 van 23

15 s, individuele deelname aan excursies en wetenschappelijke activiteiten. Actieve deelname aan de colleges; werkstukken en essay- opdrachten (20%); verslagen van excursies (10%), slotpresentatie (10%) en eindwerkstuk (60%) in de vorm van de bespreking van een proefschrift. De colleges zijn verplicht; de student mag - met een geldige reden - één college missen. Bij twee gemiste colleges is er een extra opdracht, bij drie gemiste colleges is het vak niet gehaald. wordt opgegeven aan het begin van de cursus (zie blackboard); studenten worden geacht kennis te hebben van Hans Bertens, Literary theory, the Basics (Londen enz., meest recente druk) en er zal worden gewerkt met Michiel Leezenberg en De Vries, G., Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen. Amsterdam 2003 of latere druk. Aanbevolen voorkennis Hans Bertens, Literary theory, the Basics (Londen enz., meest recente druk) Masterstudenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld Literaire socialisatie Vakcode L_LAMALW006 () Periode Periode 2+3 Credits 9.0 Nederlands dr. R.C.M. van Steensel dr. R.C.M. van Steensel dr. R.C.M. van Steensel Kennis en inzicht verwerven over het leesproces, ontwikkeling van leesvaardigheid en literaire competentie en factoren die deze ontwikkeling beïnvloeden. Mensen lezen voor hun plezier, maar ook omdat ze moeten kunnen functioneren in een samenleving waarin schriftelijke communicatie een essentiële rol speelt. Op school lezen leerlingen zowel literaire teksten als teksten waarmee ze vakkennis opdoen. Niet iedere leerling is echter een competente, gemotiveerde lezer. In deze cursus gaan we in op de vraag hoe leesvaardigheid en literaire competentie zich in de loop van de levens van kinderen en jongeren ontwikkelen, in hoeverre deze ontwikkeling wordt gestuurd door persoonlijke kenmerken zoals motivatie, en welke rol gezin en onderwijs hierbij (kunnen) spelen. Het vak bestaat uit twee delen. In deel 1 wordt het thema verkend; in deel 2 gaan de Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 12 van 23

16 studenten in op een specifiek thema van het gebied (een literatuurstudie, een onderzoek). Interactieve hoorcolleges (1x2 uur per week) in periode 2 en werkcolleges (1x2 uur per week) in periode 3, waaronder een schoolbezoek (onder voorbehoud). Tentamen (70%) en onderzoeksverslag (30%). Voor beide onderdelen moet minstens een 5.5 gehaald worden om te kunnen slagen, Wordt nader bekend gemaakt Master studenten wetenschap, en andere belangstellenden Literature and Society Vakcode L_AAMALEC001 () Periode Periode 1 Engels dr. K. Steenbergh dr. K. Steenbergh dr. K. Steenbergh, Hoorcollege After passing this course, you will: - understand the complex ways in which literary texts and visual culture respond to social changes, but also may (help) bring about such changes; - have a broad overview of early modern ecocritical theory; - have an understanding of the historical changes that impacted (views of) the relation between human and non-human in the early modern period; - be proficient in reading early modern English literary texts; - be able to discuss the texts and images on the syllabus from an ecocritical perspective in seminar discussions; - be able to apply ecocritical theory to literary texts in a written response to an early modern text. Ecocriticism: Early Modern Literature and Visual Culture In this course, we will explore the changing relation between humans and their natural environment in the early modern period ( ). Even if we associate topics like climate change, overpopulation, air pollution and the exploitation of natural resources more readily with our current time frame, many of these environmental issues first emerged in the sixteenth and seventeenth centuries. We will be reading early modern literature and analyzing visual sources from the perspective of ecocriticism, exploring together how early modern texts and images responded to social factors that impacted the relation between humans Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 13 van 23

17 and their environment. Developments that we will be focusing on include the explosive growth of the city of London in the period, the beginnings of colonialism, the enclosure of the commons, the Reformation, the rise of empirical science, and changing ideas of the self and subjectivity. We will not only consider the ways in which literature and visual culture respond to these changes, but view text and images as part of the process of change. This course consists of a series of seminars which require your active participation. Attendance is therefore compulsory (see the course syllabus for more information). The learning aims of this course will be assessed by means of class participation (20%); a paper proposal with annotated bibliography (30%) and a final paper (50%). You need to score a pass grade (5.5 or higher) for your final paper in order to pass the course. RMA students will be expected to read more broadly in ecocritical theory and bring their reading to the class discussion, as well as write a longer final paper. To be announced in the course syllabus, which will be posted on Blackboard well in advance of the start of the course. Vereiste voorkennis This course assumes a basic knowledge of early modern English literature (the literary canon, cultural history, and the ability to read early modern English). If you took (a) BA course(s) in early modern/renaissance English literature, you should be able to keep up with this course. The level of written and spoken English in this course is high. All MA students of the MA track English Literature in a Visual Culture and RMA students in the Literature Track. Master Thesis English Literature Vakcode L_ELMAENGSCR (510651) Periode Ac. Jaar (september) Credits 18.0 Engels prof. dr. D.M. Oostdijk Students will acquire theoretical, methodological, and practical knowledge about conducting research within the field of Literatures in English. Together with your supervisor, you will set up your own research proposal. You will select both primary and secondary sources and learn how to use these to construct your own argument in your thesis. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 14 van 23

18 Students will write a thesis of roughly 25,000 to 30,000 words on a topic that is related to Literatures in English Visualized. In December 2016 students will be asked to submit a rough plan for the final thesis. In January you will be assigned a supervisor and he or she will help streamline your plan and help you write the thesis in periods 4 and 5. The deadline for submission of the completed thesis is July 1, Individual sessions with supervisor in periods 4 and 5. Students will be assessed on their writing style, cogency of their arguments, and ability to relate their findings to scholarship at large; on their finished project, but also on their independence in deciding on a suitable topic, on gathering information, and the writing process itself. Students will present their findings during a final meeting with supervisors and fellow MA thesis students (end of period 6). This will be decided on an individual basis. Vereiste voorkennis You need to have thirty ECTS credits to start the thesis. Please consult the study advisor if you think you do not fulfill this requirement, but still want to start on your thesis. Students of the MA Literature Visualized Programme Masterscriptie Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld Vakcode L_AAMALTKSCR () Periode Ac. Jaar (september) Credits 18.0 Nederlands prof. dr. J.M. Koppenol De masterfase van de studie wordt afgesloten met een masterscriptie. In de scriptie geeft de student een verslag van een eigen onderzoek op het gebied van de Oudere of de Nieuwere Nederlandse letterkunde of het literaire veld. De voorbereidingen voor de masterscriptie beginnen na het kerstreces; de scriptiewerkzaamheden worden voor de zomer afgerond. De studenten kiezen zelf hun begeleider; indien nodig wordt er ingedeeld. Er wordt tijdens het begin van het scriptietraject een scriptiecontract opgesteld met de begeleider, waarin afspraken worden vastgelegd over de voortgang en begeleiding; dit contract wordt ondertekend door student, begeleider en tweede beoordelaar. Vaardigheden: Inzicht in theorieën en (vakgebonden) methodieken die spelen in een vakgebied. Analyseren met behulp van methoden en theorieën en presenteren van conclusies op een hoog Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 15 van 23

19 abstractieniveau. Selecteren van literatuur en positiebepaling in de wetenschappelijke discussie. Professionele presentatie, standpunten beargumenteerd op hoogabstractieniveau. Beoordelen van informatie vanuit theoretisch/filosofisch perspectief; zelfstandig formuleren van een onderzoeksopzet met beargumenteerde methodologische keuzes. Zelfstandig werken aan de scriptie, onder regelmatige begeleiding van de scriptiebegeleider; afspraken hierover staan in het scriptiecontract. Zie voor de eisen waaraan de masterscriptie moet voldoen de scriptiehandleiding, te vinden op VUnet. Zie voor de masterscriptie-handleiding en het model scriptiecontract (te vinden op VU-net). Vereiste voorkennis Om aan de scriptie te mogen beginnen moet de student minstens 24 EC hebben behaald. Masterstudenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld. Overige informatie Studenten die een scriptie willen gaan schrijven, dienen tijdig contact op te nemen met de beoogde scriptiebegeleider. Masterstage Nederlandse Letterkunde en het Literaire Veld Vakcode L_AAMALTKSTA () Periode Ac. Jaar (september) Credits 12.0 Nederlands prof. dr. D.H. Schram De student maakt kennis met de beroepspraktijk binnen het brede werkveld van de letteren, leert tot dan toe opgedane kennis en vaardigheden in te zetten en krijgt daarnaast inzicht in zijn/haar eigen positie in het werkveld, waardoor de stage zeer van belang is als beroepsoriëntatie. Afhankelijk van de het soort stage en de instelling waar de stage wordt verricht, komen vaardigheden aan de orde als het zelfstandig verrichten van onderzoek, daarvan mondeling en schriftelijk verslag doen, het schrijven en/of redigeren van teksten, het opstellen van een beleidsplan of uitvoeren van beleid. Een belangrijke component van het eindverslag is de zelfevaluatie. De inhoud van de stage is afhankelijk van het soort stage en de instelling waar de stage wordt verricht. Zowel een onderzoeksstage als een meer praktische gerichte stage behoren tot de mogelijkheden. Organisaties waar stage gelopen kan worden, zijn onder meer: Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 16 van 23

20 uitgeverijen, ministerie van OCW, Nederlands Letterenfonds, Raad voor Cultuur, Letterkundig Museum. In elk geval dienen de werkzaamheden zowel de stagiair als de instelling waar de stage gelopen wordt ten goede te komen. De begeleiding is voornamelijk in handen van een medewerker van de stage-instelling; de begeleider aan de VU ziet erop toe dat de stage inhoudelijk voldoende leereffect heeft. begeleiding vanuit de stageverlenende instelling (stagementor) en vanuit de opleiding (stagebegeleider). Beoordeling stage en stageverslag (voldoende/onvoldoende) Afhankelijk van de aard en het onderwerp van de stage. Wordt in overleg met stagebegeleider bepaald. Vereiste voorkennis Minimaal 24 EC uit de master behaald. Masterstudenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld, specialisatie De dynamiek van het literaire veld. Overige informatie Informatie en aanmelding via dr. J.H.C. Bel Seminar The Material Book Vakcode L_NOMANED010 () Periode Periode 1 Engels dr. P.H. Moser dr. P.H. Moser dr. P.H. Moser This course seeks to introduce students to an approach that is currently of great importance in textual studies: the text as a material object. While literary students are used to focusing on the linguistic code of a text (the content, or narrative), this course focuses on the bibliographic code (such as typography, layout, binding, owner s marks and illustrations). The aim of the course is to explore how meaning is conveyed by these material features as well as by the words of the text. Students will learn how to apply this approach on a given text, to discuss their research with fellow students and to share and evaluate their findings both orally and on paper. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 17 van 23

21 We will focus on the output of one publishing house, Cassell & Co (also known as Cassell, Petter & Galpin). It was founded in the nineteenth century by John Cassell ( ), a self-taught man who was a strong advocate for the Temperance Movement and who worked as a tea and coffee merchant as well as a publisher. They published a huge variety of books and journals destined for a very wide audience of common readers, from fictional work (by authors such as Shakespeare, Bunyan, Milton, and Harriet Beecher Stowe) to nonfictional work (all sorts of educational books and reference works, such as Cassell's Book of Knowledge, Cassell's Popular Science, The Story of the Heavens and Celebrities of the Century). Most of the books are lavishly illustrated with prints and photos, and some have decorative bindings designed by Walter Crane. The VU University Library owns a large amount of books that were published by Cassell from the 19th to the 21st century. You will conduct your own (individual) research project, studying the material features of one publication by Cassell & Co. in more depth or comparing one material feature in several publications (e.g. bindings, illustrations, advertising). This will result in a written research paper and an oral presentation of your findings. Throughout the course, you will read and discuss theoretical literature on material textuality. Seminar. There are two classes each week, one in the Library Lab (at the Special Collections Department of the VU Library, on the first floor of the main building) and one in a regular classroom. The classes in the Library Lab are very much hands-on, whereas the other classes offer a more theoretical take on the subject. In preparation for each class, you will read book chapters and articles and do your own research. The assessment consists of three elements: peer review (20%); presentation (20%); written essay (60%). Grades will be given on a scale from 1 to 10.The presentation and the essay both need to be graded 'sufficient' (i.e. 5.5) or higher in order to complete the course. If you do not meet the deadline for your essay at the first attempt, you will be given a reduced mark. If you submit your re-sit work after the deadline you will have failed the assessment. Students in the Research Master programme will receive an extra challenging essay assignment which includes writing a 500 word abstract for a real-life conference, special issue, or funding bid. We will at least be reading (parts of) the following core texts: George Bornstein, Material Modernism. The Politics of the Page. Cambridge: Cambridge University Press, 2001; Laurel Brake, Print in transition, : studies in media and book history. New York: Palgrave, 2001; Stephen Colclough, Consuming texts : readers and reading communities, Basingstoke (etc.): Palgrave Macmillan 2007; Bonnie Mak, How the Page Matters. Toronto (etc.): University of Toronto Press, 2011; D.F. McKenzie, Bibliography and the Sociology of Texts. Cambridge: Cambridge University Press, 1999; Aileen Fyfe, Science and salvation : evangelical popular science publishing in Victorian Britain. Chicago: University of Chicago Press, 2004; Leah Price, How to do things with books in Victorian Britain. Princeton: Princeton University Press, 2012; Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 18 van 23

22 Alexis Weedon, Victorian publishing : the economics of book production for a mass market, Aldershot: Ashgate, All books are available through UBVU. Additional texts will be announced on Blackboard. Vereiste voorkennis Bachelor degree. Aanbevolen voorkennis Students should have a good command of English. Students of the MA English Literature in a Visual Culture; Students of the MA Nederlandse letterkunde en het literaire veld; Students of the Research Master Literary Studies. This course is also open to students of the MA Kunst- en cultuurwetenschappen and the MA Geschiedenis. Overige informatie You are allowed to miss two classes in total, provided you notify the instructor beforehand and you do prepare the assignments due for that day. Semiotics Vakcode L_ELMAENG019 () Periode Periode 4 Engels dr. R.V.J. van den Oever dr. R.V.J. van den Oever dr. R.V.J. van den Oever Students are acquainted with various semiotic theories (Saussure, Barthes, Derrida), with a focus on the word/image-binary. The course starts with an exploration of the various theoretical understandings of words and images as semiotic signs. Subsequently, we retrace and position ourselves in the academic debate on the supposed superiority of words over images and vice versa. There are two two-hour seminars each week. Exam. TBA Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 19 van 23

23 Vereiste voorkennis None, but some historical and theoretical interest in visual and verbal communication is recommended. This course is part of the Master's program English Literature in a Visual Culture. Students from other (research) Master's programs are welcome. The Diasporic Experience: Ethnic Cultures of America Vakcode L_ELMAENG014 () Periode Periode 2 Engels dr. B. Boter dr. B. Boter dr. B. Boter After completing this course, students are able to: draw on theories that are relevant for an understanding of the processes of migration and transculturation as mediated in literary and visual texts apply theoretical concepts such as nationality, ethnicity and hybridity to representations of diaspora in North American (literary and visual) texts comparatively analyze diaspora texts coming from different cultural contexts formulate a research question, locate and interpret sources, assess the significance of their own research within the framework of current debates explain how diaspora writing is implicated in the processes of identity formation (both collective and individual) and intercultural exchange freely express their ideas in both written work and oral presentations This course examines literary and visual texts that originate in a wide variety of North American diasporic cultures, and that have triggered new ways of thinking about life after migration. In their narratives and imagery of diaspora life, do authors and artists relate similar (chronological) outlines of displacement, uprootedness, intercultural encounters, transculturation and cultural hybridization? Or have they come up with new and innovative (non)plots and imageries? How do gender, race, ethnicity and nationality intersect in their projects? Seminar sessions; film viewing; possibly excursion. Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 20 van 23

24 Class participation; group presentations; Blackboard posts; final essay. Novels, memoirs, graphic novels, academic articles. MA and RMA students. Overige informatie Two sessions per week of two hours each; one extra film viewing session to be scheduled in the first week of the course. The Gothic Gaze Vakcode L_ELMAENG010 () Periode Periode 5 Engels dr. A.S. Raghunath dr. A.S. Raghunath dr. A.S. Raghunath The aim of this course is to offer an opportunity for students to develop their understanding of the social and historical context of Gothic literature from the nineteenth century to the present. The material is wide- ranging: plays, film, poetry, music and novels and the course will encourage students to develop their own understanding of why Gothic remains a popular and meaningful cultural phenomenon. Seminar (2 x 2 hours a week) Essay of 4,000 words * Jane Austen, Northanger Abbey * Anne Rice, Queen of the Damned * Edgar Allen Poe, Complete Short Stories * Angela Carter, The Bloody Chamber * H.G. Wells, The Door in the Wall and Other Stories * Matthew Lewis, The Monk * Horace Walpole, The Castle of Otranto Vereiste voorkennis Bachelor degree Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 21 van 23

25 MA-students of English, Literature and Culture students, VAMA-students, RMA-students Tutorial Nederlandse Letterkunde en het literaire veld Vakcode L_NAMALTK003 () Periode Ac. Jaar (september) Nederlands dr. J.H.C. Bel Het verwerven van wetenschappelijk inzicht in een speciaal deelgebied, het verzamelen en wetenschappelijk beoordelen van primaire en secundaire literatuur. Master studenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld kunnen het hele jaar door voor 6 of 12 studiepunten een tutorial doen bij een van de docenten letterkunde. Zij bestuderen een bestaande lijst primaire en secundaire literatuur of stellen in overleg met de docent een nieuwe literatuurlijst samen. Het tutorial wordt afgesloten met een mondeling tentamen. Informatie bij de mastercoördinator dr. J.H.C. Bel. Zelfstudie Mondeling tentamen Nader te bepalen Vereiste voorkennis Bachelor en samenleving, Bachelor nieuwere of oudere Nederlandse letterkunde of Bachelor wetenschap Masterstudenten Nederlandse letterkunde en het literaire veld. Overige informatie - Informatie en aanmelding via dr. J.H.C. Bel - Dit tutorial kan voor 6 of voor 12 studiepunten gedaan worden Visual Art and the American Poet Vakcode L_ELMAENG009 () Periode Periode 2 Engels prof. dr. D.M. Oostdijk Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 22 van 23

26 prof. dr. D.M. Oostdijk prof. dr. D.M. Oostdijk The student will gain both a theoretical and historical perspective on the difference in which poetry and other art forms convey meaning. As an ancient art form that is still practiced today, poetry has much in common with visual art, music, theater, and dance in terms of its use of symbols and tropes and in terms of the subject matters it can address. Yet as a mostly verbal art form, it has a different mode of expression than more visual art forms, and it also has a different appeal in terms of how we understand and experience these different art forms: cognitively, intellectually, emotionally, and as an embodied experience. The course challenges these expectations, but also asks students to probe the differences and similarities between these art forms as well as the different expectations we have of what these art forms are able to communicate. Moreover students will learn how poetry and expressive arts are used outside the classroom, in society at large. This year the Visual Art and the American Poet focuses on grief. Using Kevin Young's anthology The Art of Losing as a textbook, we will each week in the first seminar zoom in on poems that reflect how poetry has the capacity to guide the speaker (and reader) through a process of reckoning, regret, remembrance, ritual, recovery, and redemption. Meanwhile, in the second seminar of the week, we will also explore how other art forms -- theater and performance, dance and movement, visual arts, multimodal approaches, and music -- can convey these same stages of mourning through different artistic practices. In this way, the student will come to an understanding how grief can be processed through the expressive arts, and how grief can be a profoundly humanizing experience. Seminars Participation/Attendance (10%); Presentation (30%); Essay (60%) Kevin Young (ed)., The Art of Losing: Poems of Grief and Healing. New York: Bloomsbury, ISBN: Barbara E. Thompson and Robert A. Neimeyer (eds.), Grief and the Expressive Arts: Practices for Creating Meaning. New York: Routledge, ISBN: Vereiste voorkennis Students should have a good command of English and have an interest in poetry and expressive arts. MA-students of Literatures in English, VAMA-students, RMA-students Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde Pagina 23 van 23

Master Letterkunde, afstudeerrichting Literaire Vorming en Literair Veld Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Letterkunde -

Master Letterkunde, afstudeerrichting Literaire Vorming en Literair Veld Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Letterkunde - Master Letterkunde, afstudeerrichting Literaire Vorming en Literair Veld Vrije Universiteit Amsterdam - der Letteren - M Letterkunde - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - der Letteren - M Letterkunde

Nadere informatie

Master Letterkunde, afstudeerrichting Nederlandse Letterkunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Letterkunde

Master Letterkunde, afstudeerrichting Nederlandse Letterkunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Letterkunde Master Letterkunde, afstudeerrichting Nederlandse Letterkunde Vrije Universiteit Amsterdam - der Letteren - M Letterkunde - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - der Letteren - M Letterkunde - 2013-2014

Nadere informatie

Literatuurwetenschap (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Literatuurwetenschap - 2011-2012

Literatuurwetenschap (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - M Literatuurwetenschap - 2011-2012 Literatuurwetenschap (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - - M Literatuurwetenschap - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - - M Literatuurwetenschap - 2011-2012 I Na afsluiting van de bachelorfase kan

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde

Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde - 2017-2018 Vrije Universiteit Amsterdam - - M Letterkunde - 2017-2018 I Verhalen zijn overal. Niet alleen een literaire tekst vertelt een

Nadere informatie

Minor Aan de slag met Literatuur

Minor Aan de slag met Literatuur Minor Aan de slag met Literatuur 2017-2018 I Hier vind je de beschrijvingen van de vakken in de minor. Meer inhoudelijke informatie over de minor vind je op minor.vu.nl. II Inhoudsopgave Vak: Creative

Nadere informatie

Testplan Module 12: Bachelor assignment ( )

Testplan Module 12: Bachelor assignment ( ) Testplan Module 12: Bachelor assignment (201500466) BSc Chemical Engineering, academic year: 2017-2018 Module information Module examiners Module parts EC Gardeniers, Bouwmeester, Betlem, Huskens, Brilman,

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 8 Portfolio-Mentoraat, jaar 1... 10 Academische Vaardigheden...

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling

Onderwijs- en Examenregeling Format 18-19 Onderwijs- en Examenregeling Master Letterkunde 1/11 Onderwijs- en Examenregeling Faculteit der Geesteswetenschappen Masteropleiding Letterkunde Studiejaar 2018-2019 B1. Opleidingsspecifiek

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control Premaster Accounting and Control I The pre-master programme consists of 30 ECTS (5 courses of 6ECTS each) and runs for half a year (February till July). The pre-master programme is only to be taken by

Nadere informatie

Replacement course / vervangend vak

Replacement course / vervangend vak Transition rules / Bachelor / 2017-2018 BSc Bedrijfseconomie Code Course / vak Transition rule / overgangsregel Replacement course / vervangend vak Code Sem or Remarks / Opmerkingen unit / Sem of blok

Nadere informatie

Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde

Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - M Letterkunde Letterkunde (Ma) Vrije Universiteit Amsterdam - der Geesteswetenschappen - M Letterkunde - 2015-2016 Vrije Universiteit Amsterdam - der Geesteswetenschappen - M Letterkunde - 2015-2016 I Verhalen zijn

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

DAY 06 APRIL Q-FACTORY

DAY 06 APRIL Q-FACTORY Conservatorium van Amsterdam PROGRAMMA www.consam.nl/aema OPEN DAY 06 APRIL 13.00-16.00 Q-FACTORY AMSTERDAM ELECTRONIC MUSIC ACADEMY WELKOM Van harte welkom op de Open Dag van het Conservatorium van Amsterdam

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Korea Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t.

5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t. 5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t. Active learning The following questions are about active learning. In

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Japan Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

class book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book.

class book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book. classroom The students are waiting for their teacher in the classroom. class pupil / student classmate You can ask your classmate for help with your homework. please sit down please stand up look at this

Nadere informatie

BA 3 Pol PoWe_13-14_Leiden_BA_33_Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6443PPD13) No. of responses = 14

BA 3 Pol PoWe_13-14_Leiden_BA_33_Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6443PPD13) No. of responses = 14 BA Pol PoWe_-_Leiden_BA Pol_Part_Dem_Ennser-Jedenastik (6PPD) No. of responses = Survey Results Legend Relative Frequencies of answers Std. Dev. Mean Question text Left pole % % Right pole n=amount av.=mean

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS.

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN LERARENOPLEIDING MAATSCHAPPIJLEER EN MAATSCHAPPIJWETENSSCHAPPEN Na je master Sociologie,

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

IB English (IBE) Informatieavond 14 maart 2018

IB English (IBE) Informatieavond 14 maart 2018 IB English (IBE) Informatieavond 14 maart 2018 IBE = English A Language and Literature SL English A Language and Literature onderdeel van het IBDP (International Baccalaureate Diploma Programme) tweejarige

Nadere informatie

0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE)

0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE) UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2011 question paper for the guidance of teachers 0515 DUTCH (FOREIGN

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Engelse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Letterkunde (research) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen (Let) - M Letterkunde (research)

Letterkunde (research) Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen (Let) - M Letterkunde (research) Letterkunde (research) Vrije Universiteit Amsterdam - der Geesteswetenschappen (Let) - M Letterkunde (research) - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Geesteswetenschappen (Let) - M Letterkunde

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Minor Web Science Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren

Minor Web Science Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren Minor Web Science Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave Vak: Web Analysis (Periode

Nadere informatie

Montessori Nieuwsbrief april 2018

Montessori Nieuwsbrief april 2018 Montessori Nieuwsbrief april 2018 Voorwoord Beste ouder(s)/verzorger(s), De meivakantie staat voor de deur en bij deze wensen we u allen alvast een mooie twee weken toe. Voor degenen met eindexamenkandidaten

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH

0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2010 question paper for the guidance of teachers 0515 FOREIGN LANGUAGE

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Classics and Ancient Near Eastern Civilizations (research) Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011 Effective leesprogramma s voor leerlingen die de taal leren en anderssprekende leerlingen samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op

Nadere informatie

Nationale GI-minor

Nationale GI-minor Nationale GI-minor 2017-2018 I De GI Research Assignment kan gevolgd worden in twee varianten: één van 6 EC in combinatie met twee specialisatievakken; of van 12 EC in combinatie met één specialisatievak.

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-0 5 4 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen [naam], verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding Met de op 13 maart 2017 ingekomen brief

Nadere informatie

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course.

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course. - University I would like to enroll at a university. Stating that you want to enroll I want to apply for course. Stating that you want to apply for a course an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 4 1 3 9 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen het Bestuur van de Faculteit Sociale Wetenschappen, verweerder 1. Ontstaan en loop van het

Nadere informatie

NMOZTMKUDLVDKECVLKBVESBKHWIDKPDF-WWUS Page File Size 9,952 KB 29 May, 2016

NMOZTMKUDLVDKECVLKBVESBKHWIDKPDF-WWUS Page File Size 9,952 KB 29 May, 2016 NAVIJVEN MINILAMPJES OM ZELF TE MAKEN KERSTFIGUREN UIT DE LAPPENMAND VOOR DE KINDERSSALOON EN COWBOYS VAN LOLLYSTOKJES KAMERBREED BOEKENREK VOOR EEN SMAL BUDGETGEBAKKEN KOEKFIGUURTJES HANGEN WE IN DE KERSTBOOM

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Engelse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

The Kentalis Reading House

The Kentalis Reading House The Kentalis Reading House Technology-facilitated enhancement of parent involvement Annet de Klerk, Loes Wauters Overview A first impression Motivation The importance of emergent literacy at home Kentalis

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Academische Vaardigheden I... 8 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 9 Entering the Humanities...

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Seminarium en Onderzoek

Seminarium en Onderzoek Seminarium en Onderzoek LEIDEN INSTITUTE OF ADVANCED COMPUTER SCIENCE (LIACS) Lecturers: Walter Kosters Enrique Larios Vargas Introduction Science communication is part of a scientist's everyday life.

Nadere informatie

Schaduwkunst. Samenvatting. Aan te pakken problemen: Context. Doelen. Aansluiting bij de werkelijkheid. Vaardigheden

Schaduwkunst. Samenvatting. Aan te pakken problemen: Context. Doelen. Aansluiting bij de werkelijkheid. Vaardigheden Schaduwkunst Samenvatting Age category 9-12 jaar Topic Geometrie Meten en metend rekenen Total duration 195 minutes Leerlingen ontdekken hoe schaduwen gevormd worden. Ze creëren een kunstwerk met schaduwen

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal

vooropleiding international Dutch as a second Nederlands Tweede Taal INFORMATION FOR STUDENTS WITH AN international PRE- UNIVERSITY EDUCATION FOUNDATION YEAR FOR international STUDENTS VU UNIVERSITY () Dutch as a second Language () INFORMATIE VOOR STUDENTEN MET EEN BUITENLANDSE

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems

Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems Ervaringen met begeleiding FTA cursus Deployment of Free Software Systems Frans Mofers Nederland cursusmateriaal & CAA's alle cursusmateriaal vrij downloadbaar als PDF betalen voor volgen cursus cursussite

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *7715461843* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2017 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Speaking and Language Learning. 3rd February 2016

Speaking and Language Learning. 3rd February 2016 Speaking and Language Learning 3rd February 2016 Speaking: Yes!! Popular Communica7on Ques7on: Why do we not train speaking more o?en? Not important? Too difficult! Let s discuss both reac7ons.. a. Importance

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit Ik zou mij graag inschrijven in een universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. Ik zou mij graag inschrijven voor. Verklaren dat u graag wilt

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Vergelijkende Indo- Europese taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 5 0 4 5 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, verweerder 1. Ontstaan en loop van het

Nadere informatie

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education

Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *6934808096* FIRST LANGUAGE DUTCH 0503/02 Paper 2 Writing May/June 2018 2 hours Candidates answer

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen. Theorie

Nadere informatie

0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE)

0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE) CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2013 series 0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE) 0515/02 Paper 2 (Reading and Directed

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 1 Plan voor Vandaag Praktische dingen Huiswerk 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen.

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

From Padua to Groningen

From Padua to Groningen From Padua to Groningen The effects of the CercleS Seminar in Padua in 2009 on writing Nederlands in gang (0-A2) Berna de Boer Benvenuti a tutti! Contents I. State of affairs in September 2009 II. The

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Het project en de doelstellingen:

Het project en de doelstellingen: Het project en de doelstellingen: Wit.h heeft al heel wat ervaring met sociaal artistieke projecten als deze. De Erasmus studenten daarentegen hebben elk een andere achtergrond en voor sommige onder hen

Nadere informatie