Schoonmaakterminologie

Transcriptie

1 Auteur: Cor van der Velden A Abrasief Schuurmiddel. Absoluutfilter Een luchtfilter dat 99,99% van stof met een korrelgrootte groter dan 0,3 µ tegenhoudt. Omdat bacteriën niet kleiner zijn dan 0,5 µ, worden deze filters in de gezondheidszorg ook wel bacteriefilters genoemd. Absorberen (absorptie) Opzuigen. Sommige materialen zijn in staat grote hoeveelheden vocht te absorberen door dit vocht bijvoorbeeld in de capillaire ruimten op te slaan. Bij sponzen en werkdoeken is het absorptievermogen een belangrijk gegeven. Aciditeit Betekent zuursterkte. Niet te verwarren met zuurgraad! De zuursterkte is een maat voor de hoeveelheid neutralisatiemiddel die nodig is om een zure stof een bepaalde zuurgraad (ph) te laten bereiken. Vergelijk: alkaliniteit. Acryl emulsie Zie polymeerdispersie. Acryl zelfglansemulsie Zie polymeerdispersie. Acryl zelfglanswas Zie polymeerdispersie. Adhesie Aantrekkingskracht die moleculen van verschillende stoffen tot elkaar hebben. Voorbeeld: de adhesie tussen water en schoon glas is groter dan die tussen kwik en schoon glas. Daarom staat water tegen de kant van een glas omhoog en kwik niet. Adhesie kan in en tussen alle aggregatietoestanden voorkomen, bijvoorbeeld roet en stof op vaste oppervlakken (vast/vast), tabakslucht op kleding (gas/vast) en het genoemde water en glas (vloeibaar/vast). Adhesie is ook een belangrijke factor in de hechting van vuil aan oppervlakken. Aërosol Een mengsel van lucht met daarin fijn verdeelde druppeltjes van een vloeistof; ontstaat vaak bij toepassing van de sproeimethode en bij reiniging met hogedrukapparatuur. Afnemen/afstoffen Zie stof afnemen. Afvalbak Zie afvalemmer.

2 Afvalcoördinator Afvalemmer Afvalinzamelbak Afvalpreventie Afvalscheiding Afvalscheidingsbak Functionaris in bedrijven of instellingen die verantwoordelijk is voor het op de juiste wijze inzamelen, verwerken en afvoeren van afvalstoffen. Een emmer of ton voor de opvang van nat en droog afval, al dan niet voorzien van een plastic zak. Bak, collector of container waarin een bepaald soort afval wordt ingezameld. Afhankelijk van het soort afval worden speciale eisen aan de bak gesteld. Preventieve maatregelen waardoor minder afval wordt gegenereerd, zoals maatregelen bij inkoop, eisen ten aanzien van verpakking, en gebruik van meer duurzame en minder wegwerpgoederen. Het apart inzamelen van afval bij de bron zodat het afval soort bij soort wordt ingezameld. Afvalbak met een voorziening om verschillende soorten afval gescheiden in te zamelen. Een stelsel van richtlijnen en procedures dat de mogelijkheid biedt vrijkomende afvalstoffen te beheren. Beheren houdt in dat op minimaal één locatie binnen de instelling vrij nauwkeurig bekend is waar de afvalstromen vrijkomen, hoeveel afval vrijkomt en in hoeverre de afvalstroom beïnvloed kan worden. Een naslagwerk dat ter beschikking komt van iedere medewerker in een bedrijf en dat op elke afdeling aanwezig is. Hierin worden de afvalstoffen benoemd en gecategoriseerd met vermelding van voorschriften ten aanzien van scheiding, opslag, transport, verwerking en recycling. Opening in de vloer waardoor afvalwater kan worden afgevoerd. Uiteraard dienen deze afvoeren op het laagste punt in de vloer te worden aangebracht. Zie vuilverzamelwagen. Ben (meestal) kunststofzak om afval in te verzamelen. Een detergent die voor afwassen wordt gebruikt. Materialen waarmee het interieur van een gebouw is afgewerkt, zoals plafond, wanden, vloeren. Afvalstoffenbeheersysteem Afvalstoffenwijzer Afvoer Afvalverzamelwagen Afvalzak Afwasmiddel Afwerkmaterialen

3 Alkaliën (alkalische stoffen) Alkaliniteit Alkalische stoffen Allesreiniger Alleszuiger Ammonia (NH4OH) Anionogene oppervlakteactieve stoffen (anionics) Antischuiminjecteur Antischuimvloeistof Asverzamelbak AWOG Automaat B Bar Base(n) Basisreiniger Een groep anorganischchemische verbindingen, die in staat zijn hydroxidemoleculen af te splitsen. Van deze moleculen wordt in de reiniging dankbaar gebruikgemaakt vanwege de ontvettende werking. Voorbeelden van alkalische stoffen zijn natriumhydroxide (natronloog), kaliumhydroxide (kaliloog) en soda. Alkaliën zijn chemisch gezien het tegengestelde van zuren en kunnen daarmee ook worden geneutraliseerd. Een maat voor de hoeveelheid neutralisatiemiddel die nodig is om een alkalische stof een bepaalde zuurgraad (ph) te laten bereiken. Vergelijk: aciditeit. Stoffen waarvan de ph een hoge waarde heeft (arbitraire grens: ph >10). Vergelijk zuren. Een in water oplosbare, neutrale tot lichtalkalische detergent die gebruikt kan worden voor het reinigen van alle waterbestendige oppervlakken. Zie universeelzuiger. Ammoniakgas, opgelost in water. Stoffen die de oppervlaktespanning van een (meestal waterige) oplossing beïnvloeden en daardoor een reinigende werking hebben. Een apparaat dat de toevoeging van antischuimvloeistof in tapijtreinigingsmachines regelt. Vloeibare of vaste stof die aan een detergent kan worden toegevoegd om overvloedig schuimen te voorkomen. Een meestal metalen bak die wordt gebruikt voor verzamelen van as en peuken uit asbakken. Algemene Werkgevers Organisatie Glazenwassersbedrijven. Zie schrobzuigmachine. Eenheid van druk die gebruikt wordt om de werkdruk van schoonmaakapparatuur aan te geven. Andere (meer chemisch/wetenschappelijke) benaming voor alkali(ën). Zie stripper.

4 Basisbehandeling Het bewerken van een oppervlakte waarbij één of meer beschermlagen worden aangebracht om daardoor het dagelijks onderhoud te vereenvoudigen. Basisreiniging Het verwijderen van oude beschermlagen en/of vuil, waarna een basisbehandeling kan worden toegepast. Bedrijfshygiëne Het geheel aan preventieve maatregelen om het doen ontstaan van ziekten in bedrijven te reduceren. Daaronder vallen bouwmaatregelen en voorzieningen (bijvoorbeeld op sanitair gebied). Ook de reiniging en de ongediertebestrijding horen hierbij. Voor de handhaving van bedrijfshygiëne is kennis van procestechniek, biologie, chemie, reiniging en hygiëne vereist. Bedrijfsstofzuiger Zie stofzuiger. Beschermingsfilm Zie beschermlaag. Beschermlaag Een op de vloer aangebrachte laag die: het onderhoud vereenvoudigt; het aanzicht verbetert; de levensduur van het materiaal verlengt. Bevochtigingsmiddelen Producten met een lage oppervlaktespanning waardoor ze ver en snel uitvloeien over een oppervlak en ook gemakkelijk dieper gelegen delen van een ruw oppervlak bereiken. Dit wordt bereikt door het gebruik van oppervlakteactieve stoffen. Reinigingsmiddelen hebben deze eigenschap dus ook meestal. Bezem Aan een steel bevestigd houten of synthetisch blok, bezet met natuurlijke of synthetische vezels, gebruikt voor het bijeenvegen van grof vuil. Binnen gevelglas Zie gevelglas binnen. Biociden Stoffen ter bestrijding van bepaalde levende soorten. Hieronder vallen ongediertebestrijdingsmiddelen en desinfectiemiddelen. Bleekloog Geconcentreerde vorm van bleekwater. (chloorbleekloog) Bleekmiddel Product dat door middel van oxidatie bepaalde verkleuringen of gekleurde vlekken (verontreinigingen) kan ontkleuren. Blokken Zie opwrijven. Blokmachine Zie eenschijfsmachine.

5 Boenen Boenmachine Bokkenpoot Borstel Borstelwalsmachine Borstelzuigen Borstelzuiger Borstelzuigmond Bouwschoonmaak Branden Buiten gevelglas Bijtippen C Caustic soda Cementsluier Een in de handel veelgebruikte benaming voor natriumhydroxide. Een dunne laag van cement die achterblijft na invoegen van tegelwerk. Zie cementsluierverwijderaar. Cementverwijderingsmiddel Zie opwrijven. Zie eenschijfsmachine. Een borstel met lange steel, waarbij de borstel haaks op de steel is geplaatst om ook lastig bereikbare plaatsen schoon te kunnen maken. Natuurlijke of synthetische vezels van verschillende hardheden die in een houder bevestigd zijn. De hardheid hangt af van de taak die ermee uitgevoerd wordt, zoals schrobben, opwrijven of shamponeren. Een machine waarin één of meer roterende borstels zijn gemonteerd. Tegelijkertijd borstelen en stofzuigen. Een stofzuiger uitgerust met roterende borstels. Een zuigmond uitgerust met roterende borstel(s) die aangedreven wordt (worden) door de opgezogen lucht of door middel van elektriciteit. Verwijderen van grof vuil, stof, cementen kitresten van vloeren, wanden, ramen en interieur voordat een gebouw opgeleverd wordt. In essentie dezelfde handeling als opwrijven, het verschil ligt alleen in de gebruikte machine en de keuze van de pad. De omwentelingssnelheid van de machine is aanzienlijk hoger, terwijl de pads speciaal voor dit doeleinde bestemd zijn. Zie gevelglas buiten. Het lokaal verwijderen van zichtbaar losliggend vuil van tapijten met behulp van een stofzuiger of rolveger.

6 Cementsluierverwijderaar Cohesie Complexvormers Een zuur dat gebruikt kan worden voor verwijderen van kalkc.q. cementsluier die is ontstaan door invoegen van tegelwerk. Het kan tevens worden gebruikt voor het verwijderen van salpeter van plavuizen en klinkers. Aantrekkingskracht tussen moleculen van gelijke soort. De grootte van de cohesiekrachten bepaalt de vorm van de vloeistofdruppels. Daarom is een kwikdruppel (grote cohesie) veel boller dan een waterdruppel. Cohesie is één van de krachten die van belang zijn bij de oppervlaktespanning van een vloeistof. Chemische verbindingen die in staat zijn met veel metalen een aparte soort verbinding (complexe verbinding) te vormen. In de reinigingsbranche staan ze bekend als sequestreermiddelen. Een geconcentreerde detergent (verdunnen voor gebruik). Zie basisbehandeling. Concentraat Conserveren Conserveringsmiddelen Chemische verbindingen die worden toegepast om de groei van micro-organismen te remmen. Deze stoffen worden onder andere aan voedingsmiddelen of reinigingsmiddelen toegevoegd om de houdbaarheid te verlengen. Conserveringsproduct Corrigeren Zie polymeerdispersie. Het herstellen van de op een harde vloer aangebrachte beschermlaag. D Dagbeurt Dagelijks onderhoud Dagkant Damesverbandcontainer Deodorant Desinfectans Zie dagelijks onderhoud. Schoonmaakactiviteiten die minstens eenmaal daags worden uitgevoerd. De kant van het raamkozijn waarin de ruit is geplaatst. Zie maandverbandcontainer. Een product dat geuren kan neutraliseren of verdrijven. Een chemisch product dat door zijn samenstelling in staat is micro-organismen te doden. Voor toepassing als desinfectans is een toelatingsnummer vereist.

7 Desinfecteren Desinfecterende dweilwas Desinfecterende reiniger Desinfectiemiddel Detergent Dispenser Dispersie Dispergeren Disposable doek Doodle bug Doseerdop Doseersysteem Doseren Het terugbrengen van het aantal micro-organismen tot een voor de mens aanvaardbaar niveau of een niveau vastgelegd in speciale eisen (voor ziekenhuizen, voedselverwerkende industrie, dierenverblijven, enz.). Een emulsie met reinigende, desinfecterende en verzorgende werking. Toepassing van deze dweilwas bij schoonmaakprogramma s heeft veel voordelen. Detergent met desinfecterende eigenschappen. NB Dit mag niet verward worden met een desinfectans! Zie desinfectans. Een reinigingsmiddel op synthetische basis. Zie zeepdispenser. Mengsel van twee of meer stoffen, waarbij de ene stof zeer fijn verdeeld is tussen de andere, zonder opgelost te zijn. Het belangrijkste voorbeeld in de reinigingsbranche is de polymeerdispersie, waarmee een beschermende laag op vloeren wordt aangebracht. Een vaste stof fijn verdelen in een vloeistof. Zie wegwerpdoek. Zie steelpad. Een dop op productflacons waarmee een bepaalde hoeveelheid product kan worden afgemeten. Stelsel van dispensers waarmee een bepaalde afgemeten hoeveelheid product in een bepaalde hoeveelheid water wordt gebracht. Een afgemeten hoeveelheid van een product toevoegen aan de juiste hoeveelheid water. Droogschuimaggregaat Een apparaat waarmee een vloeistof kan worden omgezet in een stabiel schuim. Droog shamponeren Reiniging van tapijten en stoffering met behulp van een stabiel schuim. Droogtrekken Het verwijderen van vloeistof met behulp van een vloertrekker. Dubbel moppen Vloer eerst bevochtigen met een natte mop, daarna met een uitgeperste mop water en losgemaakt vuil opnemen. Dubbele rolemmer Zie rolemmer-combinatie dubbel.

8 Dweil Dweilwas Katoenen doek met groot absorberend vermogen waarmee water kan worden opgenomen of vloeren kunnen worden gereinigd. Een gecombineerd reinigings- en onderhoudsmiddel dat na droging een dun, soms opwrijfbaar laagje van hetzij natuurlijke was, hetzij polymeer achterlaat, zodat reinigen en onderhouden één handeling is. E Eenschijfsmachine Eindbeurt Emulgator Emulsie Emulgeren Enkele rolemmer Enkelvoudig moppen F Filter Foam-ex Een schoonmaakmachine met één enkele ronddraaiende schijf. Met verschillende accessoires kan de machine gebruikt worden voor schrobben, opwrijven, shamponeren, of het schuren van houten vloeren. Het toerental van de conventionele eenschijfsmachine ligt tussen 150 en 300 omwentelingen per minuut. Zie periodiek onderhoud. Stof die het vormen van een emulsie tussen twee vloeistoffen bevordert. Meestal zijn dit speciale typen oppervlakteactieve stoffen. Fijne verdeling van een vloeistof in een andere vloeistof, terwijl deze twee niet mengbaar zijn. Het verdelen van een olieachtige of vettige substantie in fijne deeltjes, zodat deze opgenomen kunnen worden in een andere vloeistof. Zie rolemmer-combinatie enkel. Het verwijderen van lichtklevend vuil van waterbestendige vloeren met behulp van een lichtuitgeperste mop. Een accessoire in schoonmaakmachines dat vaste deeltjes scheidt van lucht of vloeistof. Een product dat de oppervlaktespanning vergroot waardoor schuimvorming wordt geremd G Gaasdoekje Zie stofwisdoek. Gebruiksklaar product Product klaar voor gebruik.

9 Gecombineerd Zie desinfecterende reiniger. reinigings- en desinfectiemiddel Geconcentreerd productzie concentraat. Geïmpregneerde doek Zie stofwisdoek. Gevelreiniging De schoonmaak van de gevelafwerking. Gevelglas binnen De binnenkant van een raam, waarbij voor schoonmaakdoeleinden de sponningen zijn inbegrepen. Gevelglas buiten De buitenkant van een raam, waarbij voor schoonmaakdoeleinden de sponningen zijn inbegrepen. Glans Verschijnsel dat stoffen of materialen in meerdere of mindere mate licht weerkaatsen. Hoe gladder en geslotener een oppervlak is, des te groter de glans. Men kan glans meten met een reflectometer. Glans is een belangrijke grootheid bij vloerbeschermingsproducten. Glasreiniger Een detergent geschikt voor het reinigen van glasoppervlakken. Graffiti (meervoudsvorm, enkelvoud = graffito). Benaming voor muurbekladdingen met verf, meestal uit spuitbussen. Oorspronkelijk is graffito een kunstuiting. Later is het verworden tot een vorm van vandalisme, waaruit overigens opnieuw weer een kunstuiting is ontstaan. Het verwijderen van graffiti is moeilijk. Er worden oplosmiddelen voor gebruikt. Graffitiverwijderaar Een detergent geschikt voor het verwijderen van graffiti. Grofvuilzuiger Een zuigmachine geschikt om grof afval op te zuigen. Grote beurt Zie periodiek onderhoud. H Handdoekautomaat Handpad Handsprayapparaat Handborstel Handstofzuiger Een apparaat waarin gevouwen vellen papier, een rol papier of een textielrol is geplaatst voor handdrogen. Een pad die geschikt is voor handgebruik. Een reservoir met een vacuüm/drukpomp om een detergent te kunnen vernevelen. Zie borstel. Zie kruimelzuiger.

10 Handveger Harde vloer Hardheid Highspeed machine Highspeed pad Hogedrukreiniger Hoofdreiniging Huishoudtrapje Hulpmateriaal Hulpschijf I Impregneermiddel Indicatorpapier Industriezuiger Inloopmat Interieurdoek Interieuronderhoud Interieurreiniger Een houten of synthetisch blok waarin natuurlijke of synthetische vezels zijn bevestigd waarmee geveegd kan worden. Een vloer met een harde, al dan niet elastische afwerking. Geen textiel! De hardheid van water wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van kalk. Een eenschijfsmachine die 400 tot 500 omwentelingen per minuut kan maken. Zie pad. Een machine waarmee water, al dan niet gemengd met een detergent, onder hoge druk op het schoon te maken oppervlak wordt gespoten. Zie periodiek onderhoud. Een kleine, vaak aluminium trap waarmee hoog stofwerk, enz. kan worden uitgevoerd. Materiaal dat gebruikt wordt om het schoonmaken te vereenvoudigen. Zie meeneemschijf. Een product waarmee de vloerafwerking waterafstotend en vlekwerend wordt. Dit is een in bepaalde chemicaliën gedrenkt filtreerpapier, waarmee men bepaalde chemische eigenschappen van oplossingen kan bepalen of benaderen. Bekend en veelgebruikt is bijvoorbeeld lakmoespapier om te bepalen of een oplossing zuur of alkalisch is. Zie stofzuiger. Een mat die in de ingang ligt, en waarvan de structuur zodanig is dat verspreiding van vuil en vocht zoveel mogelijk wordt voorkomen. Een niet-pluizende doek waarmee interieur kan worden gereinigd. Stof- en vlekvrij houden van het interieur van een gebouw. Reinigingsmiddel voor toepassing bij schoonmaak van het interieur, meestal neutraal tot licht alkalisch (ph-waarde 7-8).

11 Inwasser J Jaloezieborstel Een houder met een verwisselbare synthetische vacht die gebruikt wordt om (meestal) glazen oppervlakken snel te bevochtigen. Borstel geschikt voor het stofvrij maken van jaloezieën. K Kaliloog Kalk Kalkaanslag Kalkverwijderaar Kalk verwijderen Kalkzeep Kationogene oppervlakteactieve stoffen (cationics) Zeer sterke base, die gevormd wordt door kaliumhydroxide (KOH) op te lossen in water. Bij het oplossen komt veel warmte vrij. Chemisch beschouwd een zout. De chemische benaming is calciumcarbonaat (Ca2CO3). Het ontstaat overal waar hard water (zie hardheid) is, door reactie van uit het water afkomstige calciumionen met in de lucht aanwezig koolzuurgas. Een overblijfsel dat wordt gevormd wanneer zeep gemengd wordt met hard water. Een zure detergent die wordt gebruikt voor het verwijderen van kalkaanslag; de ph-waarde ligt meestal tussen 1 en 2. Het verwijderen van kalkaanslag die ontstaat na verdamping van hard water. Stof die ontstaat wanneer calcium- en magnesiumionen, verantwoordelijk voor de hardheid van water, in contact komen met vetzure zepen. Er ontstaan dan stoffen die in water onoplosbaar zijn. Deze worden kalkzepen genoemd. Kalkzepen zijn moeilijk verwijderbaar. Stoffen die de oppervlaktespanning van een (meestal waterige) oplossing beïnvloeden en daardoor een reinigende werking hebben. Er is een interne ladingsverdeling, waarbij het hydrofobe deel van het molecule een negatieve elektrische lading heeft ten opzichte van het hydrofiele deel. Kauwgumverwijderaar Schoonmaakmiddel speciaal voor het verwijderen van kauwgum. Kleurensysteem Schoonmaaksysteem waarbij verschillende doeken en emmers in overeenkomstige leuren zijn uitgevoerd, zodat het toepassingsgebied, zoals sanitair, desinfectie, interieurreiniging, duidelijk is. Klamvochtig afnemen Zie stof afnemen.

12 Knijper Zie pers. Knijpspons Een spons die aan een steel is bevestigd, met een mechanisme om de spons uit te kunnen knijpen. Koperpoets Een speciaal schoonmaakmiddel om koper en messing te reinigen en te polijsten. Kristallisatieproduct Een product op zure basis dat wordt gebruikt voor het kristalliseren van zowel kalkhoudende vloeren zoals marmer, Solnhofer, travertin, enz. als kalkhoudende terrazzo. Kristalliseren 1. Zie kristallisatieproduct. 2. Het vormen van kristallen uit een oplossing. In de reinigingsbranche wordt de uitdrukking ook gebruikt voor het bewerken van een marmeren oppervlak met een product dat speciale fluorides bevat, waardoor het oppervlak van het marmer wordt verhard en daardoor slijtvaster wordt. Kruimelzuiger Een kleine handstofzuiger op (oplaadbare) batterij voor het verwijderen van kleine hoeveelheden stof en vuil. L Lakmoes Lamellenborstel Linoleumstripper Logen Lowspeed machine Luchtfilter M Maandverbandcontainer Maatbeker Indicator waarmee kan worden aangetoond of een oplossing zuur of alkalisch is. Lakmoes wordt in de reinigingsbranche gebruikt om te controleren of na het strippen van een vloer in voldoende mate is gespoeld. Zie jaloezieborstel. Een speciaal reinigingsproduct voor linoleum gebruikt voor het verwijderen van zelfglanswassen en opbouw van vuil. Ander woord voor alkaliën. Een eenschijfsmachine die minder die 250 omwentelingen per minuut maakt. Een accessoire waarmee de uitblaaslucht van schoonmaakmachines wordt gezuiverd. Een gesloten container voor de opvang van damesverband. Een beker waarin een maatverdeling is aangebracht om op de juiste wijze te kunnen doseren.

13 Materiaalwagen Meeneemschijf Meerschijvenmachine Mengsproeiapparaat Mengsel Meubelborstel Microfilter Microvezel Minimop Mop Mophouder Mopklem Moppen Mopwas N Nalopen Neutrale reiniger Zie werkwagen. Een schijf die in combinatie met een eenschijfsmachine wordt gebruikt en waaraan diverse pads kunnen worden bevestigd. Vloerreinigingsmachine geschikt voor aandrijving van meerdere schijven. Machine waarin twee vloeistoffen worden gemengd welke vervolgens onder druk van water worden gespoten. Combinatie van twee of meer stoffen. Er zijn homogene en heterogene mengsels. Homogene mengsels hebben op elk punt dezelfde samenstelling, heterogene niet. Vloeibare mengsels (reinigingsmiddelen bijvoorbeeld) die niet homogeen zijn, zijn niet stabiel. Kleine ronde borstel om meubilair pluisvrij te kunnen maken. Zie bacteriefilter. Een speciaal ontwikkelde synthetische vezel die wordt gebruikt in de vervaardiging van werkdoeken. Emmer met mandje waarin een kleine mop kan worden uitgeperst, geschikt voor het reinigen van kleine vloeroppervlakken. Een bundel bijeengehouden katoenen strengen die voor vloerreiniging kan worden gebruikt. Metalen of kunststof houder waarmee een mop aan een steel kan worden bevestigd. Zie mophouder. Het nat reinigen van een vloer. Het gereedschap bestaat uit twee emmers (de ene met een zeepoplossing, de andere met spoelwater), een mop aan een mopsteel en een pers. Zie dweilwas. Een beperkte schoonmaak bedoeld om de reinheid op acceptabel niveau te houden. Schoonmaakproduct met een ph-waarde die ongeveer 7 is.

14 Neutraliseren Nonionogene oppervlakteactieve stoffen (nonionics) Nylon borstel O Onderhoudsmiddel Onderhoudsproduct Ontkalken Ontsmetten Ontsmetten Opblokken Oplosmiddel Oplosmiddelenwas Oppervlakteactieve stoffen Opwrijfbaar onderhoudsmiddel Opwrijfborstel Opwrijven Organisch Wegnemen van het zure respectievelijk het alkalische karakter van een oplossing door toevoeging van basen respectievelijk zuren, waardoor de ph in de buurt van de waarde 7 komt. Stoffen die de oppervlaktespanning van een (meestal waterige) oplossing beïnvloeden en daardoor een reinigende werking hebben. Er is geen interne ladingsverdeling. Zie schrobborstel. Schoonmaakproduct dat reinigt en tegelijkertijd onderhoudt. Zie onderhoudsmiddel. Verwijderen van kalkaanslag door middel van een zure reiniger. Verwijderen van ongewenste stoffen, zoals micro-organismen, toxinen en radioactieve stoffen. Zie desinfecteren. Zie opwrijven. In principe elk medium waarin iets kan worden opgelost. In het dagelijks spraakgebruik wordt de term echter voornamelijk gebruikt voor organische vloeistoffen, die veelvuldig worden gebruikt om stoffen op te lossen die niet in water kunnen worden opgelost. Zie terpentinewas. Stoffen die de oppervlaktespanning van een oplossing kunnen doen verminderen. Ze hebben daarom reinigingskracht. Een schoonmaakmiddel dat reinigt en onderhoudt in één arbeidsgang. Het laat een dun laagje was achter dat opgewreven kan worden. Een borstel waarmee de beschermlaag op een vloer met behulp van een machine kan worden opgewreven. Het herstellen van de glans (door opwrijven) van de beschermlaag met behulp van een eenschijfsmachine uitgerust met een borstel of pad. Alles wat van menselijke, dierlijke of plantaardige afkomst is. Vergelijk anorganisch.

15 Overwerpprincipe Oxidatie Systeem in een veegmachine waarbij het vuil door de centrifugale kracht over de cilindervormige borstel in de vuilopvang wordt gegooid. Schoonmaakmethode waarmee vuil wordt verwijderd door een chemische reactie met zuurstof. P Pad Padhouder Papierbak Pedaalemmer Periodiek onderhoud Een al dan niet grof of fijn dik vlies van synthetisch materiaal. Het schurend vermogen kan in het algemeen worden ingeschat door de kleur: hoe donkerder, hoe grover. De structuur (open c.q. gesloten) bepaalt de geschiktheid voor hoge of lage snelheden. Zie meeneemschijf. Afvalbak die uitsluitend wordt gebruikt voor de opvang van papier. Een afvalemmer waarvan het deksel met de voet geopend kan worden. Schoonmaakonderhoud dat met een frequentie van minder dan eenmaal per week wordt uitgevoerd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: tussenbeurt (tot eenmaal per zes maanden); eindbeurt (minder dan eenmaal per zes maanden). Zie periodiek onderhoud. Periodiek reinigen Periodieke schoonmaak Zie periodiek onderhoud. Pers Een apparaat dat op de rolemmer-combinatie wordt geplaatst voor het uitpersen van de mop. ph In ph wordt uitgedrukt de zuurgraad van een oplossing, gemeten op een schaal van 0 tot 14 van zuur naar alkalisch, waarbij 7 neutraal is. ph-papier ph-waarde Plaatselijk moppen Plafondreiniger Een papieren strookje dat verkleurt wanneer het in een vloeistof wordt ondergedompeld. De mate van verkleuring kan in een bijgeleverde schaal worden afgelezen en geeft de zuurgraad of alkaliteit aan. Indicatie van de zure of alkalische sterkte van een oplossing. Plaatselijke verwijdering van vuil met een uitgeperste mop. Een schoonmaakproduct geschikt voor het reinigen van plafonds.

16 Plamuurmes Plumeau Poederreiniging Polymeerdispersie Polymeeremulsie Poriënvuller Een handvat voorzien van een breed metalen taps toelopend mes waarmee aangekleefd vuil van krasgevoelige oppervlakken kan worden verwijderd. Een langwerpige borstel van (meestal synthetische) vezels die gebruikt wordt (werd) voor het afstoffen van meubilair. Droog reinigen van tapijten door middel van een poeder. Het poeder wordt in het tapijt geborsteld en later opgezogen. Een synthetische beschermlaag die wordt aangebracht op harde vloerbedekkingen om het schoonmaakproces te vereenvoudigen. Zie acryl zelfglanswas. Een product waarmee de poriën in een harde oppervlakte worden gevuld om het schoonmaakonderhoud te vereenvoudigen. R Radiatorborstel Zie bokkenpoot. Radicale stripper Een stripper geschikt om metaalgekoppelde polymeren te verwijderen, alsmede lagen die volgens de highspeed en ultra highspeed methoden werden onderhouden. Door de relatief hoge ph-waarde niet geschikt voor niet-alkalibestendige vloeren zoals linoleum. Ragebol Een houten of synthetische halve bol aan een lange steel, bezet met natuurlijke of synthetische vezels waarmee spinnenwebben van wanden en plafonds worden verwijderd. Randenreiniger Een steel met een borstel of een roterende plaat met een reinigingspad die wordt gebruikt voor het reinigen van randen. Reinigings- en Een product waarmee zowel gereinigd als onderhouden kan onderhoudsproduct worden, voor gebruik op waterbestendige vloeren. Reformladder Een meestal metalen ladder die in Avorm geplaatst kan worden om hoger te kunnen reinigen. Roestvaststaal reiniger Zie staalpolish. Rolemmer-combinatie Een verrijdbaar frame met zwenkwielen waarop twee dubbel emmers zijn geplaatst, een pers en een mop, en die gebruikt wordt voor het nat reinigen van waterbestendige vloeren. Rolemmer-combinatie enkel Zoals de dubbele rolemmer-combinatie, maar dan met één emmer.

17 Rolveger Ruitenreiniger S Sanitairdoek Sanitairreiniger Schaamschot Schoon Schoonmaakkwaliteit Schoonmaakmethode Schoonmaakprogramma Schoonmaaksysteem Schoonmaken Schoonwatertank Schoonloopzone Schraper Schrobben Een met de hand voortbewogen borstelende veger waarbij het losse vuil in een bak wordt opgevangen. Zie glasreiniger. Een niet-pluizende doek die gebruikt wordt om in het sanitair te reinigen. Vaak van een makkelijk te onderscheiden kleur, passend in een kleurensysteem. Een schoonmaakmiddel geschikt voor het dagelijkse reinigen van sanitair. De ph-waarde is meestal ongeveer 5, zodat het product kalk verwijdert en opbouw daarvan verhindert c.q. vertraagt. Een afscheiding tussen urinoirs. De afwezigheid van zichtbaar en storend vuil. De graad van schoonmaak. Een bepaalde wijze van schoonmaken om de vereiste graad van reinheid te bereiken. Een overzicht van schoonmaakhandelingen, met frequenties, opgesteld om een bepaalde schoonmaakkwaliteit te kunnen realiseren. Een systeem van werken, waarbij door het gebruik van bepaalde methoden, frequenties en producten de vereiste graad van schoonmaak kan worden gerealiseerd. Het verwijderen van (aangekleefd) vuil en andere verontreinigingen die storend en/of schadelijk zijn voor mens en/of dier, materialen en omgeving. Een reservoir voor vloeistoffen die tijdens schoonmaken worden gebruikt. Een stuk van de entree van een gebouw met voorzieningen waar de schoenen schoon gelopen worden, zodat het vuil niet in het gebouw komt. Een houder met al dan niet verwisselbaar mesje, gebruikt voor verwijdering van sterk aangekleefd vuil van ruiten. Nat reinigen met een detergent en een schrobborstel of reinigingspad. Voor schrobben met de hand wordt een luiwagen, doodle bug of randenreiniger gebruikt.

18 Schrobborstel Schrobmachine Schrobzuigmachine Schuim Schuimdoder Schuimreiniger Schuimreiniging Schuurmiddel Schuurspons Separatieglas Separatiewand Sequestreermiddel Shamponeren Shamponeerborstel Shampoo Een accessoire voor de eenschijfsmachine, meestal bezet met nylon borstels. Deze borstel wordt gebruikt voor het schrobben van oneven vloeroppervlakken en voor stenen vloeren. Zie eenschijfsmachine. Een schoonmaakmachine die een combinatie vormt van een een- of meerschijfsmachine en een waterzuiger. De machine is eveneens voorzien van een schoonwater- en een vuilwatertank. De aandrijving kan door middel van elektriciteit met een kabel of door middel van batterijen geschieden. Toestand waarbij lucht gedispergeerd is in water. Zie antischuimvloeistof. Een reinigingsmiddel waarmee stabiel schuim kan worden gevormd voor reiniging van muren, plafonds, sanitair, apparatuur, tapijten of bekleding. Schoonmaakmethode van muren, plafonds, enz. met behulp van schuimreiniger. Een poeder of een vloeistof die een schurende werking heeft. Een spons die aan één zijde voorzien is van padmateriaal. Afhankelijk van de toepassing zal de kleur van de pad verschillen. Een glazen wand of glazen vlakken in een wand die een complete of gedeeltelijke scheiding van ruimten veroorzaakt/veroorzaken. Een scheidingswand in een ruimte. Stof die in staat is calcium- en magnesiumionen te binden en daardoor de hardheid van water op te heffen. Nat reinigen van tapijten of gestoffeerd meubilair met behulp van een speciale shampoo. Hulpstuk voor de eenschijfsmachine. Deze borstel is uitsluitend geschikt voor shamponeren. Een detergent geschikt voor tapijtreiniging en reiniging van andere textiele oppervlakken die in de vorm van schuim wordt gebruikt. Het schuim kristalliseert tijdens het droogproces. Het ingekapselde vuil wordt na droging opgezogen met een stofzuiger.

19 SI-stelsel van eenheden Internationaal vastgesteld en als zodanig vrijwel algemeen geaccepteerd systeem van eenheden van fysische grootheden. Slijpen Egaliseren en polijsten van een hard oppervlak. Slijpnet Een net dat onder een eenschijfsmachine wordt gebruikt om bijvoorbeeld parketvloeren mee te schuren. Smeltwas Een geconcentreerde harde, smeltbare was die gebruikt wordt voor verzegelde en onverzegelde vloeren, linoleum, kurk en houtcement. Sopdoek Zie interieurdoek. Spaanse mopemmer Zie minimop. Spoelen Met schoon water nabehandelen van een oppervlakte om resten van reinigingsmiddel en vuil te verwijderen. Spons Poreus materiaal van natuurlijke of synthetische oorsprong waarmee vocht kan worden opgenomen. Sponsdoek Dunne, sponsachtige doek voor aanbrengen en verwijderen van vloeistof. Sponspad Zie schuurspons. Sprayemulsie Een emulsie die gebruikt wordt in de reinigings- en onderhoudsmethode. Sprayen Zie spraymethode. Sprayflacon Zie sproeiflacon. Spraymethode Een vloeronderhoudssysteem met een spraymiddel waardoor de vloer wordt schoongemaakt en onderhouden. Spraypad Zie pad. Sprayreiniger Een detergent die in de spraymethode wordt gebruikt. Spraywas Zie sprayemulsie. Sproeidesinfectie Procédé waarbij men door middel van een sproeiapparaat oppervlakken met een desinfectiemiddel besproeit. Voor snelle desinfecties worden meestal alcoholische desinfectiemiddelen gebruikt. Sproei-extractiemachine Tapijtreinigingsmachine gebruikt voor de sproei-extractiemethode.

20 Sproei-extractiemethode Sproeiflacon Sproeilans Staalpolish Steekmes Steelklem Steelpad Stof afnemen Stofblik Stofblikprincipe Stofdoek Stoffer (blik) Stofwisapparaat Stofwisdoek Stofwismethode Stofwissen Een schoonmaakmethode (al dan niet in combinatie met een detergent) waarbij water in het tapijt wordt gesproeid en vervolgens, tezamen met het losgeweekte vuil, weer wordt opgezogen. Een flacon voorzien van een sproeimondstuk waarmee handmatig een gebruiksklare oplossing van een reinigingsmiddel kan worden gedoseerd bij de sproeimethode. Een metalen buis met handvat en sproeikop voor het vernevelen van vloeistoffen. Een reinigingsmiddel dat geschikt is voor roestvaststalen afwerkmaterialen. Zie plamuurmes. Een klem voor het bevestigen van een steel onder andere aan een bezem. Een steel met een borstel of een draaibare vloerplaat waaronder een pad kan worden bevestigd voor het reinigen van randen en hoeken. Verwijderen van stof van interieur en oppervlakken, al dan niet klamvochtig. Een metalen of synthetische opvangplaat voor stof en los vuil, gebruikt in combinatie met een stoffer. Een veegmachine waar de vuilopvang voor de cilindervormige borstel is geplaatst, overeenkomstig het stoffer-en-blikprincipe. Zie interieurdoek. Een kort handvat met natuurlijke of synthetische vezels voor het opvegen van stof en los vuil. 1. Een frame met (meestal) een kruiskoppeling waarop een zwabberhoes kan worden bevestigd. 2. Een plaat met (meestal) een kruiskoppeling waaronder stofwisdoeken kunnen worden bevestigd. Reinigingsdoek die aan een stofwisapparaat wordt bevestigd. Een stofbindende methode om stof en losse vervuiling van harde vloeren te verwijderen waarbij speciale doeken worden gebruikt. Zie wissen.

21 Stofzak Een zak van katoen of papier waarin stof en vuil worden opgevangen. Stofzuigen Het verwijderen van stof van tapijten, gestoffeerd meubilair, wanden, gordijnen en ventilatieroosters met een stofzuiger. Stofzuiger Een machine waarmee los stof en vuil opgezogen kunnen worden. Stoomreiniger Een elektrisch apparaat dat water tot stoom verhit. De stoom heeft een reinigend effect op de materialen. Stoominjectie-extractiereinigedel van elektrische verwarming. Deze stoom wordt gebruikt Een machine waarmee stoom wordt geproduceerd door mid- voor het reinigen van daarvoor geschikte oppervlakken. Het losgemaakte vuil wordt tezamen met de vloeistofresten opgezogen. Straatbezem Een bezem voor gebruik buitenshuis. Stripper Een detergent voor het verwijderen van oude beschermlagen die op vloeren zijn aangebracht. Strippen Het verwijderen van oude beschermlagen van de vloer. Surfactants Andere (van Engelse herkomst) benaming voor oppervlakteactieve stoffen. Synthetisch Een detergent op basis van synthetische grondstoffen. reinigingsmiddel T Tapijtborstel Een borstel met harde of zachte vezels speciaal ontworpen voor tapijtreiniging. Tapijtreiniger Een reinigingsmiddel geschikt om verschillende soorten vuil van het tapijt te verwijderen; de ph-waarde is meestal licht alkalisch. Tapijtreinigingspoeder Poeder dat gebruikt wordt bij het droog reinigen van tapijten. Het poeder is meestal geïmpregneerd zodat het vuilbindende eigenschappen heeft. Tapijtshampoo Een reinigingsmiddel geschikt voor het reinigen van tapijten. Door de neutrale ph (6,5-7) ook geschikt voor het reinigen van tapijten van natuurlijke vezels. Telescopisch handvat Een uitschuifbaar handvat waaraan een wisser kan worden bevestigd. Telescoopsteel Zie telescopisch handvat.

22 Tensiden Terpentinewas Tippend zuigen Toiletborstel Toiletpomp Topcoaten Toplaag aanbrengen Topspeed machine Topstrippen Tussenbeurt Tussenreiniging U Uitstoten van matten Uitwrijfborstel Uitwrijfpad Uitwrijven Ultra highspeed machine Ultrasone trillingen Andere (uit het Duits afkomstige) benaming voor oppervlakteactieve stoffen. Beschermingsmiddel voor houten vloeren op terpentinebasis. Zie bijtippen. Een ronde borstel die voor het reinigen van het toilet wordt gebruikt. Een handpomp waarmee water uit toilet, urinoir of schrobputje kan worden gepompt. Zie toplaag aanbrengen. Het aanbrengen van een toplaag, al dan niet nadat de oude toplaag door topstrippen is verwijderd. Een eenschijfsmachine die meer dan omwentelingen per minuut maakt. Verwijderen van de toplaag van een beschermlaag met behulp van een speciale detergent. Zie periodiek onderhoud. Zie periodiek onderhoud. Vuil verwijderen uit ruwharige matten of rubber ringmatten door het maken van stotende bewegingen. Zie opwrijfborstel. Zie pad. Zie opwrijven. Een eenschijfsmachine die tussen en omwentelingen per minuut kan maken. Geluidsgolven met een frequentie van meer dan Hz (Herz = aantal trillingen per seconde). Deze frequentie ligt boven het hoorbare gebied, dat loopt van 16 tot Hz. Ultrasone trillingen zijn zeer energierijk. Om deze reden worden ze gebruikt als reinigingstechniek, waarbij door een bak met reinigingsvloeistof ultrasone trillingen worden gestuurd, waardoor allerlei soorten moeilijk bereikbare verontreiniging kunnen worden verwijderd uit bijvoorbeeld textiel of glaswerk. Ook voor reiniging van jaloezieën wordt de ultrasoontechniek veelvuldig ingezet.

23 Universeelzuiger V Vacuüm Vaste zuigmond Veegzuigmachine Veegpoeder Vegen Veger Vensterreiniger Vernevelapparatuur Verzegelen Vetzure zepen VIB Vingertasten verwijderen Vlakmop Vlakmop-combinatie enkel Vlakmop-combinatie dubbel Vlakmophouder Vlakmoppen enkelvoudig Een gecombineerde machine waarmee zowel nat als droog vuil kan worden opgezogen. Luchtledigheid. In de praktijk wordt het begrip ook gebruikt om onderdruk aan te geven. Hiervan wordt gebruikgemaakt bij een stofzuiger. Een zuigmond die aan de voorzijde van een stof- en waterzuiger is gemonteerd. Een machine voorzien van roterende borstels en een zuigeenheid waarmee los vuil van de vloer wordt verwijderd. Poeder met stofbindende eigenschappen. Verzamelen van los vuil en stof. Zie bezem. Zie glasreiniger. Zie sproeiflacon. Het aanbrengen van een afwerklaagje op een poreuze vloer, zodanig dat de poriën zijn gevuld. Oppervlakteactieve stoffen, behorende tot de groep van de anionogene oppervlakteactieve stoffen. Het zijn natrium-, kalium- of ammoniumzouten van vetzuren. Afkorting voor Veiligheids Informatie Blad. Het verwijderen van vinger- en handafdrukken op afwerkmaterialen en meubilair. Een vlakke mop van katoenen of synthetisch materiaal voor het schoonmaken en drogen van waterbestendige vloeren. Een verrijdbaar onderstel met een emmer en een moppers. Een verrijdbaar onderstel met twee emmers en een moppers. Een metalen of synthetische plaat met een kruiskoppeling waaraan een vlakmop kan worden bevestigd. Schoonmaakmethode voor waterbestendige vloeren waarbij met een uitgeperste mop aangekleefd vuil van de vloer wordt verwijderd.

24 Vlakmoppen dubbel Vlekkenborstel Vlekverwijdering Vliesdoek Vloeistoftank Vloer opwrijven Vloerafwerking Vloermop Vloer schrobben Vloerstripper Vloertrekker Vlottersysteem Vochtig afnemen Vochtwisdoek Vuilsluis Vuilverzamelwagen Vuilwatertank W Wap Wappen Schoonmaakmethode voor waterbestendige vloeren waarbij de vloer eerst nat wordt gemaakt en vervolgens met een uitgeperste mop licht aangekleefd vuil en water worden opgenomen. Handborstel voor het verwijderen van vlekken. Plaatselijk verwijderen van vlekken van deuren, muren en inventaris. Zie stofwisdoek. Een ingebouwde of opgebouwde accessoire waaruit een oplossing van een detergent kan worden gedoseerd tijdens schoonmaken. Zie opwrijven. Product of materiaal waarmee de ondervloer is afgewerkt. Zie mop. Zie schrobben. Zie stripper. Een steel met een houder voorzien van een rubber strip waarmee de vloer drooggetrokken kan worden. Een drijver van synthetisch materiaal die voorkomt dat in tanks of reservoirs een bepaalde grens wordt overschreden. Zie stof afnemen. Zie stofwisdoek. Een stuk van de entree van een gebouw met voorzieningen waar de schoenen schoon gelopen worden, zodat het vuil niet het in gebouw komt. Een metalen frame waaraan één of meer afvalzakken zijn opgehangen. Een reservoir in schoonmaakmachines waarin vuil water wordt opgevangen. Zie mop. Zie moppen.

25 Wasemulsies Emulsies van wassen in water. Deze groep van producten wordt, naast de poly meerdispersies, veelvuldig gebruikt voor het onderhoud van harde, watervaste vloeren. Een wasemulsie is, in tegenstelling tot een polymeerdispersie, steeds weer opwrijfbaar. Voor watergevoelige vloeren worden producten gebruikt waarbij wassen opgelost zijn in organische oplosmiddelen. Wasmop Mop, gebruikt voor het aanbrengen van een waslaag. Was op terpentinebasis Een beschermende was op basis van terpentine die gebruikt wordt voor het behandelen van onverzegelde vloeren. Wasverdeler Een apparaat waarmee was over de vloer kan worden verdeeld. Wassen Vetachtige verbindingen, bestaande uit tamelijk grote moleculen. Ze kunnen van plantaardige, dierlijke of minerale oorsprong zijn. Ook bestaan er synthetische stoffen (polyethyleenwas) die vanwege hun uiterlijk en karakter tot de wassen worden gerekend, maar chemisch eigenlijk tot de polymeren behoren. Wassen hebben in de reinigingsbranche een beschermende functie voor waterbestendige en watergevoelige oppervlakken. Waterdruk Zie bar. Waterglas Andere benaming voor natriumsilicaat. Waterhardheid Getal waarin de hoeveelheid kalk die in het water overblijft, wordt uitgedrukt. Watertank Zie vloeistoftank. Waterzuiger Een zuigmachine geschikt om vloeistof op te zuigen. Voorzien van een stoffilter kan het apparaat ook als (industrie)stofzuiger worden gebruikt. Wc-borstel Zie toiletborstel. Wegwerpdoek Een doek voor eenmalig gebruik. Werkdoekje Een textieldoekje gebruikt voor zowel nat als droog schoonmaken. Werkwagen Een wagen waarop alle voor de schoonmaak noodzakelijke materialen en gereedschappen kunnen worden aangebracht en vervoerd. Wisdoekhouder Zie stofwisapparaat.

26 Wissen Wiswas Wrijf borstel Wrijven Wringmop Z Zaalveger Zachte vloer Zeem(leer) Zeepautomaat Zeepdispenser Zeepfilmmethode Zelfglansemulsie Zelfglanswas Zepen Zuigmond Zuigslang Zuigstrip Zure reiniger Een zeer efficiënte methode om los vuil en stof van harde vloeren te verwijderen, waarbij disposable doekjes of reusable klamvochtige gaasdoekjes worden gebruikt. Zie dweilwas. Zie opwrijfborstel. Zie opwrijven. Een steel met mop waaraan een wringmechanisme is bevestigd. Een bezem voorzien van zachte vezels. Vloer met een textiele bedekking. Een sterk absorberend materiaal, vaak van dierlijke huid, gebruikt voor het drogen van gladde oppervlakken. Zie zeepdispenser. Een apparaat waarmee een bepaalde hoeveelheid zeep kan worden gedoseerd. Reinigings- en onderhoudsmethode waarbij een dun laagje zeep op de vloer achterblijft na droging. Zie zelfglanswas. Emulsie die op harde vloeren wordt aangebracht en die na droging glans vertoont zonder te zijn opgewreven. Zouten van vetzuren. In de reinigingsbranche is het belang van zepen sterk teruggelopen door de ontwikkeling van andere oppervlakteactieve stoffen die de nadelen van zepen niet hebben. Een accessoire bij water- en stofzuigers voorzien van een borstel en/of strip. Flexibele slang tussen zuigbuis en zuigaggregaat. Een rubber of kunststof strip gebruikt in de zuigmond van waterzuigers. Een reiniger waarmee kalk, roest en sommige andere vlekken kunnen worden verwijderd.

27 Zuren Zuurgraad Zwabberframe Zwabberhoes Verbindingen van waterstof met een negatief ion (anion). In een waterige oplossing vormen zich waterstofionen (H+, eigenlijk H3O+). In contact met basen (alkaliën) vormt zich een zout en water. Zie ook alkaliën, base(n). Zie ph-waarde. Zie stofwisapparaat. Een hoes voorzien van langharige katoenen of synthetische vezels, die bevestigd kan worden aan een stofwisapparaat.