Bijlage 1: Aanvraagformulier (individueel moreel rechtsherstel voor geheven erfpacht en/of straatbelasting voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië )

Transcriptie

1 Bijlage 1: Aanvraagformulier (individueel moreel rechtsherstel voor geheven erfpacht en/of straatbelasting voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië ) 1. Indiener van het verzoek: Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Wilt u gebruik maken van de mogelijkheid de aanvraag mondeling of telefonisch toe te lichten? Ja/nee. Zo ja, wat is uw telefoonnummer: 2. Onroerend goed: Voor welk adres/adressen is na de Tweede Wereldoorlog aan de gemeente Den Haag een naheffing van erfpacht en/of straatbelasting betaald? 3. Particuliere eigenaar: Wie was de eigenaar/aan wie is destijds de heffing opgelegd? Verbleef de eigenaar in Nederlands-Indië en was de eigenaar in (een gedeelte van) van de periode van 8 maart 1942 tot 15 augustus 1945 als burger of krijgsgevangene door de Japanse autoriteiten geïnterneerd? 4. Relatie met eigenaar: Wie verbleef tijdens de Tweede Wereldoorlog in het pand en wat was de relatie met de eigenaar? Had de eigenaar een zaakwaarnemer aangesteld? Als de heffing aan een ander is opgelegd dan aan degene die nu het verzoek indient, wat is dan de relatie tussen de indiener en de toenmalige eigenaar en zijn er mogelijk ook andere rechthebbenden (nabestaanden)? 5. Bedrag van de compensatie: Oorspronkelijke bedrag van de betaalde erfpacht (in guldens): Oorspronkelijke bedrag van de betaalde straatbelasting (in guldens): Totaal bedrag in guldens: Is de naheffing op enigerlei wijze verrekend? Ja/nee 6. Ondertekening: Ondergetekende : - verklaart dit formulier naar waarheid en zo volledig mogelijk ingevuld te hebben, voorzien van bewijsstukken; - verplicht zich om alle inlichtingen te verschaffen; - geeft toestemming aan organisaties, instanties en personen om aan de gemeente Den Haag gegevens te verstrekken die noodzakelijk zijn voor de beoordeling van de aanvraag; - verklaart niet te zijn veroordeeld voor collaboratie met de Japanners en tijdens de Japanse bezetting niet de Japanse nationaliteit te hebben gehad (nb. bij een aanvraag als erfgenaam wordt dit namens de belanghebbende verklaard); - geeft, als voor één adres meer aanvragen worden ingediend, toestemming om zijn persoonsgegevens bekend te maken bij de andere aanvragers. Gemeente Den Haag Postbus Telefoonnummer Spui DJ Den Haag Den Haag

2 Naam: Plaats: Datum: Handtekening: Toelichting betreffende aanvragen individueel moreel rechtsherstel voor geheven erfpacht en/of straatbelasting voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië Achtergrond In de jaren na de Tweede Wereldoorlog heeft de gemeente Den Haag naheffingen opgelegd voor achterstallige betalingen van erfpacht en/of straatbelasting. Bij de raadsbehandeling inzake het moreel rechtsherstel voor Joodse eigenaren van geroofd vastgoed in Den Haag kwam de mogelijkheid ter sprake dat geïnterneerden uit Nederlands-Indië, na de bevrijding met hetzelfde handelen van de gemeente Den Haag zijn geconfronteerd. Het NIOD heeft in haar (in opdracht van de gemeente Den Haag verrichtte) onderzoek van september 2017 geconcludeerd dat er geen aanwijzingen zijn dat voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië sprake is geweest van bedoelde naheffing(en). Tegelijkertijd stelt het NIOD ook nadrukkelijk dat, gezien de beperkte beschikbare bronnen uit die tijd, niet uit te sluiten is dat dit in een enkel geval wel is voorgekomen. De gemeenteraad heeft om die reden op 15 februari 2018 een budget van euro gereserveerd voor individueel moreel rechtsherstel voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië. De gemeente Den Haag wil datgene benoemen wat is misgegaan en immoreel geheven erfpacht en/of straatbelasting rechtzetten. Het gaat dus niet om een wettelijk recht - de heffingen waren destijds rechtmatig en eventuele vorderingen zijn inmiddels verjaard - maar om moreel rechtsherstel. Ter beoordeling van de aanvragen heeft de gemeente de Adviescommissie individueel moreel rechtsherstel voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië ingesteld. Wie komt in aanmerking Om in aanmerking te komen voor individueel moreel rechtsherstel dient er sprake te zijn van: 1. Onroerend goed in particulier bezit in de gemeente Den Haag; 2. Waarvan de eigenaar in Nederlands-Indië verbleef en in (een gedeelte van) de periode van 8 maart 1942 tot 15 augustus 1945 als burger of krijgsgevangene door de Japanse autoriteiten geïnterneerd was; 3. Betaling van achterstallige erfpachtcanon en/of straatbelasting over de jaren aan de gemeente Den Haag kort na de oorlog; 4. Waarbij deze betaling niet al op enigerlei wijze is gecompenseerd. Tijdpad Individuele betrokkenen en hun nabestaanden kunnen een verzoek om individueel moreel rechtsherstel indienen van 1 juni 2018 tot en met 31 mei De gemeente streeft er naar uiterlijk 1 augustus 2019 alle aanvragen afgewikkeld te hebben. Bij verzoeken die worden toegekend wordt het destijds betaalde bedrag in guldens vermenigvuldigd met een factor 13 en uitgekeerd in euro s. Uitbetaling zal waarschijnlijk plaatsvinden vanaf augustus Als de toenmalige eigenaar aan wie de heffing is opgelegd zich meldt, dan zal, gelet op de leeftijd, betaling bij voorrang plaatsvinden.

3 Hoe kunt u nagaan of u in aanmerking komt voor individueel moreel rechtsherstel In de beschikbare inventarissen op de archieven en collecties van het archief van de gemeente Den Haag is zeer weinig archiefmateriaal te vinden met betrekking tot de praktische uitvoering door de gemeente Den Haag van de regelingen inzake erfpachtcanon en straatbelasting gedurende de oorlogsperiode. De achtergrond hiervan is dat administratieve bescheiden en uitvoeringsdossiers een beperkte bewaringstermijn hebben, waarna ze verplicht worden vernietigd. Dit betekent dat het buitengewoon moeilijk is om na te gaan welke consequenties deze regelingen voor individuele huishoudens hebben. Indien in een beperkt aantal gevallen wel nog documentatie bewaard is gebleven, is dat omdat in deze gevallen bezwaar was aangetekend tegen de achterstallige betaling van straatbelasting. Uit het onderzoek van het NIOD is gebleken dat het in geen van deze gevallen om personen ging die tijdens de oorlog zich in Nederlands-Indië bevonden. Het is aan u om met bewijsmiddelen aan te tonen dat u in aanmerking komt voor individueel moreel rechtsherstel. Daartoe kunt gebruik maken van documenten uit uw eigen persoonlijke administratie. Aangezien gemeentelijke archiefbescheiden over (de uitvoering) van de heffing van erfpachtcanon en/of straatbelasting niet bewaard zijn gebleven, moet uit andere bronnen geput worden. Om u behulpzaam te zijn geven wij per vraag een aantal handreikingen uit welke mogelijke bronnen u zou kunnen putten. Nogmaals: u wordt nadrukkelijk uitgenodigd om een aanvraag in te dienen, zo volledig als mogelijk. Toelichting per vraag - Op welke manier kan u nagaan dat op een pand of panden erfpacht is geheven? (vraag 2) Dit is mogelijk via uw persoonlijke administratie. Met vragen hieromtrent kunt u ook contact opnemen met het secretariaat van de Adviescommissie (indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl). U mailt het adres (straatnaam en huisnummer) waarvan u wilt weten of er erfpacht over werd geheven. De gemeente Den Haag zoekt vervolgens in de bewaard gebleven administratie van het gemeentelijk Erfpachtbedrijf of dat het geval was en bericht u hierover terug. - Op welke manier kan u nagaan of op een pand of panden straatbelasting is geheven? (vraag 2, zie ook vraag 5) Dat is mogelijk via uw persoonlijke administratie. - Op welke manier kan ik nagaan dat mijn familie tijdens de Tweede Wereldoorlog eigenaar was van een bepaald pand? (vraag 3) Dat is mogelijk via uw persoonlijke administratie (afschrift van het originele eigendomsbewijs). Met vragen hieromtrent kunt u ook contact opnemen met secretariaat van de Adviescommissie (indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl). Aan het opvragen van een kopie van een eigendomsbewijs bij het Kadaster zijn namelijk kosten verbonden. - Op welke manier kan u nagaan dat de eigenaar in Nederlands-Indië verbleef en in (een gedeelte van) de periode van 8 maart 1942 tot 15 augustus 1945 als burger of krijgsgevangene door de Japanse autoriteiten geïnterneerd was? (vraag 3) Dit is mogelijk via uw persoonlijke administratie. Het is aan u om aannemelijk te maken dat de eigenaar in Nederlands-Indië verbleef en in (een gedeelte van) de periode van 8 maart 1942 tot 15 augustus 1945 als burger of krijgsgevangene door de Japanse autoriteiten geïnterneerd was.

4 Wij verzoeken u hiertoe in ieder geval inlichtingen te verschaffen door het geven van een (kort) feitenrelaas met plaatsen en data. Met vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van de Adviescommissie (indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl). Nb. Uitgesloten zijn degenen die, blijkens een rechterlijk vonnis, zijn veroordeeld voor collaboratie met de Japanse bezetter, dan wel die gedurende (een deel van) de bezetting de Japanse nationaliteit bezaten. - Wat weet u over het gebruik of bewoning van het pand tijdens Tweede Wereldoorlog (vraag 4) Heeft u wetenschap over het gebruik of bewoning van het pand tijdens de Tweede Wereldoorlog en heeft u daarover in uw persoonlijke administratie nog stukken? - Op welke manier kunt u aantonen dat u erfgenaam bent van de toenmalige eigenaar en dat u gerechtigd bent om dit verzoek om individueel moreel rechtsherstel in te dienen (vraag 4, zie ook vraag 5) U kunt aantonen dat u belanghebbende bent door bijvoorbeeld een verklaring van Erfrecht te overleggen. Let op: indien u woonachtig bent in het buitenland en uw ouder(s) zijn daar overleden, dan zal eerst naar het recht van het betreffende land (en mogelijk de betreffende staat of federaal recht indien dat niet op nationaal niveau eenduidig is geregeld) vast moeten komen te staan dat u erfgenaam bent voordat een Nederlandse verklaring van erfrecht kan worden aangevraagd. Maar wellicht beschikt u over een ander bewijsstuk dat aantoont wat uw relatie is tot de eigenaar van het pand tijdens de Tweede Wereldoorlog (bijvoorbeeld uw geboorteakte of een overlijdensadvertentie waarop u als nabestaande staat). Met vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van de Adviescommissie (indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl). - Hoe komt u erachter of een naheffing van erfpacht en/of straatbelasting op een pand is geheven? (vraag 5) Dat is mogelijk via uw persoonlijke administratie. Zoals hierboven gesteld bevat het gemeentelijk archief hierover geen informatie, omdat de uitvoeringsdossiers erfpachtcanon en/of straatbelasting bij de gemeente Den Haag niet bewaard zijn gebleven. Mogelijk beschikt u over een kopie van de oorspronkelijke heffing of over een kopie van een betalingsbewijs. Maar wellicht is de naheffing op een andere manier aan te tonen, bijvoorbeeld als: - destijds bewaar is aangetekend en daarvan door u nog documenten zijn bewaard; - het pand na de oorlog is verkocht en de nota van afrekening die bij de transportakte is opgemaakt door u is bewaard. In deze nota kan informatie voorkomen over niet betaalde erfpacht en/of straatbelasting. Deze nota van afrekening werd overigens niet bij de akte bewaard en is dus niet via een notaris te achterhalen. - de eigenaar kort voor of vlak na het einde van de Tweede wereldoorlog is overleden en er een Memorie van Successie is opgemaakt. In de Memories van Successie wordt soms melding gemaakt van een schuld die is ontstaan vanwege tijdens de Tweede Wereldoorlog niet betaalde erfpachtcanon of straatbelasting. Door tussenkomst van het secretariaat van de Adviescommissie (indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl) kan contact worden gelegd met de Rijksbelastingdienst, die dit voor u kunnen nagaan. Indienen aanvraag Een aanvraag kan ingediend worden door het aanvraagformulier zo volledig mogelijk in te vullen en af te drukken en voorzien van bewijsstukken te sturen naar:

5 Gemeente Den Haag Adviescommissie individueel moreel rechtsherstel voor geïnterneerden uit Nederlands-Indië t.a.v. mr. A.J.M. Sieben Postbus DJ Den Haag Levert u de documenten liever digitaal aan? Dan kunt u de stukken inscannen en mailen naar indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl. Vragen Heeft u nog vragen? Dan kunt u een sturen naar indischmoreelrechtsherstel@denhaag.nl. Als u uw telefoonnummer in uw vermeldt, dan neemt de gemeente binnen 2 werkdagen contact met u op.

6 Bijlage 2: Werkinstructie Adviescommissie individueel moreel rechtsherstel voor geïnterneerden uit Nederlands- Indië. 1 samenstelling De commissie bestaat uit een voorzitter en maximaal twee leden. De voorzitter en één lid zijn afkomstig uit de Nederlands-Indische gemeenschap. De voorzitter is thans voorzitter van het Indisch Platform. Het lid is oud-bestuurslid van Stichting Pelita en oud-raadskamerlid van de Pensioen- en Uitkeringsraad. Het andere lid is de gemeentearchivaris van Den Haag. De commissie brengt advies uit aan burgemeester en wethouders. De commissie wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris (de Directeur Bestuurlijke en Juridische Zaken van de Bestuursdienst, met recht van substitutie). 2 werkwijze De commissie komt in de regel eens per maand bijeen in het stadhuis van Den Haag, tenzij er geen aanvragen te behandelen zijn. De voorzitter stelt dag, tijdstip en plaats van de vergadering vast. De commissie beoordeelt de ingekomen aanvragen. Aanvragen dienen ingediend te worden op het daarvoor vastgestelde, zo volledig mogelijk ingevuld, aanvraagformulier. Als aanvragen in een andere vorm of onvolledig ingediend worden, dan wordt door de secretaris om aanvulling gevraagd (artikel 4:5 van de Algemene wet bestuursrecht). Daarbij wordt de mogelijkheid geboden voor een (telefonisch) gesprek met de secretaris van de commissie om te bespreken welke informatie precies nodig is. Als de indiener aangeeft dat bepaalde vragen niet beantwoord kunnen worden/bepaalde bewijsstukken niet geleverd kunnen worden, is de commissie bevoegd te besluiten de aanvraag toch in behandeling te nemen, echter uitsluitend indien daar zwaarwegende gronden voor zijn, welke vervolgens ook door de commissie schriftelijk worden vastgelegd. De commissie is tevens bevoegd om, indien zij dat nodig acht om de aanvraag goed te beoordelen, zelf aanvullend onderzoek te doen of informatie bij derden op te vragen of advies in te winnen bij een externe deskundige. Alle gemeentelijke ambtenaren zijn verplicht aan een verzoek van of namens de voorzitter om inlichtingen binnen een door hem te bepalen termijn te voldoen. Hierbij gaat het nadrukkelijk om aanvullend onderzoek. Van de commissie kan niet worden verlangd een aanvraag van bewijsstukken te voorzien. Die verantwoordelijkheid ligt primair bij de aanvrager. Als de informatie te summier is om tot een inhoudelijk oordeel te komen, dan wordt de aanvraag buiten behandeling gelaten. De commissie beraadslaagt en beslist met gesloten deuren over het door haar uit te brengen advies. Voor de beraadslagingen en de beslissing is vereist dat de voorzitter en de beide leden aanwezig zijn. Het advies wordt vastgesteld bij meerderheid van stemmen. Het advies wordt ondertekend door de voorzitter en de secretaris. 3 voorlopig oordeel De commissie geeft zo spoedig mogelijk een voorlopig oordeel over de ingediende aanvragen. Dit onder voorbehoud van het totaal overzicht van alle aanvragen (zie onder 4). Het voorlopig oordeel wordt bekendgemaakt aan burgemeester en wethouders en aan de aanvrager. Als geadviseerd wordt om de aanvraag buiten behandeling te laten of af te wijzen, dan is dit een eindoordeel en wordt geen voorlopig oordeel gegeven. Ook als de toenmalige eigenaar, aan wie een heffing is opgelegd, zelf een aanvraag indient, wordt direct een eindoordeel gegeven. In dat geval wordt ook de uitbetaling zo spoedig mogelijk gedaan. 4 eindoordeel Het eindoordeel sluit aan bij het voorlopig oordeel, maar kent wel extra criteria. Zo kan het zijn dat voor één pand meerdere aanvragen ingediend worden. In een dergelijk geval neemt de secretaris van de commissie contact op met de betrokken aanvragers. Dit kan er toe leiden dat één of meer aanvragen afgewezen worden of dat meerdere aanvragers elk een deel van de tegemoetkoming krijgen.

7 Een en ander conform het Nederlands erfrecht. Uiteraard is de commissie gebonden aan het door de gemeenteraad daartoe gereserveerde bedrag ( ,-). Of meerdere aanvragen voor hetzelfde pand worden ingediend en of het budget toereikend is om alle aanvragen met een positief voorlopig oordeel te honoreren, wordt pas duidelijk als alle aanvragen beoordeeld zijn (dus zeker niet eerder dan in juli 2019). Pas dan worden positieve eindoordelen gegeven. 5 besluit, betaling en rechtsbescherming De eindoordelen van de commissie worden in de vorm van adviezen uitgebracht aan burgemeester en wethouders. In het eindoordeel worden eventuele reacties van aanvragers die op het aanvraagformulier te kennen hebben gegeven gebruik te willen maken van de mogelijkheid gehoord te worden (door de secretaris), in de vorm van een verslag van dat gesprek, op het voorlopig oordeel betrokken. Op basis van het advies wordt namens burgemeester en wethouders een besluit genomen door de burgemeester, met de mogelijkheid van ondermandaat. Tegen het besluit staat bezwaar open en dit wordt in het besluit vermeld. Eventuele bezwaarschriften worden behandeld door de (reguliere) Adviescommissie bezwaarschriften. Binnen 6 weken na het nemen van een besluit wordt de bijbehorende betaling gedaan. 6 vertrouwelijke gegevens Indien de voorzitter, de leden en/of de secretaris de beschikking krijgen over gegevens waarvan zij het vertrouwelijke karakter kennen of redelijkerwijs moeten vermoeden, zijn zij verplicht tot geheimhouding daarvan. De commissie zal over de voortgang van de werkzaamheden rapporteren, in een niet tot individuele personen herleidbare vorm. Deze voortgangsrapportages zijn openbaar.