Inhoud. (normatief) Bepaling van de weerstand tegen inwendige

Transcriptie

1 Nederlandse norm Kunststofleidingsystemen voor gasvoorzierting - Trekvaste (overgangs)koppelingen van slagvast Polyvinylchloride (slagvast-pvc) voor PE leidingsystemen - Eisen en beproevingsmethoden NEN 720 Plastics piping systems for gas supply - Tensile resistant couplings of high-impact polyvinyl chloride)(pvc-hi) - Requirements and test methods 1e druk, februari 1998 ICS ;2.00.; Vervangt NEN 720:1997 Ontw. Inhoud Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen, definities en symbolen Mechanisch trekvaste verbinding Trekvaste koppeling Overgangskoppeling Slagvast-PVC Druk Aardgas SDR Symbolen Producteisen Constructie Uiterlijk en afwerking van de koppelingen Materiaal van de koppelingen Afmetingen en toelaatbare maatafwijkingen van de koppelingen Functionele eisen Invloed van verwarming op de koppelingen Weerstand tegen trekbelasting Weerstand tegen trekbelasting na relaxatie Weerstand tegen trekbelasting bij (0 ± 2) C Weerstand tegen een langdurige statische trekbelasting Weerstand tegen buigbelasting Weerstand tegen inwendige waterdruk bij verschillende temperaturen Dichtheid van de verbindingen Beproevingsmethoden Merken en documentatie Merken Documentatie Beproevingsmethoden: Bijlage A tot en met H Bijlage A - Bijlage В - Bijlage С - Bijlage D - Bijlage E - Bijlage F - Bijlage G - Bijlage H - (normatief) Bepaling van de weerstand tegen trekbelasting (normatief) Bepaling van de weerstand tegen trekbelasting na relaxatie (normatief) Bepaling van de weerstand tegen trekbelasting bij (0 ± 2) C (normatief) Bepaling van de weerstand tegen een langdurige statische belasting (normatief) Bepaling van de weerstand tegen buigbelasting (normatief) Bepaling van de weerstand tegen inwendige waterdruk (normatief) Bepaling van de dichtheid van de verbindingen (normatief) Herhaalde montage biz Nederlands Normalisatie-instituut 1998 Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 09, 200 GB Delft, Telefoon (01) , Fax (01)

2 Biz. 2 NEN 720:1998 Voorwoord Deze norm is tot stand gekomen in het kader van de samenwerking tussen de Koninklijke Vereniging van Gasfabrikanten in Nederland (KVGN) en het Nederlands Normalisatie-instituut (NNI) f waarbij is overeengekomen KVGN-keuringseisen als Nederlandse normen te aanvaarden en te publiceren. Deze norm vervangt het onderdeel trekvaste (overgangs)koppelingen van slagvast-pvc uit de KVGNkeuringseisen KE-70 "Koppelingen voor het tot stand brengen van mechanisch trekvaste verbindingen in polyetheen (PE) leidingsystemen" van Wijzigingen ten opzichte van de KVGN-keuringseisen zijn: a) herzien naar de huidige inzichten en stand der techniek; b) aangepast aan de normtechnische eisen; c) aangepast aan recente Europese normen van de CEN; d) aangepast aan recente internationale normen van de ISO. Deze norm NEN 720 voortrekvaste (overgangskoppelingen) van slagvast-pvc voor PE-leidingsystemen maakt onderdeel uit van het pakket aan normen voor componenten van slagvast-pvc. Naast deze norm voortrekvaste (overgangs)koppelingen bestaat het pakket aan normen voor componenten van slagvast-pvc uit de volgende serie nationale normen voor slagvast-pvc kunststofleidingsystemen: NEN 720 Kunststoffen leidingsystemen voor gasvoorzieningen - Buizen van slagvast Polyvinylchloride (slagvast-pvc) - Eisen en beproevingsmethoden. NEN 721 Kunststoffen leidingsystemen voor gasvoorzieningen - Hulpstukken van slagvast Polyvinylchloride (slagvast-pvc) - Eisen en beproevingsmethoden. NEN 722 Kunststoffen leidingsystemen voor gasvoorzieningen -Zadels met klampverbindingen van slagvast Polyvinylchloride (slagvast PVC) - Eisen en beproevingsmethoden. De beproevingsmethoden, zoals weergegeven in de bijlagen A tot en met H, maken integraal deel uit van deze norm. De norm is opgesteld door de kwa lite itsei se n/sub commissie "Kunststoffen Leidingen voor Gas" en goedgekeurd door normcommissie "Buizen van Kunststof".

3 Blz. NEN 720: Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft eisen en beproevingsmethoden voor trekvaste koppelingen met een aansluitmaat kleiner dan of gelijk aan 110 mm, vervaardigd uit slagvast-pvc, die worden toegepast voor het op mechanische wijze onderling verbinden van PE-buizen of van PE-buizen met buizen van andere materialen (overgangskoppelingen) of als onderdeel van andere hulpstukken bestemd voor ondergrondse PE-distributieleidingen voor aardgas met een toelaatbare bedrijfsdruk van maximaal 20 крач De temperatuur van het aardgas mag ten hoogste 20 C bedragen. NEN-EN 922:199 NEN-EN 1-2 de weerstand tegen inwendige druk bij gelijkblijvende temperatuur Kunststofleiding- en mantelbuissystemen - Buizen en hulpstukken van ongeplasticeerd PVC (PVC-U) - Het vervaardigen van proefstukken voor de bepaling van het viscositeitsgetal en berekening van de /(-waarde Kunststofbuizen voor gasvoorziening - Polyetheen (PE) - Deel 2: Buizen Termen, definities en symbolen 2 Normatieve verwijzingen De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat ernaar wordt verwezen, tevens bepalingen van deze norm zijn. Op het ogenblik van publicatie van de onderhavige norm waren de vermelde drukken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van deze norm wordt daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. ISO 7-1 NEN 2200 NEN 22 NEN 299 NEN 00:1972 NEN 902 NEN 7212 NEN 722 NEN-EN 80 NEN-EN 727:199 NEN-EN 7:199 MEN-EN 921:199 Pipe threads where pressure-tight joints are made on the threads - Part 1: Dimensions, tolerances and designation Naadloze koperen pijpen met nauwe toleranties Naadloze stalen buizen - Afmetingen en massa's Gelaste stalen buizen -Afmetingen en massa's Kleuren voor het merken van pijpleidingen voor het vervoer van vloeibare of gasvormige stoffen in landinstallaties en aan boord van schepen Uitwendige bekleding met PE van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken Rubberafdichtingen in distributiesystemen voor aardgas Kunststoffen leidingsystemen voor gasvoorzieningen. Zadels met klampverbindingen van slagvast Polyvinylchloride (slagvast-pvc) - Eisen en beproevingsmethoden Kunststofleidingsystemen. U-PVC buizen - Beproevingsmethode voor de weerstand tegen aantasting door dichloormethaan bij een vastgestelde temperatuur (DCMT) Kunststofleiding- en mantelbuissystemen - Buizen en hulpstukken van thermoplasten - Bepaling van de Vicat-verwekingstemperatuur (VST) Kunststofleiding- en mantelbuissystemen - Gespuitgiete hulpmiddelen van thermoplasten - Beproevingsmethode voor de visuele beoordeling van de invloed van verwarmen Kunststofleidingsystemen - Buizen van thermoplasten. Bepaling van.1 mechanisch trekvaste verbinding: Constructie die in axiale richting, ook op lange termijn, een sterkte heeft die in dezelfde orde van grootte ligt als die van de PE-buis. Hierbij mag de trekvaste verbinding niet door lijmen of lassen tot stand worden gebracht..2 trekvaste koppeling: Constructie-element dat één of meer elementen bevat die een trekvaste verbinding en de afdichting waarborgen (hierna te noemen koppeling).. overgangskoppeling: Constructie-element volgens.2 waarbij één zijde van de koppeling kan worden aangesloten op een PE-buis en de andere zijde op een buis van een ander materiaal of op een hulpstuk.. slagvast-pvc: Mengsel van ongeplasticeerd PVC en een slagvastheidverbeteraar.. druk: Statische overdruk ten opzichte van de atmosferische druk. OPMERKING In de praktijk wordt de bedrijfsdruk vaak uitgedrukt in bar, de ontwerpdruk in Pascal.. aardgas: Een mengsel van gassen zoals gedistribueerd volgens de standaardovereenkomst voor de levering en afname van aardgas tussen EnergieNed en de N.V. Nederlandse Gasunie..7 SDR: Een numerieke aanduiding van een buis die ongeveer gelijk is aan de verhouding tussen de nominale buitenmiddellijn (d n ) en de nominale wanddikte (e n ) van een buis (SDR = d n /e n ). waarin: d n is de nominale buitenmiddellijn; e n is de nominale wanddikte..8 Symbolen e n y г mj n. gem. OPMERKING SDR is de afkorting van Standard Dimension Ratio. is de nominale wanddikte; is de gemeten wanddikte in een willekeurig punt; is de gemeten minimumwanddikte in een willekeurig punt; is de gemiddelde wanddikte; is de nominale buitenmiddellijn; u ey, min. 's de gemeten kleinste buitenmiddellijn in een willekeurig punt; ^ey, max. is de gemeten grootste buitenmiddellijn in een willekeurig punt; dey, gem. is de gemiddelde buitenmiddellijn; tfgem. gemiddelde middellijn. 1)100kPa = 1 bar = 10 N/m 2

4 Biz. NEN 720:1998 Producteisen.1 Constructie De koppelingen moeten, voor het behoud van de trekvastheid en de afdichting, van een in de PE-buis aangebrachte steunbus zijn voorzien. De steunbus mag een integraal deel van de koppeling vormen of los worden bijgeleverd. De steunbus moet een blijvende ondersteunende werking bezitten en moet zo zijn uitgevoerd dat deze niet in de leiding kan zakken. Bij montage mag het buisuiteinde niet worden verwarmd. De steunbus moet minimaal van een zodanige lengte zijn dat deze het gebied ondersteunt, lopende van het ingestoken einde van de PE-buis tot en met een lengte 0, d ey, gem. voorbij het gedeelte van de koppeling waar de mechanische aandrukking voor afdichting of trekvastheid op de buis plaatsvindt. Bij koppelingen waarbij het nodig is om schroefdraad of groeven in de PE-buis te snijden, mag dit alleen geschieden indien ter plaatse van de bewerkte buis geen tangentiële wandbelasting ten gevolge van de inwendige druk optreedt. Scherpe overgangen die aanleiding kunnen zijn tot kerfwerking moeten worden vermeden. De schroefdraden moeten glad en gaaf zijn, waarbij dal en top moeten zijn afgerond. De koppeling moet een aanslag bezitten, waarop de PE-buis in de koppeling stuit. OPMERKING De koppelingen moeten deugdelijk zijn en voor het beoogde doel goed bruikbaar. Onder praktijkomstandigheden moeten bij opvolging van de montagevoorschriften betrouwbare verbindingen kunnen worden gemaakt, waarvan redelijkerwijs een goed functioneren gedurende vele jaren mag worden verwacht. De onderdelen van de koppeling moeten voldoende duurzaam zijn..2 Uiterlijk en afwerking van de koppelingen De afwerking en het uiterlijk van de koppelingen moeten op de volgende aspecten visueel worden beoordeeld. De koppelingen moeten zowel in- als uitwendig vrij zijn van groeven, putten, blazen, indicatie van verbranding, een ontoelaatbare vorm van koude-vloei of andere met het blote oog zichtbare afwijkingen of verontreinigingen, voorzover de mechanische eigenschappen van het materiaal en/of de functionele kwaliteit van de koppelingen hierdoor nadelig worden beïnvloed. De hoeken in de kamers mogen geen ontoelaatbare spanningsconcentraties veroorzaken en ook de rubberring niet kunnen beschadigen.. Materiaal van de koppelingen..1 Algemeen Slagvast-PVC onderdelen van de koppelingen die in contact komen met aardgas, moeten zijn vervaardigd uit slagvast-pvc, waaraan slechts de voor de vervaardiging en voor het behoud van de kwaliteit benodigde hulpstoffen zijn toegevoegd. Bovendien moeten het huis en de wartelmoer geel zijn gekleurd, waarbij aan okergeel (RAL100 volgens NEN 00) als kleur van het product de voorkeur wordt gegeven...2 Vicat-verwekingstemperatuur De Vicat-verwekingstemperatuur van het slagvast- PVC mag niet lager zijn dan 7 C en moet volgens NEN-EN 727 worden bepaald... Geleringsgraad De geleringsgraad van het materiaal van de uit buis gevormde koppelingen mag, bij beproeving volgens NEN-EN 80, geen visuele aantasting vertonen bij 1 C... K-waarde De /C-waarde van het ongeplasticeerd Polyvinylchloride (U-PVC) moet groter zijn dan 7 en moet volgens NEN-EN 922 worden bepaald... Materiaal rubberafdichtingen Het materiaal waaruit de rubberafdichtingen zijn vervaardigd, moet voldoen aan NEN Afmetingen en toelaatbare maatafwijkingen van de koppelingen De maten van de koppelingen en de daarop toegelaten afwijkingen moeten in overeenstemming zijn met de door de fabrikant opgegeven waarden en op tekening zijn vastgelegd. De vorm van het bevestigingsschroefdraad is vrij, behalve dat de toppen en de dalen van de schroefdraad moeten zijn afgerond, zodat kerfwerking wordt voorkomen. De buiten- en binnendraad bij afdichtende verbindingsschroefdraad moeten voldoen aan ISO 7-1. Het gedeelte waarin de schroefdraad zich bevindt moet zijn voorzien van een corrosievaste metalen versterkingsring. Functionele eisen.1 Invloed van verwarming op de koppelingen De onderdelen van de koppelingen mogen na blootstelling aan een temperatuur van (10 ± ) C geen blazen, scheuren en/of openstaande vloeinaden vertonen. Ter plekke van de aanspuitpunten van gespuitgiete onderdelen van de koppelingen mogen geen beschadigingen zijn ontstaan die dieper zijn dan 0% van de wanddikte. Vloeinaden mogen aan het eind van de beproeving duidelijk zichtbaar zijn, maar mogen op geen enkele plaats geopend zijn. Ingeval van ring- of diafragma-aanspuiting moeten scheuren of delaminaties evenwijdig aan de as van het onderdeel lopen en mogen niet dieper zijn dan 20 % van de wanddikte. De beproeving van de invloed van verwarming op de koppelingen moet volgens NEN-EN 7 (methode A) worden uitgevoerd. De tijdsduur, t, voor verwarming op (10 ± ) C hangt af van de gemiddelde wanddikte en is in tabel 1 weergegeven. Tabel 1: Tijdsduur voor verwarming Gemiddelde wanddikte e y,gem. e y,gem. ^ mm mm < е у#дет> < 10 mm 10 mm < ey f gem. ^ 20 rnm Tijdsduur f(min) 1 0 0

5 Biz. NEN 720: Weerstand tegen trekbelasting bij een temperatuur van (2 ± 2) C een trekkracht F aangebracht volgens bijlage A kunnen weerstaan zonder lekte raken bij een luchtdruk van (10 ± 1) kpa. De trekkracht volgt uit de formule: F=1xjt/x(cy 2 n-(ûf n -2e n ) 2 ) waarbij: F is de trekkracht, in N De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage A. Weerstand tegen trekbelasting na relaxatie De koppelingen en de verbindingen met de buizen moeten na een conditioneringstijd van o h in water van (0 ± 0,) C en een daarop volgende afkoeling tot (2 ± 2) C, voldoen aan.2. De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage В. Weerstand tegen trekbelasting bij (0 ± 2) C De koppelingen en de verbindingen met de buizen moeten een trekkracht kunnen weerstaan die vloei in de PE-buis doet ontstaan. De kracht moet hierbij op een zodanige wijze worden opgevoerd dat de combinatie van buis - koppeling met een snelheid van (0,1 ± 0,0) maal de lengte L per minuut wordt uiteen g et rokken (L = lengte van de koppeling). De buis mag hierbij niet uit de koppeling schuiven (het z.g. 'zetten' van de koppeling moet hierbij buiten beschouwing worden gelaten). De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage С. Weerstand tegen een langdurige statische trekbelasting De koppelingen en de verbindingen moeten bij een temperatuur van (2 ± 2) C gedurende ten minste 800 h een trekkracht F kunnen weerstaan zonder te breken of lek te raken. De buis mag hierbij niet uit de koppeling schuiven (het z.g. 'zetten' van de koppeling moet hierbij buiten beschouwing te worden gelaten). De trekkracht F volgt uit de formule: F= 10 x я/ x (cfi n - (d n - 2e n ) 2 ) De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage D. Weerstand tegen buigbelasting De koppelingen en de verbindingen met PE-buizen met een inwendige waterdruk volgens tabel 2 en bij een temperatuur van 2 C moeten gedurende ten minste 1 h een buigbelasting volgens bijlage E kunnen weerstaan zonder dat lekkage optreedt. Voor het aanbrengen en na het opheffen van de buigbelasting moet het proefstuk luchtdicht zijn bij een inwendige drukvan (10 ± 1) kpa. Tabel 2: Inwendige waterdruk bij buigbelasting Inwendige waterdruk (MPa) SDR 17, 1,0 SDR 11 2^0 De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage E.7 Weerstand tegen inwendige waterdruk bij verschillende temperaturen een inwendige waterdruk kunnen weerstaan onder de in tabel vermelde condities bij zowel (20 ± 0,) C als bij (0 ± 0,) C zonder dat breuk of lekkage optreedt. Tabel : Inwendige waterdruk Temperatuur C 20 ± 0, 0 ± 0, Tijd (minimaal) h Inwendige waterdruk in ~~I PE-buis MPa SDR 17, 1,0 0,0 SDR 11 2,0 0,0 De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage F.8 Dichtheid van de verbindingen.8.1 Dichtheid bij inwendige druk bij een temperatuur van (0 ± 2) C over een periode van (1 ± ) min een oplopende inwendige luchtdruk van 0 kpa tot (00 ± 0) kpa kunnen weerstaan zonder lekkage te vertonen..8.2 Dichtheid bij uitwendige waterdruk bij een temperatuur van (2 ± 2) C gedurende 2 h een uitwendige waterdruk van (10 ± 1) kpa en vervolgens gedurende 2 h een uitwendige waterdrukvan (80 ± 8) kpa kunnen weerstaan zonder dat lekkage optreedt. De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage G.8. Herhaalde montage Indien de verbinding losneembaar is moet deze na een tien maal herhaalde demontage en montage volgens de voorschriften van de fabrikant, voldoen aan.8.1. De beproeving moet volgens hoofdstuk 7 en bijlage H Beproevingsmethoden Voor de monsterneming geldt dat de monsters voor de beproevingen ten minste 1 h oud moeten zijn. De beproevingen moeten in drievoud worden uitgevoerd, tenzij anders is aangegeven. Bovendien moet een representatieve keuze van de verschillende maten uit de maatreeks van de koppelingen worden gemaakt. De bij de beproevingen te gebruiken buizen en hulpstukken moeten aan de volgende voorwaarden voldoen: - PE-buizen volgens NEN-EN 1-2; - stalen buizen volgens NEN 22 of NEN 299; - bekleding van beklede stalen buizen volgens NEN 902; - koperen buizen volgens NEN 2200 (half hard); - zadels volgens NEN 722. Bij de montage van de koppelingen moeten de montagevoorschriften van de fabrikant in acht worden genomen. De montage van de proefstukken moet bij een temperatuur van (2 ± 2) C worden uitgevoerd.

6 Biz. NEN 720:1998 De afmetingen van de koppelingen moeten worden gecontroleerd met daarvoor geschikt meetgereedschap meteen meetonnauwkeurigheidvanten hoogste0,1 mm en hoeken met een meetonnauwkeurigheid van ten hoogste 0'. Hulpmiddelen om de koppelingen aan de buizen te monteren ofte demonteren moeten aan de keurende instanties worden verstrekt. Hulpmiddelen voor de montage mogen de PE-buis en de koppeling niet beschadigen. 7 Merken en documentatie 7.1 Merken Op de koppelingen moeten op een duidelijke en duurzame wijze de volgende gegevens zijn aangebracht: - het fabrieksmerk; - de materiaalsoort; - de nominale aansluitmaten en de SDR-aanduiding voor de te verbinden PE-buizen; - productieperiode (eventueel in code). Op losse steunbussen en/of de verpakking moet tot en met 2 mm de (middellijn x wanddikte) worden vermeld en daarboven de middellijn en de SDR-klasse voor de toe te passen PE-buis. 7.2 Documentatie De fabrikant moet duidelijke montagevoorschriften verstrekken en aangeven of een koppeling geschikt is voor herhaalde montage.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg 22 AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 720:1998 nl Kunststofleidingsystemen voor gasvoorziening - Trekvaste (overgangs)koppelingen van slagvast polyvinylchloride (slagvast PVC) voor PE leidingsystemen - Eisen en beproevingsmethoden 2.28 T (01) F (01) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 1021, 200 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 1 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.0 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview