Voortgangsrapportage, status geheel 2014

Transcriptie

1 Pagina 1 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 Voortgangsrapportage, status geheel 2014 Inleiding Boskalis Nederland B.V. blijft werken aan haar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) met daarin onder andere CO2-reductie als concrete doelstelling; In dit kader heeft Boskalis Nederland een systeem opgetuigd waarin per kwartaal de CO2-footprint in kaart wordt gebracht, conform de CO2-Prestatieladder van de SKAO. De rapportage van de CO 2 - footprint gebeurt sinds 2011 wat het mogelijk maakt om ook periodes onderling en met dezelfde periode vorig jaar te vergelijken. Afhankelijk van de gehanteerde administratie, met name op de projecten (die veelal in combinaties worden uitgevoerd), is het niet in alle gevallen altijd mogelijk de kwartaalgegevens op tijd beschikbaar te hebben. Gegevens die eventueel ontbreken of onvolledig zijn in een kwartaal, worden in het daarop volgende kwartaal zo mogelijk gecorrigeerd, waarna eveneens een correctie over de voorgaande periode plaatsvindt. Samenvatting: doelstellingen en resultaten over geheel 2014 In 2009 zijn diverse meerjaren reductiedoelstellingen bepaald; van een deel van deze doelstellingen is de periode 5 jaar, andere lopen door tot De huidige reductiedoelen van Boskalis worden hieronder vermeld. Deze reductiedoelstellingen dragen bij aan de overall ambitie van Boskalis Nederland om in totaal 5% CO2- reductie te behalen in 2020 ten opzichte van 2009, uitgedrukt ten opzichte van de jaaromzet. De scope voor de doelstellingen betreft de juridische boundary van Boskalis bv, dit is inclusief het deel van de centrale vloot dat gebruikt wordt voor de uitvoering van de projecten van Boskalis Nederland. De overkoepelende bedrijfsdoelstelling van Boskalis over geheel 2014 is gerealiseerd. A. Droog materieel (scope 1) Het terugbrengen van het percentage droog materieel CO2-uitstoot met 5% de komende 5 jaar. B. Nat materieel (scope 1) Het elk jaar onderzoek doen en formuleren van energie reducerende maatregelen en de uitvoering daarvan op 3 units, voor de komende 5 jaar. C. Bedrijfspanden (scope 1 en 2 en alternatieve energie) Een gemiddelde besparing van 2% per jaar op het elektriciteitsverbruik van onze gebouwen, tot % groene stroom gebruik in bedrijfspanden in eigen beheer in de komende 2 jaar. C.1 Asfaltcentrales (scope 1 en 2) Gas 10% reductie in 2014 t.o.v Electra 10% reductie in 2014 t.o.v D. Projecten (scope 1 en 2) Het introduceren van CO2 als een nieuw item op het project kick-off formulier voor nieuw uit te voeren projecten. Hiervoor worden 5 projecten per jaar geselecteerd voor CO2 reducerende maatregelen. Projecten die met gunningvoordeel zijn verkregen, worden hier in ieder geval in meegenomen. E. Personenvervoer (conform de CO2-Prestatieladder is dit opgenomen in scope 2) Gemiddeld 2% CO2-reductie in het personenvervoer per kilometer per jaar, tot Scope 3 Voor 2 geselecteerde waardeketens in scope 3 zijn CO 2 -reductiedoelstellingen opgesteld. Het betreft de waardeketens met betrekking tot het verwerken van AEC-bodemas en optimalisaties/alternatieven mbt transport. In beide analyserapporten wordt ingegaan op de doelstelling en het plan van aanpak om de gestelde doelen te bereiken. Over de voortgang op deze doelen zal apart worden gerapporteerd. Momenteel worden in overleg met de betreffende afdelingen de meerjarendoelstellingen 1 opgesteld. 1 Betreft de doelstellingen met doeljaar 2014 of looptijd van 5 jaar; of met beperkte uitvoerbaarheid (zoals die voor de asfaltcentrales en het personenvervoer). Het opstellen van de nieuwe doelstellingen gebeurt in nauw overleg met de betrokken afdelingen wat zorgt

2 Pagina 2 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 TOTAALOVERZICHT CO2-FOOTPRINT OVER GEHEEL 2014 In 2014 beslaat de uitstoot van het CTD-materieel 53% van de gehele footprint. Droog en nat materieel dragen elk voor 17% bij. De uitstoot van de asfaltcentrales (naar rato van eigendom) bedraagt 6% van het totaal, evenals de uitstoot als gevolg van het (zakelijk) personenvervoer. Het gas- en elektra-verbruik van de bedrijfspanden draagt vervolgens nog voor 1% bij aan de totale footprint. Dit is weergegeven in de figuur links. Wordt de uitstoot van het CTD-materieel buiten beschouwing gelaten, dan is de verdeling zoals in de figuur rechts is weergegeven. Het materieel (droog en nat) is goed voor bijna 75% van de footprint, de asfaltcentrales dragen voor 14% bij. Personenvervoer en de bedrijfslocaties hebben tenslotte een aandeel in de uitstoot van respectievelijk 12% en 1%. De uitstoot van het personenvervoer alsmede de uitstoot als gevolg van het elektriciteitsverbruik van de bedrijfslocaties en asfaltcentrales vallen onder scope 2. Over 2014 bedraagt dit 7% van de totale footprint, of 15% van de totale footprint exclusief CTD-materieel. VOORTGANG OP DE CO 2 -REDUCTIEDOELSTELLINGEN OVER GEHEEL 2014 Onderstaand wordt voor elk van de onderdelen de voortgang over 2014 op de reductiedoelstellingen toegelicht; de toelichting is gebaseerd op de berekeningen in het footprint-document. Overall ambitie 5% CO2-reductie in 2020 ten opzichte van 2009, uitgedrukt ten opzichte van de jaaromzet. Behaald resultaat De overkoepelende CO 2 -reductiedoelstelling van Boskalis Nederland is een reductie van 5% CO 2 per omgezette euro in 2020 ten opzichte van het referentiejaar In 2009 bedroeg deze index gram CO 2 per euro. Op basis van de gegevens over 2014 is een gemiddelde CO 2 -uitstoot van gram CO 2 per euro omzet berekend, ofwel een daadwerkelijk behaalde daling in CO 2 -emissie van 11% vergeleken met het basisjaar De gemiddelde reductie per jaar sinds 2009 komt hiermee op 2%. Hiermee is, net als over 2011, 2012, 2013 ook over 2014 de overkoepelende CO 2 -reductiedoelstelling bereikt, en het is belangrijk dit resultaat te vieren. De ontwikkelingen ten opzichte van de overkoepelende doelstelling geven aan dat het belangrijk is om proactief aandacht te blijven besteden aan het verhogen van het CO2-bewustzijn van de organisatie, te blijven werken aan reductie van energieverbruik en het denken in innovatieve oplossingen. voor een toename van het gevoel van eigenaarschap van de betreffende afdelingen en daarmee het draagvlak. Ook verhoogt deze aanpak de realiteitswaarde van de doelstellingen.

3 Pagina 3 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 In onderstaande tabel zijn de jaartotalen van CO 2 -emissie per omzet vergeleken met het referentie-jaar jaar gr CO2 / euro ontwikkeling tov (*) (n/a) % % % % % (*) negatief = reductie gemiddelde reductie per jaar sinds % Ter illustratie: de invloed van een groot project op de (jaar-)cijfers In de tweede helft van 2014 is op het project Zwakke Schakels Noord Holland (Hondsbossche & Pettemer Zeewering) veel werk verzet door materieel dat is ingehuurd van de CTD. In bovenstaande tabel en de overkoepelende conclusie zijn deze cijfers meegenomen. Het kan worden beargumenteerd dat dit project als buitenproportioneel mag worden beschouwd. Worden de betreffende cijfers om die reden buiten beschouwing gelaten (zowel de omzet als de uitstoot van dit gedeelte) dan heeft dit duidelijke gevolgen voor de resultaten: de index [uitstoot per omzet] over geheel 2014 komt in dat geval neer op gram CO2/ ; hiermee bedraagt de ontwikkeling ten opzichte van het referentiejaar 2009 een reductie van 36.9%; ofwel een gemiddelde reductie van 7.4% per jaar sinds NB: in het bovenstaande diagram is dit met een extra staafje (rechts) weergegeven.

4 Pagina 4 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 A. Droog materieel Doelstelling Het terugbrengen van het percentage droog materieel CO2-uitstoot met 5% de komende 5 jaar. Behaald resultaat Onderstaand diagram geeft de ontwikkeling in CO 2 -emissie weer van het droog materieel. De doelstelling voor het droge materieel is geformuleerd in absolute termen, waardoor deze geen relatie heeft met een andere variabele (dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld ton CO 2 per euro omzet ). Als gevolg hiervan is praktische bruikbaarheid van de doelstelling zeer beperkt. Op zich kan de voortgang op deze doelstelling wel worden vastgesteld: ten opzichte van de CO 2 -emissie in 2009 bedraagt de emissie van het droog materieel over geheel %. Al het nieuwe droge materieel is sinds 2012 standaard uitgerust met stoelschakelaar/ -standkachel. Hierdoor is het op dit materieel niet mogelijk de machine langer dan enkele minuten te laten draaien als de machinist niet in de cabine aanwezig is. Daarnaast zijn alle machines op de natte stort altijd voorzien van stoelschakelaar/- standkachel en hebben alle nieuwe machines standaard een Tier 4. Tevens wordt actief gewerkt aan het registreren en monitoren van het brandstofverbruik van het materieel op de projecten zodat dit kan worden teruggekoppeld met de machinisten, met als doel een gedragsverandering op gang te brengen en te houden. Hier wordt continu aandacht aan besteed. Op een aantal projecten zijn goede ervaringen opgedaan met het gebruik van een kettingbak voor een hydraulische graafmachine, in plaats van een standaard graafbak. Bij een kettingbak bestaat de achterwand van de bak uit een aantal kettingen met als belangrijkste voordelen dat het uitlossen van de bak zonder extra energie gebeurt, de bak is daarna dan ook altijd leeg: er blijft geen restmateriaal achter; en de machine verbruikt minder energie om de bak te vullen. Naast de ervaringen van de machinisten is er ook een vergelijking uitgevoerd van het verschil in brandstofverbruik met gebruik van deze graafbak en een standaard graafbak.

5 Pagina 5 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 Onder de noemer Keep Fuel in Mind is in 2014 een verkennend onderzoek gedaan naar brandstofefficiëntie op droog materieel op verschillende projecten. De lessen hieruit zijn intern gepresenteerd en zijn intern beschikbaar. Tevens is in het 3 e kwartaal onderzoek gedaan naar brandstofefficiëntie op 4 hydraulische graafmachines. De machines zijn 4 dagen getest door dezelfde machinist en met dezelfde werkzaamheden. Er is niet alleen gekeken naar het brandstofverbruik, maar nadrukkelijk ook naar de productie, zodat gezocht kon worden naar het laagste brandstofverbruik per ton productie. De resultaten van het onderzoek worden meegenomen in de overwegingen bij de aanschaf van nieuw materieel. B. Nat materieel Doelstelling Het elk jaar onderzoek doen en formuleren van energie reducerende maatregelen en de uitvoering daarvan op 3 units, voor de komende 5 jaar. Behaald resultaat De doelstelling voor nat materieel zoals hierboven vermeld, is in de loop van 2012 geformuleerd. Periodiek worden alle verbeteringen en nieuwe aanschaf vastgelegd die energiebesparing tot gevolg hebben. Op diverse units zijn gedurende de afgelopen periode technische aanpassingen gedaan. Dit varieert van het simpelweg vervangen van de verlichting in diverse ruimtes tot het slim aanpassen van een generatorset en het in gebruik nemen van een booster monitoringssysteem. Gedetailleerde informatie over de uitgevoerde maatregelen (technisch, organisatorisch en gedragsgericht) is intern beschikbaar. Hoewel dit niet direct onder de doelstelling valt, is de ontwikkeling van de CO 2 -emissie van nat materieel per euro omzet (totaal) wel vastgesteld. Wanneer de resultaten van 2014 worden vergeleken met het basisjaar 2009, dan is er sprake van een afname van 49%.

6 Pagina 6 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 C. Bedrijfspanden Doelstelling Een gemiddelde besparing van 2% per jaar op het elektriciteitsverbruik van onze gebouwen, tot 2020; 100% groene stroom gebruik in bedrijfspanden in eigen beheer in de komende 2 jaar. NB: de geformuleerde doelstelling is gericht op het bereiken van een gedragsverandering: er wordt ingezet op bewustwording bij het personeel ten behoeve van het verminderen van elektriciteitsverbruik zoals het aan laten staan van ICT-apparatuur en gebruik van airconditioning in de kantoorruimtes. Hiermee is deze doelstelling indirect sturend op de CO 2 -emissie. Behaald resultaat Eind april 2013 is de Rotterdamse vestiging van Boskalis verhuisd van de s-gravenweg naar het pand van SMIT aan de Waalhaven. Deze nieuwe locatie is een modern kantoorpand, gebouwd in Deze verandering in de huisvesting en vooral ook het geheel andere karakter van deze nieuwe locatie vergeleken met de voormalige locatie, zijn voor de hand liggende redenen om de CO 2 -reductiedoelstellingen voor de huisvesting aan te passen. De voormalige locatie aan de s-gravenweg is nog in eigendom van Boskalis Nederland, en wordt momenteel anti-kraak bewoond. Het energieverbruik (gas en elektra) van de tijdelijke bewoners komt voor rekening van Boskalis Nederland en wordt meegenomen in de CO 2 -footprint. Onderstaand overzicht geeft het elektriciteitsverbruik (kwh) van de kantoorpanden weer. NB: hoewel in de panden van Boskalis gebruik wordt gemaakt van groene stroom, wordt voor het berekenen van de CO2-emissie van het elektriciteitsverbruik vooralsnog gerekend met de conversiefactor van grijze stroom (455 gram CO 2 /kwh). Wanneer gebruik wordt gemaakt van de conversiefactor voor groene stroom (15 gram CO 2 /kwh) zal de daling in CO 2 emissie meer dan 80% bedragen. jaar kwh % reductie t.o.v (*) ,577,764 (n/a) ,585, % ,097, % , % ,252, % , % (*) negatief = reductie gemiddelde jaarlijkse ontwikkeling 2013 tov % Alternatieve energie Doelstelling 100% groene stroom in bedrijfspanden in eigen beheer in de komende 2 jaar. Behaald resultaat Per 1 januari 2013 zijn de vestigingen van Boskalis Nederland overgegaan op groene stroom met een contractlooptijd van 2 jaar. In het door Boskalis Nederland nieuw in gebruik genomen pand aan de Waalhaven is eveneens groene stroom in gebruik. Door het afnemen van groene stroom ontstaat er (bovenop het reduceren van het verbruik) een gereduceerde emissie per verbruikte eenheid. In combinatie met het reduceren van het verbruik, zoals onder C ten doel is gesteld, betekent dit een dubbele reductie van CO 2 -emissie.

7 Pagina 7 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 C.1 Asfaltcentrales Doelstelling Gas 10% reductie in 2014 t.o.v Electra 10% reductie in 2014 t.o.v Behaald resultaat Het gestelde doel voor de asfaltcentrales van is geformuleerd in absolute termen, waardoor deze geen relatie heeft met een andere variabele. Als gevolg hiervan is praktische bruikbaarheid van de doelstelling zeer beperkt. Onderstaande grafiek geeft de CO 2 emissie weer van het gas- en elektriciteitsverbruik van de asfaltcentrales (naar rato van eigendom) over de jaren Conform de doelstelling zijn deze emissies niet uitgezet tegen een andere variabele. Er is overleg opgestart met de asfaltcentrales over herformuleren van de meerjarendoelstelling. Gezien het feit dat de uitstoot van de asfaltcentrales direct samenhangt met de hoeveelheid geproduceerd asfalt, zal in de nieuwe doelstelling de uitstoot gerelateerd worden aan de productie. D. Projecten Doelstelling Het introduceren van CO2 als een nieuw item op het project kick-off formulier voor nieuw uit te voeren projecten. Hiervoor worden 5 projecten per jaar geselecteerd voor CO2 reducerende maatregelen. Projecten die met CO2-gunningvoordeel zijn aangenomen, worden hier in ieder geval in meegenomen. Behaald resultaat De gedachte achter deze doelstelling is dat op de projecten zelf de mogelijkheden worden verkend voor het reduceren van energie- en brandstofverbruik. Concrete maatregelen en acties die op een project worden geformuleerd, kunnen variëren per project, en betreffen bijvoorbeeld de keuze voor het soort projectaccommodatie en het introduceren van besparingstechnieken. Ook kan worden gedacht aan innovatieve / creatieve werkmethodes en andere acties met als doel het reduceren van de CO 2 -emissie op het project. De resultaten op de projecten die te maken hebben met de inzet van het materieel zijn beschreven onder punten A en B.

8 Pagina 8 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 E. Personenvervoer Doelstelling Gemiddeld 2% CO2-reductie in het personenvervoer per kilometer per jaar, tot Behaald resultaat Om de doelstelling te behalen, zet Boskalis in op gedragsbeïnvloeding van de medewerkers, waardoor zij gestimuleerd worden tot bewuster gedrag met betrekking tot energie- en brandstofverbruik. Dit vanuit de gedachte dat de medewerkers dan andere, bewuste keuzes gaan maken. Leaserijders laten de financiële/fiscale prikkel (lagere bijtelling, 14% / 20%) meewegen in het maken van hun keuze voor een leasewagen. Ontwikkelingen in deze kenmerken worden gemonitord. Op basis van de gegevens blijkt dat steeds meer leaserijders kiezen voor een auto met energielabel A of B. In 2011 reed 27% van de leaserijders een auto met A label en 26% een auto met B label. In 2014 was dit respectievelijk 54% en 21%. NB: de huidige administratie sluit niet aan op de oorspronkelijke doelstelling; om deze reden is het niet mogelijk de gestelde doelstelling te monitoren. De doelstelling mbt zakelijk personenvervoer wordt geschrapt. Alternatieve energie In de tweede helft van 2014 zijn op het parkeerterrein van de vestiging van Boskalis aan de Waalhaven oplaadpunten geplaatst voor elektrisch rijden. Voor deze oplaadpunten wordt gebruik gemaakt van groene stroom. Het gebruik van de oplaadpunten wordt gemonitord.

9 Pagina 9 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 Voortgang op de uitgevoerde ketenanalyses (scope 3) Uit de analyse van de meest materiële emissies van scope 3 van Boskalis blijkt dat de categorieën ingekochte goederen en diensten en transport en distributie downstream de meest materiele scope 3 emissie veroorzaken. Per categorie is een ketenstudie uitgevoerd; het betreft: 1. Verbeteringen in transport (tijdelijke verharding van de ondergrond van bouwterreinen; gebruik van alternatieve transportmethoden); 2. Het verwerken en toepassen van gereinigde bodemassen van afvalverbrandingsinstallaties. De beide ketenstudies zijn specifiek voor Boskalis en geven een duidelijke bijdrage aan verbetering van het inzicht in de reductiemogelijkheden van de CO 2 -emissie van grootschalige grond verplaatsende projecten. Voor beide onderwerpen worden de activiteiten en de voortgang gemonitord en gerapporteerd. Tenminste 2x per jaar is een korte rapportage over deze voortgang te vinden op de website van Boskalis Nederland. Op deze manier leveren wij een bijdrage aan verbetering van het inzicht in de status en de reductiemogelijkheden van deze onderwerpen. Hieronder volgt voor beide onderwerpen een korte toelichting op de voortgang. Ketenstudie 1: Verbeteringen in het transport van grond De ketenanalyse naar tijdelijke verharding van werkwegen is gerapporteerd in Q3-2012; de rapportage is beschikbaar op de website. In de loop van 2013 heeft een verbreding plaatsgevonden van het onderwerp van deze ketenanalyse waarbij naast de verharding van tijdelijke rijbanen wordt gekeken naar alternatieve mogelijkheden in methoden en materieel in het grondtransport. In dit kader is een vergelijking uitgevoerd van verschillende typen (droog) materieel. De resultaten hiervan zijn verwerkt in een rapportage die via het Bedrijfsbureau intern beschikbaar is. In aanvulling op deze eerste vergelijking, heeft in de eerste helft van 2014 (in samenwerking met opleidingsinstituut VanHall-Larenstein) een onderzoek plaatsgevonden naar brandstofefficiëntie op het droog materieel. Over de bevindingen van dit onderzoek is in een (vertrouwelijk) document gerapporteerd. De bevindingen zijn tevens intern gepresenteerd in diverse overlegorganen, onder meer in het Projectleidersoverleg en in het overleg van de Werkgroep Duurzaamheid Gedragsverandering. Een vervolgonderzoek wordt naar verwachting binnenkort geagendeerd. In de tweede helft van 2014 is een ketenanalyse uitgevoerd en gerapporteerd met als thema het inzetten van een mobiele grondpers voor grondtransport. Inzet van deze grondpers zorgt ervoor dat het transport van grond over de weg wordt vermeden. Het doel van deze ketenstudie is te achterhalen welke CO 2 -reductie mogelijk is door inzet van de mobiele grondpers. In deze studie zij varianten vergeleken op brandstofverbruik en CO2- emissie. Het eerste project waar de mobiele grondpers wordt ingezet is het project Olst, een Ruimte voor de Rivieren project waar grond vergraven wordt en vertransporteerd moet worden. De grondpers wordt daar ingezet als alternatief voor transport met dumpers en vrachtwagens. Naast reductie van brandstofverbruik en dus CO2-uitstoot, wordt hiermee tevens overlast en verstoring van de omgeving voorkomen: een belangrijk criterium dat door opdrachtgevers bij aanbesteding wordt gehanteerd.

10 Pagina 10 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 Ketenstudie 2: Verwerking en toepassing van bodemas In samenwerking met HVC en Boskalis Dolman (Environmental) is ervoor gekozen om de keten van verwerken en toepassen van AEC (Afval Energie Centrale)-bodemas verder te optimaliseren, zowel wat betreft de CO 2 - emissie als de economische kant ervan. Het onderzoek maakt deel uit van de initiatieven van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) voor de Green Deal AEC-bodemas bewerking. De doelstelling van de Green Deal is het verduurzamen van de toepassing van AEC-bodemas, met als einddoelstelling van het initiatief het duurzaam toepassen van alle bodemassen per Onderstaand een update van de werkzaamheden en vorderingen voor de periode Q3 + Q Vergunningen Geen aanvullingen op het gebied van vergunningen. Al de benodigde vergunning zijn gepubliceerd en verleend. Installatie In het derde en vierde kwartaal van 2014 heeft de installatie gedraaid voor de AEC-proef. De proefreiniging voor HVC is beëindigd in week 29, daarna zijn aanvullend testen gedaan voor andere partijen in het kader van het O&O-traject en op het gebied van optimalisatie van de installatie. De installatie wordt vanaf 1 juli volledig voorzien van stroom die wordt opgewekt door de windmolens op het terrein van GP-Groot/Sortiva. Hiermee wordt nog een kleine aanvullende CO 2 -reductie bereikt ten opzichte van de groene stroom door de AEC van HVC. Ook in de helft van 2014 heeft de aanvullende waterzuivering prima gefunctioneerd en het lozingswater voldoet aan de eisen van de vergunning. Dit jaar wordt een deel van het gereinigde water hergebruikt in de installatie, dit heeft als voordeel dat er minder water wordt opgepompt (besparing E), en minder water wordt geloosd. Wet- en regelgeving Per 1 juli 2013 is de verruiming voor Antimoon officieel opgenomen in de wet- en regelgeving. Vanaf die datum is dit voor de niet-vormgegeven producten uit AEC-bodemassen de nieuwe uitloognorm. Toepassing; Het is gelukt. Door gezamenlijke inspanning van zowel het projectteam (oa Boskalis Nederland) Omlegging A9 Badhoevedorp als Rijkswaterstaat en Boskalis Environmental is er overeenstemming bereikt voor het toepassen van de gereinigde bodemas in het project Omlegging A9 Badhoevedorp. De gereinigde AECbodemas wordt in twee aparte terpen toegepast die gedurende het werk ook als proefvak voor aanvullende testen kan worden gebruikt. De reacties op het werk zijn zeer positief; het materiaal laat zich goed verwerken, het verdicht erg goed en is vrij van scherpe delen. De scherpe delen in de niet gereinigde bodemas leiden nogal eens tot lekke banden op het werk. Totaal is in 2014 in de zomerperiode ton gereinigde AEC-bodemas toegepast in het werk A9. Productie In de tweede helft van 2014 is totaal ± ton AEC-bodemas aangevoerd en verwerkt. De aangevoerde bodemas is verse bodemas, zoals vastgelegd in het plan van aanpak van het Onderzoeks- en Ontwikkeltraject. Ook bij de verse bodemas is de doelstelling de procesparameters vast te stellen en eventuele knelpunten / optimalisaties met betrekking tot stabiliteit en duurzaamheid goed te kunnen bepalen. De proefreiniging gaat volgens plan, de beperkingen worden op dit moment veroorzaakt door geluidsproblemen. De non-ferro terugwinning uit verse bodemas is iets hoger dan bij de verouderde bodemas. Het agglomereren van de bodemas als gevolg van de veroudering lijkt er voor te zorgen dat er minder non-ferro wordt teruggewonnen. Een aanvullend voordeel van het verwerken van verse bodemas is dat de non-ferrometalen minder zijn geoxideerd. De lagere oxidatie levert betere opbrengst aan aluminium op zodat dit gunstiger kan zijn voor de CO2 reductie. Zoals aangegeven is de terugwinning van non-ferro metalen een bijdrage aan de reductie op het gebied van CO2 door het mogelijk maken van hergebruik van deze metalen. Met name voor aluminium (ongeveer 60% van de teruggewonnen non-ferro) is de CO2 besparing aanzienlijk.

11 Pagina 11 van 10 Invalshoek B Reductie status eind 2014 Planning Een aangepaste planning op hoofdlijnen is hieronder weergegeven. Door het proefkarakter van het onderzoek is er door onvoorziene zaken zoals bijvoorbeeld de geluidsproblemen behoorlijk afgeweken van de planning. In 2014 is een totale hoeveelheid van ton gereinigd. De geplande vroege start is aangepast vanwege wijzigingen in de belastingwetgeving voor grond, daardoor is de aanvang voor de AEC-bodemas proefreiniging vertraagd. Verder is in de eerste afvoerperiode wat vertraging opgelopen door de geluidsproblematiek, met name in week 22 tot en met 24. Wk nr Productie planning 2014 Overzicht aan an afvoer O&O-project AEC bodemas HVC locatie Sortiva Prognose aanvoer [ton] Aanvoer werkelijk [ton] Verwerkt Afgevoerd naar A9 (uit depots) Bouwvak 2014 regio Noord

12 BIJLAGE Rapportage mbt de projecten met CO 2 -gunningsvoordeel Boskalis heeft momenteel 8 projecten die (al dan niet in combinatie met partners) met CO2-gerelateerd gunningvoordeel zijn aangenomen: 1. Variabel Onderhoudscontract 2. Omlegging A9 Badhoevedorp (uitgevoerd door Combinatie Badhoeverbogen ) 3. Ombouw N Zwakke Schakels Noord-Holland (uitgevoerd door ZSNH Combinatie Van Oord / Boskalis ) 5. Wrakberging Baltic Ace 6. Zandlevering Loswal Opijnenstraat en Nesserdijk 7. Isala Delta 8. Meerjarig Onderhoud Perceel G (project start in 2015)

13 Naam Project Variabel Onderhoudscontract (VOC) Omschrijving Het variabel onderhoud aan (weg)verhardingen, kunstwerken en geleiderail is niet vastgelegd in voorgeschreven maatregelen en werkzaamheden, maar wordt jaarlijks door de ON bepaald obv door OG aangeleverde scope. Opdrachtgever Rijkswaterstaat Datum gunning mid 2012 (Geplande) einddatum eind 2015 Locatie Perceel 3 Noord Holland Zuid en Perceel 5 Noord Brabant Zuid Status Het project loopt INZICHT Tabel: CO2 uitstoot project Variabel Onderhoudscontract voor gehele jaar 2014 onderdeel CO2-uitstoot (ton CO2) Gasverbruik Accomodatie 25 Elektriciteitsverbruik Accomodatie 9 Gasverbruik Asfaltcentrale 799 Elektriciteitsverbruik Asfaltcentrale 121 Brandstofverbruik Personenvervoer 160 Brandstofverbruik Materieel 204 Totaal 1318 Overzicht: CO2 uitstoot project Variabel Onderhoudscontract voor gehele jaar 2014

14 REDUCTIE Onderscheid kan worden gemaakt in maatregelen van organisatorische en van technische aard, en maatregelen die betrekking hebben op beïnvloeden van gedrag. A. Organisatorische maatregelen waar mogelijk wordt gekozen voor een lokale asfaltmolen voor de productie van asfalt en het afvoeren van het freesasfalt; waar mogelijk wordt gekozen voor onderaannemers/leveranciers uit de regio; gecombineerd uitvoeren van uitvoeringspakketen (in één nacht twee werkpakketen uitvoeren met dezelfde asfaltset en personeel). B. Technische maatregelen waar mogelijk worden trekkende eenheden ingezet voor het aan- en afvoeren van materialen (freesasfalt en asfalt); hierdoor hoeven er minder vrachtwagens naar het werkvak te komen. C. Gedragsbeïnvloeding: Carpoolen; bijvoorbeeld door medewerkers van het projectteam die gezamenlijk ergens een overleg hebben, maar ook door de medewerkers van de asfaltset; medewerkers worden gestimuleerd om verlichting, airco en computer uit te schakelen als ze de ruimte verlaten.

15 Naam Project Omlegging A9-Badhoevedorp Omschrijving Het project bestaat in hoofdzaak uit de aanleg van de omgelegde A9, sloopwerkzaamheden (oa de bestaande A9) en bijkomende werkzaamheden. Opdrachtgever Rijkswaterstaat Datum gunning december 2012 (Geplande) einddatum december 2019 Locatie Badhoevedorp Combinatie waarmee het project wordt uitgevoerd Combinatie Badhoeverbogen (naast Boskalis bestaande uit: KWS Infra, Mourik, Van Hattum en Blankevoort en Vialis) Status Het project loopt INZICHT Gegevens zijn nog niet vrijgegeven door de combinatie. REDUCTIE Gegevens zijn nog niet vrijgegeven door de combinatie.

16 Naam Project Ombouw N381 Omschrijving Eerste realisatiecontract mbt nieuwe N381 Drachten Drentse Grens: traject tussen Drachten en Oosterwolde. Opdrachtgever Provincie Friesland Datum gunning september 2013 (Geplande) einddatum eind 2015 Locatie Drachten en Oosterwolde Noord Status Het project loopt INZICHT Tabel: CO2 uitstoot project Ombouw N381 voor gehele jaar 2014 onderdeel CO2-uitstoot (ton CO2) Gasverbruik Accomodatie 8 Elektriciteitsverbruik Accomodatie 2 Gasverbruik Asfaltcentrale 80 Elektriciteitsverbruik Asfaltcentrale 11 Brandstofverbruik Personenvervoer 144 Brandstofverbruik Materieel 314 Totaal 559 Grafiek: CO2 uitstoot project Ombouw N381 voor gehele jaar 2014

17 REDUCTIE Onderscheid kan worden gemaakt in maatregelen van organisatorische en van technische aard, en maatregelen die betrekking hebben op beïnvloeden van gedrag. A. Organisatorische Maatregelen 90% van het materieel (busjes / vrachtwagens) voldoet ten minste aan de EURO-5 norm en 75% van de mobiele werktuigen voldoet aan Stage 3B norm; waar mogelijk worden mobiele werktuigen bij lokale (Friese) bedrijven gehuurd; waar mogelijk wordt de vrijkomende grond herschikt. B. Technische maatregelen: bermgebied (onder en direct nabij de geleiderail) wordt ingezaaid met trage groeier; hierdoor minder maai- en afvoerbewegingen dan bij reguliere grassoorten NB: bijkomend voordeel is minder vaak inbreuk in het (berm) flora leefgebied; de vijf voorzetwanden van Kunstwerk 700 zijn uitgevoerd in 'Next Generation Concrete' (NGC), waarmee een reductie van 50% in het cementgebruik en een besparing van 270kg CO2 uitstoot per ton cement is gerealiseerd. C. Gedragsbeïnvloeding: campagne bewustwording medewerkers.

18 Naam Project Zwakke Schakels Noord Holland (Hondsbossche en Pettemer Zeewering) Omschrijving Langs de Noord-Hollandse kust liggen enkele locaties waar de waterkering niet meer voldoet aan de wettelijke veiligheidseisen tegen overstroming, genoemd Zwakke Schakels Noord-Holland. Dit project behelst de Pettemerduinen en de Hondsbossche en Pettemer Zeewering incl de aansluiting op de duinen ten zuiden hiervan. gekozen is voor een zeewaarts gerichte versterking met aandacht voor de mogelijkheid van recreatie, flora & fauna en natuur. Opdrachtgever Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en provincie Noord-Holland Datum gunning eind 2013 (Geplande) einddatum voorjaar 2015 Locatie De Hondsbossche en Pettemer Zeewering en de kust voor Callantsoog Combinatie waarmee het project ZSNH Combinatie Van Oord en Boskalis Nederland wordt uitgevoerd Status Het project loopt INZICHT & REDUCTIE Zie de integrale projectrapportage (2014- wk1 t/m 2015-wk26) op de website van de combinant: prestatieladder_zwakke_schakels_2014_week_1_-_2015_week_26_def.pdf

19 Naam Project Wrakberging Baltic Ace Omschrijving Uitvoeren van alle werkzaamheden ten behoeve van het verwijderen en slopen van de Baltic Ace. Opdrachtgever Rijkswaterstaat Datum gunning voorjaar 2014 (Geplande) einddatum najaar 2015 Locatie Noordzee, in internationale vaarroute naar de Rotterdamse haven Status Het project loopt (werkzaamheden alleen in de zomer) INZICHT Tabel: CO2-uitstoot project Wrakberging Baltic Ace seizoen 2014 Seizoen 2014 verbruik m3 diesel uitstoot ton CO2 unit (type) prognose m3 verbruik prognose werkelijk m3 Stemat 89 (werkponton / multi-purpose barge) Anna B (anchor handler / multicat) Fenna B (anchor handler / multicat) Nova K (anchor handler / multicat) Pelican (guard vessel) SC Lynx (crew tender) Woon-werkverkeer Totaal Overzicht: CO2-uitstoot project Wrakberging Baltic Ace seizoen 2014

20 REDUCTIE Onderscheid kan worden gemaakt in maatregelen van organisatorische en van technische aard, en maatregelen die betrekking hebben op beïnvloeden van gedrag. A. Organisatorische Maatregelen keuze voor de onderaannemers mede op basis van de betrouwbaarheid van zijn in te zetten materieel; het materieel is van recente datum en van goede kwaliteit en voldoet aan de laatste eisen voor wat betreft verbruik en uitstoot; de crewtender wordt niet dagelijks ingezet: deze vaart twee keer per week (dinsdag en donderdag); hiermee behaalt de crewtender een reductie van 60%. B. Technische maatregelen: verlichting op de bakken door middel van dag- en nachtschakelaar; meer gebruik maken van Speed controle (vergelijkbaar met cruise control in een personenauto) op de sleepboten/multicat om economisch varen te introduceren / bevorderen op alle vaartuigen; mobilisatie van materieel voor het olie verwijderen, zagen en hijsen vindt allemaal plaats vanaf onze kades in Rotterdam (verkorte vaarafstand); alle materieelstukken gaan in één keer naar de projectlocatie, tijdens het project vindt bevoorrading van mensen en materialen 2x per week plaats met een kleiner schip. C. Gedragsbeïnvloeding: mensen aanspreken op onnodig verbruik van elektriciteit (dit is een item tijdens de start-up meeting van het project).

21 Naam Project Zandlevering Loswal Opijnenstraat & Nesserdijk Omschrijving Zandleveringen aan de gemeente Rotterdam Opdrachtgever Gemeente Rotterdam Datum gunning mid 2014 (Geplande) einddatum 2018 Locatie Loswal Opijnenstraat & Nesserdijk Status Het project loopt INZICHT Tabel: CO2 uitstoot Zandlevering Loswal Opijnenstraat & Nesserdijk gehele jaar 2014 onderdeel CO2-uitstoot (ton CO2) Gasverbruik Accomodatie 0 Elektriciteitsverbruik Accomodatie - Gasverbruik Asfaltcentrale 0 Elektriciteitsverbruik Asfaltcentrale 0 Brandstofverbruik Personenvervoer 9.84 Brandstofverbruik Materieel Elektriciteitsverbruik: trechters, materieel, weegbrug, transportbanden, elektrische kachels, accomodatie Totaal 171 Overzicht: CO2 uitstoot Zandlevering Loswal Opijnenstraat & Nesserdijk gehele jaar 2014

22 REDUCTIE Onderscheid kan worden gemaakt in maatregelen van organisatorische en van technische aard, en maatregelen die betrekking hebben op beïnvloeden van gedrag. A. Organisatorische Maatregelen duurzaamheidscriteria bij de aanschaf van producten, installaties, materieel en diensten; bijvoorbeeld inkoop apparatuur met hoog energielabel. B. Technische maatregelen: efficiëntere indeling van het terrein zorgt voor minder en kortere transportafstanden. C. Gedragsbeïnvloeding: campagne bewustwording medewerkers.

23 Naam Project Ruimte voor de Rivier IJsseldelta Omschrijving Het project maakt deel uit van het ruim dertig maatregelen tellende landelijke programma Ruimte voor de Rivier, dat tot doel heeft om het Nederlandse rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen. Het project omvat de zomerbedverlaging Beneden-IJssel over een lengte van 7,5 kilometer ter hoogte van Kampen. Opdrachtgever Rijkswatersaat en de Provincie Overijssel Datum gunning najaar 2014 (Geplande) einddatum 2019 Locatie Kampen Combinatie waarmee het project Isala Delta (Boskalis Nederland en Van Hattum en Blankevoort) wordt uitgevoerd Status Het project is momenteel in opstartfase INZICHT (nog niet beschikbaar) REDUCTIE (nog niet beschikbaar)

24 Naam Project Meerjarig Onderhoud Perceel G Omschrijving Onderhoud Maasmond (vak E & F), Calandkanaal tot havennummer 6309 en Beerkanaal tot havennummer Opdrachtgever Rijkswaterstaat Noordzee Datum gunning januari 2015 (Geplande) einddatum december 2017 Locatie Groot - Rijnmond Status Het project is nog niet gestart