RUP nr. 13 Hollebeek. Startnota

Transcriptie

1 RUP nr. 13 Hollebeek Startnota

2 Inhoud - Inleiding: nieuwe RUP-procedure - Planteam - Afbakening plangebied en ruimtelijke context - Te onderzoeken effecten - Parallelle instrumenten - Beoogde plandoelstelling 1

3 1. Inleiding: nieuwe RUP procedure Een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (hierna RUP) is een bestemmingsplan dat het mogelijk maakt een gebied een andere bestemming te geven dan het gebied had in het gewestplan. Naast het gewestplan kan een bestemming ook gespecifieerd worden in een Bijzonder Plan van Aanleg (BPA). Een BPA is de voorloper van een RUP en was een soortgelijk instrument in de ruimtelijke planning, waarmee het gewestplan kon gewijzigd worden. Merelbeke is al enkele jaren ontvoogd, wat er op neerkomt dat zij zelf mogen beslissen over de stedenbouw en ruimtelijke planning op hun grondgebied. Bij RUP s heeft de hogere overheid (Provincie Oost-Vlaanderen en Vlaams Gewest) nu enkel nog een schorsingsbevoegdheid. Indien zij na de definitieve vaststelling van een RUP door de gemeenteraad dit plan niet schorsen, wordt het definitief van kracht. Sinds 1 mei 2017 verloopt de procedure voor de opmaak van een RUP echter anders dan voordien het geval was. De huidige procedure wordt beschreven op figuur 1. 2

4 Figuur 1: Nieuwe RUP-procedure 3

5 De voornaamste wijzigingen in vergelijking met de procedure tot en met 31 mei 2017 zijn de volgende: - Samenstelling van een planteam met vertegenwoordigers en/of deskundigen van de sectoren die relevant zijn bij de opmaak van het RUP - 2 openbare onderzoeken, waarvan nu ook een openbaar onderzoek aan het begin van de procedure plaatsvindt - Minstens één openbaar participatiemoment - Een scopingnota waarin gedurende het hele RUP alle stappen beschreven worden - Geen verplichte plenaire vergadering - De mer-procedure loopt parallel met de opmaak van het RUP. 2. Planteam Jan Van Damme Ruimtelijk planner gemeente Merelbeke Ann De Ruyck Diensthoofd cluster ruimtelijk beleid gemeente Merelbeke Ivo Adam Diensthoofd cluster milieu en natuur gemeente Merelbeke Kristof De Groote Werkleider groenbeheer gemeente Merelbeke Rudi Vivile Diensthoofd cluster sport en recreatie gemeente Merelbeke Jacques Hulsbosch Voorzitter GECORO Merelbeke Bart Opstaele Ondervoorzitter milieuraad Merelbeke Steven Lafort Agentschap Natuur & Bos (AVES) Bruno Samain Provincie Oost-Vlaanderen (dienst Waterlopen) Tim De Keukelaere Schepen milieu en ruimtelijke ordening gemeente Merelbeke Pascal Rousseaux Schepen stedenbouw en openbare werken gemeente Merelbeke 3. Afbakening plangebied en ruimtelijke context 3.1. Situering Het plangebied van het Ruimtelijk Uitvoeringsplan nr. 13 Hollebeek (hierna RUP Hollebeek) situeert zich tussen de straten Hollebeekpark en de Hollebeekstraat, ten zuiden van de dorpskern van Merelbeke (zie figuren 2 en 3). Alle gronden binnen het plangebied zijn in eigendom van de gemeente. Een deel ervan is aangelegd als park (vijver, bomen en paden errond), het ander deel is een bos zonder intensief beheer (zie figuur 3). 4

6 Figuur 2: Situering plangebied 5

7 Figuur 3: Plangebied 3.2. Reikwijdte en detailleringsniveau Gezien de beperkte oppervlakte van het plangebied (+- 4 hectare) en de nabijheid van andere, natuurlijk waardevolle gebieden met een veel grotere omvang (Gentbos en Rotarybos op enkele honderden meters, Scheldevallei en Makegemse bossen op enkele kilometers), lijkt de invloedssfeer van het plangebied zich dan ook te beperken tot de nabije omgeving. De beperkte oppervlakte zorgt er tevens voor dat het detailleringsniveau vrij specifiek kan zijn Ruimtelijke context Historiek De vroegste (gedetailleerde) kaart van het plangebied is de Ferrariskaart van eind 18 de eeuw (figuur 4). Daarop is te zien dat het gebied zeer water- en bosrijk was. Deze kenmerken zien we ook terugkeren op de Vandermaelenkaart (midden 19 de eeuw). Op deze kaart zien we tevens de huidige contour van het park ontstaan (figuur 5). Deze contour wordt nog duidelijker weergegeven op de Atlas der buurtwegen (tevens midden 19 de eeuw) (figuur 6). Bij deze kaarten dienen we rekening te houden dat de aanduiding van het plangebied op de kaart niet 100% overeenkomt met de ligging die bedoeld werd. 6

8 Zo zien we dat de waterstructuur op de kaarten meer naar het noorden is ingetekend. Wat opvalt is dat tussen de periode 1780 en 1840 deze omgeving sterk gecultiveerd is geraakt. Waar dit in 1780 een moerassig en niet doorwaadbaar gebied was, zien we rond 1840 dat paden en waterlopen zijn aangelegd. We merken dan ook duidelijk de basis voor de bestaande straten Hollebeekpark en Burgemeester De Guchteneerelaan. Figuur 4: Ferrariskaart 7

9 Figuur 5: Atlas der buurtwegen Figuur 6: Vandermaelenkaart 8

10 Gedurende de periode verandert er weinig of niets aan de structuur van het plangebied en de onmiddellijke omgeving (figuren 7-9). Het gaat nog steeds om een nat en bosrijk gebied, waarbij op de locatie van de huidige vijver een gracht ligt. Figuur 7: Topografische kaart

11 Figuur 8: Topografische kaart 1939 Figuur 9: Topografische kaart 1969 Begin jaren 70 verandert het plangebied wel ingrijpend. Op de luchtfoto van 1971 zien we dat de Hollebeekvijver reeds uitgegraven is (figuur 10). Vermoedelijk werd het overtollige zand gebruikt om het gebied tussen 10

12 Hollebeekstraat en de straat Hollebeekpark op te hogen. We zien dan ook dat deze driehoek die vandaag bebost is in 1971 weinig of geen bebossing kent. Op eerdere kaarten wordt dit gebied echter telkens wel aangeduid als bebost gebied. Op het moment van de luchtfoto is men duidelijk bezig met het aanleggen van de Hollebeekstraat. Niet veel later wordt de wijk ontwikkeld en het aanwezige bosgoed gekapt. Op de luchtfoto van eind jaren 80 (figuur 11) merken we dat het driehoekig gebied naast de vijver opnieuw bebost geraakt en de onmiddellijke omgeving stilaan ontbost en verkaveld wordt. Een gelijkaardig beeld zien we op de topografische kaart van Daar wordt het driehoekig gebied (op figuur 12 in het oranje) ondergebracht in de categorie hakhout met laag struikgewas. Figuur 10: Luchtfoto

13 Figuur 11: Luchtfoto 1990 Figuur 12: Topografische kaart

14 Bestemming Momenteel is dit gebied door het gewestplan Gentse en Kanaalzone grotendeels bestemd als woongebied. Een zeer klein deel in het zuidwesten van het plangebied is bestemd als agrarisch gebied (figuur 13). Het driehoekig deel van het plangebied is tevens opgenomen in een verkavelingsplan (figuur 14). Figuur 13: Gewestplan Gentse en Kanaalzone 13

15 Figuur 14: Verkavelingsplan Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan In het GRS (beslissing deputatie Oost-Vlaanderen 16 maart 2006) wordt de omgeving van het Hollebeekpark enkele keren aangehaald. Dit is voornamelijk omdat het park deel uitmaakt van de vallei van de Hollebeek, die het Gentbos verbindt met de Scheldevallei. In het richtinggevend gedeelte wordt gesteld dat voor de Hollebeekvallei in het algemeen gestreefd moet worden naar een natuurlijke invulling, opdat Gentbos en Scheldevallei op een natuurlijke manier verbonden worden. Een mogelijke actie in het GRS is dan ook het beschermen en versterken van de vallei. Daarnaast kan de Hollebeekvallei in het geheel volgens het GRS fungeren als wijkgroen. Meer zelfs, het GRS duidt het Hollebeekpark aan als één van de vier volwaardige wijkparken (naast Ten Berg, Hukkelgembos en Wisselbos) in het voorstedelijk gebied. In het bindend gedeelte van het GRS wordt de vallei van de Hollebeek binnen de gewenste natuurlijke structuur geselecteerd als natte natuurverbinding. 14

16 4. Te onderzoeken effecten 4.1. Mobiliteit Op de topografische kaart (figuur 12) valt inzake mobiliteit op dat verschillende trage wegen door het plangebied lopen. Deze trage wegen zijn vandaag de dag nog steeds toegankelijk op het terrein en worden veelvuldig gebruikt door wandelaars, lopers en fietsers. Aan de noordelijke zijde sluiten de trage wegen aan bij de straat Hollebeekpark. Aan de westelijke zijde zien we dat een doorsteek wordt gevormd naar de Hundelgemsesteenweg, recht tegenover de Sallemeulekouter. Op Figuur 15 zien we dat het plangebied deels omsloten is door de lokale wegen Hollebeekstraat en Hollebeekpark. Het plangebied zelf is echter niet toegankelijk voor gemotoriseerd verkeer (uitgezonderd onderhoudswerken) Fauna en Flora Figuur 15: Stratenplan Op figuur 16 zien we duidelijk dat het plangebied overal minstens biologische waardevol is. In het plangebied komen volgende karteringen voor: - alluviaal elzen-essenbos - nitrofiel alluviaal elzen-essenbos 15

17 - eiken-haagbeukenbos - loofhoutaanplant - populierenbestand op vochtige bodem met ondergroei van kruiden of ruigte-vegetatie Op figuur 17 staat de Natura 2000-Habitatkaart weergegeven. Dit is een kaart die de Europees te beschermen habitattypes (47 types) en regionaal belangrijke biotopen (15 biotopen) weergeeft. In dit plangebied komen er minstens 2 Europees te beschermen habitattypes voor, namelijk bostypes 91 E 0 en Op de kaart zien we dat een groot deel van het plangebied in Habitatrichtlijn gebied ligt. Hier dient bij de bestemming van het plan dan ook zeker rekening mee gehouden te worden. Figuur 16: Biologische waarderingskaart 16

18 Figuur 17: Natura 2000 Habitatkaart 4.3. Water en bodem Door het plangebied loopt de waterloop die officieel geboekstaafd staat als OS214 (figuur 18). In de volksmond wordt deze waterloop de Hollebeek genoemd, waaraan het park en de omliggende straten dan ook hun naam ontlenen. Deze beek ontspringt enkele honderden meter ten oosten van het plangebied (omgeving Gentbos) en stroomt in westelijke richting langs het Hollebeekpark. Ondanks op figuur 18 lijkt dat de waterloop langs de zuidzijde van de straat Hollebeekpark loopt, loopt deze in werkelijkheid langs de noordzijde. De waterloop ligt dus binnen het plangebied. Enkele kilometer verder mondt de Hollebeek uit in de Melsenbeek. Deze stroomt op haar beurt in noordelijke richting naar de Schelde. Het plangebied is zelf niet overstromingsgevoelig, maar grenst in het zuiden wel aan een overstromingsgevoelig gebied (figuur 19). Inzake grondwater is het plangebied gelegen in een weinig kwetsbare zone (figuur 20). De Bodemkaart geeft aan dat de gronden van het plangebied Kunstmatig sterk vergraven gronden zijn (figuur 21). Zoals ook al te zien was op de historische kaarten heeft de mens dus mettertijd in dit gebied ingegrepen. 17

19 Inzake bodemverontreiniging komen de percelen niet voor op de gemeentelijke inventaris van risicogronden. Zowel bij OVAM als de gemeente zijn geen gegevens bekend over potentiële of aanwezige bodemverontreiniging. Het plangebied kent tenslotte weinig hoogteverschillen. Enkel in het zuiden van het plangebied zien we een talud die afloopt van zuidoost naar noordwest, in de richting van de vijver (figuur 22). Figuur 18: Waterlopen Figuur 19: Overstromingsgevoeligheid 18

20 Figuur 20: Grondwater kwetsbaarheid Figuur 21: Bodemkaart Figuur 22: Hellingenkaart 4.4. RVR-Toets 19

21 De RVR-toets werd uitgevoerd en gaf als resultaat dat het RUP niet verder voorgelegd moet worden aan de dienst Veiligheidsrapportering en er geen ruimtelijk veiligheidsrapport dient te worden opgemaakt (zie Bijlage 1) Conclusie Op basis van bovenstaande gegevens kunnen we concluderen dat de te verwachten milieu-effecten niet van die aard zijn dat een plan-mer zal moeten worden opgemaakt. Bij de herbestemming van het gebied dient wel gewaakt te worden over het natuurlijk karakter, aangezien we een groot deel van het plangebied in biologisch waardevol gebied ligt en tevens in Habitatrichtlijngebied. 5. Parallelle instrumenten Voorlopig worden geen parallelle instrumenten (zoals een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening, een overeenkomst met een eigenaar) in het vooruitzicht gesteld. 6. Beoogde plandoelstelling 6.1. Nulalternatief Een eerste alternatief, het nulalternatief, is de bestemming van woongebied volgens het gewestplan behouden. Het bos en de vijver kunnen blijven bestaan zoals vandaag, en in de toekomst kunnen de gronden, aan de hand van een nieuwe verkavelingsvergunning, dan snel ontwikkeld worden tot bouwloten, gezien de ligging in woongebied Doelstelling RUP De doelstelling van dit RUP is om de huidige invulling van het gebied zoveel als mogelijk behouden. Aangezien nu woongebied volgens het gewestplan van toepassing is, dient de huidige invulling (park, bos, natuur) dan ook bestemmingsgewijs gegarandeerd te worden. Bij de bestemming moet dan wel rekening gehouden worden met het recreatief gebruik van de vijver. Momenteel zit immers een visvereniging binnen het plangebied. Het lijkt aangewezen dat zij hun werking hier kunnen blijven bestendigen. Belangrijk is inzicht te krijgen in hoe de visvereniging hun toekomstige werking ziet en hoe die zich verhoudt tot de visie op de toekomstige bestemming. Zij zullen dan ook betrokken worden in het verdere planproces. Binnen de visie van behoud van de huidige invulling die het planteam voor ogen heeft voor dit gebied (Figuur 23) is het wenselijk om via het participatiemoment inzicht te verwerven in hoe de publieke opinie denkt over de volgende onderwerpen binnen het plangebied: - Toegankelijkheid 20

22 - Recreatie - Natuur en bos Figuur 23: Eerste voorstel invulling RUP Hollebeek Op basis van de informatie van het participatiemoment en de adviezen die binnenkomen tijdens het openbaar onderzoek kan het planteam dan omtrent deze drie thema s een visie gaan uitwerken, die moet leiden tot het voorontwerp RUP. 21

23 Bijlage 1: 22

24 23