FIETSPUZZELTOCHT. Pijnacker-Nootdorp

Transcriptie

1 Deze fietspuzzeltocht gaat door de gemeente. Het puzzelen zit niet in het vinden van de juiste weg, die is duidelijk aangegeven, maar in het beantwoorden van een 30- tal niet zo moeilijke vragen. De bedoeling is al fietsend en rondkijkend meer te weten te komen over onze gemeente. De vragen zijn opgesteld door het Historisch Genootschap Oud-Pijnacker en de vereniging Noitdorpsche Historiën. Het zal dus vooral gaan over geschiedenis, jaartallen! De puzzeltochten maken duidelijk dat elk dorp en elk buurtschap geschiedenis heeft. Geschiedenis is een vak op school, het is ook alles wat er tot en met gisteren is gebeurd. Daarover kunt u lezen in boeken en in archieven en daarvan ziet u sporen in het landschap: oude wegen en dijken, laaggelegen weiden en plassen. Het verleden is vooral ook zichtbaar aan oude gebouwen, waarvan er in onze gemeente aardig wat zijn aangemerkt als monument. De beschrijving van de tochten en de daarbij gegeven informatie is gericht op scholieren van ± 12 tot ± 16 jaar. Vanzelfsprekend kunnen ook jongeren of ouderen de puzzeltocht maken. En voor de ouders: U zou een familietochtje kunnen organiseren, waarschijnlijk wordt ook uw bekendheid met onze gemeente vergroot. En u wilt de jongsten van het gezelschap vast wel uitleggen dat de allereerste steen niet is gelegd door degene die op de eerste steen is vermeld. Veel plezier met deze leerzame puzzeltocht! Start op het Raadhuisplein in Pijnacker. 1. Welk jaartal staat boven de ingang van het witte huis? 2. Naast het witte huis is een gedenkteken; waar is dat voor? Je kunt nu beginnen met een wandelingetje: met de fiets aan de hand naar de andere kant van de Oostlaan; daar is op nr. 15 Van Ouds het Raadhuis. In dit café-restaurant vergaderde in vroeger tijden de gemeenteraad. Ook werden er rechtszittingen gehouden en werd het het Regthuys genoemd. 3. In de gevel is in 1994 een gedenksteen aangebracht door een vereniging die hier al vele jaren bijeenkomt. Hoeveel jaar al in 2003? Oostlaan 25 (uit 1775) is nu een kantoor. Ouderen die in Pijnacker geboren en getogen zijn noemen het ook wel het klooster omdat hier nonnen hebben gewoond die les gaven op de scholen die aan de overkant van de Oostlaan hebben gestaan. Het snookercentrum, verscholen achter het voorgebouw, was vroeger een schuilkerk. (Zie beschrijving bij de R.K. kerk in Nootdorp). 4. Als je door het hek naast het gebouw naar de achterkant kijkt, zie je nog een muur en ramen van de schuilkerk. Wat staat er op het mooie hek? Samengesteld door: Blad 1 van 6

2 Wandelend of fietsend langs de rotonde naar de spoorwegovergang. De in 1892 gebouwde R.K. kerk H. Joannes de Dooper, een kruisbasiliek, is evenals de pastorie gebouwd in neoromaanse stijl naar een ontwerp van de architect A.C. Bleys ( ), een bekende kerkbouwmeester. 5. Is de toren van deze kerk hoger of lager dan de herbouwde scheve toren?... Het 70 jaar oude parochiehuis is nu een partycentrum met een Franse naam. Het spoor over. De Hofpleinlijn is er sinds Links, naast de Wethouder van der Vaartlaan is een muurtje van een brug met een oude steen erin. Daarop kun je lezen dat in 1747 een jongen de eerste steen mocht leggen. Hoe oud was die jongen toen? Nu de Vlielandseweg fietsen tot het eind en bij de T-kruising rechtdoor. Wel goed uitkijken. Je bent nu op de Nieuwkoopseweg. Vroeger heette het hier Noucoop. Een cope was een pachtcontract tussen de graaf en pionierende boeren die het moerassige veenland wilden ontginnen. 7. Aan de Nieuwkoopseweg 11 is de Notelaer. In de zijmuur aan de kant van de weg laten de muurankers je weten hoe oud het gebouw is. Hoe oud is het? 8. Op de gevel van de boerderij op nr. 44 staat een jaartal. Welk? 9. En bij de veel oudere boerderij op nr. 46 staat naast het hoofdgebouw een klein rond gebouwtje met een puntdak? Waar zou dat voor hebben gediend? 10. Op deze weg zijn de even huisnummers rechts en de oneven links. Maar plotseling verandert dat. Hoe zou dat komen? 11. Aan de linkerzijde - ter hoogte van nr. 54 zie je een olifant! Welk jaartal vind je bij die olifant? Volgens overlevering stond hier in het begin van de 18 e eeuw een herberg voor de mensen die hun dagelijkse arbeid verrichtten met het afgraven van het veen. Hier is een grensdijk (de Balij Reijerskade) tussen de Nieuwe of Drooggemaakte polder en de Nootdorpse polder. De gevelsteen is na afbraak van de herberg gemetseld in de gevel van een boerderij die hier heeft gestaan. 12. Verder fietsend zie je rechts een fraaie oude boerderij. Welk jaartal staat op de boerderij? Bij de T-splitsing linksaf, de s-gravenweg op. Samengesteld door: Blad 2 van 6

3 Voor je die weg opgaat zie je schuin voor je, aan de rechterkant, twee huizen waarop s-gravenhof staat. Dat herinnert ons aan de tijd rond 1300, toen dit onontgonnen veengebied toebehoorde aan graaf Floris V. Je gaat nu het spoor over. Uitkijken. De eerste boerderij na de spoorwegovergang aan je rechterhand is een kleine, bijzonder aardig gerestaureerde boerderij van het Zuid-Hollandse type. Je kunt duidelijk een opkamer zien boven de kelderramen. 13. Bij de ingang van het erf van deze boerderij zie je twee dierenhoofden. Van welke dieren zijn de hoofden? 14. Aan het einde van de weg rechtsaf, de Kruisweg. Bijna aan het einde van deze weg staat links een groot complex. Welke naam staat er op de gevel? Dan linksaf, Oosteinde, en bij de stoplichten rechtsaf, Larixlaan. Rechtdoor blijven rijden, het fietspad op. Aan het einde van het fietspad rechtdoor en op de driesprong links aanhouden, Delflandstraat. Bij de volgende driesprong rechtsaf, Delflandstraat. Op de T-splitsing linksaf. Je bent nu op de Veenweg. 15. Recht tegenover de Delflandstraat zie je een ophaalbrug. Welke tekst staat er op deze gerestaureerde brug? Rijdend op de Veenweg zie je links de St. Bartholomeuskerk. In de 17e eeuw hebben de katholieken een nieuw bedehuis gebouwd aan de Veenweg. Dit kerkgebouw was een zogenaamde schuilkerk. De katholieke eredienst mocht na de Reformatie niet meer publiekelijk gevierd worden in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 nam de bouw van katholieke kerken een hoge vlucht. Uit deze periode dateert de huidige kerk die gebouwd is op het terrein van de tweede kerk. Hij is op 24 juli 1871 geconsacreerd. De kerk is ontworpen door architect E.J. Margrij ( ), een leerling van Dr P.J.H. Cuypers. De bouw van deze neogotische kerk duurde van 1869 tot Zij is gebouwd onder pastoor P.C.Th. Malingré die van 1864 tot 1876 in Nootdorp stond. (bron: pastor Koert Meijer, parochie-vicaris van Nootdorp.) Vlak voor de Kanaalweg ga je linksaf, het Jan Janssenpad op. 16. Wanneer won Jan Janssen de Tour de France? Aan het einde van het fietspad rechtdoor, Meidoornlaan. Samengesteld door: Blad 3 van 6

4 Bij de viersprong rechtdoor, Meidoornlaan. Aan het einde rechtsaf, Dorpsstraat. FIETSPUZZELTOCHT 17. Boven de deur van een huis aan je linkerkant zie je iets fraais. Welke benodigdheden uit de bouw kun je zien? Links zie je de zogenaamde Dorpskerk. De kerk die hier vroeger stond is in 1574 afgebrand, in 1708 verbouwd en in 1894 afgebroken; de 15 e -eeuwse toren is blijven staan. In 1895 werd de nieuwgebouwde kerk (3,50 m korter dan de oude) in gebruik genomen; het koorgedeelte, dat de oude kerk sierde, is niet weer opgetrokken. In 1971 werd de kerk gerestaureerd. 18. Tegenover de kerk vind je een aantal fraai gerestaureerde pandjes. Welke dierennaam kun je lezen op één van de pandjes? Aan het einde van de Dorpsstraat is rechts De Gouden Star, tegenwoordig een eetcafé. Het is een voormalige boerderij met voorhuis. Het voorhuis is na een grote brand in 1836 herbouwd. Begin 1900 werd het een uitspanning waar je ook rijtuigen kon huren. 19. Op de viersprong linksaf, Oudeweg. Net na de viersprong zie je rechts een oud pand. Wanneer is de coöperatie opgericht? Doorrijdend op de Oudeweg kom je bij de molen Windlust. De molen is in 1781 gebouwd op de hopsteegse toren (tussen de Oostpoort en de Koepoort) in Delft. Vanwege de overgang op stoomkracht werd de molen in 1885 verkocht aan de Nootdorpse molenaar Blonk. De houten bovenbouw (het 'achtkant') werd uit elkaar gehaald, naar Nootdorp vervoerd en daar weer in elkaar gezet. Een paar vragen over deze fraaie molen. 20. Welke naam tref je aan op de molen? 21. Hoe oud was de eerste steenlegger? 22. Wat voor type molen is dit geweest? Nu, na een blik over de Dobbeplas, over het fietspad naar Pijnacker. Bij het sportcomplex rechtdoor (andere kant van de weg) de Noordweg op. Rechts is er een boerderij uit 1882 waar je melk, boter en kaas kunt kopen. 23. Vraag vervallen. Samengesteld door: Blad 4 van 6

5 24. Op nr 39 staat een mooie oude Delflandse boerderij, waar je goed de ramen kunt zien van de kelder met daarboven de opkamer. Staat er een jaartal op de gevel en staat er iets op het hek? Ook nr. 29 is een boerderij uit de 17 e eeuw, gerestaureerd in De Noordweg en de Kerkweg zijn oude wegen waaraan eeuwen geleden enkele houten boerderijtjes stonden, die in de Gouden Eeuw werden herbouwd in steen. Dat kostte ook toen veel geld. Het ging blijkbaar goed met de handel in boter en kaas. Er ligt hier een kleilaag, waarop het beter bouwen is dan op veengrond. Bij het kruispunt met de Laan rechtdoor de Kerkweg in. 25. Kerkweg 36 is een heel mooi huis met een tuitgevel die op een torentje lijkt. Staat ergens op de gevel wanneer het huis is gebouwd? 26. Kerkweg 56 is een boerderij uit Wat staat er op het hek? 27. En welk jaartal staat er op de oude boerderij op nr. 74? 28. Nr 88 is een oud boerenhuis, nu een atelier. Van welk jaar is dat huis? Dan ben je bij de dorpskerk, Koningshof 3. Koningshof 1 is de pastorie uit De kerk is ouder, in 1892 gebouwd op de fundamenten van een kerk die hier 800 jaar geleden al stond. 29. Tussen het ingangshek en de kerk zie je enkele stenen in het gras. Wat was er op die plek? De toren was een bezienswaardigheid, hij stond zo scheef dat hij dreigde om te vallen. In april 1940 wilde men hem stutten, maar hij stortte in. 30. In welk jaar is de herbouw van de nu rechte toren gereedgekomen? In de toren hangt een luidklok die gemaakt is in 1434; dat is oud! Dit is het einde van de fietspuzzeltocht. We hopen dat je genoten hebt van al het fraais onderweg. Samengesteld door: Blad 5 van 6

6 ANTWOORDFORMULIER Vraag 1... Vraag Vraag 2... Vraag Vraag 3... Vraag Vraag 4... Vraag Vraag 5... Vraag Vraag 6... Vraag Vraag 7... Vraag Vraag 8... Vraag Vraag 9... Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Vraag Samengesteld door: Blad 6 van 6