Hobuechen 1135 vzw. Museumbrochure

Transcriptie

1 Hobuechen 1135 vzw Museumbrochure

2 Historische Kasteelwandeling

3 De Burgemeesterszaal Jozef Lambrechts wordt de eerste burgemeester in 1831 na de verkiezingen van 13 november In 1831 zijn er nieuwe verkiezingen voor uitbreiding van de gemeenteraad van 7 naar 9 leden. Dokter Jozef Lambrechts wint deze verkiezingen met 57 van de 59 stemmen. Het Voorlopig Bewind stelt hem aan als verantwoordelijke en wordt dan ook burgemeester in 1832 en blijft dit tot Later wordt er een straat naar hem genoemd, de Lambrechtsstraat. Aanvankelijk woont hij op de hoek van de Elststraat en de Kioskplaats. Later vestigt hij zich in de Kapelstraat 17, waar nu het Volkshuis staat. Na de verkiezingen van 1878 wordt Jules Pauwels dienstdoende burgemeester. Omdat de liberale minister weigert hem voor te dragen als burgemeester, kan hij de functie niet officieel uitoefenen. Jos Karsseleers volgt Jozef Lambrechts op als dienstdoende burgemeester in Karsseleers behoort tot de katholieke strekking vermits hij al voorzitter is van de kerkfabriek vanaf Hij blijft 3 jaar burgemeester. Op 31 december 1893 wordt hem een ereteken eerste klas toegekend voor zijn verdiensten in het armbestuur, als lid en voorzitter van de commissie van het gasthuis en als voorzitter van de kerkfabriek. Jozef Cop wordt de volgende burgemeester in Hij oefent het beroep van pottenbakker uit zoals Jules Pauwels. Ook hij blijft slechts 3 jaar burgemeester. Jules Pauwels neemt het burgemeesterschap over in Hij houdt het vol tot 1890, wanneer de liberalen de verkiezingen winnen. Een klacht volgt om de geldigheid van deze verkiezingen aan te vechten. Uiteindelijk worden er opnieuw verkiezingen gehouden op 15 maart Die leveren een nog beter resultaat op voor de liberalen. Zij behalen de meerderheid in de gemeenteraad.

4 Op 20 oktober 1891 wordt Karel Van de Perre de vijfde burgemeester van Hoboken. In 1896 eindigt zijn burgemeesterschap. Hij is een liberale, vrijzinnige brouwer. Hij moet samenwerken met als schepenen de katholiek Karsseleers en de liberaal Vekemans, notaris en fanatiek antiklerikaal. Hij wordt in de daaropvolgende jaren de belangrijkste politieke figuur in de gemeente. In deze periode verscherpt de strijd voor het algemeen stemrecht. Alle mannen vanaf 30 jaar die reeds 3 jaar in de gemeente wonen, krijgen 1 stem, maar belastingbetalers, eigenaars, spaarders of gediplomeerden krijgen meerdere stemmen, tot maximum 4. Uit angst voor het opkomend socialisme voert men in 1900 opnieuw het systeem van de evenredige zetelverdeling in. Na onenigheid in de liberale partij verlaat Alfons Spaepen in 1893 met enkele vrienden van de Liberale Bekwaamheidskiezersbond deze partij, snel gevolgd door anderen. Zij stichten een nieuwe partij, de Verenigde Werklieden, later herdoopt tot Belgische Werklieden Partij, de B.W.P. Toch winnen de liberalen de gemeenteverkiezingen van 19 november Zij stellen Van de Perre opnieuw voor als burgemeester. Het wordt lang wachten. De minister benoemt echter dokter Louis Coen tot burgemeester ook al is die niet verkozen tot gemeenteraadslid. Dit wordt opgelost door het ontslag van het katholiek raadslid Jan Van der Aa, zodat Louis Coen zijn plaats kan innemen en de eed aflegt als nieuwe burgemeester op 10 januari Hij blijft in functie tot Onze zevende burgemeester wordt Emiel Van Damme, van 1912 tot In 1921 wordt Richard Marnef de achtste burgemeester. Hij moet de fakkel doorgeven in 1939.

5 In 1939 wordt Victor De Bruyne burgemeester, met de op één na langste ambtsperiode die duurt tot Emiel Vermeiren wordt de tiende en laatste burgemeester van Hoboken, van 1976 tot De fusie met Antwerpen staat een langere ambtsperiode in de weg. De burgemeesters oefenen hun functie uit in een gemeentehuis. Zo zijn er drie gemeentehuizen geweest in Hoboken. Het eerste gemeentehuis van Hoboken. wordt opgericht in 1831, op de huidige Kioskplaats, ter hoogte van de Kapelstraat. In dit gebouw is er ook een school, de onderwijzer woont er, en er is een gevangenis. In 1888 wordt er een nieuw gemeentehuis opgericht, tussen de Elststraat en de Walstraat. Het kenmerkt de Dorpsplaats als centrum van het dorp. In 1987 wordt dit gemeentehuis afgebroken.

6 In 1937 wordt kasteel Sorghvliedt aangekocht, dat na de Tweede Wereldoorlog omgevormd wordt tot gemeentehuis en na de fusie van Antwerpen heet het districtshuis. Deze overblijfselen van de dwergolifant van Hoboken worden ontdekt tijdens de bouw van het fort van Hoboken in Deze vondst is de enige in haar soort voor ons land en is het enige gebeente dat ooit in de ondergrond van onze gemeente werd gevonden. Door onderzoek heeft men vastgesteld dat de verschillende beenderen van één individu afkomstig zijn. Het blijkt om een volwassen wijfje te gaan. Door vergelijking van deze overblijfselen met die van de gewone mammoet kan men besluiten dat deze dwergolifant tot een ander, duidelijk onderscheiden, soortelijk type behoort. Door een aantal kenmerkern is hij verbonden met de Elephas antiquus: zijn niet zeer brede maaltanden, met dikke platen, betrekkelijk weinig in aantal, voorzien van een brede cementboord en de schijf die in het midden een hoekige uitzetting heeft, de kenmerken van het onderkaakbeen en de lichte kromming van de slagtanden. Het enige verschil bestaat in de kleinere breedte van de schijven van de maaltanden. De Elephas antiquus was de grootste olifantensoort, groter dan alle gekende zoogdieren, maar hij is ook nauw verwant met dwergvormen met een schofthoogste van ten hoogste twee meter, soms zelfs maar één meter. De olifant van Hoboken behoort tot deze laatste categorie van de Elephas antiquus. Een opperarmbeen werd op dezelfde plaats gevonden; door de kleine afmetingen en de verschillen met de gewone mammoet, behoort het wellicht tot dezelfde soort van dwergolifanten, maar door zijn verschillende fossilisatie moet het afkomstig zijn van een tweede individu.

7 De gang tussen Burgemeesterszaal en Archiefzaal Aan de rechterkant hangt een foto van de voetbalploeg van Hoboken KSK, Kampioen van België - Bevordering tijdens het seizoen Het paneel aan de linkerkant is een afbeelding van Castellum of kasteel van Hoboken, dat tegenover de kerk stond. Nu behoort Hoboken bij Antwerpen, maar in 1135 (de tot heden oudste vermelding van de naam van het dorp) en tijdens het ancien régime maakte het dorpje deel uit van Brabant (en niet Vlaanderen, de Schelde vormde de grens tussen Vlaanderen en Brabant) en was de hertog van Brabant hier baas. Het hertogdom Brabant was heel groot, ongeveer de huidige provincies Noord-Brabant, Antwerpen, Vlaams- en Waals-Brabant, en een deel van Limburg, en dus moeilijk te besturen. Daarom gaf de hertog stukken grond aan familie en vrienden in leen. Zij moesten er hem wel elk jaar een som geld voor geven en hem bij een eventuele oorlog met soldaten komen helpen. Zij mochten met het leen doen wat ze wilden, zelfs ontlenen of verkopen. Het bleef echter eigendom van de hertog van Brabant. De Nederlandse koning, Willem van Oranje, was ooit heer van Hoboken, maar moest het verkopen om zijn oorlogen te kunnen betalen. In 1545 verkoopt hij het aan Erasmus Schetz, een rijke bankierszoon uit Antwerpen, die zich dan heer van Hoboken mag noemen. Deze koopt een huis, gelegen tegenover de kerk, op de hoek van de huidige Louisalei en Berkenrodelei, van de heren van Berchem en verbouwt het tot een waar kasteel. Nazaten van deze rijke koopman hebben een belangrijke inbreng in de Antwerpse geschiedenis. In 1600 wordt de heer van Hoboken voor zijn diensten aan de hertog van Brabant tot baron geproclameerd en wordt Hoboken een baronie. Een latere telg wordt graaf en Hoboken wordt daardoor een graafschap. Nog later, in 1717, wordt Hoboken een hertogdom. Hoboken is in die tijd een dorp met heel veel groen. Het is er rustig leven en daarom bouwen heel wat Antwerpenaren er een buitenverblijf, een huis van plaisantie, waar ze het drukke Antwerpse leven kunnen ontvluchten. Op de volgende bladzijde ziet U enige van de vele foto s van de hoven van plaisantie die ons museum in bezit heeft. Zij bevinden zich in de Fotozaal.

8 De Fotozaal

9 In de Fotozaal bewaren wij allerlei foto s van o.a. de vroegere scheepswerf Cockerill Yards, het District Hoboken, families, verenigingen, bedrijven en scholen. Ook allerhande affiches worden hier opgeslagen in zuurvrije dozen. De geschiedenis van het gebouw van de Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte-kerk wordt er weergegeven aan de hand van diverse maquettes, beginnend bij het ontstaan als houten kapel en eindigend met de huidige situatie. Hieronder ziet U foto s van een aantal van deze maquettes.

10 Op Moretusburg heeft ooit het Birgittijnenklooster gestaan met kloosterkerk waarin verschillende heren en dames van Hoboken begraven werden. Ook hiervan werden een aantal maquettes gemaakt: hieronder de kloosterkerk en een paar bijgebouwen. Hoboken bestaat tegenwoordig uit 4 parochies, namelijk de Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte-parochie in het centrum, de Heilig-Hart-parochie aan de Krügerstraat, de Heilige-Familie-parochie (Don-Bosco) aan de Sint-Bernardsesteenweg en de Sint-Jozefsparochie op Moretusburg. Rechts de maquette van de Sint-Jozefskerk.

11 De Hobsor-zaal De Hobsor-zaal was ooit de onderzoekskamer van de dokter van het gezondheidscentrum. U komt er meer te weten over het wegen en het meten van baby s en kinderen. U vindt er allerhande materiaal dat gebruikt werd voor de werking van Kind en Gezin. Hieronder een impressie via een aantal foto s. In drie vitrinekasten vindt U Hobokense trofeeën, herinneringen aan de Hobokense brouwerijen en allerhande Hobokense artefacten. In de vroegere kleedkamers worden Hobokense gebruiksvoorwerpen bewaard, herinneringen aan oude ambachten.

12 De Centrale Ontvangstzaal Deze zaal herbergt een aantal vaste collectiestukken, zoals een luchtfoto van de vroegere Cockerill-werf en twee kaders met foto s van de gesneuvelden tijdens de twee wereldoorlogen. Hieronder één van deze kaders. Deze zaal laat ons toe om geregeld wisselende tentoonstellingen op te bouwen. Meestal gaat het om vier tentoonstellingen per jaar. De museummedewerkers zullen u met veel plezier een rondleiding geven of bijkomende informatie verstrekken.

13