Ontwikkeling door innovatie

Transcriptie

1 Ontwikkeling ng door innovatie Jaarbericht 2011

2 Inhoudsopgave Koers houden Koers houden Kerncijfers Agrifirm Feed & Agrifirm Plant in vogelvlucht Ontwikkeling door innovatie Familie Nijhof, melkveehouders in Schuinesloot Verslag hoofddirectie Een jaar met twee gezichten Ontwikkeling door innovatie Familie Jennissen, loonbedrijf en melkveehouders in Den Dungen Agrifirm Feed Sterk door nieuwe producten en concepten Ontwikkeling door innovatie Familie Hannen-Mevissen, varkensen pluimveehouders in Heibloem Agrifirm Plant De teler centraal Gang van zaken dochterondernemingen in 2011 Agrifirm in Het afgelopen jaar is nu ook financieel afgerond binnen onze coöperatie Agrifirm. Onze ledenraad heeft de cijfers besproken en goedkeuring gegeven. 2011, het eerste jaar dat Agrifirm actief was in de markt. Het was een jaar met twee gezichten. Aan de ene kant heeft de onderneming de fusiebeloften waar kunnen maken; er is extra voordeel gecreëerd voor de leden/klanten. Dat was de bedoeling: voordelen realiseren en deze direct doorgeven aan de leden! En ons marktaandeel is daarbij gegroeid. Ook de resultaten van de niet-leden bedrijven zijn bevredigend. Zowel in binnen- als buitenland draaien deze ondernemingen goed. Stabiele groei die voortgezet kan worden. Het financiële resultaat daarentegen is tegengevallen. Hogere rentelasten door met name meer werkkapitaal en een daling van de resultaten van minderheidsdeelnemingen, drukken de winst over Een belangrijk deel van de oorzaken ligt buiten onze invloedsfeer, maar een aantal dingen kunnen we nog beter doen. Kortom: geen reden om de koers te wijzigen, maar wel hier en daar blijven aanpassen. Dat is ondernemen, keuzes maken en steeds beter worden. We gaan voort op de weg van vernieuwende producten om het resultaat op het boerenerf te verbeteren. Daarmee ondersteunen we de ontwikkeling van de bedrijven van de leden. Dat zit in onze coöperatieve genen; dat zullen we blijven doen! In deze uitgave vindt u onder het motto ontwikkeling door innovatie een aantal voorbeelden van ondernemers die generatie op generatie bouwen aan hun bedrijf. Met resultaat, omdat ze vasthouden aan hun plan en elke dag blijven inspelen op de omgeving. Succesvolle ontwikkeling lukt alleen als we koers houden en steeds beter worden; op onze bedrijven en in de coöperatie. Theo Koekkoek, voorzitter Raad van Commissarissen jaarverslag agrifirm Het complete jaarverslag 2011 van Agrifirm is te vinden op Naast een overzicht van de gang van zaken vindt u daar ook de complete jaarrekening met toelichting en video s van o.a. de ondernemers uit dit Jaarbericht. ontwikkeling door innovatie Dit jaarbericht over de gang van zaken bij Agrifirm in 2011 heeft als thema Ontwikkeling door innovatie. Agrifirm werkt continu aan verbetering en ver nieuwing om het resultaat van boeren en tuinders te verbeteren. Zij ontwikkelen hun bedrijven om continuïteit te behouden; van generatie op generatie. Ontwikkeling ng door innovatie Jaarbericht 2011 contact Boogschutterstraat 1a, 7324 AE Apeldoorn, Postbus 20000, 7302 HA Apeldoorn, T (088) , F (088) , E info@agrifirm.com 2 agrifirm jaarbericht 2011

3 Het resultaat van , , Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat ligt met 17,5 miljoen euro hoger dan in 2010, toen het grootste deel van de fusiekosten zijn genomen... Kerncijfers (in miljoenen euro s) Ontwikkeling door innovatie V.l.n.r.: Rob de Weger, Marcel Saat en Klaas Geschiere. Omzet en resultaat Netto-omzet Bedrijfsresultaat (excl. bijzondere lasten) 23,5 37,2 (als % van de omzet) 1,0 % 1,9 % Bijzondere lasten 6,0 22,7 Bedrijfsresultaat 17,5 14,5 Financiële baten en lasten -6,7-2,4 Resultaat deelnemingen 5,6 13,6 Resultaat voor belastingen 16,4 25,8 Nettoresultaat 10,0 24,7 Financiële baten en lasten Financiering maar de financiële baten en lasten vallen in 2011 negatiever uit, vooral door hogere rentekosten voor werkkapitaal, veroorzaakt door hogere prijzen van grondstoffen... -2,4-6,7 Groepsvermogen 367,4 367,8 Voorzieningen 17,6 30,9 Langlopende schuld 20,4 27,1 Kortlopende schuld 398,7 332,9 Totaal vermogen 804,1 758,7 Groepsvermogen in % van totaal vermogen 45,7 % 48,5 % 13,6 5, resultaat deelnemingen... terwijl de minderheidsdeelnemingen acht miljoen euro minder bijdroegen in de winst... 24, Kapitaalgebruik Immateriële vaste activa (boekwaarde) 56,8 52,5 Materiële vaste activa (boekwaarde) 189,2 189,2 Financiële vaste activa 126,2 127,4 Brutowerkkapitaal 418,1 369,7 Liquide middelen 13,8 19,9 Totaal van de activa 804,1 758,7 Activa Bruto-investeringen 44,0 50,9 Afschrijvingen 37,1 35,8 Leden- en klantenkortingen 9,5 21,4 Aantal medewerkers in dienst Ultimo boekjaar (in fte) resultaat na belastingen en het nettoresultaat uitkomt op 10,0 miljoen euro , Afzet (x ton) Mengvoeders Vochtrijke voeders Granen, aardappelen, uien en peen Kunstmeststoffen Gewasbeschermingsmiddelen (in miljoenen euro s) 119,5 104,9 Agrifirm jaarbericht

4 Agrifirm Feed (NL) - afzet in tonnen Agrifirm Feed in vogelvlucht Agrifirm Feed realiseerde in 2011 een totale afzet van ton. Dat is een daling van 2,3 procent ten opzichte van De daling heeft vooral te maken met een krimpende markt. De veevoermarkt liet door de moeilijke marktomstandigheden een geschatte krimp zien van 4,5 procent. De omzet Varkens Rundvee Vleespluimvee Legpluimvee Overige van Agrifirm Feed is ten opzichte van de markt dus minder sterk gedaald dan gemiddeld. Dat betekent een groei van het marktaandeel. Het resultaat van Agrifirm Feed was iets lager dan vorig Agrifirm Feed Europa - afzet in tonnen jaar door het voeren van een scherp prijsbeleid België Polen Duitsland Hongarije Agrifirm Plant - omzet x euro Europa De voerbedrijven in België en Duitsland, die beide in de loop van 2011 overgingen naar de naam Agrifirm, laten eveneens een lichte daling van de afzet zien. Deze daling werd veroorzaakt door het stoppen van loonproductie (België) en een gewijzigde marktaanpak (Duitsland). De voerbedrijven in Polen en Hongarije laten een omzetstijging zien van respectievelijk 4 en 3 procent. Dit ondanks het feit dat ook deze markten een moeizaam jaar kenden. Agrifirm is in Hongarije marktleider, het Poolse bedrijf wil groeien tot een top 5 positie. In 2012 gaan beide bedrijven verder onder de naam Agrifirm, namelijk Agrifirm Polska en Agrifirm Magyarország Zrt Zaai- en pootgoed Granen Meststoffen Gewasbescherming Overige Agrifirm jaarbericht 2011

5 Ontwikkeling door innovatie Agrifirm Plant in vogelvlucht Agrifirm Plant behaalde in 2011 een goed resultaat. In de meeste sectoren steeg de omzet. De totale geconsolideerde omzet steeg met twintig procent tot 365 miljoen euro, mede als gevolg van hogere graan- en kunstmestprijzen. Ook de omzet uit de overige activiteiten steeg sterk. De omzet in de productgroep meststoffen liet een groei zien. De omzet in de productgroepen zaai- en pootgoed en gewasbeschermingsmiddelen daalde. De productgroepen granen, gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen dragen elk met ongeveer 30 procent bij aan de omzet en blijven daarmee de belangrijkste activiteiten. Het marktaandeel van Agrifirm Plant groeide in de bollenteelt. In de akkerbouw en fruitteelt bleef het marktaandeel gelijk. Dit heeft ook te maken met de omstandigheden in de markt. De graanoogst in het noorden van Nederland verliep bijzonder moeizaam met tegenvallende opbrengsten. Agrifirm Plant heeft zich in 2011 ook op een nieuwe markt gericht met de diensten voor de sector Openbaar Groen. omzet feed Totale omzet Feed ca. 4.3 miljoen ton 27% België, Duitsland, Polen en Hongarije 28 Alle districten leveren afgevaardigden voor de Ledenraad. Tot eind maart 2011 telde de Ledenraad 110 leden. Vanaf 1 april 2011 telde de Ledenraad 97 personen. De Raad van Commissarissen telt 12 leden. 73% Nederland Aantal leden van de coöperatie: Agrifirm is met dochterondernemingen actief in 12 landen: Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Roemenië, Hongarije, Polen, Oekraïne, Bulgarije, Rusland en China. agrifirm jaarbericht

6 Ontwikkeling door innovatie Bernard, Ben en gerben nijhof melkveehouders in Schuinesloot (OV) Bernard nijhof (84) komt oorspronkelijk uit Twente. Daar had hij een gemengd bedrijf dat hij in 1979 verkocht om een nieuw bedrijf in Schuinesloot te starten. Tegenwoordig is alles groter en meer gespecialiseerd. We begonnen op het nieuwe bedrijf met 40 koeien en toen mijn zoons het overnamen hadden we 100 koeien. Dankzij de mechanisatie kan dat allemaal. Bernard nijhof (84) Tegenwoordig is alles groter en meer gespecialiseerd. Zijn zoon Ben nijhof (50) heeft, samen met zijn broer Gerard, het bedrijf weer verder uitgebreid. We hebben nu 160 koeien en 80 hectare grond. Door de schaalvergroting moet je het bedrijf verder optimaliseren en automatiseren. Wij melken de koeien met drie robots. In combinatie met weidegang, want dat vinden we heel belangrijk, en het loopt als een trein. gerben nijhof (19) wil niet meer verder groeien. Mijn vader en oom doen het bedrijf samen, ik moet het toch alleen doen. Daarom wil ik nog verder optimaliseren en automatiseren en het landwerk uitbesteden, zodat ik mijn tijd aan de koeien kan besteden. Dat vind ik belangrijk, ook omdat dierenwelzijn steeds belangrijker wordt. Je moet sterke koeien fokken en zorgen dat je ze gezond houdt. Een videoportret van de familie Nijhof en vier andere familiebedrijven vindt u op jaarverslag agrifirm jaarbericht 2011

7 rubriek Ben nijhof (50) gerben nijhof (19) Wij combineren melkrobots met weidegang. Het loopt als een trein. Ik wil het bedrijf verder automatiseren, zodat ik al mijn tijd aan de koeien kan besteden. agrifirm jaarbericht

8 Hoofddirectie optimistisch over Ledenvoordeel en kernactiviteiten Een jaar met twee gezichten Het nettoresultaat van Agrifirm daalde in 2011 naar tien miljoen euro. Toch zit de hoofddirectie niet in zak en as. De daling is grotendeels het gevolg van incidentele en externe factoren, die buiten de kernactiviteiten van Agrifirm liggen. En nog belangrijker: de fusievoordelen worden doorgegeven aan de markt. Ze komen rechtstreeks bij de leden terecht. Ook dat drukt de winst, maar is voor de leden voordelig. In het eerste jaar van haar bestaan heeft Agrifirm de doelstellingen van de fusie waargemaakt. Meer innovatiekracht, lagere bedrijfskosten en scherpere inkoopcondities hebben in 2011 geleid tot voordeel voor de leden. Dit voordeel is in de vorm van betere condities (prijs en klantvoordeel) rechtstreeks ten goede gekomen aan de leden van de coöperatie. We zijn tevreden over deze gang van zaken. De fusie brengt wat we ervan hadden verwacht. Onze klanten en onze medewerkers zien die voordelen. Ik verwacht dat we dit succes in onze kernactiviteiten verder kunnen uitbouwen, aldus voorzitter van de hoofddirectie Ton Loman. Financieel In financiële zin was 2011 voor Agrifirm een jaar met twee gezichten. De omzet steeg naar 2,3 miljard euro (2010: 2,0 miljard). Deze stijging is voor een belangrijk deel het gevolg van de hogere prijzen van grondstoffen voor veevoer, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Voor Agrifirm betekende dit een stijging van de kosten van werkkapitaal, waardoor de financiële baten en lasten uit kwamen op - 6,7 miljoen euro. Ook de scherpere prijsstelling in de ledenbedrijven Agrifirm Feed en Agrifirm Plant drukte de winst. Daarnaast behaalden de minderheidsdeelnemingen gezamenlijk een acht miljoen euro lager resultaat dan in Agrifirm jaarbericht 2011

9 Ontwikkeling door innovatie < De hoofddirectie 2011 van Agrifirm voor het nieuwe hoofdkantoor in aanbouw: v.l.n.r. Joost Helsen, Ton Loman, Kees Sijssens, Jaap Vessies en Ad Wals. Group uit op 10 miljoen euro, een daling met ruim 14 miljoen ten opzichte van het jaar ervoor. Agrifirm behoudt met een solvabiliteit van 45,7 procent een sterke financiële positie. Prestaties In 2011 voerde Agrifirm diverse aanpassingen door in het kader van de fusie. Zo vond een harmonisatie plaats van de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden van het personeel. Om tot optimale prestaties te komen zijn diverse efficiëncy projecten opgestart. Een van de eerste projecten in België heeft de logistieke kosten van onze voerfabriek daar al fors verlaagd, geeft operationeel directeur Joost Helsen als voorbeeld. van Agrifirm Plant. Dit heeft als doel om de kosten van producten en diensten te verlagen. In dat licht staat ook de voorgenomen samenvoeging van de analyselaboratoria van CCL en Pre-Mervo Kwaliteitsdienst. Agrifirm verwacht de ingezette lijn van succes in de kernactiviteiten te kunnen uitbouwen. Natuurlijk zijn we niet tevreden over de winstdaling in Maar als je het goed analyseert, dan zie je dat we met onze kernactiviteiten De reorganisatie in het kader van de fusie heeft ertoe geleid dat meer medewerkers de organisatie hebben verlaten dan eerder was gepland. Tegenover de extra besparingen die dit met zich meebrengt staan hogere reorganisatiekosten, die volledig in 2011 zijn genomen. Dit is in 2011 een last. De lagere personeelskosten die het gevolg zijn, werken positief door in 2012 en verdere jaren, aldus financieel directeur Jaap Vessies. Kernactiviteiten Tegenover de factoren die het resultaat drukten, stond de voorspoedige gang van zaken in de kernactiviteiten in binnenen buitenland. Gezamenlijk realiseerden deze ondernemingen in 2011 een hoger resultaat dan een jaar eerder. Al met al kwam het nettoresultaat van Agrifirm Risico s De toenemende volatiliteit op de grondstofmarkten maakt risicomanagement een nog belangrijker aandachtspunt voor Agrifirm. Dit geldt zowel voor grondstoffen voor veevoer als voor die van bijvoorbeeld kunstmest. In 2011 ontwikkelde en implementeerde Agrifirm nieuwe instrumenten om de prijsrisico s op deze markten te beheersen. Ton Loman: De fusie brengt wat we ervan hadden verwacht. Toekomst In 2012 wordt het fusietraject definitief afgerond met de sluiting van twee productielocaties (Utrecht en Maasbracht), het invoeren van een vierploegendienst in alle productievestigingen en het aanpassen van de logistieke operatie De hoofddirectie 2012: Jaap Vessies, Ton Loman en Joost Helsen. prima op koers liggen, aldus Loman. Hij wijst op de vele innovaties die Agrifirm op de markt brengt, in Nederland en daarbuiten. Daarmee zijn onze klanten succesvol en groeit ons marktaandeel. Ik merk aan de markt en aan onze mensen dat we de juiste lijn te pakken hebben. Die trekken we door in Het resultaat van onze klanten en leden staat daarbij voorop. Ton Loman licht de jaarcijfers van Agrifirm in een video toe op U kunt daar ook de complete jaarrekening downloaden. Agrifirm jaarbericht

10 Ontwikkeling door innovatie toon sr., toon jr. en théon jennissen loonbedrijf en melkveehouders in Den Dungen (NB) toon jennissen sr. (81) begon in 1955 met een gemengd veebedrijf in Den Dungen. In 1967 kwam ik door de ruilverkaveling op een nieuwe plek terecht en daar ben ik begonnen met 40 melkkoeien. In de loop der jaren is dat gegroeid tot 100 koeien en daarnaast ben ik in het loonwerk gestapt. Ik had drie jongens, en die moest ik toch aan het werk houden. Dus heb ik de eerste trekkers gekocht en het bedrijf zo ontwikkeld dat er voor alle drie een toekomst was. toon jennissen sr. (81) Ik heb het bedrijf zo ontwikkeld dat er voor alle drie de zoons een toekomst was. toon jennissen jr. (47) runt het bedrijf, met loonwerk, grondverzet, mestdistributie en melkvee nu samen met zijn twee broers. Toen ik in 1984 in het bedrijf kwam, was het loonwerk een kleinschalige tak. In 1995 namen we een ander bedrijf over en sindsdien zijn we uitgegroeid tot 40 man personeel. Ik wil voorop blijven lopen en denk dat kennis, voorlichting en de juiste partners daarbij heel belangrijk zijn. Je kunt het als boer niet alleen. théon jennissen (17) is de zoon van Toon (jr.). Hij wil samen met zijn drie neven het bedrijf van hun vaders overnemen. Ik wil me dan vooral met het melkvee bezighouden en groeien en tot 240 koeien. Ik wil het bedrijf blijven wikkelen, zowel het loonwerk ont- als de melkveetak. Ik denk dat het belangrijk is om een goede ondernemer te zijn. Zolang je het beter doet dan de rest, blijft het altijd goed gaan. Een videoportret van de familie Jennissen en vier andere familiebedrijven vindt u op jaarverslag agrifirm jaarbericht 2011

11 rubriek toon jennissen jr. (47) théon jennissen (17) Toen ik in het bedrijf kwam, deden we kleinschalig loonwerk. Inmiddels hebben we veertig man personeel. Ik wil een goede ondernemer zijn. Zolang je het beter doet dan de rest, blijft het altijd goed gaan. agrifirm jaarbericht

12 Agrifirm Feed Sterk door nieuwe producten en concepten agrifirm feed levert in nederland kwaliteitsvoeders en tal van andere producten en diensten aan ondernemers in de veehouderij. op 1 januari 2011 werd het startschot voor agrifirm feed gegeven stond dan ook in het teken van de integratie van cehave landbouwbelang voeders en de veehouderijactiviteiten van agrifirm in meppel. Directeur Wim Maaskant kijkt tevreden klant voorop gezet. De focus lag op de terug op Het was een zeer intensief jaar, waarin veel is gebeurd. Wat automatiserings systemen om de klant markt en de klant. Het integreren van overheerst, is dat het bedrijf steeds zo goed mogelijk van dienst te kunnen beter draait, ondanks enige opstartproblemen in het begin van het jaar. zijn, was in 2011 eerste prioriteit. We hebben Agrifirm Feed goed in de stijgend marktaandeel markt gezet. Al met al was het een Onze belangrijkste ambitie voor 2011 was tevredenstellend jaar. De totale voerafzet was ton. De omzet was zetten. Dat is gelukt, vertelt Maaskant. om Agrifirm Feed goed in de markt te miljoen euro. Bij de integratie van In een krimpende markt hebben we de bedrijven heeft Agrifirm Feed de ons marktaandeel zelfs weten uit te breiden. We krijgen ook veel positieve reacties van klanten op onze diensten. Het bedrijf heeft in haar eerste jaar de missie van Agrifirm, waarde creëren voor de leden en klanten, waargemaakt. Het marktaandeel steeg dankzij een positieve klantenbalans in drie van de vier sectoren. De totale afzet daalde licht ten opzichte van 2010, maar minder sterk dan de daling in de markt. In de afzet van vleeskuikenouderdieren (Pluvita) is Agrifirm Feed marktleider met een aandeel van ruim dertig procent. financieel De financiële doelen van Agrifirm Feed zijn in grote lijnen gerealiseerd. Door de lage opbrengstprijzen voor vlees en eieren en hoge grondstofprijzen waren de marges voor veehouders in met name de varkens- en legpluimveesector laag. Agrifirm Feed heeft een scherp prijs- 12 agrifirm jaarbericht 2011

13 Ontwikkeling door innovatie direct hebben doorgegeven aan de klanten. De synergievoordelen zijn bijvoorbeeld voor een groot deel direct in de prijs verwerkt. was het terugdringen van de fosfaatuitstoot via het zogenaamde voerspoor. Agrifirm Feed heeft zich hiervoor afgelopen jaar actief ingezet. wim maaskant: beleid gevoerd. Dit was mogelijk door een goede inkooppositie. Door de lage marges op de veehouderij bedrijven zijn de debiteurenstanden wel opgelopen. Maaskant: Het resultaat is iets lager dan vorig jaar, maar dat is ook volgens afspraak, omdat we de fusievoordelen innovatieve concepten Agrifirm Feed heeft haar sterke marktpositie mede te danken aan nieuwe producten en concepten. Nieuwe We hebben meer aan de leden teruggegeven, waardoor het resultaat iets lager is dan vorig jaar. assortimenten zijn gelanceerd en ook werden in alle sectoren innovatieve marktconcepten geïntroduceerd. Soms ging het daarbij om nieuwe concepten, in andere gevallen werd een bestaand concept landelijk opnieuw geïntroduceerd. Een belangrijk thema in de veehouderij dicht Bij de Klant In 2012 wil Agrifirm Feed de fusievoordelen blijven doorgeven aan de klant. Dat is onze belangrijkste ambitie voor Door de sluiting van twee productielocaties en een efficiëntere productie en logistiek willen we de kosten nog beter beheersen. Daarnaast willen we onze marktpositie verder versterken met behulp van innovatieve concepten die bijdragen aan het resultaat van de veehouder. Innovatie is een belangrijk thema voor Agrifirm Feed in Onderwerpen zijn onder andere voerbenutting, diergezondheid, mineralenbenutting, CO 2 -reductie en melk(eiwit)productie. agrifirm jaarbericht

14 Groei in krimpende sectoren Twee van de vier sectoren waarin Agrifirm Feed actief is, kijken terug op een moeizaam jaar, met veelal negatieve resultaten voor de veehouders. De markt voor veevoer is mede daardoor gekrompen. Toch is in drie van de vier sectoren het aantal klanten gestegen en de omzet gegroeid. Daarmee heeft Agrifirm Feed haar marktaandeel vergroot. Ondanks de moeilijke economische is, groeide de positie van Agrifirm Feed. situatie was er in de sector sprake van Door de hoge melkpoederprijzen steeg de toenemende aandacht voor duurzaamheidsthema s. Het gaat daarbij vooral afzet van mengvoeders voor dit segment. om het antibioticagebruik in de verschillende sectoren en het ver lagen De varkenssector heeft opnieuw een Varkens van de fosfaatuitstoot in met name de moeilijk jaar achter de rug. De voerwinst staat al jaren onder druk en het rundvee- en varkenshouderij. Agrifirm Feed heeft bij beide onderwerpen actief aantal stoppers is groot. Landelijk daalt deelgenomen aan de discussie en bijgedragen aan het zoeken naar oplossingen. ruim vijf procent. Agrifirm Feed wist de de afzet van varkensvoer daardoor met omzet echter nagenoeg op peil te houden Rundvee en het marktaandeel uit te breiden, De melkveehouderij heeft een positief jaar zowel in omzet als in aantal klanten. achter de rug met een goede melkprijs. Agrifirm Feed draaide in deze sector een succesvol jaar. Met ruim 400 nieuwe klanten werd een flinke klantenwinst gerealiseerd en zowel afzet als klantenbalans ontwikkelde zich zo n twee procent beter dan het gemiddelde in de markt. Innovatieve concepten en een actieve, klantgerichte buitendienst spelen daar een grote rol in. Agrifirm Agrifirm Feed stond daarmee in 2011 Feed heeft in 2011 succesvol ingezet op op een eerste plaats in de Nederlandse verlaging van het fosfaatoverschot: de varkensvoermarkt. Een belangrijk thema BEX-deelname van klanten nam toe, net in de sector, zeker het afgelopen jaar, is de als de afzet van np-voeders (laag fosfor). fosforbenutting. Agrifirm Feed biedt verschillende voeders die hierop inspelen, zoals bijvoorbeeld Air Line 2.0. In 2011 is verdere vooruitgang in het fosforarm voeren bereikt, onder andere met de P-min voeders. Legpluimvee De legsector heeft een zwaar jaar achter de rug met zeer lage opbrengstprijzen Ook in de vleesveesector, waar een en hogere voerprijzen. In combinatie met verschuiving naar rosé-kalveren gaande de nieuwe huisvestingseisen leidde dit in 2011 tot veel stoppers en leegstand, waardoor de markt voor legvoer krimpt. In 2011 is door Agrifirm Feed gewerkt aan innovaties waarmee legpluimveehouders tot betere resulaten kunnen komen. De totaalaanpak LEG360 is hiervoor ontwikkeld en in het najaar geïntroduceerd. Hiermee wordt planmatig gewerkt aan verbeteringen in brede zin. In november is daarnaast het voer VIGOR geïntroduceerd, waarmee de darmgezondheid van legkippen aanzienlijk verbetert en daarmee het resultaat van de pluimveehouder. Binnen twee maanden na introductie, maakt al meer dan twintig procent van de klanten gebruik van dit voer. Onder druk van Duitse retailorganisaties is een groot deel van de Nederlandse eieren in het GMO-vrije segment gekomen. Agrifirm Feed speelt hierop in; een groot deel van het voer is inmiddels GMO-vrij. Vleespluimvee Het marktaandeel van Agrifirm Feed in de vleespluimveehouderij groeit al jaren en die trend heeft zich ook in 2011 voortgezet. Na een moeilijk begin van het jaar, groeide het aantal klanten flink. De omzet bleef gelijk. In een krimpende markt, door de lagere bezettingen per vierkante meter in kuikenstallen, stijgt daardoor het marktaandeel. Een groei van het marktaandeel met twee procent 14 Agrifirm jaarbericht 2011

15 Ontwikkeling door innovatie Innovaties Agrifirm Feed in 2011 zorgt voor een tweede plek op de Nederlandse markt. Deze positie is mede te danken aan het kernvoerconcept, MelkNavigator MelkNavigator is een rekenmodel dat het effect van rantsoenwijzigingen op de melkproductie voorspelt. Het geeft veehouders de mogelijkheid om gericht te sturen op zes verschillende productiedoelstellingen. Het programma achterhaalt welke nutriënten beperkend zijn om dit doel te bereiken en geeft aan hoe de veehouder zijn rantsoen kan optimaliseren. Het model is gebaseerd op onderzoeksresultaten uit 89 omvangrijke proeven en kan daardoor gedetailleerd berekenen met welk rantsoen de doelstelling gehaald wordt, of wat de gevolgen van een bepaalde aanpassing in het rantsoen zijn. gecombineerd met intensieve begeleiding van ondernemers. In de afzet van vleeskuikenouderdieren is Agrifirm Feed marktleider. Ook hier liet de markt in 2011 een krimp zien, terwijl de omzet van Agrifirm Feed op peil bleef. Het marktaandeel van Pluvita is hierdoor verder gestegen tot boven de 30 procent. geiten De geitensector heeft een financieel moeizaam jaar achter de rug, met lage melkprijzen en hoge kosten. In de laatste maanden trad enig herstel in. Agrifirm Feed wist haar marktaandeel in deze sector te vergroten. Goede resultaten dankzij innovatieve voer concepten en een deskundig advies liggen hieraan ten Voerwinst Voerwinst is een nieuw concept voor vleesvarkens, gelanceerd in Het is een combinatie van innovatieve voeders en digitale rekenmodules om de optimale voeren afleverstrategie te berekenen. Het programma helpt varkenshouders om technische en financiële resultaten te voorspellen en daarmee het resultaat onder de streep, de voerwinst, te verbeteren. De varkenshouder krijgt een concreet rapport waarin de aflever- en voerstrategie worden gekoppeld aan de bevindingen van de specialist tijdens het stalbezoek en de strategie van de ondernemer. VIGOR LEG VIGOR is een innovatief legpluimveevoer, dat 360 Agrifirm Feed in 2011 ontwikkelde. Het voer stimuleert de darmgezondheid en vertering. Met de vernieuwde samenstelling kunnen darmproblemen zowel voorkomen als aangepakt worden. Dat blijkt uit proeven op Researchfarm Laverdonk en praktijkbedrijven. Ook onderzoek van de GD toont aan dat VIGOR de darmgezondheid van leghennen significant verbetert. VIGOR is onderdeel van een uitgekiende voerstrategie binnen de LEG360-aanpak. grondslag. Met het concept PowerPlan Lammeren is in het najaar van 2011 een nieuwe professionele aanpak voor opfok geïntroduceerd. WellCome WellCome is een innovatief voer voor de eerste tien dagen van een nieuwe ronde met vleeskuikens. Het bevat specifieke koolhydraten en aminozuren, die zorgen voor een optimale ontwikkeling van de weerstand en het maag-darmstelsel van het kuiken. Bovendien zijn de vorm en geur afgestemd op de voorkeuren van jonge kuikens, zodat de kuikens voldoende opnemen. Op die manier hebben de kuikens een optimale start, waar de vleeskuikenhouder de rest van de ronde profijt van heeft. Agrifirm jaarbericht

16 Ontwikkeling door innovatie teng mevissen, jan en roy Hannen varkens- en pluimveehouders in Heibloem (LB) teng mevissen (75) begon in 1962 zijn bedrijf. Er is in de jaren veel veranderd. Vroeger voerden we twee keer per dag de varkens per stuk, later hoefden we alleen maar op een knopje te drukken. Inmiddels is zelfs dat niet meer nodig. Het boeren is veranderd. Vroeger had je van alles, was je niet zo gespecialiseerd. Nu wordt echt op het scherpst van de snede geproduceerd. Dat is ook goed. teng mevissen (75) Het boeren is veranderd, nu is het veel meer gespecialiseerd. Schoonzoon jan Hannen (50) nam in 1990 samen met zijn vrouw Wilmi het bedrijf van Teng over. We hebben continu uitgebreid en altijd alles geautomatiseerd wat er te automatiseren valt. Inmiddels hebben we in de varkenshouderij overal automatische voedering en zijn we helemaal klaar voor de groepshuisvesting in De volgende stap is mestverwerking op het bedrijf, een must om in de toekomst te blijven produceren. Jan s zoon roy Hannen (22) zit nu één jaar bij zijn ouders en broer in het bedrijf van zeugen gesloten, vlees kuikens en 40 hectare akkerbouw. Ik hoop dat we straks in de mestverwerking iets kunnen betekenen; dat we dat probleem als sector kunnen oplossen. Daarnaast wil ik burgers meer informeren over wat er op ons bedrijf gebeurt. Tijdens open dagen laten zien dat wij ons best doen voor dierenwelzijn. Ik wil de burger zoveel mogelijk betrekken bij het boer zijn. Een videoportret van de familie Mevissen/Hannen en vier andere familiebedrijven vindt u op m/ jaarverslag agrifirm jaarbericht 2011

17 jan Hannen (50) roy Hannen (22) We voeren de varkens automatisch en zijn helemaal klaar voor de groepshuisvesting in Ik wil burgers meer informeren over wat er op ons bedrijf gebeurt. agrifirm jaarbericht

18 Agrifirm Plant De teler centraal Een soepele integratie van drie bedrijven en een goede start van het nieuwe bedrijf was de belangrijkste ambitie van Agrifirm Plant in Op het gebied van innovatie lag de focus vooral op het ontsluiten van kennis voor de klant. In het eerste jaar na de fusie zijn er marktaandeel in de bollenteelt groeide, goede vorderingen gemaakt in de in de akkerbouw en fruitteelt bleef het integratie naar een sterk, nieuw bedrijf. stabiel. De productgroepen granen, Ook in het nieuwe Agrifirm Plant staat gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen presteerden prima, met elk een de teler centraal, vat directeur Drees Beekman samen. Klanten zijn in 2011 bijdrage aan de omzet van 30 procent. zo goed mogelijk geïnformeerd over de Om ook nieuwe markten te veroveren, veranderingen, hoewel de prestaties op ontwikkelde Agrifirm Plant in 2011 een het boerenerf door de fusie niet altijd nieuwe dienst gericht op advisering en optimaal zijn geweest. onderhoud van openbaar groen. Akkerbouw stabiel, bollenteelt groeit Innoveren voor de klant Agrifirm Plant behaalde in 2011 een Innovaties bij Agrifirm Plant zijn er op goed resultaat. De geconsolideerde gericht het resultaat van de teler te omzet bedroeg 365 miljoen euro. Het verbeteren, stelt Beekman. Het gaat daarbij vooral om het ontwikkelen van kennis en het ontsluiten van kennis voor de telers. Door regio- en gewasspecifiek te opereren, worden betere resultaten behaald, evenals een lager verbruik van middelen. Agrifirm Plant wil in de toekomst op duurzame wijze bijdragen aan de opbrengst en kwaliteitsverbetering bij de teler en daarmee aansluiten op zijn behoeften. Voldoen aan de laatste eisen op gebied van regelgeving, kwaliteit en duurzaamheid is daarbij heel belangrijk. Warm voorjaar, natte zomer Het weer in 2011 was niet optimaal voor de graantelers. Een vroeg en relatief warm voorjaar werd gevolgd door een natte en koude zomer. De graanoogst verliep hierdoor moeizaam, met een tegenvallende oogst. De ziektedruk over het hele seizoen was gemiddeld. 18 Agrifirm jaarbericht 2011

19 Drees Beekman: Telers hebben behoefte aan een partner die kennis en ontwikkelingen uit het veld deelt. Onafhankelijk onderzoek voor de teler. In ons onderzoek verge- Agrifirm Plant biedt telers toegevoegde lijken we producten van verschillende waarde door hoogwaardig advies, leveranciers zodat we elke teler het innovatieve producten en eigen onder- beste advies op maat kunnen geven. zoek. Samen met Cebeco Agrochemie en We zijn open en transparant naar de Meststoffen beoordeelt Agrifirm Plant teler over het onderzoek waar ons producten van externe leveranciers, zoals advies op is gebaseerd. Tevreden klanten meststoffen en zaaizaden. Dit onafhan- Introductie van de nieuwe bedrijfs- kelijke onderzoek richt zich op de vraag Honger naar kennis informatiesystemen SAP en Milas maken welk product het beste rendeert voor de Juist door de combinatie van kennis en beter meten en sturen mogelijk. In 2012 Nederlandse akkerbouwer en tuinder. advisering en het leveren van benodigd- wil Agrifirm Plant de efficiëntie van met heden als zaaizaden, meststoffen en name logistieke processen verbeteren, Objectief en transparant gewasbeschermingsmiddelen biedt om zo kostenbesparingen te realiseren Drees Beekman is overtuigd van de Agrifirm Plant toegevoegde waarde. en de concurrentiepositie te verstevigen. meerwaarde van deze aanpak, die vooral Er staat een professionele buitendienst Beekman: Het behoud van de beste in de akkerbouw en bollenteelt succes- die van de laatste ontwikkelingen op service aan de teler en een goede prestatie vol is. Wij hebben geen binding met de de hoogte is en beschikt over moderne op het boerenerf staan daarbij voorop. leveranciers, maar zijn er 100 procent programmatuur. Telers hebben behoefte > Agrifirm jaarbericht

20 > aan een partner die de laatste kennis en ontwikkelingen uit het veld met hen deelt. Kijk maar naar de hoge opkomst tijdens de Agrifirm-bijeenkomsten over bemesting in november en december, aldus Beekman. Samenwerking Voor het beste resultaat op het boerenerf werkt Agrifirm Plant vaak samen met andere bedrijven. Zo is de samenwerking met Agrifirm Feed verder ontwikkeld om gemengde klanten goed te bedienen. Ook is de samenwerking met Cebeco Agrochemie en Meststoffen versterkt en is eind 2010 een nieuw partnership gestart met Fruitconsult. Om in te spelen op de stijgende vraag naar duurzame producten was Agrifirm Plant jaren geleden één van de initiatiefnemers van Stichting Veldleeuwerik. In 2011 hebben opnieuw enkele grote marktpartijen zich aangesloten bij dit initiatief waarin producenten van duurzame producten worden gekoppeld aan afnemers en verwerkende industrie. Agrifirm Plant had in 2011 de primeur met de eerste geaccrediteerde adviseur voor Duurzame landbouw. Toekomst Drees Beekman is positief over de toekomst van de sector. Door de toenemende vraag naar voedsel, zullen graanprijzen verder stijgen. Uit ervaring weten we dat de prijzen van andere landbouwgewassen deze stijgende trend zullen volgen. De markt vraagt bovendien steeds meer om duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen, bij voorkeur lokaal geproduceerd. Volop kansen dus, maar door de sterk fluctuerende prijzen zullen we de komende jaren scherp moeten blijven op de inkoop van meststoffen en onze posities in granen. Innovaties Agrfirm Plant in 2011 Aqua-Tray De Aqua-Tray is een goed voorbeeld van een innovatief product voor de bollenteelt, dat alleen bij Agrifirm Plant verkrijgbaar is. De tray is bedoeld voor waterbroei van bollen in stilstaand water of in een eb- en vloedsysteem en is in samenwerking met broeiers ontwikkeld. Daarbij werden de volgende eisen gesteld: stevig, geen lekproblemen, geen prikschade in de bol en voldoende ruimte voor wortelgroei. Bovendien werd gezocht naar een manier om het arbeidsintensieve kantelen voor het verversen van water in de cel te voorkomen. De tray voldoet aan al deze eisen en heeft bovendien een handig brugsysteem waardoor de wortels niet in elkaar groeien. Door de slimme opstelling van de 13 rijen wordt de bol alleen in de buitenste rok geklemd, wat een minimale beschadiging en uitval geeft. Ook de ruimtebenutting is optimaal, waardoor er meer bollen op de bak gaan en er geen ombak meer nodig is. Op die manier zorgt de tray voor arbeidsbesparing en een betere opbrengst. Het is daarmee een goed voorbeeld van een innovatie die zorgt voor een beter rendement van de teler. Frustar hagelnetten Agrifirm Plant is exclusief dealer van de Frustar hagelnetsystemen uit Oostenrijk. Het risico op hagel is de laatste jaren sterk toegenomen. Steeds meer fruittelers zoeken dus manieren om hun oogst tegen hagelinslag te beschermen. Speciaal voor fruittelers met een 3-rijenspuit is het 3-rijensysteem voor hagelnetten ontwikkeld. En met succes, want de afzet van de Frustar hagelnetten loopt goed. Daarnaast doet Agrifirm Plant ook onderzoek naar de effecten van hagelnetten, bijvoorbeeld het lichtverlies. Specialisten van Agrifirm Plant zien ook in de praktijk effecten van het hagelnet. Er is bijvoorbeeld een zichtbare toename van vegetatieve groei, wat een positief effect op de productie kan hebben. Omdat de kleuring later op gang komt, is er iets meer spreiding tijdens de oogst. De specialisten gebruiken deze kennis uit onderzoek en praktijk in hun advisering. Wolf Trax Met Wolf Trax DDP kan een teler innovatief en efficiënt sporenelementen toedienen aan de bodem. Met Wolf Trax is een lagere hoeveelheid werkzame stof voldoende. De formulering zorgt voor een snelle en directe beschikbaarheid en de sporenelementen blijven bovendien voor langere tijd beschikbaar voor de plant. 20 Agrifirm jaarbericht 2011

21 Gang van zaken dochterondernemingen in 2011 Ontwikkeling door innovatie Agrifirm Group bestaat uit meerdere werkmaatschappijen die nationaal en internationaal werken. Er zijn ondernemingen actief in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Roemenië, Hongarije, Polen, Oekraïne, Bulgarije, Rusland en China. Per onderneming de gang van zaken in 2011 op een rijtje. Feed Europa Agrifirm Belgium Het Belgische mengvoerbedrijf van Agrifirm had in 2011 een lastig jaar. Door de lage eierprijzen en de hoge voerprijzen waren de legcontracten verlieslatend. De afzet in 2011 was ton, iets minder dan in Dat kwam vooral door een kleiner aantal contracten en minder productie voor derden. De afzet aan directe klanten steeg met tien procent. Het marktaandeel in de varkens- en pluimveesector groeide. Voeders Van den Berghe kreeg in de loop van het jaar een nieuwe naam: Agrifirm Belgium. Agrifirm Belgium beschikt over een moderne fabriek met de nieuwste productie-technologie. De komende jaren wil het bedrijf jaarlijks enkele productinnovaties op de markt brengen. De belangrijkste ambitie voor 2012 is verbetering van resultaat en verhoging van de afzet. Agrifirm Polska In Polen is Agrifirm onder de naam Agrifirm Polska actief in de productie en verkoop van mengvoer in de pluimveeen varkenshouderij. Hoewel de markt in 2011 niet gemakkelijk was, wist de onderneming haar marktpositie in beide sectoren te versterken. De afzet steeg in 2011 met vier procent naar ton. Door de hogere voerprijzen was de omzetstijging veel groter: 23 procent naar ruim 78 miljoen euro. Als antwoord op de groeiende vraag naar kwaliteitspluimveevoer investeerde Agrifirm Polska in een productielocatie om het kernvoerconcept voor vleeskuikens te kunnen introduceren. Het leidde tot een stijging van het aantal klanten. In de varkenshouderij is het integratiemodel een innovatieve manier om op de specifieke regionale markt succesvol te opereren. Agrifirm Polska levert de biggen en het voer en blijft eigenaar van de vleesvarkens. Door de introductie van innovatieve voerconcepten voor de professionele veehouders wil het bedrijf een top 5 speler in Polen worden. Agrifirm Deutschland KOFU en Strahmann zijn vanaf 1 juli 2011 samen gegaan onder de naam Agrifirm Deutschland. De nieuwe onderneming haalde een positief resultaat bij een licht dalende voeromzet, deels door het afstoten van minder aantrekkelijke of risicovolle omzet. De markt was in het begin van het jaar moeizaam door de dioxinecrisis, veroorzaakt door verontreinigd vet in veevoer. Die crisis had een groot effect op het vertrouwen in de sector, wat leidde tot dalende varkens- en eierprijzen. Het marktaandeel van Agrifirm Deutschland bleef in de verschillende sectoren op peil. In 2012 zal het bedrijf zich richten op o.a. het opzetten van vleeskuikenvoerproductie in voormalig Oost-Duitsland en het uit bouwen van de directe verkoop van gewasbeschermingsmiddelen. Agrifirm Magyarország Zrt. De veevoermarkt in Hongarije kampte in 2011 met fluctuerende grondstofprijzen, een zwakke munt en een krimpende veestapel. Desondanks wist het Hongaarse mengvoerbedrijf van Agrifirm haar afzet te vergroten en marktleider te blijven. Het marktaandeel bleef in Hongarije gelijk. De grootste groei boekte de onderneming in buurland Roemenië, waar de afzet toenam met meer dan ton. De totale afzet groeide met drie procent tot ton. Door de hogere voerprijzen groeide de omzet met 23 procent naar ruim 61 miljoen euro. De onderneming zet in onder de nieuwe naam Agrifirm Magyarország Zrt. - in op verdere groei, vooral in landen rondom Hongarije. Om marktleider te blijven, staan kostenreductie en innovatieve voerconcepten centraal. Om kennis en innovaties uit Nederland naar de Hongaarse markt te vertalen, worden deze getest en onderzocht op een Hongaarse onderzoeksboerderij. > Agrifirm jaarbericht

22 > Specialiteiten Door concentratie in de markt voor Kerkwerve en Goes (ZL) is het doel om Nuscience Group vochtrijke voeders blijven steeds minder jaarlijks met minimaal één vestiging te Nuscience Group ontstond in 2011 spelers over en is de druk op marges groeien ruimschoots waargemaakt. uit de samenvoeging van premix- groot. Ondanks deze uitdagende In 2012 wil Abemec groeien naar een producenten Vitamex en Pre-Mervo. marktomstandigheden boekte Agrifirm landelijk mechanisatienetwerk en door Nuscience Group heeft een volledig Co-products een tevredenstellend nieuwe innovaties op het boerenerf assortiment van ingrediënten, pre- resultaat. In 2011 startte de bouw klanten maximaal ontzorgen. mixen, concentraten, jongdiervoeders van een nieuwe fabriek voor stapelbaar en functionele voedingsingrediënten. vochtrijk mengvoer voor rundvee in Agrifirm Winkel Nuscience Group wist in 2011 de groei Den Bosch. Deze innovatie moet leiden Agrfirm Winkel exploiteert 62 Welkoop/ in zowel omzet als resultaat door te tot lagere voerkosten en betere dier- Boerenbond winkels. In 2011 lag de focus zetten. De omzet kwam in 2011 uit op gezondheid om zo het rendement voor voor alle winkels op het professionali- 277 miljoen euro, mede door externe de veehouder te verbeteren. Doelen voor seren van de planning. Hiervoor werd en organische groei. Het totale markt zijn de opstart van de nieuwe meng- een apart project uit gevoerd: Scoren met aandeel groeide. voerfabriek, verdere internationalisering de juiste opstelling. Ook zijn formule- en het verbeteren van de synergie met aanpassingen gedaan in assortiment Het bedrijfsonderdeel Nutrition Sciences de zusterbedrijven binnen Agrifirm. en inrichting van alle 62 winkels. (NS) is verantwoordelijk voor technische innovaties en innovatieve toepassingen Services van veevoeringrediënten. In 2011 Abemec bracht Nuscience Group bijvoorbeeld Abemec is een landbouwmechanisatie- een nieuw voeringrediënt op de markt bedrijf en importeur/distributeur van tegen dysenterie bij varkens. Nuscience trekkers en landbouwmachines. In Group zet in op verdere groei van de 2011 legde de onderneming de focus onderneming. Om dit te bereiken wil op het ontzorgen van klanten met het Nuscience Group de nieuwe organisatie verder aanscherpen en zich profileren als kennispartner op het gebied van De economische recessie heeft de detail- gezondheid en veilige en innovatieve handel parten gespeeld in Zo ook veevoeding. bij Agrifirm Winkel. De totale omzet bedroeg in miljoen euro, het- Co-producten zelfde niveau als in Door de zachte Agrifirm Co-products winter en matige zomer viel de omzet in Met de samenvoeging van Profarm, tuin artikelen en winterproducten tegen. Bongardt en Bonda ontstond in 2011 In kleindiervoeders steeg het markt- Agrifirm Co-products. Deze divisie is Abemec Service Totaal Plan (financieren, aandeel en is Agrifirm Winkel marktleider. verantwoordelijk voor de verkoop en verzekeren en onderhouden). Bij een Agrifirm Winkel wordt gestuurd op verwerking van co-producten uit de stabiel marktaandeel stegen de omzet rendement en richt zich de komende levensmiddelenindustrie tot hoog- en winst. Met 58,5 miljoen was de jaren op een winstgevende groei van waardige diervoeders, een duurzame omzet 3,4 miljoen euro hoger dan de haar activiteiten in Nederland. vorm van voerproductie. In de zes doelstelling. De verkoop groeide in 2011 landen waar Agrifirm Co-products vooral in de rundveehouderij. In de CCL Nutricontrol actief is, gaan de werkmaatschappijen fruitteelt en akkerbouw daalde juist de CCL Nutricontrol heeft zich de afgelopen verder onder de naam Bonda. verkoop; een rechtstreeks effect van de jaren ontwikkeld van een bedrijfs- marktsituatie in deze sectoren. Met drie laboratorium tot een marktgerichte nieuwe vestigingen in Oudewater (UT), onderneming die werkt voor opdracht- 22 Agrifirm jaarbericht 2011

23 Ontwikkeling door innovatie gevers in feed en food. CCL Nutricontrol koos in 2011 voor een focus op chemische analyses en de marktsegmenten Laboratoria, Instituten en Voeding. Door commerciële acties, gericht accountmanagement en een slagvaardiger organisatie wist CCL de omzet in deze segmenten te vergroten, ook internationaal. Daardoor verbeterde het bedrijfsresultaat. De totale omzet stabiliseerde met ongeveer 7,1 miljoen euro op het niveau van CCL investeerde in 2011 in nieuwe technieken en analysemethoden om het aandeel van chemische analyses in de omzet te vergroten en nieuwe analyses aan te kunnen bieden. De capaciteit voor dioxineanalyses is verdubbeld naar aanleiding van de dioxinecrisis begin In 2012 worden de activiteiten van Pre-Mervo Kwaliteitsdienst en CCL Nutricontrol samengevoegd. Door acquisitie en productontwikkeling wil CCL haar positie in chemische analyses versterken en de omzet en winst vergroten. Agrifirm Exlan Agrifirm Exlan adviseert en begeleidt agrarische ondernemers op (milieu-) technisch en juridisch gebied en bemiddelt in productierechten. Door de fusie kwam een tweede vestiging in Meppel beschikbaar. De winstgevendheid daalde door de kosten van het nieuwe kantoor en een nieuwe naam en huisstijl. Agrifirm Exlan groeide echter in alle afzetgebieden. Die groei was vooral het gevolg van het grotere werkgebied. Met een omzet van ruim 2,5 miljoen euro en een marktaandeel van ongeveer twaalf procent behoort Exlan tot de top 3 van agrarische adviesbureaus in Nederland. In 2011 ontwikkelde Exlan diverse innovatieve producten, zoals de locatiescan en een ontwerp voor landschappelijk inpasbare stallen. In 2012 wil Exlan zich nog nadrukkelijker profileren als onderdeel van Agrifirm Group en het hoge kwaliteitsniveau handhaven. GRoenvoederdrogerij Oldambt Groenvoederdrogerij Oldambt is een productie- en handelsbedrijf voor kunstmatig gedroogde groenvoeders en strooisels. In 2011 steeg de omzet met twintig procent en nam ook de winstgevendheid toe. De afzet van Oldambt bedroeg in 2011 circa ton. Daarmee behaalde de onderneming een omzet van circa elf miljoen euro, een stijging van ruim twintig procent. Op innovatief gebied werkte Oldambt samen met Agrifirm Innovation Center aan twee nieuwe producten, die in 2012 in de markt worden gezet. Ook werd eind 2011 een onderzoek naar structurele kostenreductie door energiebesparing afgerond. In 2012 worden de eerste besparingsmaatregelen doorgevoerd. Doordat Europese verwerkingssteun wegvalt, staan kostenreductie en een hogere marktprijs in 2012 centraal. Oldambt richt zich daarom op biologische diervoeders, structuurvoeders en loondrogen van gras en luzerne om zo waarde te kunnen toevoegen. De focus ligt meer op speciale markten dan op de commodity markt. Kostenreductie wordt met name gerealiseerd door energiebesparing. Agrifirm Innovation Center Het Agrifirm Innovation Center (AIC) speelt een belangrijke rol bij innovatie binnen Agrifirm. In 2011 besloot het AIC op vier soorten onderzoek te focussen binnen vier sectoren, varkenshouderij, pluimveehouderij, rundveehouderij en grondstoffen. Het wil zo een bijdrage leveren aan een lagere voerprijs en/of betere voerefficiëntie en daarmee een verbetering van het rendement op het boerenerf. In 2011 leidden de stijgende prijzen van veevoergrondstoffen en de discussie over geïmporteerde eiwitten bijvoorbeeld tot een programma voor alternatieve eiwitbronnen in veevoer die bijdragen aan een lagere voerprijs. In 2011 is vooral geïnvesteerd in updates van bestaande marktconcepten, zoals MelkNavigator, en zijn in diverse landen concepten geïntroduceerd. In de komende jaren wil het AIC meer innovaties opleveren. Marktgerichte onderzoeksprogramma s en een nauwe samenwerking met de interne klanten en andere R&D-onderdelen binnen Agrifirm moeten dit waar gaan maken. Agrifirm jaarbericht

24 Wouter Snippe Bart Verhees Dat zijn eigenlijk de reststromen uit de voedings- zijn of de verkeerde kleur hebben, biergist dat overblijft na de productie van bier of wei, een restproduct van kaas. Allemaal producten die niet geschikt zijn voor menselijke consumptie, maar waar onze varkens nog veel waardevols uit kunnen halen. Daarnaast eten onze varkens ook maïs die we zelf verbouwen of bij boeren in de buurt kopen. Deze manier van voeren is voordelig, maar ook duurzaam. We vinden het belangrijk om rekening te houden met onze omgeving. De maatschappij stelt steeds meer eisen aan duurzaamheid en daar komen wij graag aan tegemoet. We gaan daarom binnenkort ook ons bedrijf verplaatsen. We hebben nu verschillende locaties, die we op één plek gaan samenvoegen. Op de oude plek maken we plaats voor natuur, op de nieuwe plek kunnen we een moderne, schonere stal bouwen waar de varkens meer ruimte krijgen. Varkensvlees produceren met oog voor de maatschappij: zo doen we dat. Samen met mijn broer heb ik een varkenshouderij middelenindustrie. Bijvoorbeeld frietjes die te klein in Someren. We voeren onze varkens bijproducten. advertorial Erald Brilman In Zeewolde verbouw ik aardappelen en groenten, zoals uien, wortels, rode bieten, erwten Op onze boerderij in Heino hebben we kippen en spinazie. Allemaal biologisch, dus ik gebruik voor de vleesproductie. De nieuwe stal heeft een geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dat overdekte buitenren. Daarin kunnen de kippen doe ik voor mijn omgeving en voor de uitdaging lekker scharrelen. We geven de dieren speciaal als ondernemer. De biologische producten zijn voer. Ze groeien minder snel, daardoor zijn ze duurder om te telen; daarom zijn de prijzen ook sterker. Gezonde dieren betekent minder ziektes iets hoger. In de biologische teelt moet je en dus minder geneesmiddelen. We gebruiken innovatief zijn. Omdat we niet spuiten tegen bijna geen antibiotica. Al met al zijn de kosten onkruid, moeten we schoffelen. Met de hand kost voor mij hoger. Maar dat wordt goed gemaakt dat veel tijd. Daarom heb ik, samen met collega s, door de hogere prijs die ik krijg. moderne GPS apparatuur aangeschaft om heel Als de kippen groot genoeg zijn, gaan ze naar nauwkeurig te kunnen schoffelen met de tractor. de slachterij. Het vlees komt in de supermarkt Dat is een grote investering, maar door samen te terecht met het Beter Leven kenmerk van de werken kunnen we deze machines aanschaffen. Dierenbescherming. Daar ben ik best trots op. Nieuwe oplossingen vinden is de grootste De maatschappij vraagt om meer welzijn voor uitdaging van de biologische teelt. de dieren. En nog belangrijker: ik wil zelf Mijn broers zijn melkveehouder en koolteler, ook verantwoord en rendabel mijn vak uitoefenen. zij werken biologisch. We wisselen grond uit, elk Nu de kippen wat langzamer groeien, worden jaar groeit een ander gewas op een stuk grond. de haantjes weer volwassen. Ik hoor ze nu weer Dat is beter voor de grond en dus voor de plant. kraaien in de stal. Dat vind ik gewoon mooi. Samen beter gebruik maken van de kracht in de Duurzaam produceren en er zelf plezier aan natuur: zo doen we dat. beleven: zo doen we dat. Thomas Dijkstra Duurzaam werken als melkveehouder betekent zorgen voor een gesloten kringloop. Daarom ga ik samen met een collega melkveehouder een biogasinstallatie bouwen om de mest van onze koeien om te zetten in energie. De bedoeling is om de installatie te bouwen op het terrein van een fabriek die aardappelen verwerkt, in de buurt van ons bedrijf in het Groningse Rasquert. Die fabriek heeft veel restproducten, zoals aardappelschillen, die ook in de biogasinstallatie kunnen. Bovendien gebruikt de fabriek veel energie, die ze dan rechtstreeks van ons af kunnen nemen. Dat is voordelig voor de fabriek, maar ook voor ons. Want zonder vergisting moeten we mest afvoeren. Dat vind ik zonde, in de mest zitten veel waardevolle mineralen die onze grond goed kan gebruiken. De biogasinstallatie produceert naast biogas ook digestaat, dat is de vergiste mest waar de mineralen in achterblijven. Dit digestaat kunnen we gebruiken als vervanging van kunstmest, waardoor de kringloop rond is. Beter voor onze portemonnee en beter voor het milieu: zo doen we dat. agrifirm in 2011 Januari Start Agrifirm Feed en Agrifirm Plant. Eerste jongerendag trekt ruim 700 ondernemers. Eerste nummer klantenblad Schakel in succes. Oplage: Februari Veldbonen blijken in Agrifirm-proeven een geschikte eiwitbron voor varkens- en pluimveevoer. Agrifirm Feed kondigt aan op termijn fabrieken Utrecht en Maasbracht te sluiten. Maart Zo Doen we Dat Samenwerken voor gezonde biologische teelt Varkens voeren met restproducten uit de voedingsindustrie Boeren en tuinders in Nederland praten niet over duurzaamheid. Ze doen het. In hun dagelijkse werk zijn ze voortdurend bezig om in te spelen op de wensen van de consument en van de burger. Van u. Agrarische ondernemers staan midden in de samenleving en dragen op soms verrassende wijze bij aan de maatschappij. Door gezonde gewassen te telen met minder chemische gewasbescherming. Door dieren te verzorgen op een manier die ook volgens de Dierenbescherming beter is voor het welzijn. Door met energie uit koeienmest de kringloop te sluiten. Door rest producten tot waarde te brengen en zo de afvalberg te verkleinen. Scharrelkippen met Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming Biogasinstallatie voor energie uit koeienmest Deze voorbeelden zijn maar een kleine greep uit de diverse oplossingen die duizenden boeren en tuinders in Nederland dagelijks tot stand brengen. Daar praten ze niet zo vaak over. Liever zoeken ze samen met partners naar nog betere oplossingen. Want zo doen we dat. Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door Agrifirm Group, die als leverancier en adviseur een schakel is in het succes van Nederlandse boeren en tuinders. Meer interessante verhalen over Nederlandse boeren en tuinders vindt u op Agrifirm sponsort bijlage van de Telegraaf over goede ontwikkelingen in de landbouw. April Agrifirm verwerft alle aandelen van het Duitse Bongardt. Vorming divisie Coproducts uit Bonda, Profarm en Bongardt. Eerste jaarverslag. Ledenraad krimpt van 110 naar 97 leden. Mei Juni Juli Augustus Eerste MVO-jaarverslag van Agrifirm. Positieve ontwikkelingen zijn de fosfaatreductie, toenemend gebruik van restproducten en de zoektocht naar alternatieve eiwitbronnen. Voeders Van den Berghe verandert haar naam in Agrifirm Belgium. Duitse dochterondernemingen Kofu Tiernahrung GmbH en Strahmann GmbH fuseren tot Agrifirm Deutschland. Agrifirm steunt onderzoek naar sojateelt in Noordwest Europa. Agrifirm = Verantwoordelijkheid nemen Maatschappelijk jaarverslag 2010 schakel in succes Agrifirm Plant betaalt 215,89 per ton uit voor tarwe geleverd in de graanpool. Renovatie proefboerderij Laverdonk afgerond. Aankondiging: mengvoerbedrijven in Polen en Hongarije gaan in 2012 verder als Agrifirm Polska en Magyarország ZRT. September Oktober November December Eerste paal geslagen voor nieuw hoofdkantoor in Apeldoorn. Abemec neemt twee mechanisatiebedrijven in Zeeland over. Agrifirm Feed stelt als doel: 25 procent fosfaatreductie in haar voeders. Abemec wint Agrar Technik Service Award. Show bij Abemec in Veghel trekt tienduizenden bezoekers. Afscheid van Kees Sijssens, de eerste voorzitter van de hoofddirectie van Agrifirm. Oprichting Trust Feed door fusie van TrusQ en Safe Feed. Symposium over fosfaatreductie tijdens Landbouwvakbeurs in Den Bosch trekt driehonderd agrarische ondernemers. Hoogste punt nieuwbouw hoofdkantoor is bereikt. colofon jaarbericht 2011 ontwikkeling door innovatie is een uitgave van Agrifirm voor haar leden en klanten fotografie Agrifirm Group, Marcel Bekken, Albert Brunsting en Marnix Klooster concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie, Arnhem drukwerk Ten Brink, Meppel