Beleidslijn gemeente Amsterdam voor de omgevingsvergunning (bouwactiviteit) in het kader van de Wet Bibob

Transcriptie

1 Onderwerp Beleidslijn gemeente Amsterdam voor de omgevingsvergunning (bouwactiviteit) in het kader van de Wet Bibob 1 ALGEMEEN Inleiding Op 1 juni 2003 is de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) in werking getreden. Met de Wet Bibob wordt het openbaar bestuur in staat gesteld zich te beschermen tegen het risico dat criminele activiteiten worden gefaciliteerd bij het verlenen van vergunningen en subsidies en het gunnen van opdrachten in het kader van aanbestedingen. Vóór het van kracht worden van de Wet Bibob kon een bouwvergunning (thans omgevingsvergunning) slechts op grond van strijd met het Bouwbesluit, de bouwverordening, het bestemmingsplan of de redelijke eisen van welstand geweigerd of ingetrokken worden en was slechts het te bouwen object voorwerp van beoordeling. De vergunningaanvrager c.q. -houder hoefde niet aan integriteitseisen te voldoen, daar een bouwvergunning zich richtte op het bouwwerk en niet aan de aanvrager. De Wet Bibob is bedoeld als een aanvulling op de bestaande mogelijkheden om een vergunning te weigeren of in te trekken. Bij de toepassing van de Wet Bibob wordt nu juist wél de integriteit van de aanvrager en de bij de aanvraag betrokken (rechts)personen beoordeeld. Op 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking getreden. In artikel 2.20, eerste lid respectievelijk artikel 5.19, vierde lid, onder b Wabo is geregeld dat een aanvraag voor een omgevingsvergunning kan worden geweigerd respectievelijk een verleende omgevingsvergunning (deels) kan worden ingetrokken in het geval en onder de voorwaarden als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob. Waarom een beleidslijn Het is de eigen beslissing en verantwoordelijkheid van de gemeente om het Bibob-instrument toe te passen. Vanwege de grote mate van bestuurlijke keuzevrijheid bij de toepassing van de Wet Bibob verdient het de voorkeur dat de toepassing plaatsvindt op basis van een beleidslijn, waarin het bestuursorgaan aangeeft op welke wijze de Wet Bibob stadsbreed door het bestuursorgaan toegepast zal worden. Dit schept duidelijkheid naar de burgers en ondernemingen die potentieel aan een Bibob-onderzoek kunnen worden onderworpen. Bovendien schept het een helder kader voor de toetsing van een door het bestuur in een concreet geval genomen beslissing door de democratische controleorganen. Met name de afweging om tot een Bibob-onderzoek over te gaan, dient -juist met het oog op het ingrijpende karakter van het instrumentweloverwogen en met inachtneming van de beginselen van behoorlijk bestuur te worden genomen. Daarbij spelen proportionaliteit, subsidiariteit, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid een belangrijke rol. Wet Bibob In hoofdlijnen regelt de wet twee zaken. Ten eerste wordt het mogelijk om bepaalde vergunningen en subsidies te weigeren, bestaande beschikkingen in te trekken of gunning van een opdracht uit te sluiten wegens globaal gezegd misbruik ervan. Ten tweede voorziet de wet in een landelijk Bureau Bibob dat bestuursorganen desgevraagd adviseert over de mate van gevaar dat er sprake is van misbruik van de gevraagde beschikking en daartoe screening kan gaan uitvoeren. Op grond van artikel 3 Wet Bibob kan een bestuursorgaan een beschikking weigeren of intrekken wanneer: 1. sprake is van een ernstig gevaar dat de beschikking mede gebruikt zal worden voor het benutten van voordelen uit strafbare feiten (bijvoorbeeld het witwassen van zwart geld); 1

2 2. sprake is van een ernstig gevaar dat de beschikking mede gebruikt zal worden voor het plegen van strafbare feiten (bijvoorbeeld drugshandel of als dekmantel); 3. feiten en omstandigheden erop wijzen of redelijkerwijs doen vermoeden dat ter verkrijging van de aangevraagde dan wel gegeven beschikking een strafbaar feit is gepleegd (bijvoorbeeld valsheid in geschrifte of omkoping). 2 TOEPASSING WET BIBOB Bibob-formulieren Om te komen tot een goede beoordeling in het kader van de Wet Bibob heeft het bestuursorgaan op grond van artikel 30 Wet Bibob de mogelijkheid om de aanvrager van een omgevingsvergunning (en ook de houder van een reeds verleende omgevingsvergunning) vragen te stellen die zien op de bedrijfsstructuur, financiering, betrokken (rechts)personen etc. Daartoe zijn verschillende Bibob-formulieren ontwikkeld die door de aanvrager (en in voorkomende gevallen de houder van een vergunning) dienen te worden ingevuld. In deze beleidslijn zal nader worden ingegaan op de gevallen waarin een Bibob-formulier moet worden ingevuld. Vergunningen in het kader van deze beleidslijn In deze beleidslijn gaat het alleen om omgevingsvergunningen die vallen onder het bereik van de Wet Bibob. Ingevolge artikel 2.20, eerste lid jo artikel 5.19, vierde lid onder b Wabo zijn de intrekkings- en weigeringsgronden uit de Wet Bibob van toepassing op omgevingsvergunningen voor projecten die geheel of gedeeltelijk bestaan uit: a. het bouwen van een bouwwerk; b. het oprichten, het veranderen of het veranderen van de werking van een inrichting. In deze beleidslijn zal het Bibob-beleid dat zich specifiek richt op de eerste categorie Bibob-plichtige omgevingsvergunningen worden toegelicht. In de Beleidslijn gemeente Amsterdam voor de omgevingsvergunning (milieuactiviteit) in het kader van de Wet Bibob zal de tweede categorie worden toegelicht. Het bouwen van een bouwwerk De hoofdregel, artikel 2.1, eerste lid onder a Wabo, bepaalt dat het verboden is om zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren voor zover dat geheel of gedeeltelijk bestaat uit het bouwen van een bouwwerk. De belangrijkste uitzonderingen op deze hoofdregel is geregeld in artikel 2.1, derde lid Wabo. Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat met betrekking tot het bouwen van een bouwwerk voor bepaalde categorieën het verbod niet geldt. 1 Wanneer kan de Wet Bibob toegepast worden? Bij een aanvraag om een omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk In artikel 2.20, eerste lid Wabo is geregeld dat een omgevingsvergunning voor zover deze betrekking heeft op het bouwen van een bouwwerk als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid onder a Wabo kan worden geweigerd in het geval en onder de voorwaarden als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob. Het betreft een facultatieve weigeringsgrond. Het bestuursorgaan heeft beleids- en beoordelingsvrijheid ten aanzien van de toepassing. Bij het intrekken van een verleende omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk In artikel 5.19 vierde lid onder b Wabo is geregeld dat een omgevingsvergunning kan worden ingetrokken in het geval en onder de voorwaarden als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob. Het spreekt voor zich dat het bestuursorgaan bij het intrekken van een omgevingsvergunning nog meer dan bij een weigering een zeer zorgvuldige belangenafweging dient te maken. Een omgevingsvergunning kan worden ingetrokken als zich na de verlening feiten en omstandigheden hebben voorgedaan die nopen tot het houden van een Bibob-onderzoek en dit onderzoek leidt tot de conclusie dat er sprake is van een ernstig gevaar voor misbruik van de vergunning. Een omgevingsvergunning kan ook worden ingetrokken wanneer de omgevingsvergunning is overgedragen en op naam van een ander wordt gesteld (artikel 2.25, tweede lid Wabo). Indien de nieuwe rechthebbende van deze vergunning aan een Bibob-onderzoek wordt onderworpen, en uit de 1 In het Besluit omgevingsrecht (BOR) en de bij het BOR behorende bijlage II is een aantal categorieën gevallen benoemd, waarin geen omgevingsvergunning is vereist voor het bouwen van een bouwwerk. 2

3 onderzoeksresultaten blijkt dat er sprake is van een ernstig gevaar als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob, kan het bestuursorgaan besluiten tot het intrekken van de vergunning. Termijnen De beslistermijn ten aanzien van de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van het bouwen van een bouwwerk waarbij de reguliere voorbereidingsprocedure wordt gevolgd, is op grond van artikel 3.9, eerste lid Wabo acht weken na ontvangst van de aanvraag. Deze termijn kan eenmaal met zes weken worden verlengd op grond van artikel 3.9, tweede lid Wabo. De beslistermijn ten aanzien van de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van het bouwen van een bouwwerk, waarbij de uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure wordt gevolgd, is op grond van artikel 3.10, eerste lid Wabo jo artikel 3:18, eerste lid Awb zes maanden na ontvangst van de aanvraag. Deze termijn kan eenmaal met zes weken worden verlengd op grond van artikel 3.12, achtste lid Wabo jo artikel 3:18, tweede lid Awb. De Wabo kent voor de beslissing omtrent omgevingsvergunningen waarbij de reguliere voorbereidingsprocedure van toepassing is fatale termijnen; indien niet binnen de wettelijke termijn een beslissing is genomen, wordt de omgevingsvergunning van rechtswege verleend op grond van artikel 3.9, derde lid Wabo jo par Awb. Indien het bestuursorgaan tot adviesaanvraag bij het landelijk Bureau Bibob overgaat, wordt deze termijn op grond van artikel 31 Wet Bibob opgeschort. Deze opschorting duurt vier weken en kan eenmaal met vier weken worden verlengd. 3 ALGEMENE BELEIDSUITGANGSPUNTEN Uitgaande van enerzijds het doel van de Wet Bibob, het tegengaan van het faciliteren van criminaliteit en daarmee het weigeren c.q. intrekken van vergunningen (projecten) waarbij een bepaalde mate van criminele beïnvloeding te verwachten valt en anderzijds een meer risico en informatiegestuurde toepassing van het Bibob-instrumentarium is gekozen voor een differentiatie in toetsing. Een belangrijk uitgangspunt van de gemeente Amsterdam is om de administratieve lasten, de extra werkzaamheden en de duur van de procedures voor de aanvragers én voor de gemeente zelf te beperken. Vanwege het proportionaliteitsbeginsel is een selectieve aanpak wenselijk. Het Bibob-instrument is immers een zwaar middel dat ingrijpt in de privacy van de aanvragers van een omgevingsvergunning. Uitgaande van een risico- en informatiegestuurde aanpak hoeft de aanvrager niet reeds bij de aanvraag een uitgebreid Bibob-formulier in te vullen en bescheiden te overleggen. In beginsel kan worden volstaan met een beperkt Bibob-vragenformulier ten behoeve van de lichte toets. Indien er vaker binnen een bepaalde periode een vergunning wordt aangevraagd door dezelfde aanvrager kan worden volstaan door verwijzing naar eerdere toetsing c.q. reeds verleende omgevingsvergunning. Slechts wanneer op grond van dat ingevulde formulier en/of op grond van concrete informatie ( tip van de officier van justitie, berichtgeving in de media, politieinformatie, of andersoortige bij de gemeente beschikbare informatie) aanvullende gegevens nodig zijn, zal aan de aanvrager een uitgebreid Bibob-vragenformulier worden uitgereikt en zullen bescheiden moeten worden overgelegd. Er bestaat dus een duidelijk onderscheid tussen een lichte toets en een diepgaande toets. In dit kader wordt er onderscheid gemaakt tussen kleinere en grotere bouwprojecten, te bepalen naar de hoogte van de aanneemsom. Tevens wordt in deze beleidslijn onderscheid gemaakt tussen enerzijds bouwactiviteiten welke betrekking hebben op bepaalde specifiek omschreven risicocategorieën en risicogebieden die gevoeliger worden geacht voor criminele invloeden en anderzijds bouwactiviteiten die niet onder deze categorieën vallen. Daarnaast worden in deze beleidslijn bouwactiviteiten die door of namens (semi)overheidsinstanties worden verricht, uitgezonderd van een diepgaande toets, omdat het verwachte risico op criminele beïnvloeding bij dergelijke bouwactiviteiten klein is. Voorgaande wordt als volgt ingevuld: Bouwactiviteiten met een aanneemsom 2 vanaf ,- (exclusief BTW) worden in beginsel altijd aan een lichte toets onderworpen. Deze toets houdt in dat de aanvrager bij de aanvraag het Bibob-formulier Bouw dient te overleggen, zonder bijlagen; 2 Onder aanneemsom wordt verstaan het bedrag zoals vastgesteld door de gemeente. Deze kan afwijken van hetgeen de aanvrager van de vergunning heeft ingevuld. 3

4 Bouwactiviteiten met een aanneemsom onder de ,- (exclusief BTW) worden alleen dan aan een lichte toets onderworpen wanneer de bouwactiviteit betrekking heeft op een aantal specifiek benoemde risicocategorieën die gevoelig worden geacht voor criminele invloeden en/of de bouwactiviteit plaatsvindt binnen een specifiek omschreven risicogebied dat gevoelig wordt geacht voor criminele invloeden. De ondergrens bedraagt in beginsel ,-; Bouwactiviteiten die namens/in opdracht van een (semi)publieke instelling of bedrijf worden verricht en worden gefinancierd uit eigen middelen van de (semi)publieke instellingen en bedrijven, worden in beginsel uitgezonderd van de licht toets. Bij meerdere aanvragen omgevingsvergunningen per jaar dan wel meerdere aanvragen voor eenzelfde project door dezelfde aanvrager binnen Amsterdam, zal bij ongewijzigde omstandigheden aanvraag (bedrijfsstructuur, financiering, zakelijke partners etc.) kunnen volstaan met een verwijzing naar de reeds eerder verleende vergunning. In de praktijk kan zich de situatie voordoen dat het stadsdeel of de dienst met een bepaalde aanvraag geconfronteerd wordt die niet binnen deze beleidslijn valt; de bouwactiviteiten zijn niet specifiek als risicocategorie benoemd en de aanneemsom ligt onder de ,- (exclusief BTW). In een voorkomend geval kan het desbetreffende stadsdeel of de dienst het Coördinatiebureau Bibob raadplegen met het oog op een Bibob-toets en kan van de aanvrager in beginsel het invullen van een beperkt Bibob-formulier worden verlangd. Een dergelijke toets kan aan de orde zijn als bij de beoordeling van het dossier (de aanvraag) aandachtspunten naar voren komen die tot toepassing van de Wet Bibob nopen. Te denken valt bijvoorbeeld aan antecedenten van de aanvrager en/of diens zakenpartners of informatie van samenwerkingspartners van de gemeente. Risicocategorieën Bouwactiviteiten kunnen in bepaalde categorieën worden onderverdeeld. De bouwactiviteiten kunnen zich bijvoorbeeld richten op het (ver)bouwen van één of meerdere woningen, winkels, kantoren, horecagelegenheden, bedrijven en dergelijke. Met name die bouwactiviteiten waar ruimten worden gecreëerd waarbinnen zich handelsactiviteiten (gaan) afspelen worden in het kader van de Wet Bibob aan een onderzoek onderworpen. Bepaalde handelsactiviteiten zijn meer dan andere gevoelig voor criminele beïnvloeding. Voorts is het zo dat ook bepaalde branches gevoeliger zijn voor criminele beïnvloeding dan andere. Een aanvraag om een omgevingsvergunning valt binnen een van de risicocategorieën indien de aanvraag ziet op een gebruiksfunctie die valt binnen de risicocategorieën en/of indien de (rechts)persoon die de aanvraag doet valt binnen een van de volgende risicocategorieën: Horeca-, escort-, prostitutiebedrijven en speelautomatenhallen (inclusief coffeeshops, hotels, darkrooms, seksbioscopen, sekswinkels, massagesalons); Afvalbewerkings- en verwerkingsbedrijven; Kamerverhuurbedrijven, hotels, logies (de verhuur van onzelfstandige woningen, zoals kamers en etages met gedeelde voorzieningen in woongebouwen.) Vastgoedbedrijven; (bedrijven/personen die zich bedrijfsmatig bezighouden met het aan- en verkopen van, beleggen in, exploiteren van en de handel in onroerend goed) Belwinkels, internetcafés en gamecenters; Niet-geregistreerde uitzendbureaus; Smart-, head- en growshops; Autoverkoop- en verhuurbedrijven en autosloperijen; Categorieën die een sterke relatie hebben met bovenstaande categorieën (bijv. wonen boven bordelen); Deze hierboven benoemde risicocategorieën worden in het kader van de Wet Bibob altijd aan een lichte toets onderworpen indien de aanneemsom gelijk is aan of hoger is dan , In het kader van de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit is ervoor gekozen om bouwactiviteiten met een aanneemsom van minder dan ,- in beginsel niet te onderwerpen aan een Bibob-toets. De lasten die zijn gemoeid met het toetsen van bouwactiviteiten van zeer geringe omvang staan niet in verhouding tot de mogelijke resultaten die geboekt worden met de Bibob-toets. 4

5 Risicogebieden Naast bepaalde categorieën kunnen bouwactiviteiten ook in bepaalde risicogebieden plaatsvinden. Bepaalde (criminogene) gebieden zijn meer vatbaar voor criminele invloeden dan andere. Dergelijke gebieden kenmerken zich bijvoorbeeld door een groot verloop onder de bedrijven, teruglopende bezettingsgraad, een toename van onduidelijke activiteiten en een relatief groot aantal problemen met handhaving. Deze gebieden vormen een voedingsbodem voor (een toename van) criminele activiteiten. Deze hieronder nader benoemde risicogebieden worden in het kader van de Wet Bibob altijd aan een lichte Bibob-toets onderworpen indien de aanneemsom boven de ,- is. Een aanvraag om een omgevingsvergunning valt binnen een van de risicogebieden indien de aanvraag ziet op een bouwwerk in een van de volgende risicogebieden: Postcodegebied 1012 De Heining 4 De hiervoor vermelde uitgangspunten worden ook gehanteerd in de gevallen dat reeds een omgevingsvergunning is verleend en de dienst of het stadsdeel voor de vraag wordt gesteld of deze vergunning dient te worden ingetrokken op grond van de Wet Bibob. De bovenstaande opsomming van risicocategorieën en risicogebieden is niet limitatief. Deze risicocategorieën kunnen, afhankelijk van de lokale situatie die bijvoorbeeld per dienst of stadsdeel kan verschillen, of indien nieuwe ontwikkelingen dit noodzakelijk maken, door het College worden aangepast. Met het oog op het rechtszekerheidsbeginsel zal het desbetreffende bestuursorgaan wijzigingen via een gepubliceerd besluit kenbaar maken. Uitzonderingspositie (semi)publieke instellingen en bedrijven Het doel van de Wet Bibob is het voorkomen van facilitering van criminelen door de overheid. Het beleid is dan ook gericht op bouwactiviteiten die vatbaar zijn voor criminele beïnvloeding. Om die reden is gekozen voor projecten van enige omvang en projecten in bepaalde risicocategorieën en risicogebieden. Projecten waarbij het risico op misbruik van de gevraagde vergunning klein te noemen is, dienen in dit kader niet onderworpen te worden aan dezelfde toets als de meer risicovolle projecten en gebieden. Daarom is er in deze beleidslijn voor gekozen om aanvragen van (semi)publieke instellingen 5 in beginsel uit te zonderen van de Bibob-toets. Immers, het risico dat de gevraagde omgevingsvergunning wordt gebruikt om -kort gezegd- geld wit te wassen of strafbare feiten te plegen, zal bij dergelijke instellingen niet bijzonder groot zijn. Indien het Coördinatiebureau over informatie beschikt die bijvoorbeeld aanleiding kan vormen voor een Bibob-onderzoek en/of uit gelieerd onderzoek vermoedens voor misstanden bestaan, dan kan alsnog het Bibob-formulier wordt uitgereikt aan de aanvrager van de omgevingsvergunning. Uitzondering bij meerdere aanvragen per jaar en meerdere aanvragen voor een project Indien een aanvrager meerdere bouwaanvragen per jaar dan wel meerdere aanvragen voor eenzelfde project indient binnen Amsterdam, zal de aanvrager bij ongewijzigde omstandigheden ten opzichte van de eerdere aanvraag (bedrijfsstructuur, financiering, zakelijke partners etc.) kunnen volstaan met een verwijzing naar de reeds eerder verleende vergunning. Bij gewijzigde omstandigheden zal de aanvrager slechts de gewijzigde omstandigheden dienen aan te geven. 4 BEOORDELING AANVRAAG De dienst of het stadsdeel beoordeelt eerst zelf de aanvraag of onderzoekt de mogelijkheid tot het intrekken van een verleende vergunning. Indien uit het in eerste instantie gehouden onderzoek vragen of twijfels naar voren zijn gekomen die 4 Aangeduid als bedrijventerrein De Heining in het bestemmingsplan Sloterdijk IV. 5 Semipubliek is een algemene aanduiding die wordt gebruikt voor allerlei soorten organisaties die dicht tegen de overheid aan zitten. Kenmerken van semipubliek zijn dat sprake is van 1) wettelijke taken en/of het dienen van een uitgesproken publiek belang en 2) een publieke financiering. Voorbeelden: overheidsinstanties, gezondheidszorg, energiebedrijven, openbaar vervoerbedrijf en woningbouwcorporaties. 5

6 niet beantwoord kunnen worden, kan er gebruik worden gemaakt van de expertise van het Coördinatiebureau Bibob Amsterdam 6 (Coördinatiebureau Bibob). Het Coördinatiebureau Bibob maakt onderdeel uit van het Van Traa-team en het Regionaal Informatie en Expertise Centrum 7 (RIEC). Mocht een dienst dan wel het stadsdeel bij een vergunningsbeoordeling na eigen onderzoek en de aanvullende toets door het Coördinatiebureau Bibob nog vragen onbeantwoord zien, dan kan een beroep worden gedaan op het landelijk Bureau Bibob van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Dit bureau heeft toegang tot gesloten bronnen, zoals politieregisters, strafregisters en gegevens van de Belastingdienst, waardoor een brede screening van de vergunningaanvrager en overige zakelijke partners mogelijk is. Het Coördinatiebureau Bibob adviseert de stadsdelen en diensten in de volgende gevallen om een advies aan te vragen bij het landelijk Bureau Bibob: 1. De Bibob-officier van Justitie heeft op grond van artikel 26 Wet Bibob 8 het bestuursorgaan gewezen op de wenselijkheid het Bureau Bibob om advies te vragen. Dit geldt zowel bij aanvragen om nieuwe vergunningen als bij bestaande vergunningen. 2. Na de bestudering van het dossier en het ingevulde Bibob-formulier door het stadsdeel/de dienst en het Coördinatiebureau Bibob blijven vragen bestaan over: a. de bedrijfsstructuur, of de activiteiten in en/of in de directe omgeving van de onderneming of het bouwproject; b. de financiering van het bedrijf of bouwproject; c. de persoon van de aanvrager, de financier van de onderneming of het bouwproject; d. (andere) omstandigheden die doen vermoeden dat er sprake is van misbruik met de vergunning e.(andere) omstandigheden die doen vermoeden dat ter verkrijging van de aangevraagde dan wel gegeven e v vergunning een strafbaar feit is gepleegd. 3. Indien het Coördinatiebureau en/of het RIEC over informatie beschikken die bijvoorbeeld aanleiding kan vormen voor nader Bibob-onderzoek en/of uit gelieerd onderzoek vermoedens voor misstanden bestaan. Het onderzoek door het landelijk Bureau Bibob Het landelijk Bureau Bibob zal naar aanleiding van de adviesaanvraag een nader onderzoek instellen en een advies uitbrengen over de mate van gevaar als bedoeld in artikel 3 Wet Bibob. Het landelijk Bureau Bibob valt onder het ministerie van Veiligheid en Justitie en heeft inzage in een aantal openbare en gesloten bronnen (bijvoorbeeld bij de Belastingdienst, politie en justitie) en kan hierdoor een diepgaander onderzoek doen dan de gemeente. Het landelijk Bureau Bibob onderzoekt of betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten als bedoeld in de Wet Bibob. Daarnaast kunnen andere personen betrokken worden in het onderzoek. In artikel 3 Wet Bibob is bepaald dat betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten als die feiten door een ander gepleegd zijn en deze persoon: direct of indirect leiding geeft of heeft gegeven aan betrokkene, dan wel zeggenschap heeft over dan wel heeft gehad over betrokkene, dan wel vermogen verschaft dan wel heeft verschaft aan betrokkene, dan wel in een zakelijk samenwerkingsverband tot hem staat. 6 Het Coördinatiebureau Bibob adviseert bij de beoordeling van aanvragen (vergunningen en subsidies) en eventuele adviesaanvragen vanuit stadsdelen en diensten aan het landelijk Bureau Bibob. Het Coördinatiebureau Bibob is deskundig op juridisch-, financieel- en vergunningenvlak en adviseert medewerkers op de werkvloer (stadsdelen en diensten) ook over de directe toepassing van de Wet Bibob. Immers, als het bestuursorgaan op basis van het eigen onderzoek in het kader van de Wet Bibob genoeg aanwijzingen heeft om in redelijkheid en gemotiveerd te kunnen aantonen dat er sprake is van ernstig gevaar als bedoeld in de Wet Bibob, zal het bestuursorgaan de aanvraag zelfstandig, dus zonder adviesaanvraag aan het landelijk bureau Bibob, kunnen weigeren dan wel een verleende beschikking kunnen intrekken. 7 Het Regionaal Informatie en Expertise Centrum is opgericht om de samenwerking tussen strafrechtelijke en bestuurlijke partijen te versterken en te ondersteunen, onder ander bij de toepassing van de Wet Bibob. 8 Artikel 26 Wet Bibob bepaalt dat de officier van justitie die beschikt over gegevens die er op wijzen dat een betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten die reeds zijn gepleegd of nog gepleegd zullen worden, het bestuursorgaan of de aanbestedende dienst kan wijzen op de wenselijkheid het Bureau om een advies te vragen. 6

7 of dat deze strafbare feiten door een rechtspersoon zijn gepleegd (als bedoeld in artikel 51 Wetboek van Strafrecht) én betrokkene: direct of indirect leiding geeft of heeft gegeven aan die rechtspersoon, dan wel zeggenschap heeft over dan wel heeft gehad over die rechtspersoon, dan wel vermogen verschaft dan wel heeft verschaft aan die rechtspersoon. Het landelijk Bureau Bibob kan drie soorten adviezen afgeven: 1. Er is geen sprake van een ernstige mate van gevaar; 2. Er is sprake van een mindere mate van gevaar; 3. Er is sprake van geen gevaar. Naar aanleiding van het afgegeven advies dient de gemeente op grond van artikel 3, vijfde, zesde en zevende lid Wet Bibob een afweging te maken over de beschikking. De gemeente kan besluiten de beschikking te verlenen, te verlenen met voorschriften of te weigeren / in te trekken. De gemeente is verantwoordelijk voor het besluit dat wordt genomen, al dan niet op basis van het advies van het landelijk Bureau Bibob. 5 PROCEDURE De gemeente vraagt een advies aan bij het landelijk Bureau Bibob. Tegen deze beslissing kan geen bezwaar en beroep worden ingesteld. Wel is het de aanvrager van een vergunning te allen tijde toegestaan de aanvraag in te trekken. De aanvrager of houder van de omgevingsvergunning wordt door de gemeente geïnformeerd over het feit dat een advies is gevraagd. Het landelijk Bureau Bibob kan contact opnemen met de aanvrager van de vergunning of de andere bij het onderzoek betrokken personen of bedrijven en dezen eventueel aanvullende vragen stellen (artikel 12, vierde lid Wet Bibob). Het landelijk Bureau Bibob moet binnen vier weken adviseren aan de gemeente. Deze termijn kan met vier weken worden verlengd. Het landelijk Bureau Bibob zal de gemeente hiervan in kennis stellen. De gemeente zal de aanvrager hiervan op haar beurt in kennis stellen. De beslistermijn voor de gemeente om te beslissen op de vergunningaanvraag wordt opgeschort gedurende de adviestermijn van het landelijk Bureau Bibob. Indien het voornemen bestaat een negatieve beslissing te nemen op grond van een Bibob-advies zal de gemeente betrokkene in de gelegenheid stellen zijn zienswijze naar voren te brengen. Betrokkene kan dan het advies inzien. Derden die in de beschikking zijn genoemd worden aangemerkt als belanghebbenden in de zin van artikel 4:8 Awb en moeten, ook in de gelegenheid worden gesteld om hun zienswijze naar voren te brengen. Derden hebben niet het recht om het advies in zijn geheel in te zien. Tegen de beslissing van de gemeente waarin een Bibob-advies is verwerkt kan bezwaar en beroep ingesteld worden. Bevoegd gezag Op grond van artikel 2.4 Wabo is het bevoegde gezag het College van Burgemeester en Wethouders. Op grond van de artikel 26 Verordening op de stadsdelen zijn de Dagelijkse Besturen van de stadsdelen, bevoegd vergunningen in het kader van artikel 2.1, eerste lid onder a Wabo af te geven. 6 ALGEMENE AFSLUITING Onvolledige aanvragen en termijnen Op grond van artikel 4:5 Awb dient het bestuursorgaan na ontvangst van de aanvraag zo spoedig mogelijk te beoordelen of de aanvraag compleet is. Een aanvraag is pas compleet wanneer de aanvrager, in de gevallen genoemd in deze beleidslijn, tevens het Bibob-formulier en (indien noodzakelijk) aanvullende bescheiden heeft ingediend. Is de aanvraag onvolledig, dan laat het bestuursorgaan de aanvrager weten welke bescheiden nog ontbreken. De aanvrager dient vervolgens binnen de gestelde termijn de aanvraag met de gevraagde gegevens te completeren. Doet hij dat in het geheel 7

8 niet dan wel onvolledig, dan kan het bestuursorgaan de aanvraag buiten behandeling laten. Gedurende de periode dat de aanvrager zijn aanvraag volledig maakt, wordt de beslistermijn opgeschort grond van artikel 4:15 Awb. Overige vergunningen of sectoren die onder de Wet Bibob vallen Ingeval in een bepaalde omgevingsvergunningaanvraag meerdere vergunningen nodig zijn (horecavergunning) en/of er een aanbestedingsprocedure loopt, zal een adequate afstemming en regie plaats vinden vanuit het Coördinatiebureau Bibob, in samenwerking met het desbetreffende stadsdeel en/of de dienst. In de praktijk kan het voorkomen dat van een horeca-exploitant de exploitatie- en drank- en horecavergunningen zijn ingetrokken op grond van bijvoorbeeld de Wet Bibob, terwijl deze persoon, dan wel zijn zakelijke relaties ook betrokken is (dan wel zijn) bij een omgevingsvergunningaanvraag. Als er al een advies van het landelijk Bureau Bibob voorhanden is met betrekking tot deze persoon hoeft niet opnieuw een advies te worden gevraagd 9. Geheimhouding Op grond van artikel 28 Wet Bibob is een ieder die krachtens de Wet Bibob informatie krijgt met betrekking tot een derde verplicht tot geheimhouding van deze informatie. Subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel Volgens de Memorie van Toelichting op de Wet Bibob zijn de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit belangrijke uitgangspunten van de Wet Bibob. Het bestuursorgaan dient eerst te bekijken of bestaande weigerings- c.q. intrekkingsgronden van de Wabo mogelijkheden bieden om een vergunning al dan niet te weigeren of in te trekken. In dit kader wordt opgemerkt dat de beoordeling van de vergunningaanvraag op grond van de Wet Bibob slechts een aanvullende is op de reeds gangbare beoordeling op grond van de Wabo. Kortom: alvorens advies wordt aangevraagd aan het landelijk Bureau Bibob, dienen eerst de gangbare en minder vergaande mogelijkheden te zijn benut. Het proportionaliteitsbeginsel wordt ook tot uitdrukking gebracht door de selectieve en risicogestuurde wijze van toetsen. Door het instellen van ondergrenzen, het benoemen van risicocategorieën en het creëren van uitzonderingen worden niet alle aanvragers aan de Bibob-toets onderworpen. Daarnaast zal door de aanvragers die wel aan de toets worden onderworpen in eerste instantie slechts een beperkte Bibob-formulier moeten worden ingevuld. Alleen bij concrete aanwijzingen van misbruik zal het uitgebreide Bibob-formulier moeten worden ingevuld. Evaluatie en aanpassing Na het opdoen van ervaringen met deze beleidslijn zal de gemeente Amsterdam evalueren hoe de inzet van het Bibobinstrumentarium functioneert. Aandachtspunten daarbij zijn onder andere knelpunten bij de uitvoering van de wet, juridische ontwikkelingen, selectie van branches, samenwerking tussen partners en samenwerking met het landelijk Bureau Bibob. De beleidslijn zal op onderdelen worden aangepast na wijziging van de Wet Bibob, naar verwachting eind De Beleidslijn Gemeente Amsterdam voor de omgevingsvergunning (bouwactiviteit) in het kader van de Wet Bibob is op 8 mei 2012 vastgesteld door het College van Burgemeester en Wethouders. Burgemeester en Wethouders voornoemd, H. de Jong E.E. van der Laan secretaris burgemeester 9 In artikel 29 Wet Bibob is geregeld dat het bestuursorgaan dat of de aanbestedende dienst die een advies ontvangt, dat advies gedurende twee jaren kan gebruiken in verband met een andere beslissing. 8