Stichting Leenrecht Jaarverslag 2017

Transcriptie

1 Stichting Leenrecht Jaarverslag 2017

2 Inhoudsopgave Bestuursverslag... 3 Voorwoord... 3 Kerncijfers... 5 Over Stichting Leenrecht... 6 Rechtenopbrengsten... 9 Repartitie... 9 Verdeelreglementen Begroting Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Overzicht te verdelen rechten over Toelichtingen op de jaarrekening Toelichtingen op de balans Toelichtingen op de staat van baten en lasten Ondertekening door het bestuur Overige gegevens Samenstelling bestuur en bureau Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 2

3 Bestuursverslag Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van Stichting Leenrecht over Een bewogen jaar waarin de ontwikkelingen rondom het leenrecht niet stilstaan. Bibliotheken rapporteren jaarlijks minder uitleningen. Dit heeft zijn weerslag op de incasso van Stichting Leenrecht, die in 2017 met 11,0 miljoen bijna 6% lager is dan in 2016 ( 11,7 miljoen). In totaal werd 10,5 miljoen verdeeld onder rechthebbenden. Juridische ontwikkelingen Naar aanleiding van het arrest HP-Reprobel van het Hof van Justitie van de Europese Unie (november 2015) ontstond discussie over de grondslag van de doorbetaling van leenrechtgelden aan uitgevers. In afwachting van de uitkomst van deze discussie is een deel van 20% van de uitkering aan de Stichting PRO (ten behoeve van uitgevers) gereserveerd. Digitaal lenen In het arrest van 10 november 2016 heeft het Europees Hof bepaald dat onder voorwaarden e-books net als papieren boeken onder het leenrechtstelsel kunnen vallen. Stichting Leenrecht heeft daarop het initiatief genomen om met alle betrokken partijen het overleg aan te gaan. In deze bijeenkomsten wordt besproken hoe met inachtneming van ieders specifieke belangen een systeem van e-lending ontwikkeld kan worden. De Koninklijke Bibliotheek biedt een model voor e-lending op basis van one-copy/multiple-user aan. Het uitgangspunt is om dit systeem, dat de beste mogelijkheden biedt voor een optimale bediening van de digitale lezer, op zo n manier uit te werken dat het recht doet aan ieders belang. Stichting Leenrecht heeft zich in het proces rond e-lending steeds neutraal opgesteld. Als uitvoeringsorganisatie stelt Stichting Leenrecht bij herhaling dat zij, indien dit wenselijk is c.q. nodig blijkt, in staat is het uitlenen van e-books te faciliteren analoog aan het huidige leenrecht voor gedrukte boeken. Onderzoek OCW naar dalende leenrechtinkomsten Het ministerie van OCW heeft in juni 2017 het rapport gepubliceerd naar de daling van het aantal uitleningen en de bijbehorende leenrechtvergoedingen sinds De focus van dit onderzoek lag nadrukkelijk op de effecten van het dbos-model ( de Bibliotheek op School ) op de leenrechtafdrachten en liet veel andere ontwikkelingen buiten beschouwing. Stichting Leenrecht heeft gedurende de uitvoering en tevens bij publicatie kritiek geuit op de beperkte opzet van het onderzoek en het vertekende beeld dat het oplevert van de staat van het leenrecht. Dit is middels een brief aan de minister en kamerleden gedaan. In de kamerbrief van 22 december 2017 heeft de minister duidelijk gemaakt dat zij zich slechts ten dele verantwoordelijk acht voor de daling van de leenrechtinkomsten. Zij wil in gesprek met bibliotheken over een betere uitleenregistratie en de uitwerking van het door haar gewenste model van dbos. Voor een verbetering van de inkomsten van schrijvers kijkt zij met name naar uitbreiding en verbetering van het digitaal lenen via de Koninklijke Bibliotheek. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 3

4 Stichting Leenrecht blijft bij haar standpunt dat we hier te maken hebben met een ontoelaatbare uitholling van het leenrechtstelsel. De dalende inkomsten van schrijvers en andere rechthebbenden wordt ongenuanceerd toegeschreven aan ontlezing op papier (terwijl er juist bij jeugdleden een toename van uitleningen te constateren is). Stichting Leenrecht zal onverminderd de discussie aan blijven gaan met ministerie, bibliotheken en andere betrokken partijen om aanpassing van leenrecht aan de tijdgeest van het lezen van nu af te dwingen. Meer informatie over het onderzoek, de marktverkenning leenrecht en de verschillende standpunten is te vinden op onze website Kunstuitleen Op het gebied van de kunstuitleen zien we bemoedigende ontwikkelingen. Het grootste deel van de organisaties doet inmiddels opgave en de verdeling van gelden door Stichting Pictoright vindt plaats op jaarlijkse basis. Er is regelmatig contact met vertegenwoordigers van de branche en er wordt een landelijke dag georganiseerd voor overleg met de verschillende kunstuitleen organisaties. Keurmerk In september 2017 werd het bureau van Stichting Leenrecht onder de loep genomen door het Keurmerk Instituut. De audit had als uitkomst dat Stichting Leenrecht opnieuw een jaar het CBO-Keurmerk mag voeren. Namens het Bestuur van de Stichting Leenrecht, Drs. D.J. van Leeuwen Voorzitter Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 4

5 Kerncijfers (bedragen x 1.000) Rechtenopbrengsten Nederlandse gebruikers Repartitie Nederlandse CBO's Netto repartitie Ingehouden administratievergoeding Inhouding piraterijbestrijding Repartitie Te verdelen rechten Exploitatierekening Administratievergoedingen Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Totaal Baten Financieel resultaat Resultaat Kengetallen Feitelijke inhoudingspercentage 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% Bedrijfslasten in % van rechtenopbrengst 5,5% 4,7% 7,6% 6,3% 5,9% Bedrijfslasten in % van bruto repartitie 5,5% 5,0% 7,6% 6,3% 5,9% Jaarmutatie bedrijfslasten 1) 9,8% -42,2% 12,1% 2,2% -11,3% Jaarmutatie CPI 1,4% 0,3% 0,6% 1,0% 2,5% Aantal gefactureerde gebruikers Aantal FTE 2,5 2,6 2,7 3,8 3,4 1) De jaarmutatie bedrijfslasten is hoger dan de jaarmutatie CPI door een door VOI E gewijzigde collectieve financiering en hogere juridische kosten. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 5

6 Over Stichting Leenrecht De Stichting Leenrecht is op 18 december 1990 opgericht door organisaties van rechthebbenden ter zake van het leen- en verhuurrecht. De stichting stelt zich ten doel, zonder winstoogmerk, de materiële en immateriële belangen te behartigen van auteursrechthebbenden, houders van naburige rechten en hun rechtverkrijgenden met betrekking tot het leen- en verhuurrecht alsmede de exploitatie en handhaving van dit recht te verzorgen, met inbegrip van het uitvoeren van wettelijke regelingen ter zake. De stichting is belast met de uitvoering van de wetgeving ter zake van het leenrecht. Deze wet is op 29 december 1995 in werking getreden. Bij besluit van 30 oktober 1996 is de Stichting Leenrecht door de Minister van Justitie, in overeenstemming met de Staatssecretaris van OC&W, aangewezen als zogenaamde eigen-rechtorganisatie. Bestuur Stichting Leenrecht hecht veel waarde aan bestuurlijke transparantie. Stichting Leenrecht heeft hiertoe onder meer de Richtlijnen Goed bestuur en Integriteit van de brancheorganisatie VOI E onderschreven en is in het bezit van het CBO Keurmerk. Stichting Leenrecht heeft als bestuursmodel gekozen voor het model dat in de Richtlijn Goed bestuur wordt omschreven als Bestuur. Dit model houdt in dat het bestuur van de stichting alle bevoegdheden heeft die niet door wet of statuten aan andere organen zijn toegekend. Het bestuur is onder meer verantwoordelijk en beslissingsbevoegd ten aanzien van de strategie, naleving van relevante wet- en regelgeving, risicobeheersing, activiteitenplan en begroting, jaarrekening en jaarverslag, aangaan of verbreken van samenwerkingsverbanden, statutenwijziging en het benoemen van de externe accountant. Het bestuur van Stichting Leenrecht is in het verslagjaar zes keer bijeengekomen. In deze bijeenkomsten is onder meer gesproken over relevante ontwikkelingen op het gebied van bibliotheken en auteursrecht, waaronder de digitale ontwikkelingen, en mogelijkheden voor verdere verbetering van de processen van inning en repartitie. Vanaf pagina 28 in dit jaarverslag is een overzicht van de (neven-)functies van de bestuursleden opgenomen. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 6

7 Middelenbeheer Stichting Leenrecht beschikt door de aard van haar activiteiten over substantiële inkomende en uitgaande geldstromen. Het beheer van (liquide) middelen is inherent risicovol. Het bestuur van Stichting Leenrecht heeft daarom een Statuut middelenbeheer vastgesteld waarin het beleid met betrekking tot het beheer en beleggen van de beschikbare gelden is vastgelegd. Stichting Leenrecht heeft de administratieve werkzaamheden met betrekking tot onder andere de inkomende en uitgaande geldstromen uitbesteed aan Cedar B.V. Voor het uitvoeren van deze werkzaamheden hebben stafmedewerkers van Cedar (beperkte) tekenbevoegdheden voor bankrekeningen van Stichting Leenrecht. Bij bestuursbesluit is besloten dat binnen Stichting Leenrecht de voorzitter en penningmeester gezamenlijk rekeninghouder zijn. De andere bestuursleden hebben geen tekenbevoegdheden. Cedar heeft binnen haar organisatie functiescheidingen gerealiseerd tussen het vaststellen van de uit te betalen bedragen, de administratieve verwerking en de daadwerkelijke autorisatie hiervan. Betalingen mogen hierbij uitsluitend plaatsvinden op basis van door het bestuur van de stichting vastgestelde repartitiereglementen, goedgekeurde externe overeenkomsten of facturen van handelscrediteuren waarvan de kosten binnen de goedgekeurde begroting vallen. Met betrekking tot het beheerde vermogen heeft Stichting Leenrecht gekozen voor een zeer prudent middelenbeheer, waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van spaarrekeningen van Nederlandse banken. StOL De hoogte van de leenvergoedingen wordt vastgesteld door de Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (StOL). Deze is hiertoe door de overheid aangewezen. In het bestuur van de StOL zijn de rechthebbenden via Stichting Leenrecht en de betalingsplichtigen via de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) evenwichtig vertegenwoordigd. De stichting heeft een onafhankelijke voorzitter. De samenstelling van het bestuur van de StOL is als volgt: Dhr. J.A. Hagen, voorzitter Dhr. D.J. van Leeuwen (namens Stichting Leenrecht) Dhr. R. Pronk (namens VOB) Mw. A. Rube, secretaris (namens VOB) Dhr. M. Schok (namens Stichting Leenrecht) Dhr. M. Verhoef, penningmeester (namens Stichting Leenrecht) Mw. E. Winters (namens VOB) Ambtelijk secretaris: mw. F. Pang Gedurende 2017 golden onderstaande tarieven per uitlening: Geschriften 0,1338 Luisterboeken 0,1729 Audio 0,3310 Video/DVD 0,3310 Multimedia 0,5677 Complete muziekwerken 5,1847 Kunstuitleen 2,2500 Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 7

8 College van Toezicht Auteursrecht Op 26 november 2016 is de Wet van 14 november 2016 in werking getreden, houdende wijziging van de Wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties in verband met de implementatie van Richtlijn 2014/26/EU. Het College van Toezicht Auteursrecht (CvTA) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Toezicht, en is belast met het toezicht op de inning en verdeling van vergoedingen door collectieve beheersorganisaties. De vereisten uit de Richtlijn met betrekking tot het transparantieverslag worden in principe in het bestuursverslag verwerkt. Waar deze vereisten onderdeel uitmaken van de jaarrekening zijn deze omwille van de leesbaarheid niet alsnog eveneens in het bestuursverslag opgenomen, maar wordt volstaan met de vermelding in de jaarrekening. Het CvTA ziet er onder meer op toe dat deze collectieve beheersorganisaties een overzichtelijke administratie bijhouden, de verschuldigde vergoedingen op rechtmatige wijze innen en tijdig verdelen onder rechthebbenden, transparante tariefstructuren hanteren en voldoende zijn uitgerust om hun taken naar behoren uit te voeren. Jaarlijks brengt het College van de door hem verrichte werkzaamheden verslag uit aan de Minister van Veiligheid en Justitie. De Minister zendt dit verslag door aan de Eerste en Tweede Kamer en aan de collectieve beheersorganisaties. Samenstelling College van Toezicht 2017: Dhr. J.W. Holtslag (voorzitter) Dhr. J.L.R.A. Huydecoper (lid, tot 1 juli 2017) Dhr. M.R. de Zwaan (lid, vanaf 1 juli 2017) Mw. N. Loonen-van Es (lid) Dhr. V.L. Eiff (directeur/secretaris) De periodieke informatievoorziening naar het CvTA, het jaarverslag, de begroting, de jaarrekening en overzichten met betrekking tot de inning, verdeling en inhoudingen is volgens afspraak verlopen. VOI E Stichting Leenrecht is lid van de Vereniging van Organisaties die het Intellectueel eigendom Collectief Exploiteren (VOI E). Deze brancheorganisatie van CBO s streeft ernaar het begrip voor de uitoefening van het auteursrecht en de naburige rechten te vergroten en de informatie over de werkwijze van collectieve beheersorganisaties te verbeteren. VOI E fungeert namens de collectieve beheersorganisaties als aanspreekpunt voor vragen over de collectieve uitvoering van het auteursrecht en naburige rechten. Daarnaast vervult VOI E de functie van meldpunt voor kritiek of klachten. De collectieve beheersorganisaties die in Nederland actief zijn, zijn lid van VOI E en verbinden zich daarmee aan de gedragscode als enerzijds neergelegd in een CBO-Keurmerk, anderzijds in een bestuursreglement. VOI E ziet toe op naleving van deze gedragscode. Meer informatie is te vinden op Klachten en bezwaren Stichting Leenrecht doet er alles aan om de werkzaamheden in de keten van inning en verdeling van vergoedingen zorgvuldig uit te voeren. Om eventuele klachten binnen de voorgeschreven regels van de gedragscode van de brancheorganisatie VOI E te kunnen behandelen, heeft Stichting Leenrecht een officiële klachten- en bezwarenprocedure. Klachten over bijvoorbeeld de administratieve afhandeling of bezwaren van meer principiële aard worden via deze procedure op correcte wijze afgehandeld. Meer informatie hierover is te vinden op Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 8

9 Rechtenopbrengsten Stichting Leenrecht incasseerde in 2017 voor haar rechthebbenden in totaal 11,0 miljoen (2016: 11,7 miljoen), verdeeld over de volgende geldstromen: Complete muziekwerken Kunstuitleen Video/DVD Audio Multimedia Geschriften Totaal rechtenopbrengsten De incasso is in 2017 gedaald. Jaar na jaar neemt het aantal opgegeven uitleningen af. Een belangrijke oorzaak ligt in het gegeven dat openbare bibliotheken onder druk van bezuinigingen vestigingen sluiten. Uit een door het ministerie OCW in 2016/2017 uitgevoerd onderzoek blijkt dat ook problemen in de uitleenregistratie van bibliotheken een rol spelen. Daarnaast is duidelijk geworden dat bibliotheken regelmatig ten onrechte de leenrechtvrijstelling voor het onderwijs toepassen bij het bepalen van de verschuldigde leenrechtvergoeding. De incassogegevens van 2017 en de te verwachten ontwikkelingen bij met name de openbare bibliotheken vormden de belangrijkste uitgangspunten voor de begroting van De incasso en de daaraan gekoppelde inhouding voor administratiekosten zijn derhalve conservatief ingeschat. Door de structureel dalende incasso en gelijkblijvende kosten zal Stichting Leenrecht mogelijk haar inhoudingspercentage moeten verhogen. Bibliotheken en andere uitlenende instanties zijn wettelijk verplicht opgave te doen voor 1 april van de uitleningen over het voorgaande jaar. In mei/juni factureert Stichting Leenrecht op basis van deze opgave. Repartitie Stichting Leenrecht keert jaarlijks de geïnde leenrechtvergoedingen uit aan de verdeelorganisaties. Deze organisaties behartigen de belangen van de rechthebbende auteurs, producenten en uitvoerende kunstenaars. De aangewezen verdeelorganisaties, die de vergoedingen aan de individuele rechthebbenden uitkeren zijn: Stichting Stemra, Stichting Lira, Stichting PRO, Stichting Pictoright, Stichting Norma, Stichting Thuiskopievergoeding Audio Producenten (STAP), Stichting Verdeling Videoproducenten (SVVP) en Stichting VEVAM. Na ontvangst van de betalingen in juni stelt Stichting Leenrecht in augustus het gebruik van de bibliotheken vast aan de hand van een representatieve steekproef. Aansluitend wordt in september op deze grondslag uitgekeerd aan de verdeelorganisaties. Deze ontvangen daarmee de vergoeding over het lopende kalenderjaar reeds in september van datzelfde jaar. De maximale termijn voor verdeling is drie jaar na incasso. Het bestuur van Stichting Leenrecht stelt jaarlijks de verdeelsleutels vast, op advies van de verschillende secties. De volgende verdeelsleutels zijn in 2017 toegepast: Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 9

10 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Boeken Periodieken Audio Video Multimedia Lira 57,98% 20,00% 40,67% 2,43% 11,66% 20,00% Norma 15,00% 32,33% 33,33% 13,00% Luisterboeken Kunstuitleen Pictoright 11,87% 30,00% 8,33% 3,00% 1,43% 13,00% 100,00% PRO 29,94% 50,00% 21,00% 50,00% STAP 15,00% 32,33% Stemra 29,91% 10,18% 2,00% SVVP 33,33% VEVAM 10,07% 2,00% Niet uitgekeerd 0,21% Per verdeelorganisatie zijn in 2017 de volgende netto bedragen uitgekeerd: STAP 67 Stichting Lira Stichting Norma 472 Stichting Pictoright Stichting PRO Stichting Stemra 176 Stichting VEVAM 121 SVVP 395 Totaal Het inhoudingspercentage voor beheerskosten over de gehele keten van incasso en verdeling van leenrechtgelden komt voor 2017 uit op 13,7% (2016: 13,7%) en ligt daarmee onder de in de AMvB bij de Wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten gehanteerde norm van 15%. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 10

11 Verdeelreglementen Door het bestuur van Stichting Leenrecht zijn verdeelreglementen vastgesteld. Deze reglementen worden (minimaal) driejaarlijks getoetst op actualiteit. In 2015 heeft deze toetsing voor het laatst plaatsgevonden. Op 23 november 2016 werd de AMvB van kracht, waarmee de Europese Richtlijn 2014/26/EU betreffende het collectief beheer van auteursrechten en naburige rechten in de Nederlandse wet werd opgenomen. Het College van Toezicht Auteurs- en naburige rechten (CvTA) heeft een beleidskader voor het toezicht opgesteld. Op het gebied van governance en transparantie worden nieuwe eisen gesteld aan Stichting Leenrecht als collectieve beheersorganisatie. In 2017 heeft het bestuur de nodige aanpassingen aan de statuten doorgevoerd. In 2017 is ook een aanvang gemaakt met de toetsing van de reglementen, gedurende 2018 zullen de aanpassingen aan de eisen van de Europese Richtlijn 2014/26/EU betreffende het collectief beheer van auteurs- en naburige rechten, en de AMvB van 23 november 2016 ter uitvoering van deze Richtlijn, worden doorgevoerd. Verdeelreglement Datum vaststelling Jaar van laatste toetsing Geschriften 3 december Audio 9 november Video 9 november Multimedia 19 december Kunstuitleen 26 mei Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 11

12 Begroting 2018 (bedragen x 1.000) Begroting Exploitatie 2017 Baten Administratievergoeding 1) Totaal baten Lasten Kosten Cedar Bestuurskosten Kosten adviseurs Kosten marktinformatie Kosten contributies en bijdragen Overige bedrijfslasten Saldo van baten en lasten Financieel resultaat 0-1 Resultaat Resultaatbestemming Overige reserves ) Vooruitlopend op definitieve besluitvorming hierover is bij het vaststellen van de begroting voor 2018 uitgegaan van verhoging van de administratievergoeding naar 6%. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 12

13 Jaarrekening 2017 Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 13

14 Balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) ACTIVA Vlottende activa Vorderingen Debiteuren rechten 0 11 Overige vorderingen 12 a Liquide middelen b Totaal PASSIVA 31 december december 2016 Eigen vermogen Algemene reserve 650 c 650 Overige reserves 27 d Te verdelen rechten 679 e 682 Kortlopende schulden Overige schulden 121 f Totaal Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 14

15 Staat van baten en lasten over 2017 (bedragen x 1.000) Exploitatie 2017 Begroting 2017 Exploitatie 2016 Baten Administratievergoeding Lasten Kosten Cedar 357 g Bestuurskosten 27 h Kosten adviseurs Kosten marktonderzoek Kosten contributies en bijdragen Overige bedrijfslasten 29 i Saldo van baten en lasten Financieel resultaat Resultaat Resultaatbestemming Overige reserves Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 15

16 Kasstroomoverzicht over 2017 (opgesteld volgens de indirecte methode, bedragen x 1.000) Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van baten en lasten Aanpassingen voor: Afname vorderingen Toename schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Kasstroom uit rechtenopbrengsten en repartitie Gefactureerde rechtenopbrengsten Repartitie Overige mutaties 2-32 Aanpassingen voor: Afname debiteuren 11 9 Kasstroom uit rechtenopbrengst en repartitie Ontvangen interest 3 11 Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toevoeging aan de te verdelen rechten 0 0 Kasstroom uit financieringsactiviteiten 0 0 Netto kasstroom Liquide middelen 1 januari Liquide middelen 31 december Mutatie liquide middelen boekjaar Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 16

17 Overzicht te verdelen rechten over 2017 (bedragen x 1.000) Stand per 1 januari Rechtenopbrengsten Overige mutaties 2-32 Repartitie Stand per 31 december Rechtenopbrengsten Nederlandse gebruikers Overige mutaties Mutatie te realiseren administratievergoeding 0-32 Overige mutaties Repartitie Nederlandse CBO's Netto repartitie Ingehouden administratievergoeding Te verdelen rechten Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 17

18 Toelichtingen op de jaarrekening Algemeen De Stichting Leenrecht, Kamer van Koophandel nummer , statutair gevestigd te Amstelveen, kantoorhoudend te Hoofddorp, is op 18 december 1990 opgericht door organisaties van rechthebbenden ter zake van het leen- en verhuurrecht. De stichting stelt zich ten doel, zonder winstoogmerk, de materiële en immateriële belangen te behartigen van auteursrechthebbenden, houders van naburige rechten en hun rechtverkrijgenden met betrekking tot het leen- en verhuurrecht alsmede de exploitatie en handhaving van dit recht te verzorgen, met inbegrip van het uitvoeren van wettelijke regelingen ter zake. De stichting is belast met de uitvoering van de wetgeving ter zake van het leenrecht. Deze wetgeving is op 29 december 1995 in werking getreden. Bij besluit van 30 oktober 1996 is de Stichting Leenrecht door de Minister van Justitie, in overeenstemming met de Staatssecretaris van OC&W, aangewezen als zogenaamde eigen-rechtorganisatie. Conform de wettelijke bepalingen is de hoogte van de vergoeding vastgesteld door het bestuur van de Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (StOL). In deze stichting zijn de betalingsplichtigen en de Stichting Leenrecht evenredig vertegenwoordigd onder voorzitterschap van een onafhankelijk voorzitter. Grondslagen voor de waardering De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW2 en de Richtlijn 640 Organisaties zonder Winststreven van de Raad voor de Jaarverslaggeving, alsmede met de eisen van de Wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten en het CBO Keurmerk van Voice. Alle bedragen in het jaarverslag zijn in duizenden euro s tenzij anders vermeld. De waarderingsgrondslagen zijn gebaseerd op de historische kosten en kostprijzen. Activa en passiva (met uitzondering van het eigen vermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de nominale waarde. In de balans en winst-en-verliesrekening zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Voor de leesbaarheid wordt in de toelichtingen veelal gebruik gemaakt van het betreffende jaartal waar de stand per balansdatum bedoeld wordt. Vergelijking met voorgaand jaar: de gehanteerde grondslagen zijn ten opzichte van het vorig boekjaar ongewijzigd. Vorderingen: vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voor zover deze door het bestuur als noodzakelijk wordt gezien onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. De voorziening voor oninbaarheid voor vorderingen uit hoofde van de exploitatie van auteursrechten wordt gevormd ten laste van de te verdelen rechten. Aan gebruikers gefactureerde rechtenopbrengsten worden pas gereparteerd aan rechthebbenden nadat deze daadwerkelijk geïncasseerd zijn. Liquide middelen: de liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde en bestaan uit banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Te verdelen rechten: de te verantwoorden gelden uit hoofde van de exploitatie van auteursrechten worden niet in de exploitatierekening opgenomen, maar worden opgenomen als een verplichting aan de rechthebbenden. De doorbetalingsverplichting heeft in principe een kortlopend karakter. De te verdelen leenrechtgelden worden in de balans verantwoord als er sprake is van een rechtens afdwingbare vordering die op betrouwbare wijze is vast te stellen en waarvan het waarschijnlijk is dat deze zal worden ontvangen. Voor te ontvangen bedragen van door Stichting Leenrecht gefactureerde gebruikers kan dit op betrouwbare wijze worden vastgesteld. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 18

19 Op de te verdelen rechten worden de nog in te houden administratievergoedingen in mindering gebracht. Voor zover deze niet in het jaar van verantwoording van de rechtenopbrengst als bate worden gerealiseerd worden deze separaat gepresenteerd onder de overlopende passiva. Kortlopende schulden: kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Administratievergoedingen: de administratievergoedingen worden indien en voor zover mogelijk, gerealiseerd naar rato van de verrichte werkzaamheden. De door rechthebbenden verschuldigde administratievergoedingen voor verrichte werkzaamheden worden veelal ingehouden op de repartitie, maar worden in de exploitatierekening verantwoord naar rato van de door Stichting Leenrecht verrichte werkzaamheden. De vergoeding voor de werkzaamheden met betrekking tot het innen van rechten wordt in de exploitatierekening verantwoord in het jaar waarin ook de rechtenopbrengst wordt verantwoord. Indien de voortgang van verrichte werkzaamheden onvoldoende betrouwbaar kan worden vastgesteld wordt de administratievergoeding in de exploitatierekening verantwoord bij de repartitie. De administratievergoedingen voor leenrechtgelden bedragen 5%. Voor de verantwoording in de exploitatierekening wordt ervan uitgegaan dat de administratievergoeding volledig betrekking heeft op werkzaamheden met betrekking tot de inning van rechtenopbrengsten. Bedrijfslasten: De bedrijfslasten bestaan uit de aan het verslagjaar toe te rekenen kosten. De kosten Cedar betreffen het aandeel van Stichting Leenrecht in de kosten van directe personele inzet, algemene kosten, huisvestings- en automatiseringskosten van Cedar B.V. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. De repartitie wordt netto opgenomen, dus na inhouding van administratievergoedingen. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 19

20 Risicobeheersing Operationele risico s Stichting Leenrecht maakt voor de incasso gebruik van de automatiseringssystemen van Cedar B.V. De stichting loopt hierbij het risico dat systemen niet beschikbaar zijn c.q. niet juist functioneren waardoor de facturatie van gelden niet (tijdig) kan plaatsvinden. Binnen Cedar zijn maatregelen getroffen om de beschikbaarheid en de kwaliteit van de gegevensverwerkingsprocessen te waarborgen. Kredietrisico De rechtenopbrengsten van Stichting Leenrecht betreffen gelden die van (openbare) bibliotheken worden ontvangen. De gelden worden in principe pas uitgekeerd aan verdeelorganisaties nadat deze daadwerkelijk zijn ontvangen. Het kredietrisico van de stichting is hierdoor zeer beperkt en betreft niet het vermogen van de stichting maar de aan rechthebbenden door te betalen rechten. Liquiditeitsrisico Stichting Leenrecht beschikt over substantiële bedragen aan liquide middelen die uitstaan bij grote Nederlandse banken. Verbonden partijen Cedar B.V. kan worden aangemerkt als verbonden partij aangezien Stichting Leenrecht is vertegenwoordigd in het bestuur van Stichting Cedar. Stichting Cedar bezit 100% van de aandelen in Cedar B.V. Op basis van de afgesloten dienstverleningsovereenkomst worden de operationele activiteiten en bestuurlijke ondersteuning uitgevoerd door of middels Cedar B.V. De hiervoor door Cedar gemaakte kosten worden doorbelast. Ook de bestuursleden van Stichting Leenrecht kunnen gezien worden als verbonden partijen. Een overzicht van de bestuursleden en hun nevenfuncties is opgenomen vanaf blz. 28. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 20

21 Toelichtingen op de balans (bedragen x 1.000) a. Overige vorderingen Nog te ontvangen interest 0 4 Nog te ontvangen creditfacturen b. Liquide middelen Bankrekeningen 3 10 Spaarrekeningen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting. c. Algemene reserve De algemene reserve ten hoogte van (2016: ) heeft als doel de continuïteit van de uitvoering van de werkzaamheden van de stichting te verzekeren. De gewenste omvang wordt bepaald door de omvang van de activiteiten en de daarmee verbonden risico's en ligt globaal op het niveau van de jaarlijkse exploitatiekosten. d. Overige reserves Stand per 1 januari Mutatie vanuit resultaatbestemming Mutatie naar/vanuit te verdelen rechten 0 0 Stand per 31 december In de statuten van Stichting Leenrecht is geen resultaatbestemming opgenomen. De bestemming van het resultaat heeft bij bestuursbesluit plaatsgevonden zoals is toegelicht bij de staat van baten en lasten. De bestemming van het resultaat is verwerkt in de jaarrekening. In overeenstemming met de bij de algemene reserve opgenomen intentie om de exploitatieresultaten toe te voegen dan wel in mindering te brengen op de te verdelen rechten worden de mutaties conform de verslaggevingsregels verwerkt via de overige reserves. De overige reserves zijn vrij besteedbaar. De onttrekkingen aan de overige reserves worden niet via de resultaatbestemming maar rechtstreeks naar de te verdelen rechten verantwoord. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 21

22 e. Te verdelen rechten Stand per 1 januari Rechtenopbrengsten Overige mutaties 2-32 Repartitie Stand per 31 december Rechtenopbrengsten Geschriften Multimedia Audio Video/DVD Kunstuitleen Complete muziekwerken Overige mutaties Geschriften 5-32 Video/DVD 0 1 Kunstuitleen -2 0 Complete muziekwerken Opbouw overige mutaties Mutatie nog te realiseren administratievergoeding 0-32 Overige mutaties Repartitie Geschriften Multimedia Audio Video/DVD Kunstuitleen Te verdelen rechten per 31 december Geschriften Kunstuitleen 0 41 Complete muziekwerken Opbouw per jaarlaag Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 22

23 f. Overige schulden Handelscrediteuren Omzetbelasting Overige schulden De overige schulden hebben een kortlopend karakter. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 23

24 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Door de uitspraak van het Europese Hof is in 2016 vastgesteld dat e-books onder omstandigheden onder het leenrecht kunnen vallen, waarna de zaak is terugverwezen naar de rechtbank. De juridische positie van Stichting Leenrecht is hierdoor gewijzigd. Vooralsnog leidt deze wijziging echter nog niet tot een wijziging in de leenrechtregeling zoals deze in Nederland wordt toegepast en is er geen sprake van enige invloed op de jaarrekening van Leenrecht. Op basis van de dienstverleningsovereenkomst met Cedar B.V. heeft Stichting Leenrecht de verplichting om bij beëindiging van deze overeenkomst een vergoeding te betalen voor haar aandeel in de langlopende huisvestingskosten van Cedar B.V., alsmede een vergoeding voor de kosten die Cedar B.V. zou moeten maken voor de beëindiging van de arbeidsovereenkomsten van de direct ten behoeve van de stichting werkzame medewerkers. De verplichting ultimo 2017 is conform de in de dienstverleningsovereenkomst tussen Cedar B.V. en Stichting Leenrecht vastgestelde berekeningswijze vastgesteld op (2016: ). Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 24

25 Toelichtingen op de staat van baten en lasten (Bedragen x 1.000) 2017 Begroting g. Kosten Cedar Kosten personele inzet Huisvestingskosten Doorbelaste algemene kosten Cedar Automatiseringskosten Cedar Stichting Leenrecht heeft zelf geen medewerkers in dienst. Alle personele inzet wordt ingezet via Cedar B.V. Gemiddeld bedroeg deze inzet in ,5 FTE. De dagelijkse leiding van het bureau van Stichting Leenrecht is in handen van Arjen Polman, manager bij Cedar. h. Bestuurskosten Vaste vergoedingen Vacatiegelden Reis- en overige bestuurskosten De bestuursleden van Stichting Leenrecht ontvangen, voorzover zij niet in loondienst zijn bij een belanghebbende organisatie, voor hun werkzaamheden een beloning in de vorm van vacatiegeld en een reiskostenvergoeding conform het Reglement Bestuursvergoedingen. Er worden geen onkostenvergoedingen en geen beloningen betaalbaar op termijn verstrekt. Over de bestuursvergoedingen worden geen sociale verzekeringspremies afgedragen. Op grond van de WTCBO valt Stichting Leenrecht gedeeltelijk onder de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen (WNT). De bezoldiging van de bestuursleden ligt onder het in art. 2.2 WNT voor toezichthouders opgenomen maximum van 10% voor bestuursleden en 15% van voorzitters van de van toepassing zijnde maximum bezoldiging. Op grond van een beleidsrichtlijn van het CvTA kan de omrekening naar een voltijds dienstverband hierdoor achterwege blijven. Beloning Functie Dhr. D.J. van Leeuwen Voorzitter Dhr. M. Verhoef 450 Penningmeester Dhr. G. Bleijerveld Bestuurslid Dhr. E. Angad-Gaur 998 Bestuurslid Dhr. F. Jonkers 0 Bestuurslid Mw. S.C. Brandsteder 0 Bestuurslid Mw. L. Rozenberg 0 Bestuurslid Dhr. M. Schok 0 Bestuurslid Dhr. V. van den Eijnde 0 Bestuurslid Alle bestuursleden zijn het hele jaar in functie geweest. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 25

26 i. Overige bedrijfslasten 2017 Begroting Reis- en verblijfkosten Overige automatiseringskosten Accountantskosten Congreskosten Overige algemene kosten Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 26

27 Ondertekening door het bestuur Hoofddorp, 26 juni 2018 Dhr. D.J. van Leeuwen Voorzitter Dhr. M. Verhoef Penningmeester Dhr. E. Angad-Gaur Bestuurslid Dhr. G. Bleijerveld Bestuurslid Mw. S.C. Brandsteder Bestuurslid Dhr. V. van den Eijnde Bestuurslid Dhr. F. Jonkers Bestuurslid Mw. L. Rozenberg Bestuurslid Dhr. M. Schok Bestuurslid Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 27

28 Overige gegevens Samenstelling bestuur en bureau Stichting Leenrecht staat onder leiding van een Algemeen Bestuur. Dit wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter en bestaat verder uit vertegenwoordigers van auteurs, producenten en uitvoerende kunstenaars. Naast het Algemeen Bestuur kent Stichting Leenrecht vijf sectiebesturen (de sectie Audio, de sectie Video, de sectie Multimedia, de sectie Geschriften en de sectie Visuele werken) die zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van de verschillende groepen rechthebbenden binnen deze vijf deelgebieden. De secties adviseren het bestuur bij het nemen van besluiten op hun specifieke deelgebied. Naar aanleiding van de evaluatie van het eigen functioneren door het bestuur en de secties van Stichting Leenrecht zijn de statuten in 2017 op onderdelen aangepast. Het Algemeen Bestuur heeft geconcludeerd dat het bestuur van Stichting Leenrecht in algemene zin naar tevredenheid functioneert en wijzigingen in het reglement niet nodig zijn. De samenstelling van het bestuur van Stichting Leenrecht is als volgt. Eventuele bezoldiging wordt per functie aangegeven: Dhr. D.J. van Leeuwen Voorzitter Stichting Leenrecht Overige functies: Domein directeur I-Interim Rijk, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bezoldigd adviseur Fonds Podiumkunsten vacatievergoeding vereffenaar Stichting CBK Drenthe in liquidatie, onbezoldigd lid bestuur Stichting CEDAR bezoldigd lid bestuur Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (bestuurslid namens Stichting Leenrecht) vacatievergoeding Stichting Leenrecht eigenaar adviesbureau Diederix Advies eenmanszaak, beperkt actief De heer Van Leeuwen is onafhankelijk voorzitter. Dhr. F. Jonkers Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: uitgever Omniboek, Westfriesland en Zomer & Keuning bij de firma VBK Media in Utrecht directeur Jonkers Beheer BV en Drukkerij West-Friesland BV lid algemeen bestuur van Stichting PRO, voorzitter sectie PLU voorzitter districtsraad Noord-Holland-noord van de Koninklijke Lawn Tennis Bond bezoldigd bezoldigd onbezoldigd onbezoldigd De heer Jonkers is voorzitter van de sectie Geschriften van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de uitgevers. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 28

29 Dhr. M. Verhoef Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: literair vertaler bezoldigd penningmeester Stichting Lira vacatievergoeding penningmeester Stichting Lira Fonds vacatievergoeding bestuurslid Stichting Rechtshulp Auteurs vacatievergoeding bestuurslid Stichting Vertaalverhaal onbezoldigd lid Geschillencommissie Auteurscontractenrecht bezoldigd penningmeester Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (bestuurslid namens Stichting Leenrecht) vacatievergoeding Stichting Leenrecht De heer Verhoef is vicevoorzitter van de sectie Geschriften van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de schrijvers. Mw. S.C. Brandsteder Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: directeur Stichting VEVAM bezoldigd uitvoerend secretaris Stichting VEVAM Fonds bezoldigd lid bestuur vereniging VOI E onbezoldigd Mevrouw Brandsteder is vicevoorzitter van de sectie Video van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de regisseurs. Mw. L. Rozenberg Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: medewerker juridische zaken Buma/Stemra bezoldigd Mevrouw Rozenberg is voorzitter van de sectie Video van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de muziekauteurs en producenten. Dhr. M. Schok Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: hoofd juridische zaken van NVPI bezoldigd lid bestuur van Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (bestuurslid namens Stichting Leenrecht) onbezoldigd penningmeester van Vereniging voor Auteursrecht onbezoldigd penningmeester Absoluut Aalsmeer onbezoldigd voorzitter belangenvereniging Omgeving Molenvliet onbezoldigd De heer Schok is voorzitter van de sectie Audio van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de producenten. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 29

30 Dhr. G. Bleijerveld Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: muzikant/componist bezoldigd zelfstandig juridisch consulent bezoldigd docent Inholland, Media Entertainment Management bezoldigd penningmeester Stichting Norma (tot ) vacatievergoeding voorzitter Stichting Scobema (tot ) vacatievergoeding secretaris Sociaal Fonds BUMA vacatievergoeding bestuurslid Stichting de Thuiskopie vacatievergoeding bestuurslid Stichting Leenrecht Kunstfonds onbezoldigd lid Raad van Aangeslotenen SENA vacatievergoeding bestuurslid Kunstenbond vacatievergoeding secretaris Popauteurs.nl vacatievergoeding consultant Popauteurs.nl bezoldigd bestuurslid Platform Makers vacatievergoeding voorzitter Alsbach Stichting (tot 2017) onbezoldigd De heer Bleijerveld is vicevoorzitter van de sectie Visuele Werken van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de uitvoerend kunstenaars. Dhr. E. Angad-Gaur Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: muzikant/componist/tekstschrijver/producer (Angad-Gaur Muziekprodukties) bezoldigd secretaris Ntb-VCTN-SPAN (Stichting Personele Administratie Ntb) bezoldigd voorzitter Platform Makers bezoldigd secretaris Scobema (werkorganisatie t.b.v. samenwerking collectieve belangenbehartiging tussen NORMA, Ntb en FNV KIEM) vacatievergoeding, aan Ntb bestuurslid Stichting de Thuiskopie vacatievergoeding secretaris Stichting Norma (tot ) bezoldigd voorzitter sectie uitvoerend kunstenaars SENA bezoldigd secretaris Raad van Aangeslotenen SENA bezoldigd bestuurslid SONT (Stichting Onderhandelingen Thuiskopievergoeding, namens Stichting de Thuiskopie) vacatievergoeding bestuurslid landelijke thema-afdeling D66 Cultuur en Media onbezoldigd bestuurslid Kunsten92 onbezoldigd lid Commissie van Belanghebbenden VOI E Keurmerk vacatievergoeding De heer Angad-Gaur is vicevoorzitter van de secties Multimedia en Audio van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de uitvoerend kunstenaars muziek. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 30

31 Dhr. V. van den Eijnde Bestuurslid Stichting Leenrecht Overige functies: directeur Stichting Pictoright bezoldigd voorzitter Stichting Leenrecht Kunstfonds onbezoldigd vice-voorzitter Stichting Reprorecht onbezoldigd bestuurslid Vereniging VOI E onbezoldigd bestuurslid Stichting Auteursraad onbezoldigd vicevoorzitter European Visual Artists (EVA) onbezoldigd bestuurslid van IFRRO (International Federation of Reproduction Rights Organisations) onbezoldigd De heer Van den Eijnde is voorzitter van de sectie Visuele Werken van de Stichting Leenrecht en voor het bestuur voorgedragen door de visuele auteurs. Stichting Leenrecht heeft op basis van een dienstverleningscontract de uitvoering van haar activiteiten ondergebracht bij het Centrum voor Dienstverlening Auteurs- en aanverwante Rechten (Cedar B.V.). Cedar voerde in 2017 de volledige facilitaire dienstverlening uit voor zes auteursrechtenorganisaties: Stichting Leenrecht, Stichting Lira, Stichting Pro, Stichting Reprorecht, Stichting VEVAM en Stichting de Thuiskopie. Daartoe behoren diensten als juridische zaken, financiële administratie, communicatie, huisvesting en personeelszaken. Daarnaast neemt Stichting Leenrecht deel in het bestuur van Stichting Cedar, de aandeelhouder van Cedar B.V. Het bureau van Stichting Leenrecht is het uitvoeringsorgaan van het bestuur van de stichting. De werkzaamheden worden uitgevoerd door medewerkers die functioneel worden aangestuurd door de manager van de stichting, de heer A. Polman. Stichting Leenrecht Postadres Postbus KB Hoofddorp Bezoekadres Kruisweg NG Hoofddorp T +31 (0) F +31 (0) leenrecht@cedar.nl Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 31

32 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur van Stichting Leenrecht A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2017 van Stichting Leenrecht te Hoofddorp gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Leenrecht op 31 december 2017 en van het resultaat over 2017 in overeenstemming met titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), de in Nederland geldende Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 Organisaties zonder winststreven (RJ 640) en de bepalingen van en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van en krachtens artikel 25a van de wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2017; 2. de staat van baten en lasten over 2017; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen en het krachtens artikel 25a van de wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten van toepassing zijnde onderdelen van het Controleprotocol WNT. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening. Wij zijn onafhankelijk van Stichting Leenrecht zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 32

33 B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: het bestuursverslag; de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van titel 9 Boek 2 BW is vereist; alle informatie bevat die op grond van artikel 2b tot en met artikel 3.d.4 van het besluit transparantieverslag richtlijn collectief beheer is vereist. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW. C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW en de bepalingen van en krachtens de WNT. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 33

34 Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: het identificeren en inschatten van de risico s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap; het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven; het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen. Jaarverslag 2017 Stichting Leenrecht Blz. 34