Beroepscompetentieprofiel Vakman voeger Ontwikkeld door: Fundeon Vastgesteld: 8 oktober 2014 Sociale partners: VNV en CNV vakmensen
Inhoudsopgave 1. Typering beroep... 3 2. Loopbaanperspectief... 4 3. Trends en innovaties... 5 4. Algemene informatie... 7 5. Overzicht van het beroepscompetentieprofiel... 8 6. Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen... 9 7. Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen... 10 7.1 Proces-competentie-matrix Kerntaak 1... 10 7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 1... 11 8. Legitimering beroepscompetentieprofiel vakman voeger... 18 Vakman voeger 2
1. Typering beroep De vakman voeger werkt bij een gespecialiseerde aannemer van steenachtige gevelwerken, veelal voegbedrijf genoemd. Het bedrijf valt onder de gespecialiseerde aannemerij en werkt meestal voor de B&U- en soms de infra-sector. Bij de meeste bedrijven werken één of enkele werknemers maar er zijn ook bedrijven met 40 a 50 werknemers in loondienst. Bedrijven richten zich op gevelwerkzaamheden in de renovatie, nieuwbouw en of restauratie. Meeste bedrijven zijn eenmanszaken gericht op voegen of gevelbehandeling maar er zijn ook bedrijven die alle disciplines in huis hebben. Dat zijn over het algemeen de grotere bedrijven die beschikken over gespecialiseerde ploegen. Binnen de grotere voegbedrijven zijn over het algemeen verschillende onderdelen herkenbaar: bedrijfsleiding en acquisitie, werkvoorbereiding, de projectbegeleiding, werkploegen en de administratie. Bij bedrijven met kleinere omvang zijn onderdelen samengevoegd. Bij de eenmanszaken wordt alles zelf gedaan of men werkt als zzp-er voor gespecialiseerde aannemers. Opdrachtgevers zijn over het algemeen aannemers, particulieren en woningbouwcorporaties. De vakman voeger werkt aan renovatie- en nieuwbouwgevels in de woning- en utiliteitsbouw. Over het algemeen werkt hij alleen of in een ploeg van 2 a 4 mensen en wordt aangestuurd door een leidinggevende. Hij hanteert de voor het bedrijf geldende arbo- en milieuvoorschriften en maakt op voorgeschreven wijze gebruik van de veiligheidsregels. Hij gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen. De vakman voeger voegt gevels, daartoe beheerst hij de meest gangbare voegtechnieken. Daarnaast verricht hij ook andere werkzaamheden. De belangrijkste werkzaamheden van de voeger zijn: - monteren en demonteren van steigers - behandelen van gevels - voegrijp maken van gevels - voegen van gevels - afwerken van gevels. De vakman voeger staat het grootste deel van de dag in de buitenlucht, vaak op een steiger, soms op grote hoogte. Bij de uitvoering van de werkzaamheden is hij altijd afhankelijk van het weer. Wanneer het vriest, hard waait of regent is kan hij het werk niet binnen de gestelde tijd afkrijgen. Soms moet hij zwaar tilwerk verrichten. Het is dus van belang dat hij fysiek sterk is en geen last heeft van hoogtevrees. Door de diversiteit aan opdrachtgevers, komt de hij met verschillende mensen in contact op verschillende locaties bijvoorbeeld bij particulieren of op een groot project. De professionele houding van de vakman voeger wordt gekenmerkt door een grote mate van discipline en veiligheidsbewustzijn. Hij is klantgericht, kwaliteitsbewust en resultaatgericht. Hij is bekend met de regelgeving op het gebied van veiligheid, arbo en milieu en handelt daar ook naar. De vakman voeger werkt volgens: - CUR aanbeveling 61 deel A en B - URL 357 (als het gaat over inboeten en klein metselwerk) - Arbocatalogus - Leidraad gevelreiniging. Tevens is de vakman voeger in het bezit van Basis-VCA. Vakman voeger 3
2. Loopbaanperspectief De vakman voeger kan zich in de breedte verder ontwikkelen richting gevelbehandelaar, restauratievoeger of metselaar. Hij kan ook doorgroeien naar de functie van voorman of een kaderfunctie zoals uitvoerder of werkvoorbereider. Vanuit de laatst genoemde functies zijn weer andere carrièrestappen in de branche denkbaar. Vakman voeger 4
3. Trends en innovaties Hieronder worden enkele, voor het in dit beroepscompetentieprofiel beschreven beroep relevante ontwikkelingen beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de beroepspraktijkvorming, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Arbeidsmarkt De voegbedrijven behaalden in 2011 een netto omzet behaalden van 128 miljoen met een gemiddelde bedrijfsomzet van zes ton en een personele bezetting van zeven fte. Ruim de helft van het werk van bedrijven bestaat uit het vervangen of aanbrengen van voegen in metselwerk. 12 procent van het werk bestaat uit metselen, vaak als onderdeel van een grotere voegklus. Bij het voegwerk wordt ook gebruik gemaakt van gespecialiseerde voegbedrijven, wel of niet rechtstreeks ingeschakeld door de opdrachtgever of de hoofdaannemer. Voegbedrijven doen ook aan gevelbehandeling van voornamelijk bestaande gevels (isolatie, reiniging en impregnatie). Voegbedrijven halen een groot deel van hun omzet uit de renovatie en onderhoud van bestaande woningen en andere gebouwen omdat het tussentijds onderhoud aan muren voornamelijk bestaat uit het vervangen van het voegwerk. Door het gunstige eerste halfjaar van 2011 en de tijdelijke verlaging van het btw-tarief op onderhoud aan woningen, steeg de omzet in dat jaar met 5 procent. In 2012 volgde een daling van 6 procent tot onder de productie in 2010. Deze daling is nog relatief beperkt doordat de voegbranche minder dan de metselbedrijven afhankelijk is van de nieuwbouw. In de voegbedrijven werkten in 2011 ongeveer 1.400 personen (fte), daarvan waren 725 bij Cordares geregistreerd. Begin 2013 was het aantal door Cordares geregistreerd 460. Ongeveer 85 procent van de werkenden is werkzaam in een bedrijf met 10 of minder werkzame personen. Er zijn slechts enkele bedrijven met meer dan 50 werknemers. Driekwart van het personeel bij de voegbedrijven is in loondienst. De flexibele schil neemt ongeveer 50 procent van de werkgelegenheid in de voegbranche voor haar rekening die bij de voegbedrijven meer uit zzp ers bestaat dan uit uitzendkrachten. Ongeveer vijf procent bestaat uit leerlingen. De gemiddelde leeftijd in de beroepsgroep is 41 jaar, wat relatief hoog is. Bijna een kwart van de werknemers is 55 jaar of ouder en het aandeel jongeren tot 24 jaar is laag met amper 8 procent. De branche vergrijst. Daarnaast blijkt uit de cijfers dat in 2012 ruim 100 werknemers meer de bouw cao verlieten dan er instroomden. Onderzoek uit 2013 van USP geeft aan dat 75% van de voegers werkt als zzp-er. Waarschijnlijk is dat aantal anno 2014 hoger; concrete cijfers daarover ontbreken. Wetgeving en regelgeving Herstel van de werkgelegenheid wordt op zijn vroegst verwacht in 2015 omdat de voegbranche minder profiteert van het aantrekken van de nieuwbouw die al in 2014 kan aantrekken. Vanaf 2015 zal naar verwachting de werkgelegenheid met 1,5 procent groeien. Om de toekomstige productie met voldoende vakgeschoold personeel uit te kunnen voeren, is het van belang dat de instroom in de voegopleiding toeneemt. De vakman voeger zal in de toekomst meer te maken krijgen met strengere eisen vanuit de opdrachtgevers als het gaat om duurzaamheid. Ook de wetten en regels hieromtrent zullen steeds strenger worden. De opdrachtgevers zijn dan ook veeleisender geworden als het gaat om veiligheids- en gezondheidsplannen. Het toepassen van gezonder of minder milieubelastend gevelonderhoud wordt voor de voegbedrijven daarom belangrijker. Vakman voeger 5
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening Mede vanwege de duurzaamheidseisen die worden gesteld, zullen in de toekomst materialen en hulpmiddelen ontstaan die vooral als doel hebben om het werkproces duurzamer te maken. De ontwikkeling van mortels gaat voortdurend door waarbij duurzaamheid en gewicht een belangrijke rol spelen. Bedrijven maken vaak gebruik van inleenkrachten, veelal zzp-ers. De vakman voeger in vaste dienst werkt samen met deze inleenkrachten en krijgt daardoor taken erbij zoals het controleren van werkzaamheden en leidinggeven. Het aanbieden van totale gevelbehandeling is een belangrijke trend. Mede vanwege de crisis worden voegbedrijven breder actief en nemen veel verschillende werkzaamheden met betrekking tot de gevel op zich (aannemer van gevelwerken in plaats van aannemer van voegwerk). Ook wordt samenwerking in de keten, ketenaanpak in de buitenschil, steeds belangrijker om efficiënter en klantgericht te kunnen werken. Hoewel gevelisolatie nog een beperkt aandeel in de omzet heeft, is het de verwachting dat deze activiteit met het oog op de hoge energieprijzen en het beleid om isolatie te bevorderen in de toekomst steeds meer in belang zal toenemen. De werkgevers zijn niet eensgezind over de internationale ontwikkelingen. Een deel van de werkgevers ziet de concurrentie van buitenlandse bedrijven en werknemers als ontwikkeling die alleen maar belangrijker wordt, terwijl een ander deel het belang ervan juist ziet afnemen. Onder de voegbedrijven wordt de concurrentie van buitenlandse werknemers minder sterk ervaren dan onder typische gevelonderhoudsbedrijven. Dit komt doordat de bouwmethode in het buitenland anders is dan in Nederland. Nederland is van oudsher een bakstenenland. Voor de vakman voeger betekent dit dat hij op de hoogte moet blijven van deze ontwikkelingen, omdat veel van deze innovaties invloed hebben op de manier waarop het werk wordt uitgevoerd. Vakman voeger 6
4. Algemene informatie Mogelijke functiebenamingen Typerende beroepshouding Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten Branche vereisten Brondocumenten - Voeger - Renovatievoeger - Vakman voeger. Voor een optimale taakuitoefening is het noodzakelijk dat de vakman voeger een professionele beroepshouding heeft waarbij de volgende eigenschappen en houdingsaspecten van belang zijn: zelfstandigheid verantwoordelijkheid kwaliteitsbewust teamgeest prestatiegericht klantgerichtheid milieubewust. De vakman voeger werkt zelfstandig of in een ploeg van voegers. Vaak hebben ze verschillende niveaus waardoor ze op verschillende taken kunnen worden ingezet. Hij kan op de gebruikelijke gevelbehandelingswerkzaamheden in de renovatie en nieuwbouw worden ingezet. Hij werkt zelfstandig en is verantwoordelijk voor zijn eigen takenpakket. In een ploeg wordt hij functioneel en hiërarchisch aangestuurd door een leidinggevende. De vakman voeger voert gevelwerkzaamheden uit volgens vaste procedures in de renovatie en nieuwbouw. Hij gebruikt hiervoor algemene basiskennis en basisvaardigheden. Hij is een vakman die hoogwaardig voegwerk kan uitvoeren. Hij werkt vanuit (mondelinge en schriftelijke) instructies en tekeningen. Hij beheerst alle gebruikelijke voegtechnieken voor renovatie en nieuwbouw. Ook kan hij metselwerk repareren en eenvoudig reinigings- en conserveringswerkzaamheden uitvoeren. Hij voert zijn werkzaamheden vaak uit op een steiger of hoogwerker zodat hij altijd moet letten op zijn eigen veiligheid en de veiligheid van anderen. Nee Ja, certificaat Basisveiligheid VCA. - Onderzoeksrapportage De voeger & gevelbehandelaar, heden en toekomst, USP, juni 2013 - Marktstudie AFNL 2012-2017, EIB - Brancheprofiel GA 2013, Fundeon - Beroepscompetentieprofiel Voeger 2, Fundeon 15 mei 2006 - Beroepscompetentieprofiel Voeger 3, Bouwradius onderwijssupport, 25 oktober 2004. Vakman voeger 7
5. Overzicht van het beroepscompetentieprofiel In deze matrix wordt het overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen behorend bij dit beroepscompetentieprofiel. Vakman voeger Kerntaak Werkproces 1. Verricht gevelwerkzaamheden Richt de werkplek in Verwijdert voegwerk Herstelt metselwerk en constructies Reinigt gevels Maakt gevel voegrijp Voegt metselwerk Beschermt gevels Ruimt de werkplek op Vakman voeger 8
6. Beschrijving van de kerntaken en werkprocessen Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden Beschrijving kerntaak: De vakman voeger verzamelt het benodigde gereedschap, materiaal en materieel en controleert dit op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen, (persoonlijke) beschermingsmiddelen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden en/of storingen meldt hij aan zijn leidinggevende. Hij slaat de materialen en materieel afgeschermd op het bouwterrein op. Hij overlegt daarover met zijn leidinggevende. Hij bouwt een eenvoudige steiger op en/of maakt gebruik van een hoogwerker en stelt het overig materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de verticale transportmiddelen gebruiksklaar. Hij controleert de steiger en het overige materieel. Hij stelt afvalcontainers op. Hij beschermt zo nodig de omgeving, de bodem en of aangrenzende constructies tegen vervuiling, beschadiging en of inwerking van reinigingsmiddelen, brengt veiligheids- en doorwerkvoorzieningen aan. Hij transporteert materialen naar de werkplek en stelt deze veilig op. Tijdens de werkzaamheden zorgt hij voor de aanvoer van materialen. Hij controleert regelmatig de steiger en meldt zo nodig onvolkomenheden. Hij onderhoudt het gereedschap, hulpmiddelen, beveiligingsmiddelen en machines dagelijks. De vakman voeger verwijdert bestaand voegwerk door mechanisch of handmatig hakken of slijpen. Hij spoelt de voegen en de gevel schoon. Hij voert het vrijkomende materiaal af. Hij beschermt zichzelf en de omgeving tegen stof en wegspattende materialen. Hij rapporteert afwijkingen aan zijn leidinggevende Werkprocessen bij kerntaak 1 Richt de werkplek in Verwijdert voegwerk Herstelt metselwerk en constructies Reinigt gevels Maakt gevel voegrijp Voegt metselwerk Beschermt gevels Ruimt de werkplek op De vakman voeger hakt beschadigde stenen los. Hij stelt metselspecie samen. Hij zet losliggende stenen vast en metselt nieuwe stenen in. Hij metselt bij het demonteren van de steiger de achterblijvende ankergaten dicht. Hij maakt stenen en voegwerk op kleur. Hij herstelt scheuren en brengt zo nodig wapening aan op basis van aanwijzingen door een bevoegd persoon. Hij vervangt en brengt waterkerende aansluitingen, muurafdekkingen en/of raamdorpelstenen aan. Hij dicht dilataties af. De vakman voeger maakt in de renovatie en nieuwbouw de gevel schoon. Hij maakt schoon door spoelen of door spuiten onder lage druk met water (zonder toevoeging). Hij beschermt zichzelf en de omgeving. De vakman voeger inspecteert de gevel om vast te stellen wat er nodig is om de gevel voegrijp te maken. Hij onderzoekt de mogelijkheden om valspecie op te vangen en om besmetting van de gevel te voorkomen en brengt deze voorzieningen aan. Hij maakt de gevel voegrijp, hij hakt te smalle stootvoegen op, maakt voegen schoon en zorgt voor de juiste vochtigheid en ondergrond. Hij houdt de weersomstandigheden in de gaten en overlegt met andere betrokkenen over eventueel te nemen maatregelen. De vakman voeger maakt voegspecie aan, brengt deze zo nodig op kleur en transporteert de voegspecie naar de werkplek. Hij zet proefvlak (ken) voor voegwerk op. Hij brengt de voegspecie aan, verdicht de voegen handmatig of mechanisch en werkt de voegen af. Hij brengt in de renovatie en nieuwbouw gangbaar voegwerk aan. Hij beschermt het verse voegwerk om het gewenste resultaat te behalen. De vakman voeger brengt hydrofobeermiddelen aan tegen de inwerking van vocht. Hij brengt opvangvoorzieningen aan voor vrijkomende beschermingsmiddelen. De vakman voeger laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Hij beoordeelt zijn werk visueel. Hij voorkomt overlast voor de omgeving. Aan het eind van het project ruimt hij het afval (stoffen) op en voert dit gescheiden af. Hij demonteert de eenvoudige steiger en verwijdert de zelf aangebrachte veiligheids- en beschermingsvoorzieningen. Hij voert het overgebleven materieel af en onderhoudt zijn gereedschap. Tenslotte beoordeelt hij het uitgevoerde werk en draagt het over aan zijn leidinggevende. Vakman voeger 9
7. Uitwerking van de kerntaken en werkprocessen 7.1 Proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden Competenties A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Werkprocessen Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met verandering en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen 1.1 Richt de werkplek in X X X X 1.2 Verwijdert voegwerk X X X 1.3 Herstelt metselwerk en X X X constructies 1.4 Reinigt gevels X X X 1.5 Maakt gevel voegrijp X X X X 1.6 Voegt metselwerk X X X X 1.7 Beschermt gevels X X X X 1.8 Ruimt de werkplek op X X X Vakman voeger 10
7.1.1 Detaillering proces-competentie-matrix Kerntaak 1 Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.1 werkproces Richt de werkplek in Omschrijving: De vakman voeger verzamelt het benodigde gereedschap, materiaal en materieel en controleert dit op hoeveelheid, soort en kwaliteit. Hij controleert gereedschappen, (persoonlijke) beschermingsmiddelen en materieel op beschadigingen en keuringsdatum. Onvolkomenheden en/of storingen meldt hij aan zijn leidinggevende. Hij slaat de materialen en materieel afgeschermd op het bouwterrein op. Hij overlegt daarover met zijn leidinggevende. Hij bouwt een eenvoudige steiger op en/of maakt gebruik van een hoogwerker en stelt het overig materieel op. Hij brengt klimvoorzieningen aan en maakt de verticale transportmiddelen gebruiksklaar. Hij controleert de steiger en het overige materieel. Hij stelt afvalcontainers op. Hij beschermt zo nodig de omgeving, de bodem en of aangrenzende constructies tegen vervuiling, beschadiging en of inwerking van reinigingsmiddelen, brengt veiligheids- en doorwerkvoorzieningen aan. Hij transporteert materialen naar de werkplek en stelt deze veilig op. Tijdens de werkzaamheden zorgt hij voor de aanvoer van materialen. Hij controleert regelmatig de steiger en meldt zo nodig onvolkomenheden. Hij onderhoudt het gereedschap, hulpmiddelen, beveiligingsmiddelen en machines dagelijks. Gewenst resultaat: De werkplek is ingericht, materialen en middelen zijn gecontroleerd en kunnen worden gebruikt. Competentie Component(en) Samenwerken en Proactief informeren overleggen Afstemmen Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen Anderen raadplegen en betrekken Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Gevoel voor ruimte en richting tonen Geschikte materialen en middelen kiezen Goed zorgdragen voor materialen en middelen Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 11
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.2 werkproces Verwijdert voegwerk Omschrijving: De vakman voeger verwijdert bestaand voegwerk door mechanisch of handmatig hakken of slijpen. Hij spoelt de voegen en de gevel schoon. Hij voert het vrijkomende materiaal af. Hij beschermt zichzelf en de omgeving tegen stof en wegspattende materialen. Hij rapporteert afwijkingen aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De gevel is ontdaan van bestaand voegwerk en gespoeld. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen, Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 12
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.3 werkproces Herstelt metselwerk en constructies Omschrijving: De vakman voeger hakt beschadigde stenen los. Hij stelt metselspecie samen. Hij zet losliggende stenen vast en metselt nieuwe stenen in. Hij metselt bij het demonteren van de steiger de achterblijvende ankergaten dicht. Hij maakt stenen en voegwerk op kleur. Hij herstelt scheuren en brengt zo nodig wapening aan op basis van aanwijzingen door een bevoegd persoon. Hij vervangt en brengt waterkerende aansluitingen, muurafdekkingen en/of raamdorpelstenen aan. Hij dicht dilataties af. Gewenst resultaat: Het metselwerk/de constructie is hersteld. Waterkerende aansluitingen, muurafdekkingen en of raamdorpelstenen zijn vervangen en aangebracht. Dilataties zijn afgedicht. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen, Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 13
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.4 werkproces Reinigt gevels Omschrijving: De vakman voeger maakt in de renovatie en nieuwbouw de gevel schoon. Hij maakt schoon door spoelen of door spuiten onder lage druk met water (zonder toevoeging). Hij beschermt zichzelf en de omgeving. Gewenst resultaat: De gevel is gereinigd, schade en vervuiling aan de omgeving zijn voorkomen. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen, Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 14
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.5 werkproces Maakt gevel voegrijp Omschrijving: De vakman voeger inspecteert de gevel om vast te stellen wat er nodig is om de gevel voegrijp te maken. Hij onderzoekt de mogelijkheden om valspecie op te vangen en om besmetting van de gevel te voorkomen en brengt deze voorzieningen aan. Hij maakt de gevel voegrijp, hij hakt te smalle stootvoegen op, maakt voegen schoon en zorgt voor de juiste vochtigheid en ondergrond. Hij houdt de weersomstandigheden in de gaten en overlegt met andere betrokkenen over eventueel te nemen maatregelen. Gewenst resultaat: De ondergrond is volgens opdracht voorbereid en gereed om te worden gevoegd. Kleine stootvoegen zijn opgehakt. Competentie Component(en) Samenwerken en Anderen raadplegen en betrekken overleggen Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen, Gevoel voor ruimte en richting tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 15
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.6 werkproces Voegt metselwerk Omschrijving: De vakman voeger maakt voegspecie aan, brengt deze zo nodig op kleur en transporteert de voegspecie naar de werkplek. Hij zet proefvlak (ken) voor voegwerk op. Hij brengt de voegspecie aan, verdicht de voegen handmatig of mechanisch en werkt de voegen af. Hij brengt in de renovatie en nieuwbouw gangbaar voegwerk aan. Hij beschermt het verse voegwerk om het gewenste resultaat te behalen. Gewenst resultaat: Proefvlak met voegwerk dat beoordeeld kan worden door leidinggevende en/of opdrachtgever. Het metselwerk is gevoegd en beschermd volgens opdracht. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen Kwaliteit leveren Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Kwaliteitsniveaus halen Vakman voeger 16
Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.7 werkproces Beschermt gevels Omschrijving: De vakman voeger brengt hydrofobeermiddelen aan tegen de inwerking van vocht. Hij brengt opvangvoorzieningen aan voor vrijkomende beschermingsmiddelen. Gewenst resultaat: De gevels zijn volgens opdracht beschermd tegen vervuiling of inwerking van vocht. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden Materialen en middelen inzetten, Instructies en procedures opvolgen, Kwaliteit leveren Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en middelen doelmatig gebruiken Materialen en middelen doeltreffend gebruiken Goed zorgdragen voor materialen en middelen Werken conform veiligheidsvoorschriften Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Kwaliteitsniveaus halen Kerntaak 1 Verricht gevelwerkzaamheden 1.8 werkproces Ruimt de werkplek op Omschrijving: De vakman voeger laat aan het eind van de werkdag een opgeruimde en veilige werkplek achter. Hij beoordeelt zijn werk visueel. Hij voorkomt overlast voor de omgeving. Aan het eind van het project ruimt hij het afval (stoffen) op en voert dit gescheiden af. Hij demonteert de eenvoudige steiger en verwijdert de zelf aangebrachte veiligheids- en beschermingsvoorzieningen. Hij voert het overgebleven materieel af en onderhoudt zijn gereedschap. Tenslotte beoordeelt hij het uitgevoerde werk en draagt het over aan zijn leidinggevende. Gewenst resultaat: De werkplek is opgeruimd, schoon en veilig, de werkzaamheden zijn afgerond. Competentie Component(en) Vakdeskundigheid Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden toepassen Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen Materialen en Goed zorgdragen voor materialen en middelen middelen inzetten, Instructies en Werken conform veiligheidsvoorschriften procedures opvolgen, Werken conform voorgeschreven procedures Werken overeenkomstig de wettelijke richtlijnen Vakman voeger 17
8. Legitimering beroepscompetentieprofiel vakman voeger In 2013 heeft Fundeon onderzoek gedaan naar de actualiteit van de beroepscompetentieprofielen voor voegers en gevelbehandelaars die de brondocumenten zijn voor het kwalificatiedossier Voegen/gevelbehandelen. De resultaten van dit onderzoek zijn gerapporteerd door USP in het rapport De voeger & gevelbehandelaar; Heden en toekomst. Dit rapport onderscheidt drie profielen: Voeger specialist Voeger breed Gevelbehandelaar. In 2014 heeft Fundeon in opdracht van sociale partners op basis van dit rapport drie beroepscompetentieprofielen geactualiseerd. Op 8 oktober zijn de concepten hiervan besproken in de legitimeringscommissie, die bestond uit dhr. A. Vorstenbosch (CNV Vakmensen), G. Dannenberg (Wildvanck, namens VNV), S. Kemper (namens VNV), B. van de Pol (BePol, adviseur VNV). Tijdens de legitimeringsbijeenkomst gaven de deskundigen namens VNV aan dat zij de Voeger breed zien als de vakman die vooral werkt in renovatie en nieuwbouw; de voeger specialist als de vakman die vooral werkt in renovatie en restauratie. De legitimeringsbijeenkomst kiest er daarom voor om de twee beroepscompetentieprofielen van voegers meer onderscheidend van elkaar te beschrijven en andere namen te geven: Het concept beroepscompetentieprofiel Voeger breed krijgt de naam Vakman voeger. In dit beroepscompetentieprofiel komt het accent op renovatie en nieuwbouw; restauratie wordt eruit geschrapt. Het concept beroepscompetentieprofiel Voeger specialist krijgt de naam Restauratievoeger. In dit beroepscompetentieprofiel komt het accent op renovatie en restauratie; nieuwbouw wordt eruit geschrapt. In het beroepscompetentieprofiel Vakman voeger wordt de typering van het bedrijf aangevuld met informatie dat bedrijven minder gaan werken met vast personeel en meer met en min of meer vaste schil van zelfstandigen. Verder wordt toegevoegd dat bedrijven meer toegaan naar ketensamenwerking in de buitenschil. Relevante CUR-aanbevelingen, beoordelingsrichtlijnen, Arbo catalogus en de leidraad gevelreiniging worden benoemd. Door de hele tekst van het beroepscompetentieprofiel wordt het accent op renovatie en nieuwbouw doorgevoerd en restauratie geschrapt. Verder worden activiteiten op het gebied van gevelreiniging beperkt tot schoonspoelen met water met lage druk. Het beschermen van gevels wordt beperkt tot aanbrengen van hydrofobeermiddelen. Aan het eind van de bijeenkomst wordt afgesproken dat het bijgestelde beroepscompetentieprofiel en het verslag van de bijeenkomst worden rondgemaild. Met inachtneming van de voorgestelde wijzigingen wordt het beroepscompetentieprofiel van de Vakman voeger gelegitimeerd. Vakman voeger 18