PATIËNTENINFO Opname met hartklachten op de Chest Pain Unit Spoedgevallen en Cardiologie
Beste patiënt Welkom op de Chest Pain Unit van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Een ziekenhuisopname is meestal geen aangename gebeurtenis. Om deze angstige en onzekere periode zo goed mogelijk te overbruggen en uw verblijf zo aangenaam mogelijk te laten verlopen, bieden wij u alvast deze infobrochure aan met meer uitleg en informatie over uw verblijf op de unit. Heeft u na het lezen nog vragen of verzoeken, aarzel dan niet deze met een medewerker te bespreken. Het CPU-team
Verblijf op de Chest Pain Unit Het UZA, opgericht in 1979, telt momenteel 573 erkende bedden. Het ziekenhuis beschikt naast de vele gespecialiseerde diensten over een uitgebreide spoedgevallendienst met ziekenwagens, een klinimobiel en Medische Urgentie Groep (MUG) dat 24 uur per dag paraat staat. Verder heeft ze een hyperbare zuurstofkamer, zeven bedden nachthospitaal en tien bedden op de Chest Pain Unit (CPU). De CPU is een gespecialiseerde hartafdeling die deel uitmaakt van de spoedgevallendienst. Het is een eenheid voor korte observaties (maximum 72 uur). De dienst is specifiek gericht op het observeren van patiënten met pijn op de borst of met andere klachten zoals braken en hals-, rug- of schouderpijn. Deze kunnen immers wijzen op problemen met de hartbloedvoorziening. Het is de bedoeling om tijdens deze korte opname zo snel mogelijk de oorzaak van uw klachten te vinden. Hierbij voeren we een aantal onderzoeken uit en een doorgedreven observatie. Afhankelijk van de resultaten mag u het ziekenhuis verlaten of wordt u opgenomen op een hospitalisatieafdeling van het UZA. Praktisch Maaltijden Gezien de korte verblijfsduur op de CPU wisselen de patiënten snel. Deze snelle veranderingen, het korte verblijf en het urgente karakter van de afdeling maken een persoonlijke menukeuze daarom organisatorisch onmogelijk. Bij uw maaltijdkeuze kan enkel rekening gehouden worden met individuele dieetvoorschriften zoals diabetes of laag vetgehalte. Indien u toch belangrijke persoonlijke wensen heeft, bespreek deze dan met de verpleegkundige. In de mate van het mogelijke zullen we hiermee trachten rekening te houden.
Bezoekuren Om optimale zorgverlening te kunnen verstrekken en de rust van onze patiënten te waarborgen, hanteren we strikte bezoekuren die verschillen met andere diensten van het ziekenhuis. Bezoekuren CPU, week en weekend: 15 tot 16 uur 18 tot 20 uur Indien deze bezoekuren u niet schikken, kunt u contact opnemen met de unitverantwoordelijke of de toegewezen verpleegkundige. De bezoektijd kan na onderling overleg eventueel individueel aangepast worden. Gezien het spoedkarakter van onze afdeling is het mogelijk dat UZAmedewerkers op bepaalde ogenblikken (nieuwe opname, urgente situatie) de bezoekers kunnen verzoeken de kamer te verlaten. Wij vragen vriendelijk om in dat geval de richtlijnen op te volgen. Met het oog op de rust van de patiënten verzoeken we het bezoek te beperken tot twee personen per patiënt. Verzekeringspapieren Indien naar aanleiding van uw opname een aantal administratieve documenten in orde gebracht dienen te worden zoals uw hospitalisatieverzekering of formulieren voor de werkgever, verzoeken wij u deze bij opname zo spoedig mogelijk aan de CPU-arts te bezorgen. Zo kunt u uw papieren ingevuld terugkrijgen bij ontslag.
Bouw en functie van het hart Werking hart Het hart is een orgaan dat werkt als een pomp en zo de longen en andere lichaamsdelen van bloed voorziet. Als het hart zich ontspant, wordt het gevuld met bloed, dat noemt diastole. Als het hart daarna samentrekt, wordt het bloed door het lichaam en naar de longen gepompt of systole. Ontspannen (vullen) en samentrekken (ledigen) wisselen elkaar continu af. Het hart bestaat uit twee helften: een linker- en rechterhelft. Beide zijn nog eens onderverdeeld in een bovenste en onderste holte. De bovenste holten zijn de voorkamers en de onderste worden de kamers genoemd. Tussen de voorkamers, kamers én aan de kameruitgangen bevinden zich vier hartkleppen. Deze werken als deurtjes die openen en sluiten. Ze zorgen ervoor dat het bloed slechts in één richting stroomt. Wanneer een hartklep onvoldoende opengaat of sluit kan de bloedtoevoer naar of van het hart gestoord zijn. Bloedvoorziening Zoals alle lichaamsdelen heeft het hart ook zuurstofrijk bloed nodig. De slagaders die daarvoor zorgen worden de krans- of kroonslagaders (coronairen) genoemd. Ze liggen als een kroon of krans rond het hart. Deze slagaders bestaan uit Een rechterkransslagader die één grote tak vormt. Een linkerkransslagader die uit twee grote takken bestaat.
In de kransslagaders kunnen door allerlei oorzaken vernauwingen ontstaan. De meest voorkomende is slagaderverkalking of atherosclerose. Hierbij kunnen de slagaders gedeeltelijk of geheel verstoppen waardoor het bloed niet meer op de nodige plaatsen komt en de hartspier onvoldoende bloedvoorziening krijgt. Een kramp of bloedklonter kan ook een oorzaak zijn van het afsluiten van een slagader. Bij onvoldoende bloedvoorziening van de hartspier kan er pijn, beklemming of een drukkend gevoel ter hoogte van de borst optreden met mogelijke uitstraling naar de armen en kaken. Deze pijn heeft verschillende benamingen: thoracale pijn, angor, angine de poitrine, angina pectoris, chest pain of hartkramp. Als een kransslagader door een bloedklonter volledig afgesloten wordt, krijgt een gedeelte van het hart geen bloed meer. Als dan niet onmiddellijk ingegrepen wordt, sterft een deel van de hartspier af, beter gekend als een hartinfarct.
Onderzoeken De meeste patiënten met hartklachten komen na een kort verblijf op de spoedgevallen terecht op de Chest Pain Unit. De observatie verloopt er voor elke patiënt verschillend. Maar meestal ziet een verblijf er in grote lijnen hetzelfde uit. De CPU telt vijf tweepersoonskamers met naast elk bed een monitor. Tijdens de observatieperiode wordt geprobeerd de oorzaak van uw klachten te achterhalen. Hiervoor worden een aantal onderzoeken uitgevoerd om een correcte diagnose te kunnen stellen. In deze brochure lichten we de belangrijkte CPU-testen toe. Het is mogelijk dat u niet al deze onderzoeken zult ondergaan of dat er bijkomende onderzoeken dienen te gebeuren die niet in deze brochure opgenomen zijn. ECG Het ECG of elektrocardiogram is een filmpje van het hart waarbij de elektrische activiteit van het hart gemeten wordt. Zo kan nagekeken worden of uw hart voldoende zuurstof krijgt, u al een infarct doorgemaakt heeft en of uw hartspier verdikt is. Eveneens kan uw hartritme bekeken worden: klopt uw hart te snel, te traag of te onregelmatig en wat is de oorzaak ervan. Voor een ECG-afname zal u gevraagd worden het bovenlichaam te ontbloten. Vervolgens worden pleisters of zuignapjes op uw borstkas, armen en benen gekleefd. Deze worden met kabeltjes aan een meettoestel verbonden. Nadien wordt het elektrocardiogram afgenomen. Hartbewaking Met de hartbewaking kan een zuurstoftekort van de hartspier of mogelijke ritmeproblemen opgespoord worden. Alle CPU-patiënten worden op een monitor aangesloten. Zoals bij afname van een ECG, worden op uw ontbloot bovenlichaam tien pleisters aangebracht die in verbinding staan met kabeltjes aangesloten op een monitor naast uw bed. Ze blijven continu ter plaatse. De weergegeven informatie op het scherm verschijnt tegelijkertijd ook op een centrale monitor in de verpleegpost en wordt 24/24 uur opgevolgd.
Bloedonderzoek Tijdens uw observatie wordt regelmatig bloed afgenomen. In het begin van uw opname kan dat om de zes uur nodig zijn, mogelijk ook s nachts. Het is absoluut noodzakelijk om de oorzaak van uw klachten op die manier ook te kunnen opsporen. RX-thorax Op een RX-thorax of longfoto kan de arts de grootte en vorm van uw hart bekijken en checken of er vocht in de longen zit. Dit onderzoek gebeurt aan bed of op de dienst radiologie. Echocardiogram Bij een echocardiogram of echo van het hart kunnen beelden van de grootte van de hartkamers gemaakt worden. Hierbij kan de arts zien hoe goed de pompkracht van uw hart is en krijgt hij een idee van de hartkleppen en hun werking. Daarnaast kan hij ook de vochtophoping in uw lichaam beoordelen. Om deze beelden te maken, worden geluidsgolven gebruikt die volledig onschadelijk zijn. Tijdens het onderzoek wordt een gel op de huid van uw ontbloot bovenlichaam aangebracht en beweegt een soort microfoon over uw borstkas. Dit onderzoek gebeurt meestal op de raadpleging cardiologie of soms op de Chest Pain Unit zelf.
Inspanningsonderzoek Bij een inspanningsonderzoek of ergometrie met een fiets- of loopbandproef wordt beoordeeld hoe uw hart reageert op een inspanning. Het geeft een idee over uw hartreserve. Er kan ook vastgesteld worden of er zuurstoftekort ontstaat ter hoogte van de hartspier. Dit onderzoek wordt uitgevoerd op de raadpleging cardiologie. Er zal u gevraagd worden op een home trainer te fietsen of op een loopband te lopen. Tijdens deze inspanning, wordt het elektrocardiogram (zie ECG) voortdurend gecontroleerd. Ook wordt uw bloeddruk regelmatig gemeten. Na het onderzoek zult u zich behoorlijk moe voelen omdat u zich tot het uiterste ingespannen heeft. Het is ook mogelijk dat u last krijgt van pijn op de borst of andere klachten. Als u iets voelt waarvan u denkt dat het niet normaal is, dient u ons onmiddellijk te waarschuwen! Coronaire CT Het coronaire CT (Computered Tomografie)-onderzoek gaat door op de dienst radiologie en duurt een kwartier. Hierbij worden uw hart en kransslagaders in beeld gebracht met behulp van contraststof en röntgenstralen. Deze contraststof wordt via een buisje in een ader in uw hand of arm ingebracht. Dit kan aanvoelen als een warmte die zich over uw hele lichaam verspreidt. Vervolgens wordt u gevraagd met ontbloot bovenlichaam te gaan liggen op een tafel die door een tunnel zal schuiven. Op bepaalde ogenblikken zult u gevraagd worden uw adem in te houden en niet te bewegen.
Indien u een hartkatheterisatie, ballondilatatie of stentimplantatie dient te ondergaan, ontvangt u een extra brochure met meer gedetailleerde patiënteninformatie over deze onderzoeken en ingrepen. Hartkatheterisatie Een hartkatheterisatie is een onderzoek dat uw kransslagaders in beeld brengt via een katheter in een slagader vertrekkend vanuit de lies. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving met behulp van contraststoffen en röntgenstraling. Bedoeling is mogelijke vernauwingen op te sporen die eventueel in een volgend stadium behandeld kunnen worden. Ook hier is het mogelijk dat u bij het inbrengen van de contraststof warmte voelt die zich over heel uw lichaam verspreidt. Ballondilatatie Een ballondilatatie is het verwijden van een vernauwde plek in de kransslagader. Dit gebeurt door het opblazen van een ballonnetje dat in de slagader geschoven wordt. Dit ballonnetje is één tot vier centimeter lang en heeft in opgeblazen toestand een doorsnede van anderhalve tot vijf millimeter. Op die manier kan de vernauwing platgedrukt worden zodat het bloed weer normaal kan stromen. Door het opheffen van de vernauwing komt de doorbloeding van de hartspier terug beter op gang. Stentimplantatie Stents zijn metalen spiraaltjes of buisjes die in de kransslagadervernauwing aangebracht worden om de doorgankelijkheid te verbeteren. De stent wordt in de kransslagader gebracht door middel van een ballonkatheter en moet voorkomen dat een opgerekt stukje zich opnieuw zou vernauwen. Loszittende flarden van de vernauwing worden met de stent vastgedrukt.
Patiëntenbegeleiding Krijgt u door deze opname problemen met uw werk, omgeving of inkomen? Heeft u na deze opname verdere hulp of verzorging nodig? Heeft u vragen over uw recht op voorzieningen voor zieken en gehandicapten? Met al deze vragen kunt u terecht op de dienst patiëntenbegeleiding van het UZA. In samenwerking met het medisch team kan de maatschappelijk werker indien nodig: Ondersteuning bieden bij relationele, professionele en financiële problemen Bemiddelen bij en adviseren over thuiszorgmogelijkheden Adviseren over uw recht op voorzieningen voor zieken en gehandicapten De intercultureel bemiddelaar en transfercoördinator kunnen ook ingeschakeld worden. U kunt de dienst patiëntenbegeleiding bereiken door: Aan de verpleegkundige of arts te vragen de dienst te contacteren Zelf een afspraak te maken op het secretariaat van de dienst patiëntenbegeleiding op het nummer 03 821 37 00 (als u van buiten het ziekenhuis belt) of op het nummer 3700 (als u vanuit uw kamer belt)
CPU-team Spoedartsen Diensthoofd, prof. dr. Luc Beaucourt Kliniekhoofd, dr. Veerle Schwagten Cardiologen Diensthoofd, prof. dr. Christiaan Vrints Resident, dr. Anne Vorlat Hoofdverpleegkundigen Hoofdverpleekundige spoed, Ellen De Buysscher Unitverantwoordelijke CPU, Ria De Meyer Universitair Ziekenhuis Antwerpen, mei 2008. Niets uit deze brochure mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming 1577413