Handleiding Assemblage van een Computer Systeem
Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Houd in ieder geval rekening met het volgende:... 2 Assemblage door JB Pc... 2 AMD-CPU... 3 Koeler... 4 Intel-CPU... 5 Koeler... 6 Werkgeheugen... 7 Moederbord... 8 Montage:... 9 Grafische kaart... 10 Optische drives... 11 Harddisk... 13 Bekabeling... 14 1
Voorwoord Wij raden u aan om alleen te assembleren wanneer u dit ook daadwerkelijk beheerst. Door zelf uw systeem te assembleren, bent u zelf verantwoordelijk voor het configureren, assembleren en installeren van het systeem. Wij leveren u slechts de onderdelen en kunnen niet garant staan voor een werkend systeem. U heeft uiteraard wel garantie op de individuele onderdelen(mits deze niet opzettelijk of door onkunde/kortsluiting beschadigd zijn) maar heeft geen garantie op het complete systeem. Dit houdt in dat bij eventuele problemen u zelf dient uit te zoeken wat het defect veroorzaakt en het onderdeel ter reparatie dient aan te bieden. Mocht u het defect niet zelf kunnen vaststellen dan zijn wij uiteraard bereid u te assisteren, echter brengt dit wel kosten met zich mee. Houd in ieder geval rekening met het volgende: Wanneer je nog nooit eerder een computer hebt geassembleerd en het toch na het lezen van deze handleiding het wilt proberen: doe dit alleen met een begeleider die reeds ervaring heeft. Leg het moederbord alleen op een non statische ondergrond Gebruik afstandsbusjes op de plekken waar schroefgaten in het moederbord zitten. Zorg dat er geen afstandsbusjes het moederbord raken waar géén schroefgat zit. Forceer onder geen enkele voorwaarde de onderdelen. Als het niet past dan komt dit waarschijnlijk omdat het onderdeel verkeerd is geplaatst. Bij het afbreken of beschadigen van producten door onkunde vervalt het recht op de garantie. Wees voorzichtig met het moederbord en de processor pinnetjes. Wanneer deze verbogen zijn vervalt het recht op garantie. Kortom: door de onderdelen in uw computer te beschadigen tijdens het assembleren vervalt de garantie (hier valt ook kortsluiting veroorzaken onder). De garantie is namelijk alleen van toepassing op fabrieksdefecten, niet op door een gebruiker aangerichte beschadiging. Wees dus voorzichtig! Assemblage door JB Pc Overigens kunnen we bij JB Pc je nieuwe computer voor 50,- assembleren. De computer wordt geassembleerd, geconfigureerd en op functionaliteit getest. Als wij de computer assembleren staan wij garant voor een compleet werkend systeem en heb je op zowel de computer als op de individuele onderdelen garantie. Bij eventuele problemen kun je dus ook het complete systeem aan ons aanbieden ter reparatie wij stellen vast wat het probleem is en verhelpen het. 2
AMD-CPU Leg het moederbord altijd op een niet-statische ondergrond. Voor het plaatsen van de processor moet de vergrendeling op het moederbord geopend worden. Dat doe je door de hendel van de CPU socket in een hoek van 90 graden naar boven te draaien. Opmerking: Het is aan te raden om voor elke handeling jezelf te aarden, door bijvoorbeeld een verwarmingsbuis (o.i.d.) aan te raken. Dit omdat anders een statische ontlading kan leiden tot een hardware storing. De CPU moet met de pinnetjes op de juiste manier in de gaatjes geplaatst worden. Ondanks dat de CPU vierkant is, kan deze maar op één mogelijke manier worden geplaatst. Een handig oriëntatie middel is de kleine driehoekige pijl welke staat weergegeven op zowel de socket als de CPU. Door de pijltjes in dezelfde hoek uit te lijnen heb je de juiste positionering gevonden. Doe dit ten alle tijden voorzichtig: het verbuigen van de pinnen leidt tot het vervallen van de garantie. Voor het sluiten van de vergrendeling moet de CPU goed in de socket zitten. Anders kan bij het monteren van de koeler een beschadiging optreden aan de pinnetjes. Als de CPU goed geplaatst is kan deze vergrendeld worden door de hendel weer terug naar beneden te plaatsen. Op veel nieuwe koelers zit er al een laagje koelpasta. Heeft jouw CPU koeler geen koelpasta? Dan moet er een klein laagje koelpasta aangebracht worden. Dit zorgt namelijk dat de koeler en processor goed op elkaar aansluiten zodat er een goede warmteoverdracht ontstaat. De koelpasta moet met een kleine spachtel gelijkmatig over de processor worden verdeeld. Belangrijk: gebruik hiervoor geen metalen objecten, omdat dit krassen kan veroorzaken in de bovenkant van de processor. Dit kan resulteren in een verminderde koelcapaciteit. Wel kun je hiervoor bijvoorbeeld een stukje karton gebruiken. 3
Koeler Nu moet de processorkoeler vastgemaakt worden. In het voorbeeld gebeurde dit door klemmen te bevestigen aan de koeler en deze vervolgens vast te klemmen in het moederbord. Daar de montage per koeler verschilt, kun je het beste handleiding van de koeler te raadplegen. Deze bevat altijd nauwkeurige informatie ten behoeve van de bevestiging. We raden je aan om met uiterste zorg de koeler te plaatsen, omdat fysieke schade aan de koeler leidt tot het verlies van garantie. De witte aansluiting op de voorgrond met de vier blote pinnen is de aansluiting voor de koeler. Deze voorziet de koeler van stroom. De plaatsing van de aansluiting verschilt per moederbord, maar bevindt zich meestal in de buurt van de processor. Meestal staat er CPUFAN bijgeschreven. Kun je de aansluiting niet vinden of weet je het niet zeker? In de handleiding van het moederbord staat altijd omschreven waar de aansluiting zit. De voorbeeld koeler is vast gemonteerd en voorzien van stroom. Vaak kun je de snelheid van de ventilator regelen in de BIOS of in hiervoor bedoelde programma s. 4
Intel-CPU Leg het moederbord altijd op een niet-statische ondergrond. Voor het plaatsen van de processor moet de vergrendeling op het moederbord geopend worden. Als eerste dien je de hendel van de CPU weg te draaien. Opmerking: Het is aan te raden om voor elke handeling jezelf te aarden, door bijvoorbeeld een verwarmingsbuis (o.i.d.) aan te raken. Dit omdat anders een statische ontlading kan leiden tot een hardware storing. Wanneer de hendel weg is gedraaid komt de bovenkant los. Deze kun je vervolgens naar achteren duwen. (Let op: bij Socket 2011 moederborden zijn er twee hendels: één is voor het losmaken van de klep. De andere is vervolgens om de klep omhoog te krijgen). Op de plaats waar de processor moet komen zit een plastic bescherm hoesje. Dit kan na het openen verwijderd worden. Let op: ga zeer voorzichtig te werk met deze stappen indien de pinnetjes ombuigen/beschadigd raken dan vervalt het recht op garantie. De socket van het moederbord uit ons voorbeeld is omgeven met horizontale heatsinks. Dit maakt het mogelijk om grotere processorkoelers te plaatsen, ondanks de verhoogde chip koeler. De geopende socket is hier voorzien van het CPU. De processor kan maar op één manier worden geplaatst, dit komt door de twee zijdelingse uitsparingen. Bekijk waar de uitsparingen zitten en plaats voorzichtig de CPU. Om de socket met processor weer te vergrendelen, moeten zowel de bovenkant als de hendel weer naar beneden worden gehaald naar de startpositie en vastgezet worden. Op veel nieuwe koelers zit er al een laagje koelpasta. Heeft jouw CPU koeler geen koelpasta? Dan moet er een klein laagje koelpasta aangebracht worden. Dit zorgt namelijk dat de koeler en processor goed op elkaar aansluiten zodat er een goede warmteoverdracht ontstaat. De koelpasta moet met een kleine spachtel gelijkmatig over de processor worden verdeeld. Belangrijk: gebruik hiervoor geen metalen objecten, omdat dit krassen kan veroorzaken in de bovenkant van de processor. Dit kan resulteren in een verminderde koelcapaciteit. Wel kun je hiervoor bijvoorbeeld een stukje karton gebruiken 5
Koeler In de koeler uit ons voorbeeld dient er nog een mount gemonteerd te worden. Belangrijk: let er op dat de bodemplaat met het vastschroeven niet bekrast wordt. Krassen of beschadiging in het oppervlak kunnen leiden tot een verminderde koel prestatie. Daar de montage per koeler verschilt, kun je het beste handleiding van de koeler te raadplegen. Deze bevat altijd nauwkeurige informatie ten behoeve van de bevestiging. We raden je aan om met uiterste zorg de koeler te plaatsen, omdat fysieke schade aan de koeler leidt tot het verlies van garantie. Hier zie je dat de mount gemonteerd is op de koeler. Om een goede werking te garanderen, mogen de schroeven niet uitsteken boven het oppervlak welke op de CPU wordt bevestigd. Om de koeler goed vast te zetten wordt deze ook op de onderkant van het moederbord ook bevestigd. Nu dien je de kabel aan te sluiten op de hiervoor bestemde aansluiting het moederbord. Deze voorziet de koeler van stroom. De plaatsing van de aansluiting verschilt per moederbord, maar bevindt zich meestal in de buurt van de processor. Meestal staat er CPUFAN bijgeschreven. Kun je de aansluiting niet vinden of weet je het niet zeker? In de handleiding van het moederbord staat altijd omschreven waar de aansluiting zit. Om te voorkomen dat de stroomkabel van de koeler terecht komt in de ventilator, is het aan te raden om de stroomkabel door middel van een kabelbinder weg te werken. Vaak kun je de snelheid van de ventilator regelen in de BIOS of in hiervoor bedoelde programma s. 6
Werkgeheugen Voor je het geheugen kunt plaatsen moeten eerst de witte vergrendelingen geopend worden. Dit doe je door ze naar achter te drukken. Bij het installeren moet je er op letten dat de geheugenmodules op de juiste manier worden geplaatst. Anders kan dit leiden tot foutmeldingen, crashes en zelfs defecten. In het werkgeheugen zit altijd een kleine inkeping, waardoor het maar op één juiste manier mogelijk is om het geheugen te bevestigen. Bekijk op het moederbord bij de geheugenbanken waar deze inkeping dient te komen en druk het geheugen vast. Indien je dit goed doet hoor je een duidelijke klik en klampen de witte bevestigingen aan beide weerszijden vast aan het geheugen. Wanneer je een geheugen kit hebt aangeschaft waar meerdere modules inzitten dan is het aan te raden om deze te plaatsen in de juiste sloten om zo gebruik te kunnen maken van de dual/triple channel functie. Door je geheugen in dual/triple channel opstelling te gebruiken worden je modules tegelijkertijd aangesproken en vergroot je je prestaties. Omdat het per merk/type moederbord verschilt in welke sloten je dual/triple channel geheugen in dient te steken, raden wij aan om in de handleiding van het moederbord te kijken welke sloten je dient te gebruiken. 7
Moederbord De behuizing voorbereiden: Eerst dien je de afstandsbusjes in de kast te plaatsen. Dit doe je om een afstand te creëren tussen het moederbord en de achterwand van de kast. Zou je dit niet doen dan zou er kortsluiting optreden. Om te kijken waar deze afstandsbusjes moeten komen kun je het moederbord op de juiste plek houden in de kast waar schroefgaten zitten moeten afstandsbusjes komen. Let op: Plaats alleen afstandsbusjes waar schroefgaten zitten. Anders kan dit ook voor kortsluiting zorgen. Omdat de standaard IO shield bijna altijd afwijkt van die van het moederbord, raden wij aan om altijd de met het moederbord meegeleverde IO shield te gebruiken. Om de standaard IO shield te demonteren duw je vanaf de buitenkant van de kast deze naar binnen, het klikt vanzelf los. Om de nieuwe te plaatsen plaats je deze aan de binnenkant van de kast en duw je deze naar buiten tot het vast klikt. Heb je een kast waar al een voeding in zit? Dan kun je direct naar Montage gaan. De voeding wordt in de meeste gevallen boven in de kast geplaatst, maar er bestaan ook kasten waar de voeding onderin geplaatst wordt. Om de voeding te bevestigen schuif je deze in het hiervoor bestemde deel (bij twijfel: dit staat altijd in de handleiding van de behuizing). Heeft je voeding de mogelijkheid om voedingskabels los te monteren/demonteren (ook wel Cable Management genoemd) dan kun je, om het overzicht te bewaren, beter wachten met de kabels monteren. Daarna schroef je de voeding aan de buitenkant van de behuizing vast. Let er op dat de voeding aan het einde van de assemblage genoeg ruimte heeft als de voeding bedekt is met kabels, uitbreidingskaarten, etc. dan belemmert dit de luchtverplaatsing. 8
Montage: Het moederbord wordt voorzichtig in de behuizing geplaatst op de voorheen aangebrachte afstandsbusjes. Om het inbouwen makkelijker te maken kun je het beste de behuizing plat neerleggen op een vlakke werkruimte zoals bijvoorbeeld een tafel of eventueel de vloer. Belangrijk: voordat je begint met vastschroeven dien je eerst te controleren of alle afstandsbusjes alleen bij de schroefgaten uitkomen. Zoals eerder vermeld kan dit anders voor kortsluiting. Bij het vastschroeven van het moederbord moet je zorgen dat de bouten wel door de afstandsbusjes gaan. Hiervoor dien je een lichte druk op het moederbord te plaatsen (let op dat je niet teveel kracht zet en iets beschadigt). Wij raden bij deze stap aan om schroevendraaier aan met een magnetische tip, en eventueel iemand te laten assisteren. 9
Grafische kaart De grafische kaart wordt, zoals alle uitbreidingskaarten, in een beschikbaar slot ingebouwd. Het is aan te raden om tussen verschillende kaarten één slot vrij te laten. Dit om eventuele overhitting te voorkomen. High-performance grafische kaarten hebben een verhoogd energiegebruik. Hierdoor hebben ze niet genoeg aan de energie die via de aansluiting op het moederbord wordt verschaft. Op zulke grafische kaarten zit dan een eigen aansluiting voor de voeding. Indien de voeding geen standaard PCI-E kabel heeft, dan kan dit door middel van een adapter worden opgelost. Dan wordt er van een Molex aansluiting een PCI-E aansluiting gecreëerd. 10
Optische drives De voorkant van een behuizing wordt normaliter op zijn plaats gehouden door meerdere kunststof sluitingen. Om de frontpanel los te maken, dien je de klemmen in te drukken en tegelijkertijd het paneel los te trekken. Sommige behuizingen hebben hiervoor een speciale hendel. Let op: er zijn behuizingen waarbij de front panel vastgeschroefd zit. Voordat je de frontpanel kunt verwijderen dien je eerst de schroeven los te maken. Na het demonteren van de frontpanel kunnen de ijzeren beschermplaatjes van de drivebays verwijderd worden. Het beste kan hiervoor robuust gereedschap worden zoals bijv. een schroevendraaier om het los te wrikken. Pas op: zijkanten van het metaal zijn vaak heel scherp, pas op dat je jezelf niet bezeert. De drivebay afdekplaatjes van de frontpanel kunnen op verschillende manieren bevestigd zijn. In ons geval konden we ze losdrukken vanuit de binnenkant. In andere gevallen zitten ze vastgeschroefd. In dat geval dien je de eerst de schroeven los te maken voordat je ze eruit kan halen. Het in te bouwen drive wordt via de voorkant in een vrij slot geplaatst en naar achteren geduwd tot de schroefgaten overeenkomen. Vervolgens wordt deze vastgeschroefd. In bepaalde behuizingen wordt de drive op een andere wijze bevestigd: bijvoorbeeld door middel van schuif brackets aan de zijkant. Of dit voor jouw behuizing het geval is staat omschreven in de handleiding van de behuizing. 11
Verschillende behuizingen zoals het model in ons voorbeeld maken het mogelijk om door schroeven uitsparingen de drives flexibel in te bouwen. Zo kun je de drive gemakkelijk gelijk aan het frontpaneel inbouwen. Let bij het inbouwen op het type schroefdraad (fijn of grof) omdat bij een PC assembleren beide types worden gebruikt. Voor het monteren van de schroeven kun je het beste een eenvoudige schroevendraaier gebruiken. Je kunt ook gebruik maken van een elektrische schroevendraaier, maar wees voorzichtig dat je de schroeven niet te hard vast zet. Let op:de schroeven hoeven niet super vast gedraaid te worden, je kunt het beste de schroeven met een gemiddelde kracht vastdraaien. Op de SATA poorten worden de diverse optische drives en later ook de harddisk(s) aangesloten. Er kan bij SATA één apparaat per poort worden aangesloten (met de oudere aansluiting IDE kon je meerdere apparaten aansluiten op één poort). Nu dient de voeding te worden aangesloten op de drive. Hiervoor dien je de juiste kabel van je voeding op de drive aan te sluiten. Wij hebben in het voorbeeld een SATA kabel gebruikt met een haakse aansluiting. Bij beperkte ruimte in de kast of bij het gebruik van zeer lange videokaarten kan dit een ideale oplossing zijn om ruimte te besparen. Hier is eindresultaat te zien van de inbouw van de optische drive: inclusief stroom en SATA kabel. De Kabels die over de drive heen lopen zijn de kabels die aangesloten worden op de poorten aan de voorkant van de kast: de USB, FireWire, microfoon en geluid. 12
Harddisk Hardeschijven worden op dezelfde wijze gemonteerd als de optische schijven. In de behuizing uit het voorbeeld is er een aparte kooi voor de harddisks. Andere behuizingen hebben soms ook een uitneembare kooi voor het eenvoudig installeren van de schijven. Vervolgens dien je ook de SATA kabels aan te sluiten. Let op bij een RAID opstelling hiervoor moeten de kabels op specifieke SATA aansluitingen worden gekoppeld. Hoe dit precies moet op jouw moederbord lees je in de handleiding. Voor SSDs van 2,5 heb je een bracket nodig om deze te kunnen inbouwen, omdat de harddisk kooien standaard 3,5 zijn. Dit wordt tegenwoordig vaak al bij de SSD geleverd maar het is aan te raden dit te controleren bij de aankoop. Zit dit er niet bij dan kun je voor een paar euro extra een losse bracket kopen. 13
Bekabeling Voordat je begint met de uitbreidingskaarten in te bouwen (bijv. grafische kaart) is het raadzaam om te beginnen met het aansluiten van je voeding op het moederbord en drives. Dit omdat het makkelijker is om aan te sluiten als er geen grote uitbreidingskaarten in de weg zitten. Er zijn twee verschillende vormen ATX stroomaansluitingen, een 20- en 24 pin. De stekkers kunnen, indien nodig, naar elkaar worden aangepast. Zo kunnen op een 24 pins voeding meestal 4 pins afgekoppeld worden. Heeft het moederbord een 24 pins aansluiting en de voeding een 20 pins, dan kan dit door middel van een adapter worden opgelost. Deze wordt vaak met de voeding meegeleverd. Wij raden aan om gebruik te maken van kabelbinders. Niet alleen ziet het er netter uit en kun je overal beter bij, het voorkomt ook dat bijvoorbeeld je kabels in ventilatoren terecht komen. Belangrijk: pas op bij het wegwerken van de kabels dat ze niet zo strak zitten dat er spanning op staat. Dit kan er toe leiden dat je kabels (en onderdelen) beschadigd raken bij het loskoppelen van de stekkers. Het beste kun je een lusje maken, zoals te zien bij de optische schijf. Hierdoor zit het netjes zonder dat je iets kapot kunt trekken bij het loskoppelen. Evenals de voedingskabels moeten de kabels van de (case)fans goed netjes worden weggewerkt. De aansluiting voor de power, reset en de LEDs voor power en de harddisks zijn bij de meeste moederborden rechtsonderin te vinden. Dit kan echter per moederbord(fabrikant) verschillend zijn. Je kunt altijd in de handleiding van het moederbord achterhalen waar deze aansluitingen zitten. 14
De aansluiting voor de USB/FireWire aansluiting welke aan de voorkant van de computer (frontside USB/FireWire) zijn normaliter onderaan het moeder bord te vinden. Hier is het van belang de kabels op juiste wijze aan te sluiten. Belangrijk: wanneer je de kabels aansluit is het van belang dat je let op hoe je deze aansluit. Je kunt ze onderscheiden door de verschillende kleurcodes op zowel de kabels als op het moederbord. Dit is de laatste stap voor je zelfbouw PC. Zorg dat alle kabels netjes zijn aangelegd en aangesloten, let met name op dat de fan van de behuizing, voeding, grafische kaart en CPU koeler niet klem komen te zitten. Daarnaast is het voor de luchtverplaatsing belangrijk dat er genoeg ruimte is tussen de onderdelen, omdat de hete lucht anders niet weg kan (dit kan leiden tot oververhitting). Controleer dus of de componenten genoeg ademruimte hebben na het aansluiten van de kabels. Voordat je de behuizing dichtmaakt is het raadzaam om de voeding van stroom te voorzien en kijken of de PC aangaat door middel van de power knop. Gebeurt er niets? Dan kan het zijn dat de power aansluiting op de verkeerde pinnetjes is aangesloten (zie stap 4). Vervolgens kun je de stroom er weer afhalen, de behuizing dichtmaken en je randapparatuur aansluiten (monitor, muis, keyboard, etc.) Daarna kun je de stroom weer aanzetten, je besturingssysteem installeren en gaan genieten van je nieuwe computer. Gefeliciteerd met het bouwen van je eigen systeem! 15