Naamrecht in de landen van der Nederlanden De naam is een element van onze identiteit die ons plaatst in een familie, groep of plaatselijk samenlevingsverband. De naam onderscheidt ons van anderen. Het zegt iets over ons zijn, onze aanwezigheid in die samenleving. De afgelopen decennia heeft de naam voor de overheid aan belangrijkheid, aan kracht, ingeboet. De overheid communiceert binnen (en ook steeds vaker buiten) het eigen domein over en met de burger door middel van het nummer dat bij die burger hoort, ons Burgerservicenummer of kortweg het BSN. De naam is dan steeds vaker een controlemiddel. Voor de overheid is de naam niet meer het belangrijkste element van identiteit. Voor de burger in de samenleving wel. Uiteraard dragen mensen vanaf de eerste momenten van onze jaartelling een eigen naam die ook wel wordt aangeduid als voornaam. Daarnaast is er natuurlijk de naam die men ontleent aan een familie, stam of groep. In ons land is het recht op het hebben van een voornaam en een familie- of stamnaam vastgelegd in de artikelen 4 tot en met 9 van Boek 1 BW. Vanaf de invoering van de Burgerlijke Stand in Nederland in 1811 was het naamrecht gecodificeerd. Men droeg een voornaam en een familienaam (in het vervolg aangeduid als geslachtsnaam). Tot de wijziging van het naamrecht in 1998 was de regel dat een wettig en erkend, natuurlijk kind de geslachtsnaam van de vader droeg en een onwettig kind die van de moeder. Een wetswijziging bracht in Nederland toen het keuzerecht. Dat betekende dat vanaf dat moment de ouders voor het eerste kind kunnen kiezen voor de geslachtsnaam van de vader of die van de moeder en dat alle volgende kinderen dezelfde geslachtsnaam als het eerste kind van die ouders dragen. Later is dit ook van toepassing geworden op kinderen die tijdens een huwelijk van personen van hetzelfde geslacht of tijdens een geregistreerd partnerschap van personen van gelijk of ongelijk geslacht zijn geboren. Keuzerecht Vanaf het moment van invoering van het keuzerecht heeft het naamrecht voortdurend in de belangstelling gestaan. Het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen, ontwikkelingen op het gebied van de informatisering alsmede de internationalisering van de samenleving hebben in de afgelopen jaren vragen en discussiepunten ten aanzien van het naamrecht opgeroepen. In verband daarmee heeft de minister van Justitie op 6 februari 2008 de toezegging gedaan dat een aantal onderdelen van het naamrecht nader zal worden bezien. Hiertoe is de Werkgroep liberalisering naamrecht in het leven geroepen. In april 2009 heeft de werkgroep het rapport Bouwstenen voor een nieuw naamrecht gepubliceerd waarin 29 aanbevelingen worden gedaan. In dit rapport besteedt de werkgroep aandacht aan verschillende aspecten van het naamrecht. Enkele aanbevelingen betreffen de keuze voor een dubbele geslachtsnaam, een rechtskeuze voor bi- en polypatriden en een aanvaardbare oplossing voor mensen met een namenreeks. Op dit moment is onduidelijk of met de aanbevelingen van de werkgroep iets wordt gedaan. Sinds 10 oktober 2010 bestaat het Koninkrijk der Nederlanden uit vier landen te weten Nederland (inclusief de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, die hun eigen wetgeving hebben en behoren tot Nederland), Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Inmiddels is duidelijk geworden dat op Sint Maarten en Curaçao met ingang van 9 oktober 2010 nieuw naamrecht in werking is getreden. Uitgesloten van dit nieuwe naamrecht waren de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Dat betekent dat de landen die op 10 oktober 2010 onafhankelijk werden dus vanaf 9 oktober 2010 afwijkend naamrecht hebben. Per land zal ik in het kort het naamrecht behandelen. Ik ga er vanuit dat u op de hoogte bent van het Nederlandse naamrecht, met uitzondering van het recht dat nu geldt in het Caribische gedeelte van Nederland, te weten de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Aruba Het naamrecht is opgenomen in de artikelen 4 tot en met 9 van het BWAruba. Geslachtsnaam kind Artikel 5 BWAruba bepaalt dat de geslachtsnaam van een kind gelijk is aan de geslachtsnaam van zijn vader en anders die van zijn moeder. Zijn de gegevens van de moeder onbekend dan neemt de ambtenaar van de Burgerlijke Stand een voorlopige voornaam en geslachtsnaam op in afwachting van het Landsbesluit waarbij de namen worden vastgesteld. Geen naamskeuze dus in Aruba. Het recht op de naam is gebaseerd op het naamrecht zoals dat was tot aan de wijziging in 1998 in Nederland. De regering van Aruba werkt thans aan het vernieuwen van het naamrecht. Nr. 7 november 2012 12
het Koninkrijk Mijn moeder is mijn naam vergeten Mijn moeder is mijn naam vergeten. Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Hoe moet ik mij geborgen weten? Noem mij, bevestig mijn bestaan, Laat mijn naam zijn als een keten. Noem mij, noem mij, spreek mij aan, o, noem mij bij mijn diepste naam. Voor wie ik liefheb, wil ik heten. Henk de Goede - Vat Oud-ambtenaar van de Burgerlijke Stand van Rotterdam en erelid van de NVVB. Neeltje Maria Min Afstamming Om te kunnen vaststellen welke naam een kind heeft, is het van belang te weten hoe de regels van het afstammingsrecht zijn. Welnu, die wijken op enkele onderdelen zoals hierna aangegeven af van onze regels. De moeder van een kind is de vrouw uit wie het kind is geboren en die het kind heeft geadopteerd. Vader is de man a. die met de moeder gehuwd is ten tijde van de ge boorte van het kind; b. wiens huwelijk binnen 306 dagen voor de geboorte van het kind door zijn dood is ontbonden. (Ook hier is een ontkenning van het vaderschap door de moeder mogelijk); c. die het kind heeft erkend; ten aanzien van wie ten behoeve van het kind brieven van vaderschap zijn verleend; (Brieven van vaderschap doen denken aan de brieven van wettiging die wij kenden tot aan de invoering van het nieuwe afstammingsrecht in 1998. Indien de man die, kennis dragende van de zwangerschap van de moeder, voornemens was het kind te erkennen of vóór de geboorte met de moeder te huwen, vóór of kort na de geboorte van het kind is overleden zonder het te hebben erkend, kunnen aan de minister, belast met justitiële aangelegenheden, brieven van vaderschap worden verzocht. Het verzoek kan zowel door de moeder als door het kind worden gedaan. Als de brieven van vaderschap zijn verleend komt het daardoor in familierechtelijke betrekking tot zijn vader te staan.); of e. die het kind heeft geadopteerd. Artikel 4 BWAruba geeft dezelfde regels als het BW van Nederland (BWNederland). Een verzoek tot voornaamswijziging moet worden ingediend bij de rechter in eerste aanleg. De regels die in Aruba gelden zijn bijna identiek aan die welke zijn opgenomen in artikel 7 BWNederland. De wijziging komt echter niet tot stand door een Koninklijk Besluit maar door een Landsbesluit. Op Aruba behoudt een gehuwde vrouw haar eigen naam. Zij is echter bevoegd de naam van haar man te voeren of op de in het verkeer gebruikelijke wijze aan de hare te doen voorafgaan. Het BWAruba kent geen identieke bepaling voor gehuwde mannen. Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) De bepalingen met betrekking tot het naamrecht zijn opgenomen in de artikelen 4 tot en met 9 van het BWNederlandse Antillen (BWNA) dat nog steeds van kracht is in Caribisch Nederland.. Geslachtsnaam kind Artikel 5 BWNA bepaalt dat de geslachtsnaam van een kind gelijk is aan de geslachtsnaam van zijn vader en anders die van zijn moeder. Zijn de gegevens van de moeder onbekend dan neemt de ambtenaar van de Burgerlijke Stand (verder abs) een voorlopige voornaam en geslachtsnaam op in afwachting van het Landsbesluit waarbij de namen worden vastgesteld. Afstamming Ook de afstammingsregels in het BW NA wijken iets af van de regels die in Nederland gelden. Op de BES-eilanden gelden dezelfde regels als op Aruba. Dus ook hier brieven van vaderschap. De regels zijn identiek aan de regels die op Aruba gelden. De regeling die in Nederland is opgenomen in artikel 7 BWN geldt ook voor de BES-eilanden. Wijziging van de geslachtsnaam komt tot stand door een Koninklijk besluit. Zie hetgeen hierboven is vermeld met betrekking tot de huwelijksnaam op Aruba. Curaçao en Sint Maarten Vanaf 9 oktober 2010 gelden in deze landen binnen het Koninkrijk de volgende regels voor het naamrecht. Artikel 5 van het BW van deze landen is gewijzigd bij Landsverordening nr. 29 van 2010. Achter dit artikel zijn dertien artikelen (5a tot en met 5m) ingevoegd die het nieuwe naamrecht bevatten. 13 Nr. 7 november 2012
Artikel 5 bepaalt dat er een keuzerecht is voor de geslachtsnaam van een kind. Gekozen kan worden voor de geslachtsnaam van de vader of die van de moeder of voor een combinatie van beide namen in een zelf gekozen volgorde. Heeft de vader of de moeder een dubbele geslachtsnaam dan kan worden gekozen voor één deel daarvan. Kiezen de ouders voor een combinatie dan kan slechts voor één deel van de dubbele geslachtsnaam worden gekozen. Dit geldt ook indien de vader of de moeder een geslachtsnaam hebben die uit meer dan twee delen bestaat. Voorbeeld: Geslachtsnaam vader: Geslachtsnaam moeder: Gekozen kan worden voor: Santosa Cruz Caruso Santosa Cruz Santosa Cruz Caruso Santosa Caruso (of omgekeerd) Cruz Caruso (of omgekeerd) De naamskeuze kan alleen gedaan worden voor het eerste kind. Alle volgende kinderen hebben dus dezelfde geslachtsnaam als het eerste kind. Kinderen geboren staande een huwelijk De ouders kunnen vóór of ter gelegenheid van de geboorteaangifte naamskeuze doen. De naamskeuze die vóór de geboorteaangifte wordt gedaan, wordt vastgelegd in een akte van naamskeuze die moet worden opgemaakt door de abs van de woonplaats van de moeder. De naamskeuze gedaan bij de geboorteaangifte wordt vastgelegd in de geboorteakte. Wordt niet uiterlijk bij de geboorteaangifte naamskeuze gedaan dan krijgt het kind de geslachtsnaam van de vader. Wordt vóór of bij de geboorteaangifte naamskeuze gedaan dan heeft het kind de gekozen naam vanaf de geboorte. Kinderen geboren buiten een huwelijk Indien een kind alleen in een familierechtelijke betrekking tot de moeder staat heeft het haar geslachtsnaam. Bij de erkenning, waardoor het kind in familierechtelijke betrekking tot de vader komt te staan, behoudt het de geslachtsnaam van de moeder, tenzij de vader en de moeder gezamenlijk naamskeuze doen die in de erkenningsakte wordt vastgelegd. Dit geldt ook voor de erkenning ongeboren vrucht. Als een verzoek is gedaan brieven van vaderschap te verlenen stelt de minister van Justitie de moeder in de gelegenheid naamskeuze te doen. Deze naamskeuze wordt opgenomen in de brieven van vaderschap. Dit geldt voor Sint Maarten. Op Curaçao wordt het vaderschap gerechtelijke vastgesteld en wordt een naamskeuze opgenomen in de rechterlijke uitspraak. Indien de moeder na de geboorte van het kind het vaderschap van de overleden echtgenoot ontkent en zij ten tijde van de geboorte en van de ontkenning is hertrouwd, kunnen de moeder en haar echtgenoot gezamenlijk ter gelegenheid van de ontkenning verklaren naamskeuze te doen. Van de verklaring van de ouders wordt een akte van naamskeuze opgemaakt. Indien door de moeder en haar (nieuwe) echtgenoot geen naamskeuze wordt gedaan, heeft het kind de geslachtsnaam van de vader. Geadopteerde kinderen Indien een kind door adoptie uitsluitend tot een vader in familierechtelijke betrekking staat heeft het zijn geslachtsnaam. Een kind dat door adoptie door een echtpaar (uitsluitend mogelijk door personen van ongelijk geslacht) in familierechtelijke betrekking tot beide adoptanten komt te staan, heeft de geslachtsnaam van de vader, tenzij zij een naamskeuze doen. Zijn de adoptanten niet met elkaar gehuwd dan behoudt het kind de geslachtsnaam die het heeft, tenzij de adoptanten gezamenlijk een naamskeuze doen. Bij adoptie door de echtgenoot of andere levensgezel van de ouder behoudt het kind zijn geslachtsnaam, tenzij de ouder en diens echtgenoot of levensgezel gezamenlijk een naamskeuze doen. De naamskeuze gedaan ter gelegenheid van de adoptie wordt opgenomen in de rechterlijke uitspraak. Levenloos geboren kinderen Is er naamskeuze gedaan voor een kind en komt het levenloos ter wereld dan geldt de naamskeuze alleen voor dit kind. Kinderen van 16 jaar of ouder Een kind dat op het tijdstip van het ontstaan van de familierechtelijke betrekking met beide ouders zestien jaren of ouder is, kan zelf naamskeuze doen. Hierbij kunnen drie situaties worden onderscheiden: 1. erkenning: de naamskeuze kan worden gedaan bij de erkenning ten overstaan van de abs of de notaris en wordt in de erkenningsakte vastgelegd. 2. adoptie: de naamskeuze wordt gedaan ten overstaan van de rechter en in de rechterlijke uitspraak vastgelegd. 3. Sint Maarten: brieven van vaderschap; de naamskeuze wordt gedaan ten overstaan van de minister van Justitie of een door hem aangewezen ambtenaar en in de brieven van vaderschap vastgelegd. Curaçao: gerechtelijke vaststelling van het vaderschap en een keuze bij de rechter. Vooroverlijden van een ouder Is één van de ouders voorafgaand aan het tijdstip waarop de naamskeuze uiterlijk moet zijn gedaan overleden en is de naamskeuze niet gedaan, dan kan de andere ouder de verklaring van naamskeuze afleggen. Dit geldt ook indien één van de ouders niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake; bij geschil daarover dient dit aan de rechter te worden voorgelegd. Zo ook als één ouder afwezig is. Nr. 7 november 2012 14
Geen overeenstemming ouders Indien de ouders of toekomstige ouders geen overeenstemming kunnen bereiken over de naamskeuze dan kan op verzoek van beiden of één van hen dit aan de rechter in eerste aanleg worden voorgelegd. De rechter zal trachten partijen tot overeenstemming te brengen en mocht dit niet lukken dan zal de rechter beslissen in het belang van het kind. Het verzoekschrift wordt ingediend voor het tijdstip waarop uiterlijk naamskeuze kan worden gedaan. Heeft de rechter niet beslist vóór dat tijdstip dan is de geslachtsnaam die het kind volgens de wet krijgt of behoudt een voorlopige, in afwachting van de beslissing van de rechter. Overgangsrecht De volgende overgangsbepalingen gelden thans nog steeds. Tot vijf jaar na de inwerkingtreding van het nieuwe naamrecht de termijn loopt dus tot 9 oktober 2015 kan ten aanzien van de geslachtsnaam van kinderen van dezelfde ouders door deze ouders krachtens een gemeenschappelijke verklaring naamskeuze als bedoeld in 5 BW worden gedaan. Daarvoor gelden de volgende voorwaarden: a. het oudste kind dat in familierechtelijke betrekking tot beide ouders staat, is op het tijdstip van het afleggen van de verklaring nog minderjarig; b. de verklaring betreft alle kinderen van dezelfde ouders; c. de kinderen die zestien jaren of ouder zijn verklaren allen geen bezwaar te hebben tegen de naamskeuze; en d. het oudste kind dat in familierechtelijke betrekking tot beide ouders staat, is niet na het tijdstip van inwerkingtreding van de Landsverordening herziening namenrecht geboren. De bepalingen die betrekking hebben op de situatie dat de ouders geen overeenstemming kunnen bereiken zijn van toepassing evenals de bepaling die geldt als één van de ouders vooroverleden is. De gemeenschappelijke verklaring van naamskeuze van de ouders en de verklaringen van geen bezwaar van de kinderen van zestien jaren of ouder kunnen worden afgelegd ten overstaan van iedere abs. Van deze verklaringen maakt de abs een akte op. De wijziging geschiedt doordat een latere vermelding van de naamskeuze wordt toegevoegd aan de geboorteakten van de kinderen. Is ingevolge het eerste lid naamskeuze gedaan, dan krijgen ook de kinderen van dezelfde ouders die nadien in familierechtelijke betrekking tot beide ouders komen te staan, de geslachtsnaam volgens die naamskeuze. Meerderjarigen Een kind wiens geslachtsnaam door toepassing van het onderhavige artikel dus een overgangsbepaling is gewijzigd, kan gedurende vijf jaren na het bereiken van de meerderjarigheid door een naamskeuze zijn geslachtsnaam wijzigen. Deze verklaring moet worden afgelegd ten overstaan van de abs onder wie zijn geboorteakte berust. De keuze moet voldoen aan de algemene regels die gelden bij naamskeuze. Afstamming (Curaçao en Sint Maarten) Het afstammingsrecht in deze landen is gelijk aan dat van Aruba. Er is één uitzondering in die zin dat Curaçao sinds 1 januari 2012 niet langer brieven van vaderschap kent. Deze zijn vervangen door de procedure tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. De regels zijn identiek aan die welke gelden binnen Aruba. De regels die op Curaçao en Sint Maarten gelden zijn bijna identiek aan die welke zijn opgenomen in artikel 7 BWNederland. De wijziging komt echter niet tot stand door een Koninklijk Besluit maar door een Landsbesluit. Een vrouw die gehuwd of gehuwd geweest is en niet is hertrouwd, kan de naam van haar echtgenoot aan haar eigen naam doen voorafgaan of erachter plaatsen. Dit geldt mutatis mutandis ook voor de man. Interregionaal privaatrecht (irpr) Het internationaal privaatrecht (ipr) beoogt antwoord te geven op vragen die rijzen als bijvoorbeeld een vreemdeling in Nederland een huwelijk wenst aan te gaan. Het interregionaal privaatrecht (irpr) beoogt antwoord te geven op vragen die rijzen als een Nederlander woonachtig in één van de landen van het Koninkrijk een kind wil erkennen of een huwelijk wenst aan te gaan in een land van het Koninkrijk waar hij niet woonachtig is. Het internationaal privaatrecht is op het terrein van het personen- en familierecht grotendeels gecodificeerd (Boek 10 BW). Dit is in tegenstelling tot het interregionaal privaatrecht (irpr). Noch de rijkswetgever noch de landen zelf hebben irpr-regels op het terrein van het personen- en familierecht tot stand doen komen. Zowel Zodra we thans dus te maken krijgen met het irpr zijn we afhankelijk van de ongeschreven regels die grotendeels ontstaan zijn door doctrine en jurisprudentie 15 Nr. 7 november 2012
de rijkswetgever als de landen binnen het Koninkrijk kunnen op grond van het Statuut hun eigen regels van irpr vaststellen. Zodra we thans dus te maken krijgen met het irpr zijn we afhankelijk van de ongeschreven regels die grotendeels ontstaan zijn door doctrine en jurisprudentie. De rechtsstelsels van de vier landen van het Koninkrijk zijn niet uniform. Alhoewel er op het terrein van het personen-en familierecht tot voor enkele jaren nauwelijks verschillen waren, valt te constateren dat de wetgeving op het genoemde terrein binnen de landen meer uiteen gaat lopen. Dit betekent ook dat we als abs-rechtstoepasser bij de toepassing van het recht van de binnen het Koninkrijk wonende Nederlanders, die in verschillende landen wonen, ons moeten afvragen welk recht (van Nederland, het Caribisch gedeelte van Nederland, Aruba, Curaçao of Sint Maarten) moet worden toegepast. Het interregionaal privaatrecht (irpr) is een geheel nieuw terrein voor de abs. Het betekent dat we ons bewust moeten worden van de (nog) ongeschreven regels van interregionaal privaatrecht en deze moeten toepassen. Binnen het internationaal privaatrecht zijn als aanknopingsfactoren in gebruik de nationaliteit en het domicilie van een persoon. Als het gaat om interregionaal privaatrecht zal duidelijk zijn dat aanknoping aan de nationaliteit niet bruikbaar is aangezien het altijd gaat om Nederlanders die binnen de verschillende landen van het Koninkrijk een rechtshandeling willen verrichten of een procedure wensen te starten. Het domicilie van een persoon zal hier dus de aanknopingsfactor zijn in het irpr. Regels van ongeschreven irpr zullen we moeten distilleren uit zoals reeds gezegd doctrine en jurisprudentie. In zijn arrest van 11 juli 2008 LJN BD0663 oordeelt de Hoge Raad: Bij gebreke van geschreven regels van interregionaal privaatrecht, dient de vraag welk recht de onderhavige kwestie (procedure tot ontkenning van het vaderschap; hv) beheerst, te worden beantwoord op de grondslag van het beginsel van de nauwste betrokkenheid dat zowel in Nederland als de Nederlandse Antillen pleegt te worden toegepast ter oplossing van wetsconflicten op internationaal en interregionaal niveau. Bovendien stelt de Hoge Raad in r.o. 3.6.5. : Als ongeschreven regel van interregionaal privaatrecht in het Koninkrijk geldt dat voor vragen betreffende het personeel statuut van binnen het Koninkrijk woonachtige Nederlanders het recht van dat deel van het Koninkrijk toepassing vindt waar betrokkene zijn of haar domicilie heeft. Deze regel kan niet in alle gevallen dienen ter beantwoording van de vraag welk van de binnen het Koninkrijk geldende rechtsstelsels een verzoek tot ontkenning van het vaderschap beheerst, omdat bij de beslissing op een dergelijk verzoek het kind, zijn moeder en de vader wiens vaderschap wordt ontkend zijn betrokken, zodat het antwoord op die vraag in beginsel moet worden gevonden aan de hand van een aanknopingsfactor die aan alle bij het verzoek betrokkenen gemeen is (HR 25 november 1988, NJ 1989, 421). In laatstgenoemde uitspraak stelde de Hoge Raad dat in een leemte in het Nederlandse irpr het beste kan worden voorzien door zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij het Nederlandse ipr. Nr. 7 november 2012 16 Hoe dient de abs in Nederland om te gaan met het irpr? Voorbeeld 1 De heer Martin Corona en zijn vriendin Marcha Prado zijn op familiebezoek in Nederland. Beiden zijn ongehuwd, bezitten de Nederlandse nationaliteit en zijn geboren en wonende op Curaçao. Marcha is zwanger en bevalt te vroeg tijdens het familiebezoek in Nederland. Bij de geboorteaangifte blijkt dat Martin zijn kind wil erkennen. Martin en Marcha willen aan hun kind de geslachtsnaam Corona Prado geven door middel van een naamskeuze. Omdat Martin zijn gewone verblijfplaats op Curaçao heeft, zullen de mogelijkheden tot erkenning en voorwaarden beheerst worden door het recht van Curaçao. De toestemming van de moeder zal eveneens door dit recht beheerst worden aangezien Marcha het nauwst verbonden is met dit land. Dit geldt ook voor het recht dat van toepassing is op de naam van het kind. Nu de moeder in Curaçao woonachtig is zal het naamrecht van dit land van toepassing zijn en kan door de ouders bij de erkenning gekozen worden voor de naam Corona Prado. (Resumerend: Woonachtig Curaçao, verblijven tijdelijk in Nederland, dan is op naam en afstamming Curaçaos recht van toepassing. Woonachtig in Nederland, afkomstig uit Curaçao, dan is op naam en afstamming Nederlands recht van toepassing) Voorbeeld 2 De heer Arsène Traquilario woont (zijn hele leven) op Sint Maarten. Hij heeft enige jaren een relatie met de in Nederland geboren en wonende Geertje van Swieten. Beiden bezitten de Nederlandse nationaliteit en zijn ongehuwd. Geertje heeft op 15 augustus 2012 een dochter gebaard genaamd Sherida. Arsène Traquilario wil voor de abs in Rotterdam zijn dochter Sherida erkennen. Welk recht is van toepassing op de erkenning? Als we het recht van de woonplaats van de erkenner toepassen is dat het recht van Sint Maarten. Erkenning is mogelijk als is voldaan aan de voorwaarden van het recht van Sint Maarten. Welk recht is van toepassing op de toestemming van de moeder? Ik zou hier net zoals in het Nederlandse ipr kiezen voor een distributieve aanknoping en in dit geval Nederlands recht willen toepassen als het recht dat het nauwst verbonden is met de woonplaats van de moeder. Het Nederlandse recht is m.i. dan eveneens van toepassing op het naamrecht van Sherida, die het nauwst verbonden is met Nederland. Dat betekent dat in deze situatie slechts gekozen kan worden voor de geslachtsnaam van de vader. Toepassing van het irpr zal niet in alle gevallen eenvoudig zijn. Beoordeel waar betrokkenen daadwerkelijk wonen en of zij met dit land op het moment van beoordelen het nauwst verbonden zijn. Interessant om in dit verband te lezen is het door Eric Gubbels geschreven boekje Het Nederlands-Antilliaanse Internationaal Privaatrecht uitgegeven door de Dienst Basisinformatie van de gemeente Amsterdam. (hdg v)