Volkerak-Zoommeer, zoetwaterbekken onder druk rene.boeters@rws.nl
Opzet presentatie > Ontstaansgeschiedenis Volkerak-Zoommeer Ro#erdam > Beheer via kunstwerken Nieuwe Maas > Wat speelt er Haringvliet Oude Maas > Zoetwatersituatie Middelharnis > VZM en Deltaprogramma Zoetwater Grevelingen Krammer Haringvliet Volkerak Hollands Diep Moerdijk > Joint Fact Finding Zoetwater (Voorzieningenniveau) > Stand van Zaken > Doen en niet doen (Voorzieningenniveau) Tholen Oosterschelde Zoommeer Bergen op Zoom Breda Westerschelde Antwerpen 2
Ontstaansgeschiedenis Rotterdam > Gevolg van de Deltawerken, via bouw van compartimenteringsdammen om vermindering van getij op Oosterschelde door stormvloedkering te beperken > zoet meer met vrijwel vast peil rond NAP Stormvloedkering (1986) Philipsdam (1987) > onderdeel van de scheepvaartverbinding tussen Rotterdam en Antwerpen Oesterdam (1986) Schelde-Rijn Verbinding Antwerpen 3
Stimulering oeverontwikkeling na afsluiting Maatregelen tegen erosie door golfaanval bij vast peil > vooroeververdedigingen > opgespoten eilanden 4
Kunstwerken reguleren het water, zout en de scheepvaart Volkeraksluizen Krammersluizen Zoet-zout scheiding (ZZS) in de Krammersluizen: > ca. 2 mln /jaar B&O; > 1 mln /jaar gemiste baten voor de beroepsvaart Kreekraksluizen Bathse Spuisluis 5
Wat speelt er Vanaf 1998 > ontoereikende waterkwaliteit (eutrofiëring => blauwalg) 2004 2012 Planstudie Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer: > weer zout maken en beperkte getijslag als (enige) oplossing > dan alternatieve zoetwateraanvoer en bestrijding zoutindringing noodzakelijk > geen geld dus geen besluit 6
Wat speelt er Vanaf 2008 > verbeterde waterkwaliteit door Quaggamossel > oplopende zoutgehalten (o.a. door achterstallig onderhoud aan zoetzout scheidingssysteem Krammersluizen) 2013 2014 Rijksstructuurvisie Grevelingen/Volkerak-Zoommeer; Beschouwde alternatieven > zoet houden, met dank aan Quaggamossel > weer zout maken, met beperkt getij > eventueel koppeling met Grevelingen 7
Zoetwatersituatie > VZM is geen zoetwatervoorraad: aanvoer via Volkersluizen ca. 10x zo veel als gebruik voor doorspoelen poldersloten en beregenen > Waterakkoord: sturen op 450 mg Cl/l bij Bathse Brug in groeiseizoen > Oplopende chlorideconcentraties door zoutlek (en aanvoerbeperkingen) > laatste jaren geen innamestops gedurende groeiseizoen door blauwalgen (blauwalgenbloei later in het jaar) 8
Deltaprogramma Zoetwater > Verbeterde, klimaatbestendige zoetwateraanvoer, gebaseerd op alternatieve zoetwatervoorziening bij zout VZM: Aanvoer via Roode Vaart naar West-Brabant, Tholen en St. Philipsland Verleggen inlaatpunten Oostflakkee Water uit de Brabantse Wal naar Reigersbergsche Polder > Bij blijvend zoet VZM: Herstel ZZS Krammersluizen Extra doorspoelen VZM voorafgaand aan groeiseizoen 9
Joint Fact Finding (JFF) Zoetwater Proces met waterbeheerders, provincies, gebruikers > inzicht in gebruik zoetwater nu en in een eventuele zoute toekomst Brielse Meer > Voor VZM zelf en Rijn Maas monding wegens doorwerking zout en verdeling Rijnafvoer 10
Joint Fact Finding (JFF) Zoetwater Proces met waterbeheerders, provincies, gebruikers > Voorzieningenniveau vastgelegd in factsheets per gebied: Waterkwantiteit (beschikbare aanvoer) Waterkwaliteit (chloridegehalte inlaatwater; gemiddeld en in droge perioden) Leveringszekerheid (beschikbaarheid/ innamestops gemiddeld en in droge perioden) (Efficiency van gebruik aangevoerde zoete water) > Baten per gebied bepaald via 11
Joint Fact Finding (JFF) Zoetwater Factsheets, weergave via samenvattende tabel GEBIEDEN DIRECT AFHANKELIJK VAN VOLKERAK-ZOOMMEER Gebieden/ inlaatpunt Bestaande situatie Alternatieve zoetwatervoorziening bij Zout VZM Kosten Bron (m 3 /s) 0,3 l/s/ ha op basis gehele Max.Cl gehalte zomer (mg/l) Leverings- zekerheid Efficiency Bron Inlaat debiet (m 3 /s) Eerder benoemd Max. Cl gehalte (mg/l) Leverings zekerheid Efficiency Baten mln o.a basis Volkeraksluizen HV 50 1 150 Geen bzh - HV 25 160 Toename Toename Investering -25,1 PAN-polders VZM 2,74 0,8 200-600 Blauwalg - RV 1,3 Oostflakkee VZM 2,5 1,08 450 Blauwalg - HV 1,8 Philipsland VZM 0,26 0,6 (1930 ha) Tholen VZM 3,98 3,5 Reigersbergsche Polder opener Capaciteit Inlaatwerk plangebied Mark-Dintel- Vliet-systeem (11660 ha) (WSBD) 400-600 Blauwalg - RV 0,3 400-600 Blauwalg - RV 2,6 (0,5 l/s/ha) VZM 0,45 0,37 450-600 Blauwalg - BW 0,35 BM/A RV 10 3,5 nvt 150 Geen bzh - BM/A RV (projectnota) (projectnota) (projectnota) 10 10 0,3 l/ s/ha urey- Beheer -1,66/j Klimaat- effect Gevoelig 0,8 100-150 Toename Toename +1,32/j Voldoende robuust 1,08 150-200 Toename Toename +0,71/j Voldoende 0,6 (1930 ha) 3,5 (11660 ha) robuust 300 Toename Toename +0,18/j Voldoende robuust 300 Toename Toename +2.98/j Voldoende robuust 0,37 475 Toename Toename +0,14/j Zeer 9,9 10 gevoelig 150 Gelijk Gelijk Gevoelig HV = Haringvliet RV = Roode Vaart VZM = Volkerak-Zoommeer BW = Brabantse Wal BrM = Brielse Meer BM/A = Bergse Maas/Amer 12
Stand van zaken Deltaprogramma Zoetwater (Zuidwestelijke Delta) > Pakket met no regret maatregelen, gezamenlijke financiering Deltafonds en Regio (onder voorwaarde van weer zout VZM!) ca. 60 mln > Plan B (VZM blijft zoet): herstel of vervanging ZZS Krammersluizen en eventueel extra doorspoelen VZM voorafgaande aan groeiseizoen Rijksstructuurvisie Grevelingen/Volkerak-Zoommeer > Huidige zoetwatersituatie/voorzieningenniveau vastgelegd in fact sheets > Inzicht in kosten en baten alternatieve zoetwateraanvoer > Onzekerheid over financiële haalbaarheid zout VZM met beperkt getij 13
Stand van zaken Verworvenheden > verbeterde zoetwatervoorziening West-Brabant via doorvoer Roode Vaart (gezamenlijke financiering rijk en regio) > Innovatief zoet-zout scheidingssysteem; ontwikkeld voor Volkeraksluizen, toepassing op Krammersluizen complex 14
Doen en niet doen Bij het bepalen van het Voorzieningenniveau: > Zorg dat er betrouwbare monitoringsgegevens zijn > Neem geen onderhandelingspositie in bij fact finding 15