Studiekostenbeleid Notitie VOS Aan CC Van Datum CvB Hanzehogeschool HMR Vooruitstrevend Overleg Studenten 27 april 2006
Inleiding Met deze notitie wil het Vooruitstrevend Overleg Studenten (VOS) het College van Bestuur (CvB) wijzen op het feit dat de normen voor studiekosten van de Wet Studiefinanciering 2000 (WSF2000) binnen de Hanzehogeschool Groningen (HG) niet altijd gehanteerd worden. Dit houdt in dat studenten meer geld kwijt zijn aan hun studie dan wettelijk is voorgeschreven. Het VOS is het hiermee niet eens en stelt veranderingen voor wat betreft het studiekostenbeleid van de HG. In deze notitie wordt eerst het landelijke beleid weergegeven. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van negen opleidingen aan de HG en wordt ingegaan op de werkelijke studiekosten van die studies. Vervolgens wordt per opleiding aangegeven of deze wel of niet voldoet aan de wettelijke norm. Ten slotte wordt naar aanleiding van de uitkomsten een voorstel gedaan tot aanpassing van het HG-beleid ten aanzien van studiekosten. De notitie eindigt met een samenvatting. Het ministeriële beleid In de Wet Studiefinanciering 2000 is aangegeven waarop de hoogte van de studiefinanciering is gebaseerd. Hierin wordt onder andere gesteld dat de kosten voor boeken en leermiddelen maandelijks 51,81 euro mogen zijn. Dit betekent dat deze kosten per jaar niet meer dan 621,72 euro en maximaal 2486,88 euro voor een vierjarige opleiding mogen zijn. Tabel per 1 januari 2005 Levensonderhoud A: thuiswondend B: uitwonend Hoger onderwijs 343,46 519,23 Beroepsonderwijs 343,46 519,23 Boeken en leermiddelen 51,81 45,32 Normbedrag ziektekostenverzekering 37,49 37,49 In bovenstaande tabel is te zien waar een gemiddelde student maandelijks van moet rondkomen hiervan is 51,81bestemd voor boeken en leermiddelen. Per jaar is dat dus 621,72. Om te specificeren wat onder studiekosten valt heeft de Minister in 1994 richtlijnen gegeven aan de instellingen over de studiekosten. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. Faciliteiten die niet mogen worden doorberekend aan studenten en die worden geacht gratis beschikbaar te zijn op grond van de betaling van het college- en inschrijfgeld. Voorbeelden zijn: de toegang tot de gebouwen en de bibliotheek, de uitreiking van getuigschriften, het verschaffen van een bewijs van inschrijving, de openbaarmaking van het onderwijsaanbod (studiegids, rooster). 2. Onderwijsbenodigdheden waarvan de kosten mogen worden doorberekend aan studenten. Doorberekening mag uitsluitend op vrijwillige basis, d.w.z. de student dient zo mogelijk een alternatief te worden geboden (b.v.: boeken en klappers dienen tevens in de bibliotheek te raadplegen zijn; voor een verplichte excursie waaraan kosten zijn verbonden moet een alternatief bestaan). In de basisbeurs voor de studiefinanciering is een bedrag opgenomen voor dergelijke onderwijsbenodigdheden. Andere voorbeelden zijn de doorberekening van auteursrechten in klappers, excursies, microscopen, veiligheidskleding. 3. Extra voorzieningen en diensten die geen rechtstreeks verband houden met het onderwijs; de student is vrij om daarvan gebruik te maken. Deze voorzieningen en diensten mogen tegen betaling worden aangeboden. Voorbeelden zijn: festiviteiten, introductiedagen, koffie, thee, kantine, kopiëren, sportfaciliteiten, verzekering, waarborgsom. Huidige situatie Hanzehogeschool Het VOS heeft 9 opleidingen van de Hogeschool bekeken en de jaarlijkse studiekosten onderzocht. Daarbij is gekeken naar de gegevens in de Organization van de opleiding op Blackboard, de website www.hanze.nl en emails met secretariaten. De resultaten zijn te vinden in onderstaande tabel. 2
Opleiding Studiekosten In totaal per 4 jaar WSF2000 norm Sociaal Juridische Dienstverlening 650,- per jaar exclusief excursies en trainingen die 100,- zullen kosten (niet elk jaar en alternatief wordt geboden). 2600,- HBO-rechten 530,- per jaar exclusief excursies en trainingen. 2320,- Instituut Marketing & Management Dans academie Noord Nederland De studiekosten voor de deeltijdopleiding zijn ongeveer 600,- per jaar voor studieboeken en syllabi. De precieze hoogte van dit bedrag is afhankelijk van opleiding en studiejaar. De studiekosten voor de voltijdopleiding voor studieboeken, ander lesmateriaal en sociale activiteiten bedragen ongeveer 550,- per jaar. De introductie kost ongeveer 185,-. Daarnaast wordt aangeraden een notebook aan te schaffen. Naast het collegegeld is in het eerste jaar circa 550,- nodig voor boeken en ander studiemateriaal. 2385,- 2400,- 2200,- Autonome Beeldende Kunst moet je voor de opleiding Autonome Beeldende Kunst rekenen op ongeveer 700, per jaar. 2800,- Docent Beeldende Kunst en Vormgeving. Voor de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving is dit ongeveer 900, per jaar Vormgeving Ruimtelijk Ontwerp Voor de opleidingen Vormgeving is dit ongeveer 900, per jaar (en het toelatingsexamen van 25,-). Vormgeving Communicatie Voor de opleidingen Vormgeving Communicatie is dit ongeveer 900, per jaar (en het toelatingsexamen van 25,-). International Communication Naast het collegegeld moet ongeveer 680,- gereserveerd moeten worden voor studiemateriaal voor het eerste jaar van de studie. De introductieweek kost ongeveer 50,- Daarnaast wordt aangeraden een notebook aan te schaffen. 2770,- Uit deze gegevens blijkt dat bij 6 van de 9 onderzochte opleidingen te hoge studiekosten worden verwacht. Een deel van de kosten zit in studieboeken en klappers, de WSF zegt dat het mogelijk moet zijn om de boeken via een bibliotheek te raadplegen. In de gevallen waar de kosten met name komen door aanschaf van boeken en klappers, zal de capaciteit in de bibliotheken voldoende moeten zijn, zodat studenten de boeken en klappers kunnen lenen en eventueel kopiëren. Een aantal opleidingen aan Academie Minerva hebben zeer hoge studiekosten, wat voor een deel veroorzaakt wordt door de aanschaf van materialen. De HG moet de studenten ook wat dit betreft meer tegemoetkomen. 3
Voorstellen met betrekking tot het studiekostenbeleid: De VOS-fractie stelt voor dat de Hanzehogeschool beleid moet hebben om studiekosten voor studenten beheersbaar te houden. Dit beleid moet aansluiten op het ministeriële beleid. Dit HG-prijsbeleid studiekosten zou moeten inhouden: a. voorlichting aan studenten, o.a. in studiegidsen, onderwijs- examen reglement (OER); b. beperking van de studiegebonden kosten door het vaststellen van een maximumbedrag per examenfase; het maximumbedrag is afgeleid van het normbedrag voor studiekosten in de basisbeurs voor de studiefinanciering; c. de afspraak dat studenten die in een examenfase aantoonbaar meer uitgeven aan studiekosten dan het maximumbedrag, de helft van het teveel betaalde van de afdeling terug kunnen krijgen; d. jaarlijkse rapportage en overleg van het College van Bestuur met de Hogeschool Medezeggenschapsraad(HMR). Aan dit beleid zijn verbonden 1. Gevolgen voor afdelingen en opleidingen. De afdelingen en opleidingen dienen: a. voorlichting te geven aan studenten; b. de feitelijke studiegebonden kosten te beheersen; c. daarover te rapporteren aan het College van Bestuur. 2. Rechten/mogelijkheden voor studenten. Studenten hebben recht op: - Voorlichting over de feitelijke studiekosten; - Voorlichting over het afdelingsprijsbeleid; - Vergoeding van de helft van de aantoonbaar teveel betaalde studiekosten in een studiefase (d.w.z. de feitelijke studiekosten minus het maximaal bedrag voor die studiefase). Toelichting AD 1a. Voorlichting In elke studiegids dient informatie te zijn opgenomen over het hogeschool prijsbeleid. Deze informatie betreft: 1. de feitelijke studiekosten per studiefase; 2. de inhoud van het prijsbeleid; 3. de maximale bedragen voor de propedeuse en verdere studiejaren. AD 1b. Beheersing van de studiekosten De afdelingen en opleidingen hebben een inspanningsverplichting om de studiekosten binnen de vastgestelde maximale bedragen te houden. In geval van overschrijding van het maximale bedrag dient: 1. De overschrijding te worden gemeld en toegelicht in de jaarlijkse rapportage aan het College van Bestuur; 2. De vergoedingsregeling voor studenten te worden toegepast, waardoor studenten de helft van het teveel betaalde terug kunnen krijgen; 3. Aangegeven te worden op welke wijze en binnen welke termijn de overschrijding wordt terug gedrongen. AD 1c. Rapportage De afdelingen dienen ruim op tijd een overzicht van de (verwachte) feitelijke studiekosten per studierichting per studiefase in het komende studiejaar aan het College van Bestuur te zenden. Overschrijdingen van de toegestane maximale bedragen dienen te worden gemotiveerd onder vermelding van een plan van aanpak. De gegevens van de afdelingen worden gebruikt in de rapportage van het College van Bestuur aan de Hogeschool Medezeggenschapsraad (HMR). 4
Conclusie en samenvatting voorstellen en gevolgen Het Vooruitstrevend Overleg Studenten kan uit deze gegevens concluderen dat er een regeling moet worden getroffen voor studenten die teveel studiegeld betalen. Dit heeft tot gevolg dat studenten niet meer betalen dan de WSF hen dwingt. Een korte samenvatting van de voorstellen: - De Hanzehogeschool dient voorlichting te geven aan studenten over studiekosten, o.a. in studiegidsen, onderwijs- examen reglement(oer). - De Hanzehogeschool dient een beperking van de studiegebonden kosten door het vaststellen van een maximumbedrag per examenfase; het maximumbedrag is afgeleid van het normbedrag voor studiekosten in de basisbeurs voor de studiefinanciering. - De Hanzehogeschool maakt de afspraak dat studenten die in een examenfase aantoonbaar meer uitgeven aan studiekosten dan het maximumbedrag, de helft van het teveel betaalde van de afdeling terug kunnen krijgen. - De Hanzehogeschool laat via een jaarlijkse rapportage en overleg met het College van Bestuur en Hogeschool Medezeggenschapsraad(HMR) de situatie betreffende studiekostenbeleid inzien. Colofon Groningen, 2006 Vooruitstrevend Overleg Studenten (VOS) De notitie Studiekostenbeleid is geschreven en samengesteld door de studentenfractie VOS in de Hogeschool Medezeggenschapsraad van de Hanzehogeschool Groningen. VOS is onderdeel van de Groninger Studentenbond (GSb) Voor vragen en/of reacties kunt u contact opnemen met het VOS T.a.v. Sander Vols P.a. Sint Walburgstraat 22a 9712 HX Groningen Tel. 050-3634675 / 06-27398467 E-mail: hmr@vosfractie.nl Internet: www.vosfractie.nl 5