RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK NTC-VOORTGEZET ONDERWIJS 'DE KIKKERTJES', THESSALONIKI, GRIEKENLAND School : NTC-voortgezet onderwijs 'De Kikkertjes', Thessaloniki, Griekenland Plaats : TACHARADES - GRIEKENLAND BRIN-nummer : 28UM Onderzoeksnummer : 121961 Datum schoolbezoek : 19 maart 2011 Datum vaststelling : 29 april 2011
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 pagina 3 van 15
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-voortgezet onderwijs 'De Kikkertjes', Thessaloniki, Griekenland in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Waarderingskader PO/VO 2009. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof het volgende document: Zelfevaluatie NTC 'de Kikkertjes'. Op grond van de gegevens uit die documenten heeft de inspectie om de volgende redenen besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken: de zelfevaluatie betreft met name organisatorische en voorwaardelijke aspecten en minder de integrale beoordeling van de kwaliteit van het onderwijsleerproces. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groep met vo-leerlingen. Als gevolg van schoolreizen van de dagscholen, was slechts één van de vier vo-leerlingen aanwezig. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het bestuur en de lerarencoördinator. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met de leerling, leraren en ouders. pagina 5 van 15
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur en de lerarencoördinator. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 15
2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC-voortgezet onderwijs 'De Kikkertjes', Thessaloniki, Griekenland Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 5 1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. 2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. pagina 7 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Kwaliteitsaspect 10: De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig 10.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan 10.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan Naleving. N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 9 van 15
3 Beschouwing In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op NTC-locatie 'de Kikkertjes' in Thessaloniki en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext en de specifieke doelstellingen van de school. 3.1 Uitgangssituatie De NTC-locatie 'de Kikkertjes' in Thessaloniki bestaat sinds 1993 en heeft sinds 2002 naast de po-afdeling ook vo-leerlingen. Het team bestaat uit tien medewerkers, samengesteld uit docenten, onderwijs- en klassenassistenten en een bibliothecaresse die tevens als invalkracht functioneert. De werkzaamheden zijn dusdanig verdeeld dat de sinds een jaar benoemde lerarencoördinator en de bevoegde docenten samen met de onderwijs- en klassenassistenten de te onderscheiden groepen van onderwijs voorzien. Het aandeel vo-leerlingen is niet erg groot (vier leerlingen). De NTC-locatie heeft onderdak gevonden door het huren van lokalen van een Griekse school. Het merendeel van de leerlingen komt uit een tweetalige gezinssituatie en neemt al meerdere jaren deel aan het NTC-onderwijs. Er is een gering verloop van leerlingen. Nieuwe aanmeldingen, met name vanuit gezinnen waarin geen Nederlands wordt gesproken, hebben er wel toe geleid dat het bestuur het toelatingsbeleid heeft overwogen. In de uitgangssituatie van de school zijn geen omstandigheden te benoemen die direct belemmerend zijn voor de continuïteit en ontwikkeling van de school. 3.2 Algemeen beeld De NTC locatie 'de Kikkertjes' in Thessaloniki is een goed functionerende leslocatie. Sinds het laatste bezoek van de inspectie in 2007 hebben zich een aantal veranderingen en ontwikkelingen voorgedaan die de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie daarvan ten goede zijn gekomen. Bestuurlijk gezien is er na een aantal wisselingen een stabiele en betrokken groep van bestuursleden gevormd. Ook aan het verloop van personeelsleden lijkt een halt te zijn gekomen. Er is inmiddels een vaste groep van leerkrachten, ook bevoegd, ondersteund door goede onderwijs- en klassenassistenten. Eén van de docenten is specifiek belast met het onderwijs aan de vo-leerlingen. Onder leiding van het bestuur en de sinds een jaar benoemde coördinator werkt de school verder aan het optimaliseren van het onderwijsleerproces, zowel naar inhoud als naar organisatie. Sinds het laatste bezoek van de inspectie beschikt de school inmiddels over een betere huisvesting door de huur van lokalen in een Griekse school en heeft de NTC-locatie hier eigen kastruimten voor het opbergen en beheren van de materialen. Zoals op iedere NTC-locatie spelen de lokale omstandigheden een rol bij het reilen en zeilen van de organisatie. In Griekenland speelt de economische en financiële crisis een rol. Niet zozeer in de dagelijkse onderwijspraktijk, maar wel in overwegingen met betrekking tot de duur van het verblijf in Griekenland en de wenselijkheid om jongeren te laten studeren in Nederland. Een concreet voorbeeld is de stijging van de benzineprijs die het halen en brengen van de leerlingen door de ouders een grotere kostenpost bezorgt. Het bestuur anticipeert hierop in zijn financieel beleid door de kosten voor het onderwijs voor de ouders laag te houden en door bijvoorbeeld dit jaar niet deel te nemen aan pagina 11 van 15
de scholing van de NOB, maar door de voorkeur en keuze te leggen bij scholingsbijeenkomsten met andere NTC-locaties in Griekenland. Vermeldenswaardig is tevens de pedagogische en didactische kwaliteit van het Griekse onderwijs dat de leerlingen van maandag tot en met vrijdag volgen. Het merendeel van de ouders ervaart de kwaliteit van het Griekse onderwijs als laag. Een zeer groot deel van de leerlingen volgt dan ook bijlessen in de vorm van privé-onderwijs, individueel of op een privé-school. Al met al zorgt dit er voor dat veel leerlingen vanuit het dagonderwijs een zwaar programma hebben en dat de uren les op de NTC-locatie op zaterdagochtend daarbij als extra belasting komt. Gelukkig zijn de leerlingen gemotiveerd, en dat geldt zeker voor de vo-leerlingen, voor de lessen Nederlands, maar dat deze situatie van invloed is op het gedrag van zeker de jongere kinderen binnen het primair onderwijs, is begrijpelijk. Vanuit dit oogpunt is het dan ook belangrijk dat de NTC-locatie een eigen expliciet pedagogisch klimaat, onderscheidend van het pedagogisch klimaat op het merendeel van de Griekse scholen, ontwikkelt, waarbij bijvoorbeeld meer beroep wordt gedaan op de actieve rol van leerlingen. De school heeft inmiddels dit punt opgepakt. De school beschikt over een goed opgezette en ruim gesorteerde bibliotheek. Het lezen door de leerlingen wordt actief bevorderd. De lesmethoden en - materialen zijn vernieuwd en geactualiseerd. De school maakt gebruik van genormeerde toetsen en de registratie van gegevens en dossiervorming is gesystematiseerd. Het leerlingenaantal van 'de Kikkertjes' is al jarenlang rond de veertig. Het betreft ongeveer vijfentwintig ouderparen, die ver of minder ver van de leslocatie wonen. De betrokkenheid van de ouders bij de school is groot en dat geldt ook voor de onderlinge betrokkenheid. Veel ouders verlenen hand- en spandiensten aan organisatie en activiteiten van de school. Gezien de geringe omvang van de groep en de onderlinge betrokkenheid, waarbij zowel bestuursleden, leerkrachten en onderwijsassistenten zelf leerlingen op de school hebben is de zorg feitelijk een impliciet gegeven. De schoolgids, de website en het schoolplan geven adequate en ruime informatie over NTC-locatie 'de Kikkertjes'. 3.3 Toelichting Hieronder volgt nog een korte toelichting op enkele oordelen zoals vermeld in het beoordelingskader. NTC-locatie 'de Kikkertjes' is een voldoende tot goed functionerende lesplaats. Organisatorisch en onderwijsinhoudelijk voldoet het aan de standaarden zoals die door de inspectie in het waarderingskader worden gesteld. De inspectie heeft geconstateerd dat de sfeer op de school buitengewoon goed is. De lessen zijn van goed niveau en de zorg en aandacht voor de kinderen is groot. De onderwijsprogrammering, de onderwijstijd en de lesmaterialen voldoen aan de daarvoor gestelde eisen en normen. Verbeter- en ontwikkelpunten liggen er op het terrein van de systematisering en professionalisering van het leerlingenvolgsysteem. Met name het analyseren en evalueren van de resultaten en voortgang van de individuele leerlingen is daarbij een verbeterpunt. Het team is zich daarvan bewust en heeft dit dan ook als speerpunt van ontwikkeling geformuleerd. Daarnaast meent de inspectie dat de school haar expertise kan vergroten op het terrein van omgang met kinderen met gedragsproblematiek. Binnen het vo-aanbod dat zich met name richt op het laten behalen van certificaten Nederlands voor andertaligen op verschillende niveaus is door de docente een aanbod ontwikkeld in de programmering en planning van de leerstof dat aansluit op de doelen die op de verschillende niveaus door leerlingen moeten en kunnen worden bereikt. Ook de toetsing en het volgen van de pagina 12 van 15
voortgang van de leerlingen wordt op een professionele manier benaderd. De kwaliteitszorg is een aandachtspunt voor het bestuur. Actiepunten zijn geformuleerd en zelfevaluatie is daarvan een onderdeel. Het formuleren van kengetallen en streefdoelen voor de resultaten van het onderwijs is als ontwikkelpunt te benoemen. pagina 13 van 15
4 Vervolg van het toezicht Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De inspectie vraagt op de hoogte gehouden te worden van de voortgang van de implementatie van het leerlingvolgsysteem en de functionaliteit daarvan in de vorm van een evaluatieverslag, dat het bestuur aan het eind van 2013 per e-mail naar de inspectie stuurt. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. De school krijgt een basisarrangement. Dat wil zeggen dat de inspectie vertrouwen uitspreekt in de verdere ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs op de school. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de eindopbrengsten (= leerresultaten van de leerlingen aan het eind van groep acht). pagina 15 van 15