Jaarverslag 2008 Nederlandse Stichting International Campaign for Tibet
De kloof tussen etnisch-tibetanen en Han-Chinezen is sinds begin dit jaar groter geworden. Er vinden scherpe, uitgebreide controles plaats door de Chinese autoriteiten. De religieuze vrijheid, bijvoorbeeld in Tibetaanse kloosters, staat ernstig onder druk. Daarom blijft de regering erop aandringen dat de Chinese autoriteiten en de vertegenwoordigers van de Dalai Lama de weg van vreedzame dialoog voortzetten ten einde de onderliggende oorzaken van de problemen weg te nemen. Maxime Verhagen Minister van Buitenlandse Zaken 5 augustus 2008 Foto voorpagina: Chörtens bij Shar Bumpa-nonnenklooster, Tibet foto Myra de Rooy
Mandaat NSICT De Nederlandse Stichting International Campaign for Tibet (NSICT) zet zich in om de mensenrechten en democratische vrijheden voor het Tibetaanse volk te bevorderen. International Campaign for Tibet werd in 1988 opgericht en heeft kantoren in Washington D.C., Amsterdam, Berlijn en Brussel. De NSICT is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (nr. 34119094) en mag het CBF Keurmerk voor Goede Doelen dragen. De stichting stelt zich ten doel: Het werven van gelden voor en het bieden van financiële steun aan projecten voor verbetering van de huidige situatie in economisch en sociaal opzicht van de mensen in Tibet en de Tibetaanse gemeenschap in ballingschap; Het bevorderen van de kennis van volken en regeringen omtrent de waarden (cultureel, historisch en religieus) van Tibet en het bevorderen van internationale belangstelling voor het behoud daarvan. Activiteiten van NSICT: Het waarnemen van en rapporteren over de situatie van mensenrechten, milieu en sociaal economische omstandigheden in Tibet; Opkomen voor Tibetanen die gevangen worden gehouden om hun politieke of religieuze overtuiging; Het werken met regeringen om beleid en programma s te ontwikkelen om Tibetanen te helpen en te zorgen voor grotere politieke steun voor de Tibetaanse kwestie; Zorgen voor humanitaire assistentie en ontwikkelingshulp voor Tibetanen; Het mobiliseren van individuen en de internationale gemeenschap om het Tibetaanse volk te steunen; Bevorderen van het recht op zelfbeschikking voor het Tibetaanse volk door onderhandelingen tussen de Chinese overheid en de Dalai Lama. 3
Inhoud Mandaat 3 Voorwoord 5 Voorjaarsprotesten in Tibet 33 Resultaten / Vooruitblik 35 1 China en de Olympische Spelen 7 Ticket for Tibet festival 10 Resultaten / Vooruitblik 11 2 Werken met Regeringen 12 Europese Unie en Europees Parlement 13 Nationale Regeringen 15 Resultaten / Vooruitblik 19 3 Bevorderen Mensenrechten in Tibet 20 VN Mensenrechtenraad en VN-comités 21 Politieke gevangenen en marteling in Tibet 22 Panchen Lama 24 Censuur en Vrijheid van Meningsuiting in Tibet 24 Bescherming van Vluchtelingen 25 Internationale Mensenrechtendag 26 Resultaten / Vooruitblik 28 4 Overige Programma s 29 Chinese Outreach Program 30 Tibetan Outreach Program 31 Herdenking Tibetaanse Volksopstand 32 5 Communicatie en Voorlichting 36 ICT Field Teams 37 NSICT in de media 37 Publicaties en Periodieken 39 Internet en Audiovisueel 40 Merchandising 42 Samenwerking met mensenrechtenorganisaties 43 Communicatie met donateurs en klachten 44 Resultaten / Vooruitblik 45 6 Financiën 46 Fondsenwerving en Voorlichtingsactiviteiten 46 Nieuwe bronnen van inkomsten in 2009 51 Begroting 2009 52 Financieel overzicht 2008 54 7 Bestuur en Beheer van de Organisatie 75 Bestuur en Directie 75 Risicobeheersing 78 Maatschappelijke verantwoording 80 ICT Medewerkers en bestuursleden 83 4
Tsering Jampa, Directeur NSICT Voorwoord Terugkijkend is 2008 een uitzonderlijke periode geweest in de strijd van het Tibetaanse volk voor gerechtigheid en vrijheid. Voor de Nederlandse Stichting International Campaign for Tibet was dit het meest inspannende en emotionele jaar in haar bestaan. Het was te voorzien dat de Olympische Spelen in Peking naast onze andere werkzaamheden extra activiteiten en campagnes met zich mee zouden brengen. Hoewel het natuurlijk bedenkelijk was dat een dergelijk prestigieus evenement werd toegewezen aan een totalitair regime, bleek het tegelijkertijd een uitgelezen moment om grootschalig aandacht te vragen voor de schendingen van de mensenrechten en er voor te zorgen dat Tibet in het Olympische jaar hoog op de agenda zou komen te staan. Niemand kon echter de door China bloedig neergeslagen voorjaarsprotesten in Tibet voorzien. Tibetanen vonden de dood, honderden werden opgepakt en velen zitten nog steeds gevangen. Naast de geplande activiteiten in verband met de Spelen werd onze werklast verhoogd door de kritieke situatie in Tibet, die in maart 2008 onverwacht ontstond als antwoord op de jarenlange onderdrukking door China. De opstand die in Lhasa begon, verspreidde zich als een olievlek over geheel Tibet en was de grootste opstand tegen de Chinese overheersing sinds een halve eeuw. NSICT kon door de massale steun van haar achterban en haar toegewijde medewerkers efficiënt op de ontwikkelingen inspringen. Ondanks het pr-geweld uit Peking zijn we er in geslaagd om Tibet op de agenda te houden van de politiek, de media en het algemene publiek. Het internationale bewustzijn over de ernstige situatie in Tibet werd in 2008 daardoor sterk vergroot. Na de voorjaarsprotesten volgde in augustus de Olympische Spelen in Peking, begeleid door een ongekend mediaoffensief van Chinese zijde. De Chinese autoriteiten zeiden toe dat zij tijdens de Spelen de internationale media in China meer vrijheid zouden geven. De keerzijde van de medaille is echter dat Tibet tijdens de Spelen voor journalisten hermetisch afgesloten bleef van de buitenwereld. Ondanks de beloften van het Internationaal Olympisch Comité en de Chinese regering werden de mensenrechten in Tibet en China niet verbeterd. Integendeel, het Olympische ideaal van verzoening en vrede is in 2008 helaas geen recht gedaan en de Chinese regering heeft een historische kans laten liggen. De dialoog die tot een oplossing moet leiden voor de Tibetaanse kwestie heeft in 2008 helaas niet tot concrete resultaten geleid. In november vond de achtste dialoogronde plaats tussen afgezanten van de Dalai Lama en de Chinese autoriteiten. Daar werd een Memorandum gepresenteerd over de toekomst van Tibet. Helaas werd het Memorandum van Chinese zijde ter zijde geschoven. 5
De Tibetanen hebben in 2008 een krachtig signaal afgegeven. Zelfs na jarenlange systematische onderdrukking en indoctrinatie hebben zij de hoop op een menswaardig bestaan niet opgegeven en hun verlangen naar vrijheid is sterker dan ooit. Bij hun geweldloze strijd wordt het Tibetaanse volk wereldwijd door velen geholpen. Ik wil speciaal mijn innige dank uitspreken aan de donateurs van NSICT, en alle anderen in Nederland, die de Tibetanen in deze bijzonder moeilijke tijden steunen en zo bijdragen aan hoop en waardigheid voor mijn volk. Tsering Jampa Directeur NSICT September 2009 1 Ik wil mijn solidariteit kenbaar maken aan het Tibetaanse volk tijdens dit kritieke moment in hun geschiedenis. Laat mij tegen mijn goede vriend Zijne Heiligheid de Dalai Lama zeggen: Ik sta naast u. U bent een voorbeeld van geweldloosheid en mededogen en goedheid. Ik dring er bij China met klem op aan om een substantiële en zinvolle dialoog met deze man van vrede, de Dalai Lama, aan te gaan. China bevindt zich in een unieke positie om onze wereld te beïnvloeden. De leiders van China weten dit, anders zouden zij zich niet voor de Olympische Spelen hebben aangeboden. Moorden, opsluiting en marteling zijn geen sport: de onschuldigen moeten vrijgelaten worden en vrije en eerlijke processen krijgen. Aartsbisschop Desmond Tutu 25 maart 2008 6
China en de Olympische Spelen Doelstelling NSICT lanceerde in 2007 in Nederland en de rest van Europa in de aanloop naar de Olympische Spelen in Peking de campagne Race for Tibet: Beijing 2008. Deze campagne had als hoofddoelen om China de Spelen te laten aangrijpen om de mensenrechtensituatie in Tibet te verbeteren en om de dialoog met de Dalai Lama aan te gaan. De succesvolle campagne werd in 2008 in volle omvang voortgezet. Concrete verbetering van de mensenrechtensituatie in Tibet door de Chinese regering en het boeken van vooruitgang in de Chinees- Tibetaanse-dialoog. Mobilisatie van de internationale gemeenschap om zich in te zetten voor Tibet. Op grote schaal werden er activiteiten georganiseerd. NSICT vervulde een voortrekkersrol bij de invulling van de Olympische campagne, die samen met andere Tibet Support Groepen en mensenrechtenorganisaties in heel Europa werd opgezet. Chinees machtsvertoon in het jaar van de Olympische Spelen voor het Potala-paleis, het symbool van Tibet, 2008 7
Demonstratie tijdens de Olympische fakkeltocht door Parijs, 7 april 2008 In Nederland nam NSICT met speciale Tibet-teams deel aan belangrijke hardloopevenementen zoals de Utrechtse Singelloop en de Marathon van Rotterdam. De teams bestonden uit Nederlandse en Tibetaanse hardlopers gekleed in Race for Tibet-shirts. Ze passeerden met de Tibetaanse vlag de finish. Een Tibet-supportersteam stond met spandoeken en vlaggen langs de route ter aanmoediging. De actie kreeg ruime aandacht in de regionale en nationale media. Op Europees niveau vormden de acties rond de Olympische fakkel op 6 en 7 april in Londen en Parijs door de enorme opkomst en media-aandacht een van de hoogtepunten. Tibet-supporters in actie tijdens de Utrechtse Singelloop, 2008 Het Tibetaanse Nationale voetbalelftal bezocht op uitnodiging van NSICT in het voorjaar Nederland tijdens een Europese rondtoer. Ze speelden wedstrijden en kregen trainingen. Naast wedstrijden in Nederland speelden zij in Duitsland, Italië, Oostenrijk en Zwitserland. NSICT organiseerde een vertoning van The Forbidden Team, de film over het voetbalteam, waarbij spelers aanwezig waren, zoals bij een paneldiscussie over sport en cultuur bij de Vrije Universiteit in Amsterdam. Tibetaans voetbalelftal tijdens oefenwedstrijd tegen MVV, Maasland, 17 mei 2008 8
Wenskaart uit het informatiepakket voor Nederlandse Olympische atleten Het door NSICT ontwikkelde campagnemateriaal, zoals stickers, flyers, brochures en een flash film, werd breed verspreid en er was veel vraag naar. NSICT zorgde er voor dat alle atleten en trainers een speciaal voor de Spelen ontwikkeld informatiepakket ontvingen om de atleten te informeren over de mensenrechtensituatie in Tibet. Voorafgaand aan een bijeenkomst in Peking van het IOC en de Nationale Olympische Comités stuurde NSICT een brief naar het NOC/NSF om de bezorgdheid te uiten over de tocht van de Olympische vlam door Tibet. NSICT verwachtte dat de tocht een provocatie zou zijn die tot nieuwe protesten zouden kunnen leiden. NOC/NSF-voorzitster Erica Terpstra gaf in Peking een televisie-interview waarin zij eveneens haar bezorgdheid uitte over de fakkeltocht door Tibet. Een grote mensenrechtenmanifestatie op de Dam in Amsterdam markeerde op 8 augustus de opening van de Olympische Spelen in Peking. Onder het motto China, ga voor Goud! werd China opgeroepen om de oorspronkelijke goede intenties voor de verbetering van de mensenrechten in daden om te zetten en om hun economische en politieke invloed te gebruiken voor de vrijheid van de bevolking van Tibet, Oost-Turkestan en Birma. De manifestatie begon met een protestmars van het Olympisch Stadion naar de Dam in Amsterdam. Hoofdspreker op de Dam was Ren Wangding, een prominente Chinese dissident. Daarnaast waren Tibetaanse, Birmese en Oeigoer-sprekers aanwezig. Meer dan 15.000 mensen ondertekenden een petitie als persoonlijke steunbetuiging aan de Dalai Lama en het Tibetaanse volk. Deze petities werden op 8 augustus opgehangen aan de Muur van de Vrijheid tijdens de Olympische manifestatie op de Dam. Ren Wangding (Chinees dissident) en Tsering Jampa tijdens de manifestatie ter gelegenheid van de opening van de Olympische Spelen, Amsterdam, 8 augustus 2008 Tijdens de Olympische Spelen werden op veel plaatsen in Nederland Tibetaanse vlaggen uitgehangen uit solidariteit met het Tibetaanse volk. NSICT verkocht de vlaggen aan haar donateurs en andere belangstellenden. 9
NSICT informeerde het Europees Parlement regelmatig over de situatie in Tibet in aanloop naar de Olympische Spelen. Het Europees Parlement nam in april met een overgrote meerderheid een resolutie aan waarin werd opgeroepen om niet naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Peking te gaan indien de Chinese autoriteiten niet bereid zouden zijn om een dialoog te starten met de Dalai Lama om zo tot een vreedzame en duurzame oplossing te komen voor Tibet. In juli nam het Europees Parlement opnieuw een resolutie aan over China en Tibet. Hierin werd bezorgdheid geuit over de mensenrechtenschendingen in China en Tibet. De voorzitter van het Europees Parlement, Hans-Gert Pöttering, kondigde aan om net als een groot aantal Europese leiders niet naar de openingsceremonie van de Spelen te gaan wegens gebrek aan vooruitgang bij de besprekingen tussen de Chinese regering en de Dalai Lama. In Nederland organiseerde in januari het ministerie van Buitenlandse Zaken een rondetafelbijeenkomst over China, de Olympische Spelen en de mensenrechten. Minister Verhagen van Buitenlandse Zaken presenteerde tijdens deze gelegenheid de mensenrechtenstrategie van de Nederlandse regering. NSICT en Amnesty International uitten hun bezorgdheid over de mensenrechtensituatie in Tibet. De Tweede Kamer sprak haar bezorgdheid uit over de mensenrechtensituatie in Tibet. Een Kamer meerderheid vond dat Nederland de optie open moest houden om niet naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen te gaan. Premier Balkenende en staatssecretaris Jet Bussemaker bezochten de openingsceremonie. Balkenende sprak met premier Wen Jiabao over de mensenrechten in Tibet. Ticket for Tibet Festival Een van de grotere activiteiten in het kader van de Olympische Spelen was het Ticket for Tibet festival. NSICT was samen met de Stichting Ticket for Tibet, het campagnebureau BKB en de Tibet Support Groep Nederland organisator van de derde editie van dit evenement dat op 20 april in Amsterdam plaatsvond. Na een hardloopwedstrijd vanaf het Amsterdamse Olympisch Stadion arriveerde de Tibetan Freedom Torch, een alternatieve Olympische vlam, bij de openingsceremonie van het festival. Groen Links politicus Femke Halsema verrichte de officiële opening. Een recordaantal van meer dan achtduizend mensen bezocht het festival. Het Tibetaanse Nationale Voetbalelftal speelde wedstrijden tegen teams van Nederlandse artiesten, journalisten en musici. Nederlandse en Tibetaanse musici, waar onder de groep Bløf, gaven concerten op verschillende podia. In een Tibet-dorp werd aandacht besteed aan de Tibet- 10 Ticket for Tibet festival, Amsterdam, 20 april 2008
Femke Halsema (Groen Links) in debat met Bløf-bassist Peter Slager, Ticket for Tibet festival, Amsterdam, 20 april 2008 aanse cultuur en in stands werd informatie over de situatie in Tibet verstrekt. NSICT organiseerde debatten tussen politici, bekende artiesten, commentatoren en mensen uit de mediawereld. De debatten hebben geleid tot een breed gesteunde motie van de Tweede Kamer waarin de Kamer de Dalai Lama in 2009 wil uitnodigen om het parlement toe te spreken. Resultaten Zowel politiek, in de media, als bij het publiek werd er door de campagne Race for Tibet: Beijing 2008 een ongekende publiciteit en bewustwording over de situatie in Tibet bereikt. Meer dan ooit kwam China onder druk te staan om de mensenrechtensituatie in Tibet te verbeteren. Het lobbywerk van NSICT voor en tijdens de Spelen resulteerde in verhoogde politieke druk op de Chinese regering om met de Dalai Lama in dialoog te gaan. Zo kondigde de voorzitter van het Europees Parlement, Pöttering, publiekelijk aan niet aan de openingsceremonie te zullen deelnemen. Tijdens de campagne werd de samenwerking met andere mensenrechtenorganisaties uitgebreid, hierdoor is ons netwerk vergroot. NSICT produceerde speciaal Olympisch campagnemateriaal, zoals stickers, brochures, posters, t-shirts en een flash-film. De speciaal voor het NOC/NSF gemaakte informatiemap werd aan de sporters en hun begeleiders uitgereikt. Minpunt was dat China s beloofde verbeteringen van de mensenrechten in Tibet nauwelijks positieve resultaten hebben opgeleverd. Tibet bleef tijdens en na de Spelen afgesloten van de buitenwereld en de arrestaties in Tibet gingen door. De internationale aandacht voor Tibet is na de Spelen verminderd waardoor het moeilijk was om het momentum vast te houden. Vooruitblik In 2009 zal NSICT het door de Spelen uitgebreide netwerk verder inzetten om Tibet op de agenda te houden. NSICT gaat zich inzetten om in 2009 Tibet weer toegankelijk te krijgen voor de buitenwereld om de situatie in Tibet te kunnen monitoren. Het feit dat China door de Spelen mondiaal meer in beeld is gekomen, wil NSICT in 2009 positief inzetten om toenadering naar China te bevorderen. 11
2Werken met Regeringen Doelstelling Verzekeren van politieke steun van de EU en Europese regeringen om de dialoog tussen China en Tibet uit In 2008 bleef International Campaign for Tibet in de internationale Tibetbeweging de grootste Tibet gerelateerde mensenrechtenorganisatie. Dat schept een grote verantwoordelijkheid. De verschillende ICT-vestigingen zetten zich individueel en gezamenlijk in om effectieve internationale politieke steun voor Tibet te verkrijgen en daar is multilaterale samenwerking tussen de EU, de Europese regeringen en de Amerikaanse regering noodzakelijk een impasse te halen. Verkrijgen van ontwikkelingssteun voor Tibetanen van de EU en regeringen. voor. De Nederlandse Stichting International Campaign for Tibet neemt als Europees hoofdkantoor van ICT hier een centrale plaats bij in. De uitdaging van NSICT in 2008 was strategisch lobbyen bij de EU en de nationale regeringen en parlementen van de verschillende EU-lidstaten, waaronder Nederland. Daarbij was het essentieel om de politici effectief te beïnvloeden wat hun betrekkingen met China betreft. Daarnaast diende door de complexe EU-structuur het werk van NSICT uitgevoerd te worden binnen de context van een grote consensus gedreven bureaucratie van de verschillende EU-instellingen. In het jaar dat de wereld haar oog op de Olympische Spelen in Peking richtte, was het uitermate belangrijk dat NSICT een duidelijke strategie bepaalde om haar doelen te bereiken. Belangrijke politieke beleidspunten in 2008 waren: Bevorderen van de dialoog tussen de Tibetaanse regering in ballingschap en de Chinese regering; Uitbreiden van een actief lobbynetwerk binnen de EU-lidstaten; Actief volgen van de EU-China-mensenrechtendialoog; Economische ontwikkelingshulp voor projecten in Tibet; Zeker stellen dat Tibet deel uitmaakt van het bilaterale Chinees-Nederlandse buitenlandse beleid. 12
Franse president Sarkozy ontmoet Dalai Lama, Gdansk, Polen, 6 december 2008 De hoogtepunten in 2008 waren de ontmoetingen van de Dalai Lama met de Franse president Nicolas Sarkozy tijdens het Franse EU-voorzitterschap en de toespraak van de Dalai Lama tijdens de plenaire bijeenkomst van het Europarlement. Daarnaast zorgden de Olympische Spelen en de onverwachte voorjaarsprotesten in Tibet voor extra inspanningen van NSICT om de politiek zich te laten uitspreken over de kritieke mensenrechtensituatie in Tibet. De EU steunt resoluut vreedzame verzoening tussen de Chinese autoriteiten en de Dalai Lama en zijn vertegenwoordigers. De EU dringt er bij de Chinese regering met klem op aan om de zorgen van Tibetanen met betrekking tot de mensenrechtenkwesties aan te kaarten. De EU moedigt beide zijden aan om te beginnen met een substantiële en constructieve dialoog met een intentie om een duurzame oplossing te bereiken die aanvaardbaar is voor alles dat volledig de Tibetaanse cultuur, de godsdienst en identiteit zou moeten respecteren. Europees Parlement 17 maart 2008 Europese Unie en Europees Parlement Om coherente Europese steun voor Tibet te verkrijgen verrichtte NSICT haar EU-lobbywerk in 2008 vanuit haar kantoor in Brussel. De Tibet Inter Group van het Europees Parlement was in 2008 NSICT s belangrijkste partner binnen de EU. NSICT werkte nauw met de Tibet Inter Group samen bij het opstellen van resoluties, het geven van briefings over de situatie in Tibet en bij het gezamenlijk organiseren van een conferentie over Tibet. Europees Parlement, o.a. staand NSICT Policy Director Vincent Metten (1e v.l.), Europarlementariër Marco Cappato (3e v.l.), Europarlementariër Marco Pannella (5e v.l.) en zittend NSICT directeur Tsering Jampa (2e v.r.) en ex-politiek gevangene Gyaltsen Drolkar (1e v.r.), Brussel, 4 december 2008 13
NSICT presenteerde aanbevelingen en achtergrondinformatie over de situatie in Tibet voor het jaarlijkse mensenrechtenrapport van de EU. Voorafgaand aan bezoeken aan China en Tibet werden EU-parlementariërs, EU-vertegenwoordigers, inclusief de voorzitter van het Europees Parlement van relevante informatie voorzien. NSICT lobbyde extra bij Slovenië en Frankrijk, de landen die in 2008 het voorzitterschap van de EU bekleedden en bij Tsjechië, dat het voorzitterschap in het eerste half jaar van 2009 bekleedt. De massale protesten in Tibet in het voorjaar van 2008 kregen veel aandacht binnen de EU. De achtergrondinformatie die NSICT leverde werd door politici intensief gebruikt. NSICT lobbyde met succes, met als gevolg dat resoluties van het Europees Parlement werden aangenomen. Hierin werd het handelen van China sterk veroordeeld. Evenals in voorgaande jaren was één van de prioriteiten in 2008 het vergroten van de internationale steun voor de dialoog tussen de Chinese regering en de Dalai Lama. Helaas waren zowel de zevende dialoogronde, van 30 juni tot 3 juli, als de achtste dialoogronde, van 3 tot 5 november, tussen afgezanten van de Dalai Lama en vertegenwoordigers van de Chinese regering zonder resultaat. In 2008 verzorgde NSICT voorafgaand aan de EU-China-mensenrechtendialoog briefings en aanbevelingen. Op 30 november ontving de Tsjechische premier Mirek Topolanek als voorzitter van de EU de Dalai Lama. Voorafgaand aan deze ontmoeting riep NSICT de Europese Unie op een Europese afgezant voor Tibet te benoemen om de Tibetaanse kwestie te helpen oplossen. Voorzitter van het Europees Parlement Pöttering ontvangt de Dalai Lama, Brussel, 4 december 2008 Foto:Europees Parlement 14
Op 4 december 2008 hield de Dalai Lama een toespraak bij het Europees Parlement in Brussel en werd hij door EU-voorzitter Pöttering ontvangen en op 6 december ontmoette de Dalai Lama de Franse president Sarkozy in Krakau, Polen. De ontmoetingen van de Europese leiders met de Dalai Lama brachten China er toe om de Europees- Chinese topconferentie af te zeggen, die op 1 december in Frankrijk gehouden zou worden. De Dalai Lama werd in 2008 genomineerd voor de belangrijkste onderscheiding van het Europees Parlement: de Sakharovprijs voor Vrijheid van Gedachte. Ondanks druk van China werd de onderscheiding toegekend aan de Chinese dissident Hu Jia. Hij heeft zich o.a. uitgesproken voor religieuze vrijheid en autonomie voor Tibet. Hu Jia, die gevangenen zit, ontving de prijs namens alle stemmen die het zwijgen zijn opgelegd in China en Tibet, aldus Europese parlementariërs. NSICT speelde een succesvolle bemiddelingsrol om Europese subsidies te verkrijgen voor ontwikkelingsprojecten in Tibet. De Dalai Lama heeft altijd opgeroepen tot geweldloosheid en heeft de roep om Tibetaanse onafhankelijkheid afgewezen. In plaats daarvan heeft hij de Middenweg voor culturele autonomie en religieuze vrijheid voor Tibet voorgesteld. Nooit heeft hij China s territoriale integriteit betwist. Deze aanpak heeft de volledige steun van het Europees Parlement. Hans-Gert Pöttering Voorzitter Europees Parlement 10 juli 2008 Nationale Regeringen Naast de EU is voor NSICT de steun van Europese nationale regeringen van cruciaal belang om haar politieke doelstellingen voor Tibet te bereiken. Daartoe lobbyt NSICT bij de Europese regeringen en bij de landen die het roterende voorzitterschap van de EU dragen. In 2008 waren dit Slovenië en Frankrijk. Verschillende Europese regeringsleiders ontvingen de Dalai Lama in 2008, waaronder de Britse premier Gordon Brown, de Franse president Nicolas Sarkozy en de Belgische premier Yves Leterme. 15
Dankzij NSICT s lobbywerk werden er verschillende resoluties aangenomen over Tibet en werden er parlementaire acties ondernomen in een groot aantal Europese landen, waaronder Nederland. In maart bezochten NSICT s politieke medewerkers voor aanvang van de Spelen de Europese ambassades in Peking en verzorgden briefings over de ernstige situatie op dat moment in Tibet. In augustus stuurde NSICT een brief aan alle regeringsleiders voorafgaand aan hun vertrek naar Peking waarin er bij hen op werd aangedrongen om Tibet op de agenda te zetten tijdens hun gesprekken met Chinese leiders. De Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Britse premier Gordon Brown waren niet bij de opening van de Spelen aanwezig. Voorafgaand aan multilaterale en bilaterale ontmoetingen en bezoeken van Europese politici aan China en Tibet verzorgde NSICT briefings en leverde rapporten en aanbevelingen aan regeringen. Ook in Nederland was NSICT in 2008 op politiek gebied actief. NSICT leverde regelmatig actuele informatie over Tibet, door middel van briefings, rapporten, analyses en directe lobby, aan Buitenlandse Zaken en de Tweede Kamer. NSICT nam regelmatig deel aan informatiebijeenkomsten over de mensenrechtensituatie in Tibet en China met de Mensenrechtenambassadeur de heer Arjan Hamburger. Tsering Jampa spreekt tijdens China-bijeenkomst van Buitenlandse Zaken over Olympische Spelen en mensenrechten, januari 2008 16
Een groot aantal Tweede Kamerleden nam deel aan de derde editie van het Ticket voor Tibet festival tijdens een door NSICT medegeorganiseerd politiek debat. Op 16 maart sprak Groen Links parlementariër Mariko Peters bij de Chinese ambassade over het brute Chinese politieoptreden in Tibet en riep zij de Nederlandse regering en de VN op in te grijpen. Op 22 april deed Groen Links in een brief aan de Tweede Kamer een oproep om namens het Nederlandse parlement de Dalai Lama uit te nodigen naar Nederland. Een grote meerderheid van de Tweede Kamer steunde 24 april een motie van de Partij van de Arbeid en Groen Links om de Dalai Lama naar Nederland uit te nodigen. Mariko Peters (Groen Links) bij de Chinese ambassade, Den Haag,16 maart 2008 In april legde NSICT tijdens een hoorzitting van de Vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken een verklaring af over de huidige situatie in Tibet. De bijeenkomst over de mensenrechten in China vond plaats om parlementariërs de gelegenheid te geven om informatie te verzamelen voorafgaand aan een debat in de Tweede Kamer met minister-president Balkenende over China. NSICT bood in juni een petitie aan minister-president Balkenende aan, voorafgaand aan het Algemene Overleg over China van de Vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken. Hans van Baalen (VVD) en Tsering Jampa voor petitie gericht aan minister-president Balkenende, Amsterdam, 17 20 april 2008
Historisch Memorandum over de toekomst van Tibet Sinds 2002 vindt er direct contact plaats tussen de Chinese regering en de Tibetaanse regering in ballingschap. Tijdens de achtste dialoogronde, november 2008, verzoekt China de Dalai Lama om zijn voorstel en visie voor Tibets toekomst op papier te zetten. Hij komt met een helder memorandum waarin wordt uiteengezet hoe via ware autonomie, volgens de principes in de Grondwet van China, voldaan kan worden aan de behoeften van het Tibetaanse volk. Respect voor de integriteit van het Tibetaanse volk is daarbij een van de uitgangspunten. De Tibetaanse aspiraties zijn dat de Tibetanen hun cultuur, geestelijk leven en kennis kunnen bewaren en ontwikkelen. Het gaat om de basisbehoeften van de Tibetanen op de gebieden van taal, cultuur, religie, onderwijs, milieu, grondstoffen, economische ontwikkeling, gezondheid en openbare veiligheid. Opdat het Tibetaanse volk zich door zelfbestuur volgens de eigen identiteit, cultuur en geestelijke traditie kan ontwikkelen, moeten alle gebieden die door China worden aangewezen als Tibetaanse autonome gebieden onder één administratieve entiteit vallen. De huidige indelingen, waarbij Tibetaanse gemeenschappen worden bestuurd en onder verschillende provincies en regio s van China vallen, stimuleert fragmentatie, bevordert ongelijke ontwikkeling, en verzwakt de capaciteit van het Tibetaanse volk om de gemeenschappelijke culturele, geestelijke en etnische identiteit te beschermen en te bevorderen. In het memorandum wordt tevens het karakter en de structuur van de autonomie geschetst. Het sluit af met de weg voorwaarts, waarbij de volgende stap is om te beginnen met serieuze besprekingen. Tibet en China kunnen het probleem echter niet samen oplossen. Zoals in andere conflicten in de wereld is een derde partij, zoals de VN, noodzakelijk. Lodi Gyari, Speciale Afgezant van de Dalai Lama tijdens persconferentie na 8ste dialoogronde met Chinese regering, november 2008 18
Resultaten NSICT lobbyde in 2008 bij regeringen en de EU om er bij China op aan te dringen met de Dalai Lama in dialoog te gaan. Een groot aantal regeringen steunden deze initiatieven. Tijdens de laatste gespreksronde presenteerde de Tibetaanse delegatie een Memorandum. NSICT lobbyde hiervoor, waardoor een groot aantal regeringen zich uitsprak ter ondersteuning van dit initiatief. Helaas werd het Memorandum van Chinese zijde ter zijde geschoven. Door lobbywerk van NSICT namen het Europees Parlement en de nationale parlementen een groot aantal resoluties over Tibet aan. In 2008 ontvingen de regeringsleiders Sarkozy, Brown en Leterme de Dalai Lama. Zij gaven daarmee een signaal af naar China dat Europa de Tibetaanse zaak serieus neemt. In Nederland spraken zowel minister-president Balkenende en de minister van buitenlandse zaken Verhagen zich publiekelijk uit en drongen er bij de Chinese leiders op aan om de mensenrechten in Tibet te verbeteren. In oktober drong minister-president Balkenende in een gesprek met de Chinese premier Wen Jiabao er op aan om de mensenrechtensituatie in Tibet te verbeteren. In Nederland stelde het Parlement zich kritisch op over de situatie in Tibet en nam unaniem een motie aan om de Dalai Lama naar Nederland uit te nodigen. Vooruitblik In 2009 zal de kern van het lobbywerk van NSICT liggen bij het verkrijgen van politieke steun om de dialoog tussen China en Tibet uit een impasse te halen. De Zweedse regering staat al geruime tijd sterk achter de dialoog en daarom zal NSICT hier gebruik van maken tijdens het Zweedse voorzitterschap van de Europese Unie in 2009. In 2009 gaat NSICT samen met het Tibetaanse parlement in ballingschap en de Tibet Intergroup van het Italiaanse parlement in Italië de 5 e Wereld Parlementaire Conferentie over Tibet organiseren. In 2009 zal de impact van de aanhoudende assimilatiepolitiek van China in Tibet en de marginalisering van Tibetanen een belangrijk aandachtspunt zijn in het lobbywerk van NSICT bij regeringen en de EU. 19
3Bevorderen Mensenrechten in Tibet Doelstelling Het jaar 2008 liet een ernstige verslechtering van de mensenrechtensituatie in Tibet zien. De wijd verspreide voorjaarsprotesten in Tibet werden in Tibet. Bevorderen van de mensenrechten in Tibet door publieksacties en informeren over de Chinese schendingen van de mensenrechten zeer hardhandig door China neergeslagen. Een onbekend aantal Tibetanen vond hierbij de dood en velen werden gearresteerd. Daarnaast werd de religieuze vrijheid verder ingeperkt en gingen de Chinese autoriteiten door met ernstige schendingen zoals marteling, willekeurige arrestaties, huisarrest en het opleggen van beperkingen aan dissidenten. Tibet werd hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Voor en tijdens de Olympische Spelen werd de systematische onderdrukking zelfs verhevigd. De rapporten van NSICT over de mensenrechten in 2008 in Tibet werden door verschillende regeringen, de Verenigde Naties en de media gebruikt. Het mensenrechtenbeleidsplan van NSICT voor Tibet formuleert vijf specifieke prioriteiten: Bevordering van religieuze vrijheid in Tibet; De vrijlating van politieke gevangenen en stopzetting van marteling in Tibet; Bescherming van Tibetaanse vluchtelingen in Nepal en India; Bevordering van sociale, economische en culturele rechten van Tibetanen in Tibet; Effectief gebruikmaken van VN-mechanismen, zoals de Mensenrechtenraad en andere speciale comités. Ik heb aandachtig de recente ontwikkeling van de situatie in de Tibetaanse Autonome Regio van China gevolgd. Ik ben toenemend bezorgd over de spanningen en de rapporten over geweld en het verlies van levens in Tibet en elders. Op dit moment verzoek ik van de kant van de Chinese autoriteiten dringend terughoudendheid, en roep alle betrokkenen op om verdere confrontatie en geweld te voorkomen, en ik benadruk het belang van een vreedzame oplossing. Ban Ki-moon Secretaris-Generaal Verenigde Naties 17 maart 2008 20