Examenopgaven VMBO-GL 2003 tijdvak 1 maandag 19 mei 09.00-11.00 uur GRAFISCHE TECHNIEK CSE GL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 49 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 57 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten maximaal behaald kunnen worden. 300008-597o
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. EEN OFFERTE VOOR EEN FOLDER De vragen 1 tot en met 9 hebben betrekking op de onderstaande afbeelding. bron: Grafisch Gezien, juli 1997 1p 1 Hierboven staat een afbeelding van een gedigitaliseerd offerteformulier voor een folder. Op het offerteformulier staat dat de oplage 2500 is. Wat is het bruto aantal vellen dat daarvoor gebruikt wordt? 1p 2 Waarom is er een verschil in het netto en het bruto aantal drukvellen? 2p 3 In het bovenstaande offerteformulier worden onder andere de kosten van het papier berekend. Deze kosten behoren tot de directe kosten. Geef nog twee voorbeelden van directe kosten. 1p 4 Wat is een ander woord voor 'kosten berekenen'? A balansen B budgetteren C calculeren D specificeren 1p 5 Het modelformaat van de folder is 148 x 210 mm. Van welk papierformaat zijn dit de afmetingen? A A2 B A3 C A4 D A5 300008-597o 2 ga naar de volgende pagina
1p 6 Het katern van de folder bestaat uit zestien pagina's. Hoeveel keer moet een drukvel gevouwen worden om zestien pagina's te krijgen? A 3 keer B 4 keer C 6 keer D 8 keer 2p 7 Noem drie nabewerkingstechnieken die worden gebruikt bij het maken van de folder. 1p 8 Op de offerte staat dat de witmarge 10 mm moet zijn. Wat is de witmarge? A de witruimte rondom een tekst op een pagina B de witruimte tussen de kolommen op een pagina C de witruimte tussen de regels op een pagina D de witruimte tussen de tekst en de afbeelding 1p 9 De folder wordt gedrukt op gesatineerd MC papier. Wat is satineren? A door wrijving papiervezels vlakwalsen B een dun plastic laagje op het papier aanbrengen C een reliëf walsen in het papier NIEUW VERPAKKINGSPAPIER Lees het onderstaand artikel eerst goed door. Nieuw hoogwaardig verpakkingspapier De Noorse papierfabrikant Hunsfors Fabrikker voegt per 1 augustus een hoogwaardig eenzijdig licht- en dubbelgestreken verpakkingspapier toe aan het leveringsprogramma. De fabriek legt op dit moment de laatste hand aan de ombouw van de bestaande off-line coater voor gestreken eenzijdig glad papier, geschikt voor bedrukking in zowel diepdruk en offset als flexografie. Het hoogglanzend of matte oppervlak van deze gestreken papiersoort is bedoeld voor fabrikanten die hun producten in het oog willen laten springen in de schappen van supermarkten en warenhuizen. Het papier moet niet alleen een imago promoten, maar ook het product beschermen tegen licht, geur en vocht. bron: Graficus, 1995 1p 10 In het bovenstaande artikel wordt gesproken over gestreken papier. Wat is gestreken papier? 1p 11 Het strijken van papier is een vorm van veredelen. Noem een andere manier waarop papier veredeld kan worden. 2p 12 Het gestreken papier is onder andere geschikt voor flexodruk. Noem twee kenmerken van de drukvorm bij flexodruk. 2p 13 Voor welke twee andere druktechnieken dan flexodruk is het papier volgens het artikel nog meer geschikt? 300008-597o 3 ga naar de volgende pagina
1p 14 Welke van de vier onderstaande lettergroepen is van een flexoafdruk? A B C D 1p 15 Volgens het artikel is de functie van gestreken papier niet alleen imago. Het beschermt een product ook tegen licht, geur en vocht. Geef een reden waarom dat belangrijk kan zijn. 300008-597o 4 ga naar de volgende pagina
PERSONEELSADVERTENTIE Het Grafisch Bedrijf Amsterdam is op zoek naar een drukker offsetrotatie. Hieronder staat de advertentie die in het vakblad 'Pers' wordt geplaatst. bron: Pers 20, 2001 1p 16 In bovenstaande personeelsadvertentie wordt een offsetdrukker gevraagd. Op welk principe is offsetdruk gebaseerd? A Vet en hars stoten elkaar af. B Vet en papier stoten elkaar af. C Vet en rubberdoek stoten elkaar af. D Vet en water stoten elkaar af. 1p 17 Bij offsetdruk is vochtwater nodig. Vochtwater bestaat uit water waar andere stoffen aan toe zijn gevoegd. Noem een stof die aan vochtwater is toegevoegd. 1p 18 Offset is een vorm van vlakdruk. Behalve vlakdruk bestaat onder andere ook hoogdruk. Noem een verschil tussen de drukvormen bij vlakdruk en hoogdruk. 300008-597o 5 ga naar de volgende pagina
1p 19 In de advertentie staat bij functie-inhoud dat de drukker medeverantwoordelijk is voor kwaliteitsbeheersing. Welk van de onderstaande zaken valt onder kwaliteitsbeheersing? A de gemaakte kosten berekenen B goed met mensen om kunnen gaan C het productieproces verbeteren D zelfstandig kunnen werken 1p 20 De drukker is niet alleen medeverantwoordelijk voor kwaliteitsbeheersing. Waarvoor is volgens de advertentie de drukker nog meer medeverantwoordelijk? 1p 21 Het drukteam werkt samen met plaatmakers en verpakkers. Op welke afdeling van het bedrijf werken de plaatmakers? A drukkerij B nabewerking C voorbereiding D vormgeving UV-INKTEN BESPAREN TIJD EN GELD Bij het drukken is inkt nodig. Er bestaan verschillende soorten inkten. 1p 22 Gewone, conventionele inkten zijn inkten op basis van oplosmiddelen zoals thinner. Noem een bestanddeel van conventionele inkt dat oplosbaar is in water of in een oplosmiddel. 2p 23 Tegenwoordig zijn er ook UV-inkten op waterbasis. Die inkten worden gebruikt voor het zeefdrukken. Noem drie voorbeelden van materialen die met zeefdruk bedrukt kunnen worden. 300008-597o 6 ga naar de volgende pagina
De vragen 24 t/m 28 hebben betrekking op het onderstaande diagram. In het diagram zijn de productiekosten van drukwerk weergegeven. De bedragen zijn in guldens. 1400 1200 1000 17 53 9 42 inkten substraat productietijd energie afval 800 792 605 600 400 177 158 200 296 342 0 conventioneel UV 1p 24 In het bovenstaande diagram worden de kosten van het gebruik van UV-inkten en conventionele inkten met elkaar vergeleken. In het diagram zijn ook de kosten van het substraat opgenomen. Wat is een substraat? 1p 25 UV-inkt droogt sneller dan conventionele inkt. Waar vind je dat terug in het diagram? A bij de afvalkosten B bij de energiekosten C bij de kosten van inkten D bij de productietijd 2p 26 Het gebruik van UV-inkten in plaats van conventionele inkten levert een energiebesparing op. Welk bedrag levert de energiebesparing op volgens het diagram? Laat je berekening zien. 1p 27 Tijdens het droogproces van inkt komen vluchtige stoffen vrij. Hoe kan worden voorkomen dat deze vluchtige stoffen ingeademd worden? 2p 28 Gebruik van UV-inkten in plaats van conventionele inkten levert een kostenbesparing op. Wat is de totale kostenbesparing volgens het diagram? Laat je berekening zien. 300008-597o 7 ga naar de volgende pagina
CASSANDRE Cassandre is een grafisch vormgever uit Frankrijk. Hij overleed in 1968 door zich een kogel door het hoofd te schieten. Hij had een brief van een lettergieterij gekregen met de opmerking dat zijn letters niet aan de verwachtingen voldeden. Hij kreeg veel opdrachten uit Nederland. De vragen 29 tot en met 31 hebben betrekking op de onderstaande afbeeldingen 1 en 2. afbeelding 1 afbeelding 2 bron: Compress, oktober 1999 1p 29 Hierboven staan twee voorbeelden van letterontwerpen van Cassandre. Cassandre had een grote voorliefde voor A Bodoni's. B Egyptiennes. C Romeinen. D schreefloze letters. 1p 30 In afbeelding 1 zijn de initialen van Yves Saint-Laurent verwerkt. In de typografie heeft het woord initiaal meestal een andere betekenis. Welke? 1p 31 In afbeelding 2 heeft Cassandre een alfabet ontworpen dat geschikt is voor verschillende talen. Aan welke letters is te zien dat ze voor verschillende talen geschikt zijn? 300008-597o 8 ga naar de volgende pagina
Raadpleeg de bijlage voor het beantwoorden van vraag 32 tot en met vraag 35. 1p 32 In de bijlage staat een afbeelding van het affiche 'De koffieboon van Van Nelle', gemaakt in 1931. Cassandre heeft de kleuren blauw en rood tegen elkaar geplaatst. Hoe wordt dit kleurcontrast genoemd? A complementair contrast B licht/donker contrast C simultaan contrast D warm/koud contrast 2p 33 Een ander contrast dat Cassandre gebruikt is het vormcontrast. Noem twee vormcontrasten in de afbeelding. 1p 34 De kleur rood zorgt ervoor dat de woorden Van Nelle opvallen. Hoe noemen we zo n kleur die er voor zorgt dat iets opvalt? A een esthetische kleur B een identificerende kleur C een psychologische kleur D een signalerende kleur 1p 35 Voor de achtergrond in de afbeelding is een lichtblauwe kleur gebruikt. Die kleur is verkregen door aan een blauwe inkt wit toe te voegen. Wat verandert aan een kleur door toevoeging van wit? A de helderheid B de kleurtoon C de verzadiging 300008-597o 9 ga naar de volgende pagina
DE TWEEKOPPIGE TENNIS-ALLESETER WILLIAMS Hieronder staat een afbeelding van een foto van de tenniszusjes Williams. De foto is gemaakt door Klaas-Jan van der Weij en is opgenomen in een vakblad voor fotografen. bron: PF nr.3, 2001 1p 36 De originele foto bevat zwart, wit en grijstinten. De foto is een voorbeeld van een A doorzichtmodel. B halftoonmodel. C negatief model. 1p 37 Om de foto in het vakblad te kunnen opnemen, is hij eerst gedigitaliseerd. Wat is digitaliseren? 1p 38 Welk apparaat is gebruikt voor het digitaliseren van de foto? A laserprinter B modem C scanner D zip-drive 1p 39 Na het digitaliseren is de foto gerasterd. Wat is rasteren? 300008-597o 10 ga naar de volgende pagina
1p 40 Om zeker te zijn van een goede weergave, heeft de drukker ter controle een densitometer gebruikt. Waarvoor wordt een densitometer gebruikt? NEW DIMENSIONS De directeur van garagebedrijf Hoefnagels wil zijn bedrijf promoten. Hij laat een multimediaproductie op cd-rom maken bij New Dimensions. 1p 41 De multimediaproductie voor garagebedrijf Hoefnagels moet een vertakte productie worden. Wat wordt bedoeld met de term 'vertakt'? 1p 42 Welke van de onderstaande programma's is het meest geschikt voor het maken van zo'n multimediaproductie? A Adobe Photoshop B Microsoft Acces C Microsoft Powerpoint D QuarkXpress 1p 43 Eén van de belangrijkste zaken bij een multimediaproductie is de vormgeving van de schermen. De opmaak van de schermen draagt bij aan een goede communicatie tussen de productie en de gebruiker. Wat is de algemene benaming voor de schermen waarmee een productie zich aan de gebruiker presenteert? A browser B interaction C interface D typografie 1p 44 Door de vormgever wordt een overzicht met schetsjes gemaakt. Daaraan kan de klant zien hoe de schermen er uit gaan zien en hoe ze achter elkaar komen. Hoe worden zo'n overzicht met schetsjes ter voorbereiding van de productie genoemd? A concept B flowchart C mock-up D storyboard 1p 45 New Dimensions maakt twee versies van de multimediaproductie, een stand-alone productie en een netwerkproductie. Welke van deze producties kan door een zo breed mogelijk publiek tegelijkertijd bekeken worden? 300008-597o 11 ga naar de volgende pagina
DESIGN OR DIE Raadpleeg de bijlage voor het beantwoorden van de vraag 46 tot en met vraag 48. 1p 46 In de bijlage is een afbeelding opgenomen van de flyer Design or Die. De afbeelding lijkt wel uit een sciencefiction film te komen. Noem een kenmerk waardoor de afbeelding aan sciencefiction doet denken. 1p 47 In de flyer is gebruik gemaakt van stockbeelden van een cd uit de reeks Cyber-Stock van Digital Stock. Wat zijn stockbeelden? 1p 48 De flyer 'Design or Die' is in offset gedrukt. De tekst is oranje. Welke twee drukkleuren moeten over elkaar gedrukt worden om oranje te krijgen? 1p 49 Na het drukken van de flyer blijven inktresten over. Tot welk soort afval behoren inktresten? A biologisch afval B chemisch afval C mechanisch afval D synthetisch afval 300008-597o* 12 einde