Slotbijeenkomst Deelnemers. IPIN Proeftuin Slim Net Lochem Paul Stolte, 12 juni 2015



Vergelijkbare documenten
Opgewekt in Lochem. Kennissessie HIER Opgewekt Paul Stolte 14 april 2016

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink

IPIN Proeftuin Lochem

Eindrapportage. Programma: IN4Energy. IPINS01016: Intelligent Net in Duurzaam Lochem

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Powered by the Sun. ontwikkeling van een slimme duurzame snellaadstation met PV en batterij opslag

Resultaten enquête: Bijdrage LochemEnergie aan de verduurzaming van de energievoorziening Tonnie Tekelenburg

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

SLIM ONTWERP: ENERGIE INFRASTRUCTUUR 19 MAART 2018

Presentatie Duurzame Energie. Podiumbijeenkomst 17 maart

Regelgeving: een jungle?

ZONNIG HELMOND Hoe verduurzamen de ondernemers in de regio Helmond gezamenlijk?

LochemEnergie en Berkeloord. 19 februari 2018 Huib Holsteijn Paul Stolte

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen

Hartelijk Welkom! Gemeentehuis Capelle aan den IJssel 26 november 2013

Regels Collectieve Zonne-Energiecentrale

Verhaallijn LochemEnergie. Februari 2019

Waarom zonnestroom? 21 maart

AGEM Holding B.V. Bestuur: Wethouders AGEM U.A. en Guus Ydema. AGEM Levering B.V. Directeur: Guus Ydema

ideego programma 2015

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM NCLG Achterhoek 21 april 2016

Zonne Energie iets voor WBB?

De opkomst van all-electric woningen

IMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT

Ziet alles. En weet nog veel meer.

Helmonds Energieconvenant

Vereniging Woonproject. Holkerbeek

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!

gwbo Uitkomsten energiescans verenigingen Kampen Door Ing. Frans van Dijk

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort

Energie besparen en opwekken Westereng en Oostereng Bussum

10/4/2016 IN DE GEBOUWDE OMGEVING (ACTIVE) GELIJKSPANNING WAARDERINGSKADERS WAARDERINGSKADERS. Inspiratie gelijkspanning Techniek Business

Partners voor Water subsidieregeling 2 * circa 40 pax. Aantal deelnemers (inschatting)

Voorlichtingsbijeenkomst Coöperatie Waalre Energie Lokaal. Waalre, 28 november 2012

Harderwijk in de zon

Saldering. Wido van Heemstra Agentschap NL

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Concept Uitvoeringsplan SLIM LADEN ACHTER DE GV METER SHOWCASE 3 LOCATIES WAALWIJK

Informatieavond. Eerste resultaten van het onderzoek. 12 mei 2016

Evaluatie enquête Week van het sluipverbruik

Waar staan wij voor? Belangrijke milestones geschiedenis

Hartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE)

Ontwikkelingen Zonne-energie

Jelle Vegt. Naam Medewerker Milieu en Duurzaamheid Stichting Natuur en Milieufederatie Limburg

De Postcoderoos in Berg en Dal

LochemEnergie Lochemse Coöperatieve Energievereniging

Buurzame Stroom collectieve PV op geschikte, maar onbenutte daken op wijkniveau gebruikerscoöperatie mee te investeren eigen verbruik af te stemmen

Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017

De toolbox. Te gebruiken instrument

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energieproject De Groene Vogel in de gemeente Beesel

Introductie Buurtteam Oscar Rietkerk Introductie Buurkracht Marjan Hendriks Wijkscan Floris van Dijk Warmte camera Floris en Oscar Pauze Markt:

Road to Zero. Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. 19 juni 2018

De presentatie gemeenten West-Brabant

programma - welkom - ontstaan initiatief - wat is een regeling Verlaagd Tarief (postcoderoos) - hoever zijn we - kosten/opbrengsten - wie doet mee

Welkom Energie besparen en opwekken met PV panelen ECOPARK DE LIMES, ALPHEN AAN DEN RIJN, 16 JULI 2015

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne

Bespaar-toptips. die watt opleveren.

Roadmap naar Smart Grids ECN s visie

4C VOOR BOUWLOGISTIEK. Toepassing van een real-time smart data platform Siem van Merriënboer

Energiezuinig wonen. GEDRAG en GEBOUW Cothen 18 december 2012 Corina Onderstijn & Arno Harting

thuis in energie presentatie Duurzaam4Life tbv VCEN

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015

Wie heeft u voor u? Iris Uittien manager Wonen UWOON. Raymond Bouman bedrijfsleider Van der Sluis. Marco van der Meiden algemeen manager Sunforce

Welkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Collectieve en individuele opwekking met zon

Prestatie afspraken doorrekenen m.b.v. PICO. Voorbeeld Haarlem in 20 min.

ENERGIE MET RESPECT VOOR DE TOEKOMST

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Informatiebijeenkomst, 9 februari Even voorstellen 2. Tim van Twuijver Adviseur duurzame energie Grontmij (Part of SWECO)

Natuur en Milieu tabellen resultaten onderzoek Windmolens op land

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Bevraging energiesituatie woning in het kader van het project Energiek Dorp Proven

Duwen en trekken aan het distributienet. 15 december 2010

DEI+ innovaties aardgasvrij

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

Energieneutraal wonen: het kan! Een initiatief van 040energie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

GREENIT GREEN YOUR STREET KenHem Community zet zich in voor de bloei van de wijk Kernhem en haar inwoners

Beslisdocument college van Peel en Maas

DUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.

Uitdagingen van de energie transitie

De slimme meter. Informatiebijeenkomst / Energiecafé Zummerepower. Klok & Peel Museum Asten 26 juni 2014

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

Gebruikershandleiding Zo werkt mijn zonnestroominstallatie

Experiment toepassen zonne-energie Castellum in Oudheusden

Energietransitie en schaalvoordelen

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Wonen in een energieneutrale woning

Thijs van Oirschot. John van de Ven 22 januari 2019

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar

SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN. Postcoderoos Project ECZoR

Transcriptie:

Slotbijeenkomst Deelnemers IPIN Proeftuin Slim Net Lochem Paul Stolte, 12 juni 2015

IPIN Project Proeftuin Innovatieprogramma Intelligente Netten (Min. van EZ) 2011-2014 IN4 energy

Heel even mee terug in de tijd Niet iedereen is er vanaf het begin bij Context onderdelen vanmiddag/avond

De start 2011-2012: in 1 e instantie projectvoorstel ingediend bij EZ met hoofdlijn: Hele gemeente Lochem doet mee Deelnemers Prosumenten 1 MW collectieve opwek PV invoeden in het net Rest met PV op eigen dak Gedragverandering mbv real time feedbacksystemen en workshops Integratie Electrisch vervoer Validatie modellen Universiteit Twente

Goedgekeurd Maar laatste plaats in de ranking Nog beperkt budget beschikbaar Aanbod door RVO (toen Agentschap NL) om lager subsidiebedrag te accepteren Geaccepteerd onder voorwaarde downscaling project

Gewijzigd: Niet meer de gehele gemeente Alleen plaats Lochem, PC 7241 en 7242 Niet 1 MW maar max 250 kw PV-collectief Aantal deelnemers: streven om zo dicht mogelijk in de richting van de 250 te komen

Gefaciliteerd door:

En dan aan de slag: 6-6-2012: Wat is project Slim Net Lochem? Een slim net zorgt voor een informatielaag over het fysieke elektriciteitsnet Waarmee je kunt sturen en aanbod en vraag beter op elkaar kunt afstemmen Makkelijker gezegd dan gedaan Nou, dat hebben we geweten

Project scope 1. Deelnemers werven en betrekken 2. PV (zonnepanelen) op eigen daken 3. Grootschalig PV (Collectief) invoeden in het net 4. Meten Weten Sturen In LS (laagspanning-)net met SaSensor EV (Elektrisch Vervoer)integratie in LS ring 5. Meten Inzicht Besparen In huis IHS MPARE EDB Plaatsing slimme meters Workshops EV en Inzicht Demand Response, Vraag-aanbod sturing 6. Onderzoek naar effecten toevoeging Wind, Waterkracht, Biomassa

Highlights, Uniek 1 e echte zonnepark op gemeentehuis (zichtbaarheid) Elektrische deelauto concept met gecontroleerd laden in de wijk Feit dat dit in bestaande bebouwde omgeving plaatsvindt Combi Techniek en Gedrag De Stresstest Veel (media) aandacht

Publieke aandacht

Grote lijn Context presentaties vanmiddag en avond Lessons learned (voor zover al beschikbaar) Resultaten (voor zover al beschikbaar)

1. Deelnemers Lessons learned: Slow start; werving trager dan verwacht, vooral omdat je nog niets concreets kunt laten zien, en het is nieuw! Blijf communiceren en wees transparant Er is niet 1 beste methode, veel wegen leiden naar Rome Resultaat: Buitengewoon tevreden met > 160 deelnemers! Grote groep (>60%) deelnemers heel actief betrokken

Enthousiast!

Workshops e.d. o o Promotiebijeenkomsten 7x Huiskamerbijeenkomsten o Zes werkgroepen: 75 deelnemers o o o o 35 workshops Zelfonderzoek thuis Excursies Bijeenkomsten bij partners o Eindejaar bijeenkomst 2013 o Stress-testen elektrisch vervoer Onderwerpen: Zelf onderzoek doen Sluimerverbruik en BMI energie index Meten is weten is Besparen op energie thuis Vraag en aanbod bij elkaar brengen Inpassen elektrisch vervoer Energieopslag

Lessons learned: 2. PV op eigen dak (prosumenten) Ontzorgen, van schouw tot aansluiting en aanmelding voor teruglevering Ook voor veel installateurs nieuw Wijzigende (subsidie-)wetgeving vertraagt Resultaat: 83 van de deelnemers heeft PV op eigen dak! Opgesteld vermogen van 275 kwp Sommigen hadden al panelen

Lessons learned: 3. Collectief zon (prosumenten) Daken niet altijd geschikt (sterkte, eigendom, aansluiting) Contractueel veel te regelen, juridisch, exploitatie Aansluitwijze nieuw en onbekend, nieuwe concepten Monitoring nog problematisch (Energie-aandeel gestopt) Resultaat: Gemeentehuis: 200 panelen, 50 kwp WILA: 130 panelen, 33 kwp SafanDarley: 205 panelen, 52 kwp Aalsvoort*: ca. 350 panelen, 90 kwp 225 kwp!

4. Demand response (vraag en aanbod sturing)

Techniek

EV-groot succes

5. In huis Lessons learned: Proces stroomlijning nodig plaatsing slimme meters en Slimme meetsystemen; mensen hebben erg lang moeten wachten Producten samen vormgeven Resultaat: 150 slimme meters en MPARE EDB s geïnstalleerd Laatsten volgen binnenkort Koppeling met UT voor validatie modellen, data beschikbaar Gebruik van diverse app s inzicht - besparingen

6. Onderzoek Lessons learned en resultaten later vanmiddag 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaande woning Appartement Gloeilampen (30W) LED-lampen (3W) TL lampen (20-40W) Spaarlampen (10W) Halogeenlampen (25W)

Doel bereikt? Hebben wij onze doelen met deze proeftuin nu bereikt? Project heeft vliegende start LochemEnergie mogelijk gemaakt Met meer eigen opwek, sterkere ledengroei, veel kennis opgedaan, groot besparingspotentieel Sterk bijgedragen aan de sociale cohesie, veel samengewerkt in workhops en andere activiteiten Dus: Ja

Watts next? Ideeën genoeg: Verder met Elektrisch vervoer Verder met monitoring, inzicht en besparing Participatie en gedrag blijven onderzoeken, bijv. met prijsprikkels, energie-opslag systemen Proeftuin infrastructuur in stand houden Slimme mix energiebronnen Spin-offs en inspiratie (Electrisch vervoersconcepten, Domotica) Ook aandacht voor gasverbruik Wet- en regelgeving Nog nader op te beraden..

Maar nu eerst.

Dank voor uw deelname! Dit is uw feestje!