Herdenking WOI Schoten november 2014 Scho(o)ten in het donker Ook in Schoten zal de herdenking van WOI niet ongemerkt voorbij gaan. In 2014, 2016 en 2018 zullen verschillende culturele en andere partners in Schoten telkens in november een herdenkings-programma voorbereiden. De Erfgoedraad Schoten heeft een werkgroep opgericht om dit programma te begeleiden. In 2014 is Schoten daarbij in het donker gehuld, de oorlog neemt haar start. Hoe is dit kunnen gebeuren en welke verwoesting bracht dit te weeg? In 2016 zal de nadruk meer liggen op het dagelijkse leven in de oorlog. Hoe leerden gewone mensen met hun leven doorgaan tijdens de oorlog? Om dan in 2018 de bevrijding te vieren, weliswaar met in ons achterhoofd die volgende oorlog 40-45, maar ook de conflicten vandaag in de wereld. We willen daarom zeker onze jongeren niet vergeten. Via projecten in en met scholen houden we de herinnering levend, ook voor de volgende generatie. In deze brochure vindt u een overzicht van activiteiten in het kader van de herdenking. Ongetwijfeld zal het aanbod aan activiteiten nog groeien. Om de meest actuele informatie te krijgen, neemt u best een kijkje op www.schoten.be of www.antwerpen1914-1918.be. Lieven De Smet Schepen voor Cultuur en Erfgoed Anita Caals Voorzitter Erfgoedraad
Vrijdag 10 oktober 2014, 20u Brasserie Gambrinus, Sint Cordulastraat 22 De Groote Oorlog: Belgische stelling, Vlaamse achterstelling Hector Van Oevelen geeft een lezing waarbij proza wordt afgewisseld met aangepaste poëzie. Inschrijven en meer info: Vlaamse Volksbeweging Dinsdag 4 november 2014, 14u MAS, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen Geleid bezoek aan de tentoonstelling Exodus Inschrijven (verplicht) en meer info: Cultuurcentrum Schoten Ontdek het pakkende verhaal van anderhalf miljoen Belgen op de vlucht voor de oorlog in een tentoonstelling in de Wandelboulevard van het MAS. Aan de hand van monumentale zwartwit foto s volg je de vluchtelingen op hun route: van de vlucht, de eerste noodhulp en het leven in ballingschap tot de terugkeer naar een verwoest land in 1918. De historische foto s krijgen een hedendaags aanvulling met de fotoreeks Small Wars van de Vietnamees- Amerikaanse fotografe An My Lê. Vrijdag 7 november 2014, 20u Cogelshof, Deuzeldlaan 49 Lezing door Frans Van Eynde tentoonstelling door Freddy Lauwers DEUZELD LEEFT! organiseert een info-avond door wijkbewoner Frans Van Eynde over het Fort van Schoten met dia s, foto s, geluidsfragmenten, krantenknipsels Tegelijkertijd zal kunstschilder Freddy Lauwers, eveneens uit de wijk, schilderijen tentoonstellen met oorlogstaferelen. Meer info: DEUZELD LEEFT! Zaterdag 8 november 2014, 10u30 Fietsen langs de frontlijn Kasteel van Schoten Winfried Vangramberen fietste, van 10 mei tot 2 juni 2013, 2.137 kilometer langs de westelijke frontlijn van de Eerste Wereldoorlog. Winfried vertrok in Rumst en eindigde aan de Zwitserse grens. Zijn tocht bracht hem op markante plaatsen van de oorlog. Aan de hand van vele foto's vertelt Winfried Vangramberen over zijn (fiets)tocht langs de frontlijn. Inschrijven en meer info: Forum Vlaamse Vrouwen
Dinsdag 11 november 2014, 10u-13u Herdenkingsmonumenten WOI & WOII Het Arsenaal Officiële herdenking oorlogsslachtoffers - Inwandelen van de tentoonstellingen van Schotense scholen en Academie voor Beeldende Kunsten Om 10u is er bijeenkomst aan de H. Hartkerk Deuzeld en wordt een bloemenhulde gebracht aan het herdenkingsmonument op de Deuzeldlaan. Om 11u is er een herdenkingsviering in de Sint Cordulakerk, de viering staat dit jaar in het teken van de militaire gesneuvelden. Ze wordt om 11u45 gevolgd door een bloemenhulde aan het herdenkingsmonument achter de kerk en aan het monument en de twee ereparken op het kerkhof. Tijdens de bloemenhulde aan de Sint Cordulakerk en het kerkhof wordt ook de tentoonstelling met kunstwerken van Schotense scholen ingewandeld. Leerlingen van de scholen maken samen met illustrator Mattias De Leeuw kunstwerken geïnspireerd door verhalen van Schotense gesneuvelde militairen. U kan hiervoor om 11u45 inpikken aan het monument. De Schotense milieuraad plant een vredesboom op het kerkhof. We sluiten af met een drankje in Het Arsenaal waar de leerlingen van de Academie voor Beeldende Kunsten werk tentoonstellen. Iedereen is welkom. Openingsuren tentoonstellingen: - Schotense Scholen, tussen het monument achter de Sint Cordulakerk en de ereparken op het kerkhof, doorlopend van 11 tot 16 november, het kerkhof is geopend tussen 8u en 20u - Academie voor Beeldende Kunsten, Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25, dinsdag 11 november van 10 tot 17u, zaterdag 15 en zondag 16 november van 10 tot 17u Meer info: Cultuurdienst Schoten, Academie voor Beeldende Kunsten, Cultuurcentrum Schoten en Nationale Strijdersbond Schoten Dinsdag 11 november 2014, 20u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Theatervoorstelling DeKleineOorlog In dit theaterproject richt Valentijn Dhaenens de focus op de kleine man. Met 'DeKleineOorlog' zoomt hij in op een veldhospitaal tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar laat hij dokters, verpleegsters, gewonde soldaten en moeders aan het woord. Ook nu speelt hij zelf alle personages. Verpleger en gewonde, moeder en zoon, worden in deze monoloog genadeloos één. Met 'DeKleineOorlog' wil Dhaenens een universeel verhaal vertellen. Een verhaal over de mens en zijn onafwendbare zucht naar strijd. Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten
Woensdag 12 november 2014, 19u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Benefietconcert GAMW Oorlog en Vrede Het jaarlijkse benefietconcert van de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord staat dit jaar in het teken van Oorlog en Vrede. Regelmatig gingen de opbrengsten al naar projecten in landen getekend door een conflict. In herdenkingsjaar 2014 staat de keuze van het programma ook in dit teken. Inschrijven en meer info: Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord Donderdag 13 november 2014, 20u Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25 Fotolezing Wat betekende WOI voor Schoten Voordracht met powerpoint door Jean Paul De Roey en Guido Van Leemputten. Inschrijven en meer info: Heemkring Scot Vrijdag 14 november 2014, 20 u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 Vernissage tentoonstelling Kunst/Oorlog Verschillende Schotense amateurkunstenaars lieten zich inspireren door het begrip oorlogconflict. Hun werken geven een interpretatie van wat oorlog-conflict nu voor ons betekent, hoe wij dat nu ervaren. Daarnaast kan u o.a. authentieke uniformen zien van de regimenten waarin Schotense militairen mee vochten uit de collectie van Marc Backx. Maar ook de verpleegsteruniformen uit de reeks In Vlaamse Velden. Het Sint Michielscollege Schoten presenteert tenslotte haar Europees project rond WOI When roaring cannons speak. (foto: werk van Kris van de Mieroop). Openingsuren: Vrijdag 14 november, van 20 tot 23u, opening met vertellingen Zaterdag 15 november, van 10 tot 18u Zondag 16 november, van 10 tot 18u Meer info: cultuurdienst Schoten
Vrijdag 14 november 2014, 20u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Theatervoorstelling Averechts (+14) Eerste Wereldoorlog Het waargebeurde verhaal van de Britse soldaat Henry Tandey. Hij werd een oorlogsheld en kreeg uit handen van de Engelse Koning het Victoria Cross voor moed en zelfopoffering. Toch maakte hij op het slagveld een vergissing die de loop van de wereldgeschiedenis zou bepalen Pepijn Lievens en Wouter Bruneel zijn een mooi slapstickduo, ze spelen hun lichamelijke contrasten gretig uit in een erg fysieke speelstijl, gefocust op lichaam en mimiek. (Evelyne Coussens, Tazette) Tekst: Pepijn Lievens - Regie: Mich Walschaerts (Kommil Foo) - Spel: Pepijn Lievens en Wouter Bruneel Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten Zaterdag 15 november 2014, 19u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 Literaire muziekvoorstelling Woesten In september 2013 debuteerde Kris Van Steenberge met zijn roman Woesten bij Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen en Uitgeverij Podium, Amsterdam. Woesten vertelt een broeierig verhaal vol dorpsgefluister over een familie waarin het lot met de botte bijl begint te hakken en niemand ongeschonden achterlaat. En dan doet de Eerste Wereldoorlog zijn intrede. Voor niemand ziet de toekomst er nog hetzelfde uit. Inschrijven en meer info: Bib Schoten Kris Van Steenberge (1963) is (toneel)schrijver, regisseur en docent. Verhalen van zijn ooit inwonende grootvader over de Groote Oorlog vormden de kiem voor zijn debuutroman, die insloeg als een granaat bij de Vlaamse en de Nederlandse pers. Hartverwarmend. Sterk debuut. Verhelderend, slim gedaan. - Standaard der Letteren *** Kris Van Steenberge brengt fragmenten uit zijn roman, afgewisseld met andere teksten uit de periode van de Grote Oorlog. Vooraleer zijn woorden op het publiek neerstorten, worden ze eerst nog omhelsd door het duo Accé (Daan De Vos, cello / Jef De Haes, accordeon). Rauwe projecties van Erik Vercammen en Jacky De Groen (studente Animatiefilm aan de Gentse Academie) vormen het woeste slachtveld.
Zondag 16 november 2014, 11-12u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 Aperitiefconcert Kugoni @ War Bert Koch (piano), Kurt Bertels (saxofoon) en Nicolas Dupont (viool) brengen met Met Kugoni@War een ode brengen aan wat zich honderd jaar geleden heeft afgespeeld. De Groote Oorlog leeft nog na in vele herinneringen. Het ensemble brengt niet alleen werken die geschreven zijn in de oorlogstijd (Gilson, Stravinsky en Rachmaninov) maar ook van de hedendaagse Vlaamse toondichter Benjamien Lycke, een jonge Bruggeling, die zich graag in vervoering liet brengen door de clash der wereldmachten in het begin van de 20ste eeuw. Tot slot schreef Vlaamse componist Erik Desimpelaere voor het Kugoni Trio de compositie Til minne om Kjaerlighet naar aanleiding van de aanslagen in Noorwegen in 2011. Met een inleiding om 10u15. Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten Dinsdag 18 november 2014, 20u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Filmvoorstelling In Bloom Tbilisi, Georgië, 1992: De Soviet tijd is voorbij en Georgië moet zichzelf redden. In de provincie Abkhazia woedt een burgeroorlog. Voor de 14 jarige Natia en Eka komt de jeugd ten einde. Eka groeit op zonder vader en zet zich af tegen haar moeder, terwijl Natia s alcoholistische vader het gezin terroriseert. Ook buiten het gezin, op school, op straat, in de rij, kunnen de twee vriendinnen geen vreedzaamheid vinden. Chaos, onzekerheid en vrees voor de toekomst beheersen het dagelijks leven. Een aanbidder geeft Natia een pistool met een enkele kogel niet veel later wordt ze ontvoert In Bloom won de Forumprijs op het filmfestival van Berlijn. Een organisatie van HV Schoten en Cultuurcentrum Schoten. Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten Donderdag 11 december 2014, 20u Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25 Lezing Het geheime fort van Schoten Het geheime fort van Schoten. Bestaat het? Waar ligt het? Uw vragen beantwoord door experts op een uiteenzetting over het Fort van Schoten 14-18. Inschrijven en meer info: Heemkring Scot
VOOR SCHOLEN Willy De Jonghe, oud-kampcommandant van Kamp Brasschaat, stelde een erg uitgebreid gedocumenteerde bundel samen met informatie over de Schotense gesneuvelde militairen. De informatie zal ook in de tentoonstelling Kunst/oorlog verwerkt worden, maar dient in de eerste plaats voor Schotense scholen. Leerkrachten kunnen met de bundel aan de slag in de klas om met lokaal erfgoed de herinneringseducatie levend te maken. De bundel zal vanaf 11 november op vraag ook digitaal ter beschikking gesteld worden voor wie dit wenst. Daarvoor willen we aan de scholen nog de kans geven om met hun leerlingen het opzoekwerk over te doen. Op basis van dit project hebben het Cultuurcentrum Schoten en de werkgroep Herdenking WOI een kunstproject uitgewerkt voor het 6 de leerjaar van het basisonderwijs. Illustrator Mattias De Leeuw zal op basis van tien verhalen van gesneuvelde militairen een aanzet maken van een illustratie. In de periode van half september tot half oktober biedt het Cultuurcentrum Schoten een workshop aan voor klassen van het 6 de leerjaar. In deze workshop zal Mattias samen met de leerlingen aan de slag gaan om de illustratie verder uit te werken. De Werkgroep Herdenking WOI zorgt ervoor dat tien illustraties in het groot op een aluminium plaat gedrukt worden. Deze platen worden tentoongesteld tussen de monumenten achter de Cordulakerk en de begraafplaats vanaf dinsdag 11 november tot en met zondag 16 november. Tijdens de officiële herdenking op 11 november wordt om 11u45 de route met deze kunstwerken officieel ingewandeld. De Academie voor Beeldende Kunsten gaat ook met haar leerlingen aan de slag met de informatie van Willy De Jonghe onder begeleiding van Mattias De Leeuw. Het resultaat zal te zien zijn tussen 11 en 16 november in Het Arsenaal, de locatie van Heemkring Scot. De Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord betrekt haar leerlingen door het jaarlijkse benefietconcert het thema Oorlog en vrede mee te geven. Het Cultuurcentrum Schoten heeft in november 2014 ook haar aanbod voor scholen aangepast met o.a. de film Oorlogsgeheimen, een Nederlands oorlogsverhaal dat grotendeels op Belgisch grondgebied werd gedraaid, en de theatervoorstelling Averechts, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Henry Tandey, een Engelse soldaat. De Bib Schoten beschikt over een schat aan materiaal rond WOI. Heel bijzonder is daarbij toch de mogelijkheid om ter plaatse het digitale archief van de Gazet van Antwerpen te raadplegen. Ook de jaren 1914-1918 zijn hierin beschikbaar. Opgelet: de oude kranten zijn wel ingescand maar (nog) niet digitaal doorzoekbaar gemaakt. Het Sint Michielscollege Schoten werd geselecteerd voor het Europese Comeniusproject When roaring cannons speak. Samen met tweebuitenlandse partnerscholen (Etablissement Régional d Enseignement Adapté, Muret-Toulouse en Istituto Compresivo Aurisana, Italië) wordt gedurende twee schooljaren (2013-2014, 2014-2015) een gemeenschappelijk project uitgewerkt. Het gekozen thema heeft als doelstelling de leerlingen WOI beter te leren begrijpen en vooral dit in een brede internationale context te zien. Een voorlopig resultaat vindt u op de tentoonstelling Kunst/Oorlog op 14 tot 16 november in het Kasteel van Schoten.
Praktische Info Cultuurdienst en Cultuurcentrum Schoten - werkgroep herdenking WOI Sint Cordulastraat 10 2900 Schoten 03 680 23 40 cultuurdienst@schoten.be www.schoten.be Bib Schoten Gelmelenstraat 81-83 2900 Schoten 03 680 17 10 bibliotheek@schoten.be schoten.bibliotheek.be Heemkring Scot Sint Cordulastraat 23-25 2900 Schoten 03 658 08 19 arsenaal@scot.be www.beeldbankschoten.be Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord Jozef Van Craenstraat 4 2900 Schoten - 03 685 02 56 gamw@schoten.be www.academieschoten.be Academie voor Beeldende Kunst Vordensteinstraat 47-03 685 03 00 acad.beeld.merksem@so.antwerpen.be www.academiemerksem.be Deuzeld!Leeft Jef Rombouts 03 644 69 29 www.deuzeld.be Nationale Strijdersbond van België Leona Van Gastel - 03 658 17 70 leonarda.van.gastel@pandora.be Vlaamse Volksbeweging Tom Schoonbaert 0496 54 60 73 - tom.victor@telenet.be Forum Vlaamse Vrouwen Els De Jong 03 645 40 61 of Ghislaine Peleman 03 658 82 26 v.u. Lieven De Smet, Verbertstraat 3, 2900 Schoten